ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 11 Μαΐου 2012 (22.05) (OR. en) 9696/12 Διοργανικός φάκελος : 2011/0438 (COD) MAP 43 MI 316 CODEC 1245 ΣΗΜΕΙΩΜΑ της: προς: Θέμα: Προεδρίας την ΕΜΑ / το Συμβούλιο Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τις δημόσιες συμβάσεις (πρώτη ανάγνωση) (νομοθετική διαβούλευση) - Έκθεση προόδου - Συζήτηση προσανατολισμού I. Εισαγωγή 1. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε δέσμη μέτρων για τις δημόσιες συμβάσεις στις 20 Δεκεμβρίου 2011 προκειμένου να εκσυγχρονισθούν και να απλοποιηθούν οι υφιστάμενοι κανόνες σχετικά με τις δημόσιες συμβάσεις και τις παραχωρήσεις. 2. Η δέσμη αποτελείται από τρεις νομοθετικές προτάσεις όσον αφορά (i) Οδηγία για τις δημόσιες συμβάσεις (κλασσική οδηγία), (ii) Οδηγία σχετικά με τις συμβάσεις που συνάπτονται από φορείς που δραστηριοποιούνται στους τομείς του ύδατος, της ενέργειας, των μεταφορών και των ταχυδρομικών υπηρεσιών και (iii) Οδηγία σχετικά με την ανάθεση συμβάσεων παραχώρησης. 9696/12 ΔΑ/μκρ 1
II. Εργασίες των προπαρασκευαστικών οργάνων του Συμβουλίου 3. Η ομάδα εργασίας «Δημόσιες συμβάσεις» εξέτασε και διαπραγματεύθηκε κατά τη δανική προεδρία την προαναφερόμενη δέσμη σε 15 περιστάσεις, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην κύρια πρόταση για τις δημόσιες προμήθειες στον κλασσικό τομέα. 4. Η πρόταση αυτή χαρακτηρίσθηκε ως βασική δράση για την Πράξη για την Ενιαία Αγορά με σημαντικές δυνατότητες να ενισχύσει την ανάπτυξη, την καινοτομία και τη δημιουργία απασχόλησης, υποστηρίζοντας ταυτόχρονα την πιο αποτελεσματική χρήση δημοσίων πόρων. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει ζητήσει να εγκριθεί η πρόταση μέχρι το τέλος του 2012. 5. Όλα τα κράτη μέλη επιβεβαίωσαν ότι προέχει να δοθεί υψηλή προτεραιότητα στις διαπραγματεύσεις για την πρόταση προκειμένου να επιτευχθεί συμφωνία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μέχρι το τέλος του 2012. 6. Για να διεξαχθούν αποτελεσματικά οι διαπραγματεύσεις στο μέλλον και λόγω της πολυπλοκότητας του θέματος, η Προεδρία άρθρωσε τις διατάξεις της πρότασης περί δημοσίων προμηθειών σε 10 θεματικές ενότητες. Στη συνέχεια την ίδια προσέγγιση ακολούθησε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το γεγονός ότι το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συμμερίζονται την ίδια προσέγγιση θα πρέπει να διευκολύνει τις διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο νομοθετικών οργάνων της Ένωσης. 7. Η δανική προεδρία κάλεσε την ομάδα εργασίας να επικεντρωθεί σε επτά κύριες ενότητες ώστε να προσδιορίσει πιθανούς συμβιβασμούς και κοινό έδαφος για σειρά ουσιωδών θεμάτων. Ταυτόχρονα, η ομάδα εργασίας συμφώνησε σχετικά με πολλές τεχνικές επεξηγήσεις για τη διασφάλιση της ασφάλειας του δικαίου. 8. Στο Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας της 20ής Φεβρουαρίου 2012, οι Υπουργοί έδωσαν πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές για σημαντικά θέματα όσον αφορά την πρόσβαση στην ανταγωνιστική διαδικασία με διαπραγμάτευση και το προτεινόμενο ελαφρύτερο καθεστώς κοινωνικών και άλλων ειδικών υπηρεσιών. 9696/12 ΔΑ/μκρ 2
9. Σημαντικός στόχος του Συμβουλίου ήταν να απλοποιήσει δραστικά τους κανόνες δημοσίων προμηθειών και να διασφαλίσει την ασφάλεια δικαίου για τις αναθέτουσες αρχές και τους οικονομικούς φορείς, μεγιστοποιώντας παράλληλα την ελαστικότητα και μειώνοντας το κόστος συναλλαγής. 10. Η Προεδρία θα ήθελε να ανασκοπήσει τις μέχρι τούδε διαπραγματεύσεις ώστε να παρουσιάσει τα αποτελέσματα των εργασιών της, προκειμένου να διευκολυνθεί η συνέχιση των διαπραγματεύσεων στο Συμβούλιο. Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων επιτεύχθηκε ευρεία συναίνεση σε αρκετά θέματα. Στους τομείς αυτούς, η Προεδρία εκτιμά ότι οι πιθανές λύσεις που εκτίθενται στην έκθεση προόδου του Παραρτήματος Ι θα πρέπει να αποτελέσουν το σημείο εκκίνησης των περαιτέρω εργασιών στο θέμα αυτό. 11. Η Προεδρία τονίζει ότι οι εξηγήσεις και οι προτεινόμενες λύσεις που εκτίθενται στο Παράρτημα Ι αποτελούν την άποψη της Προεδρίας σχετικά με την πρόοδο των διαπραγματεύσεων ως προς το σχέδιο οδηγίας. Δεν αποτυπώνουν αναγκαία τη θέση των επιμέρους αντιπροσωπειών. Ωστόσο, η Προεδρία εκτιμά ότι οι λύσεις αυτές θα οδηγήσουν σε επίτευξη προόδου και θα πρέπει να αποτελέσουν τη βάση για την επίτευξη πολιτικής συμφωνίας. 12. Ορισμένα σημεία απαιτούν περαιτέρω εξέταση και επιπρόσθετη εργασία. Η Προεδρία θέτει στο Παράρτημα ΙΙ δύο ερωτήσεις σχετικά με τις ηλεκτρονικές δημόσιες συμβάσεις και τη διακυβέρνηση και ζητά πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές από το Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητα, κατά τη σύνοδό του στις 30 και 31 Μαΐου 2012. III. Ανάληψη δράσης από το Συμβούλιο 13. Το Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητα καλείται, κατά την επόμενη σύνοδό του στις 30 και 31 Μαΐου 2012: να σημειώσει τις προτάσεις ως έχουν στο Παράρτημα Ι, να πραγματοποιήσει συζήτηση προσανατολισμού βάσει των ερωτήσεων του Παραρτήματος ΙΙ. 9696/12 ΔΑ/μκρ 3
Παράρτημα Ι - Έκθεση προόδου Κατά τις διαπραγματεύσεις, η Προεδρία πρότεινε ορισμένες επεξηγήσεις και προτάσεις συμβιβασμού σχετικά με το σχέδιο οδηγίας οι οποίες περιλαμβάνονται στα εντός αγκυλών έγγραφα παρακάτω. Ορισμένες από τις παρακάτω προτάσεις δεν αποτυπώνονται στα έγγραφα δεδομένου ότι οι προτάσεις βασίζονται στις πλέον πρόσφατες διαπραγματεύσεις και δεν έχουν ακόμη συμπεριληφθεί στα έγγραφα. Βάσει των διαπραγματεύσεων και των θέσεων που εκφράσθηκαν στην ομάδα εργασίας του Συμβουλίου, καθώς και των πολιτικών κατευθυντήριων γραμμών του Συμβουλίου Ανταγωνιστικότητας στις 20 Φεβρουαρίου 2012, η Προεδρία επισημαίνει παρακάτω ορισμένα στοιχεία προκειμένου να συμπεριληφθούν στην τελική πολιτική συμφωνία. Αύξηση της ευελιξίας των διαδικασιών (έγγρ. 8764/12) Οι διαθέσιμες διαδικασίες δημοσίων προμηθειών πρέπει να διασφαλίζουν την ίση μεταχείριση και τη διαφάνεια, και ταυτόχρονα να είναι αρκετά ευέλικτες ώστε να ανταποκρίνονται στις διαφορετικές καταστάσεις και ανάγκες που αντιμετωπίζουν οι αναθέτουσες αρχές και οι οικονομικοί φορείς όταν οι αρχές αγοράζουν προμήθειες, έργα και υπηρεσίες. Η ομάδα εργασίας του Συμβουλίου συζήτησε διεξοδικά τις προταθείσες διαδικασίες και τις προϋποθέσεις εφαρμογής τους. Βάσει των διαπραγματεύσεων στο Συμβούλιο και εν όψει της+ επίτευξης οριστικής πολιτικής συμφωνίας, η Προεδρία προτείνει: να διευρυνθεί σημαντικά η πρόσβαση στην ανταγωνιστική διαδικασία με διαπραγμάτευση και ο ανταγωνιστικός διάλογος σε σχέση με την πρόταση της Επιτροπής. Οι δύο διαδικασίες θα πρέπει να είναι διαθέσιμες ειδικότερα όταν απαιτούνται προσαρμογές ή σχεδιαστικές προσπάθειες στις συμβάσεις έργων ή τις συμβάσεις παροχής υπηρεσιών ή προμηθειών, ή όταν οι έτοιμες προς χρήση λύσεις δεν οδηγούν σε ικανοποιητικά αποτελέσματα. Η ευρύτερη πρόσβαση στις διαδικασίες θα διευκολύνει τις αγορές που θα είναι πλέον προσαρμοσμένες στις ανάγκες των κρατικών αρχών και τους δημοσιονομικούς περιορισμούς, ενισχύοντας τις βελτιωμένες και καινοτόμες δημόσιες προμήθειες, θα υποστηρίζει πλήρως τη νέα διαδικασία που αποσκοπεί στην προώθηση δομημένων συμπράξεων καινοτομίας προκειμένου να προαχθεί η ανάπτυξη και η μεταγενέστερη αγορά καινοτόμων προμηθειών, υπηρεσιών και έργων, θα μειώσει τα ελάχιστα χρονικά όρια στην πρόταση της Επιτροπής ώστε να γίνουν οι δημόσιες προμήθειες πιο αποτελεσματικές, τηρώντας την αρχή ότι τα χρονικά περιθώρια πρέπει να είναι πάντοτε αναλογικά και να δίνουν στους οικονομικούς φορείς, ειδικότερα τις ΜΜΕ, αρκετό χρόνο για την προετοιμασία προσφορών. 9696/12 ΔΑ/μκρ 4
Στρατηγική χρήση των δημοσίων προμηθειών (έγγρ. 8765/12) Το σημαντικό ποσό δημοσίων πόρων που δαπανώνται για δημόσιες προμήθειες τις καθιστά αποτελεσματικό εργαλείο προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της Στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για μια έξυπνη, αειφόρο οικονομία χωρίς αποκλεισμούς. Η ομάδα εργασίας του Συμβουλίου εξέτασε μεταξύ άλλων διεξοδικά το πώς μπορούν οι αναθέτουσες αρχές να καθορίζουν κριτήρια προς το σκοπό αυτό, πώς να λαμβάνουν υπόψη την κοστολόγηση κύκλου ζωής για να ενισχυθούν βιώσιμες λύσεις, τη χρήση λειτουργικών απαιτήσεων για την προώθηση της καινοτομίας και το ελαφρύτερο καθεστώς ορισμένων κοινωνικών υπηρεσιών. Βάσει των διαπραγματεύσεων στο Συμβούλιο και εν όψει της επίτευξης οριστικής πολιτικής συμφωνίας, η Προεδρία προτείνει: να προωθηθεί η ανάπτυξη της κοστολόγησης κύκλου ζωής και να αποσαφηνισθεί πως μπορεί να ενσωματωθεί στα κριτήρια ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων. Η κοστολόγηση κύκλου ζωής θα πρέπει να καθιστά δυνατό, για παράδειγμα, τον συνυπολογισμό των εξόδων για την κατανάλωση ενέργειας και την ανακύκλωση, καθώς και των δαπανών που προκαλούνται για περιβαλλοντικούς λόγους, όπως οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Η μέθοδος υπολογισμού του κόστους κύκλου ζωής πρέπει να προσδιορίζεται κατά τρόπο αντικειμενικό και άνευ διακρίσεων, και οι επιμελείς οικονομικοί φορείς θα πρέπει να είναι σε θέση να παρέχουν τα απαιτούμενα στοιχεία χωρίς υπερβολική προσπάθεια. να ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν πλήρως τις απαιτήσεις επιδόσεων και λειτουργικότητας ως μέθοδο ενίσχυσης της καινοτομίας, κατά τον καθορισμό των τεχνικών προδιαγραφών, οι κανόνες περί των δημοσίων συμβάσεων θα πρέπει να συνεχίσουν να επικεντρώνονται στο «πώς να γίνονται οι αγορές» και όχι στο «ποιες αγορές να γίνονται». Ο καθορισμός δεσμευτικών σκοπών και στόχων σύμφωνα με τις επιμέρους πολιτικές και προϋποθέσεις του εκάστοτε τομέα θα πρέπει να καθορίζονται από τα κράτη μέλη και την επιμέρους τομεακή νομοθεσία. Θα πρέπει με τον τρόπο αυτό να διασφαλισθεί ότι τα κράτη μέλη που επιθυμούν να ενεργήσουν στο πλαίσιο αυτό είναι σε θέση να προάγουν πολιτικούς στόχους, εφόσον τα κριτήρια προς το σκοπό αυτό συνδέονται με το αντικείμενο της σύμβασης. να καθιστούν πλέον εξειδικευμένο το εύρος και τις προϋποθέσεις για ένα ελαφρύτερο καθεστώς ορισμένων υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών στον κοινωνικό τομέα, τον τομέα της υγείας, του πολιτισμού, της παιδείας και των υπηρεσιών ξενοδοχείων και εστιατορίων, προάγοντας ταυτόχρονα τη διαφάνεια και τον ανταγωνισμό. Θα πρέπει να είναι δυνατόν να δημιουργηθεί διαφάνεια και ευελιξία μειώνοντας ταυτόχρονα το κόστος με τη δημοσίευση Προκαταρκτικής Προκήρυξης (ΡΙΝ). Οι υπηρεσίες χωρίς διασυνοριακό ενδιαφέρον θα πρέπει να αποκλεισθούν από το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας. 9696/12 ΔΑ/μκρ 5
Μείωση των απαιτήσεων τεκμηρίωσης (έγγρ. 9185/12) Είναι ιδιαίτερα αναγκαίο να απλοποιηθούν οι κανόνες και οι διαδικασίες των συμβάσεων, προκειμένου να μειωθεί το κόστος συναλλαγής τόσο για τις αναθέτουσες αρχές όσο και για τους οικονομικούς φορείς. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τη συμμετοχή περισσοτέρων οικονομικών φορέων στις διαδικασίες δημοσίων συμβάσεων, συμπεριλαμβανομένων των ΜΜΕ, εντείνοντας τον ανταγωνισμό, προωθώντας την καινοτομία και οδηγώντας σε ικανοποιητικότερα αποτελέσματα των συμβάσεων. Η ομάδα εργασίας του Συμβουλίου εξέτασε εκτενώς το πώς μπορεί να μειωθεί η γραφειοκρατία και να αυξηθεί η ευελιξία τόσο για τις αναθέτουσες αρχές όσο και για τους οικονομικούς φορείς. Βάσει των διαπραγματεύσεων στο Συμβούλιο και εν όψει της επίτευξης οριστικής πολιτικής συμφωνίας, η Προεδρία προτείνει: να υποστηριχθεί πλήρως η υποχρεωτική αποδοχή των υπευθύνων δηλώσεων των οικονομικών φορέων αντί πιστοποιητικών και άλλων επισήμων εγγράφων ως αρχικό αποδεικτικό στοιχείο του ότι δεν υπόκεινται σε αποκλεισμό και πληρούν τα κριτήρια επιλογής. Σαφές σημείο αφετηρίας θα αποτελεί ότι μόνον ο νικητής διαγωνισμού θα πρέπει να υποβάλει την απαιτούμενη τεκμηρίωση προς την αναθέτουσα αρχή, να δοθεί στις αναθέτουσες αρχές η δυνατότητα να ζητούν από τους οικονομικούς φορείς να συμπληρώνουν, να αποσαφηνίζουν ή να συμπληρώνουν τις πληροφορίες ή την τεκμηρίωση που υποβλήθηκε όπου είναι η φαίνεται να είναι ελλιπής ή λανθασμένη, τηρώντας τις αρχές της διαφάνειας και ίσης μεταχείρισης, να μπορούν οι αναθέτουσες αρχές να αποκλείουν οικονομικό φορέα βάσει της χαμηλής του επίδοσης σε προηγούμενες δημόσιες συμβάσεις, να διερευνηθεί εάν είναι δυνατόν να απαλλάσσονται οι οικονομικοί φορείς από την υποβολή εγγράφων και πληροφοριών που η αναθέτουσα αρχή μπορεί εύκολα να λάβει από βάσεις δεδομένων ή μητρώα, να διευκολυνθεί ο χειρισμός της τεκμηρίωσης και της ανταλλαγής πληροφοριών στις διασυνοριακές περιπτώσεις συμπεριλαμβάνοντας τον τομέα των δημοσίων συμβάσεων στον υπάρχοντα μηχανισμό διασυνοριακής ηλεκτρονικής ανταλλαγής πληροφοριών «Σύστημα πληροφόρησης για την εσωτερική αγορά» (ΙΜΙ). 9696/12 ΔΑ/μκρ 6
Ηλεκτρονικές δημόσιες συμβάσεις (έγγρ. 8073/12) Η χρήση ηλεκτρονικών δημόσιων συμβάσεων περιέχει σημαντικό δυναμικό για την αύξηση της διαφάνειας, τη μείωση του κόστους συναλλαγών και τη βελτίωση των αποτελεσμάτων των συμβάσεων. Επιπλέον, οι ηλεκτρονικές συμβάσεις μπορούν να συμβάλουν στην πρόληψη, τον εντοπισμό και τη διόρθωση σφαλμάτων που οφείλονται σε παρανοήσεις ή κακή ερμηνεία των κανόνων περί δημοσίων συμβάσεων. Η ομάδα εργασίας του Συμβουλίου συζήτησε διεξοδικά το πώς μπορούν να ενταχθούν τα ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνίας στις δημόσιες συμβάσεις και πως μπορεί να διασφαλισθεί η ίση πρόσβαση. Βάσει των διαπραγματεύσεων στο Συμβούλιο και εν όψει της επίτευξης οριστικής πολιτικής συμφωνίας, η Προεδρία προτείνει: να επιδιωχθεί η υποχρεωτική διαβίβαση των προκηρύξεων με ηλεκτρονική μορφή, η υποχρεωτική ηλεκτρονική διάθεση εγγράφων της σύμβασης και να επιβληθεί η μετάβαση σε πλήρως ηλεκτρονική επικοινωνία, ιδιαίτερα ηλεκτρονική υποβολή, σε όλες τις διαδικασίες δημόσιων συμβάσεων με μεταβατική περίοδο δύο ετών, αρχίζοντας από την ημερομηνία μεταφοράς της οδηγίας στα εθνικά δίκαια, Απαιτούνται ορισμένες επιπρόσθετες πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές όπως αναφέρεται στην ερώτηση του Παραρτήματος ΙΙ. να εκσυγχρονισθούν και να βελτιωθούν τα πλήρως ηλεκτρονικά εργαλεία δημοσίων συμβάσεων, τα Δυναμικά συστήματα αγορών και οι ηλεκτρονικοί κατάλογοι, οι οποίοι είναι ιδιαίτερα προσαρμοσμένοι στις εξόχως συγκεντρωτικές συμβάσεις συμβατικών αγορών, που κατά κανόνα διεκπεραιώνονται από Κεντρικές αρχές προμηθειών, oι Κεντρικές αρχές προμηθειών θα πρέπει να περάσουν πλήρως στην ηλεκτρονική επικοινωνία από την ημερομηνία έναρξης ισχύος της οδηγίας, δεδομένου ότι έχουν ακόμη μεγαλύτερη ευχέρεια να προσαρμοσθούν ταχέως στα ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνίας. Πρόσβαση των ΜΜΕ (έγγρ. 8074/12) Οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) διαθέτουν τεράστιο δυναμικό για τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την ανάπτυξη και την καινοτομία. Η εύκολη πρόσβαση σε αγορές δημόσιων συμβάσεων μπορεί να τις βοηθήσει να αξιοποιήσουν αυτό το δυναμικό, επιτρέποντας παράλληλα στις αναθέτουσες αρχές να διευρύνουν τη βάση των προμηθευτών τους, με θετικές επιπτώσεις από το μεγαλύτερο ανταγωνισμό στις δημόσιες συμβάσεις. Η Ομάδα εργασίας του Συμβουλίου συζήτησε διεξοδικά πως μπορούν οι ΜΜΕ να έχουν ευκολότερη πρόσβαση στις δημόσιες συμβάσεις χωρίς διατάραξη της αγοράς και προσθήκη γραφειοκρατίας. Βάσει των διαπραγματεύσεων στο Συμβούλιο και εν όψει της επίτευξης οριστικής πολιτικής συμφωνίας, η Προεδρία προτείνει: 9696/12 ΔΑ/μκρ 7
να υποστηριχθεί πλήρως η πρόταση εισαγωγής ανώτατου ορίου κύκλου εργασιών, αναλόγως του οποίου οι αναθέτουσες αρχές να μην μπορούν να απαιτούν από τους οικονομικούς φορείς να έχουν ελάχιστο κύκλο εργασιών τριπλάσιο της εκτιμώμενης αξίας της σύμβασης. Υψηλότερες απαιτήσεις θα μπορούν να ισχύουν αποκλειστικά σε δεόντως αιτιολογημένες περιστάσεις σχετιζόμενες με ειδικούς κινδύνους, οφείλοντας ωστόσο να είναι πάντοτε αναλογικές, να υποστηριχθεί πλήρως η ανάμειξη των ΜΜΕ στις αγορές δημοσίων συμβάσεων, ενθαρρύνοντας τις αναθέτουσες αρχές να εξετάζουν δεόντως τη διαίρεση των συμβάσεων σε ενότητες, Η Επιτροπή θα συμπιλήσει δεδομένα βάσει των στοιχείων που υποβάλλουν τα κράτη μέλη σχετικά με την εφαρμογή φιλικών προς τις ΜΜΕ πολιτικών. Η Επιτροπή θα δώσει δημοσιότητα στις πολιτικές αυτές προκειμένου να ενθαρρύνει τη συμμετοχή των ΜΜΕ στις δημόσιες συμβάσεις. Συγκέντρωση της ζήτησης (έγγρ. 9184/12) Η συγκέντρωση της ζήτησης, είτε μέσω της συγκέντρωσης των αρχών ανάθεσης είτε βάσει του όγκου και της αξίας διαχρονικά, συχνά οδηγεί σε οικονομίες κλίμακος και κατά συνέπεια σε χαμηλότερες τιμές. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές οικονομίες και καλύτερη χρήση των δημοσίων πόρων. Η ομάδα εργασίας του Συμβουλίου συζήτησε διεξοδικά, μεταξύ άλλων, τρόπους προκειμένου να βελτιωθούν οι κανόνες σχετικά με τις συμφωνίες πλαίσια και την κατανομή ευθυνών όταν οι αναθέτουσες αρχές προβαίνουν στη σύναψη από κοινού δημοσίων συμβάσεων, καθώς και τον κίνδυνο υπερβολικής συγκέντρωσης αγοραστικής αξίας. Βάσει των διαπραγματεύσεων στο Συμβούλιο και εν όψει της επίτευξης οριστικής πολιτικής συμφωνίας, η Προεδρία προτείνει: να αποσαφηνιστούν οι όροι χρήσης των συμφωνιών πλαισίων και να καταστεί σαφές ότι η ίδια συμφωνία μπορεί να προβλέπει άμεσες ανακλήσεις και μίνι διαγωνισμούς, εφόσον οι όροι που διέπουν τη χρήση των άμεσων ανακλήσεων και των μίνι διαγωνισμών αντιστοίχως επεξηγούνται σαφώς στη συμφωνία πλαίσιο, να αποσαφηνιστούν οι κανόνες απόδοσης ευθύνης για την τήρηση των κανόνων περί δημοσίων συμβάσεων μεταξύ του κεντρικού φορέα αγοράς και των αρχών ανάθεσης που αναθέτουν από ή μέσω του φορέα, να απλουστευθεί για τα διάφορα κράτη μέλη η σύναψη διασυνοριακών κοινών δημοσίων συμβάσεων, παρέχοντας ένα σημαντικό εργαλείο δημοσίων συμβάσεων για καινοτόμες λύσεις. 9696/12 ΔΑ/μκρ 8
Διακυβέρνηση (έγγρ. 9183/12) Μια ουσιαστική και αποτελεσματική εσωτερική αγορά απαιτεί ισότιμους όρους για όλους τους φορείς και προϋποθέτει ότι οι δημόσιες συμβάσεις θα πρέπει να ανατίθενται χωρίς να δημιουργούνται διακρίσεις στον καλύτερο προσφέροντα. Η Επιτροπή έχει προτείνει, μεταξύ άλλων, τη θέσπιση τελείως νέων συνολικών δομών διακυβέρνησης. Παρότι όλα τα κράτη μέλη υποστηρίζουν πλήρως την εσωτερική αγορά, σχεδόν όλα εκτιμούν ότι η πρόταση είναι υπερβολικά επαχθής και εξέφρασαν σθεναρή αντίσταση στις προτεινόμενες νέες δομές που μπορούν να υποχρεώσουν τα κράτη μέλη να αλλάξουν τις υπάρχουσες διαδικασίες. Βάσει των διαπραγματεύσεων στο Συμβούλιο και εν όψει της επίτευξης οριστικής πολιτικής συμφωνίας, η Προεδρία προτείνει: να τονισθούν οι στόχοι μιας καλής διακυβέρνησης, διασφαλίζοντας ότι τα κράτη μέλη οφείλουν να παραμένουν ελεύθερα να οργανώνουν τις διοικητικές τους δομές όπως κρίνουν καλύτερο, να γίνει πιο εξειδικευμένος ο κατάλογος των καθηκόντων που οφείλουν να πραγματοποιούν τα κράτη μέλη και η Επιτροπή ώστε να διασφαλίζεται η καλή διακυβέρνηση, να υποστηριχθεί η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών σχετικά με τη διακυβέρνηση και τον επαγγελματισμό των δημοσίων συμβάσεων. Απαιτούνται ορισμένες επιπρόσθετες πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την εν λόγω θεματική ενότητα όπως αναφέρεται στην ερώτηση 2 του Παραρτήματος ΙΙ. 9696/12 ΔΑ/μκρ 9
Παράρτημα ΙΙ - Ερωτήσεις για τη σύνοδο του Συμβουλίου Ανταγωνιστικότητας της 30ής και 31ης Μαΐου 2012 1. Ηλεκτρονικές δημόσιες συμβάσεις Οι πλήρως ηλεκτρονικές συμβάσεις προϋποθέτουν την αντικατάσταση των διαδικασιών σε χαρτί με ηλεκτρονική επικοινωνία και διεκπεραίωση καθ όλη τη διάρκεια της σύναψης της σύμβασης. Από τις μελέτες προκύπτει ότι οι ηλεκτρονικές δημόσιες συμβάσεις έχουν ως αποτέλεσμα σημαντικές οικονομίες μέσω της μείωσης του κόστους συναλλαγής για τις αρχές και τις επιχειρήσεις, αύξηση της διαφάνειας και καλύτερη πρόσβαση στις αγορές δημοσίων συμβάσεων, συμπεριλαμβανομένων για τις ΜΜΕ. Επιπλέον, οι ηλεκτρονικές δημόσιες συμβάσεις διευκολύνουν την επίτευξη καλύτερων αποτελεσμάτων από τις δημόσιες συμβάσεις (χαμηλότερες τιμές, καλύτερη ποιότητα) τονώνοντας τον ανταγωνισμό στην Ενιαία Αγορά. Ωστόσο, οι ηλεκτρονικές συμβάσεις αναπόφευκτα συνεπάγονται και ορισμένες δαπάνες εκκίνησης και απαιτούν από τις αναθέτουσες αρχές και τους οικονομικούς φορείς να προσαρμόζονται στα νέα ηλεκτρονικά συστήματα και διαδικασίες. Αυτό μπορεί να αποδειχθεί επαχθές κατά τη μεταβατική περίοδο. Οι διαδικασίες δημοσίων συμβάσεων υφίστανται όλο και συχνότερα ηλεκτρονικό χειρισμό, αν και η συνολική χρήση ηλεκτρονικών μέσων παραμένει σχετικά χαμηλή. Κατά το άτυπο Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας στην Κοπεγχάγη, στις 2-3 Φεβρουαρίου 2012, οι Υπουργοί συζήτησαν τρόπους για διεύρυνση της χρήσης των ηλεκτρονικών δημοσίων συμβάσεων. Οι ηλεκτρονικές δημόσιες συμβάσεις εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται σε μόλις 5-10% των διαδικασιών δημοσίων συμβάσεων στην ΕΕ, παρά τον πολιτικό στόχο που έθεσαν οι υπουργοί το 2005 το ποσοστό αυτό να φτάσει το 50% μέχρι το 2010. Στην πρόταση της Επιτροπής προβλέπεται να γίνουν υποχρεωτικές οι ηλεκτρονικές επικοινωνίες στις δημόσιες συμβάσεις δύο έτη μετά τη μεταφορά της οδηγίας στα εθνικά δίκαια. Εάν υποθέσουμε ότι η οδηγία θα εγκριθεί μέχρι το τέλος του 2012, η ανωτέρω προθεσμία θα είναι τα μέσα του 2016. Μέχρι τότε, όλες οι πληροφορίες για τις ευκαιρίες δημοσίων συμβάσεων και υποβολής προσφορών θα πρέπει να διαβιβάζονται ηλεκτρονικά. Η πρόταση δεν προβλέπει ωστόσο ότι οι αναθέτουσες αρχές χρησιμοποιούν ηλεκτρονικά μέσα για την διεκπεραίωση ή την αξιολόγηση προσφορών ή τη διαχείριση συμβάσεων όπως η ηλεκτρονική τιμολόγηση. Η απαίτηση ηλεκτρονικής επικοινωνίας θα καλύπτει όλες τις δημόσιες συμβάσεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας, τα δε κράτη μέλη θα είναι ελεύθερα να αποφασίζουν σχετικά με τις μη καλυπτόμενες δημόσιες συμβάσεις. Η Επιτροπή εξετάζει επί του παρόντος μια σειρά από μέτρα υποστήριξης όλων των εμπλεκόμενων φορέων, συμπεριλαμβανομένων των ΜΜΕ, προκειμένου να ολοκληρωθεί η μετάβαση. Οι υπουργοί καλούνται να σχολιάσουν τα ακόλουθα ερωτήματα: Υποστηρίζετε την πρόταση της Επιτροπής για πλήρη μετάβαση σε ηλεκτρονικές επικοινωνίες εντός 2 ετών από την ημερομηνία μεταφοράς της οδηγίας, δηλαδή στα μέσα του 2016 εάν η οδηγία εκδοθεί το 2012, ή προτιμάτε διαφορετικό χρονοδιάγραμμα; Πως μπορεί η μετάβαση να υποστηριχθεί κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο; 9696/12 ΔΑ/μκρ 10
2. Διακυβέρνηση Στόχος των κανόνων δημοσίων συμβάσεων είναι η καλή λειτουργία της Εσωτερικής αγοράς για τις δημόσιες συμβάσεις, με ισότιμη συμμετοχή όλων των οικονομικών φορέων. Ο εκσυγχρονισμός και η μεγαλύτερη ευελιξία των κανόνων δημοσίων συμβάσεων θα πρέπει να συμβαδίζει με τις κατάλληλες διατάξεις διακυβέρνησης. Οι ισχύουσες διατάξεις περί δημοσίων συμβάσεων προβλέπουν ήδη σειρά μέσων για την εποπτεία των πρακτικών σύναψης δημοσίων συμβάσεων με υποβολή εκθέσεων και γενική υποχρέωση των κρατών μελών να διασφαλίζουν την εφαρμογή αποτελεσματικών, διαθέσιμων και διαφανών μηχανισμών. Τα κράτη μέλη έχουν διαφορετικές δομές για την εποπτεία της εφαρμογής των κανόνων περί δημοσίων συμβάσεων και παρέχουν κατευθυντήριες γραμμές, βοήθεια στις αναθέτουσες αρχές και/ή τους οικονομικούς φορείς. Οι αξιολογήσεις δείχνουν ότι η λανθασμένη εφαρμογή των κανόνων περί δημοσίων συμβάσεων προκαλεί σοβαρές καθυστερήσεις και μη αποτελεσματική χρήση του δημοσίου χρήματος. Οι αξιολογήσεις δείχνουν επίσης ότι σε ορισμένες περιπτώσεις θα πρέπει να καταβληθούν μεγαλύτερες προσπάθειες ώστε να διασφαλισθούν οι υγιείς και επαγγελματικές πρακτικές σύναψης δημοσίων συμβάσεων προς όφελος των ευρωπαίων φορολογουμένων και επιχειρήσεων, καθώς και ότι καλύτερες πρακτικές δημοσίων συμβάσεων δημιουργούν επιχειρηματικές ευκαιρίες στο εξωτερικό. Αρχίζοντας από μια αρκετά εκτενή πρόταση της Επιτροπής να αυξηθεί σημαντικά η εποπτεία από τα κράτη μέλη, με την υποχρεωτική σύσταση εθνικών εποπτικών οργάνων σε κάθε κράτος μέλος και καθορίζοντας ένα ευρύ φάσμα νέων καθηκόντων, συμπεριλαμβανομένης της πρόβλεψης δωρεάν καθοδήγησης και παροχής συμβουλών προς τις αναθέτουσες αρχές και τους οικονομικούς φορείς, η Προεδρία προτείνει, βάσει των συζητήσεων στην ομάδα εργασίας, διαφορετική προσέγγιση. Οι κανόνες για καλύτερη διακυβέρνηση θα εστιασθούν στο εξής στα καθήκοντα εποπτείας, υποβολής εκθέσεων και καθοδήγησης. Τα θέματα διοικητικής οργάνωσης θα αποτελούν αρμοδιότητα των κρατών μελών. Οι Υπουργοί καλούνται να σχολιάσουν τα ακόλουθα ερωτήματα: Συμφωνείτε με την προσέγγιση της Προεδρίας, βάσει της οποίας οι οργανωτικές αποφάσεις αποτελούν αρμοδιότητα των κρατών μελών και απλά προσδιορίζονται τα προς εκτέλεση καθήκοντα, συμπεριλαμβανομένων: του ελέγχου, της υποβολής εκθέσεων και της αξιολόγησης; Θα πρέπει να συμπεριληφθούν και άλλα καθήκοντα ή θα πρέπει να συρρικνωθεί περαιτέρω ο κατάλογος; 9696/12 ΔΑ/μκρ 11