ΔΝΟΤΗΤΑ II Τελωνειακά Σςζηήμαηα: Οι Πςλώνερ ζηήπιξηρ ενιαίαρ Δςπωπαϊκήρ Αγοπάρ και διαζθάλιζηρ Δζόδων, Γαζμών και Διδικών Φόπων Καηανάλωζηρ Γπηγόπηρ Ταπεινόρ Senior Partner, KEY Consultants
Επιλεκτικοί Ειδικοί Φόροι Κατανάλωςθσ Πρόκειται για κυνιγι φορολογικών Cash Cows; Κόςτοσ διαχείριςθσ Φορολογικϊν-Τελωνειακϊν Αποκθκϊν «Σώηει τθν παρτίδα» θ δυνατότθτα αναςτολισ τθσ πλθρωμισ των Ε.Φ.Κ.; 2
Γιεθνείρ Βέληιζηερ Ππακηικέρ και Δλλάδα Η Ελλάδα επιηεί ακόμα, επιηεί νομίηω μζςα από διαδοχικά καφματα 3
http://www.kathimerini.gr/860758/article/epikairothta/politikh/ti-allazei-sth-zwh-mas-apo-thn-1h-ioynioy 4
Το Δζωηεπικό Πεπιβάλλον «Καταρρζουν» οι πλοφςιοι - 1.000 δθλϊνει το 64% των νοικοκυριϊν Στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικϊν, Κακθμερινι 09 Απριλίου 2017, δείχνουν ότι, Τα νοικοκυριά που δθλϊνουν ετιςιο οικογενειακό ειςόδθμα άνω των 50 χιλ. ευρϊ είναι μόλισ 132 χιλιάδεσ, με βάςθ τισ δθλϊςεισ του 2016, χάκθκαν, εντόσ μίασ πενταετίασ, 150 χιλιάδεσ εφπορα νοικοκυριά (-53.2%). Χάκθκε λοιπόν φορολογθτζα φλθ τθσ τάξθσ των 9,25 δις. Ευρώ, που ςθμαίνει 3 δις. ςε φόρουσ, όςο δθλαδι αποδίδει ο ΕΝΦΙΑ. Στο ίδιο δθμοςίευμα επίςθσ, αναφζρεται ότι, οι ζχοντεσ οικογενειακό ειςόδθμα άνω των 100 χιλιάδων ευρώ, μειώκθκαν από 38.549 το 2011 ςε 25.000 το 2016 (-35.1%). Αυτό δεν οφείλεται μόνο ςτθν πτϊςθ του ΑΕΡ και ςτθ ςυρρίκνωςθ ειςοδθμάτων τουσ, αλλά και ςτο γεγονόσ ότι οι πλοφςιοι ωκικθκαν να ανακαλφψουν τρόπουσ διαφυγισ από τουσ υψθλοφσ φορολογικοφσ ςυντελεςτζσ. Δφο ςτα τρία νοικοκυριά εμφανίηουν οικογενειακό ειςόδθμα κάτω απο 1.000 ευρϊ το μινα, με το ποςοςτό αυτό μζςα ςε μια πενταετία να ζχει αυξθκεί απο το 49% ςτο 64,1%. 5
Το Δζωηεπικό Πεπιβάλλον Ράςχοσ Μανδραβζλθσ, «Οι παράλογοι φόροι» ΚΑΘΗΜΕΙΝΗ 19.06.2016... πλζον το 65% τθσ τιμισ του προϊόντοσ (κραςί) είναι φόροι. 6
Δνθάππςνζη και πποζηαζία επισειπημαηικόηηηαρ Ακινα, 23 Δεκεμβρίου 2015 Αρ.Ρρωτ.: ΔΕΦΚΦΒ 5026599 ΕΞ 2015 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΑΤΙΑ ΥΡΟΥΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΓΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗ ΤΕΛΩΝΕΙΩΝ και Ε.Φ.Κ. Δ/ΝΣΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΦΟΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ και ΦΡΑ ΤΜΗΜΑΤΑ Β' ΚΑΙ Δ'... ΕΞΑΙΕΤΙΚΑ ΕΡΕΙΓΟΝ ΘΕΜΑ : «Κοινοποίθςθ του άρκρου 13 του ν.4346/2015 (Φ.Ε.Κ. 152/Α') «Επείγουςεσ ρυκμίςεισ για τθν εφαρμογι τθσ Συμφωνίασ Δθμοςιονομικών Στόχων και Διαρκρωτικών Μεταρρυκμίςεων και άλλεσ διατάξεισ» και τθσ υπ' αρικμ. ΔΕΦΚΦΒ5026381ΕΞ2015/16.12.2015 Απόφαςθσ του Αναπλθρωτι Υπουργοφ Οικονομικϊν «Κακοριςμόσ όρων και διατυπϊςεων για τθν επιβολι ειδικοφ φόρου κατανάλωςθσ, τθν παρακολοφκθςθ και τον ζλεγχο των προϊόντων των άρκρων 90 και 92 του ν.2960/01- Τροποποίθςθ τθσ υπ' αρικμ. Φ.883/530/1999 (ΦΕΚ.1872/Β) Α.Υ.Ο. «Προι και προχποκζςεισ χοριγθςθσ άδειασ εγκεκριμζνου αποκθκευτι» (Φ.Ε.Κ. 2785/Β') 7
Δνθάππςνζη και πποζηαζία επισειπημαηικόηηηαρ Ακινα, 29 Δεκεμβρίου 2016 Αρικ. ΔΕΦΚ Φ 1188105 ΕΞ 2016, ΦΕΚ 4241 Βϋ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΑΤΙΑ ΥΡΟΥΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΓΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗ ΤΕΛΩΝΕΙΩΝ και Ε.Φ.Κ. Δ/ΝΣΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΦΟΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ και ΦΡΑ ΤΜΗΜΑΤΑ Β' ΚΑΙ Δ'... Κακοριςμόσ των όρων και των προχποκζςεων για τθ χοριγθςθ άδειασ φορολογικισ αποκικθσ προϊόντων καφζ, τθσ διαδικαςίασ επιβολισ του φόρου κατανάλωςθσ, των διατυπϊςεων διακίνθςθσ, παρακολοφκθςθσ, ελζγχου και άλλων κεμάτων εφαρμογισ του άρκρου 53Α του Ν. 2960/2001, ωσ προσ τα εν λόγω προϊόντα.... εγγεγραμμζνοσ παραλιπτθσ...... Σε κακεςτϊσ φορολογικισ αποκικθσ με αναςτολι καταβολισ του Φόρου Κατανάλωςθσ και του Φόρου Ρροςτικζμενθσ Αξίασ (Φ.Ρ.Α.),... 8
Δνθάππςνζη και πποζηαζία επισειπημαηικόηηηαρ «Είναι μακράν θ μεγαλφτερθ κινθτιρια δφναμθ για τον Έλλθνα. Το ρόφθμα με τισ μεγαλφτερεσ πωλιςεισ ςτθν χώρα. Εκατοντάδεσ χιλιάδεσ δθλώνουν ότι ζχουν ςχζςθ εξάρτθςθσ μαηί του.» Αξίηει να ςθμειωκεί ότι ο καφζσ αποτελεί μια παραδοςιακά αγαπθμζνθ ςυνικεια των Ελλινων κάκε θλικίασ και οικονομικοκοινωνικισ τάξθσ, που καταναλϊνουν περιςςότερουσ από 42.000 τόνουσ καφζ ετθςίωσ. Τθν ίδια ςτιγμι, το εν λόγω μζτρο αποτελεί μια νζα δοκιμαςία για δφο νευραλγικοφσ κλάδουσ τθσ εγχϊριασ οικονομίασ, αυτόν του λιανικοφ εμπορίου και εκείνον τθσ εςτίαςθσ, που επιπλζον ςυνειςφζρουν ςθμαντικά ςτθν απαςχόλθςθ: Ο νζοσ Ε.Φ.Κ. ςυνιςτά ζνα «οριηόντιο» μζτρο που κα επιβαρφνει ολόκλθρθ τθν «αλυςίδα», από τθν παραγωγι ζωσ τθν πϊλθςθ του προϊόντοσ, ςτθν οποία απαςχολοφνται ςυνολικά πάνω από 200.000 εργαηόμενοι. 9
Δνθάππςνζη και πποζηαζία επισειπημαηικόηηηαρ Ειδικότερα για τον κλάδο τθσ εςτίαςθσ, το πλιγμα αναμζνεται καίριο, κακϊσ ο κλάδοσ ζχει φτάςει ςτο φςτατο ςθμείο αντοχισ του, καλοφμενοσ να διαχειριςτεί μζςα ςε διάςτθμα μικρότερο των ζξι ετϊν (από τον Μάρτιο του 2010 ωσ ςιμερα) ζξι αυξιςεισ Φ.Ρ.Α.... ο Ζλλθνασ καταναλϊνει 5,1 κιλά (ι αλλιϊσ τρεισ καφζδεσ τθν θμζρα), ποςότθτα που κα τον κατατάξει ςτθν 16θ κζςθ παγκοςμίωσ.... Ρρόςφατθ ζρευνα τθσ Euromonitor ζδειξε ότι, οι Ζλλθνεσ είμαςτε αυτοί που ξοδεφουμε τα περιςςότερα από οποιονδιποτε άλλο λαό για να πιοφμε καφζ ζξω, ιτοι 448 ευρώ τον χρόνο για να αγοράςουμε καφζ από ζναν ςαντουιτςάδικο ι να τον απολαφςουμε ςε μία καφετζρια. Με άλλα λόγια ζνασ μιςκόσ τον χρόνο φεφγει προσ αυτι τθν κατεφκυνςθ. «Ακόμθ και ο ςτόχοσ τθσ κυβζρνθςθσ για είςπραξθ από τον επερχόμενο Ε.Φ.Κ. ςτο καφζ εςόδων τθσ τάξεωσ των 62 εκατ. ετθςίωσ τελεί εν αμφιβόλω.» «Πείτε μου εςείσ, υπάρχει περίπτωςθ μαγαηί που κατανάλωνε 1 τόνο καφζ, να μπορζςει αφριο να πλθρώςει 3.000 ευρώ περιςςότερα;» 10
Κόζηορ διασείπιζηρ Φοπολογικών-Τελωνειακών Αποθηκών ΡΑΑΔΕΙΓΜΑ ΕΡΙΒΑΥΝΣΗΣ ΚΟΣΤΟΥΣ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΦΕ-ΚΑΦΕΤΕΙΑ Τιμι αγοράσ καφζ /κιλό 8-23 περίπου, μ.ο. 15.00 Ειδικό Φόρο Κατανάλωςθσ (ΕΦΚ) 2 ζωσ 4 ευρϊ ανά κιλό 3.00 (20% ) Σφνολο κόςτουσ καφζ 18.00 Ζτςι, για ετιςια κατανάλωςθ καφζ ζχουμε: Για 1 tn καφζ (2.7 κιλά/θμζρα) περίπου 3,000 αφξθςθ κόςτουσ 3 tn 9,000 6 tn 18,000 «και το Δθμόςιο αναγκάηεται πλζον να λάβει όλα τα αναγκαία μζτρα παρακολοφκθςθσ και ελζγχου των διακινοφμενων ςτθν Ελλάδα ποςοτιτων καφζ για να αποτραποφν φαινόμενα λακρεμπορίου!» 11
Κόζηορ διασείπιζηρ Φοπολογικών-Τελωνειακών Αποθηκών 1. Για τθ ςφςταςθ και λειτουργία των φορολογικϊν αποκθκϊν απαιτείται άδεια τθσ αρμόδιασ Αρχισ, θ οποία παρζχεται μετά από αίτθςθ του ενδιαφερομζνου με απόφαςι τθσ, χωριςτά για κάκε κατθγορία προϊόντοσ. 2. Με απόφαςθ του Υπουργοφ Οικονομικϊν κακορίηονται: α) οι προχποκζςεισ με τισ οποίεσ χορθγείται θ άδεια ςφςταςθσ και λειτουργίασ των φορολογικϊν αποκθκϊν, β) ο ανϊτατοσ χρόνοσ παραμονισ των προϊόντων κατά κατθγορία, ςτθ φορολογικι αποκικθ, γ) θ διαδικαςία παραλαβισ ι αποςτολισ των προϊόντων, δ) οι όροι αποκικευςθσ και λογιςτικισ διαχείριςθσ των προϊόντων, ε) ο τρόποσ παρακολοφκθςθσ των προϊόντων και τθσ άςκθςθσ του ελζγχου αυτϊν, ςτ) ο χρόνοσ διάρκειασ τθσ λειτουργίασ των αποκθκϊν αυτϊν και οι λόγοι ανάκλθςθσ τθσ άδειασ αυτισ πριν από το χρόνο λιξθσ, η) κάκε άλλθ αναγκαία λεπτομζρεια για τθν αναγνϊριςθ ι λειτουργία των φορολογικϊν αποκθκϊν. 3. Οι αρμόδιεσ Αρχζσ αςκοφν εποπτεία και ζλεγχο κατά τρόπο διαρκι ι περιοδικό ςτισ φορολογικζσ αποκικεσ, ςφμφωνα με τθν κείμενθ νομοκεςία. 12
Κόζηορ διασείπιζηρ Φοπολογικών-Τελωνειακών Αποθηκών ΣΥΣΤΑΣΗ ΦΟΟΛΟΓΙΚΩΝ ΑΡΟΘΗΚΩΝ 1. Για τθ ςφςταςθ και λειτουργία των φορολογικϊν αποκθκϊν απαιτείται άδεια τθσ αρμόδιασ Αρχισ, θ οποία παρζχεται μετά από αίτθςθ του ενδιαφερομζνου με απόφαςι τθσ, χωριςτά για κάκε κατθγορία προϊόντοσ. 2. Με απόφαςθ του Υπουργοφ Οικονομικϊν κακορίηονται: α) οι προχποκζςεισ με τισ οποίεσ χορθγείται θ άδεια ςφςταςθσ και λειτουργίασ των φορολογικϊν αποκθκϊν, β) ο ανϊτατοσ χρόνοσ παραμονισ των προϊόντων κατά κατθγορία, ςτθ φορολογικι αποκικθ, γ) θ διαδικαςία παραλαβισ ι αποςτολισ των προϊόντων, δ) οι όροι αποκικευςθσ και λογιςτικισ διαχείριςθσ των προϊόντων, ε) ο τρόποσ παρακολοφκθςθσ των προϊόντων και τθσ άςκθςθσ του ελζγχου αυτϊν, ςτ) ο χρόνοσ διάρκειασ τθσ λειτουργίασ των αποκθκϊν αυτϊν και οι λόγοι ανάκλθςθσ τθσ άδειασ αυτισ πριν από το χρόνο λιξθσ, η) κάκε άλλθ αναγκαία λεπτομζρεια για τθν αναγνϊριςθ ι λειτουργία των φορολογικϊν αποκθκϊν. 3. Οι αρμόδιεσ Αρχζσ αςκοφν εποπτεία και ζλεγχο κατά τρόπο διαρκι ι περιοδικό ςτισ φορολογικζσ αποκικεσ, ςφμφωνα με τθν κείμενθ νομοκεςία. 13
Κόζηορ διασείπιζηρ Φοπολογικών-Τελωνειακών Αποθηκών ΑΝΑΓΝΩΙΣΗ ΕΓΚΕΚΙΜΕΝΟΥ ΑΡΟΘΗΚΕΥΤΗ 1. Για το χαρακτθριςμό προςϊπου ωσ εγκεκριμζνου αποκθκευτι απαιτείται άδεια τθσ αρμόδιασ Αρχισ, θ οποία παρζχεται με απόφαςι τθσ, μετά από προθγοφμενθ αίτθςθ του ενδιαφερομζνου. 2. Για να παραςχεκεί θ άδεια τθσ προθγοφμενθσ παραγράφου το ενδιαφερόμενο φυςικό ι νομικό πρόςωπο πρζπει: α) να παράγει, να μεταποιεί, να κατζχει, να παραλαμβάνει και να αποςτζλει, κατά τθν άςκθςθ του επιτθδεφματόσ του, προϊόντα που υπάγονται ςε Ειδικό Φόρο Κατανάλωςθσ (Ε.Φ.Κ.) και τελοφν υπό αναςτολι καταβολισ του φόρου αυτοφ, εφόςον βρίςκονται ςε φορολογικι αποκικθ, β) να μθν ζχει διαπράξει ςοβαρζσ κακ' υποτροπι παραβάςεισ τθσ Φορολογικισ ι Τελωνειακισ Νομοκεςίασ, γ) να πλθροί τισ λοιπζσ προχποκζςεισ που κα κακορίηονται με απόφαςθ του Υπουργοφ Οικονομικϊν. 14
Κόζηορ διασείπιζηρ Φοπολογικών-Τελωνειακών Αποθηκών ΑΝΑΓΝΩΙΣΗ ΕΓΚΕΚΙΜΕΝΟΥ ΑΡΟΘΗΚΕΥΤΗ 3. Για τθν εφαρμογι των διατάξεων του τρίτου μζρουσ του παρόντα Κϊδικα ο εγκεκριμζνοσ αποκθκευτισ: α) υποχρεοφται: να τθρεί λογιςτικά βιβλία των αποκεμάτων ι κινιςεων των προϊόντων ανά αποκικθ, να επιδεικνφει τα προϊόντα ςε κάκε ηιτθςθ τθσ αρμόδιασ Αρχισ, να δζχεται οποιονδιποτε ζλεγχο, να παρζχει εγγφθςθ προσ το Δθμόςιο για τθ διαςφάλιςθ των ςυμφερόντων του, να ςυμμορφϊνεται με άλλεσ υποχρεϊςεισ που επιβάλλει ο Υπουργόσ Οικονομικϊν και θ αρμόδια Αρχι, να διακζτει εντόσ των αποκθκϊν και αδαπάνωσ για το Δθμόςιο κατάλλθλο και αςφαλι ςτεγαςμζνο χϊρο για τθν εγκατάςταςθ τθσ αρμόδιασ Αρχισ προσ διενζργεια των κατά περίπτωςθ απαιτοφμενων εργαςιϊν και διατυπϊςεων, να ενθμερϊνει τθν αρμόδια Αρχι για οποιαδιποτε μεταβολι των δεδομζνων που ζχουν λθφκεί υπόψθ για τθ χοριγθςθ τθσ άδειασ και να παρζχει τα επιβαλλόμενα από αυτιν τυχόν πρόςκετα διαςφαλιςτικά μζτρα. 15
Κόζηορ διασείπιζηρ Φοπολογικών-Τελωνειακών Αποθηκών ΑΝΑΓΝΩΙΣΗ ΕΓΚΕΚΙΜΕΝΟΥ ΑΡΟΘΗΚΕΥΤΗ 3. Για τθν εφαρμογι των διατάξεων του τρίτου μζρουσ του παρόντα Κϊδικα ο εγκεκριμζνοσ αποκθκευτισ: β) επζχει ευκφνθ ζναντι του Δθμοςίου για τουσ φόρουσ που αναλογοφν ςτα προϊόντα. γ) ευκφνεται επίςθσ για τισ πράξεισ των αποκθκαρίων των αποκθκϊν αυτϊν ςε περίπτωςθ καταλογιςμοφ τουσ από τθν αρμόδια Αρχι. 16
Κόζηορ διασείπιζηρ Φοπολογικών-Τελωνειακών Αποθηκών ΕΙΔΙΚΟΣ ΦΟΟΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΚΑΣΙΟΥ Επιβάλλεται από 1.1.2016 ειδικόσ φόροσ κατανάλωςθσ ςτον οίνο, με ςυντελεςτι 20 ευρώ ανά εκατόλιτρο τελικοφ προϊόντοσ. Επίςθσ επιςθμαίνεται ότι ςε ειδικό φόρο κατανάλωςθσ υπόκειται ο οίνοσ που παράγεται ςτο εςωτερικό τθσ χϊρασ, προζρχεται από άλλα κράτθ-μζλθ ι ειςάγεται ςτο εςωτερικό τθσ χϊρασ. Ο φόροσ κακίςταται απαιτθτόσ κατά το χρόνο κζςθσ ςε ανάλωςθ του οίνου ςτο εςωτερικό τθσ χϊρασ. Πταν ο ειδικόσ φόροσ κατανάλωςθσ του οίνου δεν ζχει καταβλθκεί, θ παραγωγι, θ μεταποίθςθ και θ κατοχι του πραγματοποιείται ςε φορολογικι αποκικθ. Από τον ειδικό φόρο κατανάλωςθσ, που επιβάλλεται ςτον οίνο από 1/1/2016, απαλλάςςονται τα κραςιά που παράγονται από ιδιώτεσ και καταναλώνονται από τον ίδιο τον παραγωγό, τα μζλθ τθσ οικογενείασ του ι τουσ προςκεκλθμζνουσ του - εφόςον δεν μεςολαβεί πώλθςθ, διευκρινίηεται από το υπουργείο Οικονομικών. Διευκρινίηεται ότι από τθν υποχρζωςθ ςφςταςθσ φορολογικισ αποκικθσ απαλλάςςονται οι μικροί οινοπαραγωγοί (οι οποίοι παράγουν κάτω από χίλια εκατόλιτρα ετθςίωσ). 17
Κόζηορ διασείπιζηρ Φοπολογικών-Τελωνειακών Αποθηκών ΑΝΑΓΚΗ ΚΑΤΑΘΕΣΗΣ ΕΡΙΡΛΕΟΝ ΕΓΓΥΗΣΗΣ Η ςφςταςθ εγγφθςθσ για διακίνθςθ προϊόντων που υπόκεινται ςε ΕΦΚ εκδίδεται όταν για μια αποςτολι μεταξφ Φορολογικϊν Αποκθκϊν, θ εγγφθςθ τθσ Φορολογικισ Αποκικθσ εγκεκριμζνου Αποκθκευτι, δεν καλφπτει τθν αξία του ΕΦΚ τθσ ςυγκεκριμζνθσ αποςτολισ Ζτςι, όταν π.χ. οινοποιείο ζχει κατακζςει εγγφθςθ για τθ ςφςταςθ Φορολογικισ Αποκικθσ 14.000 ευρϊ (με Διλωςθ παραγωγισ 14.000 HL) και διακινεί οίνουσ ςτθ ςυγκεκριμζνθ αποςτολι ποςότθτα 1000 HL, ο ΕΦΚ τθσ ςυγκεκριμζνθσ διακίνθςθσ ανζρχεται ςε (1000 HL x 20 ευρϊ) 20.000 ευρϊ. Τότε θ επιπλζον εγγφθςθ που πρζπει να κατατεκεί μζχρι το πζρασ τθσ αποςτολισ κα ανζλκει ςτα 6.000 ευρϊ, εγγφθςθ θ οποία κα επιςτραφεί όταν παραλθφκοφν τα προϊόντα και ενθμερωκεί το Τελωνείο παραλαβισ. 18
ΣΥΝΟΨΗ Η φορολογία είναι αναγκαία για να λειτουργιςουν οι οργανωμζνεσ κοινωνίεσ. Η επιλογι των μζτρων, όμωσ, αποτελεί μια δφςκολθ άςκθςθ. Η υπερβολικι φορολογία ςκοτϊνει τθν παραγωγι πλοφτου, κάνει τισ χϊρεσ πιο φτωχζσ. Η επιλεκτικι φορολογία δθμιουργεί κίνθτρα φοροαποφυγισ με υποκατάςταςθ προϊόντων, φοροδιαφυγισ ακόμθ και λακρεμπορίου. 19