Ευγένιος Αστέρις Τετράδια Κιθάρας

Ευγένιος Αστέρις Τετράδια Κιθάρας Δωρεάν Μαθήματα κιθάρας Βόλος, 22 Νοεμβρίου 2010 1

Ευγένιος Αστέρις Τετράδια Κιθάρας Δωρεάν Μαθήματα κιθάρας Επικοινωνία : evgeniosasteris@pathfinder.gr ή στην σελίδα του βιβλίου Άδεια χρήσης: Αυτό το βιβλίο διανέμεται δωρεάν για διδακτικούς, μη εμπορικούς σκοπούς. Μπορείς να το εκτυπώσεις, χρησιμοποιήσεις, διανείμεις ελεύθερα αλλά απαγορεύεται να παραλείψεις ή να τροποποιήσεις αυτήν την σελίδα. Βόλος, 22 Νοεμβρίου 2010 Αν και είναι μόνο ένα απλό ψευδώνυμο... 2

Περιεχόμενα Πρόλογος... 4 Υλικό - Στόχοι Τέταρτου Τετραδίου... 5 Ενότητα 42... 6 Ενότητα 43... 13 Ενότητα 44... 17 Ενότητα 45... 22 Ενότητα 46... 24 Ενότητα 47... 27 Παράρτημα: Η ιστορία του Jingle Bells... 32 Ενότητα 48... 34 Ενότητα 49... 39 Ενότητα 50... 43 Επίλογος... 48 Ύλη Τέταρτου Τετραδίου... 49 3

Πρόλογος 1 Να μαστε λοιπόν και στο Τέταρτο Τετράδιο! Μέχρι τώρα είδαμε αρκετά βασικά πράγματα για την κιθάρα καθώς και κάποια πάρα πολύ όμορφα κομμάτια! Στο Τρίτο Τετράδιο μάθαμε κάποιες νέες χρονικές αξίες (δέκατα έκτα) και συνθέσεις χρονικών αξιών (σύζευξη διαρκείας, τρίηχο) καθώς και κάποιες νέες νότες και κάποιες νέες θέσεις των νοτών που ήδη ξέρουμε. Ακόμη, γνωρίσαμε τις συγχορδίες και τα αρπίσματα και τέλος μάθαμε πως να κατασκευάζουμε όλες τις μείζονες κλίμακες (με διέσεις και υφέσεις). Στο Τέταρτο Τετράδιο θα ασχοληθούμε με την συνοδεία τραγουδιών, έναν τομέα που τον είχαμε μάλλον παραμελήσει μέχρι τώρα. Στην συνοδεία τραγουδιών, η κιθάρα συνοδεύει την μελωδία (φωνή, άλλη κιθάρα, άλλο όργανο) όπως σε ένα ντουέτο. Θα μάθουμε λοιπόν κάποιους βασικούς τρόπους συνοδείας για διάφορα (λιγότερο ή περισσότερο γνωστά) τραγούδια. Ακόμη, θα γνωρίσουμε νέες συγχορδίες και θα εντατικοποιήσουμε το ζέσταμα και την εξάσκηση πριν το καθημερινό σου διάβασμα. Για απορίες, ερωτήσεις και οτιδήποτε άλλο χρειαστείς μπορείς να απευθυνθείς στην σελίδα του βιβλίου και στο forum http://tetradiakitharas.forumup.gr/. Καλή διασκέδαση! Ευγένιος Αστέρις 1 Σημείωση: Η εικόνα στο εξώφυλλο είναι έργο του Dirck van Baburen (1590-1624), Young Man Playing A Lute και προέρχεται από την σελίδα http://www.klassiskgitar.net/ 4

Υλικό - Στόχοι Τέταρτου Τετραδίου Όπως και στα προηγούμενα Τετράδια, σε κάθε ενότητα θα βρίσκεις οδηγίες για: Τεχνικά θέματα Μουσική θεωρία Ασκήσεις για τα δάχτυλα Συμβουλές για καλύτερα αποτελέσματα Κάθε ενότητα θα συνοδεύεται επιπλέον από μουσικά αρχεία midi 2 μέσω των οποίων θα μπορείς να ακούς την μελωδία του κομματιού, ώστε να παίρνεις μια γεύση για το τι θα μάθεις, κάτι πολύ σημαντικό. Βέβαια, θα δεις πως ποιοτικά δεν συγκρίνονται με τον ήχο μιας πραγματικής κιθάρας, είναι όμως ικανοποιητικά για διδακτικούς σκοπούς. Ανάμεσα στις κανονικές ενότητες παρεμβάλλονται και κάποιες extra ενότητες που ασχολούνται με γενικά θέματα για την κιθάρα. Σ αυτές τις ενότητες θα βρίσκεις οδηγίες για διάφορα χρήσιμα θέματα. Και σε αυτό το Τετράδιο, όπως και σε όλα τα Τετράδια άλλωστε, θα ασχοληθούμε μόνο με δωρεάν υλικό. Αυτό γίνεται για δύο λόγους: Προς αποφυγή οποιουδήποτε προβλήματος πνευματικής ιδιοκτησίας. Για να είναι σίγουρο πως όλα τα μέλη θα έχουν πρόσβαση στο ίδιο υλικό. 2 Η αλήθεια είναι πως τα αρχεία midi είναι ίσως κάπως ψυχρά, αποδίδουν όμως την μελωδία με απόλυτη ακρίβεια, κάτι πολύ σημαντικό για τον αρχάριο. 5

Ενότητα τεσσαρακοστή δεύτερη Το Τέταρτο Τετράδιο αναφέρεται στην συνοδεία τραγουδιών, έναν τομέα που τον είχαμε μάλλον παραμελήσει μέχρι τώρα. Στην συνοδεία τραγουδιών, η κιθάρα συνοδεύει την μελωδία (φωνή, άλλη κιθάρα, άλλο όργανο) όπως σε ένα ντουέτο. Στην συνοδεία χρησιμοποιούμε κυρίως συγχορδίες, με τρεις βασικές μορφές εκτέλεσης: 1. Αρπέζ (Strumming) 2. Συνδυασμός μπάσας χορδής και συγχορδίας 3. Αρπίσματα Είναι ξεκάθαρο πως για να μπορούμε να συνοδεύουμε αποτελεσματικά ένα τραγούδι θα πρέπει να είμαστε εξοικειωμένοι με τις συγχορδίες. Γι αυτό σε κάθε ενότητα θα αναφέρω πρώτα τις συγχορδίες που θα χρησιμοποιήσουμε ώστε να κάνεις εξάσκηση και στην συνέχεια θα δίνω την θεωρία και τις ασκήσεις/τραγούδια που θα πρέπει να μελετήσεις. Στην συνοδεία έχουμε το λεγόμενο ρυθμικό σχήμα. Το ρυθμικό σχήμα είναι το βασικό μοτίβο που επαναλαμβάνεται σε κάθε μέτρο. Περιλαμβάνει πληροφορίες για τις χρονικές αξίες των νοτών που θα παίζουμε σε κάθε μέτρο. Για παράδειγμα αν το μέτρο για ένα τραγούδι είναι 2/4, ένα ρυθμικό σχήμα θα μπορούσε να είναι το εξής: Πρόσεξε τις κάθετες γραμμές στην αρχή και στο τέλος. Δηλώνουν την αρχή και το τέλος του μέτρου. Πρόσεξε ακόμα πως δηλώνεται μόνο πως θα έχουμε δύο ακούσματα της συγχορδίας αλλά γνωρίζουμε μόνο πως θα το καθένα θα έχει χρονική διάρκεια ενός τετάρτου. Δεν γνωρίζουμε τίποτα για το ποιες νότες ακριβώς θα ακουστούν από την συγχορδία. Ο τρόπος γραφής του ρυθμικού σχήματος αλλάζει ανάλογα με ποια από τις τρεις βασικές μορφές εκτέλεσης χρησιμοποιούμε. Σήμερα θα ασχοληθούμε με το Αρπέζ (Strumming) και όσα σύμβολα δώσουμε θα ισχύουν μόνο γι αυτό. 6

Αρπέζ (Strumming) Εισαγωγικά Εδώ έχουμε downstroke και upstroke που είχαμε γνωρίσει στην ενότητα 31. Είναι ο πιο δημοφιλής τρόπος συνοδείας, ιδιαίτερα στα Ροκ και Έντεχνα τραγούδια. Τα σύμβολα που χρησιμοποιούνται για τις χρονικές αξίες καθώς και μερικά άλλα σύμβολα είναι τα εξής: Χρονικές αξίες Ολόκληρο Μισό Τέταρτο Όγδοο Δέκατο έκτο Άλλα σύμβολα Αρχή ή τέλος κομματιού Αλλαγή μέτρου Downstroke Upstroke 7

Το σχήμα που είδαμε παραπάνω θα γραφόταν για αρπέζ ως εξής: Το σχήμα μας λέει πως θα έχουμε δύο χτυπήματα της συγχορδίας σε κάθε μέτρο και το καθένα θα έχει χρονική διάρκεια ενός τετάρτου. Πρόσεξε πως δεν υπάρχει καμία πληροφορία για το αν θα παίξουμε downstroke ή upstroke σε κάθε χτύπημα. Ας την προσθέσουμε λοιπόν: Τώρα το σχήμα είναι πλήρες. Μας λέει πως σε κάθε μέτρο θα έχουμε δύο χτυπήματα downstroke και το καθένα θα διαρκεί ένα τέταρτο. Ας δούμε και ένα παράδειγμα ενός υποθετικού τραγουδιού: Στο πρώτο μέτρο θα έχουμε δύο χτυπήματα της συγχορδίας C (Ντο μείζονα), στο δεύτερο δύο της G (Σολ μείζονα) και στο τρίτο πάλι την C. Πρόσεξε πως δεν γράφουμε στα υπόλοιπα μέτρα αν θα έχουμε downstroke ή upstroke γιατί αυτό δείχνεται στο πρώτο μέτρο. Πρόσεξε ακόμα πως πάνω από το δεύτερο χτύπημα του πρώτου μέτρου δεν γράφουμε το όνομα της συγχορδίας. Αυτό σημαίνει πως θα παίξουμε πάλι την C μέχρι να γραφτεί κάπου το όνομα άλλης συγχορδίας. Δηλαδή το σχήμα ισοδυναμεί με το 8

Θα μπορούσαμε να έχουμε και το εξής: που ισοδυναμεί με το: Extra ενότητα-οδηγός ρυθμικών σχημάτων Έχει προστεθεί μια extra ενότητα-οδηγός που περιέχει όλα τα σύμβολα και τα ρυθμικά σχήματα που θα δούμε ή έχουμε δει. Βέβαια, όποτε θα ανανεώνεται θα σας ενημερώνω. Η ενότητα περιέχει προς το παρόν το Ά μέρος, το οποίο αναφέρεται στο Αρπέζ (Strumming) και το Β για το «Συνδυασμό μπάσας χορδής και συγχορδίας». Το Γ μέρος για τα αρπίσματα θα προστεθεί αργότερα. Η έκδοση αναφέρεται σαν 1 η γιατί η ενότητα θα ανανεώνεται τακτικά. Κάθε ρυθμικό σχήμα θα αντιπροσωπεύεται από ένα κωδικό όνομα που θα δείχνει το μέτρο του ρυθμού, την βασική μορφή εκτέλεσης και τον αριθμό του σχήματος. Για παράδειγμα το σχήμα που είδαμε παραπάνω είναι το 2/4Α1. Πράγματι, αν πάμε στο Ά μέρος, στα σχήματα 2/4 και βρούμε το Σχήμα 1, θα δούμε ότι είναι το εξής: 2/4 Σχήμα 1 Πρόσεξε πως στον οδηγό γράφω τρία μέτρα από το ρυθμικό σχήμα: 9

Αυτό γίνεται για να φανεί καθαρότερα η χρήση του σχήματος. Μπορείς όμως να αγνοήσεις τα υπόλοιπα μέτρα και τις συγχορδίες και να κρατήσεις μόνο το πρώτο μέτρο. Δεν παίζουν κανένα άλλο ρόλο και δεν θα πρέπει να σε δεσμεύουν στην χρήση του σχήματος. Happy Birthday 10

Παρατηρήσεις! Θυμίζω εδώ τις συγχορδίες C και G: Συγχορδία Θέση Δάχτυλα Στο πεντάγραμο C το δάχτυλο 1 στην 2η χορδή το δάχτυλο 2 στην 4η χορδή το δάχτυλο 3 στην 5η χορδή G το δάχτυλο 2 στην 5η χορδή το δάχτυλο 3 στην 6η χορδή το δάχτυλο 4 στην 1η χορδή Εξασκήσου καλά στην εναλλαγή των δύο αυτών συγχορδιών! Ο ρυθμός του τραγουδιού είναι 3/4. Το ρυθμικό σχήμα που θα ακολουθήσουμε είναι το 3/4Α1: Πρόσεξε πως στο 7 ο μέτρο υπάρχει παύση για τις συγχορδίες. Παρόλο που η παύση είναι παύση τετάρτου, μας αναγκάζει να σιωπήσουμε μέχρι την στιγμή που θα δούμε την επόμενη συγχορδία. Αυτό βέβαια είναι μια σύμβαση που ακολουθούμε εδώ. Δεν υποστηρίζω πως είναι απόλυτα ορθή και ούτε θα πρέπει να σε μπερδέψει σχετικά με την λειτουργία της παύσης. Απλώς έπρεπε να βρεθεί κάποιο σύμβολο για την παύση και επέλεξα αυτό. 11

Πως θα διαβάσεις! Εξασκήσου καλά στις συγχορδίες C και G. Εξασκήσου καλά στο ρυθμικό σχήμα του τραγουδιού. Παίξε την συνοδεία ακούγοντας το midi με την συνοδεία μόνο. Παίξε την συνοδεία ακούγοντας το midi με την συνοδεία και μελωδία. Παίξε την συνοδεία ακούγοντας το midi με την μελωδία μόνο. Τα midi της ενότητας Όνομα αρχείου Περιγραφή Μετρονόμος HappyBirthday HappyBirthday_sinodeia HappyBirthday_melodia_ metronomos HappyBirthday_melodia Το πλήρες τραγούδι με συνοδεία και μελωδία 80 Μόνο η συνοδεία με χτυπήματα μετρονόμου για βοήθεια 80 Μόνο η μελωδία με χτυπήματα μετρονόμου για βοήθεια 80 Μόνο η μελωδία χωρίς χτυπήματα μετρονόμου (είναι το πιο δύσκολο σημείο αλλά και το πιο χρήσιμο στην πράξη) 80 12

Ενότητα τεσσαρακοστή τρίτη Σήμερα θα δούμε την δεύτερη από τις τρεις βασικές μορφές εκτέλεσης συγχορδιών, τον «Συνδυασμό μπάσας χορδής και συγχορδίας». Συνδυασμός μπάσας χορδής και συγχορδίας Ο Συνδυασμός μπάσας χορδής και συγχορδίας χρησιμοποιείται συχνά στην συνοδεία τραγουδιών. Η τεχνική εκτελείται ως εξής: Χρησιμοποιούμε εναλλάξ τις μπάσες και τις καντίνι (λεπτές) χορδές μιας συγχορδίας. Οι μπάσες νότες παίζονται μία μία κάθε φορά, ενώ οι καντίνι σε τριφωνία. Για παράδειγμα, ας δούμε την συγχορδία C (Ντο maggiore). Οι μπάσες νότες είναι οι Μι (6 η χορδή), Ντο (5 η χορδή) και Μι (4 η χορδή) και οι καντίνι είναι οι Σολ (3 η χορδή), Ντο (2 η χορδή) και Μι (1 η χορδή). Αν θέλουμε να παίξουμε μια από τις μπάσες νότες, θα την παίξουμε με το δάχτυλο p του δεξιού χεριού (ή με την πένα αν παίζουμε με πένα). Αν θέλουμε να παίξουμε τις καντίνι νότες, θα τις παίξουμε με τα δάχτυλα i, m, a (αν παίζουμε με πένα απλά χτυπάμε τις τρεις χορδές προς τα κάτω). On Skies Το τραγούδι On Skies μας είναι ήδη γνωστό από την 10 η ενότητα του πρώτου τετραδίου (βιβλίο 1018, σελίδα 16). Εδώ θα δούμε πως θα το συνοδεύουμε με συγχορδίες, χρησιμοποιώντας την μορφή Συνδυασμός μπάσας χορδής και συγχορδίας. 13

On Skies On Skies (μόνο η συνοδεία) 14

Παρατηρήσεις! Θυμίζω εδώ τις συγχορδίες C, Ε και Αm που θα χρειαστούμε στο τραγούδι: Συγχορδία Θέση Δάχτυλα Στο πεντάγραμο C το δάχτυλο 1 στην 2η χορδή το δάχτυλο 2 στην 4η χορδή το δάχτυλο 3 στην 5η χορδή E το δάχτυλο 1 στην 3η χορδή το δάχτυλο 3 στην 4η χορδή το δάχτυλο 2 στην 5η χορδή Am το δάχτυλο 1 στην 2η χορδή το δάχτυλο 3 στην 3η χορδή το δάχτυλο 2 στην 4η χορδή Εξασκήσου καλά στην εναλλαγή αυτών των συγχορδιών! Ο ρυθμός του τραγουδιού είναι 3/4. Το ρυθμικό σχήμα που θα ακολουθήσουμε είναι το 3/4Β2: 15

Πως θα διαβάσεις! Εξασκήσου καλά στις συγχορδίες C, E και Am. Εξασκήσου καλά στο ρυθμικό σχήμα του τραγουδιού. Παίξε την συνοδεία ακούγοντας το midi με την συνοδεία μόνο. Παίξε την συνοδεία ακούγοντας το midi με την συνοδεία και μελωδία. Παίξε την συνοδεία ακούγοντας το midi με την μελωδία μόνο. Τα midi της ενότητας Όνομα αρχείου Περιγραφή Μετρονόμος OnSkies OnSkies_sinodeia OnSkies_melodia_metron omos OnSkies_melodia Το πλήρες τραγούδι με συνοδεία και μελωδία 120 Μόνο η συνοδεία με χτυπήματα μετρονόμου για βοήθεια 120 Μόνο η μελωδία με χτυπήματα μετρονόμου για βοήθεια 120 Μόνο η μελωδία χωρίς χτυπήματα μετρονόμου (είναι το πιο δύσκολο σημείο αλλά και το πιο χρήσιμο στην πράξη) 120 16

Ενότητα τεσσαρακοστή τέταρτη Σήμερα θα παίξουμε το τραγούδι Ah Vous Dirai-Je Maman 1. Α. Ζέσταμα 2 1. Χαλάρωση έκταση χεριών 2. 1-2-3-4 3. p-i-m-a-m-i Β. Προετοιμασία Για το τραγούδι θα χρειαστούμε τις συγχορδίες C, G και D7. Άνοιξε τον Οδηγό Συγχορδιών και μελέτησε τις συγχορδίες αυτές. Εξασκήσου καλά στην εναλλαγή αυτών των συγχορδιών! Από τις 120 ασκήσεις του Guiliani μελέτησε τις 1,2 και 3 με τα ζεύγη συγχορδιών: 1. C-G 2. C-D7 3. G-D7 Γ. Ah Vous Dirai-Je Maman Θυμίζω εδώ την ήδη γνωστή μας μελωδία: 3 3 Είναι το γνωστό μας στα ελληνικά Φεγγαράκι μου λαμπρό. Μη γελάτε! Να σας δω όταν δεν θα μπορείτε να το παίξετε με την πρώτη!!! 17

Ο ρυθμός του τραγουδιού είναι 4/4. Θα δοκιμάσουμε να συνοδεύσουμε το τραγούδι με τρεις διαφορετικούς τρόπους: A. Με το ρυθμικό σχήμα 4/4A3: Η συνοδεία λοιπόν θα είναι: 2 Από την extra ενότητα Ζέσταμα. 18

B. Με το ρυθμικό σχήμα 4/4A2: Η συνοδεία λοιπόν θα είναι: C. Με το ρυθμικό σχήμα 4/43B1: 19

Η συνοδεία λοιπόν θα είναι: Πως θα διαβάσεις! Εξασκήσου καλά στις συγχορδίες C, G και D7. Η ενότητα περιέχει 3 ρυθμικά σχήματα. Θεώρησε το Γ μέρος σαν 3 διαφορετικές ενότητες και για κάθε μια: o Εξασκήσου καλά στο ρυθμικό σχήμα του τραγουδιού. o Παίξε την συνοδεία ακούγοντας το midi με την συνοδεία μόνο. o Παίξε την συνοδεία ακούγοντας το midi με την συνοδεία και μελωδία. o Παίξε την συνοδεία ακούγοντας το midi με την μελωδία μόνο. 20

Τα midi της ενότητας Όνομα αρχείου Περιγραφή Μετρονόμος feggaraki_full_a feggaraki_a feggaraki_full_b feggaraki_b feggaraki_full_c feggaraki_c feggaraki_melodia_metro nomos feggaraki_melodia Το πλήρες τραγούδι με συνοδεία (A σχήμα) και μελωδία 120 Μόνο η συνοδεία (A σχήμα) με χτυπήματα μετρονόμου για βοήθεια 120 Το πλήρες τραγούδι με συνοδεία (Β σχήμα) και μελωδία 120 Μόνο η συνοδεία (Β σχήμα) με χτυπήματα μετρονόμου για βοήθεια 120 Το πλήρες τραγούδι με συνοδεία (C σχήμα) και μελωδία 120 Μόνο η συνοδεία (C σχήμα) με χτυπήματα μετρονόμου για βοήθεια 120 Μόνο η μελωδία με χτυπήματα μετρονόμου για βοήθεια 120 Μόνο η μελωδία χωρίς χτυπήματα μετρονόμου (είναι το πιο δύσκολο σημείο αλλά και το πιο χρήσιμο στην πράξη) 120 21

Ενότητα τεσσαρακοστή πέμπτη Σήμερα θα παίξουμε το τραγούδι Clementine. Α. Ζέσταμα 4 4. Χαλάρωση έκταση χεριών 5. 1-2-3-4 6. 1-2-4-3 7. p-i-m-a-m-i Β. Προετοιμασία Για το τραγούδι θα χρειαστούμε τις συγχορδίες C, Dm και G7. Άνοιξε τον Οδηγό Συγχορδιών και μελέτησε τις συγχορδίες αυτές. Εξασκήσου καλά στην εναλλαγή αυτών των συγχορδιών! Από τις 120 ασκήσεις του Guiliani μελέτησε τις 1, 2, 3 και 4 με τα ζεύγη συγχορδιών: 4. C-G7 5. C-Dm 6. Dm-G7 Γ. Clementine 4 Από την extra ενότητα Ζέσταμα. 22

Ο ρυθμός του τραγουδιού είναι 3/4. Θα συνοδεύσουμε το τραγούδι με το ρυθμικό σχήμα 3/4 B2: Πως θα διαβάσεις! Εξασκήσου καλά στις συγχορδίες C, G7 και Dm. Παίξε σωστά την μελωδία του τραγουδιού. Εξασκήσου καλά στο ρυθμικό σχήμα του τραγουδιού. Παίξε την συνοδεία ακούγοντας το midi με την συνοδεία μόνο. Παίξε την συνοδεία ακούγοντας το midi με την συνοδεία και μελωδία. Παίξε την συνοδεία ακούγοντας το midi με την μελωδία μόνο. Τα midi της ενότητας Όνομα αρχείου Περιγραφή Μετρονόμος clementine_full clementine_sinodeia clementine_melodia_metr onomos clementine_melodia Το πλήρες τραγούδι με συνοδεία και μελωδία 80 Μόνο η συνοδεία με χτυπήματα μετρονόμου για βοήθεια 80 Μόνο η μελωδία με χτυπήματα μετρονόμου για βοήθεια 80 Μόνο η μελωδία χωρίς χτυπήματα μετρονόμου (είναι το πιο δύσκολο σημείο αλλά και το πιο χρήσιμο στην πράξη) 80 23

Ενότητα τεσσαρακοστή έκτη Σήμερα θα παίξουμε το χριστουγεννιάτικο τραγούδι «Έλατο». Α. Ζέσταμα 5 8. Χαλάρωση έκταση χεριών 9. 1-2-3-4 10. 1-2-4-3 11. p-i-m-a-m-i Β. Προετοιμασία Για το τραγούδι θα χρειαστούμε τις συγχορδίες C, Dm και G7. Άνοιξε τον Οδηγό Συγχορδιών και μελέτησε τις συγχορδίες αυτές. Εξασκήσου καλά στην εναλλαγή αυτών των συγχορδιών! Από τις 120 ασκήσεις του Guiliani μελέτησε τις 1, 2, 3 και 4 με τα ζεύγη συγχορδιών: 7. G-D7 8. G-E 9. Am-E 10. Am-D7 Ο ρυθμός του τραγουδιού είναι 3/4. Γ. Έλατο Θα συνοδεύσουμε το τραγούδι με το ρυθμικό σχήμα 3/4 B2: 5 Από την extra ενότητα Ζέσταμα. 24

Ώ Έλατο! 25

Πως θα διαβάσεις! Εξασκήσου καλά στις συγχορδίες G, D7, E και Am. Παίξε σωστά την μελωδία του τραγουδιού. Εξασκήσου καλά στο ρυθμικό σχήμα του τραγουδιού. Παίξε την συνοδεία ακούγοντας το midi με την συνοδεία μόνο. Παίξε την συνοδεία ακούγοντας το midi με την συνοδεία και μελωδία. Παίξε την συνοδεία ακούγοντας το midi με την μελωδία μόνο. Τα midi της ενότητας Όνομα αρχείου Περιγραφή Μετρονόμος elato_full elato_sinodeia elato_melodia_metronom os elato_melodia Το πλήρες τραγούδι με συνοδεία και μελωδία 80 Μόνο η συνοδεία με χτυπήματα μετρονόμου για βοήθεια 80 Μόνο η μελωδία με χτυπήματα μετρονόμου για βοήθεια 80 Μόνο η μελωδία χωρίς χτυπήματα μετρονόμου (είναι το πιο δύσκολο σημείο αλλά και το πιο χρήσιμο στην πράξη) 80 26

Ενότητα τεσσαρακοστή έβδομη Σήμερα θα παίξουμε το χριστουγεννιάτικο τραγούδι «Τρίγωνα κάλαντα 6». Α. Ζέσταμα 7 12. Χαλάρωση έκταση χεριών 13. 1-2-3-4 14. 1-2-4-3 15. p-i-m-a-m-i Β. Προετοιμασία Για το τραγούδι θα χρειαστούμε τις συγχορδίες G, C, A7, D7 και Am. Άνοιξε τον Οδηγό Συγχορδιών και μελέτησε τις συγχορδίες αυτές. Εξασκήσου καλά στην εναλλαγή αυτών των συγχορδιών! Από τις 120 ασκήσεις του Guiliani μελέτησε τις 1, 2, 3 και 4 με τα ζεύγη συγχορδιών: 11. C-G 12. G A7 13. A7 D7 14. G D7 15. C Am 16. Am D7 17. Am - G 6 Γνωστό και ως Jingle Bells. 7 Από την extra ενότητα Ζέσταμα. 27

Γ. Τρίγωνα κάλαντα Το τραγούδι αποτελείται από δύο κύρια μέρη: 1. Το ρεφρέν (μέτρα 1-16 ) 2. Το κουπλέ (μέτρα 17 32) Το ρεφρέν και το κουπλέ εναλλάσσονται συνεχώς. Στην πρωτότυπη (αγγλική) εκδοχή του τραγουδιού, η μελωδία ξεκινάει με το κουπλέ και συνεχίζει με ρεφρέν. Στην ελληνική όμως εκδοχή προτιμάται το ξεκίνημα με το ρεφρέν και μετά συνεχίζουν με τα κουπλέ. Διάλεξε όποια εκδοχή σου αρέσει! Τρίγωνα κάλαντα! Ρεφρέν 28

Κουπλέ Δ. Παρατηρήσεις Ο ρυθμός του τραγουδιού είναι 2/4. Το τραγούδι είναι γραμμένο σε κλίμακα Σολ μείζονα (η Σολ maggiore). Γι αυτό υπάρχει και ο οπλισμός στην αρχή του. Πρόσεξε λοιπόν τις εμφανίσεις της νότας Φα, θα πρέπει να παίζεις πάντα Φα#. Θα συνοδεύσουμε το τραγούδι με δύο τρόπους: -Με συνδυασμό μπάσας χορδής και συγχορδίας -Με Αρπέζ 29

Ε. Συνοδεία με συνδυασμό μπάσας χορδής και συγχορδίας Θα συνοδεύσουμε το τραγούδι με το ρυθμικό σχήμα 2/4 B1: ΣΤ. Συνοδεία με Αρπέζ Θα συνοδεύσουμε το τραγούδι με το ρυθμικό σχήμα 2/4 Α5: Ζ. Πως θα διαβάσεις! Εξασκήσου καλά στις συγχορδίες G, C, A7, D7 και Am. Παίξε σωστά την μελωδία του τραγουδιού. Μελέτησε ξεχωριστά το κουπλέ από το ρεφρέν. Για καθέναν από τους δύο διαφορετικούς τρόπους συνοδείας κάνε τα εξής: o Εξασκήσου καλά στο ρυθμικό σχήμα του τραγουδιού. o Παίξε την συνοδεία ακούγοντας το midi με την συνοδεία μόνο. o Παίξε την συνοδεία ακούγοντας το midi με την συνοδεία και μελωδία. o Παίξε την συνοδεία ακούγοντας το midi με την μελωδία μόνο. 30

Η. Τα midi της ενότητας Στα midi θα βρεις δύο φακέλους, καθένας για τον διαφορετικό τρόπο συνοδείας του τραγουδιού. Ο φάκελος Β24 είναι για τον συνδυασμό μπάσας χορδής και συγχορδίας Ο φάκελος Β24 είναι για το Αρπέζ. Κάθε φάκελος περιέχει τα εξής: Όνομα αρχείου Περιγραφή Μετρονόμος jingle_bells_full jingle_bells_sinodeia jingle_bells_melodia_met ronomos jingle_bells_melodia Το πλήρες τραγούδι με συνοδεία και μελωδία 100 Μόνο η συνοδεία με χτυπήματα μετρονόμου για βοήθεια 100 Μόνο η μελωδία με χτυπήματα μετρονόμου για βοήθεια 100 Μόνο η μελωδία χωρίς χτυπήματα μετρονόμου (είναι το πιο δύσκολο σημείο αλλά και το πιο χρήσιμο στην πράξη) 100 31

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Η ιστορία του Jingle Bells Το τραγούδι Jingle Bells είναι ένα από τα πιο γνωστά Χριστουγεννιάτικα τραγούδια σε όλο τον κόσμο! Γράφτηκε από τον James Lord Pierpont (1822 1893) και κατοχυρώθηκε με τον τίτλο One Horse Open Sleigh τον Σεπτέμβριο του 1857. Το μουσικό κοινό όμως επέλεξε τελικά τον τίτλο Jingle Bells με τον οποίο επανακυκλοφόρησε το τραγούδι δύο χρόνια αργότερα. Διάφορες ιστορίες γύρω από το τραγούδι λένε πως ο Pierpont έγραψε το τραγούδι για το πρόγραμμα της Ημέρας των Ευχαριστιών στην εκκλησία που υπηρετούσε σαν παίκτης οργάνου. Επειδή όμως το τραγούδι σημείωσε άμεση επιτυχία, το συμπεριέλαβε και στο πρόγραμμα των Χριστουγέννων. Όταν πρωτοδημοσιεύτηκε, το 1857, το τραγούδι είχε διαφορετική μελωδία στο ρεφρέν, η οποία ήταν πιο κλασική και θύμιζε μάλιστα τα έργα του Mozart. Ακόμα και οι στίχοι διέφεραν κάπως από τους σημερινούς. Τελικά, μια μοναχή που ονομαζόταν TongYun Yang άλλαξε την μελωδία και τους στίχους και τους έδωσε την σημερινή τους μορφή. Οι στίχοι στο πρωτότυπο είναι οι εξής: [1 ο Κουπλέ] Dashing through the snow In a one horse open sleigh O'er the fields we go Laughing all the way [Ρεφρέν] : Jingle bells, jingle bells, Jingle all the way; Oh! what fun [joy] it is to ride In a one-horse open sleigh. : [2 ο Κουπλέ] Bells on bob tail* ring (Or Hear our voices ring) Making spirits bright What fun it is to laugh and sing (Or What fun it is to ride and sing) A sleighing song tonight 32

Στην χώρα μας βέβαια το τραγούδι είναι καθαρά Χριστουγεννιάτικο και οι στίχοι του (που νομίζω είναι πραγματικά πανέμορφοι!) είναι οι εξής: [Ρεφρέν] Τρίγωνα κάλαντα μέσ' τη γειτονιά ήρθαν τα Χριστούγεννα κι η Πρωτοχρονιά. Τρίγωνα κάλαντα σκόρπισαν παντού κάθε σπίτι μια φωλιά του μικρού Χριστού. [1 ο Κουπλέ] Άστρο φωτεινό, θα 'ρθει γιορτινό, μήνυμα θα φέρει από τον ουρανό. Μες στη σιγαλιά ανοίγει η αγκαλιά και κάνει η αγάπη στη καρδιά φωλιά. [Ρεφρέν] Τρίγωνα κάλαντα στο μικρό χωριό και χτυπά Χριστούγεννα το καμπαναριό. Τρίγωνα κάλαντα σκόρπισαν παντού και μας φέρνουν μήνυμα του μικρού Χριστού. [2 ο Κουπλέ] Τρέχουν τα παιδιά μέσα στο χιονιά, ήρθαν τα Χριστούγεννα κι η Πρωτοχρονιά. Μες στη σιγαλιά άνοιξε η αγκαλιά κι έκανε η αγάπη στη καρδιά φωλιά. [Ρεφρέν] Τρίγωνα κάλαντα κέφι και χαρά ήρθαν τα Χριστούγεννα κι η Πρωτοχρονιά. Τρίγωνα κάλαντα χρόνια σας πολλά ήρθαν τα Χριστούγεννα κι η Πρωτοχρονιά. 33

Ενότητα τεσσαρακοστή όγδοη Σήμερα θα παίξουμε το τραγούδι «Oh! Susanna!». Α. Ζέσταμα 8 16. Χαλάρωση έκταση χεριών 17. 1-2-3-4 18. 1-2-4-3 19. p-i-m-a-m-i Β. Προετοιμασία Για το τραγούδι θα χρειαστούμε τις συγχορδίες G, D, D7 και C. Άνοιξε τον Οδηγό Συγχορδιών και μελέτησε τις συγχορδίες αυτές. Η συγχορδία D (Ρε maggiore) είναι καινούργια, οπότε αφιέρωσε της λίγο χρόνο. D το δάχτυλο 1 στην 3η χορδή το δάχτυλο 2 στην 1η χορδή το δάχτυλο 3 στην 2η χορδή Εξασκήσου καλά στην εναλλαγή αυτών των συγχορδιών! Από τις 120 ασκήσεις του Guiliani μελέτησε τις 1, 2, 3 και 4 με τα ζεύγη συγχορδιών: 18. C-G 19. G D7 20. G D Γ. Oh! Susanna! Πρώτα απ όλα θα πρέπει να κατεβάσεις το τραγούδι από την σελίδα του Gilbert DeBenedetti http://gmajormusictheory.org 8 Από την extra ενότητα Ζέσταμα. 34

Η διεύθυνση για το τραγούδι που θέλουμε είναι η εξής: http://gmajormusictheory.org/freebies/guitar/guitarlevel2/guitar.html Το πιο σημαντικό είναι να κατεβάσεις το chart που περιέχει την μελωδία, τις συγχορδίες και τους στίχους του τραγουδιού. Πραγματικά έχει κάνει πολύ καλή δουλειά ο Gilbert DeBenedetti! Από σήμερα θα αναφερόμαστε στην σελίδα http://gmajormusictheory.org με τον κωδικό DeBenedetti gmajormusictheory. Tα τρία play που υπάρχουν αντιστοιχούν σε αρχεία midi. Το 2 ο περιέχει την μελωδία του κομματιού. Τα άλλα δύο θα μας χρειαστούν γιατί περιέχουν τον έναν από τους τέσσερις τρόπους συνοδείας που θα χρησιμοποιήσουμε. Δ. Παρατηρήσεις Ο ρυθμός του τραγουδιού είναι 4/4. Το τραγούδι είναι γραμμένο σε κλίμακα Σολ μείζονα (η Σολ maggiore). Γι αυτό υπάρχει και ο οπλισμός στην αρχή του. Πρόσεξε λοιπόν τις εμφανίσεις της νότας Φα, θα πρέπει να παίζεις πάντα Φα#. Η συνοδεία μπαίνει στο 2 ο μέτρο του κομματιού, άρα στο 1 ο έχουμε παύση ολοκλήρου. Μάθε πρώτα καλά την μελωδία του τραγουδιού. Θα συνοδεύσουμε το τραγούδι με τέσσερις τρόπους: I. Με Αρπέζ με το σχήμα 4/4Α1: 35

II. Με Αρπέζ με το σχήμα 4/4Α2: Σημείωση: Μπορείς να χρησιμοποιήσεις και την παραλλαγή: III. Με συνδυασμό μπάσας χορδής και συγχορδίας με το ρυθμικό σχήμα 4/4 B2: IV. Με το παρακάτω άρπισμα που μοιάζει με το Study 7. Εξασκήσου πρώτα ξανά στο Study 7 και μετά δοκίμασε να συνοδεύσεις το κομμάτι. 36

Ζ. Πως θα διαβάσεις! Εξασκήσου καλά στις συγχορδίες G, D, D7 και C. Παίξε σωστά την μελωδία του τραγουδιού. Μελέτησε ξεχωριστά το κουπλέ από το ρεφρέν. Για καθέναν από τους τέσσερις διαφορετικούς τρόπους συνοδείας κάνε τα εξής: o Εξασκήσου καλά στο ρυθμικό σχήμα του τραγουδιού. o Παίξε την συνοδεία ακούγοντας το midi με την συνοδεία μόνο. o Παίξε την συνοδεία ακούγοντας το midi με την συνοδεία και μελωδία. o Παίξε την συνοδεία ακούγοντας το midi με την μελωδία μόνο. Η. Τα midi της ενότητας Στα midi θα βρεις τρεις φακέλους, καθένας για τον διαφορετικό τρόπο συνοδείας του τραγουδιού. Ο φάκελος 44A1 είναι για το ρυθμικό σχήμα 4/4Α1. Γι αυτόν τον τρόπο συνοδείας μπορείς να χρησιμοποιήσεις και τα αρχεία midi που δίνει ο Gilbert DeBenedetti στην σελίδα του (το 1 ο και το 3 ο αρχείο). Ο φάκελος 44A2 είναι για το ρυθμικό σχήμα 4/4Α2 Ο φάκελος 44B2 είναι για το ρυθμικό σχήμα 4/4B2 Ο φάκελος arpisma είναι για την συνοδεία με το άρπισμα που είδαμε παραπάνω. Πρόσεξε ότι στα midi ακούγεται πρώτα ένα κενό μέτρο μόνο με μετρονόμο για να σου δώσει τον ρυθμό και μετά ξεκινάει κανονικά το κομμάτι! Ο μετρονόμος στα midi ρυθμίστηκε στο tempo. 120 αλλά καλύτερα να ξεκινήσεις από πιο αργό 37

Κάθε φάκελος περιέχει τα εξής: Όνομα αρχείου Περιγραφή Μετρονόμος susanna _full susanna_sinodeia susanna_melodia_metron omos susanna_melodia Το πλήρες τραγούδι με συνοδεία και μελωδία Μόνο η συνοδεία με χτυπήματα μετρονόμου για βοήθεια Μόνο η μελωδία με χτυπήματα μετρονόμου για βοήθεια Μόνο η μελωδία χωρίς χτυπήματα μετρονόμου (είναι το πιο δύσκολο σημείο αλλά και το πιο χρήσιμο στην πράξη) 120 120 120 120 38

Ενότητα τεσσαρακοστή ένατη Σήμερα θα μάθουμε να συνοδεύουμε το ρωσικό παραδοσιακό τραγούδι Murka. Α. Ζέσταμα 9 20. Χαλάρωση έκταση χεριών 21. 1-2-3-4 22. 1-2-4-3 23. p-i-m-a-m-i 24. p-i-m-a Β. Προετοιμασία Για το τραγούδι θα χρειαστούμε τις συγχορδίες Am, E, B7, A7 και Dm. Άνοιξε τον Οδηγό Συγχορδιών και μελέτησε τις συγχορδίες αυτές. Εξασκήσου καλά στην εναλλαγή αυτών των συγχορδιών! Από τις 120 ασκήσεις του Guiliani μελέτησε τις 1, 2, 3, 4 και 5με τα ζεύγη συγχορδιών: 21. Am - E 22. Am B7 23. B7 E 24. Am - A7 25. A7 Dm 9 Από την extra ενότητα Ζέσταμα. 39

Γ. Murka Μελωδία Η μελωδία του κομματιού είναι η εξής: Το κομμάτι περιέχει πολλές νέες νότες και γενικά θεωρείται λίγο δύσκολο για το επίπεδο που βρισκόμαστε. Γι αυτό δεν χρειάζεται να μάθετε να παίζετε την μελωδία. Μελετήστε όμως καλά τις νέες νότες που περιέχει και την μελωδία ώστε να μπορείτε να συνοδεύετε το τραγούδι ακούγοντας μόνο την μελωδία του. Νέες νότες 40

Νότα Χορδή/Τάστο Πεντάγραμμο Σολ 1 η χορδή, 3 ο τάστο Σολ# 1 η χορδή, 4 ο τάστο Λα 1 η χορδή, 5 ο τάστο Λα# 1 η χορδή, 6 ο τάστο Σι 1 η χορδή, 7 ο τάστο Ντο 1 η χορδή, 8 ο τάστο Ο ρυθμός του τραγουδιού είναι 4/4. Δ. Murka - Συνοδεία Θα συνοδεύσουμε το τραγούδι με το ρυθμικό σχήμα 4/4 B1: 41

Πως θα διαβάσεις! Εξασκήσου καλά στις συγχορδίες Am, E, B7, A7 και Dm. Διάβασε την μελωδία του τραγουδιού (δεν χρειάζεται να την μάθεις στην κιθάρα). Απλά να καταλαβαίνεις τον χρόνο για να μπορείς να την συνοδεύεις. Εξασκήσου καλά στο ρυθμικό σχήμα του τραγουδιού. Πρόσεξε πως η συνοδεία μπαίνει στο 8 ο μέτρο. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να μετράς 7 μέτρα σε παύση και μετά να παίξεις την συνοδεία. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Προσπάθησε να εξοικειωθείς με αυτήν την τακτική. Παίξε την συνοδεία ακούγοντας το midi με την συνοδεία μόνο. Παίξε την συνοδεία ακούγοντας το midi με την συνοδεία και μελωδία. Παίξε την συνοδεία ακούγοντας το midi με την μελωδία μόνο. Το τραγούδι κανονικά παίζεται σε tempo 120. Επειδή όμως είναι πολύ γρήγορα σας ετοίμασα διάφορες εκδόσεις σε 80 Το τραγούδι είναι δύσκολο και θα σου πάρει πολύ χρόνο για να το κατακτήσεις. Θα σε βοηθήσει όμως να κατακτήσεις τον ρυθμό σε 2/4 και 4/4. Τα midi της ενότητας Όνομα αρχείου Περιγραφή Μετρονόμος murka_full murka_sinodeia murka_melodia_metrono mos Το πλήρες τραγούδι με συνοδεία και μελωδία 60,80,100,120 Μόνο η συνοδεία με χτυπήματα μετρονόμου για βοήθεια 60,80,100,120 Μόνο η μελωδία με χτυπήματα μετρονόμου για βοήθεια 60,80,100,120 murka_melodia Μόνο η μελωδία χωρίς χτυπήματα μετρονόμου (είναι το πιο δύσκολο σημείο αλλά και το πιο χρήσιμο στην πράξη) 60,80,100,120 42

Ενότητα πεντηκοστή Επετειακή ενότητα Να λοιπόν που φτάσαμε στις πενήντα ενότητες...! Με αγάπη, Ευγένιος Αστέρις Σήμερα θα μάθουμε να συνοδεύουμε το γνωστό τραγούδι Plaisir d' amour του J. P. Schwarzendorf (1741-1816).. Α. Ζέσταμα 10 25. Χαλάρωση έκταση χεριών 26. 1-2-3-4 27. 1-2-4-3 28. p-i-m-a-m-i 29. p-i-m-a Β. Προετοιμασία Για το τραγούδι θα χρειαστούμε τις συγχορδίες D, A G, Em και μία καινούργια, την Bm 11. Άνοιξε τον Οδηγό Συγχορδιών και μελέτησε τις συγχορδίες αυτές. Εξασκήσου καλά στην εναλλαγή αυτών των συγχορδιών! Από τις 120 ασκήσεις του Guiliani μελέτησε τις 1, 2, 3, 4 και 5 με τα ζεύγη συγχορδιών: 26. D - A 27. D G 28. D Em 29. A - G 30. A Em 31. Em G 32. Bm D 33. Bm G 34. Bm Em 35. Bm - A 10 Από την extra ενότητα Ζέσταμα. 11 Εδώ θα δούμε μια απλοποιημένη εκδοχή της Bm. 43

Γ. Plaisir d' amour Μελωδία Η μελωδία του κομματιού είναι η εξής: Η μελωδία του κομματιού σε πιο βαρύ τόνο είναι η εξής: Το κομμάτι ακούγεται πολύ όμορφο όταν παίζονται ταυτόχρονα και οι δύο μορφές μελωδίας, και η βαριά και η ψηλή. Πρόσεξε πως τα ονόματα των νοτών είναι τα ίδια αλλά αλλάζει η οξύτητά τους. 44

Ο ρυθμός του τραγουδιού είναι 3/4. Δ. Plaisir d'amour - Συνοδεία Θα συνοδεύσουμε το τραγούδι με δύο τρόπους. Ο πρώτος είναι με το παρακάτω άρπισμα: Ο δεύτερος τρόπος περιγράφεται στην τελευταία σελίδα του βιβλίου Accompaniment of some easy Folksongs του Jürg Hochweber. Το βιβλίο αυτό διατίθεται δωρεάν μέσα από την σελίδα του Jürg Hochweber http://www.hochweber.ch/guitar.htm και εξ ορισμού το αρχείο pdf που θα κατεβάσετε θα έχει το όνομα begleitung. Με αυτό το όνομα θα αναφερόμαστε από εδώ και στο εξής σε αυτό το βιβλίο. 45

Πως θα διαβάσεις! Εξασκήσου καλά στις συγχορδίες D, A G και Em. Διάβασε την μελωδία του τραγουδιού και στους δύο τόνους. Εξασκήσου καλά στον πρώτο τρόπο συνοδείας. Πρόσεξε το 12 ο μέτρο, η θέση που θα πρέπει να πιάσεις είναι η εξής: Δάχτυλο 3, 4 η χορδή, Ο δεύτερος τρόπος συνοδείας μοιάζει με τον πρώτο αλλά περιέχει κάποιες μορφές μελωδίας μέσα του. Σ εκείνα τα μέτρα (5,11) ίσως να έχεις πιο όμορφο αποτέλεσμα αν παίζεις πιο δυνατά ή πιο σιγά, αυτό είναι κάτι που θα το δεις εσύ! Πρόσεξε ακόμη τα μέτρα 3 και 14, υπάρχουν κάποιες διαφορές. Παίξε την συνοδεία ακούγοντας το midi με την συνοδεία μόνο. Παίξε την συνοδεία ακούγοντας το midi με την συνοδεία και μελωδία. Παίξε την συνοδεία ακούγοντας το midi με την μελωδία μόνο. Το τραγούδι κανονικά παίζεται σε tempo 100. Μπορείς όμως να το ξεκινήσεις από το 80. Τα midi της ενότητας Όνομα αρχείου Περιγραφή Μετρονόμος plaisir_full Το πλήρες τραγούδι με συνοδεία και μελωδία 100 plaisir_sinodeia1 Μόνο ο πρώτος τρόπος συνοδείας με χτυπήματα μετρονόμου για 100 βοήθεια plaisir_sinodeia2 Μόνο ο δεύτερος τρόπος συνοδείας με χτυπήματα 100 μετρονόμου για βοήθεια Μόνο η (ψηλή) μελωδία με plaisir_melodia_metrono χτυπήματα μετρονόμου για mos1 βοήθεια 100 Μόνο η (χαμηλή) μελωδία με plaisir_melodia_metrono χτυπήματα μετρονόμου για mos2 βοήθεια 100 46

plaisir_melodia1 plaisir_melodia2 Μόνο η (ψηλή) μελωδία χωρίς χτυπήματα μετρονόμου (είναι το πιο δύσκολο σημείο αλλά και το πιο χρήσιμο στην πράξη) Μόνο η (χαμηλή) μελωδία χωρίς χτυπήματα μετρονόμου (είναι το πιο δύσκολο σημείο αλλά και το πιο χρήσιμο στην πράξη) 100 100 47

Επίλογος Στο Τέταρτο Τετράδιο γνωρίσαμε κάποια πράγματα για την συνοδεία τραγουδιών με συγχορδίες και παράλληλα είδαμε και κάποια νέα θεωρητικά και πρακτικά σημεία. Ελπίζω πια η προθέρμανση να σου έχει γίνει δεύτερη φύση και να μην ξεκινάς ποτέ να παίζεις χωρίς ένα καλό ζέσταμα. Όπως θα διαπίστωσες κι εσύ, τα χέρια κινούνται πολύ πιο γρήγορα και πιο σταθερά. Στο επόμενο τετράδιο θα προσπαθήσουμε να χτίσουμε ένα καλό ρεπερτόριο στην κλασική κιθάρα, ενώ θα επιμείνουμε και σε τεχνικές ασκήσεις για την βελτίωση των χεριών. Ωστόσο, το Τέταρτο Τετράδιο δεν τέλειωσε οριστικά. Κατά καιρούς θα προστίθενται συλλογές τραγουδιών για περισσότερη εξάσκηση! Καλή συνέχεια σε όλους! Ευγένιος Αστέρις 48

ΥΛΗ ΤΕΤΑΡΤΟΥ ΤΕΤΡΑΔΙΟΥ Ενότητα Θεωρία Πρακτική Ενότητα 42η Οι 3 βασικές μορφές εκτέλεσης συγχορδιών Αρπέζ Ενότητα 43η Συνδυασμός μπάσας χορδής και συγχορδίας Ενσωματωμένο στην ενότητα: Happy Birthday Ενσωματωμένο στην ενότητα: On Skies Ενότητα 44η Δεν έχει νέα σημεία θεωρίας Ενσωματωμένο στην ενότητα: Ah Vous Dirai-Je Maman Ενότητα 45η Ενότητα 46η Δεν έχει νέα σημεία θεωρίας Δεν έχει νέα σημεία θεωρίας Ενσωματωμένο στην ενότητα: Clementine Ενσωματωμένο στην ενότητα: Έλατο Ενότητα 47η Δεν έχει νέα σημεία θεωρίας Ενσωματωμένο στην ενότητα: Τρίγωνα κάλαντα ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: Η ιστορία του Jingle Bells Ενότητα 48η Δεν έχει νέα σημεία θεωρίας Ενσωματωμένο στην ενότητα: Oh! Susanna! Ενότητα 49η Νέες νότες στην 1 η χορδή: Λα, Λα#, Σι, Ντο Ενσωματωμένο στην ενότητα: Murka Ενότητα 50η Δεν έχει νέα σημεία θεωρίας Hochweber, Accompaniment of some easy Folksongs, Plaisir d' amour 49