EarlyStatistics: Ένα Ευρωπαϊκό Πρόγραµµα Εξ Αποστάσεως Επιµόρφωσης στην Στατιστική Εκπαίδευση Μαρία Μελετίου-Μαυροθέρη Ευστάθιος Μαυροθέρης Έφη Παπαριστοδήµου
Σύνοψη Παρουσίασης Εισαγωγή στο Πρόγραµµα EarlyStatistics Στόχοι Προγράµµατος Παιδαγωγικό Πλαίσιο ραστηριότητες Προγράµµατος Τελικά Σχόλια
Εισαγωγή στο Πρόγραµµα EarlyStatistics
Ρόλος της Στατιστικής στο ΑΠ Μέχρι πρόσφατα, οι στατιστικές έννοιες δεν αποτελούσαν µέρος της διδασκαλίας των Μαθηµατικών των σχολικών προγραµµάτων O αυξανόµενος ρόλος της Στατιστικής σε όλους σχεδόν τους τοµείς της ανθρώπινης δραστηριότητας, έχει οδηγήσει σε σηµαντική αναβάθµιση του ρόλου της Στατιστικής στη σχολική εκπαίδευση Η καλλιέργεια της στατιστικής σκέψης των µαθητών θεωρείται πλέον απαραίτητο εφόδιο για τη λήψη σωστών αποφάσεων στη σύγχρονη κοινωνία, όπου το άτοµο κατακλύζεται καθηµερινά από µεγάλο αριθµό ακατέργαστων στοιχείων και πληροφοριών Εισαγωγή στατιστικών εννοιών στα ΑΠ των Μαθηµατικών των περισσότερων χωρών
Αναγκαιότητα Προγράµµατος Αν και η εισαγωγή στα Μαθηµατικά των στατιστικών εννοιών έχει χαιρετιστεί από την διεθνή ερευνητική κοινότητα, ταυτόχρονα έχουν διατυπωθεί σοβαρές επιφυλάξεις για τις διδακτικές προσεγγίσεις που ακολουθούνται κατά τη διδασκαλία τους ιεθνείς µελέτες καταδεικνύουν ότι οι µαθητές έχουν σοβαρές παρανοήσεις για στατιστικά φαινόµενα και συχνά παρερµηνεύουν βασικές έννοιες όπως ο µέσος όρος (π.χ. Mokros & Russell 1995, Watson & Moritz 2000) Αρκετοί ερευνητές έχουν συµπεράνει ότι οι µαθησιακές δυσκολίες που παρατηρούνται µπορεί εν µέρει να οφείλονται στις ανεπαρκείς γνώσεις των εκπαιδευτικών για τις στατιστικές έννοιες και τον τρόπο διδασκαλίας τους
Αναγκαιότητα Προγράµµατος Εισαγωγή των στατιστικών εννοιών στα ΑΠ των Μαθηµατικών χωρίς να έχει προηγηθεί η απαραίτητη επιµόρφωση των εκπαιδευτικών Ελλιπής επιστηµονική και παιδαγωγική κατάρτιση της πλειοψηφίας των εκπαιδευτικών στο συγκεκριµένο γνωστικό αντικείµενο (Lajoice & Romberg 1998) Γιαναεπιτευχθείαποτελεσµατικότερη διδασκαλία και µάθηση της Στατιστικής, επιβάλλεται συστηµατική και µεγάλης κλίµακας επιµόρφωση των εκπαιδευτικών στην Στατιστική Εκπαίδευση
WWW: υνατότητα Εξ Αποστάσεως Επιµόρφωσης των Εκπαιδευτικών Η ραγδαία εξέλιξη των νέων Τ.Π.Ε., προσφέρει τη δυνατότητα υπερπήδησης τοπικών, χρονικών και οικονοµικών περιορισµών και παροχής στους εκπαιδευτικούς ενός ευέλικτου µηχανισµού συνεχούς επιµόρφωσης στη Στατιστική Εκπαίδευση Με την υιοθέτηση της εξ αποστάσεως επιµόρφωσης, επιτυγχάνεται σηµαντική εξοικονόµηση πόρων και κόστους και διευκολύνεται η διάχυση καινοτόµων διδακτικών προσεγγίσεων και πρακτικών Η σωστή αξιοποίηση των Τ.Π.Ε. συµβάλλει επίσης στην βελτίωση της ποιότητας των προγραµµάτων επιµόρφωσης, παρέχοντας νέους τρόπους και εργαλεία µάθησης και επικοινωνίας
Κοινότητες Πράξης Το διαδίκτυο επιτρέπει την εύκολη επικοινωνία και συνεργασία µεταξύ των εκπαιδευτικών διαφορετικών χωρών και την ανάπτυξη κοινοτήτων της πράξης (Παπαδάκης & Φραγκούλης 2005) ιάφορες µελέτες (π.χ. Tinker and Haavind 1997) έχουν καταδείξει ότι οι κοινότητες πράξης λειτουργούν ως µέσα που προωθούν την επαγγελµατικήανάπτυξητωνεκπαιδευτικών
Το Socrates-Comenius Πρόγραµµα EarlyStatistics
Επισκόπηση Προγράµµατος Πρόγραµµα διάρκειας 3 χρόνων (Οκτ. 2005-Σεπτ. 2008) που χρηµατοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση στα πλαίσια της δράσης Socrates-Comenius Συµµετοχή 5 τριτοβάθµιων ιδρυµάτων από 4 χώρες: Κύπρο, Ελλάδα, Ισπανία, Νορβηγία Γενικός Στόχος: Βελτίωση της επιστηµονικής και παιδαγωγικής κατάρτισης των εκπαιδευτικών Πρωτοβάθµιας και Κατώτερης ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης στην Στατιστική Εκπαίδευση µέσα από την παροχή εξ αποστάσεως επιµόρφωσης Aξιοποίηση εργαλείων του διαδικτύου για την παροχή υψηλής ποιότητας διαπολιτισµικής επαγγελµατικής ανάπτυξης σε γεωγραφικά διασκορπισµένους Ευρωπαίους εκπαιδευτικούς
Στόχοι Προγράµµατος Ανάπτυξη και πιλοτική εφαρµογή προγράµµατος εξ αποστάσεως επιµόρφωσης στην Στατιστική Παιδεία απευθυνόµενο σε εκπαιδευτικούς Πρωτοβάθµιας και Κατώτερης ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης το οποίο θα στηρίζεται σε σύγχρονες παιδαγωγικές µεθοδολογίες (ανοικτού τύπου διερευνήσεις, προσοµοιώσεις, οπτικοποίηση ιδεών, αλληλεπίδραση µε γνωστικά εργαλεία, κοινωνική αλληλεπίδραση και αναλογισµό) ιδακτική παρέµβαση στις τάξεις των συµµετεχόντων στο πιλοτικό πρόγραµµα επιµόρφωσης, ούτως ώστε να αξιολογηθεί η αποτελεσµατικότητα του προγράµµατος και να γίνουν σχετικές αναθεωρήσεις και βελτιώσεις
Στόχοι Προγράµµατος Σχεδιασµός και ανάπτυξη πολύγλωσσης διαδικτυακής Γνωσιακής Βάσης (Κnowledge Βase) στην Στατιστική Εκπαίδευση, η οποία θα προσφέρει ποικίλα εκπαιδευτικά υλικά και µέσα για υποστήριξη της διδακτικής πράξης ηµιουργία και συντήρηση µιας ηλεκτρονικής Κοινότητας Μάθησης στη Στατιστική Εκπαίδευση για ανταλλαγή τεχνογνωσίας και εµπειριών µεταξύ των συµµετεχόντων στο πρόγραµµα εκπαιδευτικών. Μακροπρόθεσµος στόχος η συντήρηση και επέκταση του δικτύου σε πανευρωπαϊκό δίαυλο επικοινωνίας που να συµβάλλει στην αναβάθµιση της Στατιστικής Εκπαίδευσης
Παιδαγωγικό Πλαίσιο Σχεδιασµός προγράµµατος στηριζόµενος στις αρχές του οικοδοµισµού και της Συνεργατικής Μάθησης Ενηλίκων, καθώς και σε αρχές που διέπουν τις Κοινότητες Πράξης Αναγνώριση του γεγονότος ότι εκπαιδευτικοί προσέρχονται στο πρόγραµµα επιµόρφωσης µε προϋπάρχουσες γνώσεις και επαγγελµατικές εµπειρίες. Σεβασµός και αξιοποίηση της διδακτικής εµπειρίας των εκπαιδευτικών Προσφορά ενός εποικοδοµιστικού και κοινωνικού µαθησιακού περιβάλλοντος όπου οι εκπαιδευτικοί θα είναι οι κύριοι αγωγοί της επαγγελµατικής τους ανάπτυξης, υποστηριζόµενοι από ένα περιβάλλον πλούσιο σε προκλήσεις και αλληλεπιδράσεις
Παιδαγωγικό Πλαίσιο (συν.) ηµιουργία ενός ευέλικτου διαδικτυακού περιβάλλοντος που θα υποστηρίζει την συνεργασία, την αντανάκλαση και τον πειραµατισµό ως διαδικασίες κατασκευής της γνώσης Άφθονες ευκαιρίες για αλληλεπιδραστική µάθηση µέσα από δραστηριότητες που θα αξιοποιούν σύγχρονα πολυµέσα και τεχνολογίες του ιαδικτύου Χρήση διδακτικών στρατηγικών (π.χ. ανοικτού τύπου διερευνήσεων, προσοµοιώσειων, πολλαπλών αναπαραστάσεων, αλληλεπίδρασης µε γνωστικά εργαλεία, κοινωνικής αλληλεπίδρασης) που θα λειτουργήσουν ως πρότυπο για τους συµµετέχοντες εκπαιδευτικούς
ραστηριότητες Προγράµµατος
Σχεδιασµός και παραγωγή ψηφιακού υλικού προγράµµατος επιµόρφωσης Χρήση εναλλακτικών τρόπων παρουσίασης (κειµένων, εικόνων, βίντεο, ηχητικών παρεµβάσεων) Λειτουργική ενσωµάτωση στο πρόγραµµα επιµόρφωσης καινοτόµων αλληλεπιδραστικών τεχνολογικών εργαλείων (π.χ. των δυναµικών λογισµικών Fathom και Tinkerplots ), τα οποία υποστηρίζουν την ενεργό κατασκευή γνώσης και συµβάλλουν, µέσα από τη διερεύνηση, τον πειραµατισµό καιτηµοντελοποίηση ρεαλιστικών προβληµάτων, στην καλύτερη κατανόηση των στατιστικών εννοιών και διαδικασιών Παραγωγή υλικού στις εθνικές γλώσσες όλων των συνεργαζόµενων φορέων (Ελληνικά, Νορβηγικά, Ισπανικά), καθώς και στην Αγγλική
Ανάπτυξη Γνωσιακής Βάσης Τεχνικός σχεδιασµός και ανάπτυξη της υποδοµής και των εκπαιδευτικών υπηρεσιών της Γνωσιακής Βάσης, η οποία θα αποτελέσει το διαδικτυακό περιβάλλον του προγράµµατος και θα περιέχει: Ηλεκτρονικό εγχειρίδιο (hypertextboοk) µε το ψηφιακό υλικό του προγράµµατος επιµόρφωσης Εκπαιδευτικό υλικό (π.χ. προτεινόµενα σχέδια µαθηµάτων, φύλλα δραστηριοτήτων κλπ.) που αφορά στη διδασκαλίατων βασικών στατιστικών εννοιών που περιλαµβάνονταιστα Αναλυτικά Προγράµµατα Μαθηµατικών Εκθέσεις και άρθρα που θα δηµοσιευτούν στα πλαίσια του προγράµµατος Παραποµπέςσεβιβλιογραφικέςαναφορέςκαιχρήσιµες διευθύνσεις στο διαδίκτυο
Ανάπτυξη Γνωσιακής Βάσης Εργαλεία επικοινωνίας για διεξαγωγή θεµατικών συζητήσεων και ανταλλαγή απόψεων µεταξύ των επιµορφούµενων, όπως ηλεκτρονικές λίστες επικοινωνίας, φόρουµ συζήτησης, δωµάτια συνοµιλίας (chat rooms), δυνατότητα διαχείρισης και διαµοίρασης εφαρµογών (application sharing) και αρχείων (file sharing), δυνατότητα χρήσης ψηφιακού µαυροπίνακα (digital blackboard sharing) κλπ. Πολύγλωσσες διεπαφές (EN, EL, ΝΟ, ES) έτσι ώστε να ξεπεραστούν τυχόν εµπόδια γλωσσικής επικοινωνίας Ψηφιακή βιβλιοθήκη βιντεοσκοπηµένων διδακτικών επεισοδίων Ψηφιακή βιβλιοθήκη δειγµάτων εργασίας µαθητών
Πιλοτική εφαρµογή προγράµµατος εξ αποστάσεως επιµόρφωσης Πιλοτική εφαρµογή προγράµµατος µε οµάδα 25-30 εκπαιδευτικών και αναθεώρησή του µε βάση την ανατροφοδότηση από την πιλοτική εφαρµογή Χρήση διδακτικού περιεχοµένου και υπηρεσιών της Γνωσιακής Βάσης για σκοπούς διδασκαλίας, υποστήριξης και συντονισµού ιάθεση υλικού σε CD/DVD για αντιµετώπιση πιθανών περιορισµών στο εύρος ζώνης (bandwidth) ιάρκεια προγράµµατος περίπου 13 εβδοµάδες ιεξαγωγή του µεγαλύτερου µέρους του προγράµµατος µε ασύγχρονη επικοινωνία
Πιλοτική εφαρµογή προγράµµατος εξ αποστάσεως επιµόρφωσης Οι επιµορφούµενοι θα εισέρχονται στην Γνωσιακή Βάση σε χρόνο και χώρο που τους εξυπηρετεί και να µελετούν µε βάσητοδικότουςρυθµό. Θα έχουν επίσης πρόσβαση σε διάφορες µορφές ασύγχρονης επικοινωνίας Σύγχρονη επικοινωνία µε τη χρήση υπηρεσιών πραγµατικού χρόνου, όπως η τηλεδιάσκεψη (videoconferencing), η εικονική τάξη (virtual classroom), και τα δωµάτια συζήτησης (chat rooms) Ανάρτηση κάποιων εργασιών των εκπαιδευτικών (π.χ. παρουσιάσεων µε τηχρήσηpowerpoint) στη Γνωσιακή Βάση, ούτως ώστε να έχουν πρόσβαση σε αυτές και οι υπόλοιποι εκπαιδευτικοί
Πιλοτική εφαρµογή προγράµµατος εξ αποστάσεως επιµόρφωσης Οι εκπαιδευτικοί θα εργάζονται µε βάση κάποιο χαλαρό πρόγραµµα Κάθε εβδοµάδα θα περιλαµβάνει ένα ευρύ φάσµα δραστηριοτήτων και οµαδικών εργασιών. Τα εργαλεία επικοινωνίας της Γνωσιακής Βάσης, θα επιτρέπουν στους εκπαιδευτικούς να ανταλλάζουν υλικό, ιδέες, και εκπαιδευτικές στρατηγικές Το πρόγραµµα θα αποτελείται από τρία µέρη: 2 ο Μέρος (εβδ. 1-4): Έµφαση στον εµπλουτισµότης στατιστικής γνώσης των συµµετεχόντων εκπαιδευτικών µέσα από την έκθεσή τους σε παρόµοιας φύσης εκπαιδευτικές καταστάσεις και τεχνολογίες µε αυτές που θα πρέπει να υιοθετήσουν στις τάξεις τους
Πιλοτική εφαρµογή προγράµµατος εξ αποστάσεως επιµόρφωσης 2 o Μέρος (εβδ. 5-8):Επικέντρωση σε θέµατα διδακτικής µεθοδολογίας. ιερεύνηση θεµάτων σχετικών µετη διδασκαλία της Στατιστικής (π.χ. χρήση εκπαιδευτικού λογισµικού και δικτυακών περιβαλλόντων µάθησης, ρόλος της Στατιστικής στα εθνικά και ευρωπαϊκά αναλυτικά προγράµµατα, συχνές παρανοήσεις των µαθητών κ.λ.π.) 3 ο Μέρος (εβδ. 9-13): ιδακτική παρέµβαση. Οι εκπαιδευτικοί θα προσαρµόσουνκαιθαεπεκτείνουνταπαρεχόµενα σε αυτούς υλικά, καιθαταεφαρµόσουνστηντάξητουςµετην υποστήριξη της ερευνητικής οµάδας
Τελικά Σχόλια Οι εκπαιδευτικοί βρίσκονται στο επίκεντρο οποιασδήποτε προσπάθειας εκπαιδευτικής µεταρρύθµιση Στόχος του EarlyStatistics ηβελτίωσητης ποιότητας της διδασκαλίας και µάθησης της Στατιστικής στα σχολεία της Ευρώπης µέσα από την παροχή υψηλής ποιότητας εµπειριών επαγγελµατικής ανάπτυξης στη Στατιστική Παιδεία σε γεωγραφικά διασκορπισµένους Ευρωπαίους εκπαιδευτικούς Υποστήριξη διαλογικής µάθησης και διαπολιτισµικής ανταλλαγής απόψεων και εµπειριών µεταξύ των Ευρωπαίων εκπαιδευτικών
Τελικά Σχόλια (συν.) Πρόσβαση µέσω της Γνωσιακής Βάσης του προγράµµατος σε σύγχρονα και ποιοτικά εγγυηµένα παιδαγωγικά µοντέλα, διδακτικές προσεγγίσεις, υλικά και µέσα για τη διδασκαλία και την µάθηση των στατιστικών εννοιών Προσφορά ενός πλήρους και ευέλικτου προγράµµατος επαγγελµατικής ανάπτυξης στην Στατιστική Εκπαίδευση, προσπελάσιµοστους εκπαιδευτικούς ολόκληρης της Ευρώπης Τελικοί ευεργετούµενοι οι µαθητές, οι οποίοι θα ωφεληθούν από βελτιωµένα προγράµµατα σπουδών και πρακτικές διδασκαλίας, που θα συµβάλλουν στην ανάπτυξη του στατιστικού συλλογισµού τους