Στο πλαίσιο του συγχρηματοδοτούμενου έργου «Ευρωπαϊκό Πιστοποιητικό για τους Συμβούλους / Εκπαιδευτές Κοινωνικής Οικονομίας», πρόγραμμα Leonardo da

Σχετικά έγγραφα
Mo.D.A.V.I. - Onlus (Movement of Voluntary Associations Italian)

EC-ASE: Ευρωπαϊκό Πιστοποιητικό για τους Συμβούλους / Εκπαιδευτές Κοινωνικής Οικονομίας

EC-ASE: European Certificate for Consultants of Social Economy

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ. EC-ASE: European Certification for Advisors/ Educators of Social Economy

European Certificationof SocialEconomy. Economy for advisors & educators

Δράσεις κατάρτισης/ επιμόρφωσης. Επιχειρηματικότητα στις υπηρεσίες #δράση 14. Φορέας υλοποίησης

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Δίκτυο Ευρωπαϊκής Πολιτικής για τη Σχολική Ηγεσία

Δράσεις κατάρτισης/ επιμόρφωσης. Κατάρτιση στελεχών στον τομέα της ενεργείας και των κατασκευών #δράση 13. Φορέας υλοποίησης

ΤΙΤΛΟΣ ΠΡΑΞΗΣ : «ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΣΕΡΡΩΝ» ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΣΥΜΠΡΑΞΗ: «ΣΕΡΡΑΪΚΗ ΓΗ» Συμβουλευτική Πληροφόρηση-Υποστήριξη

Ο ρόλος του προσωπικού της εκπαίδευσης στη διασφάλιση ποιότητας

Δράσεις κατάρτισης/ επιμόρφωσης. Αειφόρος περιβαλλοντική διαχείριση #δράση 11. Φορέας υλοποίησης

DeSqual Ενότητες κατάρτισης 1. Ενδυνάμωση των εξυπηρετούμενων

«Κοινωνική Οικονομία Μια Εναλλακτική Πρόταση»

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

EcoMentor Project No: PL01-KA

ΣΧΕΔΙΑΖΟΝΤΑΣ ΕΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΕΝΗΛΙΚΕΣ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ. Εκπαίδευση ατόμων με σοβαρή αναπηρία ΥΠΟΘΕΜΑ 1.2

Δράσεις κατάρτισης/ επιμόρφωσης. Νομική και Οικονομική συμβουλευτική Επιχειρήσεων #δράση 12. Φορέας υλοποίησης

Επαγγελματικός Προσανατολισμός Ευάλωτων Ομάδων Νεαρών Ατόμων

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Μαθησιακά Αποτελέσματα Matrix Ελληνική Έκδοση

Τα Διδακτικά Σενάρια και οι Προδιαγραφές τους. του Σταύρου Κοκκαλίδη. Μαθηματικού

Η συμβολή στην επιτυχία ενός οργανισμού, παρουσιάζοντας σχετικά δεδομένα με τη χρήση τεχνικών 2Δ ή 3Δ τεχνολογίας. Αρμοδιότητα

Εκπαιδευτική Μονάδα 1.1: Τεχνικές δεξιότητες και προσόντα

Ευρήματα στον τομέα του τουρισμού. Ανάλυση αναγκών

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΚΥΡΙΟΤΕΡΩΝ ΣΗΜΕΙΩΝ

Διάταξη Θεματικής Ενότητας ΕΠΑ66Κ / Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση

Κώδικας εοντολογίας για Επαγγελματίες στην Υποστηριζόμενη Απασχόληση

ΣΧΈΔΙΟ RELEASE για τη δια βίου μάθηση και την ενδοϋπηρεσιακή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στην Κύπρο


Ερευνητική Εργασία (Project)

Π β.4: Οδηγός επιμορφωτή για τη ΘΕ5: «Συμβουλευτική και Επαγγελματικός προσανατολισμός και πληροφόρηση»

Διήμερο εκπαιδευτικού επιμόρφωση Μέθοδος project στο νηπιαγωγείο. Έλενα Τζιαμπάζη Νίκη Χ γαβριήλ-σιέκκερη

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Η ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ-ΜΕΛΗ ΤΗΣ Ε.Ε: ΘΕΣΜΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΩΝ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΗΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ

Ενότητα 1: Πώς να διδάξεις ηλικιωμένους για να χρησιμοποιήσουν τη ψηφιακή τεχνολογία. Ημερομηνία: 15/09/2017. Intellectual Output:

Τομέας Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου ATS2020 ΤΟΜΕΙΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΜΕ ΣΤΟΧΟΥΣ ΕΠΙΤΕΥΞΗΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Ζητήματα Πιστοποίησης Προσόντων και ο ρόλος του ΕΟΠΠΕΠ

ΕΝΙΑΙΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ

Αξιολόγηση του Προγράμματος Εισαγωγικής Επιμόρφωσης Μεντόρων - Νεοεισερχομένων

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ. ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ 2o

Δράση 9.10 Υπηρεσία Υποστήριξης Τελικών Χρηστών των Βιβλιοθηκών και Κέντρων Πληροφόρησης

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή

3. Περιγράμματα Μαθημάτων Προγράμματος Σπουδών

ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ «ΜΕΝΤΟΡΑΣ» ΕΠΙΠΕΔΟ 5, ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ EQF

ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ

ΔΗΜΟΣ ΚΑΒΑΛΑΣ. Τίτλος του έργου FORUM ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΣΤΗΡΙΞΗΣ Χρηματοδοτικά στοιχεία του έργου Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ή Κοινοτική Πρωτοβουλία

ΕΚΘΕΣΗ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ «Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ»

Π β.2:Οδηγός Επιμορφωτή για τη ΘΕ4.1: «Βασικές αρχές για την εκπαίδευση ενηλίκων»

Πολιτική Ποιότητας Τμήματος Οικονομικών Επιστημών Πανεπιστημίου Πατρών

Συμμετοχή των Νέων και Παγκόσμια Πολιτότητα: Προκλήσεις και Συστάσεις για το `Εργο Future Youth Schools Forum. Συνοπτική Έκθεση

Έννοιες. Επιχειρηματικότητα είναι η διαδικασία μέσω της οποίας ένας ή περισσότεροι του ενός ανθρώπου, δημιουργούν και αναπτύσσουν μία επιχείρηση.

ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ 4

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

3. Περιγράμματα Μαθημάτων Προγράμματος Σπουδών

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Αναλυτικά οι σκοποί και τα μέσα περιγράφονται στον Ιδρυτικό νόμο του ΕΙΕΑΔ, άρθρο 88 του Ν.3996/2011.

Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου

ΦΥΛΛΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ ΤΑΞΗΣ: ΕΝΑ ΜΟΝΤΕΛΟ ΓΙΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟ (2 η

Διαμορφωτική Αξιολόγηση στο μάθημα της Οικιακής Οικονομίας. Σεμινάρια Σεπτέμβρη 2016

Παραδόσεις 3. Δεν υφίστανται απαιτήσεις. Ελληνική/Αγγλική

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση. Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη Σχολική Μονάδα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Ανακαλύψτε νέες επιχειρήσεις

Σε συνεργασία με το. Επικοινωνία: Τηλ

Διδακτική της Πληροφορικής

ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ YΠΟΨΗΦΙΩΝ ΘΕΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ

Στρατηγικές συμπράξεις στους τομείς της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της νεολαίας

Ηγετικές Ικανότητες. Στάλω Λέστα

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Ανάπτυξη και λειτουργία ευέλικτης δομής συμβουλευτικής

Πρόταση της ΓΣΕΒΕΕ για κείμενο κοινής τοποθέτησης, ΓΣΕΒΕΕ, ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ προς το Δ.Σ. του ΕΟΠΠΕΠ σχετικά με τα επαγγελματικά περιγράμματα

Εκπαίδευση, κοινωνικός σχεδιασμός. Ρέμος Αρμάος MSc PhD, Υπεύθυνος εκπαίδευσης στελεχών ΚΕΘΕΑ

Πρόταση της ΑΔΙΠ ΕΣΠΑ

ΕΚΘΕΣΗ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ Μεθοδολογια Αξιολογησης Διαδικασιας Πιστοποιησης

ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΑΝΟΙΚΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ

ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ «ΕΝΤΥΠΟΥ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ» για την χρηματοδότηση των πράξεων

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ 3

Εκπαιδευτική Μονάδα 8.1: Επαγγελματικοί ρόλοι και προφίλ για την παρακολούθηση και την εποπτεία.

Εθνική στρατηγική εφαρμογής για τη μετατροπή τρέχουσας μη τυπικής μάθησης σε τυπική μορφή και την επικύρωση προηγούμενης γνώσης.

ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΑΣΕΠ ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ

ΠΡΑΞΗ: «ΜΟ.ΔΙ.Π» (Μονάδα Διασφάλισης Ποιότητας) του Πανεπιστημίου Μακεδονίας» Κωδικός MIS ΥΠΟΕΡΓΟ:

Συνεργατικές Τεχνικές

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ. Επιµορφωτικό Σεµινάριο

Παραδόσεις, Μελέτες περιπτώσεων 4

Υποστήριξη της λειτουργίας των Συμβουλίων Ένταξης Μεταναστών (ΣΕΜ)

Transcript:

Σύμβουλοι Κοινωνικής Οικονομίας Πιστοποίηση της Άτυπης Μάθησης με βάση το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Επαγγελματικών Προσόντων Στο πλαίσιο του συγχρηματοδοτούμενου έργου «Ευρωπαϊκό Πιστοποιητικό για τους Συμβούλους / Εκπαιδευτές Κοινωνικής Οικονομίας», πρόγραμμα Leonardo da Vinci.

2

Ευρωπαϊκό Πιστοποιητικό για τους Συμβούλους / Εκπαιδευτές Κοινωνικής Οικονομίας Επικεφαλής Εταίρος: Ινστιτούτο Ανάπτυξης Επιχειρηματικότητας Ελλάδα Εταίροι: Academy of Humanities and Economics in Lodz Πολωνία Mo.D.A.V.I. - Onlus (Movement of Voluntary Associations Italian) Ιταλία University of Economics in Krakow Πολωνία Το έργο «Ευρωπαϊκό Πιστοποιητικό για τους Συμβούλους / Εκπαιδευτές Κοινωνικής Οικονομίας» υλοποιείται στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος Leonardo Da Vinci και χρηματοδοτείται από την ευρωπαϊκή ένωση και το πρόγραμμα Δια Βίου Μάθηση. Το παρόν δεσμεύει μόνο τον συντάκτη και η Επιτροπή δεν ευθύνεται για τυχόν χρήση των πληροφοριών που περιέχονται σε αυτό. Φεβρουάριος 2010 3

4

Πίνακας περιεχομένων Ενότητα I: Μεθοδολογία Ανάπτυξης του Προφίλ Συμβούλου/ Εκπαιδευτή Κοινωνικής Οικονομίας... 11 1. Κοινωνική Οικονομία, ο τρίτος τομέας... 13 1.1. Ορισμός της Κοινωνικής Οικονομίας... 13 1.2. Σύντομη περιγραφή των χαρακτηριστικών της Κοινωνικής Οικονομίας... 13 2. Μεθοδολογία Ανάπτυξης Προφίλ... 14 3. Επαγγελματικό Περίγραμμα Γενική Προσέγγιση... 14 4. Δομή και Περιεχόμενο του Επαγγελματικού Περιγράμματος... 15 4.1. Κύριες Επαγγελματικές Λειτουργίες... 16 4.2. Επιμέρους Επαγγελματικές Λειτουργίες/ Δραστηριότητες... 16 4.3. Επαγγελματικές Εργασίες... 17 4.4. Γνώσεις, Δεξιότητες, Ικανότητες... 17 5. Μέθοδοι Συλλογής Πληροφοριών για το Ε.Π.... 18 5.1. Έρευνα Γραφείου... 19 5.2. Διαδικασία Ομαδικής Επικοινωνίας-Μέθοδος Delphi... 19 6. Εργαλεία Συλλογής Πληροφοριών... 20 6.1. Ερωτηματολόγιο Περιγραφής Επαγγέλματος... 20 7. Παράδειγμα Επαγγελματικού Περιγράμματος... 22 8. Επισκόπηση Διαδικασιών για την Ανάπτυξη του Επαγγελματικού Περιγράμματος. 27 Ενότητα II: Επαγγελματικό Περίγραμμα Συμβούλου / Εκπαιδευτή Κοινωνικής Οικονομίας 29 1. Επαγγελματικό Περίγραμμα Θεωρητικό Υπόβαθρο... 31 1.1. Δομή Επαγγελματικού Περιγράμματος... 31 1.1.1. Κύριες Επαγγελματικές Λειτουργίες... 31 1.1.2. Επιμέρους Επαγγελματικές Λειτουργίες/ Δραστηριότητες... 31 1.1.3. Επαγγελματικές Εργασίες... 32 1.1.4. Γνώσεις, Δεξιότητες, Ικανότητες... 32 2. Ανάπτυξη Επαγγελματικού Περιγράμματος... 33 2.1. Κύριες Επαγγελματικές Λειτουργίες, Επιμέρους Επαγγελματικές Λειτουργίες και Επαγγελματικές Εργασίες... 33 2.2. Γνώσεις Δεξιότητες Ικανότητες... 40 2.2.1. ΥΠΟΔΕΧΕΤΑΙ, ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΕΙ ΚΑΙ ΕΞΥΠΗΡΕΤΕΙ ΤΑ ΑΤΟΜΑ ΠΟΥ ΑΠΕΥΘΥΝΟΝΤΑΙ ΣΤΟΝ ΦΟΡΕΑ (ΚΕΛ 1 )... 40 5

2.2.2. ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΕΙ/ΕΚΠΑΙΔΕΥΕΙ ΤΟΥΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΟΥΣ ΣΕ ΓΕΝΙΚΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΘΕΜΑΤΑ (ΚΕΛ 2 )... 50 2.2.3. ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΕΙ/ΕΚΠΑΙΔΕΥΕΙ ΤΟΥΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΟΥΣ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ (ΚΕΛ 3)... 69 2.2.4. ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΕΙ/ΕΚΠΑΙΔΕΥΕΙ ΤΟΥΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΟΥΣ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ (ΚΕΛ 4 )... 79 2.2.5. ΥΛΟΠΟΙΕΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ(ΚΕΛ 5 )... 97 2.2.6. ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΕΙ ΤΙΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΔΙΑΔΟΣΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΟΥ ΦΟΡΕΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ (ΚΕΛ 6)... 112 Ενότητα III: Μεθοδολογία Αντιστοίχισης των Προσόντων με το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Επαγγελματικών Προσόντων... 117 1. Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Επαγγελματικών Προσόντων (EQF)... 119 1.1. Ορισμός του EQF... 119 1.2. Τα 8 επίπεδα του EQF... 120 1.3. Μαθησιακά Αποτελέσματα... 120 2. Μεθοδολογία Αντιστοίχισης με τα επίπεδα του EQF των προσόντων του Εκπαιδευτή / Συμβούλου Κοινωνικής Ομάδας... 125 2.1. Προσέλκυση και Επιλογή των Εμπειρογνωμόνων... 125 2.2. Προετοιμασία του workshop... 126 2.3. Η συνάντηση των εμπειρογνωμόνων (workshop)... 127 2.3.1. Διαδικασία Στάθμισης (Weighting Procedure)... 128 2.3.2. Επίπεδο... 129 3. Αξιολόγηση... 129 4. Τελικά Συμπεράσματα και Σύνταξη της Έκθεσης... 130 5. Επισκόπηση της Διαδικασίας Αντιστοίχισης των Επαγγελματικών Προσόντων με το EQF... 130 Ενότητα IV: Αποτελέσματα Αντιστοίχισης των Επαγγελματικών Προσόντων με το EQF... 133 1. Εισαγωγή... 135 2. Workshop Αντιστοίχισης των Επαγγελματικών Προσόντων με το EQF (Greece, Larissa)... 135 2.1. Επίπεδο EQF και Βαρύτητα μαθησιακών αποτελεσμάτων των ΚΕΛ ανά Σύμβουλο... 135 2.2. Επίπεδο EQF και Βαρύτητα των μαθησιακών αποτελεσμάτων ανά ΚΕΛ... 141 2.3. Επίπεδο EQF και Βαρύτητα κάθε μαθησιακού αποτελέσματος του επαγγελματικού περιγράμματος... 142 3. Workshop Αξιολόγησης (Krakow, Poland Lodz, Poland Roma, Italy)... 143 4. Τελική Επεξεργασία... 145 5. Παράρτημα - Παρουσιολόγια... 147 6

Ενότητα V: Μεθοδολογία Αξιολόγησης Διαδικασίας Πιστοποίησης (Βιογραφικό, On Line Test, Case Study)... 153 1. Εισαγωγή... 155 2. Διαδικασία Πιστοποίησης... 155 2.1. Σύνοψη Διαδικασίας Αξιολόγησης... 155 2.2. Αξιολόγηση Μαθησιακών Αποτελεσμάτων... 156 2.3. Βαρύτητα Κατηγοριών Αξιολόγησης... 156 2.4. Παράδειγμα Αξιολόγησης Συμμετέχοντα... 158 3. Βιογραφικό Σημείωμα... 158 3.1. Διαδικασία Υποβολής... 158 3.2. Διαδικασία Αξιολόγησης... 159 4. On-Line Test... 161 4.1. Βάση Ερωτήσεων... 161 4.2. Διαδικασία Εξέτασης... 163 4.3. Διαδικασία Αξιολόγησης... 163 5. Case Study... 164 5.1. Βάση Case Studies... 164 5.2. Διαδικασία Εξέτασης... 164 5.3. Διαδικασία Αξιολόγησης... 165 6. Συμπεράσματα... 173 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ... 175 7

8

Περιεχόμενα Πινάκων Πίνακας 1: Επίπεδο EQF και Βαρύτητα των μαθησιακών αποτελεσμάτων ανά ΚΕΛ του πρώτου συμβούλου. 137 Πίνακας 2: Επίπεδο EQF και Βαρύτητα των μαθησιακών αποτελεσμάτων ανά ΚΕΛ του δεύτερου συμβούλου 138 Πίνακας 3: Επίπεδο EQF και Βαρύτητα των μαθησιακών αποτελεσμάτων ανά ΚΕΛ του τρίτου συμβούλου 140 Πίνακας 4: Επίπεδο EQF και Βαρύτητα των μαθησιακών αποτελεσμάτων ανά ΚΕΛ του τέταρτου συμβούλου 141 Πίνακας 5: Επίπεδο EQF και Βαρύτητα των μαθησιακών αποτελεσμάτων ανά ΚΕΛ 142 Πίνακας 6: Επίπεδο EQF και βαρύτητα μαθησιακών αποτελεσμάτων του επαγγελματικού περιγράμματος 143 Πίνακας 7: Επίπεδο EQF και Βαρύτητα κάθε μαθησιακού αποτελέσματος ανά εταίρο 144 Πίνακας 8: Τελικό επίπεδο EQF και βαρύτητα που λαμβάνει το Πιστοποιητικό του Συμβούλου/Εκπαιδευτή Κοινωνικής Οικονομίας. 145 Πίνακας 9: Επεξήγηση μαθησιακών αποτελεσμάτων που αντιστοιχούν στο επίπεδο 5 EQF 146 Πίνακας 10: Ποσοστό αξιολόγησης κάθε μαθησιακού αποτελέσματος ανά κατηγορία 156 Πίνακας 11: Βαρύτητα κάθε μαθησιακού αποτελέσματος 157 Πίνακας 12: Ποσοστό βαρύτητας κάθε κατηγορία αξιολόγησης στο συνολικό σκορ 157 Πίνακας 13: Συνολική βαθμολογία Συμμετέχοντα Α 158 Πίνακας 14: Μέγιστη βαθμολογία κάθε άξονα 159 Πίνακας 15: Επιμέρους ενότητες ανά άξονα και αντίστοιχες βαθμολογίες 160 Πίνακας 16: Αριθμός ερωτήσεων ανά κύρια επαγγελματική λειτουργία/θεματική 162 Πίνακας 17: Φύλλο αξιολόγησης case study 172 9

10

Ενότητα I: Μεθοδολογία Ανάπτυξης του Προφίλ Συμβούλου/ Εκπαιδευτή Κοινωνικής Οικονομίας 1 11

12

1. Κοινωνική Οικονομία, ο τρίτος τομέας 1.1. Ορισμός της Κοινωνικής Οικονομίας Η Κοινωνική Οικονομία ορίζεται ως ο χώρος της οικονομίας που βρίσκεται ανάμεσα στον ιδιωτικό και το δημόσιο τομέα της οικονομίας και στον οποίο διεξάγονται οικονομικές δραστηριότητες με κοινωνικούς σκοπούς και στόχους. The organisations of the social economy are economic and social actors active in all sectors. They are characterised principally by their aims and by their distinctive form of entrepreneurship. The social economy includes organisations such as cooperatives, mutual societies, associations and foundations. These enterprises are particularly active in certain fields such as social protection, social services, health, banking, insurance, agricultural production, consumer affairs, associative work, craft trades, housing, supply, neighbourhood services, education and training, and the area of culture, sport and leisure activities (CEPCMAF European Standing Conference of Cooperatives, Mutual Societies, Associations and Foundations, the European umbrella for the four main social economy categories of actors). Επομένως, η κοινωνική οικονομία αποτελεί μια ενεργητική παρέμβαση που εξελίσσεται στο πλαίσιο των αγορών και της κοινωνίας γενικότερα και που ανεξάρτητα από τη νομική υπόσταση των φορέων της σχετίζεται με την αρχή της δημοκρατικής οργάνωσης, στηρίζεται σε μια ευρεία κοινωνική βάση, υιοθετεί συλλογικά κριτήρια κατανομής κερδών, αναπτύσσει μια ιδιαίτερη σχέση αλληλεγγύης με το περιβάλλον της και προωθεί την κοινωνική συνοχή. Οι οργανισμοί της κοινωνικής οικονομίας δημιουργούν θέσεις απασχόλησης σύμφωνα με τις αρχές της κοινωνικής αλληλεγγύης (εργασιακή ενσωμάτωση των κοινωνικών ομάδων, που είναι αποκλεισμένες από την αγορά εργασίας), ενώ σε πολλές περιπτώσεις παρέχουν κοινωφελείς υπηρεσίες. 1.2. Σύντομη περιγραφή των χαρακτηριστικών της Κοινωνικής Οικονομίας Στις αρχές του 1990 το μοναδικό κράτος μέλος με ειδική νομοθεσία, όσον αφορά στις κοινωνικές επιχειρήσεις, ήταν Ιταλία. Το 1995 το Βέλγιο συνέταξε σχετικό νόμο και αργότερα ακολούθησαν η Γαλλία, Πορτογαλία, Φινλανδία και Λιθουανία. Στη Γερμανία 13

θεσπίστηκε νόμος για τις επιχειρήσεις οι οποίες απασχολούσαν άτομα με βαριές αναπηρίες. Σε πολλές άλλες χώρες αναπτύσσεται ακόμη σχετικός διάλογος ως προς τη δυνατότητα θέσπισης νόμων όπως είναι για παράδειγμα η περίπτωση του Ηνωμένου Βασίλειου. 2. Μεθοδολογία Ανάπτυξης Προφίλ Το πρώτο πακέτο εργασίας του έργου «EC-ASE: European Certification for Advisors/ Educators of Social Economy» αφορά στην ανάπτυξη του επαγγελματικού προφίλ του εκπαιδευτή/συμβούλου κοινωνικής οικονομίας. Το πρώτο παραδοτέο του πρώτου πακέτου εργασίας αφορά στην μεθοδολογία σύμφωνα με την οποία θα προκύψει το προφίλ του εκπαιδευτή/ συμβούλου κοινωνικής οικονομίας και προήλθε από βιβλιογραφική επισκόπηση και από διερεύνηση των αποτελεσμάτων συναφών έργων. Μετά την εκτενή επισκόπηση της διεθνούς βιβλιογραφίας κρίθηκε ότι η μεθοδολογία που προτείνεται από το ΕΚΕΠΙΣ (Εθνικό Κέντρο Πιστοποίησης) είναι η πλέον κατάλληλη. Κατά συνέπεια η εν λόγω βιβλιογραφία θα προσαρμοσθεί και θα αξιοποιηθεί για τις ανάγκες του σχεδίου. Το εν λόγω παραδοτέο θα είναι διαθέσιμο στην Ελληνική, Αγγλική, Ιταλική και Πολωνική γλώσσα. 3. Επαγγελματικό Περίγραμμα Γενική Προσέγγιση Η ανάπτυξη του επαγγελματικού περιγράμματος του εκπαιδευτή/ συμβούλου κοινωνικής οικονομίας αποσκοπεί στην πιστοποίηση των αποτελεσμάτων της μάθησης όπως αυτά προκύπτουν από τις διαφορετικές εκπαιδευτικές διαδρομές της αρχικής επαγγελματικής εκπαίδευσης, της αρχικής επαγγελματικής κατάρτισης, της συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης και της επαγγελματικής κατάρτισης στο πλαίσιο της δια βίου κατάρτισης. Το επαγγελματικό περίγραμμα αποτελεί κομβικό σημείο για την απόδοση αξίας στα αποτελέσματα που προκύπτουν από τις διαφορετικές μορφές μάθησης. Στο πλαίσιο αυτό 14

έμφαση δίνεται στην πιστοποίηση των αποτελεσμάτων της μάθησης όπως αυτά προκύπτουν από τις διαφορετικές εκπαιδευτικές διαδρομές, και όχι τόσο των ίδιων των εκπαιδευτικών διαδρομών. Ως «Επαγγελματικό Περίγραμμα», ορίζεται το σύνολο των βασικών και επιμέρους επαγγελματικών λειτουργιών που συνθέτουν το αντικείμενο εργασίας ενός επαγγέλματος ή μιας ειδικότητας καθώς και οι αντίστοιχες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες που απαιτούνται για την ανταπόκριση στις λειτουργίες αυτές. Κύρια επιδίωξη του επαγγελματικού περιγράμματος είναι «η συστηματοποιημένη ανάλυση και καταγραφή του περιεχομένου των επαγγελμάτων καθώς και των τρόπων απόκτησης των απαιτούμενων για την άσκηση του επαγγέλματος προσόντων». Σύμφωνα με αυτό τον ορισμό τρία είναι τα βασικά συστατικά στοιχεία του επαγγελματικού περιγράμματος στα οποία θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση κατά την ανάπτυξή του: Το περιεχόμενο του επαγγέλματος Τα προσόντα που απαιτούνται για την άσκηση του, και Οι τρόποι απόκτησης των προσόντων αυτών. 4. Δομή και Περιεχόμενο του Επαγγελματικού Περιγράμματος Η εκπόνηση του επαγγελματικού περιγράμματος περιλαμβάνει την ανάπτυξη εξειδικευμένης μελέτης με αντικείμενο τον προσδιορισμό, την αναλυτική καταγραφή και τεκμηρίωση των βασικών χαρακτηριστικών κάθε επαγγέλματος του συμβούλου/εκπαιδευτή Κ.Ο. Η μελέτη θα αναπτυχθεί βάσει συγκεκριμένων προδιαγραφών, όπως αυτές εξειδικεύονται στους παρακάτω άξονες, οι οποίοι θα αποτελούν και τις βασικές ενότητες του περιγράμματος: Ενότητα Α: Τίτλος και ορισμός του επαγγέλματος. Ενότητα Β: Ανάλυση του επαγγέλματος - «προδιαγραφές». Ενότητα Γ: Απαραίτητες γνώσεις, δεξιότητες, ικανότητες για την άσκηση του επαγγέλματος. 15

Ενότητα Δ: Προτεινόμενες διαδρομές για την απόκτηση των απαιτούμενων προσόντων. Ενότητα Ε: Ενδεικτικοί τρόποι αξιολόγησης των απαιτούμενων Γνώσεων, Δεξιοτήτων και Ικανοτήτων. Η ανάλυση του επαγγέλματος θα γίνει σε 4 επίπεδα: Κύριες Επαγγελματικές Λειτουργίες (Βασικές και Δευτερεύουσες) Επιμέρους Επαγγελματικές Λειτουργίες (Επαγγελματικές Δραστηριότητες) Επαγγελματικές Εργασίες Γνώσεις, Δεξιότητες, Ικανότητες 4.1. Κύριες Επαγγελματικές Λειτουργίες Οι κύριες επαγγελματικές λειτουργίες αφορούν στις ευρείες ενότητες δραστηριοτήτων που η άσκησή τους εκπληρώνει το γενικό σκοπό του επαγγέλματος. Οι κύριες επαγγελματικές λειτουργίες αντιπροσωπεύουν τις γενικές περιοχές ευθύνης για το επάγγελμα. Παρουσιάζουν το τι πρέπει να γίνει για να επιτευχθεί ο κεντρικός σκοπός του επαγγέλματος του συμβούλου/εκπαιδευτή Κ.Ο. Οι Κύριες Επαγγελματικές Λειτουργίες διακρίνονται σε Βασικές και Δευτερεύουσες. Οι Δευτερεύουσες (κύριες) Επαγγελματικές Λειτουργίες συμπληρώνουν τις βασικές (κύριες) επαγγελματικές λειτουργίες και δεν αποτελούν μέρος τους. Αναφέρονται σε εκείνες τις κύριες λειτουργίες που η βαρύτητα και η σημασία τους στο σύνολο του περιεχομένου του επαγγέλματος και των βασικών του σκοπών, είναι δευτερεύουσα. Το επάγγελμα του συμβούλου/ εκπαιδευτή Κ.Ο θα περιλαμβάνει κατ ελάχιστο τρεις (3) κύριες επαγγελματικές λειτουργίες. 4.2. Επιμέρους Επαγγελματικές Λειτουργίες/ Δραστηριότητες Η κάθε κύρια επαγγελματική λειτουργία αποτελείται από αυτοτελή σύνολα επιμέρους επαγγελματικών λειτουργιών (Δραστηριοτήτων), τουλάχιστον 3 (τριών) ανά κύρια επαγγελματική λειτουργία. Η επιμέρους επαγγελματική λειτουργία (δραστηριότητα) είναι μια σαφής δραστηριότητα η οποία συνδυασμένη με άλλες, διαμορφώνει τα λογικά και απαραίτητα βήματα που 16

απαιτείται να επιτύχει ο σύμβουλος/ εκπαιδευτής Κ.Ο για να ολοκληρώσει μια συγκεκριμένη κύρια επαγγελματική λειτουργία. Οι επιμέρους επαγγελματικές λειτουργίες/δραστηριότητες περιγράφουν μεγάλες και διακριτές περιοχές του επαγγελματικού ρόλου σε όρους εργασιακής απόδοσης. Είναι γενικές και όχι ειδικές περιγραφές των χαρακτηριστικών ενός επαγγέλματος και πρέπει να περιγράφουν μια συγκεκριμένη, αυτόνομη και ολοκληρωμένη περιοχή του επαγγελματικού ρόλου (Χαλάς Γιάννης, 2002). Ως προς την ανάλυση των επιμέρους επαγγελματικών λειτουργιών/ δραστηριοτήτων κάθε μια αναλύεται σε τουλάχιστον τρείς (3) διαφορετικές επαγγελματικές εργασίες. 4.3. Επαγγελματικές Εργασίες Η επαγγελματική εργασία είναι μια μικρότερη διάσταση στην οποία υποδιαιρείται κάθε επαγγελματική δραστηριότητα, και συνδυασμένη με άλλες περιγράφει όλα τα καθήκοντα που στοιχειοθετούν μια επιμέρους επαγγελματική λειτουργία/ δραστηριότητα. Η κάθε εργασία αποτελείται από ένα τουλάχιστον αυτοτελές σύνολο γνώσεων, δεξιοτήτων ή και ικανοτήτων. Η Εργασία είναι μια διακριτή και ορατή επί μέρους ενέργεια που αποτελεί μέρος της δραστηριότητας (επιμέρους επαγγελματικής λειτουργίας). Αυτή η ενέργεια στέκεται από μόνη της και είναι ανεξάρτητη από τις άλλες. Η εργασία απορρέει ή προκαλείται από το εργασιακό περιβάλλον και συνεπώς αντιπροσωπεύει ένα μείγμα από διαδικασίες, μεθόδους, τεχνικές, υλικά, ανθρώπους και πληροφορίες. Οι εργασίες πρέπει να εμφανίζουν τα εξής χαρακτηριστικά (Χαλάς Γιάννης, 2002): - Να είναι ανεξάρτητες με ξεκάθαρη αρχή και τέλος. - Να είναι σταθερές στο χρόνο-τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα. - Να μπορεί να εκτιμηθεί η χρονική διάρκεια εκτέλεσής τους. - Να είναι σημαντικές. 4.4. Γνώσεις, Δεξιότητες, Ικανότητες Με τον όρο «Γνώσεις» προσδιορίζεται το αποτέλεσμα διανοητικής διεργασίας και εσωτερικής αναπαράστασης εννοιών, γεγονότων και πράξεων, που είναι δυνατόν να 17

προέρχονται τόσο από την επαγγελματική ή πρακτική εμπειρία όσο και από το σύστημα της τυπικής εκπαίδευσης ή κατάρτισης. Η γνώση περιλαμβάνει την ισχύουσα θεωρία και τις έννοιες, καθώς και την tacit /άρρητη γνώση που έχει αποκτηθεί ως αποτέλεσμα της εμπειρίας από την άσκηση συγκεκριμένων εργασιών (Winterton, J., Delamare Le Deist, F., Stringfellow, M., 2005). Με τον όρο «Δεξιότητες» ορίζεται ο συνδυασμός γνώσης και εμπειρίας που απαιτείται για την επίτευξη συγκεκριμένου φυσικού ή διανοητικού έργου ή την άσκηση εργασίας. Με τον όρο «Ικανότητες» ορίζεται η δυνατότητα εφαρμογής γνώσεων δεξιοτήτων και τεχνογνωσίας, ώστε το άτομο να ανταποκρίνεται στις τρέχουσες συνθήκες και απαιτήσεις της εργασίας του αλλά και να προσαρμόζεται σε μεταβαλλόμενα εργασιακά περιβάλλοντα. Οι ικανότητες περιλαμβάνουν: 1) τις γνωστικές ικανότητες που αφορούν τη χρήση θεωρίας και εννοιών, καθώς και μη τυπική σιωπηρή γνώση που αποκτάται εμπειρικά, 2) τις λειτουργικές ικανότητες (δεξιότητες ή τεχνογνωσία), δηλαδή όσα θα πρέπει να μπορεί να κάνει ένα άτομο σε δεδομένο χώρο εργασίας, μάθησης ή κοινωνικής δραστηριότητας), 3) τις προσωπικές ικανότητες που αφορούν το κατά πόσο ξέρει ένα άτομο να συμπεριφέρεται σε συγκεκριμένη κατάσταση και 4) τις ηθικές ικανότητες που αφορούν την κατοχή ορισμένων προσωπικών και επαγγελματικών αξιών. 5. Μέθοδοι Συλλογής Πληροφοριών για το Ε.Π. Στην προκειμένη περίπτωση, της ανάπτυξης επαγγελματικού περιγράμματος με στόχο την πιστοποίηση, η ανάλυση εργασίας στοχεύει να προσδιορίσει τις απαραίτητες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες για την εκτέλεση του επαγγέλματος του συμβούλου/ εκπαιδευτή Κ.Ο. Ως εκ τούτου είναι πολύ σημαντικός ο ρόλος και η συμμετοχή ειδικών εμπειρογνωμόνων ως προς το επάγγελμα που αναλύεται, ενώ τα στοιχεία που θα συλλεχθούν πρέπει να αναδεικνύουν τόσο την ομοιογένεια που επικρατεί μέσα στο επάγγελμα με στόχο την παγιοποίησή του, όσο και την ανομοιογένεια, ώστε να αναδειχθούν οι πιθανότητες που αφορούν στον μελλοντικό μετασχηματισμό του. Για την επιλογή των καταλληλότερων μεθόδων συγκέντρωσης των απαιτούμενων πληροφοριών λήφθηκε υπόψη ποιες μέθοδοι είναι αποτελεσματικότερες για την άντληση των απαιτούμενων πληροφοριών, ποιες έχουν μεγαλύτερη αξιοπιστία, καθώς και το κόστος της κάθε μεθόδου. Για τις ανάγκες ανάπτυξης του Επαγγελματικού Περιγράμματος θα αξιοποιηθούν ως εργαλεία άντλησης πληροφοριών η βιβλιογραφική έρευνα γραφείου, η 18

προσαρμοσμένη στις ανάγκες των Επαγγελματικών Περιγραμμάτων μέθοδος Delphi και οι διαδικασίες ανασκόπησης και ανάδρασης. 5.1. Έρευνα Γραφείου Ειδικότερα, για τη συλλογή των απαραίτητων πληροφοριών για το επάγγελμα και τη δυναμική του θα εφαρμοστεί η μέθοδος της έρευνας γραφείου που περιλαμβάνει τη μελέτη και επισκόπηση της σχετικής με το επάγγελμα βιβλιογραφίας σε εθνικό και διεθνές επίπεδο (κλαδικές μελέτες και επαγγελματικές μονογραφίες), τη συγκέντρωση και ανάλυση στατιστικών δεδομένων της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας και των στοιχείων που διαθέτουν οι επαγγελματικές και επιστημονικές ενώσεις του επαγγέλματος. 5.2. Διαδικασία Ομαδικής Επικοινωνίας-Μέθοδος Delphi Η μέθοδος Delphi μπορεί να χαρακτηριστεί ως μέθοδος δόμησης μιας διαδικασίας ομαδικής επικοινωνίας, έτσι ώστε η διαδικασία να είναι αποτελεσματική στο να επιτρέπει σε μια ομάδα ατόμων, ως σύνολο, να χειριστούν ένα πολύπλοκο πρόβλημα. Η μέθοδος Delphi είναι μια άσκηση στην ομαδική επικοινωνία μεταξύ διαφορετικών ειδικών. Περιλαμβάνει μια σειρά ερωτήσεων, επαναλαμβανόμενων, με τη μορφή ερωτηματολογίων που θα αποσταλούν στην ομάδα των προεπιλεγμένων ειδικών (πέντε περίπου ατόμων) των οποίων οι απόψεις είναι χρήσιμες ως προς το εξεταζόμενο θέμα. Τα ερωτηματολόγια θα σχεδιαστούν για να εξάγουν και να αναπτύξουν ατομικές απαντήσεις στο πρόβλημα που τίθεται και να επιτρέψουν την επεξεργασία των απόψεών τους. Στη βασική της μορφή η μέθοδος χαρακτηρίζεται από τη δόμηση της ροής της πληροφορίας, την ελεγχόμενη ανατροφοδότηση/ ανάδραση, και κατά κανόνα την ανωνυμία των μελών της ομάδας. Η επικοινωνία μεταξύ των μελών της ομάδας θα ελέγχεται από τον συντονιστή. Η μέθοδος περιλαμβάνει τα ακόλουθα βήματα σύμφωνα με τον Fowles (1978): 1. Επιλογή του συντονιστή της ομάδας που θα αναλάβει την παρακολούθηση της εφαρμογή της μεθόδου για το συγκεκριμένο θέμα. 2. Επιλογή των ατόμων που θα συμμετάσχουν στη μέθοδο Delphi. Τα μέλη της ομάδας είναι ειδικοί (εμπειρογνώμονες) στην γνωστική περιοχή που ερευνάται. 19

3. Διαμόρφωση των ερωτημάτων και ανάπτυξη του ερωτηματολογίου του πρώτου κύκλου της μεθόδου. 4. Έλεγχος του ερωτηματολογίου ως προς το χρησιμοποιούμενο λεξιλόγιο (διφορούμενες έννοιες, ασάφειες). 5. Διανομή των ερωτηματολογίων στα μέλη της ομάδας. 6. Ανάλυση των απαντήσεων. Ο συντονιστής αντιπαραβάλει και συνθέτει τα αποτελέσματα. 7. Προετοιμασία της τελικής έκθεσης από τον συντονιστή για την παρουσίαση των αποτελεσμάτων. Η μέθοδος Delphi περιλαμβάνει διαδικασίες ανασκόπησης και ανάδρασης σχετικά με το αποτέλεσμα των διαφόρων φάσεων της εκπόνησης της μελέτης του επαγγελματικού περιγράμματος. Σκοπός των ενεργειών ανασκόπησης και ανάδρασης είναι η διενέργεια διαδικασίας ελέγχου και κατά συνέπεια η ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου και αντιπροσωπευτικού επαγγελματικού περιγράμματος. 6. Εργαλεία Συλλογής Πληροφοριών 6.1. Ερωτηματολόγιο Περιγραφής Επαγγέλματος Η τεχνογνωσία των εμπειρογνωμόνων θα αναδειχθεί χάρη στην συμπλήρωση του ειδικού «ερωτηματολογίου περιγραφής επαγγέλματος» το οποίο θα προκύψει από τις σχετικές προεργασίες με σκοπό την ανάλυση όλων των προαναφερόμενων στοιχείων που πρέπει να περιλαμβάνει το επαγγελματικό περίγραμμα για την πιστοποίηση των επαγγελματικών περιγραμμάτων, και με προσαρμογή των βασικών χαρακτηριστικών της μεθόδου Delphi. Αναλυτικότερα το «Ερωτηματολόγιο Περιγραφής Επαγγέλματος» θα περιλαμβάνει τα εξής περιεχόμενα: Α) Τίτλος και ορισμός του επαγγέλματος ειδικότητας Β) Ανάλυση του επαγγέλματος-προδιαγραφές Β.1 (α) Κύριες επαγγελματικές λειτουργίες (βασικές και δευτερεύουσες επαγγελματικές λειτουργίες) & (β) Επιμέρους επαγγελματικές λειτουργίες/ δραστηριότητες. Β.2 Εργασίες/καθήκοντα κάθε επιμέρους επαγγελματικής λειτουργίας/δραστηριότητας 20

Β.3 Κριτήρια/δείκτες επαγγελματικής ανταπόκρισης Γ) Απαραίτητες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες Γ.1 Γενικές, βασικές και ειδικές γνώσεις Γ.2 Δεξιότητες Γ.3 Φυσικές, διανοητικές, ψυχολογικές ικανότητες Η διαδικασία συμπλήρωσης του ερωτηματολογίου θα πραγματοποιηθεί τμηματικά, το πρώτο μέρος του ερωτηματολογίου που θα κληθούν να συμπληρώσουν τα μέλη της ομάδας θα περιλαμβάνει τις ΚΥΡΙΕΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ (ΒΑΣΙΚΕΣ ΚΑΙ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ), τις ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ/ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ και τις ΕΡΓΑΣΙΕΣ. Στην συνέχεια το υλικό που θα έχει συγκεντρωθεί θα ομογενοποιηθεί αρχικά σε επίπεδο εταίρου και στην συνέχεια σε επίπεδο χωρών. Ουσιαστικά αυτή η διαδικασία αποτελεί την ενέργεια ανάδρασης και ανασκόπησης. Στόχος της διαδικασίας είναι η δημιουργία ενός ενιαίου για όλες τις χώρες άξονα πάνω στον οποίο θα αναπτυχθεί το προφίλ που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες όλων των χωρών. Στην συνέχεια οι εταίροι, έχοντας στην διάθεσή τους τις κυριες επαγγελματικές λειτουργίες (βασικές και δευτερεύουσες επαγγελματικές λειτουργίες), τις επιμέρους επαγγελματικές λειτουργίες/ δραστηριότητες και τις εργασίες του συμβούλου/εκπαιδευτή κοινωνικής οικονομίας θα προχωρήσουν στα επόμενα στάδια συμπλήρωσης του ερωτηματολογίου. Τα επόμενα στάδια περιλαμβάνουν, Κριτήρια/δείκτες επαγγελματικής ανταπόκρισης, Απαραίτητες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες, Γενικές, βασικές και ειδικές γνώσεις, Δεξιότητες και Φυσικές, διανοητικές, ψυχολογικές ικανότητες. 21

7. Παράδειγμα Επαγγελματικού Περιγράμματος Professional standards for teachers, tutors and trainers in the lifelong learning sector ΚΥΡΙΕΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ 1.0 Εκτιμά τους μαθητές, δίνει αξία στην ισότητα, σκέφτεται για τον τρόπο που ασκεί το επάγγελμά του, συνεργάζεται με άλλα άτομα. 2.0 Δημιουργεί ένα δίκαιο μαθησιακό περιβάλλον, επικοινωνεί με τους μαθητές και τους βοηθά να εκπληρώσουν τους στόχους τους, χρησιμοποιώντας μέσα στήριξης 3.0 Γνωρίζει την ειδικότητά του, δίνει κίνητρα στους μαθητές εκπληρώνει τις νομικές του ευθύνες, αναπτύσσει καλή πρακτική KEY PURPOSE STATEMENT Ο σκοπός των δασκάλων είναι να δημιουργούν αποτελεσματικές ευκαιρίες που δίνουν κίνητρα για μάθηση μέσω υψηλής ποιότητας διδασκαλίας που καθιστά δυνατή την ανάπτυξη και την πρόοδο των μαθητευομένων. 22

Κύρια Επαγγελματική Λειτουργία 1.0 Εκτιμά τους μαθητές, δίνει αξία στην ισότητα, σκέφτεται για τον τρόπο που ασκεί το επάγγελμά του, συνεργάζεται με άλλα άτομα. Επιμέρους Επαγγελματικές Λειτουργίες/Δραστηριότητες 1.1 Δίνει αξία στη μάθηση, στη δύναμή της να ωφελεί τους ανθρώπους συναισθηματικά, διανοητικά, κοινωνικά και οικονομικά και στην συνεισφορά της στην στήριξη της κοινότητας. 1.2 Σκέφτεται για τον τρόπο που ασκεί το επάγγελμά του στην πράξη και τη συνεχή του επαγγελματική εξέλιξη σαν καθηγητής και τα αξιολογεί. 1.3 Βελτιώνει την ποιότητα του τρόπου που ασκεί το επάγγελμά τους. Επαγγελματικές Εργασίες 1.1.1 Δείχνει στους μαθητές με ποιους τρόπους τους δίνεται η δυνατότητα μέσω της μάθησης να αλλάξουν τη ζωή τους. 1.1.2 Χρησιμοποιεί τις ευκαιρίες που του δίνονται για να τονίσει το δυνητικό της μάθησης ως θετικό. 1.1.3 Δείχνει στους μαθητές τρόπους με τους οποίους η μάθηση προωθεί την συναισθηματική, διανοητική και οικονομική ευημερία των ατόμων και του πληθυσμού σαν σύνολο. 1.2.1 Χρησιμοποιεί τις σχετικές θεωρίες μάθησης για να στηρίξει την ανάπτυξη του τρόπου που ασκεί το επάγγελμά του που αφορούν και στην μάθηση και την διδασκαλία. 1.2.2 Προβληματίζεται και δείχνει δέσμευση απέναντι στην βελτίωση των προσωπικών του δεξιοτήτων και διδασκαλικών ικανοτήτων μέσω της συχνής αξιολόγησης και της χρήσης της ανατροφοδότησης. 1.2.3 Μοιράζεται καλές πρακτικές με άλλους και δεσμεύεται για τη συνεχή επαγγελματική του εξέλιξη μέσω της περισυλλογής, της αξιολόγησης και της κατάλληλης χρήσης της έρευνας. 1.3.1 Γνωρίζει τα οργανωτικά συστήματα και τις διαδικασίες για την καταγραφή πληροφοριών σχετικές με τους μαθητές, κρατάει ακριβή αρχεία που να συνεισφέρουν στις οργανωτικές διαδικασίες 1.3.2. Αξιολογεί τη δική του συνεισφορά στον κύκλο ποιότητας της οργάνωσης. 1.3.3. Γνωρίζει πως να βελτιώνεται πρακτικά βασιζόμενος στην ανατροφοδότηση που έλαβε, τη χρησιμοποιεί για να αναπτύξει το δικό του τρόπο άσκησης επαγγέλματος 23

μέσα στα πλαίσια των συστημάτων της οργάνωσης όπου εργάζεται. Επαγγελματική Λειτουργία 2.0 Δημιουργεί ένα δίκαιο μαθησιακό περιβάλλον, επικοινωνεί με τους μαθητές και τους βοηθά να εκπληρώσουν τους στόχους τους, χρησιμοποιώντα ς μέσα στήριξης Επιμέρους Επαγγελματικές Λειτουργίες/Δραστηριότητες 2.1 Διατηρεί ένα μαθησιακό περιβάλλον, δίκαιο που παρακινεί και συμπεριλαμβάνει όλους τους μαθητές 2.2 Εφαρμόζει και αναπτύσσει τις δικές του επαγγελματικές δεξιότητες για να μπορέσουν οι μαθητές να επιτύχουν τους στόχους τους. 2.3 Επικοινωνεί αποτελεσματικά και κατάλληλα με τους μαθητές για να ενισχύσει την εκμάθηση Επαγγελματικές Εργασίες 2.1.1 Διαμορφώνει ένα μαθησιακό περιβάλλον γεμάτο σκοπό, μέσα στο οποίο οι μαθητές αισθάνονται πως χαίρουν εκτίμησης, καθώς και ασφαλείς, σίγουροι, με αυτοπεποίθηση. 2.1.2 Καθιερώνει και ακολουθεί τις διαδικασίες σε σχέση με τους μαθητές ώστε να προωθούν και να έχουν κατάλληλη συμπεριφορά, επικοινωνία και σεβασμό για τους άλλους, ενώ να αντιτίθενται στις μεροληπτικές συμπεριφορές και τρόπους ( αντίθετοι στις διακρίσεις). 2.1.3 Δημιουργεί ένα ενδιαφέρον περιβάλλον που ενθαρρύνει τους αρχαρίους να σκέφτονται, να αξιολογούν και να αποφασίζουν για την εκμάθησή τους. 2.2.1 Παρέχει δραστηριότητες εκμάθησης που ικανοποιούν τις απαιτήσεις του προγράμματος σπουδών και τις ανάγκες όλων των μαθητών. 2.2.2 Χρησιμοποιεί μια σειρά από αποτελεσματικές και κατάλληλες τεχνικές διδασκαλίας και εκμάθησης για να εμπλακούν και να παρακινηθούν οι μαθητές και ενθαρρύνει την ανεξαρτησία τους. 2.2.3 Εφαρμόζει τέτοιες δραστηριότητες εκμάθησης που να αναπτύσσουν τις δεξιότητες και τους τρόπους προσέγγισης όλων των μαθητών και προωθεί την αυτονομία των μαθητών. 2.3.1 Επικοινωνεί αποτελεσματικά και κατάλληλα χρησιμοποιώντας διάφορες μορφές γλώσσας και μέσων, συμπεριλαμβανομένων της γραπτής, προφορικής και μη λεκτικής επικοινωνίας, και νέες και 24

Επαγγελματική Λειτουργία 3.0 Γνωρίζει την ειδικότητά του, δίνει κίνητρα στους μαθητές εκπληρώνει τις νομικές του ευθύνες, αναπτύσσει καλή πρακτική Επιμέρους Επαγγελματικές Λειτουργίες/Δραστηριότητες 3.1. Καταλαβαίνει και είναι συνεχώς ενήμερος σχετικά με την σύγχρονη γνώση γύρω από την περιοχή της ειδικότητάς του 3.2 Εκπληρώνει τις νομικές ευθύνες που συνδέονται με τον τομέα ειδικότητάς της διδασκαλίας του. 3.3 Αναπτύσσει καλή πρακτική στην διδασκαλία του τομέα ειδικότητάς του. αναδυόμενες τεχνολογίες για να ενισχύσει τη μάθηση. 2.3.2 Χρησιμοποιεί τεχνικές για να εξασκεί την ακοή και τον προβληματισμό κατάλληλα και αποτελεσματικά με μια σειρά από πλαίσια μάθησης. 2.3.3 Δομεί και παρουσιάζει τις πληροφορίες ξεκάθαρα και αποτελεσματικά. Επαγγελματικές Εργασίες 3.1.1 Εξασφαλίζει πως η γνώση της ειδικότητάς του είναι σύγχρονη και κατάλληλη καθώς και σύμφωνη με το περιεχόμενο της διδασκαλίας του. 3.1.2 Παρέχει ευκαιρίες στους μαθητές ώστε εκείνοι να κατανοήσουν πως ο τομέας ειδικότητας των καθηγητών συσχετίζεται με ένα ευρύτερο κοινωνικό, οικονομικό και περιβαλλοντολογικό πλαίσιο. 3.2.1 Εφαρμόζει κατάλληλες στρατηγικές και θεωρίες διδασκαλίας και εκμάθησης για τον τομέα της ειδικότητάς του 3.2.2 Συνεργάζεται με τους μαθητές για να αντιμετωπίζει προσωπικές ανάγκες μάθησης και να υπερβαίνει τα διακριτά εμπόδια μάθησης. 3.2.3 Συνεργάζεται με συναδέλφους που έχουν όμοια ειδικότητα για να προσδιορίσει και να χειριστεί την ανάπτυξη βασικής εκπαίδευσης, γλώσσας και επιπέδου μαθηματικών γνώσεων στον τομέα της ειδικότητάς του. 3.3.1 Έχει πρόσβαση σε πηγές για επαγγελματική ανάπτυξη στον τομέα της ειδικότητάς του. 25

3.3.2 Συνεργάζεται με τους μαθητές για να αναγνωρίζει τις μεταβιβάσιμες δεξιότητες που εκείνοι αναπτύσσουν και τους δείχνει πως αυτές μπορούν να σχετίζονται με τις ευκαιρίες επαγγελματικής αποκατάστασης. 26

8. Επισκόπηση Διαδικασιών για την Ανάπτυξη του Επαγγελματικού Περιγράμματος Δραστηριότητες Επιμέρους Ενέργειες Βιβλιογραφική Έρευνα - Ομάδα Εμπειρογνωμόνων Εργαλεία συλλογής πληροφοριών Διαδικασία συλλογής πληροφοριών (A φάση) Διαδικασία ανάδρασης (A φάση) Διαδικασία συλλογής πληροφοριών (B φάση) Αναζήτηση και Επιλογή Εμπειρογνωμόνων Ενημέρωση Εμπειρογνωμόνων σχετικά με την διαδικασία Δημιουργία εργαλείων συλλογής πληροφοριών Αξιολόγηση εργαλείων συλλογής πληροφοριών Οριστικοποίηση εργαλείων συλλογής πληροφοριών Επιλογή συντονιστή της διαδικασίας Διανομή πρώτου μέρους ερωτηματολογίου στην ομάδα Συγκέντρωση ερωτηματολογίων Σύνθεση και Επεξεργασία αποτελεσμάτων σε επίπεδο εταίρου Σύνθεση και Επεξεργασία αποτελεσμάτων σε επίπεδο χωρών Αποστολή ενιαίου υλικού του πρώτου μέρους του προφίλ (κύριες επαγγελματικές λειτουργίες (βασικές και δευτερεύουσες επαγγελματικές λειτουργίες), τις επιμέρους επαγγελματικές λειτουργίες/ δραστηριότητες και τις εργασίες) Αποστολή εργαλείου στην ομάδα Συγκέντρωση εργαλείου Σύνθεση και Επεξεργασία αποτελεσμάτων Σύνθεση Στοιχείων (α και β φάσης) Τελικό Στάδιο Αξιολόγηση τελικού υλικού ΟΡΙΣΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΠΡΟΦΙΛ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ 27

28

Ενότητα II: Επαγγελματικό Περίγραμμα Συμβούλου / Εκπαιδευτή Κοινωνικής Οικονομίας 2 29

30

1. Επαγγελματικό Περίγραμμα Θεωρητικό Υπόβαθρο 1.1. Δομή Επαγγελματικού Περιγράμματος Η ανάπτυξη του επαγγελματικού περιγράμματος του εκπαιδευτή/ συμβούλου κοινωνικής οικονομίας αποσκοπεί στην πιστοποίηση των αποτελεσμάτων της μάθησης όπως αυτά προκύπτουν από τις διαφορετικές εκπαιδευτικές διαδρομές της αρχικής επαγγελματικής εκπαίδευσης, της αρχικής επαγγελματικής κατάρτισης, της συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης και της επαγγελματικής κατάρτισης στο πλαίσιο της δια βίου κατάρτισης. Το επαγγελματικό περίγραμμα αποτελεί κομβικό σημείο για την απόδοση αξίας στα αποτελέσματα που προκύπτουν από τις διαφορετικές μορφές μάθησης. Στο πλαίσιο αυτό έμφαση δίνεται στην πιστοποίηση των αποτελεσμάτων της μάθησης όπως αυτά προκύπτουν από τις διαφορετικές εκπαιδευτικές διαδρομές, και όχι τόσο των ίδιων των εκπαιδευτικών διαδρομών. Η ανάλυση του επαγγέλματος θα γίνει σε 4 επίπεδα: Κύριες Επαγγελματικές Λειτουργίες (Βασικές και Δευτερεύουσες) Επιμέρους Επαγγελματικές Λειτουργίες (Επαγγελματικές Δραστηριότητες) Επαγγελματικές Εργασίες Γνώσεις, Δεξιότητες, Ικανότητες 1.1.1. Κύριες Επαγγελματικές Λειτουργίες Οι κύριες επαγγελματικές λειτουργίες αφορούν στις ευρείες ενότητες δραστηριοτήτων που η άσκησή τους εκπληρώνει το γενικό σκοπό του επαγγέλματος. Οι κύριες επαγγελματικές λειτουργίες αντιπροσωπεύουν τις γενικές περιοχές ευθύνης για το επάγγελμα. Παρουσιάζουν το τι πρέπει να γίνει για να επιτευχθεί ο κεντρικός σκοπός του επαγγέλματος του συμβούλου/εκπαιδευτή Κ.Ο. 1.1.2. Επιμέρους Επαγγελματικές Λειτουργίες/ Δραστηριότητες 31

Η κάθε κύρια επαγγελματική λειτουργία αποτελείται από αυτοτελή σύνολα επιμέρους επαγγελματικών λειτουργιών (Δραστηριοτήτων), τουλάχιστον 3 (τριών) ανά κύρια επαγγελματική λειτουργία. Η επιμέρους επαγγελματική λειτουργία (δραστηριότητα) είναι μια σαφής δραστηριότητα η οποία συνδυασμένη με άλλες, διαμορφώνει τα λογικά και απαραίτητα βήματα που απαιτείται να επιτύχει ο σύμβουλος/ εκπαιδευτής Κ.Ο για να ολοκληρώσει μια συγκεκριμένη κύρια επαγγελματική λειτουργία. 1.1.3. Επαγγελματικές Εργασίες Η επαγγελματική εργασία είναι μια μικρότερη διάσταση στην οποία υποδιαιρείται κάθε επαγγελματική δραστηριότητα, και συνδυασμένη με άλλες περιγράφει όλα τα καθήκοντα που στοιχειοθετούν μια επιμέρους επαγγελματική λειτουργία/ δραστηριότητα. Η κάθε εργασία αποτελείται από ένα τουλάχιστον αυτοτελές σύνολο γνώσεων, δεξιοτήτων ή και ικανοτήτων. Η Εργασία είναι μια διακριτή και ορατή επί μέρους ενέργεια που αποτελεί μέρος της δραστηριότητας (επιμέρους επαγγελματικής λειτουργίας). Αυτή η ενέργεια στέκεται από μόνη της και είναι ανεξάρτητη από τις άλλες. Η εργασία απορρέει ή προκαλείται από το εργασιακό περιβάλλον και συνεπώς αντιπροσωπεύει ένα μείγμα από διαδικασίες, μεθόδους, τεχνικές, υλικά, ανθρώπους και πληροφορίες. 1.1.4. Γνώσεις, Δεξιότητες, Ικανότητες Με τον όρο «Γνώσεις» προσδιορίζεται το αποτέλεσμα διανοητικής διεργασίας και εσωτερικής αναπαράστασης εννοιών, γεγονότων και πράξεων, που είναι δυνατόν να προέρχονται τόσο από την επαγγελματική ή πρακτική εμπειρία όσο και από το σύστημα της τυπικής εκπαίδευσης ή κατάρτισης. Με τον όρο «Δεξιότητες» ορίζεται ο συνδυασμός γνώσης και εμπειρίας που απαιτείται για την επίτευξη συγκεκριμένου φυσικού ή διανοητικού έργου ή την άσκηση εργασίας. Με τον όρο «Ικανότητες» ορίζεται η δυνατότητα εφαρμογής γνώσεων δεξιοτήτων και τεχνογνωσίας, ώστε το άτομο να ανταποκρίνεται στις τρέχουσες συνθήκες και απαιτήσεις της εργασίας του αλλά και να προσαρμόζεται σε μεταβαλλόμενα εργασιακά περιβάλλοντα. 32

2. Ανάπτυξη Επαγγελματικού Περιγράμματος 2.1. Κύριες Επαγγελματικές Λειτουργίες, Επιμέρους Επαγγελματικές Λειτουργίες και Επαγγελματικές Εργασίες Το επαγγελματικό περίγραμμα του συμβούλου/εκπαιδευτή κοινωνικής οικονομίας αποτελείται από έξι (6) κύριες λειτουργίες, οι οποίες αναλύονται σε επιμέρους λειτουργίες και εργασίες. Ακολουθεί αναλυτικά το επαγγελματικό περίγραμμα του συμβούλου/εκπαιδευτή κοινωνικής οικονομίας. ΚΥΡΙΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ 1 ΥΠΟΔΕΧΕΤΑΙ, ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΕΙ ΚΑΙ ΕΞΥΠΗΡΕΤΕΙ ΤΑ ΑΤΟΜΑ ΠΟΥ ΑΠΕΥΘΥΝΟΝΤΑΙ ΣΤΟΝ ΦΟΡΕΑ 1.1 Προετοιμάζει τον χώρο, καταγράφει και ενημερώνει τους ενδιαφερομένους 1.2 Τηρεί, προγραμματίζει, πραγματοποιεί την διαδικασία εξυπηρέτησης των ενδιαφερομένων 1.3 Γνωρίζει, διερευνά και καταγράφει τους ενδιαφερομένους που απευθύνονται στον φορέα και τα αιτήματά τους 1.4 Προσδιορίζει το πλαίσιο, κινητοποιεί τον ωφελούμενο και συμβάλει στον καθορισμό των στόχων 1.5 Υποστηρίζει, ενισχύει και ενθαρρύνει τον ωφελούμενο 1.1.1 Προετοιμάζει τον χώρο υποδοχής 1.1.2 Καταγράφει τα στοιχεία και το αίτημα 1.1.3 Ενημερώνει για τις παρεχόμενες υπηρεσίες 1.2.1 Τηρεί αρχείο ατομικών φακέλων 1.2.2 Προγραμματίζει τα ραντεβού 1.2.3 Πραγματοποιεί ενέργειες παρακολούθησης (follow up) της πορείας 1.3.1 Γνωρίζει το άτομο 1.3.2 Διερευνά το αίτημα 1.3.3 Καταγράφει/Ενημερώνει το φάκελο του ατόμου 1.4.1 Ορίζει το πλαίσιο δράσης 1.4.2 Κινητοποιεί τον ενδιαφερόμενο 1.4.3 Συμβάλει στον καθορισμό των στόχων της συμβουλευτικής/εκπαιδευτικής διαδικασίας 1.5.1 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο να αξιολογήσει σωστά την κατάσταση

1.5.2 Ενισχύει την ανάπτυξη κριτικής σκέψης 1.5.3 Αναπτύσσει την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων του ωφελούμενου 2 ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΕΙ/ΕΚΠΑΙΔΕΥΕΙ ΤΟΥΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΟΥΣ ΣΕ ΓΕΝΙΚΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2.1 Ενημερώνεται και ενημερώνει για την κοινωνική οικονομία 2.2 Διερευνά, μελετά, επεξεργάζεται την κάθε περίπτωση ξεχωριστά και συνεργάζεται με άλλα άτομα/φορείς 2.1.1 Παρακολουθεί τις τάσεις και τις εξελίξεις της κοινωνικής οικονομίας 2.1.2 Ενημερώνει για τις αρχές της κοινωνικής οικονομίας 2.1.3 Ενημερώνει για τους στόχους της κοινωνικής οικονομίας 2.1.4 Ενημερώνει για τις μορφές της κοινωνικής οικονομίας 2.2.1 Διερευνά κατά πόσον η επιχειρηματική ιδέα ανταποκρίνεται στα ενδιαφέροντα, στις ικανότητες, τις οικονομικές δυνατότητες και στους στόχους του ωφελούμενου 2.2.2 Μελετά και Συλλέγει πληροφορίες για τον τομέα δραστηριοποίησης 2.2.3 Επεξεργάζεται και αναλύει τις πληροφορίες 2.2.4 Συνεργάζεται με άλλους επιστήμονες/άτομα/φορείς ώστε να είναι σε θέση να παραπέμπει τους ωφελούμενους στον κατάλληλο σύμβουλο για περαιτέρω πληροφόρηση και υποστήριξη. 2.3 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο στον 2.3.1 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο στον 34

καθορισμό της στρατηγικής της επιχείρησης 2.4 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο στον καθορισμό του επιχειρηματικού σχεδιασμού της επιχείρησης προσδιορισμό των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων 2.3.2 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο στο σχεδιασμό της πορείας της επιχείρησης 2.3.3 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο να αξιολογήσει την πορεία της επιχείρησης 2.4.1 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο να προσδιορίσει τους επιχειρηματικούς στόχους 2.4.2 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο να προσδιορίσει τον τρόπο και το κόστος ώστε να επιτευχθούν οι επιχειρηματικοί στόχοι 2.4.3 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο να θέσει δείκτες μέτρησης της πορείας υλοποίησης των στόχων 2.4.4 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο να συντάξει το επιχειρηματικό σχέδιο 3 ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΕΙ/ΕΚΠΑΙΔΕΥΕΙ ΤΟΥΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΟΥΣ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ 3.1.1 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο να 3.1 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο να καθορίσει προσδιορίσει τις ανάγκες σχετικά με το ανθρώπινο δυναμικό την οργανωτική δομή και την οργανωτική 3.1.2 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο να ανάπτυξη της επιχείρησης (Ανθρώπινο προσδιορίσει τα καθήκοντα της εργασίας Δυναμικό) 3.1.3 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο να προσδιορίσει το σύστημα διαχείρισης του ανθρωπίνου δυναμικού 3.2 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο στην 3.2.1 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο να 35

αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της διοίκησης 3.3 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο στην κατάρτιση του προϋπολογισμού προσδιορίσει τους απαραίτητους δείκτες μέτρησης 3.2.2 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο να προσδιορίσει τα απαραίτητα δεδομένα 3.2.3 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο να ερμηνεύσει τα αποτελέσματα των μετρήσεων 3.3.1 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο στον προσδιορισμό των εξόδων της επιχείρησης 3.3.2 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο στον προσδιορισμό των προβλεπόμενων εσόδων της επιχείρησης 3.3.3 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο στην ανεύρεση πηγών χρηματοδότησης 4 ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΕΙ/ΕΚΠΑΙΔΕΥΕΙ ΤΟΥΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΟΥΣ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ 4.1 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο να καθορίσει το μείγμα μάρκετινγκ 4.1.1 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο να αναγνωρίσει τις υπάρχουσες ευκαιρίες της αγοράς 4.1.2 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο να διαμορφώσει τις δράσεις της επιχείρησης με βάση τις ευκαιρίες 4.1.3 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο να διαμορφώσει την πολιτική εφαρμογής των ενεργειών 4.1.4 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο να προσδιορίσει την διαδικασία ελέγχου/αξιολόγησης των ενεργειών 36

4.2 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο στην διερεύνηση του εσωτερικού και εξωτερικού περιβάλλοντος της επιχείρησης 4.3 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο στον καθορισμό του προγράμματος πωλήσεων 4.4 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο στον καθορισμό του σχεδίου προβολήςπροώθησης 4.1.5 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο να προσδιορίσει την τιμολογιακή πολιτική 4.1.6 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο να προσδιορίσει το μείγμα του προϊόντος/υπηρεσίας 4.1.7 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο να συντάξει το marketing plan 4.2.1 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο στον σχεδιασμό της έρευνας 4.2.2 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο να συλλέξει τα απαραίτητα ποσοτικά και ποιοτικά δεδομένα 4.2.3 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο να επεξεργαστεί και αναλύσει τα δεδομένα 4.2.4 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο στην διαδικασία λήψης απόφασης σχετικά με τα προηγούμενα αποτελέσματα 4.3.1 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο να διαμορφώσει την στρατηγική πωλήσεων 4.3.2 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο στην διαδικασία οργάνωσης του τμήματος πωλήσεων 4.3.3 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο στην διαδικασία διοίκησης των πωλήσεων 4.4.1 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο στον προσδιορισμό των αξόνων της εκστρατείας προβολής-προώθησης 4.4.2 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο στον σχεδιασμό της εκστρατείας προβολής- 37

προώθησης 4.4.3 Υποστηρίζει τον ωφελούμενο στον προσδιορισμό υλοποίησης της εκστρατείας προβολής-προώθησης 5 ΥΛΟΠΟΙΕΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ 5.1 Σχεδιάζει το πρόγραμμα εκπαίδευσης 5.2 Οργανώνει το πρόγραμμα εκπαίδευσης 5.3 Αξιολογεί το πρόγραμμα εκπαίδευσης 5.1.1 Προσδιορίζει τις εκπαιδευτικές ανάγκες της ομάδας στόχου 5.1.2 Προσδιορίζει τον εκπαιδευτικό σκοπό και τους εκπαιδευτικούς στόχους 5.1.3 Επιλέγει το περιεχόμενο εκπαίδευσης 5.1.4 Δομεί το περιεχόμενο εκπαίδευσης 5.1.5 Επιλέγει τις διδακτικές και εκπαιδευτικές μεθόδους 5.2.1 Υλοποιεί ενέργειες δημοσιοποίησης του προγράμματος εκπαίδευσης 5.2.2 Διαμορφώνει το αναλυτικό πρόγραμμα 5.2.3 Ενημερώνει τους ενδιαφερομένους πριν την έναρξη του προγράμματος εκπαίδευσης 5.2.4 Προετοιμάζει την απαραίτητη υλικοτεχνική υποδομή 5.2.5 Υλοποιεί το πρόγραμμα εκπαίδευσης 5.3.1 Προσδιορίζει τους στόχους της αξιολόγησης 5.3.2 Επιλέγει την μέθοδο αξιολόγησης 5.3.3 Επεξεργάζεται και ερμηνεύει τα αποτελέσματα 38

5.3.4 Κοινοποιεί τα αποτελέσματα της αξιολόγησης 6 ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΕΙ ΤΙΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΔΙΑΔΟΣΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΟΥ ΦΟΡΕΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ 6.1 Αναζητά, συλλέγει, ελέγχει και ταξινομεί τις πληροφορίες 6.2 Προγραμματίζει και υλοποιεί τις ενέργειες ενημέρωσης του κοινού και δημοσιοποίησης του έργου της υπηρεσίας 6.3 Αξιολογεί τις ενέργειες ενημέρωσης του κοινού και δημοσιοποίησης του έργου της υπηρεσίας 6.1.1 Αναζητά πληροφορίες 6.1.2 Συλλέγει και ελέγχει τις πληροφορίες 6.1.3 Ταξινομεί τις πληροφορίες 6.2.1 Προγραμματίζει τις ενέργειες ενημέρωσης και δημοσιοποίησης 6.2.2 Υλοποιεί τις ενέργειες ενημέρωσης και δημοσιοποίησης 6.2.3 Παρακολουθεί τις ενέργειες ενημέρωσης και δημοσιοποίησης 6.3.1 Προσδιορίζει τους στόχους της αξιολόγησης 6.3.2 Προσδιορίζει την μέθοδο αποτίμησης των αποτελεσμάτων 6.3.3 Επαναπροσδιορίζει τις δραστηριότητες διάδοσης αν χρειαστεί 39

2.2. Γνώσεις Δεξιότητες Ικανότητες Ακολουθούν οι απαραίτητες Γνώσεις, Δεξιότητες, Ικανότητες ανά κύρια επαγγελματική λειτουργία και εργασία που απαιτούνται για την αποτελεσματική εξάσκηση του επαγγέλματος σύμβουλου/εκπαιδευτή κοινωνικής οικονομίας. 2.2.1. ΥΠΟΔΕΧΕΤΑΙ, ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΕΙ ΚΑΙ ΕΞΥΠΗΡΕΤΕΙ ΤΑ ΑΤΟΜΑ ΠΟΥ ΑΠΕΥΘΥΝΟΝΤΑΙ ΣΤΟΝ ΦΟΡΕΑ (ΚΕΛ 1 ) ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ Γενικές γνώσεις Βασικές επαγγελματικές γνώσεις 1.1 Προετοιμάζει τον χώρο, καταγράφει και ενημερώνει τους ενδιαφερομένους 1.1.1 Προετοιμάζει τον χώρο υποδοχής 1.1.2 Καταγράφει τα στοιχεία και το αίτημα Ελληνική γλώσσα (ανάγνωση, γραφή) Ελληνική γλώσσα (ανάγνωση, γραφή) Βασικές προδιαγραφές του χώρου υποδοχής συμβουλευτικών υπηρεσιών Βασικές αρχές οργάνωσης γραφείου Γνώση υγιεινής και ασφάλειας χώρων εργασίας Βασικές αρχές και διαδικασίες υποδοχής Ειδικές επαγγελματικές γνώσεις - - - Ευπαθείς κοινωνικά ομάδες, χαρακτηριστικάανάγκες- πολιτικέςθεσμικό πλαίσιο 40

Γραπτή και προφορική επικοινωνία Βασικές μέθοδοι και εργαλεία καταγραφής αιτημάτων και προσωπικών στοιχείων - Βασικές γνώσεις πληροφορικής Ελληνική γλώσσα (ανάγνωση, γραφή) Βασικές αρχές επικοινωνίας - Βασικό πλαίσιο κανόνων επαγγελματικής συμπεριφοράς Βασικοί κανόνες ενημέρωσης - - 1.1.3 Ενημερώνει για τις παρεχόμενες υπηρεσίες Γραπτή και προφορική επικοινωνία Γνώση των κύριων κατηγοριών παρεχόμενων υπηρεσιών και των αποδεκτών τους - Βασικές γνώσεις πληροφορικής - ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ Γενικές γνώσεις Βασικές επαγγελματικές γνώσεις Ειδικές επαγγελματικές γνώσεις 1.2 Τηρεί, προγραμματίζει, πραγματοποιεί 1.2.1 Τηρεί αρχείο ατομικών φακέλων Ελληνική γλώσσα (ανάγνωση, γραφή) Γνώση των βασικών αρχών και κανόνων ηλεκτρονικής και έντυπης αρχειοθέτησης Βασική γνώση σε θέματα βάσεων δεδομένων 41

την διαδικασία εξυπηρέτησης των ενδιαφερομένων Γραπτή και προφορική επικοινωνία Γνώση μεθόδων και τεχνικών διαφύλαξης προσωπικών δεδομένων - Βασικές γνώσεις πληροφορικής - Βασικές Μαθηματικές Γνώσεις - 1.2.2 Προγραμματίζει τα ραντεβού Ελληνική γλώσσα (ανάγνωση, γραφή) Γνώση των διαδικασιών και των εργαλείων προγραμματισμού ραντεβού - Γραπτή και προφορική επικοινωνία - Ελληνική γλώσσα (ανάγνωση, γραφή) Γνώση βασικών διαδικασιών και κανόνων παρακολούθησης της πορείας των ωφελουμένων - 1.2.3 Πραγματοποιεί ενέργειες παρακολούθησης (follow up) της πορείας Γραπτή και προφορική επικοινωνία Βασικές γνώσεις πληροφορικής Γνώση αρχών, κανόνων και μεθόδων αρχειοθέτησης πληροφοριών - - Βασικές Μαθηματικές Γνώσεις - Στοιχειώδη γνώση της αγγλικής γλώσσας - 42

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ Γενικές γνώσεις Βασικές επαγγελματικές γνώσεις 1.3 Γνωρίζει, διερευνά και καταγράφει τους ενδιαφερομένους που απευθύνονται στον φορέα και τα αιτήματά τους 1.3.1 Γνωρίζει το άτομο 1.3.2 Διερευνά το αίτημα 1.3.3 Καταγράφει/Ενημερώνει το φάκελο του ατόμου Ελληνική γλώσσα (ανάγνωση, γραφή) Γραπτή και προφορική επικοινωνία Ελληνική γλώσσα (ανάγνωση, γραφή) Γραπτή και προφορική επικοινωνία Ελληνική γλώσσα (ανάγνωση, γραφή) Γραπτή και προφορική επικοινωνία Βασικές Μαθηματικές Γνώσεις Βασικές γνώσεις πληροφορικής Βασική γνώση αρχών επικοινωνίας Γνώση του πεδίου παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών στην Ελλάδα Γνώση βασικών αρχών επικοινωνίας Γνώση βασικών τεχνικών συλλογής και συγκέντρωσης πληροφοριών Γνώση βασικών μεθόδων και εργαλείων καταγραφής αιτημάτων Γνώση βασικών αρχών επικοινωνίας Γνώση βασικών μεθόδων και εργαλείων καταγραφής αιτημάτων Γνώση βασικών αρχών ταξινόμησης πληροφοριών ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ Γενικές γνώσεις Βασικές επαγγελματικές γνώσεις 1.4 Προσδιορίζει το πλαίσιο, 1.4.1 Ορίζει το πλαίσιο δράσης Ελληνική γλώσσα (ανάγνωση, γραφή) Γνώση του πεδίου παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών στη Ειδικές επαγγελματικές γνώσεις Ειδικές επαγγελματικές γνώσεις 43

κινητοποιεί τον ωφελούμενο και συμβάλει στον καθορισμό των στόχων 1.4.2 Κινητοποιεί τον ενδιαφερόμενο 1.4.3 Συμβάλει στον καθορισμό των στόχων της συμβουλευτικής/εκπαιδευτικής διαδικασίας Γραπτή και προφορική επικοινωνία Ελληνική γλώσσα (ανάγνωση, γραφή) Γραπτή και προφορική επικοινωνία Ελληνική γλώσσα (ανάγνωση, γραφή) Γραπτή και προφορική επικοινωνία Βασικές Μαθηματικές Γνώσεις χώρα του Γνώση βασικών αρχών επικοινωνίας Γνώση βασικών αρχών επικοινωνίας Γνώση του πεδίου παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών στη χώρα του Γνώση βασικών αρχών επικοινωνίας ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ Γενικές γνώσεις Βασικές επαγγελματικές γνώσεις 1.5 Υποστηρίζει, ενισχύει και ενθαρρύνει τον ωφελούμενο 1.5.1Υποστηρίζει τον ωφελούμενο να αξιολογήσει σωστά την κατάσταση Ελληνική γλώσσα (ανάγνωση, γραφή) Γραπτή και προφορική επικοινωνία Γνώση βασικών τεχνικών και μεθόδων υποστήριξης και ενίσχυσης του ατόμου Γνώση βασικών τεχνικών αξιολόγησης της υφιστάμενης κατάστασης Ειδικές επαγγελματικές γνώσεις Βασικές Μαθηματικές Γνώσεις 44

1.5.2 Ενισχύει την ανάπτυξη κριτικής σκέψης 1.5.3 Αναπτύσσει την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων του ωφελούμενου Ελληνική γλώσσα (ανάγνωση, γραφή) Γραπτή και προφορική επικοινωνία Βασικές Μαθηματικές Γνώσεις Ελληνική γλώσσα (ανάγνωση, γραφή) Γραπτή και προφορική επικοινωνία Βασικές Μαθηματικές Γνώσεις Γνώση βασικών τεχνικών και μεθόδων υποστήριξης και ενδυνάμωσης του ατόμου Γνώση βασικών τεχνικών διαχείρισης και επίλυσης προβλημάτων ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ 1.1.1 Προετοιμάζει τον χώρο υποδοχής Εφαρμόζει τις προδιαγραφές του χώρου υποδοχής - 1.1 Προετοιμάζει τον χώρο, καταγράφει και ενημερώνει τους ενδιαφερομένους 1.1.2Καταγράφει τα στοιχεία και το αίτημα Χρησιμοποιεί έντυπα και ηλεκτρονικά εργαλεία καταγραφής των στοιχείων και των αιτημάτων των ενδιαφερομένων Ακούει και κατανοεί τους άλλους, διαβάζει και κατανοεί γραπτές πληροφορίες, εκφράζεται ξεκάθαρα χρησιμοποιώντας τον γραπτό ή προφορικό λόγο (επικοινωνία) Αναγνωρίζει τις αντιδράσεις των άλλων και κατανοεί γιατί αντιδρούν με αυτόν τον τρόπο (κοινωνική αντίληψη) Βασική γνώση σε θέματα βάσεων δεδομένων - - 45

1.1.3Ενημερώνει για τις παρεχόμενες υπηρεσίες Δίνει πλήρη προσοχή στο τι έχουν να πουν οι άλλοι, κατανοεί το τι έχει ειπωθεί, κάνει ερωτήσεις με τον κατάλληλο τρόπο και δεν διακόπτει σε ακατάλληλες στιγμές (ενεργός ακρόαση) Ακούει και κατανοεί τους άλλους, διαβάζει και κατανοεί γραπτές πληροφορίες, εκφράζεται ξεκάθαρα χρησιμοποιώντας τον γραπτό ή προφορικό λόγο (επικοινωνία) Αναγνωρίζει τις αντιδράσεις των άλλων και κατανοεί τους λόγους για τους οποίους αντιδρούν με αυτόν τον τρόπο (κοινωνική αντίληψη) ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ 1.2 Τηρεί, προγραμματίζει, πραγματοποιεί την διαδικασία εξυπηρέτησης των ενδιαφερομένων 1.2.1 Τηρεί αρχείο ατομικών φακέλων 1.2.2 Προγραμματίζει τα ραντεβού 1.2.3 Πραγματοποιεί ενέργειες παρακολούθησης (follow up) της πορείας Χρησιμοποιεί αποτελεσματικά ηλεκτρονικά εργαλεία αρχειοθέτησης Χρησιμοποιεί έντυπα και ηλεκτρονικά εργαλεία καταγραφής των στοιχείων και των αιτημάτων των ενδιαφερομένων Χρησιμοποιεί αποτελεσματικά ηλεκτρονικά εργαλεία αρχειοθέτησης Χρησιμοποιεί έντυπα και ηλεκτρονικά εργαλεία καταγραφής των στοιχείων και των αιτημάτων των ενδιαφερομένων Ακούει και κατανοεί τους άλλους, διαβάζει και κατανοεί γραπτές πληροφορίες, εκφράζεται ξεκάθαρα χρησιμοποιώντας τον γραπτό ή προφορικό λόγο (επικοινωνία) Αναγνωρίζει τις αντιδράσεις των άλλων και κατανοεί γιατί αντιδρούν με αυτόν τον τρόπο (κοινωνική αντίληψη) - - - Ικανότητα να τακτοποιεί/ταξινομεί στοιχεία ή δραστηριότητες σε μια συγκεκριμένη διάταξη σύμφωνα με ορισμένους κανόνες (Τακτοποίηση πληροφοριών) Βασική γνώση σε θέματα βάσεων δεδομένων Βασική γνώση σε θέματα βάσεων δεδομένων 46