Συνεχής επαγγελματική ανάπτυξη του εκπαιδευτικού στο σχολείο: η περίπτωση των ΝΑΠ Δρ Αθ. Μιχαηλίδου Ευριπίδου Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου Συνέδριο Διευθυντών Δημοτικής Εκπαίδευσης 15 Μαΐου 2012
ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ Σημασία και ρόλος της ηγεσίας της σχολικής μονάδας στη Συνεχή Επαγγελματική Επαγγελματική Ανάπτυξη των Εκπαιδευτικών (ΣΕΑ) Επιμόρφωση και στήριξη των εκπαιδευτικών στη σχολική μονάδα Σχέδιο βελτίωσης της σχολικής μονάδας κοινότητες μάθησης των εκπαιδευτικών ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
Βελτίωση της ποιότητας των εκπαιδευτικών (the EU agenda) Οι γνώσεις, δεξιότητες και η δέσμευση των εκπαιδευτικών, καθώς και η ποιότητα της εκπαιδευτικής ηγεσίας, είναι οι σημαντικότεροι παράγοντες επιτυχίας ποιοτικών εκπαιδευτικών αποτελεσμάτων. (2009)
Τα κράτη μέλη της Ε.Ε. θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι σχολικοί ηγέτες: Δεν υπερφορτώνονται από τα διαχειριστικά τους καθήκοντα Επικεντρώνονται περισσότερο σε ΒΑΣΙΚΑ θέματα, όπως: - η ποιότητα της μάθησης - Αναλυτικό Πρόγραμμα - παιδαγωγικά θέματα - απόδοση, κίνητρα και ανάπτυξη προσωπικού
Διεθνής Έρευνα του ΟΟΣΑ: Αυτονομία και στήριξη στους ηγέτες ΣΜ για να έχουμε επίδραση σε μαθησιακά αποτελέσματα Αποσαφήνιση βασικών ευθυνών των ηγετών και σύνδεσή τους με τη διδ/λία και τη μάθηση Διασφάλιση ότι οι ηγέτες ΣΜ εργάζονται προς τη βελτίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων, μέσω ανάπτυξης του προσωπικού, στοχοθέτησης και διοίκησης προσωπικού
Διεθνής έρευνα TALIS 2008 Τι μας λέει για τη ΣΕΑ εκπαιδευτικών; Οι εκπαιδευτικοί που λαμβάνουν επιμόρφωση, νιώθουν πιο αποτελεσματικοί Οι εκπαιδευτικοί που έχουν γερά πιστεύω για τη διδασκαλία υιοθετούν πιο συνεργατικές συμπεριφορές με άλλους εκπαιδευτικούς, πιο θετικές σχέσεις εκπαιδευτικού μαθητών και νιώθουν πιο αποτελεσματικοί Οι εκπαιδευτικοί που λαμβάνουν αναγνώριση για την καλή απόδοσή τους από συναδέλφους τους ή από τη διεύθυνση, νιώθουν πιο αποτελεσματικοί Η επίδραση της σχολικής ηγεσίας στα μαθησιακά αποτελέσματα είναι έμμεση και ενεργεί μέσω των δράσεων των εκπαιδευτικών Σημασία στην εισαγωγική επιμόρφωση και τη σχολική ηγεσία
Κύπρος : Τι γνωρίζουμε για τους δικούς μας εκπαιδευτικούς; Έχουν από τα υψηλότερα ακαδημαϊκά προσόντα στην Ευρώπη (τα υψηλότερα τα έχουν οι Φιλανδοί εκπαιδευτικοί) Παρακολουθούν συχνά πολλές επιμορφωτικές δράσεις (εντός και εκτός της σχολικής μονάδας) Έχουν συγκεκριμένες ανάγκες επιμόρφωσης Έχουν ανάγκη από συγκεκριμένες μορφές επιμόρφωσης Είμαστε από τις ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ σε επιδόσεις μαθητών χώρες στην Ευρώπη Είμαστε από τις ΠΡΩΤΕΣ σε επενδύσεις χώρες στην Ευρώπη
Κύπρος: Ποιες ευκαιρίες Συνεχούς Επαγγελματικής Ανάπτυξης προσφέρονται στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου; Προγράμματα στελεχών εκπαίδευσης (Νεοπροαχθέντων Διευθυντών) Πρόγραμμα εισαγωγικής επιμόρφωσης (νεοεισερχομένων εκ/κών και μεντόρων) Προαιρετικά σεμινάρια σε θέματα δικής τους επιλογής (απογευματινά) Σειρές σεμιναρίων για τα ΝΑΠ Σεμινάρια σε σχολική βάση για τα ΝΑΠ Έκτακτα σεμινάρια, ημερίδες, συνέδρια κ.ά.
Ενδεικτικά ερευνητικά αποτελέσματα εκπαιδευτικών από την Κύπρο
Συμμετοχή σε επιμορφωτικές δραστηριότητες κατά βαθμίδα 200% 150% 100% 50% 70% 30% 49% 36% 55% 46% 0% Δημοτική Μέση σύνολο Μεταπτυχιακά Εκτός Π.Ι. Π.Ι.
Γενική στάση έναντι στις επιμορφωτικές δραστηριότητες
Ανάγκες σε θεματικές Ειδικά θέματα 60% 50% 56,20% 43,8% 40% 42,20% 30% 20% 10% 0% Προβλήματα συμπεριφοράς Διαφοροποίηση διδασκαλίας Η.Υ. και εφαρμογές
Μορφή επιμόρφωσης που προτιμούν οι εκπαιδευτικοί μας (κατά σειρά προτίμησης) 1. Ανταλλαγή εμπειριών με άλλους εκπαιδευτικούς (π.χ. δίκτυα, κοινότητες εκπαιδευτικών) 2. Σεμινάρια στη σχολική μονάδα 3. Στήριξη στο διδακτικό έργο 4. Εργαστήρια 5. Ανταλλαγές εκπαιδευτικών (ευρωπαϊκά προγράμματα)
Τα Νέα Αναλυτικά Προγράμματα και η σχολική μονάδα ΝΑΠ: καινοτομία, αλλαγή, νέο δεδομένο στα σχολεία ΝΑΠ: τι αλλάζει; Περιεχόμενο αλλά και Μεθοδολογία Προσέγγιση Σχολική μονάδα: Σχέδιο δράσης για προώθηση των ΝΑΠ, συνεχή παρακολούθηση και αυτοβελτίωση Εκπαιδευτικοί: Σοβαρή και ενεργός εμπλοκή για το επιθυμητό αποτέλεσμα
Πώς βελτιωνόμαστε;
Επίπεδα δράσης: Επίπεδο δομών Επίπεδο τάξης Προσωπικό επίπεδο
Αξίες και πιστεύω Αίσθηση επαγγελματικής αυτονομίας Εκπαιδευτικός Αποστολή και σκοπός Γνώσεις και δεξιότητες
Δράση εντός του σχολείου: Το σχολείο ΠΡΟΚΑΛΕΙΤΑΙ για αλλαγές (π.χ. ΝΑΠ) Όλοι αναμένουν από τους εκπαιδευτικούς να αλλάξουν πρακτικές στην τάξη Το σχολείο γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα τα προβλήματα, τις δυνατότητες και τις αδυναμίες του για αλλαγή Το σχολείο αναμένεται να αντιμετωπίζει τα προβλήματά του, ΑΥΤΟΝΟΜΑ, ως ένα βαθμό Πρέπει και μπορεί ν αναπτυχθεί κουλτούρα μάθησης - διερεύνησης μέσα στη σχολική μονάδα (the school as a learning community)
Τι είναι το σχέδιο δράσης βελτίωσης της ΣΜ; Είναι η προγραμματισμένη δράση, η οποία σχεδιάζεται και εφαρμόζεται από τη σχολική μονάδα, για να αντιμετωπιστεί ολιστικά η αλλαγή εντός της σχολικής μονάδας (π.χ. ΝΑΠ). Είναι μια διερεύνηση του θέματος, εκ των έσω, ΑΠΟ το σχολείο ΓΙΑ το σχολείο, με σκοπό τη ΒΕΛΤΙΩΣΗ.
Ποιος καταρτίζει σχέδιο δράσης; Η ίδια η ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ Η διευθυντική ομάδα με τη συνεργασία ΟΛΩΝ (μαθητών, εκπαιδευτικών, γονέων) Συνεργατική και συλλογική δουλειά Η στήριξη ενός κριτικού φίλου (critical friend) μπορεί να βοηθήσει πολύ (Bottom up activity decentralised action)
ΠΩΣ καταρτίζεται το σχέδιο δράσης (μεθοδολογία διερεύνησης); Συνειδητοποίηση της ανάγκης για αλλαγή (εφαρμογή των ΝΑΠ στην πράξη) Διερεύνηση αναγκών υφιστάμενης κατάστασης ΣΥΝΑΙΝΕΣΗ στο να αναπτυχθεί σχέδιο βελτίωσης Εξειδίκευση και συγκεκριμενοποίηση του θέματος προβλήματος Ξεκάθαροι στόχοι Οργάνωση σχεδίου μεθοδολογίας εργασίας Υλοποίηση σχεδίου Ομαδική και συνεργατική δουλειά (αξιοποίηση προσωπικού) Συνεχής ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Επαγγελματική κοινότητα μάθησης (Professional learning community) - 1 Οι εκπαιδευτικοί εμπλέκονται σε εργασία και συνεχή διάλογο Εξετάζουν τις δικές τους πρακτικές σε σχέση με τα αποτελέσματα των μαθητών τους Αναπτύσσουν και εφαρμόζουν πιο αποτελεσματικές τεχνικές, παράγουν γνώση και εμπειρία
Οφέλη για τη σχολική μονάδα - 1 Το σχολείο ως κοινότητα μάθησης Τεκμηριωμένη λήψη απόφασης από τη διεύθυνση Έρευνα δράσης ως μέσο αυτοβελτίωσης, συνεχούς επαγγελματικής ανάπτυξης των εκπαιδευτικών Δεξιότητες έρευνας σε μαθητές και εκπαιδευτικούς
Οφέλη για τη σχολική μονάδα -2 Εμπλοκή όλων των συνεργαζομένων (μαθητών, γονέων, εκπαιδευτικών) προς κοινό όραμα Προτάσεις λύσεις εκ των έσω
Προκλήσεις στο κυπριακό εκπαιδευτικό σύστημα Μεταθέσεις μετακινήσεις προσωπικού έλλειψη μονιμότητας Εμπνευσμένη ηγεσία Κλίμα που να στηρίζει τη ανάληψη ρίσκου και καινοτομίας Αποσύνδεση της αξιολόγησης από την αρνητική φόρτιση που κουβαλά δημιουργία κουλτούρας αξιολόγησης
ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΕΙΩΣΤΕ ΤΑ ΒΗΜΑΤΑ / ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΠΟΥ ΘΑ ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕΤΕ ΓΙΑ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΕΤΕ ΤΟΥΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΣΑΣ ΝΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΟΥΝ ΤΗΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΤΩΝ ΝΑΠ