Εμπορικές Σχέσεις Εμπορικό Ισοζύγιο Το διεθνές εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών ακολούθησε και το 2013 την πορεία των τελευταίων όχι μόνο ετών αλλά και δεκαετιών: σε λιγότερο από μία πεντηκονταετία, οι ετήσιες εμπορικές ροές ως ποσοστό του αμερικανικού ΑΕΠ έχουν υπερτριπλασιαστεί, από 11 το 1970 σε 26 το 2000, για να φτάσουμε στο 31 του 2012 και τελικά το 33,3 του 2013, με τις εξαγωγές μάλιστα μόνο να αντιστοιχούν σε 13,5 του ΑΕΠ. Χαρακτηριστικά, σύμφωνα με υπολογισμούς του US Trade Representative (Εμπορικός Αντιπρόσωπος ΗΠΑ), σύμφωνα με στοιχεία του 2013 κάθε δισεκατομμύριο αμερικανικών εξαγωγών αγαθών μεταφράζεται σε 5.400 εγχώριες θέσεις εργασίας, με το αντίστοιχο για κάθε δις εξαγωγών σε υπηρεσίες να ανέρχεται σε 5.900 θέσεις. Στην ίδια κατεύθυνση, υπολογίζεται ότι πάνω από το ήμισυ των εισαγόμενων προϊόντων εισέρχεται στην εγχώρια μεταποιητική αλυσίδα προς περαιτέρω επεξεργασία, συναρμολόγηση ή τελειοποίηση, διαδικασία υψηλής προστιθέμενης αξίας για κάθε οικονομία. Βέβαια, οι προκλήσεις για τους κύριους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ δεν έλειψαν ούτε το υπό εξέταση έτος. Η ανάπτυξη στην ΕΕ επέστρεψε μεν σε θετικό έδαφος, μετά τη συρρίκνωση του 2013, με πολύ χαμηλούς ρυθμούς ωστόσο (1,1) η Ιαπωνία έδειξε να συνέρχεται από το καταστροφικό 2011/2012 (σεισμός-τσουνάμι και ρυθμός -0,4 για το 2012), με 2,7 το 2013 αλλά με επιβράδυνση στο κλείσιμο του έτους και εξαιρετικά συντηρητικές προβλέψεις για το 2014, ενώ και η Κίνα έκλεισε το 2013 στο 7,7, στα ίδια ακριβώς επίπεδα με το 2012 και μακριά από τις σχεδόν μόνιμα διψήφιες επιδόσεις τις προηγούμενης 30ετίας. Σε αυτό το πλαίσιο, οι αμερικανικές εξαγωγές αθροιστικά (αγαθά και υπηρεσίες) σημείωσαν με 2,28 τρις ένα ακόμη ρεκόρ, ξεπερνώντας κατά 64 δις περίπου αυτές του 2012, με φθίνουσα πορεία ωστόσο: 16,6 μεταξύ 2009-2010, 14,5 το 2011, 4,4 το 2012 και 2,8 το 2013. Αντίστοιχα περιορίζεται και ο ρυθμός αύξησης των εισαγωγών των ΗΠΑ σε αγαθά και υπηρεσίες, με μόλις 0,09 (ή 2,75 δις) άνοδο το 2013 έναντι σχεδόν 3 το 2012, παρά τη καταγραφή ενός νέου ρεκόρ στο άθροισμα των εισαγωγών κατά το υπό εξέταση έτος. Ο Πίνακας που ακολουθεί αποτυπώνει την εξέλιξη του διεθνούς εμπορίου των ΗΠΑ (εξαγωγές, εισαγωγές και ισοζύγια σε αγαθά και υπηρεσίες) από το 2007 μέχρι και το 2013.
Πίνακας: Διεθνές εμπόριο ΗΠΑ, αγαθά και υπηρεσίες (2007 2013) (ποσά σε εκατ. δολάρια, εποχικά προσαρμοσμένα) *Πηγή: US Bureau of Economic Analysis (US BEA) Συνολικά, με εξαίρεση το 2009, όταν και η οικονομική κρίση αποτυπώθηκε έντονα σε όλους τους μακροοικονομικούς δείκτες, οι αμερικανικές εξαγωγές τόσο σε αγαθά όσο και σε υπηρεσίες εμφανίζουν αδιάλειπτη αύξηση την τελευταία εξαετία, τα τελευταία δε 3 χρόνια ξεπερνούν μόνιμα, πια, το φράγμα των 2 τρις δολ, το οποίο είχε για πρώτη φορά καταρριφθεί το 2011. Αθροιστικά, η αύξηση των εξαγωγών των ΗΠΑ μεταξύ 2007 και 2013 είναι σχεδόν 38. Η αύξηση των εξαγωγών και η ταυτόχρονη επιβράδυνση των εισαγωγών, οδήγησαν σε περαιτέρω συρρίκνωση του εμπορικού ελλείμματος των ΗΠΑ κατά σχεδόν 11 το 2013, μετά τη μείωσή του και το 2012. Το -σταθερά- πλεονασματικό ισοζύγιο υπηρεσιών (εξαγωγές μείον εισαγωγές) αυξήθηκε κατά 8,9, ενώ το επίσης παραδοσιακό- έλλειμμα στα αγαθά μειώθηκε κατά 5,4. Ο κάτωθι Πίνακας παρακολουθεί την εξέλιξη του εμπορικού ισοζυγίου των ΗΠΑ (αγαθά και υπηρεσίες) μεταξύ 2007-2013. Πίνακας: Εμπορικό ισοζύγιο ΗΠΑ, αγαθά και υπηρεσίες (2007 2013)1 (ποσά σε εκατ. δολάρια, εποχικά προσαρμοσμένα) Έτος ΙΣΟΖΥΓΙΑ Σύνολο Μεταβολή Αγαθά Υπηρεσίες 2007-699.065 -- -822.743 123.677 2008-702.302-0,46-833.957 131.655 2009-383.657-45,4-510.550 126.893 2010-499.379 30,1-650.156 150.777 2011-556,838 11,24-744.139 187.301 2012-534.656-4 -741.475 206.819 1 στοιχεία μερικώς αναπροσαρμοσμένα, σύμφωνα με ενδιάμεσες αναθεωρήσεις του US BEA 2
2013-476.393-10,9-701.669 225.276 *Πηγή: US Bureau of Economic Analysis (US BEA), επεξεργασία Γραφείο ΟΕΥ Σχηματικά, η πορεία των δεικτών εισαγωγών/εξαγωγών ΗΠΑ καθώς και του ισοζυγίου, στο εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών, μεταξύ 2007 και 2013 απεικονίζεται στο παρακάτω Γράφημα. Γράφημα: Εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών ΗΠΑ (δείκτες) (2007/2013) *Πηγή: US Census Bureau/Foreign Trade Division Η γεωγραφική διασπορά του αμερικανικού εμπορίου, σε επίπεδο αγαθών, συνεχίζει να μειώνεται, καθώς οι εμπορικές ροές με τους 15 μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους αποτέλεσαν το 72,5 το 2013, έναντι 72 το 2012 και 70,8 το 2011. Οι 15 αυτοί κύριοι εμπορικοί εταίροι απορρόφησαν αγαθά ύψους 1,13 τρις δολ. ή 71,4 των αμερικανικών εξαγόμενων προϊόντων (συγκριτικά 2012: 68,9, 2011: 71,7, 2010: 72,5) και εξήγαγαν στις ΗΠΑ αγαθά αξίας 1,73, που αντιστοιχούν σε 76,2 των συνολικών εισαγωγών των ΗΠΑ σε προϊόντα (συγκριτικά 2012: 74,8, 2011: 73,9, 2010: 75). Σύμφωνα με τον ακόλουθο Πίνακα (10 κυριότεροι εμπορικοί εταίροι ΗΠΑ σε αγαθά, 2013), η πρώτη πεντάδα εμπορικών εταίρων των ΗΠΑ παραμένει αναλλοίωτη επί σειρά ετών, περιλαμβάνοντας τον Καναδά διαχρονικά στην 1 η θέση σε συνολική αξία αλλά και σε εισαγωγές από ΗΠΑ (μερίδιο 16,4 και 19 αντίστοιχα), την Κίνα να ακολουθεί σε συνολικό όγκο αλλά να προηγείται σε εξαγωγές προς ΗΠΑ, το Μεξικό 3 ο σε συνολικό μερίδιο (13,2) αλλά 2 ο ως εξαγωγικός προορισμός για τα αμερικανικά προϊόντα, με την 3
Ιαπωνία και τη Γερμανία σταθερά στην 4 η και 5 η θέση αντίστοιχα. Από την 6 η θέση και έπειτα, παρατηρούνται διάφορες ανακατατάξεις, όπως: η είσοδος της Σ. Αραβίας στη δεκάδα το 2012 και η παραμονή της εκεί το 2013, λόγω της ανόδου των εξαγωγών της σε αργό που αυξάνουν το συνολικό όγκο του διμερούς εμπορίου, οι οποίες όμως με την αύξηση της εγχώριας πετρελαϊκής παραγωγής βαίνουν μειούμενες (εξ ου και η υποχώρησή της από την 9 η στη 10 η θέση το 2013) οι διαφοροποιήσεις στην κατάταξη μεταξύ πιο παραδοσιακών εμπορικών εταίρων των ΗΠΑ, βάσει διάφορων αυξομειώσεων που καταγράφονται στο διμερές εμπόριο όπως η άνοδος της Γαλλίας από τη 10 η θέση το 2012 στην 8 η το υπό εξέταση έτος, ή η αναρρίχηση της Ν. Κορέας στην 6 η θέση για το 2013, προσπερνώντας το Ην. Βασίλειο κλπ. 4
Πίνακας: 10 κυριότεροι εμπορικοί εταίροι ΗΠΑ (αγαθά) 2013 (ποσά σε δις δολ. ΗΠΑ) Χώρα 1. Καναδάς 2. Κίνα 3. Μεξικό 4. Ιαπωνία 5. Γερμανία 6. Ν. Κορέα 7. Ην. Βασίλειο Συνολικός Όγκος (παρένθεση: 2012) 632,4 (616,7) 562,4 (536,2) 506,6 (494) 203,7 (216,4) 162,1 (157,3) 103,8 (101,2) 100 (109,8) 2013 2012 2011 16,4 16,4 16,1 14,6 14,0 13,6 13,2 12,9 12,5 5,3 5,7 5,3 4,2 4,1 4,0 2,7 2,6 2,7 2,6 2,9 3,1 Εξαγωγές στις ΗΠΑ (παρένθεση: 2012) 332,1 (324,2) 440,4 (425,6) 280,5 (277,7) 138,5 (146,4) 114,6 (108,5) 62,2 (58,9) 52,6 (54,9) 2013 2012 2011 14,6 14,3 14,5 19,4 18,7 19,1 12,4 12,2 12,0 6,1 6,4 6,3 5,1 4,8 4,3 2,7 2,6 2,6 2,3 2,4 2,3 Εισαγωγές από ΗΠΑ (παρένθεση: 2012) 300,3 (292,4) 122 (110,6) 226,2 (216,3) 65,1 (70,0) 47,4 (48,8) 41,6 (42,3) 47,4 (54,8) 2013 2012 2011 19,0 18,9 19,0 7,7 7,1 7,0 14,3 14,0 13,3 4,1 4,5 4,5 3,0 3,2 3,3 2,6 2,7 2,9 3,0 3,5 3,8 8. Γαλλία 9. Βραζιλία 10. Σ. Αραβία 77,3 (72,4) 71,7 (75,8) 70,8 (73,8) 2,0 1,9 2,1 1,9 2,0 1,9 1,8 1,9 1,3 45,3 (41,6) 27,6 (32,1) 51,8 (55,7) 2,0 1,8 1,8 1,2 1,4 1,4 2,3 2,4 2,2 32 (30,8) 44,1 (43,7) 19 (18,1) 2,0 2,0 1,9 2,8 2,8 2,9 1,2 1,1 0,9 *στοιχεία από US Census Bureau, επεξεργασία Γραφείο ΟΕΥ 5
Τέλος, σύμφωνα με το οικονομικό επιτελείο του Προέδρου Obama, η πορεία των αμερικανικών εξαγωγών και η γεωγραφική τους διασπορά βρίσκονται σε ευθεία συνάρτηση με τους ρυθμούς ανάπτυξης και την ενεργό ζήτηση στους βασικούς εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ. Το πολυσύνθετο Γράφημα κάτωθι παρακολουθεί τους ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης και την ενεργό εσωτερική ζήτηση στους 5 μεγαλύτερους εταίρους των ΗΠΑ (Καναδά, Κίνα, Μεξικό, Ιαπωνία και την ΕΕ ως σύνολο), σε τριμηνιαία ανάλυση μεταξύ 2009 και 2013, και καθιστά ευκρινή τον αντίκτυπό τους στην πορεία και αύξηση των αμερικανικών εξαγωγών (αγαθά και υπηρεσίες) κατά το αυτό διάστημα. Γράφημα: Εμπόριο ΗΠΑ σε συνάρτηση με ανάπτυξη/ζήτηση κύριων εμπορικών εταίρων (αγαθά και υπηρεσίες - 2009/2013) *Πηγή: Council of Economic Advisers of the President συνδυασμός στοιχείων από: IMF; Eurostat; US BEA; US Census Bureau/Foreign Trade Division 6