Παράγοντες που επιδρούν στη ζήτηση προσυµπτωµατικού ελέγχου για καρκίνο του τραχήλου της µήτρας από νέες γυναίκες Αναστάσης Σκρουµπέλος MSc Κυριόπουλος Γιάννης MD, MSc, MPH, PhD Τοµέας Οικονοµικών της Υγείας Εθνική Σχολή Δηµόσιας Υγείας
Σύγκρουση συµφερόντων Καµία
Εισαγωγή Καρκίνος του τραχήλου της µήτρας : Διεθνώς ASR 2.5 έως 56.9/100.000 265.653 θάνατοι Ελλάδα ASR 5.2/100.000 (421 νέα περιστατικά) 208 θάνατοι Parkin M.. Bray F(2006). The burden of HPV-related cancers. Vaccine 24S3 (2006) S3/11 S3/25
Παρεµβάσεις δηµόσιας υγείας Εµβόλιο έναντι στο ιό των ανθρωπίνων θηλωµάτων (HPV) Διδύναµο Τετραδύναµο Προσυµπτωµατικός έλεγχος για καρκίνο του τραχήλου της µήτρας Pap test ΗPV DNA test Combination 4
Ο προσυµπτωµατικός έλεγχος Ο προσυµπτωµατικός έλεγχος ορίζεται ως µια υπηρεσία δηµόσιας υγείας στην οποία τα άτοµα ενός καθορισµένου πληθυσµού, τα οποία δεν θεωρούν απαραιτήτως ότι έχουν προσβληθεί ή ότι διατρέχουν κίνδυνο εκδήλωσης κάποιας ασθένειας ή των επιπλοκών της, υπόκεινται σε ερωτήσεις ή δοκιµασίες µε σκοπό την αναγνώριση αυτών που είναι πιθανότερο να ωφεληθούν παρά να ζηµιωθούν από περαιτέρω δοκιµασίες ή από µια ενδεχόµενη θεραπεία για τη µείωση του κινδύνου εκδήλωσης µιας ασθένειας ή των επιπλοκών της (NSC, 2000) Health Departments of the United Kingdom (2000). Second Report of the National Screening Committee, October 5
Ο προσυµπτωµατικός έλεγχος Πλεονεκτήματα Βελτιωμένη πρόγνωση για τα περιστατικά που ανιχνεύονται Λιγότερο δραστικές θεραπείες για την αντιμετώπιση ασθενειών σε πρώιμο στάδιο Εξοικονόμηση πόρων Καθησυχασμός των ατόμων με αρνητικά αποτελέσματα Μειονεκτήματα Παρατεταμένη νοσηρότητα στις περιπτώσεις που η πρόγνωση δεν αλλάζει Υπερθεραπεία για αμφίβολες ανωμαλίες Κόστος πόρων Εσφαλμένος καθησυχασμός των ατόμων με ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα Hγχος και νοσηρότητα ως αποτέλεσμα ψευδώς θετικών αποτελεσμάτων Ενδεχόμενοι κίνδυνοι του προσυμπτωματικού ελέγχου Source: Chamberlain M.J., 1984 6
Εισαγωγή Κατηγορί α Πάθηση Διάγνωση Θεραπεία Κόστος Κριτήρια Η πάθηση θα πρέπει να είναι ένα σημαντικό πρόβλημα υγείας (επιπολασμός, φορτίο ασθένειας) και η φυσική ιστορία της οποίας να είναι επαρκώς κατανοητή Η διαγνωστική δοκιμασία θα πρέπει να πληροί τα κριτήρια της απλότητας, της αποδοχής, της ακρίβειας, της επαναληψιμότητας, της ευαισθησίας και της ειδικότητας Θα πρέπει να υπάρχει μια αποδεκτή και καθιερωμένη θεραπεία ή παρέμβαση για τα άτομα που θα διαγνωσθούν με την ασθένεια ή τους παράγοντες κινδύνου για την εκδήλωσή της Το κόστος (συμπεριλαμβανομένης της διάγνωσης και της θεραπείας) θα πρέπει να είναι οικονομικά ισορροπημένο με τα πιθανά έξοδα για ιατρική φροντίδα στο σύνολό τους. Source: Cochrane and Holland, 1971, Holland et al., 2006
Ο προσυµπτωµατικός έλεγχος Μείωση της επίπτωσης τα τελευταία 30-40 έτη Προσυμπτωματικός έλεγχος Βελτίωση της κοινωνικοοικονομικής κατάστασης Βελτίωση στο στάδιο της διάγνωσης Εν τούτοις αύξηση της επίπτωσης σε νέες γυναίκες πιθανών λόγω της αλλαγής των σεξουαλικών προτύπων και της μετάδοσης του ιού Parkin M.. Bray F(2006). The burden of HPV-related cancers. Vaccine 24S3 (2006) S3/11 S3/25 Parkin et al. (2005) Cancer incidence in five continents, vol. I VIII. Lyon: IARC CancerBase No. 7 8
Προγράµµατα προσυµπτωµατικού ελέγχου και οικονοµική αποδοτικότητα Παρέµβαση Ηλικία Συχνότητα ελέγχου (έτη) Δείκτης κόστουςαποτελεσµατικότητας Pap test with HPV triage 25-65 5 $1,500 - $2,600/LYG Pap test > 20 5 $3,100/LYG Pap test with HPV triage 30-60 5 $3,700/LYG Pap test with HPV triage 20-65 5 $5,500/ LYG Pap test with HPV triage 25-65 3 $5,900 - $9,000/LYG Pap test >18 4 $9,400/LYG Pap test 25-30, combination Pap test & HPV DNA test 30-65 25-65 5 $9,800/LYG Pap test with HPV triage 30-60 3 $12,500/LYG Pap test 20-30, combination Pap test & HPV DNA test 30-65 20-65 5 έτη $13,800/LYG Liquid Pap test with HPV DNA triage for ASC-US >18 4 $20,600/LYG Pap test 25-30, combination Pap test & HPV DNA test 30-65 25-65 3 $25,600 - $26,300/LYG Pap test 25-29, HPV DNA test >30 >25 2 $28,000/LYG Combination Pap test & HPV DNA test 30-60 5 $32,700/LYG Pap test 20-30, combination Pap test & HPV DNA ανά 3 έτη 20-39 ετών και ανά 5 έτη 40- Goldie SJ,et al., (2004).. Cost-effectiveness of human papillomavirus DNA testing for cervical cancer screening in women aged 30 years or more. Obstet Gynecol 103:619-31 Kim J., et al., (2002). Cost-effectiveness of alternative triage strategies for atypical squamous cells of undetermined significance. JAMA. 287:2382 90. 9
Οικονοµική αποδοτικότητα του προσυµπτωµατικού ελέγχου Παρέµβαση Ηλικία Συχνότη τα ελέγχου (έτη) Δείκτης κόστουςαποτελεσµατικ ότητας Combination Pap test & HPV DNA test 30-60 3 $37,400/LYG Pap test 25-29, HPV DNA with Pap triage >30 >25 3 $53,000/LYG Pap test 20-29, Combination Pap test & HPV DNA test > 20 2 $56,300/LYG Pap test 20-30, combination Pap test & HPV DNA test 30-65 20-65 3 $75,900/LYG Pap test 20-29, HPV DNA with Pap triage >30 > 20 3 $78,000/LYG Liquid Pap test with HPV DNA triage for ASC-US >18 3 $95,300/LYG Pap test 25-29, HPV DNA with Pap triage >30 >25 2 $105,000/LYG Pap test > 20 1 $108,000/LYG Pap test 20-29, HPV DNA with Pap triage >30 > 20 2 $113,000/LYG Pap test 20-29, HPV DNA test >30 > 20 1 $186,500/LYG Liquid Pap test < 30, combination Liquid Pap & HPV DNA test >30 >18 3 $228,000/LYG Liquid Pap test with HPV DNA triage for ASC-US >18 2 $257,400/LYG Liquid Pap test < 30, combination Liquid Pap & HPV DNA test >30 >18 2 $452,000/LYG Liquid Pap test < 30, combination Liquid Pap & HPV DNA test >30 >18 1 $2,215,100/LYG Goldie SJ,et al., (2004).. Cost-effectiveness of human papillomavirus DNA testing for cervical cancer screening in women aged 30 years or more. Obstet Gynecol 103:619-31 Kim J., et al., (2002). Cost-effectiveness of alternative triage strategies for atypical squamous cells of undetermined significance. JAMA. 287:2382 90. 10
Μεθοδολογία ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΡΕΥΝΑΣ Διερεύνηση και µελέτη της Χρήσης και των Στάσεων του Νεανικού Πληθυσµού (κοριτσιών και γυναικών ηλικίας 16-25) στις Υπηρεσίες Υγείας σε Σχέση µε την Προστασία της Υγείας από τον Καρκίνο του Τραχήλου της Μήτρας µε χρήση δοµηµένου ερωτηµατολογίου µέσω προσωπικών συνεντεύξεων. ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ Χρησιµοποιήθηκε η µέθοδος της αναλογικής στρωµατοποιηµένης δειγµατοληψίας. Το δείγµα σχεδιάστηκε για 800 ερωτώµενες γυναικείου φύλου από την ηλικιακή οµάδα 16 έως 26 ετών από το συνολικό πληθυσµό της χώρας. 11
Επιπτώσεις της Μεθοδολογία οικονοµικής συγκυρίας Λογιστική παλινδρόµηση!χεις δικό σου γιατρό Πόσες φορές επισκέφθηκες κάποιον γιατρό για να τον συμβουλευτείς ή για να αντιμετωπίσεις κάποιο πρόβλημα υγείας σου κατά τη διάρκεια των τελευταίων 12 μηνών Διενέργεια Pap test (NAI, OXI)? Αναφορικά με τη σχέση σου με το γιατρό σου, ποιά από τις παρακάτω φράσεις σε εκφράζει περισσότερο Ποιας ειδικότητας ιατρό επισκέπτεσαι για θέματα που αφορούν τη γυναικολογική υγεία Τι ηλικία είχες όταν επισκέφθηκες γυναικολόγο πρώτη φορά; Πόσες φορές επισκέφθηκες γυναικολόγο κατά τους τελευταίους 12 μήνες; Ποιος πληρώνει τα έξοδα που αφορούν στην υγεία σου (επισκέψεις σε ιατρούς, φάρμακα, εμβόλια, κλπ); Πιστεύεις ότι ο καρκίνος της μήτρας μπορεί σήμερα να προληφθεί; Γνωρίζεις την ύπαρξη του ιού HPV; Ηλικία Οικογενειακή κατάσταση Εκπαίδευση Εργασιακή κατάσταση 12
Επιπτώσεις Δηµογραφικά της οικονοµικής δεδοµένα συγκυρίας Ηλικία Frequency % 16 108 13,3 17 92 11,3 18 91 11,2 19 69 8,5 20 79 9,7 21 73 9,0 22 81 10,0 23 74 9,1 24 64 7,9 25 65 8,0 26 12 1,5 Δ.Α. 4 0,5 Εκπαίδευση Frequency % Απόφοιτος Δηµοτικού 7 0,9 Απόφοιτος Γυµνασίου 60 7,4 Σπουδάζει στο Λύκειο 165 20,3 Απόφοιτος Λυκείου 217 26,7 Φοιτήτρια ΑΕΙ / ΤΕΙ 265 32,6 Πτυχιούχος ΑΕΙ / ΤΕΙ 84 10,3 Μεταπτυχιακές 10 1,2 σπουδές Εργασία Δ.Α. 4 0,5 Frequency % Ναι 329 40,5 )χι 466 57,4 Δ.Γ. / Δ.Α. 17 2,1 13
Επιπτώσεις Χρήση προσυµπτωµατικού της οικονοµικής συγκυρίας ελέγχου Ποτέ δεν έχω κάνει Παπ τεστ 55,6% Δεν κάνω Παπ τεστ, παρά το ότι μου το υπενθυμίζουν 8,9% 64,5% δεν έχει διενεργήσει τον έλεγχο Παπανικολάου Κάνω συχνά Παπ τεστ, αλλά χρειάζεται κάποιος να μου το θυμίζει 11,0% Κάνω συστηματικά Παπ τεστ και δε χρειάζεται να μου το θυμίζει κάποιος 21,6% Δ. Γ. / Δ. Α. 3,0% 14
Επιπτώσεις της Αποτελέσµατα οικονοµικής συγκυρίας Description B Exp(B ) Interpretation Age between 16-19 years Age between 20-22 years No Visits to doctor during the last 12 months Young Women who have their own gynaikologist Young Women that are aware of the HPV virus existence Young Women who believe that Cancer can be prevented -2,013 0,134 Odds for having Pap Test are 86.6% less for women 16-19 years than for women 23-26 (ref) -0,839 0,432 Odds for having Pap Test are 56.8% less for women 20-22 years than for women 23-26 (ref) -1,937 0,144 Odds for having Pap Test are 85.6% less for women who have no visits than those with >3 φορές 1,478 4,383 Odds for having Pap Test are 4.383 times greater for women who have their own gynaikologist 0,734 2,084 Odds for having Pap Test are 2.084 times greater for those who are aware of the HPV virus existence 0,647 2,407 Odds for having Pap Test are 2.407 times greater for women who believe that Cancer can be prevented 15
Επιπτώσεις Συµπεράσµατα-συζήτηση της οικονοµικής συγκυρίας Μεγαλύτερες ηλικίες εµφανίζουν µεγαλύτερη πιθανότητα να διενεργούν προσυµπτωµατικό έλεγχο (Ndlovu B.H. et al, 2011, Leyva M. et al, 2006, Lyttle N. et al, 2006, Rodvall Y. et al, 2005, Lockwood et al, 2004, Van Leeuwen M.D. et al, 2005, Siahpush et al, 2002) Η ύπαρξη προσωπικού ιατρού (γυναικολόγος). (Sairafi A.L. et al., 2009) H ενηµέρωση σχετικά µε τον HPV ιό. (Cermak M. et al. 2010, Moreira E.D. et al, 2006) Η ενηµέρωση σχετικά µε τον καρκίνο του τραχήλου της µήτρας και τη δυνατότητα πρόληψής του (Wong L.P. et al, 2009, Moreira E.D. et al, 2006, Kwon H.T. et al, 2006, Cermak M. et al, 2010, Abdullahi A. et al.,2009, Fylan F. et al,1998 ) 16
Επιπτώσεις Συµπεράσµατα-συζήτηση της οικονοµικής συγκυρίας Υψηλής σηµασίας η ενηµέρωση του κοινού Ενδείξεις φαινοµένων προκλητής ζήτησης Ως εκ τούτου, καθίσταται αναγκαία η λήψη µέτρων και παρεµβάσεων για την ενηµέρωση του κοινού Η υιοθέτηση προγραµµάτων προσυµπτωµατικού ελέγχου µέσω του καθορισµού ü συγκεκριµένου αλγόριθµου ü συχνότητας ελέγχου ü πληθυσµού στόχου 17
Ευχαριστώ θερμά για την προσοχή σας