Βασικοί ασβεστολιθικοί τύποι κατά Folk (1959)

ΕΕΘΝ ΙΚΟ Ι ΚΑΙ ΚΑΠΟ ΔΔ Ι ΣΣ ΤΤ ΡΡ ΙΑΚΟ Ι ΠΑΝ ΕΕΠ Ι ΣΣ ΤΤΗΜ ΙΟ Ι ΑΘΗΝΩΝ ΤΤΟΜ ΕΕΑ ΣΣ Ι ΣΣ ΤΤΟ ΡΡ Ι ΤΤΜΗΜΑ ΓΓ ΕΕΩΛΟ ΓΓ ΙΑΙ ΣΣ ΙΚΗ ΣΣ ΓΓ ΕΕΩΛΟ ΓΓ ΙΑΙ ΣΣ --ΠΑΛΑ ΙΟΝΙ ΤΤΟΛΟ ΓΓ ΙΑΙ ΣΣ ΤΑΞΙΙΝΟΜΗΣΗ ΑΣΒΕΣΤΟΛΙΙΘΩΝ Φ ΩΩ ΤΤ ΕΕ Ι ΝΝ ΗΗ ΠΠ ΟΟΜ ΟΟ ΝΝ ΗΗ - ΠΠ ΑΑ ΠΠ ΑΑ Ϊ ΩΩ ΑΑ ΝΝ ΝΝ ΟΟ ΥΥ ΑΑ ΝΝ ΑΑ ΠΠ ΛΛ. ΚΚ ΑΑΘ ΗΗ ΓΓ ΗΗ ΤΤ ΡΡ Ι ΑΑ ΑΘΗΝΑ 22 00 00 55 3

Βασικοί ασβεστολιθικοί τύποι κατά Folk (1959) 4

Ιστολογική ωρίμανση των ασβεστολίθων (κατά Folk, 1962) Ιλύς >⅔ % Αλλοχημικά συστατικά 0-1% 1-10% 10-50% >50% Ιλύς Σπαρίτης Πτωχή Ταξινό-μηση Σπαρίτης > ⅔ Καλή Ταξινόμηση Στρογγυλοποίηση και διάβρωση των κόκκων Αντιπροσωπευτικοί Λιθολογικοί Τύποι Μικρίτης & Δυσμικρίτης Απολιθ. Μικρίτης Αραιός Βιομικρίτης Στοιβαγμένος Βιομικρίτης Ελαφρά Αποπλυμένος Βιοσπαρίτης Μη Ταξινομημένος Βιοσπαρίτης Ταξινομημένος Βιοσπαρίτης Βιοσπαρίτης με στρογγυλοποιημένους κόκκους 5

Ταξινόμηση ανθρακικών πετρωμάτων σύμφωνα με τον ιστό απόθεσης τους (Dunham, 1962) ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΑΝΘΡΑΚΙΚΩΝ ΠΕΤΡΩΜΑΤΩΝ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΙΣΤΟ ΑΠΟΘΕΣΗΣ ΤΟΥΣ (κατά DUNHAM, 1962) ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΙΜΟΣ ΙΣΤΟΣ ΑΠΟΘΕΣΗΣ Αρχικά συστατικά μη συνδεδεμένα κατά την απόθεση (arenite και silt) Περιέχει ιλύ (σωμάτια μεγέθους clay και silt) Ιλυο-στηριζόμενο Ποσοστό κόκκων <10% Mudstone Ποσοστό κόκκων >10% Wackestone Κοκκο - στηριζόμενο Packstone Στερείται ιλύος και είναι κοκκοστηριζόμενο Grainstone Τα αρχικά συστατικά ήταν συνδεδεμένα κατά την απόθεση. όπως φαίνεται από την παρουσία περιπλεγμένου σκελετικού υλικού, στρώση αντίθετη προς τη βαρύτητα ή κοιλότητες στρωμένες με ίζημα που καλύπτονται από οργανικό ή αμφισβητούμενο οργανικό υλικό, που είναι πολύ μεγάλες για να αποτελούν ενδιάμεσα διάκενα. Boundstone ΜΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΙΜΟΣ ΙΣΤΟΣ ΑΠΟΘΕΣΗΣ Κρυσταλλικά ανθρακικά (υποδιαιρούνται σύμφωνα με ταξινομήσεις αναφερόμενες στον φυσικό ή τη διαγένεση) 6

Τροποποίηση της ταξινόμησης Dunham (1962) από Embry & Klovan (1972) Τα πρωτογενή συστατικά ήταν συνδεδεμένα κατά τη διάρκεια της απόθεσης Τα πρωτογενή συστατικά δεν ήταν συνδεδεμένα κατά τη διάρκεια της απόθεσης Οι οργανισμοί δρουν σαν παγίδα ιζήματος (π.χ. δενδροειδή κοράλλια) Οι οργανισμοί συγκολλούν ίζημα (π.χ. φύκη) Οι οργανισμοί δημιουργούν έναν σκελετό (π.χ. αλληλοεμπλεκόμενα κοράλλια) Περισσότερο από 10% μεγαλύτεροι κόκκοι (RUDITE) Περιέχει ιλύ (μικριτική μάζα) Δεν περιέχει ιλύ (σπαριτική μάζα) BOUNDSTONE Ιλυο-στηριζόμενο Κοκκο-στηριζόμενο BAFFLESTONE BINDSTONE FRAMESTONE FLOATSTONE RUDSTONE 7

Ρωγμάτωση 8

Standard μικροφασικοί τύποι κατά Wilson (1975) και Flügel (1972, 1982) SMF Λιθολογία Περιβάλλον/Ζώνη 1 Σκούρος αργιλώδης mudstone ή wackestone, πλούσιος σε οργανικό υλικό ή ασβεστόλιθος με βελόνες πυριτικής σύστασης (spιculite). Οι βελόνες συχνά έχουν αντικατασταθεί από ασβεστίτη. Λεκάνη, βαθύ περιβάλλον με μικρή ταχύτητα ιζηματογένεσης (FZ 1). 2 Πολύ λεπτοκρυσταλλικός grainstone ή packstone, με μικρούς βιοκλάστες και πελοειδή και διασταυρωμένες στρώσεις. FZ 1. Υφαλοκρηπίδα ανοικτής θάλασσας κοντά στο κατώτερο τμήμα της ηπειρωτικής κατωφέρειας (FZ 2). Βαθύτερο όριο υφαλοκρηπίδας (FZ 3). 3 Πελαγικός mudstone και wackestone. Η μικριτική ιλύς περιέχει διάσπαρτα πελαγικά μικροαπολιθώματα (π.χ. ραδιολάρια ή τρηματοφόρα Globigerinids) ή μακροαπολιθώματα (θραύσματα μαλακίων). Λεκάνη, βαθύ περιβάλλον με αργή ιζηματογένεση (FZ 1) ή βαθύτερο όριο υφαλοκρηπίδας (FZ 3). 4 Μικρολατυποπαγής ή βιοκλαστικός-λιθοκλαστικός packstone. Στρογγυλεμένοι κόκκοι, συνήθως ταξινομημένοι. Πολύμεικτος ή μονόμεικτος. Συμμετέχει κλαστικό υλικό (χαλαζίας, θραύσματα κερατολίθων και ασβεστολίθων) FZ 3. Επανιζηματογενείς ασβεστόλιθοιforeslope- (FZ 4). 5 Grainstone-packstone ή floatstone με υφαλογενείς βιοκλάστες και γεωπεταλική δομή. Παρειά υφάλου (FZ 4). 9

6 Υφαλογενής Rudstone με μεγάλους βιοκλάστες και με υφαλογενή θραύσματα. Δεν συμμετέχει ιλύς. Έμπροσθεν κατωφέρεια υφάλου. Υλικά από τον ύφαλο. Σύνηθες σε ζώνες υψηλής ενέργειας (FZ 4). 7 Boundstone. In situ ανάπτυξη οργανογενών δομών (framestone, bindstone, bafflestone). Υφαλογενής σχηματισμός στα περιθώρια της πλατφόρμας (FZ 5). 8 Wackestone με ολόκληρους οργανισμούς μέσα σε μικριτική μάζα. Λίγοι βιοκλάστες. FZ 5. Λιμνοθάλασσα υφαλοκρηπίδας με ανοικτή κυκλοφορία. Χαμηλή ενέργεια υδάτων, κάτω από τη βάση των κυμάτων (FZ 7). 9 Βιοκλαστικός wackestone ή βιοκλαστικός μικρίτης. Θραύσματα διαφόρων οργανισμών που έχουν ομογενοποιηθεί με βιοαναμόχλευση. Μικριτίωση των βιοκλαστών. FZ 2. Ρηχά ύδατα, με ανοικτή κυκλοφορία, στο επίπεδο κυμάτων ή κοντά σ' αυτά (FZ 7). 10 Packstone-wackestone με επιφλοιωμένους και διαβρωμένους βιοκλάστες. FZ 2. Οι κόκκοι προέρχονται από περιβάλλον υψηλής ενέργειας και έχουν μετακινηθεί προς τοπικές κατωφέρειες, σε χαμηλής ενέργειας περιβάλλοντα (FZ 7). 11 12 Grainstone με επιφλοιωμένους βιοκλάστες σε σπαριτικό τσιμέντο. Coquina, βιοκλαστικός packstone, grainstone ή rudstone με συγκεντρώσεις οργανισμών. Επικρατούν μερικοί τύποι οργανισμών (π.χ. κρινοειδή, ασβεστολιθικά φύκη). Αποπλυμένες άμμοι στο άκρο της πλατφόρμας. Στις περιοχές αυτές είναι σταθερή η ενέργεια των κυμάτων στο ή πάνω από το επίπεδο της βάσης των κυμάτων (FZ 6). Κατωφέρεια και άκρο της υφαλοκρηπίδας (FZ 6). 10

13 Grainstone με ογκοειδή (ογκοσπαρίτης). Περιοχές μέτριας ενέργειας, πολύ ρηχά ύδατα (FZ 6). 14 Lags. Συγκέντρωση επιφλοιωμένων και στρογγυλοποιημένων κόκκων (λιθοκλάστες), κατά θέσεις αναμεμειγμένα με ωοειδή και πελοειδή, έντονα εμποτισμένων με οξείδια Fe κατά μήκος λεπτοστρώσεων. Αργή απόθεση αδρομερούς υλικού σε ζώνη απόπλυσης (FZ 6). 15 Ωόλιθοι με καλά ταξινομημένα και καλοσχηματισμένα ωοειδή, διαμέτρου 0,5-1,5mm. Πάντα με διασταυρωμένες στρώσεις. Iστός στοιβαγμένος. Υψηλής ενέργειας περιβάλλον σε ωολιθικά αναχώματα, ακτές και παλιρροιακά αναχώματα (FZ 6). 16 Grainstone με πελοειδή. (πιθανώτατα κοπρόλιθοι), κατά θέσεις αναμεμειγμένος με συγκεντρώσεις οστρακωδών ή τρηματοφόρων. FZ 7. Πολύ ζεστά ρηχά ύδατα, με μέτρια κυκλοφορία (FZ 8). 17 Grapestone (βοτρυόλιθος, πελσπαρίτης ή grainstone με συσσωματώματα κόκκων, μεμονωμένα και συγκολλημένα πελοειδή και μερικούς επιφλοιωμένους κόκκους. FZ 7. Υφαλοκρηπίδα με περιορισμένη κυκλοφορία και περιπαλιρροιακά επίπεδα (FZ 8). 18 Grainstone με τρηματοφόρα ή dasycladaceae. FZ 7. Παλιρροιακά αναχώματα και κανάλια λιμνοθάλασσας (FZ 8). 19 Λοφερίτης, λεπτοστρωσιγενής mudstone-wackestone που κατά περίπτωση εξελίσσεται σε πελσπαρίτη με παραθυροειδείς δομές. Οστρακώδη και πελοειδή, λίγα διάσπαρτα τρηματοφόρα, γαστερόποδα και φύκη. Περιορισμένοι κόλποι και μικρές λίμνες (FZ 8). 11

20 Στρωματολιθικός mudstone με φύκη. Συχνά στη μεσοπαλιρροιακή ζώνη (FZ 8, FZ 9). 21 Δομές φυκών, σε λεπτοκοκρυσταλλικό μικριτικό ίζημα. Περιπαλιρροιακές μικρές λίμνες (FZ 8). 22 23 Μικρίτης με μεγάλα ογκοειδή, wackestone ή floatstone. Μη λεπτοστρωσιγενής, ομογενής, μηαπολιθωματοφόρος καθαρός μικρίτης, πιθανή η παρουσία εβαποριτικών ορυκτών. Χαμηλής ενέργειας περιβάλλοντα, ρηχά ύδατα, όπισθεν του υφάλου. Συχνά στην άκρη λιμνών ή καναλιών (FZ 8). FZ 8. Λίμνες περιπαλιρροιακού περιβάλλοντος,υψηλής αλμυρότητας (FZ 9). 24 Rudstone ή floatstone με αδρομερείς λιθοκλάστες και βιοκλάστες. Οι λιθοκλάστες συνήθως συνίστανται από μη απολιθωματοφόρο μικρίτη ή ασβεστοσιλτίτη. Ιλύς απαντά σποραδικά. Ενίοτε διασταυρωμένες στρώσεις. FZ 8. Ενδολατυποπαγή (intraformational breccia). Συσσώρευση υλικού σε παλιρροιακά κανάλια (lags). 12

ΦΑΣΙΚΕΣ ΖΩΝΕΣ 1-9 (STANDARD FACIES ZONES - FZ) & ΜΙΚΡΟΦΑΣΙΚΟΙ ΤΥΠΟΙ 1-24 (STANDARD MICROFACIES TYPES - SMF) FZ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 SMF 1, 2, 3 2,8, 9,10 2,3,4 4,5,6 7,11, 12 11,12, 13,14, 15 8, 9,10,16, 17,18 16,17, 18,19, 20,21, 22,24 20,23 ΞΗΡΑ α β γ α. Θαλάσσιο επίπεδο γ. Βάση καταιγίδων β. Βάση κυματισμού δ. Επίπεδο οξυγόνωσης ΦΑΣΙΚΕΣ ΖΩΝΕΣ (FZ) 1: Λεκάνη (βαθιά ύδατα, τουρβιδίτες) 2: Υφαλοκρηπίδα ανοικτής θάλασσας (βαθιά νηρητική ιζηματογένεση) 3: Όριο λεκάνης ή όριο βαθιάς υφαλοκρηπίδας (ανθρακικό κλαστικό και πελαγικό υλικό) 4: Πρόσθια κατωφέρεια (ασταθής ιζηματογένεση με συντρίμμια) 5: Ύφαλοι ή όριο πλατφόρμας (οργανογενής ύφαλος) 6: Άμμοι στο άκρο της πλατφόρμας (απόπλυση) (παράκτιες περιοχές ή παλιρροιακά αναχώματα, αιολικά ιζήματα σε νησιά) 7: Ανοικτή πλατφόρμα 8: Περιορισμένη πλατφόρμα (λιμνοθάλασσες και παράκτιες λίμνες, περιορισμένης κυκλοφορίας) 9: Εβαπορίτες πλατφόρμας (Γύψος-Ανυδρίτης-Ξηρό κλίμα-επιπαλιρροιακές περιοχές) 13

ΦΑΣΙΚΕΣ ΖΩΝΕΣ 1 9 (STANDARD FACIES ZONES-FZ) & ΜΙΚΡΟΦΑΣΙΚΟΙ ΤΥΠΟΙ 1 24 (STANDARD MICROFACIES TYPES-SMF) (κατά Wilson, 1975 και Flügel, 1972, 1982) FZ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 SMF 1,2,3 2,8,9,10 2,3,4 4,5,6 7,11, 12 11,12, 13,14, 15 8, 9,10, 16, 17,18 16,17,18,19, 20,21,22,24 20,23 ΞΗΡΑ FZ: standard φασικές ζώνες / περιβάλλον απόθεσης 1: Λεκάνη (βαθιά ύδατα, τουρβιδίτες) 2: Υφαλοκρηπίδα ανοικτής θάλασσας (βαθιά νηρητική ιζηματογένεση) 3: Όριο λεκάνης ή όριο βαθιάς υφαλοκρηπίδας (ανθρακικό κλαστικό και πελαγικό υλικό) 4: Πρόσθια κατωφέρεια (ασταθής ιζηματογένεση με συντρίμμια) 5: Ύφαλοι ή όριο πλατφόρμας (οργανογενής ύφαλος) 6: Άμμοι στο άκρο της πλατφόρμας (απόπλυση) (παράκτιες περιοχές ή παλιρροιακά αναχώματα, αιολικά ιζήματα σε νησιά) 7: Ανοικτή πλατφόρμα 8: Περιορισμένη πλατφόρμα (λιμνοθάλασσες και παράκτιες λίμνες, περιορισμένης κυκλοφορίας) 9: Εβαπορίτες πλατφόρμας (Γύψος-Ανυδρίτης-Ξηρό κλίμα-επιπαλιρροιακές περιοχές) 14

Ανθρακική πλατφόρμα με περιθώριο. Φασικές ζώνες στο τροποποιημένο μοντέλο Wilson. 15

ΥΦΑΛΩΔΕΣ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑΣ Υπήνεμη Ζώνη του Υφάλου (Back Reef) Επίπεδο του Υφάλου (Reef Flat) Κορυφή του Υφάλου (Reef Crest) Μέτωπο του Υφάλου (Reef Front) Πρόσθια Ζώνη του Υφάλου (Fore Reef) Λεκάνη (Basin) Bafflestones-Floatstones Mudstones, Δολομίτες και Εβαπορίτες Rudstones Bindstones- Framestones Bafflestones Rudstones Argillaceous lime mudstones 16