i. ΑΣΚΗΣΗ ΠΡΟΤΥΠΟY ΚΟΣΤΟΥΣ ΜΕ "ΟΡΙΑΚΗ" ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ Η "Μ" ΑΕ είναι μια βιομηχανική επιχείρηση, που εφαρμόζει το "Οριακό Πρότυπο Κόστος". Παράγει ένα μοναδικό προϊόν το Π1, κατά παραγγελία, χρησιμοποιώντας μία μόνο Α Ύλη την Υ1 Τα προϋπολογιστικά δεδομένα έχουν ως εξής: Προϋπολογισμός Παραγωγή/Πωλήσεις Π1 1.100 τεμχ Παραγωγή Διοίκηση Διάθεση Σύνολο Σταθερά Γ.Ε. 36.000 15.000 15.000 66.000 Μεταβλητά Γ.Ε. 33.000 - - 33.000 69.000 15.000 15.000 99.000 Τo Π1 έχει υπολογισθεί ότι τις ακόλουθες τεχνικές προδιαγραφές για να παραχθεί: Τιμή/τεμχ Συν. Αξία Υ1 Kgr 98 5,00 490 Άμεση Μεταβλητή Εργασία (ΑΜΕ) Ώρες 10 8,00 80 Επίσης κατά την διάρκεια του μήνα Ιανουάριου Χ0, έχουν πραγματοποιηθεί τα ακόλουθα: Τεμχ Τιμή/τεμχ Συν. Αξία Παραγωγή/Πωλήσεις Π1 1.000 900,00 900.000 Παραγωγή Διοίκηση Διάθεση Σύνολο Σταθερά Γ.Ε. 30.000 15.000 15.000 60.000 Μεταβλητά Γ.Ε. 25.000 - - 25.000 55.000 15.000 15.000 85.000 Υ1 Συν. Αξία Αρχ. Αποθ. Kgr 50.000 Αγορές Kgr 90.000 570.000 Τελ. Αποθ. Kgr 20.000 Άμεση Μεταβλητή Εργασία (ΑΜΕ) Ώρες 8.200 63.000 Τα αποθέματα Υ1 αποτιμώνται στην Πρότυπη Τιμή 5,00 /kgr Για την κατανομή των έμμεσων μεταβλ. Εξόδων Παραγωγής χρησιμοποιείται σαν driver οι ώρες ΑΜΕ Ζητείται: 1. Να υπολογισθεί το Πρότυπο Κόστος του Π1 2. Να υπολογίσετε όλες τις αποκλίσεις του Πρότυπου Κόστους για τον μήνα Ιανουάριο. 3. Να συμφωνήσετε, μεταξύ τους, τις παραπάνω αποκλίσεις. 4. Να απεικονίσετε την Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσης για τον μήνα Ιανουάριο Χ0 1
ΛΥΣΗ 1. Τα πρότυπα κόστη του Π1 υπολογίζονται ως ακολούθως: Τιμή/μον Συν. Αξία Υ1 Kgr 98 5,00 490,00 Άμεση Μεταβλητή Εργασία (ΑΜΕ) Ώρες 10 8,00 80,00 Μεταβλητά ΓΕ* Ώρες 10 3,00 30,00 Συνολικό Πρότυπο Μεταβλητό Κόστος 600,00 Μεταβλητά ΓΕ* - Υπολογισμός Προϋπολ/νη Παραγωγή: 1.100 Ώρες ΑΜΕ/μονάδα Π1 Χ 10 11.000 Σύνολο Προϋπολ. Μεταβλ. Σταθ. Εξόδων Παραγωγής 33.000 Κόστος/μονάδα Π1 Μεταβλ. Εξόδων Παραγωγής 3,00 2. Α. Συνολική Απόκλιση Μεταβλητού Κόστους Παραγωγής Πραγματοποιημένο : Τεμχ Τιμή/τεμχ Συν. Αξία Υ1 Α.Αποθ. Kgr 50.000 5,00 250.000 Αγορές Kgr 90.000 570.000 Τα.Αποθ. Kgr 20.000 5,00 100.000 Ανάλωση Υ1 120.000 720.000 Άμεση Μεταβλητή Εργασία (ΑΜΕ) 63.000 25.000 808.000 Θα έπρεπε να είναι : 1.000 600 600.000 Απόκλιση -208.000 Β. Απόκλιση Άμεσης Μεταβλητής Εργασίας (ΑΜΕ) Β.1 Απόκλιση Τιμής ΑΜΕ ` Πραγματοποιημένο : 63.000 Θα έπρεπε να είναι : 8.200 8,00 65.600 Απόκλιση 2.600 Β.2 Απόκλιση Απόδοσης ΑΜΕ Πραγματοποιημένο : 8.200 Ώρες Θα έπρεπε να είναι : 1.000 10 10.000 Ώρες 1.800 Ώρες Πρότυπη Τιμή ΑΜΕ Χ 8,00 14.400 Συνολική Απόκλιση ΑΜΕ 17.000 2
Γ. Απόκλιση Υ1 Γ.1 Απόκλιση Τιμής Υ1 Επειδή τα αποθέματα αποτιμώνται στο Πρότυπο Κόστος, δεν έχει νόημα να υπολογίσουμε τις αποκλίσεις με βάση την τελική ανάλωση, αλλά πάνω στις αγορές. Πραγματοποιημένο : 570.000 Θα έπρεπε να είναι : 90.000 5,00 450.000-120.000 Γ.2 Απόκλιση Απόδοσης ή Ποσότητας Υ1 Πραγματοποιημένο : 120.000 Τεμχ Θα έπρεπε να είναι : 1.000 98 98.000 Τεμχ -22.000 Τεμχ Πρότυπη Τιμή Υ1 Χ 5,00-110.000 Συνολική Απόκλιση Υ1-230.000 Δ. Απόκλιση Μεταβλητών ΓΕ Δ.1 Απόκλιση Δαπάνης Μεταβλητών ΓΕ Πραγματοποιημένο : 25.000 Θα έπρεπε να είναι : 8.200 3,00 24.600-400 Δ.2 Απόκλιση Απόδοσης Μεταβλητών ΓΕ Η Απόκλιση Απόδοσης σε ώρες των Μεταβλητών ΓΒΕ ταυτίζεται με την απόκλιση σε ώρες της ΑΕ, συνεπώς θα έχουμε: 1.800 Ώρες Πρότυπη Τιμή Μεταβλ. ΓΕ Χ 3,00 5.400 Συνολική Απόκλιση Μεταβλ. ΓΕ 5.000 3. Συμφωνία Αποκλίσεων Συνολική Απόκλιση Μεταβλητού Κόστους Παραγωγής -208.000 Συνολική Απόκλιση ΑΜΕ 17.000 Συνολική Απόκλιση Υ1-230.000 Συνολική Απόκλιση Μεταβλ. ΓΕ 5.000-208.000 3
4. Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσης Ιανουάριος Χ0 - Οριακή Κοστολόγηση Πωλήσεις 900.000 Μείον Μεταβλητό Κόστος -600.000 Πλέον/Μείον Αποκλίσεις Μεταβλητού Κόστους -208.000 Συνολική Απόκλιση ΑΜΕ Συνολική Απόκλιση Υ1 17.000-230.000 Συνολική Απόκλιση Μεταβλ. ΓΕ 5.000 Περιθώριο Συνεισφοράς 92.000 Μείον: Σταθερά έξοδα -60.000 Καθαρό Αποτέλεσμα 32.000 4
ii. ΑΣΚΗΣΗ ΠΡΟΤΥΠΟY ΚΟΣΤΟΥΣ ΜΕ ΠΛΗΡΗ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ Αν με βάση τα δεδομένα της προηγούμενης άσκησης, θεωρήσουμε ότι η εταιρία αντί για την "Οριακή" χρησιμοποιεί την μέθοδο της "Πλήρους" κοστολόγησης. Ζητείται: 1. Να υπολογισθεί το Πρότυπο Κόστος του Π1 2. Να υπολογίσετε όλες τις αποκλίσεις του Πρότυπου Κόστους για τον μήνα Ιανουάριο. 3. Να συμφωνήσετε, μεταξύ τους, τις παραπάνω αποκλίσεις. 4. Να απεικονίσετε την Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσης για τον μήνα Ιανουάριο Χ0 ΛΥΣΗ 1. Για τον υπολογισμό του Πρότυπου Κόστους στη "Πλήρη" κοστολόγηση θα πρέπει να υπολογισθεί ο "Συντελεστής Απορόφησης των Σταθερών Γ.Ε. Παραγωγής, ως ακολούθως: Πρότυπο Κόστος Σταθερών Γ.Ε. Παραγωγής/Μονάδα Π1 Σύνολο Προϋπολ. Σταθ. Γεν. Εξόδων 36.000 Προϋπολ. Ποσότητα/μονάδα Π1 1.100 = 32,73 ανα μον. Π1 Συντελεστής Απορρόφησης Σταθερών Γ.Ε. Παραγωγής Σύνολο Προϋπολ. Σταθ. Γεν. Εξόδων 36.000 = 3,27 Ώρες ΑΜΕ που απαιτούνται για την συνολική προϋπολ/νη παραγωγή 11.000 ανα ώρα ΑΜΕ Τα πρότυπα κόστη του Π1, στην περίπτωση της "Πλήρους" Κοστολόγησης υπολογίζονται ως ακολούθως: Τιμή/μον Συν. Αξία Υ1 Kgr 98 5,00 490,00 Άμεση Μεταβλητή Εργασία (ΑΜΕ) Ώρες 10 8,00 80,00 Μεταβλητά ΓΕ Ώρες 10 3,00 30,00 Σταθερά ΓΕ Ώρες 10 3,27 32,73 Συνολικό Πρότυπο Κόστος 632,73 5
2. Στην περίπτωση της Πλήρους Κοστολόγησης, ισχύουν όλες οι Αποκλίσεις των μεταβλητών εξόδων που υπολογίσαμε προηγουμένως, αλλά εδώ επιπλέον θα πρέπει να υπολογίσουμε και τις Αποκλίσεις των Σταθερών Γ.Ε. Παραγωγής, ως ακολούθως; Ε. Απόκλιση Σταθερών ΓΕ Παραγωγής Ε.1 Συνολική Απόκλιση Σταθερών Γ.Ε. Πραγματοποιημένο : 30.000,0 Καταλογισμένο 1.000 32,73 32.727,3 2.727,3 Ε.2 Απόκλιση Δαπάνης Σταθ. ΓΕ Πραγματοποιημένο : 30.000,0 Προϋπολογισμένο: 36.000,0 6.000,0 Ε.3 Απόκλιση Όγκου/Μεγέθους (Volume) Παραγωγής Πραγματ. Παραγωγή Χ Συντελεστή απορρόφησης/μον. Π1 1.000 32,73 32.727,3 Προϋπολ. Παραγωγή Χ Συντελεστή απορρόφησης/μον. Π1 1.100 32,73 36.000,0-3.272,7 Το Ε.3 οφείλεται στα κάτωθι: Ε.3.1 Απόκλιση Απόδοσης(Efficiency) Πραγματ/νες Ωρες 8.200 Ώρες Θα έπρεπε να είναι: 1.000 10 10.000 Ώρες (Πραγματ. Παραγωγή Χ Προτυπες Ωρες) Ώρες 1.800 Συντελεστής Απορρόφησης Σταθερών Γ.Ε. Παραγωγής Χ 3,27 5.890,9 Ε.3.2 Απόκλιση Όγκου Παραγωγής Προϋπολογισμού (Volume Capacity) Προϋπολ. Παραγωγή Χ Ωρες 1.100 10 11.000 Ώρες Πραγματ/νες Ωρες 8.200 Ώρες -2.800 Ώρες Συντελεστής Απορρόφησης Σταθερών Γ.Ε. Παραγωγής Χ 3,27-9.163,6 Συνολική Απόκλιση 2.727 3. Συμφωνία Αποκλίσεων Συνολική Απόκλιση Μεταβλητού Κόστους Παραγωγής -208.000,0 Συνολική Απόκλιση Σταθερών Γ.Ε. 2.727,3 Σύνολο Αποκλίσεων -205.272,7 Συνολική Απόκλιση ΑΜΕ 17.000,0 Συνολική Απόκλιση Υ1-230.000,0 Συνολική Απόκλιση Μεταβλ. ΓΕ 5.000,0 Συνολική Απόκλιση Σταθερών Γ.Ε. 2.727,3-205.272,7 6
4. Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσης Ιανουάριος Χ0 - Πλήρης Κοστολόγηση Πωλήσεις 900.000 Μείον: Κόστος Πωληθέντων -632.727 Πλέον/Μείον Αποκλίσεις Κόστους Πωληθέντων -205.273 Συνολική Απόκλιση ΑΜΕ Συνολική Απόκλιση Υ1 Συνολική Απόκλιση Μεταβλ. ΓΕ 17.000-230.000 5.000 Συνολική Απόκλιση Σταθερών Γ.Ε. 2.727 Μικτό Περιθώριο Κέρδους 62.000 Μείον: Γενικά Έξοδα (Διοίκ. - Διάθ.) -30.000 Καθαρό Αποτέλεσμα 32.000 Σημείωσεις Επεξήγηση Αποκλίσεων Σταθερών Γ. Ε. Απορρόφηση "Σταθ. Γ.Ε. Παραγωγής" με βάση τον προυπολ/σμό Ώρες ΑΜΕ Συντελ. Απορ/σης Σταθ. Γ.Ε. Παραγ. Συνολο Σταθ. Γ.Ε. Παραγ. 11.000 3,27 36.000,00 Διαφορά από Προηγ/μενο Απορρόφηση "Σταθ. Γ.Ε. Παραγωγής" με βάση τις ώρες ΑΜΕ που θα έπρεπε να έχουν γίνει (με βάση τις τεχνικές προδιαγραφές) στο επίπεδο της πραγματικής παραγωγής 1.000 μονάδων προϊόντος. 10.000 3,27 32.727,27-3.272,73 Απόκλ. Όγκου/Μεγέθους (Volume) Παραγωγής Πραγματοποιημένη τελική δαπάνη 30.000,00 2.727,27 Συνολ. Απόκλιση Σταθ. Γ.Ε. Συνολική διαγορά Πραγματ/νων από Προϋπολ/σθέντα Γ.Ε. 6.000,00 Απόκλ. Δαπάνης Σταθ. ΓΕ Επεξήγηση Αποκλίσεων Όγκου/Μεγέθους (Volume) Παραγωγής Απορρόφηση "Σταθ. Γ.Ε. Παραγωγής" με βάση τον προυπολ/σμό Ώρες ΑΜΕ Συντελ. Απορ/σης Σταθ. Γ.Ε. Παραγ. Συνολο Σταθ. Γ.Ε. Παραγ. 11.000 3,27 36.000,00 Διαφορά από Προηγ/μενο Απορρόφηση "Σταθ. Γ.Ε. Παραγωγής" με βάση τις ώρες ΑΜΕ που θα έπρεπε να έχουν γίνει (με βάση τις τεχνικές προδιαγραφές) στο επίπεδο της πραγματικής παραγωγής 1.000 μονάδων προϊόντος. Απορρόφηση "Σταθ. Γ.Ε. Παραγωγής" με βάση τις ώρες ΑΜΕ που έγιναν στο επίπεδο της πραγματικής παραγωγής 1.000 μονάδων προϊόντος. Διαφορά από Προϋπολ/σμό 10.000 3,27 32.727,27-3.272,73 8.200 3,27 26.836,36 5.890,91-9.163,64 Συνολ. Απόκλ. Όγκου (Volume) Απόκλιση Απόδοσης(Efficiency) Απόκλιση Όγκου Παραγωγής Προϋπολογισμού (Volume Capacity) 7