ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 1 ΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΘΕΡΜΗΣ ΣΧ. ΕΤΟΣ 2015-16 Πεζοπορική αναζήτηση στην πόλη, στο δάσος και στο βουνό: Άσκηση-Περιπέτεια-Περιβαλλοντική Αγωγή Υπεύθυνος Εκπ/κός: Κωνσταντινίδου Φρειδερίκη ΠΕ03 Συνεργάτες Εκπ/κοί: Αντωνιάδης Γεώργιος ΠΕ0401 Παπαλαζάρου Αναστάσιος ΠΕ1901
2 Επιλογή Θέματος Μαθητές και καθηγητές επιλέξαμε το συγκεκριμένο θέμα από αγάπη και ενδιαφέρον για έναν άλλο τρόπο άσκησης, ψυχαγωγίας και εκτόνωσης, αλλά και να γνωρίσουμε, να προστατέψουμε και γιατί όχι να βελτιώσουμε το αστικό και φυσικό περιβάλλον μέσα στο οποίο ζούμε. Πιστεύουμε ότι ένας απλός περίπατος στον τόπο που ζούμε ή μια πιο απαιτητική ορειβατική απόδραση σε ένα από τα πολλά και όμορφα βουνά της χώρας μας, θα φέρει πολλαπλά οφέλη στη ζωή κάθε ανθρώπου, ανεξάρτητα από την ηλικία και την οικονομική του κατάσταση. Γενικότερος στόχος του προγράμματος είναι μια πρώτη γνωριμία με ότι αφορά την πεζοπορία, μέσα από θεωρητική και βιωματική προσέγγιση
3 Παιδαγωγικοί Στόχοι 1. Συνεργασία συνεύρεση μαθητών σε ένα διαφορετικό από το σχολικό περιβάλλον. 2. Κίνητρα για ένα άλλο τρόπο διάθεσης του ελεύθερου χρόνου. 3. Συνειδητοποίηση της αναγκαιότητας για προστασία και φροντίδα του φυσικού περιβάλλοντος. 4. Γνωριμία με το φυσικό περιβάλλον της Θέρμης. 5. Αναγκαιότητα της φυσικής άσκησης για σωματική και ψυχική υγεία (ένα δώρο στον εαυτό μας). 6. Διαμόρφωση αξιών και ανάπτυξη δεξιοτήτων (τόλμη, προσπάθεια, επιμονή, εμπιστοσύνη, φιλία).
4 Στάδια που ακολουθήσαμε Συζήτηση μαθητών-καθηγητών για επιλογή θέματος. Ενημέρωση κηδεμόνων. Κατάρτιση προγράμματος. Υποβολή σχεδίου προγράμματος για έγκριση από την αρμόδια υπηρεσία. Συγκρότηση της ομάδας χωρισμός σε υποομάδες- ανάθεση εργασιών. Υλοποίηση του προγράμματος με θεωρητική και βιωματική προσέγγιση.
5 Συγκρότηση Ομάδας Όνομα τμήμα Γιατί επέλεξα να συμμετέχω σ αυτό το πρόγραμμα; Μου αρέσει η πεζοπορία; Έχω κάνει πεζοπορίες; Αν ναι με ποιους, που και για πόσα χιλιόμετρα; Κάνω κάποιο άθλημα; Αγαπώ τη φύση;
6 ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Α. Θεωρητική προσέγγιση σε 7 ενότητες Β. Πεζοπορικές Αναζητήσεις Γ. Εκπαιδευτικές επισκέψεις Δ. Ερωτηματολόγιο αξιολόγησης του προγράμματος
7 A. Θεωρητική προσέγγιση με βάση τις παρακάτω ενότητες: 1. κατηγορίες πεζοπορίας 2. προϋποθέσεις καλής και ασφαλούς πεζοπορίας 3. αναγκαίος εξοπλισμός κατά τη διάρκεια μιας πεζοπορίας 4. τα οφέλη μιας πεζοπορίας 5. μονοπάτια στην περιοχή της Θέρμης 6. μονοπάτια στον Όλυμπο και Ευρωπαϊκά μονοπάτια 7. πεζοπορία και φυσικό περιβάλλον
8 Κατηγορίες Πεζοπορίας Απλή πεζοπορία. Η πιο απλή μορφή πεζοπορίας. o διανυόμενη απόσταση 5-20 Km, σε χρόνο 1-5 ώρες o σε εδάφη χωρίς μεγάλη υψομετρική διαφορά, σε βουνό, δάσος, δίπλα στη θάλασσα. o προϋποθέτει καλή υγεία, ελαφρύ εξοπλισμό και ελάχιστα εφόδια Ορεινή πεζοπορία. Πεζοπορία σε βουνό o διανυόμενη απόσταση 10-25 Km, σε χρόνο 3-10 ώρες o σε βουνό με υψομετρική διαφορά στη διαδρομή 300-600 m και με αρκετές εδαφικές δυσκολίες o πολύ καλή φυσική κατάσταση, εμπειρία, εξειδικευμένος εξοπλισμός Ορειβασία. Πεζοπορία σε μεγάλο υψόμετρο o διανυόμενη απόσταση 10-20 Km, σε χρόνο 3-10 ώρες με πολλές εδαφικές δυσκολίες o σε βουνό με υψομετρική διαφορά στη διαδρομή 600 m και άνω o άριστη φυσική κατάσταση, μεγάλη εμπειρία στο βουνό και πλήρης εξοπλισμός ειδικά τη χειμερινή περίοδο
9 Προϋποθέσεις καλής και ασφαλούς πεζοπορίας Γνωστή διαδρομή. Δεν περπατάμε μόνοι μας ή αλλιώς ενημερώνουμε κάποιον δικό μας άνθρωπο ή τις τοπικές αρχές. Σε ομαδική πεζοπορία. Η ομάδα πρέπει να έχει συνοχή και να υπάρχει οπτική επαφή με αυτούς που προηγούνται και αυτούς που ακολουθούν. Κατάσταση σώματος. Συμμετέχουμε μόνο αν είμαστε υγιείς και σε καλή φυσική κατάσταση. Ξεκινάμε προοδευτικά με χαλαρούς περιπάτους. Ρυθμός πεζοπορίας. Ο σταθερός ρυθμός στην πεζοπορία είναι πολύ σημαντικός. Ικανότητές και όρια αντοχής. Δεν εξαντλούμε τον οργανισμό μας με υπερβολικές προσπάθειες και κάνουμε διαλείμματα. Υγιεινές διατροφικές συνήθειες. Πριν την πορεία αποφεύγουμε το πολύ και βαρύ φαγητό. Έχουμε μαζί μας κάποια τρόφιμα π.χ μπάρες,σοκολάτες, ξηρούς καρπούς,μπανάνα και δεν τρώμε κατά την πορεία. Σακίδιο πλάτης. Να είναι ανατομικό με ιμάντες, ελαφρύ και να έχει τα απαραίτητα. Κατάλληλη Ενδυμασία και Απαραίτητος εξοπλισμός. Ηλιακή ακτινοβολία. Αποφεύγουμε την έκθεση στον ήλιο τις ώρες αιχμής Ατυχήματα. Δεν μετακινούμε πέτρες γιατί μπορεί να προκαλέσουμε ατύχημα Περιβαλλοντική συνείδηση. Δεν ρυπαίνουμε το περιβάλλον και δεν διαταράσσουμε το οικοσύστημα.
10 Αναγκαίος Εξοπλισμός - 1 Ο απαραίτητος εξοπλισμός που αναφέρεται παρακάτω εξαρτάται από τη διάρκεια της πεζοπορίας, το βαθμό δυσκολίας, την εποχή και τις καιρικές συνθήκες, αλλά και τις ανάγκες κάθε ατόμου. 1. Παπούτσια trekking ή ορειβατικό μποτάκι. Να είναι άνετο, να αναπνέει και να προστατεύει τον αστράγαλο και το πέλμα. 2. Αδιάβροχο-αντιανεμικό και ελαφρύ μπουφάν, για όλες τις εποχές. 3. Αδιάβροχο παντελόνι. 4. Μπλουζάκια ισοθερμικά. Στεγνώνουν γρήγορα σε σχέση με βαμβακερά. 5. Πουλόβερ φλις για τις στάσεις. 6. Γάντια-σκούφο για τον χειμώνα, καπέλο, γυαλιά και αντηλιακή κρέμα για ηλιοφάνεια. 7. Εφεδρικά ρούχα, παπούτσια.μαζί μας αλλά και στο αυτοκίνητο. 8. Σακίδιο πλάτης,ανατομικό, ελαφρύ, με ιμάντες και εξωτερικές θήκες. Τα ρούχα που βάζουμε στο σακίδιο πρέπει να είναι μέσα σε πλαστικές σακούλες. 9. Μπαστούνια για πεζοπορία, καλύτερα δύο. 10. Φακό κεφαλής με εφεδρικές μπαταρίες,σφυρίχτρα, πυξίδα, σουγιά, αναπτήρα.
11 Αναγκαίος Εξοπλισμός - 2 11. Φωτογραφική μηχανή, κάμερα, κινητό, κιάλια. 12. Πεζοπορικό χάρτη. 13. Νερό οπωσδήποτε, είναι από τα πρώτα στη λίστα μας. 14. Τροφή για να μας συντηρεί στην πορεία. Ξηρούς καρπούς, φρούτα, μπάρες δημητριακών, παστέλια, σταφίδες και όχι τρόφιμα που αλλοιώνονται. 15. Ατομικό φαρμακείο. Επίδεσμο, αποστειρωμένη γάζα, υγρά και στεγνά χαρτομάντιλα, αντισηπτικό, εντομοαπωθητικό, παυσίπονο και αν έχουμε κάποιο πρόβλημα υγείας τα κατάλληλα φάρμακα. 16. Σκηνή και υπνόσακο για διανυκτέρευση. 17. Σακούλα για τα σκουπίδια. Δεν τα αφήνουμε πίσω μας.
12 Τα Οφέλη μιας Πεζοπορίας Η πεζοπορία κάποτε ήταν ο καθημερινός τρόπος μετακίνησης των ανθρώπων για κάθε δραστηριότητα τους. Σήμερα είναι ανάγκη για βελτίωση της σωματικής και ψυχικής μας υγείας, αρκεί να μην καταπονούμαι υπερβολικά το σώμα μας και να αποφεύγουμε επικίνδυνες καταστάσεις. Η απλή πεζοπορία θεωρείται η πιο ευεργετική άσκηση, ένα δώρο στον εαυτό μας Τα οφέλη για την υγεία πολλά. Καλύτερη λειτουργία καρδιάς, πνευμόνων, κυκλοφορικού, πρόληψη για διαβήτη, εγκεφαλικό και καρκίνο. Προστατεύει από κοινό κρυολόγημα και μειώνει την εμφάνιση της νόσου Αλτσχάιμερ και άνοιας. Βελτίωση του μεταβολισμού και της δυσκοιλιότητας, απώλεια βάρους. Θετική επίδραση στην ψυχοσύνθεση, αίσθηση ευεξίας και χαλάρωσης, μειώνεται το στρες,η κατάθλιψη, ο θυμός και η κούραση. Γινόμαστε πιο δραστήριοι, ενισχύει την αυτοπεποίθησή μας και οξύνει τις αισθήσεις. Βελτιώνει την αερόβια αντοχή και γυμνάζει το σώμα. Αναπτύσσει την περιβαλλοντική συνείδηση.
13 Μονοπάτια Διαδρομές στο Δήμο Ενδεικτικά αναφέρονται: Φράγμα Θέρμης Πλατανάκια Πανοράματος Θέρμης Οι δύο γνωστοί χώροι αναψυχής συνδέονται με μια πραγματικά απολαυστική διαδρομή. Το μήκος της διαδρομής είναι περίπου 6Km, μέτριας δυσκολίας και καλή σήμανση. Περιστερά Κάτω Περιστερά Ένα σηματοδοτημένο μονοπάτι, από το ξωκλήσι της Παναγούδας μέχρι την Κάτω Περιστερά. Μήκος διαδρομής είναι περίπου 6Km,μέτριας δυσκολίας. Λιβάδι Κρανιά Μια εύκολη διαδρομή που ξεκινά από το χωριό με κατεύθυνση τις λίμνες Κορώνεια και Βόλβη και καταλήγει στη θέση «Κρανιά» Δασικά μονοπάτια για περιπατητικές διαδρομές από Αγ. Αντώνιο-Μονοπήγαδο Από τα δύο χωριά ξεκινούν αρκετά μονοπάτια, που οδηγούν χωρίς δυσκολίες σε όμορφες διαδρομές
Μονοπάτια στον Όλυμπο 14 Ο Όλυμπος το ψηλότερο βουνό της Ελλάδας, βουνό σύμβολο και προορισμός για πολλούς, προσφέρει πολλές πεζοπορικές και ορειβατικές διαδρομές. Ενδεικτικά αναφέρουμε μερικές: Λιτόχωρο-Πριόνια: Ξεκινάει από Λιτόχωρο (400 m) και καταλήγει στη θέση Πριόνια (1100m), διασχίζοντας το όμορφο φαράγγι του Ενιπέα. Συνολικό μήκος 9Km. Μέτριας δυσκολίας Πριόνια-Καταφύγιο «Σπήλιος Αγαπητός (2100m)»: Πολυσύχναστο ορειβατικό μονοπάτι, μέτριας δυσκολίας και το μεγαλύτερο μέρος σε δάσος. Καταφύγιο «Σπήλιος Αγαπητός» - Σκάλα-Μύτικας (2918m): Υψομετρική διαφορά 818m. Η διαδρομή από Σκάλα για Μύτικα είναι αρκετά δύσκολη. Ο Μύτικας, η ψηλότερη κορυφή του Ολύμπου είναι γνωστός και σαν το σημείο συνάντησης των Θεών της Αρχαίας Ελλάδας. Ρέμα Ναούμ Καζάνια Πόρτες - Οροπέδιο Μουσών Αγ. Τριάδα Βροντούς Κρεβάτια - Ράχη Μπαρμπαλά Καταφύγιο ΣΕΟ Γκορτσιά - Οροπέδιο Μουσών και πολλά άλλα, αναφέρονται 28 μονοπάτια.
15 Ευρωπαϊκά Μονοπάτια Υπάρχουν 11 Ευρωπαϊκά μονοπάτια (δίκτυα μονοπατιών), τα οποία περνούν από διαφορετικές ευρωπαϊκές χώρες, διασχίζοντας περιοχές με φυσικό, ιστορικό και πολιτιστικό ενδιαφέρον. Από την χώρα μας διέρχονται τα μονοπάτια Ε4 και Ε6 Ε4: Ισπανία-Γαλλία-Ελβετία-Αυστρία-Γερμανία-Ουγγαρία-Βουλγαρία- Ελλάδα-Κύπρος. Συνολικό μήκος διαδρομής 6.500m.Έφτασε στην Ελλάδα το 1990 και διασχίζοντας κάθετα τη χώρα φτάνει στο Γύθειο και την Κρήτη. Ε6:Φιλανδία-Σουηδία-Δανία-Γερμανία-Αυσρία-Σλοβενία-Ελλάδα. Συνολικό μήκος 5.200m. Το μονοπάτι περνάει στην Ελλάδα από Ηγουμενίτσα, κινείται στην Ήπειρο- Μακεδονία Θράκη-Σαμοθράκη
Πεζοπορία και Φυσικό Περιβάλλον 16 Φυσικό περιβάλλον και ο άνθρωπος σχέση ισχυρής και ουσιαστικής αλληλεπίδρασης μέσα σ αυτό γεννιόμαστε, ζούμε και δημιουργούμε. Με την πεζοπορία σε βουνά ή σε δάση η φύση δίνει απλόχερα ψυχική γαλήνη, αίσθηση ελευθερίας γίνεται πηγή έμπνευσης και δημιουργίας απελευθερώνει και δυναμώνει τον άνθρωπο Ο σύγχρονος άνθρωπος έχει σήμερα περισσότερο από ποτέ την ανάγκη της αρμονίας των χρωμάτων και σχημάτων της φύσης τις μυρωδιές και τις συνθέσεις των φυτών τις μελωδίες των πουλιών, τους ήχους των νερών για να ξαναβρεί τις χαμένες ισορροπίες του.
17 Αλλά Δυστυχώς με την αλόγιστη ανθρώπινη δραστηριότητα επιβαρύνεται και καταστρέφεται ο φυσικός πλούτος που μας περιβάλλει, χάνεται ο ζωτικός μας χώρος. Επομένως Επιβάλλεται αλλαγή στάσης ζωής και σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον για να προστατέψουμε την ανθρώπινη ζωή. Σε μια πεζοπορία πρέπει να προσέχουμε τις αρνητικές επιπτώσεις που μπορούμε να επιφέρουμε στο περιβάλλον. Γι αυτό λοιπόν: Δεν κόβουμε κλαδιά, θάμνους και λουλούδια. Δεν ανάβουμε φωτιά. Δεν ενοχλούμε και δεν αιχμαλωτίζουμε ζώα. Δεν μολύνουμε το νερό. Δεν αφήνουμε σκουπίδια, και όπως λέγεται συχνά «Το μόνο ίχνος που αφήνουμε πίσω μας, είναι το ίχνος από τις πατημασιές μας»
18 Β. Πεζοπορικές Αναζητήσεις 1. Γύρω από τη Θέρμη 2. Στο φράγμα της Θέρμης 3. Σε αγρόκτημα Οικολογικής Γεωργίας στη Θέρμη 4. Στην παραλία Θεσσαλονίκης 5. Στο φαράγγι του Ενιπέα στον Όλυμπο
19 Πεζοπορία γύρω από τη Θέρμη - 1 Έγινε πεζοπορία γύρω από τη Θέρμη. Αναχώρηση Άφιξη: 1 ο Γυμνάσιο Θέρμης από 14:30 έως 15:20 Εύκολη και γνωστή διαδρομή. Στατιστικά στοιχεία Μήκος Διαδρομής: 4,2 χλμ Διάρκεια: 42 λεπτά Μέση ταχύτητα: 6 χλμ/ώρα Θερμίδες (για ενήλικα άτομα): 200
20 Πεζοπορία γύρω από τη Θέρμη - 2
21 Πεζοπορία προς το φράγμα της Θέρμης - 1 Περπατήσαμε από το 1ο Γυμνάσιο Θέρμης μέχρι το φράγμα της Θέρμης και επιστροφή στο σχολείο Χαρακτηρισμός: εύκολη, χωρίς δυσκολίες διαδρομή, σε δρόμο με ελάχιστη κίνηση αυτοκινήτων. Η περιοχή του φράγματος είναι τόπος ηρεμίας και ομορφιάς, με αρκετά πεύκα και κυπαρίσσια. Στη λίμνη ζουν υδρόβια πτηνά και χελώνες. Το μεγαλύτερο μέρος της πεζοπορίας έγινε σε ασφαλτοστρωμένο δρόμο και μικρή διαδρομή σε πεζόδρομο και χωμάτινο δρόμο.
22 Πεζοπορία προς το φράγμα της Θέρμης - 2
23 Πεζοπορία προς το φράγμα της Θέρμης - 3
24 Πεζοπορία προς το φράγμα της Θέρμης - 4 Στατιστικά στοιχεία Μήκος Διαδρομής: 7,5 χλμ Διάρκεια: 1 ώρα, 10 λεπτ. Μέση ταχύτητα: 6,3 χλμ/ώρα Θερμίδες (για ενήλικα άτομα): 580