ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2017 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6

Transcript

1 ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2017 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6

2 Κοινωνικό οικονομικές αποφάσεις Περιβαλλοντικές επιπτώσεις Οικονομική αξία ανθρώπινης ζωής Εταιρική κοινωνική ευθύνη Φορείς για ΕΚΕ Βαθμοί κοινωνικής ευθύνης Τριμερής διάσταση ΕΚΕ Δείκτες ΕΚΕ Δημοσιοποίηση δράσεων ΕΚΕ Οφέλη από ΕΚΕ

3 ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΚΥΚΛΟΣ ΖΩΗΣ ΠΡΟΙΟΝΤΟΣ ΚΟΣΤΟΣ ΕΣΟΔΑ ΚΕΡΔΟΣ ΚΑΜΠΥΛΕΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΗΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΝΕΚΡΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ ΚΟΣΤΟΥΣ

4 Η συνάρτηση κόστους αποτυπώνει τη συμμετοχή επιμέρους παραγόντων στη διαμόρφωση του συνολικού κόστους παραγωγής ή παροχής υπηρεσιών Συνοδεύει την πορεία εξέλιξης (κύκλο ζωής) του προϊόντος Επηρεάζεται από επιμέρους παράγοντες

5

6 Ενδεικτική διαμόρφωση συνάρτησης κόστους: C=C σ +C μ =C σ +f(q)

7 Η κοστολόγηση δεν πραγματοποιείται με τον ίδιο τρόπο σε κάθε στάδιο εξέλιξης του προϊόντος Στα αρχικά στάδια χρησιμοποιούμε αναλογίες με το παρελθόν και κάνουμε εκτιμήσεις Όσο προχωράμε στη ροή έχουμε τη δυνατότητα να γίνουμε πιο ακριβείς Στο στάδιο της παραγωγής η κοστολόγηση συνδυάζεται με το λογιστικό σχέδιο της εταιρείας Η κοστολόγηση είναι συνάρτηση του που βρισκόμαστε και τι ανάγκες προσπαθούμε μέσω αυτής να ικανοποιήσουμε.

8

9 Πόσο κοστίζει το κτίσιμο μιας μονοκατοικίας; Δεδομένα: Ένα διαμέρισμα πωλείται /m² Ένα στρέμμα κτίζει περίπου 500 m² και ο εργολάβος πρέπει να έχει κέρδος 25% Κάθε m² χρεώνεται λόγω κόστους γης Άρα: =2.000 το m² -500(εργολάβος)=1.500 /m² κόστος κατασκευής 1.500*150= κοστίζει χοντρικά μια μονοκατοικία 150 m² Όταν ετοιμαστούν τα σχέδια θα γνωρίζουμε καλύτερα το κόστος.

10 Δύο κύριες μέθοδοι κοστολόγησης: μέτρηση ποσότητας και μέτρηση διεργασιών Και οι 2 μέθοδοι χειρίζονται: άμεσες δαπάνες: συνδεδεμένες με το ύψος της παραγωγής - ελαστικές έμμεσες δαπάνες: δε συνδυάζονται με το ύψος της παραγωγής ανελαστικές Όταν κοστολογούμε με βάση τις διεργασίες ενοποιούμε τις άμεσες και τις έμμεσες δαπάνες και τις θεωρούμε όλες ελαστικές. Η κοστολόγηση συνδέεται άμεσα με τα έσοδα και το κέρδος

11 Στη γενική της μορφή η συνάρτηση κόστους συνδυάζεται με τη συνάρτηση παραγωγής. Η συνάρτηση παραγωγής μεταφέρει αυτό που θέλουμε να μεγιστοποιήσουμε. Η συνάρτηση κόστους μεταφέρει αυτό που θέλουμε να ελαχιστοποιήσουμε. Η σύνθεση και των δυο δίνει το βέλτιστο αποτέλεσμα.

12 Ανεξάρτητα από τη μορφή που έχουν οι συναρτήσεις εσόδων, εξόδων και κέρδους, δημιουργούνται σχέσεις που συμβάλλουν στη διερεύνηση του βέλτιστου ύψους παραγωγής, του βέλτιστου κέρδους και του νεκρού σημείου. Η καμπύλη ζήτησης μας πληροφορεί ότι όσο μειώνεται η τιμή πώλησης ενός αγαθού δημιουργούνται προϋποθέσεις αυξημένης ζήτησής του από το καταναλωτικό κοινό. Η καμπύλη προσφοράς μας πληροφορεί ότι όσο αυξάνεται η τιμή πώλησης ενός αγαθού δημιουργούνται κίνητρα μεγαλύτερης προσφοράς του από αυτούς που το παράγουν.

13

14

15

16

17 Για να διαμορφώσουμε την εξέλιξη των μέσων τιμών της συνάρτησης κόστους, διαιρούμε το συνολικό κόστος ή την αντίστοιχη συνιστώσα με τον αριθμό των παραγόμενων μονάδων Πχ. για q=30 το μέσο συνολικό κόστος είναι 2.275/30=75,83 το μέσο σταθερό κόστος είναι 1.000/30=33,33 το μέσο μεταβλητό κόστος είναι 1.275/30=42,5

18 Το οριακό κόστος προκύπτει από τον υπολογισμό του επιπλέον συνολικού κόστους που υφιστάμεθα παράγοντας μια επιπλέον μονάδα. Μέχρι ποιο σημείο πρέπει να παράγουμε;;; Αν γνωρίζουμε την τιμή πώλησης (πχ 200 ) τότε συμφέρει να παράγουμε μέχρι εκεί που το οριακό κόστος ΔΕΝ ξεπερνάει το οριακό όφελος.

19 Μηδενίζοντας την πρώτη παράγωγο της συνάρτησης κέρδους βρίσκουμε το βέλτιστο ύψος της παραγωγής.

20 Νεκρό σημείο: το ύψος της παραγωγής πάνω από το οποίο κερδίζουμε ή κάτω από το οποίο χάνουμε. ΕΣΟΔΑ=ΔΑΠΑΝΕΣ

21

22

23

24 Μια επιχειρηματίας εξετάζει το ενδεχόμενο εμπλοκής της στην πώληση ενός πακέτου λογισμικού. Το λογισμικό ονομάζεται S-ALL και η επιχειρηματίας μπορεί να το προμηθευτεί προς 120 το πακέτο και να το πουλήσει 200. Η ενοικίαση του χώρου πώλησης στοιχίζει Νεκρό σημείο

25 Ιδέα διαφήμισης: απλή 500 κόστος, επιθετική κόστος Αν θεωρεί ότι χωρίς διαφήμιση μπορεί να πουλήσει 40 πακέτα και με απλή διαφήμιση θα ανεβάσει τις πωλήσεις στα 45 πακέτα έχουμε: Η ιδέα της διαφήμισης δεν είναι συμφέρουσα.

26 Διαφορετικά σενάρια πωλήσεων σταθερού κόστους και τιμής αγοράς του S-ALL. Αν η επιχειρηματίας επιθυμεί να κερδίσει με επιθετική διαφήμιση τότε πρέπει να πουλήσει 56 ή 57 πακέτα.

27 Τα διαφορετικά σενάρια πωλήσεων του S-ALL εκφρασμένα σε αναμενόμενα έσοδα.

28 Η επιχειρηματίας εξετάζει την ενοικίαση ενός μεγαλύτερου χώρου πώλησης που θα στοιχίσει με διαφημιστική καμπάνια για να εντάξει στις πωλήσεις της και ένα δεύτερο πακέτο M-ALL που το προμηθεύεται 70 και το πουλάει 100. Εδώ χρειάζεται να ομογενοποιήσουμε τις οντότητες (προϊόντα) για να βρούμε το νεκρό σημείο.

29 Έστω ότι έχουμε μια εταιρεία με το παρακάτω ετήσιο προφίλ δαπανών που κατασκευάζει μονάδες προϊόντος ετησίως. Τότε η κάθε μονάδα προϊόντος στοιχίζει: 1,2 (άμεσες δαπάνες)+0,8 (overhead)=2 συνολικά

30 Αν η ίδια δομή κόστους αντιστοιχεί σε μια άλλη εταιρεία που παράγει 3 προϊόντα: φτηνό( κομμάτια)-μεσαίο ( κομμάτια)-ακριβό ( κομμάτια) έχουμε για την κατανομή των δαπανών:

31 Είναι οι χρεώσεις δίκαιες; Συμβάλλουν όλα τα προϊόντα με το ίδιο ποσοστό στα διοικητικά έξοδα; (Φ)0,75/1,25= (Μ)1,2/2= (Α)3,9/6,5= 60% Υπερχρέωση φτηνών προϊόντων υποχρέωση πολυτελών προϊόντων

32 Τα παραδοσιακά συστήματα κοστολόγησης υποστηρίζουν ότι η παραγωγή των προϊόντων και των υπηρεσιών προκαλεί τις δαπάνες. Το σύστημα ABC θεωρεί ότι οι δραστηριότητες προκαλούν το κόστος και ότι τα προϊόντα/υπηρεσίες/πελάτες είναι οι λόγοι για τους οποίους εκτελούνται οι δραστηριότητες. Το κόστος των δραστηριοτήτων ανιχνεύεται στα προς κοστολόγηση αντικείμενα με βάση τη χρήση των επιχειρησιακών πόρων που απαιτούνται για τη διεξαγωγή κάθε δραστηριότητας. Κέντρο κόστους: περιλαμβάνει όλες τις συνιστώσες του κόστους που συνδυάζονται με τη λειτουργία μιας μονάδας παραγωγής.

33 Αν έχουμε 2 εργοστάσια που παράγουν την ίδια ποσότητα στυλό αλλά με την εξής διαφορά: το πρώτο το ΑΠΛΟ παράγει στυλό μηνιαίως και τα πουλάει 1,5 το ένα ενώ το δεύτερο το ΠΟΛΥΠΛΟΚΟ παράγει στυλό μηνιαίως σε 3 τύπους: το φτηνό (60% της παραγωγής), το μεσαίο (30% της παραγωγής) και το πολυτελείας (10% της παραγωγής) και τα πουλάει 1,5, 12 και 120 το ένα αντίστοιχα τότε: Το ΠΟΛΥΠΛΟΚΟ σε σχέση με το ΑΠΛΟ έχει διαφορετική πραγματικότητα overhead αφού:

34

35 Η κοστολόγηση μέσω διεργασιών (ABC) θεωρεί ότι το overhead περιέχει επιμέρους συνιστώσες και οι συνιστώσες αυτές δεν ανήκουν εξ ίσου σε όλα τα κέντρα κόστους

36 Εστιάζουμε σε 3 κατηγορίες προϊόντων ενός super market: συσκευασμένα, αναψυκτικά και φρέσκα λαχανικά και φρούτα. Τα μηνιαία δεδομένα κόστους και εσόδων έχουν ως εξής:

37 Το σύνολο των γενικών διοικητικών δαπανών λειτουργίας είναι / =30% των δαπανών προμήθειας όλων των προϊόντων. Επιμερίζοντας τις γενικές διοικητικές δαπάνες έχουμε: Τα φρέσκα προϊόντα δίνουν μεγαλύτερο περιθώριο κέρδους.

38 Διερευνώντας τις δραστηριότητες που δημιουργούν το συνολικό κόστος των για να βρούμε πόσο πραγματικά χρεώνει η κάθε κατηγορία προϊόντος το overhead έχουμε:

39 Τοποθετώντας ποσοτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά στις διαστάσεις του κόστους για την κάθε δραστηριότητα έχουμε: Ιεραρχία κόστους: αναφέρει το επίπεδο αναφοράς της κοστολόγησης

40 Μετρώντας το πόσο εκ των τεσσάρων δραστηριοτήτων καταναλώνουμε προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι πωλήσεις στις 3 κατηγορίες προϊόντων έχουμε:

41 Κατανομή του κόστους ανά κατηγορία προϊόντος με τη μέθοδο ABC και σύγκριση των αποτελεσμάτων με τη μέθοδο του σταθερού επιμερισμού

42

43

44 Μπορούμε να συνδυάσουμε την κάθε διεργασία με έναν οδηγό κόστους και στη συνέχεια να κοστολογήσουμε τη διεργασία μέσω της κοστολόγησης του κάθε οδηγού κόστους. Η επιλογή του οδηγού κόστους πρέπει να είναι συγχρονισμένη με την ακρίβεια που επιδιώκουμε και με τη διεργασία που εξετάζουμε. Τρία επίπεδα διεργασιών τρία κατηγορίες οδηγών.

45

46 Έστω οι τρεις ακόλουθες διεργασίες: 1. Λειτουργία μηχανών 2. Set up μηχανών 3. Συντήρηση εξοπλισμού Ποιον οδηγό κόστους χρησιμοποιούμε σε κάθε περίπτωση;

47 Μια αποθήκη διανέμει φαρμακευτικά και πάρα-φαρμακευτικά προϊόντα σε καταστήματα τριών κατηγοριών: σουπερμάρκετ, καταστήματα καλλυντικών και φαρμακεία. Τα μηνιαία οικονομικά της στοιχεία φαίνονται παρακάτω:

48 Η αποθήκη εντοπίζει 5 διεργασίες και συναφείς οδηγούς κόστους ανά διεργασία που συνδυάζονται με την λειτουργία της:

49 Το συνολικό μηνιαίο κόστος λειτουργίας ανέρχεται σε και μετά από ανάλυση εκτιμήθηκε ότι κατανέμεται με τον ακόλουθο τρόπο ανά δραστηριότητα:

50 Επιμερίζοντας τις διεργασίες ανά τύπο καταστήματος έχουμε:

51 Συνδυάζοντας τα δεδομένα, υπολογίζουμε το κόστος ανά διεργασία και τύπο καταστήματος:

52 Υπολογίζουμε το μηνιαίο κέρδος και το ποσοστό κέρδους επί των μικτών εσόδων με τη μέθοδο του ενιαίου ποσοστού:

53 Υπολογίζουμε το μηνιαίο κέρδος και το ποσοστό κέρδους επί των μικτών εσόδων με τη μέθοδο ABC: Η εφαρμογή της μεθόδου ABC υπερέχει γιατί δίνει την ευκαιρία αναλυτικής παρουσίασης των συνιστωσών του κόστους και της κερδοφορίας.

54 Η επιχ/ση Χ κατασκευάζει έπιπλα. Στο τμήμα Α υπολογίζονται τα overhead με βάση τις ώρες λειτουργίας των μηχανών και στο τμήμα Β με βάση τις ώρες άμεσης εργασίας. Στη αρχή του τρέχοντος έτους, η διοίκηση έκανε τους ακόλουθους προϋπολογισμούς για να εξυπηρετήσει τον προσδιορισμό του συντελεστή των overhead: Τμήμα Α Τμήμα Β Κόστος άμεσης εργασίας Ωρες άμεσης εργασίας Γενικά βιομ/κά έξοδα Ωρες λειτουργίας των μηχανημάτων

55 Η παραγγελία αρ. 58 άρχισε στις αρχές του χρόνου και ολοκληρώθηκε τρείς βδομάδες αργότερα στις 29 Ιανουαρίου. Προέκυψαν οι ακόλουθες κοστολογικές πληροφορίες: Τμήμα Α Τμήμα Β Αμεσα υλικά Αμεσα εργατικά Ωρες άμεσης εργασίας Ωρες λειτουργίας των μηχανημάτων Στη συνέχεια δίδονται επιλεγμένες πληροφορίες για το μήνα Ιανουάριο: Τμήμα Α Τμήμα Β Ώρες άμεσης εργασίας / Ιανουάριος Ωρες λειτουργίας των μηχαν/των / Ιανουάριος Γενικά βιομ/κά έξοδα Ιανουαρίου Ζητείται: Να υπολογίσετε τον προκαθορισμένο συντελεστή overhead για κάθε τμήμα. Το συνολικό κόστος της παραγγελίας αρ. 58.

56 Για το τμήμα Α /12000 =35ευρώ/ώρα μηχ. Για το τμήμα Β /15000=22,50 ευρώ/ώρα άμεσης εργασίας. Φύλλο υπολογισμού κόστους παραγγελίας αρ. 58 Τμήμα Α Τμήμα Β Σύνολο Αμεσα υλικά Αμεσα εργατικά Γενικά βιομ. έξοδα 750ώρεςχ35= ώρες χ 22,50= Συνολικό κόστος παραγγελίας 88200

57 Ο διευθυντής παραγωγής της επιχ/σης Χ έκανε τους ακόλουθους προϋπολογισμούς του ερχόμενου έτους: Γενικά βιομ/κά έξοδα Αμεσα εργατικά Ωρες λειτουργίας μηχανημάτων ώρες α) Να υπολογίσετε τον συντελεστή overhead βασιζόμενοι σε : 1. άμεσο εργατικό κόστος 2. ώρες λειτουργίας των μηχανημάτων β)αν υποθέσουμε ότι η παραγωγή ενός συγκεκριμένου προϊόντος απαιτεί ευρώ σε άμεσα υλικά, 400 ευρώ σε άμεσα εργατικά και 62 ώρες λειτουργίας μηχανημάτων, να υπολογίσετε το συνολικό κόστος παραγωγής του προϊόντος με την υπόθεση ότι ο συντελεστής overhead υπολογίζεται με βάση: 1. το άμεσο εργατικό κόστος β. τις ώρες λειτουργίας των μηχανημάτων

58 α. (1) =240% του εργατικού κόστους (2) = 15 ευρώ/ώρα λειτουργίας των μηχανημάτων β. (1) άμεσα υλικά άμεσα εργατικά 400 ΓΒΕ( %) 960 Συνολικό κόστος παραγωγής προιόντος β. (2) άμεσα υλικά άμεσα εργατικά 400 ΓΒΕ(62 ώρες 15ευρώ/ώρα) 960 Συνολικό κόστος παραγωγής προιόντος 3.330

59 Έστω ότι το συνολικό κόστος παραγωγής σε μία επιχείρηση παραγωγής αναψυκτικών απαρτίζεται από το σταθερό κόστος που είναι και το μεταβλητό κόστος που είναι 0,80 ανά μονάδα προϊόντος. Η τιμή πώλησης κάθε αναψυκτικού είναι 1,2. α) Να βρεθεί το νεκρό σημείο της επιχείρησης β) Ας υποθέσουμε ότι αυξάνεται το μεταβλητό ανά μονάδα κόστος κατά 0,10 ενώ μειώνεται το σταθερό κόστος κατά Να βρεθεί το νέο νεκρό σημείο τηςεπιχείρησης.

60 Στην περίπτωση του Νεκρού σημείου το κέρδος ισούται με μηδέν. Οπότε θα έχουμε : Κύκλος Εργασιών = Σταθερές Δαπάνες + Μεταβλητές Δαπάνες 1) Σταθερό Κόστος (Δαπάνες) = Μεταβλητό Κόστος = 0,8 ανά μονάδα προϊόντος = Ποσότητα Πωλήσεων (Q) * 0,8 Κύκλος Εργασιών = Ποσότητα Πωλήσεων (Q) *Τιμή μονάδας (P) = Q* 1.2 Κ.Ε. = Σ.Δ + Μ.Δ. => 1,2 Q = ,8 Q => 1,2 Q 0,8 Q = => 0,4 Q = => Q = /0,4 = 30,000 μονάδες 2) Κ.Ε. = Σ.Δ + Μ.Δ. => 1,2 Q = ,9 Q => 0,3 Q = => Q = μονάδες

61 Μία επιχείρηση παράγει ένα νέο προϊόν. Για την παραγωγή του ισχύουν τα ακόλουθα: Οι σταθερές δαπάνες για παραγωγή έως μονάδων προϊόντος είναι Ευρώ. Για να παράγει περισσότερα από μονάδες προϊόντος τα σταθερά έξοδα αυξάνονται σε Ευρώ. Δηλαδή: Σ.Δ. (1 < Q < ) = Σ.Δ. ( < Q ) = Το δε μεταβλητό κόστος ανά μονάδα προϊόντος είναι 3 Ευρώ, δηλ. M.Δ. = 3 Ευρώ ανά μονάδα προϊόντος. Δίνεται ότι το νεκρό σημείο λειτουργίας βρίσκεται στις πωλήσεις μονάδων προϊόντων. Ποια η τιμή πώλησης του προϊόντος (P) για να ισχύουν τα παραπάνω?

62 Σταθερές Δαπάνες = = Ευρώ Κ.Ε. = Σ.Δ. + Μ.Δ. => * P = * => * P = => P = / = 240/30 => P = 8 Ευρώ.

63 Ένα κατάστημα παρασκευής και πώλησης λουκουμάδων είχε κατά την οικονομική χρήση του 2016, τα παρακάτω κόστη: Άμεσα υλικά παρασκευής λουκουμάδων: 6000 ευρώ. Άμεσα εργατικά: ευρώ. Γενικά Έξοδα: ΔΕΗ ΟΤΕ 600 Αποσβέσεις παγίων Ενοίκιο Ύδρευση 300 Διαφημιστικό υλικό 500 Ασφάλιση καταστήματος 500 Αναλώσιμα 300 Σύνολο Γενικών Εξόδων 8.000

64 Να υπολογιστεί το κόστος ανά κιλό λουκουμάδων, αν παρασκευάστηκαν και πωλήθηκαν κιλά λουκουμάδων (δεν υπάρχουν αποθέματα ετοίμου προϊόντος στο τέλος της περιόδου άλλωστε, δεν μπορεί η επιχείρηση να διατηρεί τέτοια αποθέματα, λόγω και της φθαρτότητας του προϊόντος). Αν η επιχείρηση πουλάει τους λουκουμάδες προς 1,5 ευρώ το κιλό, να βρεθεί το ποσοστό καθαρού κέρδους της επιχείρησης και να εξεταστεί αν είναι η επιχείρηση αυτή μία συμφέρουσα επένδυση (το τρέχον επιτόκιο για κλειστές καταθέσεις προθεσμίας στην τράπεζα είναι 4%), όταν γνωρίζετε ότι έχουν επενδυθεί σε αυτήν ευρώ.

65 Κόστος ανά κιλό = Συνολικά κόστη περιόδου/αριθμός μονάδων που παράχθηκαν σε μία περίοδο = =( )/ = 1,4 ανά κιλό λουκουμά. Ουσιαστικά, το καθαρό κέρδος της επιχείρησης είναι: 1,5-1,4 =0,1 το κιλό και, ως ποσοστό επί της τιμής πώλησης, είναι 0,1/1,5 = 0,0667 ή 6,67%. Η επιχείρηση αυτή είχε συνολικά καθαρά κέρδη 0,1Χ20.000=2.000 Εφόσον το κεφάλαιο της επένδυσης ήταν , τότε η απόδοση της επένδυσης είναι 2.000/ = 0,2 ή 20%, δηλαδή πολύ καλύτερο από το 4% που προσφέρει η τράπεζα.