ΚΥΠΡΙΑΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΕΙΔΩΝ (ΚΟΔΑΠ) ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ 2007 2009 ΛΕΥΚΩΣΙΑ 19 Φεβρουαρίου 2010 Γ.Κ.ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΣ Γραφεία : Θεμιστοκλή Δέρβη αρ. 20, 4 ος όροφος,1066 Λευκωσία, Τηλ: +357 22 818100, Φαξ: +357 22 660333, E-mail: info@kodap.org.cy / info@cosmos.org.cy www.kodap.org.cy
Ο Πρόεδρος, τα Μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και ο Γενικός Διευθυντής του ΚΟΔΑΠ. Σελίδα 2
Κυρίες και κύριοι, Σας καλωσορίζω στη Γενική Συνέλευση των μελών του Κυπριακού Οργανισμού Διαχείρισης Αποθεμάτων Πετρελαιοειδών (ΚΟΔΑΠ) που έχει συγκληθεί με κύριο θέμα την παρουσίαση των πεπραγμένων της τριετίας 2007 2009, την έγκριση των ελεγμένων οικονομικών καταστάσεων του Οργανισμού για τα έτη 2007 και 2008 και την εκλογή μελών του Διοικητικού Συμβουλίου. Θα ήθελα να συγχαρώ τα εκλεγέντα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου για την εκλογή τους. Στη λογοδοσία αυτή θα προσπαθήσω να συνοψίσω το έργο που επιτελέστηκε από το Διοικητικό Συμβούλιο την τριετία 2007 έως 2009, αναπόφευκτα όμως για ορισμένα θέματα θα γίνει αναφορά σε εργασία που ξεκίνησε και βρίσκεται σε εξέλιξη. Θα αναφερθώ επίσης στις σημαντικότερες προκλήσεις και προοπτικές που θα αντιμετωπίσει ο ΚΟΔΑΠ κατά την επόμενη τριετία. 1. ΕΚΠΛΗΡΩΣΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ 1.1 Ύψος Αποθεμάτων Πρωταρχικό μέλημα του Διοικητικού Συμβουλίου κατά την παραπάνω περίοδο ήταν η εκπλήρωση της αποστολής του ΚΟΔΑΠ δηλαδή η διατήρηση εθνικών αποθεμάτων πετρελαιοειδών σύμφωνα με τη νομοθεσία και τις σχετικές Οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κατά το 2007 η υποχρέωση της Κύπρου για διατήρηση αποθεμάτων ανερχόταν σε ποσότητα ισοδύναμης κατανάλωσης 60 ημερών. Η ποσότητα αυτή αντιστοιχούσε σε περίπου 382.000 μετρικούς τόνους πετρελαιοειδών. Σελίδα 3
Σύμφωνα με τις πρόνοιες της Συνθήκης ένταξης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση η υποχρέωση για τήρηση αποθεμάτων αυξήθηκε από την 1.1.2008 και μετέπειτα σε 90 μέρες ισοδύναμης κατανάλωσης ώστε να συνάδει πλήρως με τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές οδηγίες. Η αύξηση της υποχρέωσης τήρησης αποθεμάτων από 60 σε 90 μέρες ισοδύναμης κατανάλωσης σε συνδυασμό με την αύξηση, που παρατηρήθηκε στην κατανάλωση, οδήγησε στην αύξηση της υποχρέωσης τήρησης αποθεμάτων κατά περίπου 210.000 ΜΤ. Η αυξημένη υποχρέωση εκπληρώθηκε το Μάρτιο του 2008 με την αγορά: 35.000 MT diesel που αποθηκεύτηκαν στην Ελλάδα 35.000 ΜΤ gasoil που αποθηκεύτηκαν στην Ελλάδα 8.400 ΜΤ diesel που αποθηκεύτηκαν στην Κύπρο (ΚΕτΑπ) Το κόστος απόκτησης των αποθεμάτων που αγοράστηκαν ανήλθε σε 48.9 εκ. Το κόστος αγοράς καλύφθηκε με νέο δάνειο ύψους 44.3 εκ. που έγινε από τη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα και από ίδιους πόρους. Το κόστος αγοράς των αποθεμάτων επηρεάστηκε σημαντικά από την ανοδική τάση που παρατηρήθηκε στις διεθνείς τιμές πετρελαίου το πρώτο εξάμηνο του 2008. Είναι όμως αξιοσημείωτο να αναφερθεί ότι παρά την ανοδική αυτή τάση, ο ΚΟΔΑΠ πέτυχε να πραγματοποιήσει τις αγορές του στα κατώτερα σημεία των διακυμάνσεων της περιόδου αυτής. Για συμπλήρωση της επιπρόσθετης υποχρέωσής του και ενόψει της αδυναμίας εξεύρεσης πρόσθετων χώρων αποθήκευσης είτε στην Κύπρο είτε στο εξωτερικό, ο ΚΟΔΑΠ προχώρησε στη σύναψη συμφωνίας για το 2008 για ενοικίαση 115.000 ΜΤ αποθεμάτων στην Ολλανδία και 60.000 ΜΤ στην Ελλάδα. Στη συνέχεια, κατά το 2009 όλες οι ενοικιάσεις αποθεμάτων έγιναν στην Ολλανδία (200.000 ΜΤ) λόγω πολύ ελκυστικότερων τιμών. Σελίδα 4
Το υπόλοιπο της υποχρέωσης για τήρηση αποθεμάτων καλύπτεται από τα λειτουργικά αποθέματα των μελών του ΚΟΔΑΠ και αποθέματα που διατηρεί η Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου αλλά έχουν εκχωρηθεί στον ΚΟΔΑΠ βάσει συμφωνίας (160.000 ΜΤ για το 2007 και 135.000 ΜΤ για το 2008 και μετέπειτα). Με τις παραπάνω διευθετήσεις το σύνολο της τήρησης της υποχρέωσης για τήρηση αποθεμάτων διαμορφώθηκε ως εξής: 2006 2007 2008 2009 Υποχρέωση, ΜΤ 377.500 382.200 595.200 612.300 Υποχρέωση, μέρες κατανάλωσης 60 60 90 90 Αποθέματα Ιδιόκτητα στην Κύπρο 69.200 74.900 53.200 87.200 Ιδιόκτητα στην Ελλάδα 68.000 67.400 137.500 137.700 137.200 142.300 190.700 224.900 Εκχώρηση ΑΗΚ 160.000 160.000 135.000 135.000 Ενοικιαζόμενα 175.000 200.000 Αποθέματα εταιρειών 106.900 77.100 81.100 65.800 Πρόσθετα ΑΗΚ 46.500 9.400 26.200 43.900 Σύνολο, ΜΤ 450.600 388.800 608.000 669.600 Σύνολο, μέρες κατανάλωσης 72 61 92 98 Η γεωγραφική κατανομή των παραπάνω αποθεμάτων κατά την 31.12.2009 ήταν: Κύπρος 331.900 ΜΤ 49,6% Ελλάς 137.700 ΜΤ 20,5% Ολλανδία 200.000ΜΤ 29,9% Σελίδα 5
Το ιδιοκτησιακό καθεστώς του συνόλου των αποθεμάτων είναι: ΚΟΔΑΠ 224.900 ΜΤ 33,6% Aποθέματα ΑΗΚ 178.900 ΜΤ 26,7% Ενοικιαζόμενα αποθέματα 200.000 ΜΤ 29,9% Εταιρείες Πετρελαιοειδών 65.800 ΜΤ 9,8% Την 31.12.2009 τα συνολικά αποθέματα κατά Κατηγορία ήταν: Κατ. Ι Κατ. ΙΙ Κατ.ΙΙΙ Σύνολο Υποχρέωση 91.890 199.530 320.850 612.270 Σύνολο Ιδιόκτητων Αποθεμάτων 41.400 157.900 25.600 224.900 Ενοικιαζόμενα Αποθέματα στην Ολλανδία 40.000 160.000 200.000 Εκχώρηση Αποθεμάτων Α.Η.Κ 135.000 135.000 Αποθέματα Εταιρειών Πετρελαιοειδών 13.000 43.300 9.500 65.800 Πρόσθετα ΑΗΚ 29.300 14.600 43.900 Σύνολο Εθνικών Αποθεμάτων Κυπριακής Δημοκρατίας 94.400 230.500 344.700 669.600 ημέρες κατανάλωσης 92,46 103,9 96,7 98,4 1.2 Αποθήκευση Αποθεμάτων (α) Αποθήκευση στην Κυπριακή Εταιρεία Αποθήκευσης Πετρελαιοειδών (ΚΕΤΑΠ) Το τερματικό πετρελαιοειδών της ΚΕΤΑΠ λειτούργησε στις αρχές του 2005. Το τερματικό αυτό αποτελεί ουσιαστικά τον μόνο χώρο αποθήκευσης πετρελαιοειδών σήμερα στην Κύπρο στον οποίο ο ΚΟΔΑΠ έχει πρόσβαση. Όπως αναφέρθηκε και σε προηγούμενες λογοδοσίες μου, ο ΚΟΔΑΠ υπέγραψε συμφωνία αποθήκευσης με την Σελίδα 6
ΚΕΤΑΠ γιατί θεωρεί ότι η τήρηση σημαντικού μέρους των αποθεμάτων του στην Κύπρο για την άμεση ικανοποίηση αναγκών σε περίπτωση ενεργειακής κρίσης, αποτελεί έναν από τους θεμελιώδεις σκοπούς λειτουργίας του. Ο ΚΟΔΑΠ αποτελεί σήμερα τον σημαντικότερο χρήστη των εγκαταστάσεων της ΚΕΤΑΠ, μισθώνοντας περί το 60% των χώρων που διαθέτει, ενώ για ορισμένα προϊόντα το ποσοστό αυτό φθάνει μέχρι και 80%. Κατά την 31.12.2009 ο ΚΟΔΑΠ είχε αποθηκευμένη στην ΚΕΤΑΠ ποσότητα 87.200 τόνων (38,8% του συνόλου των ιδιόκτητων αποθεμάτων του). (β) Αποθήκευση στο εξωτερικό Ενόψει της απουσίας άλλων αποθηκευτικών χώρων στην Κύπρο, ο ΚΟΔΑΠ αναζήτησε αποθηκευτικούς χώρους στο εξωτερικό. Σύμφωνα με τη νομοθεσία και τις ευρωπαϊκές οδηγίες η φύλαξη αποθεμάτων σε άλλα κράτη μέλη είναι δυνατή μόνο αφού τεθεί σε ισχύ Διακρατική Συμφωνία με συγκεκριμένες πρόνοιες. Η Κύπρος έχει συνάψει διακρατικές συμφωνίες με την Ελλάδα (2004) και την Ολλανδία (2007). Με βάση τις πρόνοιες της συμφωνίας αυτής ο ΚΟΔΑΠ συνήψε συμφωνία με τα Ελληνικά Πετρέλαια Α.Ε. και με την Μότορ Όιλ (Ελλάς) Α.Ε. για την ενοικίαση χώρων και την αποθήκευση αποθεμάτων του στις εγκαταστάσεις τους. Οι ποσότητες πετρελαιοειδών που ο ΚΟΔΑΠ έχει αποθηκευμένα στην Ελλάδα ανέρχονταν στις 31.12.2009 σε περίπου 138.000 μετρικούς τόνους. Η δυνατότητα ενοικίασης αποθηκευτικών χώρων στην Ολλανδία διερευνήθηκε μέσω πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος, χωρίς όμως να υπάρξει οποιαδήποτε ανταπόκριση. αποθεμάτων. Οι πρόνοιες της Συμφωνίας αξιοποιήθηκαν με την ενοικίαση Σελίδα 7
1.3 Ανανέωση Αποθεμάτων Είναι μέλημα του Οργανισμού να διασφαλίζει ότι όλα τα αποθέματά του διατηρούνται σε τέτοια κατάσταση ώστε να διασφαλίζεται η τήρηση των προδιαγραφών που καθορίζονται από τη εκάστοτε σχετική νομοθεσία. Για το σκοπό αυτό ο Οργανισμός προβαίνει κατά καιρούς σε αντικατάσταση, αναβάθμιση ή ανανέωση αποθεμάτων. Τέτοιες περιπτώσεις μπορεί να προκύψουν (α) λόγω διαφορετικών προδιαγραφών που ισχύουν το χειμώνα και το καλοκαίρι, ή (β) από τροποποιήσεις στις προδιαγραφές όπως αυτές καθορίζονται από καιρό σε καιρό από την Ευρωπαϊκή Ένωση και από τη σχετική νομοθεσία. Την περίοδο 2007 2009 ο Οργανισμός αναγκάστηκε σε 10 διαφορετικές περιπτώσεις να προβεί σε αντικατάσταση, αναβάθμιση ή ανανέωση 166.800 ΜΤ αποθεμάτων, ως εξής: Ειδος Περίοδος Ποσότητα Λόγος Βενζίνη (ΚΕΤΑΠ) Νοέμβριος 2007 9.000 εποχικότητα Μάιος 2008 6.900 εποχικότητα Νοέμβριος 2008/Ιούνιος 2009 16.600 Μείωση περιεκτικότητας θείου Βενζίνη (Ελλάς) Δεκέμβριος 2008 18.000 Μείωση περιεκτικότητας θείου Πετρέλαιο κίνησης (ΚΕΤΑΠ) Νοέμβριος 2008/Ιανουάριος 2009 37.000 Μείωση περιεκτικότητας θείου Σελίδα 8
Πετρέλαιο κίνησης (Ελλάς) Πετρέλαιο θέρμανσης (ΚΕΤΑΠ) Πετρέλαιο θέρμανσης (Ελλάς) Ελαφρύ (ΚΕΤΑΠ) Μαζούτ Δεκέμβριος 2008 35.000 Μείωση περιεκτικότητας θείου Νοέμβριος 2007 12.500 Μείωση περιεκτικότητας θείου Νοέμβριος 2007 19.900 Μείωση περιεκτικότητας θείου Νοέμβριος 2007/Δεκεμβριος 2008 5.700 Μείωση περιεκτικότητας θείου Ελαφρύ (ΚΕΤΑΠ) Μαζούτ Νοέμβριος 2009 6.200 Εποχικότητα Στο σημείο αυτό πρέπει να λεχθεί ότι ιδιαίτερα για τα αποθέματα που είναι αποθηκευμένα στην ΚΕΤΑΠ, η ανανέωση ή αντικατάστασή τους παρουσιάζει σημαντικά πρακτικά και τεχνικά προβλήματα και έχει ιδιόμορφες επιπτώσεις στους οικονομικούς λογαριασμούς. Τα προβλήματα προκύπτουν εν μέρει λόγω της συναποθήκευσης των αποθεμάτων του ΚΟΔΑΠ με αποθέματα των εταιρειών πετρελαιοειδών και εν μέρει από το γεγονός ότι τα αποθέματα του ΚΟΔΑΠ είναι πολλαπλάσια των αποθεμάτων των εταιρειών, η ανανέωση των αποθεμάτων γίνεται σε περιορισμένα χρονικά διαστήματα στα οποία, συχνά, το ανανεούμενο απόθεμα δεν μπορεί να απορροφηθεί από την κατανάλωση και υπάρχει παντελής έλλειψη κενών χώρων. Σελίδα 9
2. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2.1 Μέλη του Οργανισμού Σύμφωνα με τη νομοθεσία Μέλη του Οργανισμού είναι οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο το οποίο εισάγει για εμπορικούς σκοπούς ή παράγει πετρελαιοειδή. Τα Μέλη του Οργανισμού παρέμειναν τα ίδια από της ίδρυσής του και είναι: Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου BP Eastern Mediterranean Ltd Ελληνικά Πετρέλαια Κύπρου Λτδ ExxonMobil Cyprus Ltd Lukoil Cyprus Ltd Petrolina (Holdings) Public Ltd PPT Aviation Services Ltd Τσιμεντοποιΐα Βασιλικού Δημόσια Εταιρεία Λτδ 2.2 Συγκρότηση και Λειτουργία Διοικητικού Συμβουλίου Το Υπουργικό Συμβούλιο προέβη στις 7 Μαρτίου 2007 στο διορισμό ή επαναδιορισμό του Προέδρου, του Αντιπροέδρου και τεσσάρων μελών του Διοικητικού Συμβουλίου Σελίδα 10
καθώς και των τριών μελών του Συμβουλίου που εκλέγηκαν σε Γενική Συνέλευση των Μελών του ΚΟΔΑΠ που έγινε στις 23 Φεβρουαρίου 2007 Η παρούσα σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου είναι: Γεώργιος Δημητρίου Χρίστος Μαληκκίδης Πρόεδρος Αντιπρόεδρος Γιαννάκης Μαλλουρίδης Ανδρέας Λαμπριανού Θέμης Θεοδοσίου Ανδρέας Παπαδόπουλος Αντώνης Σεμελίδης Θωμάς Σέπος Χρίστος Χριστοφή Η θητεία του Διοικητικού Συμβουλίου λήγει στις 23.02.2010. 2.3 Προϋπολογισμοί Οι Προϋπολογισμοί του ΚΟΔΑΠ καταρτίζονται από το Διοικητικό Συμβούλιο και υποβάλλονται στον Υπουργό Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού και το Υπουργικό Συμβούλιο για έγκριση και προς τη Βουλή των Αντιπροσώπων για τελική ψήφιση σε Νόμο και δημοσίευσή τους στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας. Οι Προϋπολογισμοί του ΚΟΔΑΠ για το 2007, 2008 και 2009 δημοσιεύτηκαν στην Επίσημη Εφημερίδα στις 23.3.2007, 31.12.2007 και 27.3.2009 αντίστοιχα. Σελίδα 11
Ο προϋπολογισμός του ΚΟΔΑΠ για το έτος 2010 εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο στις 17 Φεβρουαρίου 2009 και κατατέθηκε ήδη στη Βουλή των Αντιπροσώπων. 3. ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΑΓΟΡΩΝ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ Οι αγορές αποθεμάτων που έγιναν από τον Οργανισμό χρηματοδοτήθηκαν από: (α) δάνειο ύψους 60εκ. ευρώ που συνήψε το 2005 2006 ο ΚΟΔΑΠ από την κοινοπραξία της Τράπεζας Κύπρου και της Λαϊκής Τράπεζας (μετά από προσφορές) (β) δάνειο ύψους 44,3 εκ. που συνήφθη το 2008 (μετά από προσφορές) από τη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα, και (γ) ταμειακά διαθέσιμα. Οι αγορές του 2010 αναμένεται να γίνουν κυρίως από ταμειακά διαθέσιμα 4. ΕΛΕΓΜΕΝΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ 2007 ΚΑΙ 2008 ΚΑΙ ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 2009 Οι ελεγμένες οικονομικές καταστάσεις του ΚΟΔΑΠ για τα έτη 2007 και 2008, που υποβλήθηκαν αρχικά στο διοικητικό Συμβούλιο για γνωμάτευση εγκρίθηκαν από την Τακτική Γενική Συνέλευση των μελών που έλαβε χώρα στις 11 π.μ. Η έκθεση των ελεγκτών η οποία δεν φέρει καμιά επιφύλαξη αποτελεί μέρος των οικονομικών αυτών καταστάσεων. Σελίδα 12
Τα κυριότερα στοιχεία των αποτελεσμάτων είναι: 4.1 Έσοδα Τα έσοδα του ΚΟΔΑΠ προέρχονται ουσιαστικά από τις συνδρομές των μελών του. Οι συνδρομές υπολογίζονται στη βάση των ποσοτήτων πετρελαιοειδών που πωλήθηκαν ή καταναλώθηκαν από το κάθε μέλος. Τα μέλη μεταβιβάζουν τη συνδρομή στον τελικό καταναλωτή. Η συνδρομή των μελών του ΚΟΔΑΠ καθορίστηκε αρχικά (01.01.2005) σε 0,33 σέντ (ΛΚ) ανά λίτρο προϊόντος Κατηγορίας Ι και Κατηγορίας ΙΙ, και 0,28 σέντ (ΛΚ) ανά χιλιόγραμμο προϊόντος Κατηγορίας 3. Για αντιμετώπιση των αναμενόμενων αυξημένων δαπανών (περιλαμβανομένης της εξυπηρέτησης του νέου δανείου) ενόψει της υποχρέωσης για τήρηση αυξημένων ποσοτήτων αποθεμάτων η συνδρομή αυξήθηκε από 01.10 2007 σε 0,63 σέντ (ΛΚ) ανά λίτρο προϊόντος Κατηγορίας Ι και Κατηγορίας ΙΙ, και 0,58 σέντ (ΛΚ) ανά χιλιόγραμμο προϊόντος Κατηγορίας 3. Με την εισαγωγή του ευρώ από 01.01.2008 η συνδρομή διαμορφώθηκε σε 1,07 σεντ ( ) ανά λίτρο προϊόντος Κατηγορίας Ι και Κατηγορίας ΙΙ, και 0,99 σέντ ( ) ανά χιλιόγραμμο προϊόντος Κατηγορίας 3. Λόγω αδυναμίας στην εξεύρεση αποθηκευτικών χώρων δεν κατέστη δυνατόν να γίνουν πρόσθετες αγορές αποθεμάτων Κατ. 3. Η υποχρέωση καλύφθηκε με την ενοικίαση αποθεμάτων με σημαντικά χαμηλότερο κόστος από το κόστος χρηματοδότησης και τήρησης ιδιόκτητων αποθεμάτων. Ως εκ τούτου, η συνδρομή για την κατηγορία αυτή (Κατ. 3) μειώθηκε από 01.01.2010 σε 0,55 σέντ ( ) ανά χιλιόγραμμο καταναλωθέντος ή πωληθέντος προϊόντος. Άλλα έσοδα περιλαμβάνουν τόκους από καταθέσεις ποσών που δεν είναι άμεσα αναγκαία για τις ανάγκες του Οργανισμού. Σελίδα 13
Με βάση τα παραπάνω τα έσοδα του Οργανισμού διαμορφώθηκαν ως ακολούθως: 2006 000 2007 000 2008 000 2009 (υπολογ.) 000 2010 (προβλεπ.) 000 Έσοδα από συνδρομές 13.889 17.770.851 28.958 28.871 23.888 Άλλα Έσοδα 501 506 756 755 165 Σύνολο Εσόδων 14.390 18.277 29.714 29.626 24.053 4.2 Δαπάνες Οι κυριότερες δαπάνες του ΚΟΔΑΠ αποτελούνται από το κόστος αποθήκευσης των αποθεμάτων, έξοδα χρηματοδότησης και λειτουργικά έξοδα. Κατά το 2008 τα έξοδα αποθήκευσης ανήλθαν σε 15,1 εκ. σε σύγκριση με 7,9 εκ. κατά το 2007, αντανακλώντας τις αυξημένες ποσότητες αποθεμάτων που τηρούνταν. Τα χρηματοδοτικά έξοδα ανήλθαν το 2008 σε 5,4 εκ σε σύγκριση με 3,0 εκ το 2007, αντανακλώντας όλη την επίπτωση του δανείου των 60 εκ. ευρώ που έγινε για την αγορά των αποθεμάτων το 2005 2006 και την επίπτωση του νέου δανείου 44,3 εκ. που συνήφθη το 2008 για την αγορά πρόσθετων αποθεμάτων. Σελίδα 14
4.4 Λειτουργικά έξοδα Τα λειτουργικά έξοδα του Οργανισμού ανήλθαν το 2008 σε 472 χιλ. σε σύγκριση με 357 χιλ το 2007. Τα λειτουργικά έξοδα του Οργανισμού αποτελούσαν το 2008 το 1,6% των συνολικών του εσόδων. 4.3 Καθαρό αποτέλεσμα Το καθαρό πλεόνασμα για το 2008 ανήλθε σε 4,4 εκ. σε σύγκριση με 8,3 εκ, για το 2007. Στο σημείο αυτό πρέπει να σημειωθεί ότι στο πλεόνασμα όπως αναφέρεται πιο πάνω συνυπολογίζονται και τυχόν πλεονάσματα ή ζημίες που προκύπτουν από τη διάθεση αποθεμάτων καθώς και τυχόν πλεονάσματα ή απώλειες που προέρχονται από την αποθήκευση ή διακίνηση αποθεμάτων. Ο Οργανισμός πωλεί αποθέματα για: (α) αντικατάσταση αποθεμάτων λόγω των διαφορετικών προδιαγραφών που ισχύουν το χειμώνα και το καλοκαίρι, και (β) αναβάθμιση των αποθεμάτων όταν αυτό επιβάλλεται από τροποποιήσεις στις προδιαγραφές όπως αυτές καθορίζονται από τη σχετική νομοθεσία. Το 2008 ο Οργανισμός αναγκάστηκε να διαθέσει ποσότητες βενζίνης και ντίζελ ώστε αυτές να αντικατασταθούν με νέα αποθέματα που να συνάδουν με αλλαγές στις προδιαγραφές (μείωση στην περιεκτικότητα θείου από 50 σε 10 μέρη στο εκατομμύριο) και οι οποίες θα τίθετο σε εφαρμογή την 1 Ιανουαρίου 2009. Το Νοέμβριο και Δεκέμβριο του 2008 ο Οργανισμός διέθεσε 23.260 ΜΤ ντίζελ. Τα αποθέματα που διατέθηκαν είχαν αγοραστεί κυρίως το 2005. Το μέσο κόστος των αποθεμάτων που διέθεσε ο Οργανισμός κατά την περίοδο πώλησής τους ήταν 516 ανά μετρικό τόνο. Σελίδα 15
Κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2008 οι διεθνείς τιμές των πετρελαιοειδών μειώθηκαν σημαντικά και οι πωλήσεις έγινε στη μέση τιμή των 361,32 ανά μετρικό τόνο, καταγράφοντας έτσι λογιστική ζημία ύψους 3.654 χιλ. Ο Οργανισμός αντικατέστησε τα αποθέματα το Μάρτιο του 2009 με αγορά 38.734ΜΤ με μέσο κόστος 298,70 ανά μετρικό τόνο. Λόγω της πώλησης και επαναγοράς των πιο άνω αποθεμάτων ντίζελ, (α) ο Οργανισμός επωφελήθηκε από ένα ταμειακό πλεόνασμα ύψους 1.479 χιλ, ως αποτέλεσμα της πώλησης 23.620 ΜΤ ντίζελ προς 361,32 ανα μετρικό τόνο και αντικατάστασής τους με κόστος 298,70 ανά μετρικό τόνο. (β) το μέσο κόστος των αναβαθμισμένων αποθεμάτων ντίζελ μειώθηκε από 516,00 ανα μετρικό τόνο σε 298,87 ανα μετρικό τόνο. Για τον ίδιο σκοπό, ο Οργανισμός πώλησε το Μάιο του 2008 ποσότητα 6.856 μετρικών τόνων βενζίνης προς 669,67 ανα μετρικό τόνο. Τα πωληθέντα αποθέματα είχαν αρχικά αγοραστεί το 2005 με μέσο κόστος 514 ανα μετρικό τόνο. Το Νοέμβριο και το Δεκέμβριο 2008 διατέθηκε περαιτέρω ποσότητα 16.590 ΜΤ προς 368,43 ανα μετρικό τόνο, καταγράφοντας έτσι συνολική λογιστική ζημία ύψους 645 χιλ. Ο Οργανισμός αντικατέστησε τα αποθέματα το Δεκέμβριο του 2008 με αγορά 16.590 ΜΤ με μέσο κόστος 371,42 ανά μετρικό τόνο και 6.757 ΜΤ τον Ιούλιο του 2009 με μέσο κόστος 457,96. Λόγω της πώλησης και επαναγοράς των πιο άνω αποθεμάτων βενζίνης, (α) ο Οργανισμός επωφελήθηκε από ένα ταμειακό πλεόνασμα ύψους 1.447 χιλ, και (β) το μέσο κόστος των αναβαθμισμένων αποθεμάτων βενζίνης μειώθηκε από 516,00 ανα μετρικό τόνο σε 415 ανα μετρικό τόνο. Σελίδα 16
Η δημιουργία πλεονασμάτων δεν είναι σκοπός του Οργανισμού. Σύμφωνα με το Νόμο οποιοδήποτε πλεόνασμα εσόδων πέραν από τις δαπάνες κατά τη διάρκεια οποιουδήποτε έτους χρησιμοποιείται από τον ΚΟΔΑΠ για την αντιμετώπιση μελλοντικών δαπανών που προκύπτουν κατά την εκτέλεση των καθηκόντων και αρμοδιοτήτων του. Θα ήθελα εδώ να κάμω μια διευκρίνιση. Με βάση τον Κανονισμό Συνδρομών και τον τρόπο ετοιμασίας του προϋπολογισμού, ο οποίος ετοιμάζεται σε χρηματοοικονομική βάση (cash basis) και περιλαμβάνει τις αποπληρωμές των δανείων, είναι αναπόφευκτο να παρουσιάζονται πλεονάσματα στο λογαριασμό αποτελεσμάτων, ο οποίος ετοιμάζεται με βάση τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα. Τα αποθέματα θεωρούνται ουσιαστικά πάγιο στοιχείο, αλλά δεν αποσβένονται στην περίοδο αποπληρωμής των δανείων (25 χρόνια), επομένως δεν υπάρχει διαγραφή υπό τύπο απόσβεσης στο λογαριασμό αποτελεσμάτων ίση με την αποπληρωμή και αυτό δημιουργεί λογιστικό πλεόνασμα. Τα πλεονάσματα αυτά συσσωρεύονται σε αποθεματικά (reserves) που αντικατοπτρίζουν τα αποθέματα πετρελαιοειδών που εξοφλούνται. Με την πλήρη εξόφληση των δανείων ο Οργανισμός θα είναι ιδιοκτήτης των αποθεμάτων πετρελαιοειδών χωρίς οποιαδήποτε υποχρέωση προς τρίτους. Στον υπολογισμό της συνδρομής και της κάλυψης μελλοντικών δαπανών συνυπολογίζονται πλεονάσματα πέραν αυτών που αφορούν την εξόφληση των δανείων. Επιπρόσθετα ο Οργανισμός είναι υποχρεωμένος να διατηρεί ρευστότητα για να είναι σε θέση να αποκτήσει τα αποθέματα που ενοικιάζει και να καλύψει το κόστος μεταφοράς των αποθεμάτων που βρίσκονται στο εξωτερικό σε περίπτωση ενεργειακής κρίσης. Ο ΚΟΔΑΠ σήμερα διατηρεί ρευστότητα για αγορά μέρους μόνο των ενοικιαζομένων αποθεμάτων. Η παρουσία τέτοιας ρευστότητας αντιμετωπίζεται θετικά και από τους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης. Σελίδα 17
4.4 Ισολογισμός Ο Ισολογισμός του ΚΟΔΑΠ παρουσιάζει σύνολο περιουσιακών στοιχείων ύψους 135,2 εκ. έναντι 94 εκ. το 2007 και 75 εκ. το 2006. Από το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων της 31.12.2008, τα αποθέματα πετρελαιοειδών αντιπροσώπευαν 99 εκ., 22 εκ. ήταν ταμειακά διαθέσιμα και 14 εκ. αντιπροσώπευαν εμπορικά και άλλα εισπρακτέα. Τα περιουσιακά στοιχεία του ΚΟΔΑΠ χρηματοδοτήθηκαν από δανεισμό και άλλες πιστώσεις ( 108 εκ.) και από πλεονάσματα που κρατήθηκαν ( 27 εκ.) Το κόστος των αποθεμάτων του ΚΟΔΑΠ στις 31.12.2009 υπολογίζεται σε περίπου 108 εκ. Με βάση τις παρούσες τιμές πετρελαιοειδών και την ισοτιμία του Αμερικανικού δολαρίου με το Ευρω, η αγοραία αξία των αποθεμάτων αυτών είναι περίπου ίση με το κόστος τους. 4.5 Έγκριση Οικονομικών Καταστάσεων Η Τακτική Γενική Συνέλευση των Μελών του Κυπριακού Οργανισμού Διαχείρισης Αποθεμάτων Πετρελαιοειδών που έγινε στις 11 π.μ ενέκρινε τις ελεγμένες οικονομικές καταστάσεις του 2007 και 2008. 4.6 Προκαταρκτικά αποτελέσματα 2009 Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα 2009 είναι θετικά και δείχνουν τη θετική πορεία του Οργανισμού. Αναμένεται ότι τα αποθεματικά του Οργανισμού θα υπερβούν τα 30,0 εκατ. Σημειώνεται ότι τα αποθεματικά αποτελούνται ουσιαστικά από αποθεματικά που δημιουργούνται λόγω της αποπληρωμής των δανείων και από ρευστότητα που διατηρείται για την αγορά ενοικιαζομένων αποθεμάτων και τη μεταφορά ιδιόκτητων αποθεμάτων στην Κύπρο σε περίπτωση ενεργειακής κρίσης. Σελίδα 18
Η θετική πορεία του Οργανισμού έχει επίσης συμβάλει στη δημιουργία της δυνατότητας μείωσης της συνδρομής στο μαζούτ, κάτι που υλοποιήθηκε μετά από σχετική έγκριση του αρμοδίου Υπουργού από την 1.1.2010 και που, μέσω αντίστοιχης μείωσης του κόστους του ηλεκτρισμού θα ωφελήσει τον Κύπριο καταναλωτή. 5. ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΡΙΕΤΙΑΣ 2010 2012 5.1 Επιβάρυνση του Κύπριου καταναλωτή Η επιτυχής εκπλήρωση της αποστολής του ΚΟΔΑΠ συναρτάται κατά τη γνώμη μου και με το κόστος με το οποίο επιβαρύνεται ο Κύπριος καταναλωτής για τη διασφάλιση των εθνικών αποθεμάτων έκτακτης ανάγκης. Η φιλοσοφία αυτή αποτέλεσε γνώμονα των ενεργειών του Διοικητικού Συμβουλίου στην περίοδο που εξετάζουμε. Σίγουρα υπάρχουν παράμετροι που ο Οργανισμός δεν είναι σε θέση να ελέγξει, ιδιαίτερα στην πολύ ευμετάβλητη αγορά των πετρελαιοειδών. Πιστεύουμε όμως ότι έχουμε επιτύχει τη διατήρηση τελών, που συγκρίνονται πολύ ευνοϊκά με τα τέλη συγκρίσιμων οργανισμών άλλων κρατών μελών της ΕΕ. Άλλωστε αυτό διαφαίνεται και από το ότι οι αρχικές προβλέψεις μας για τα τέλη που επιβάλλει ο ΚΟΔΑΠ ως συνδρομή στα μέλη του και τα οποία μετακυλίονται στους καταναλωτές επιβεβαιώθηκαν και εξακολουθούν να ισχύουν μέχρι σήμερα. Επιπρόσθετα δε ο Οργανισμός κατάφερε να μειώσει το τέλος που επιβάλλεται στην κατανάλωση μαζουτ κατά περίπου 50% από την 1 η Ιανουαρίου 2010. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση του κόστους καυσίμων της ΑΗΚ ισοδύναμη με περίπου 1% του κόστους του ηλεκτρισμού. Πιστεύουμε ότι οι σχεδιασμοί για τη δημιουργία αποθηκευτικών χώρων στην Κύπρο πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη την επίπτωση στο κόστος αποθήκευσης γιατί αυτό θα έχει άμεση επίδραση τόσο στα τέλη του ΚΟΔΑΠ όσο και στο κόστος των καυσίμων με παρεπόμενη επίπτωση στην ανταγωνιστικότητα της οικονομίας γενικότερα. Σελίδα 19
5.1 Σύνθεση αποθεμάτων Ο Οργανισμός εκπληρώνει την υποχρέωσή του για τήρηση αποθεμάτων με ένα συνδυασμό από ιδιόκτητα αποθέματα, ενοικιαζόμενα αποθέματα, αποθέματα της ΑΗΚ που εκχωρούνται στον ΚΟΔΑΠ και από λειτουργικά αποθέματα των εταιρειών πετρελαιοειδών. Αποθέματα τηρούνται τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό. Η υφιστάμενη σύνθεση των αποθεμάτων προέκυψε διαχρονικά μέσα από τις διαφοροποιημένες ανάγκες που είχε να καλύψει ο Οργανισμός αλλά και τους περιορισμούς στους οποίους μπορούσε να λειτουργήσει και που αφορούσαν κυρίως τη διαθεσιμότητα αποθηκευτικών χώρων. Κατά την επόμενη τριετία ο Οργανισμός θα πρέπει να μελετήσει τη βελτιστοποίηση της σύνθεσης των αποθεμάτων του, λαμβάνοντας επίσης υπόψη, μεταξύ άλλων, την αναμενόμενη διαφοροποίηση στην εγχώρια κατανάλωση πετρελαιοειδών με τη χρήση φυσικού αερίου για την παραγωγή ηλεκτρισμού και τις επιπτώσεις από τη νέα Οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την υποχρέωση τήρησης αποθεμάτων έκτακτης ανάγκης. 5.2 Χρηματοδότηση Ο Οργανισμός χρηματοδότησε την αγορά των ιδιόκτητων αποθεμάτων του κυρίως με τη σύναψη δανείων το 2005 και το 2008. Σελίδα 20
Οι παρούσες συνθήκες απαιτούν την αξιολόγηση των χρηματοδοτήσεων και της πλεονάζουσας ρευστότητας του Οργανισμού σε συνεχή βάση. Ο Οργανισμός παρακολουθεί στενά το θέμα αυτό από την έναρξη της χρηματοπιστωτικής κρίσης. 5.3 Αξιολόγηση πιστοληπτικής ικανότητας (credit rating) Ο Οργανισμός πρωτοπόρησε στην αναζήτηση αξιολόγησης της πιστοληπτικής του ικανότητας από διεθνώς αναγνωρισμένο οίκο. Η αξιολόγηση αυτή επέτρεψε στον Οργανισμό να εξασφαλίσει χρηματοδότηση με πολύ ελκυστικούς όρους και χωρίς κυβερνητικές εγγυήσεις. Είμαι στην ευχάριστη θέση να σας αναφέρω ότι τα αποτελέσματα της αξιολόγησης αυτής εξακολουθούν να είναι πολύ ευνοϊκά. Ο διεθνής οίκος Moody s συνεχίζει να κρίνει την πιστοληπτική ικανότητα του ΚΟΔΑΠ ως Αα3 με σταθερή προοπτική, ίδια με εκείνη που αποδίδεται στην Κυπριακή Δημοκρατία. Επιπρόσθετα η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου αποδίδει στα δάνεια του ΚΟΔΑΠ μηδενικό βαθμό κινδύνου (risk premium). 5.4 Διασφάλιση αποθηκευτικών χώρων Οι προσπάθειες του ΚΟΔΑΠ για αύξηση των ιδιόκτητων αποθεμάτων του επηρεάζονται από την έλλειψη αποθηκευτικών χώρων στην Κύπρο και το ψηλό κόστος αποθήκευσης στην Ελλάδα. Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως οι μόνοι χώροι που διατίθενται στην Κύπρο είναι αυτοί της ΚΕΤΑΠ, οι οποίοι αξιοποιούνται πλήρως. Οι κατά καιρούς ενέργειες του ΚΟΔΑΠ για εξασφάλιση χώρων στην Ελλάδα αλλά και άλλες διευθετήσεις για κάλυψη του στόχου των αποθεμάτων, προσκρούουν στην έλλειψη αποθηκευτικών χώρων που Σελίδα 21
παρουσιάζεται γενικά στην Ευρώπη. Εκτός Ελλάδος οι ανάγκες του ΚΟΔΑΠ είναι μικρές σε σχέση με τις ανάγκες άλλων «παικτών» και αυτό δυσχεραίνει την επίδειξη ενδιαφέροντος από αποθηκευτές. Η υποχρεωτική αποθήκευση στο εξωτερικό λόγω έλλειψης χώρων στην Κύπρο, οι δυσκολίες που αντιμετωπίζονται για εξασφάλιση τέτοιων χώρων ακόμα και στο εξωτερικό και το κόστος αποθήκευσης και ενοικίασης αποθεμάτων έθεσαν επιτακτικά την ανάγκη εξέτασης από τον ΚΟΔΑΠ της δημιουργίας ιδιόκτητων αποθηκευτικών χώρων με στόχο τη μείωση του κόστους, τη διατήρηση μεγαλύτερου μέρους των αποθεμάτων του στην Κύπρο για αποφυγή δυσκολιών στον επαναπατρισμό τους σε περίπτωση ενεργειακής κρίσης και την αύξηση των ιδιόκτητων αποθεμάτων σε σχέση με τα ενοικιαζόμενα, μια πρακτική που ευνοείται από την ΕΕ. Νοείται ότι ο ΚΟΔΑΠ είναι ευέλικτος και δεν αποφεύγει να εξετάσει και άλλες λύσεις που επιτυγχάνουν τα πιο πάνω, νοουμένου ότι το ύψος των χρεώσεων αποθήκευσης μπορεί να διασφαλιστεί μακροπρόθεσμα. Για το σκοπό αυτό είμαστε σε ένα ειλικρινή διάλογο με το Υπουργείο Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού για τον τρόπο εμπλοκής του ΚΟΔΑΠ στο υπό δημιουργία Ενεργειακό Κέντρο στο Βασιλικό. Πιστεύουμε ότι ο ΚΟΔΑΠ, ως ο μεγαλύτερος πιθανός χρήστης του Τερματικού Πετρελαιοειδών που προγραμματίζεται στο Ενεργειακό Κέντρο Βασιλικού πρέπει να έχει σημαίνοντα ρόλο τόσο στο σχεδιασμό όσο και στην υλοποίηση του έργου. Πιστεύουμε επίσης ότι οι απόψεις του ΚΟΔΑΠ για τον τρόπο εμπλοκής του Οργανισμού έχουν γίνει κατανοητές και βρίσκουν ανταπόκριση. Ελπίζουμε ότι σύντομα θα διασαφηνισθούν όλα τα θέματα, που εκκρεμούν, έτσι ώστε να δοθεί η ευκαιρία στον Οργανισμό να αναλάβει ενεργό ρόλο στο έργο αυτό, μια νέα πρόκληση που δεν ήταν αρχικά στους σχεδιασμούς αλλά η οποία αποτελεί ίσως τη Σελίδα 22
σημαντικότερη παράμετρο για την ολοκλήρωση της εθνικής υποδομής για τα αποθέματα ασφαλείας. Ως τέτοια, η πρόκληση αυτή, βρίσκεται σίγουρα μέσα στην εμβέλεια των στόχων και της αποστολής του Οργανισμού. Με τις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται στη διεθνή αγορά πετρελαιοειδών και των διάφορων υποδομών που την υποστηρίζουν (περιλαμβανόμενης και της αποθήκευσης), η πρόκληση αυτή ίσως να αποτελεί και το επίκεντρο των μελλοντικών προσπαθειών του Οργανισμού. 5.5 Εφαρμογή προνοιών νέας ευρωπαϊκής οδηγίας Τον Οκτώβριο 2009 δημοσιεύτηκε η νέα οδηγία της ΕΕ αναφορικά με την υποχρέωση διατήρησης αποθέματων πετρελαιοειδών έκτακτης ανάγκης, την οποία τα κράτη μέλη καλούνται να εφαρμόσουν μέχρι τις 31.12.2012. Παρόλο που η νέα οδηγία δεν προνοεί αύξηση των απαιτούμενων αποθεμάτων σε ημέρες ισοδύναμης κατανάλωσης, εν τούτοις επηρεάζει και τις ποσότητες και τη σύνθεση των τηρουμένων αποθεμάτων με την αλλαγή της κατηγοριοποίησης τους και την περίληψη στο πεδίο εφαρμογής της, προϊόντων που μέχρι σήμερα δεν καλύπτονταν από αυτή, όπως το υγραέριο, η άσφαλτος, ο οπτάνθρακας πετρελαίου (petroleum coke) και τα λιπαντικά. Ο Οργανισμός βρίσκεται σε επαφή με το Υπουργείο Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, το οποίο έχει την αρμοδιότητα να προωθήσει σχετική νομοθεσία για την ενσωμάτωση της νέας οδηγίας στο εθνικό δίκαιο και τον καθορισμό του χρόνου εφαρμογής της. Σελίδα 23
5.6 Σχέδιο δράσης 2010 Ο Οργανισμός παρακολουθεί τις εξελίξεις και ενεργεί με γνώμονα την, με βέλτιστο τρόπο, εκπλήρωση της αποστολής του και τον, κατά το δυνατό, περιορισμό της επιβάρυνσης στους καταναλωτές. Για το σκοπό αυτό ο Οργανισμός έχει υιοθετήσει προτεραιότητες και δράσεις για το 2010 για αποτελεσματική αντιμετώπιση όλων των προκλήσεων. Σελίδα 24
6. ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Αγαπητοί φίλοι, Την περίοδο 2007 έως 2009, το Διοικητικό Συμβούλιο του Κυπριακού Οργανισμού Διαχείρισης Αποθεμάτων Πετρελαιοειδών συνέχισε το σημαντικό έργο που του ανατέθηκε με αποτελεσματικότητα, και χωρίς ουσιαστικά προβλήματα. Το αποτέλεσμα του έργου αυτού είναι η δραστηριοποίηση του Οργανισμού σε μικρό χρονικό διάστημα και η εκπλήρωση των Ευρωπαϊκών υποχρεώσεων της Κύπρου σε σχέση με τα ελάχιστα εθνικά αποθέματα πετρελαιοειδών. Τα έργο αυτό δεν θα ήταν εφικτό αν δεν υπήρχε η σχετική με τον τομέα πετρελαιοειδών τεχνογνωσία, η καλή γνώση του τρόπου λειτουργίας του δημόσιου τομέα, η πλήρης συνεργασία και πνεύμα ομαδικότητας μεταξύ των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου και του γενικού διευθυντή. Επιθυμώ να ευχαριστήσω τους παρόντες και απελθόντες συνεργάτες μου στο Διοικητικό Συμβούλιο για τη σημαντική προσφορά τους, το Γενικό Διευθυντή και την ομάδα διοικητικής και τεχνικής υποστήριξης του Οργανισμού για την συνέπεια και την εργατικότητά τους. Επιθυμώ επίσης να ευχαριστήσω το Διευθυντή Ενέργειας του Υπουργείου Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού κ. Σόλωνα Κασίνη για την υποστήριξη και κατανόηση του στα προβλήματα του Οργανισμού καθώς και τους λειτουργούς του Υπουργείου Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού που παρέχουν υποστήριξη στον Οργανισμό. Θα ήθελα εδώ να τονίσω ότι η πολύ καλή σχέση που αναπτύχθηκε και ενδυναμώθηκε με τα μέλη του ΚΟΔΑΠ λειτούργησε θετικά στην εκπλήρωση του έργου του Οργανισμού και γι αυτό εκφράζω τις ιδιαίτερες μας ευχαριστίες για την άψογη αυτή συνεργασία. Ευχαριστίες οφείλονται επίσης και προς τους συνεργάτες μας εταιρείες αποθήκευσης τόσο στην Κύπρο όσο και στην Ελλάδα για τη βοήθεια στην αντιμετώπιση αναπόφευκτων τεχνικών και άλλων προβλημάτων. Σελίδα 25
Τέλος, θέλω δημόσια να ευχαριστήσω τον φίλο Υπουργό Εμπορίου Βιομηχανίας και Τουρισμού κ. Αντώνη Πασχαλίδη και το Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου κ. Στάθη Χαμπουλλά που μόλις πρόσφατα αφυπηρέτησε για την συμπαράσταση τους στην υλοποίηση των σκοπών του Οργανισμού, για την άμεση και γρήγορη ανταπόκριση τους στα αιτήματα μας, παρά το βεβαρημένο τους πρόγραμμα, για την κατανόηση που επέδειξαν και επιδεικνύουν αναφορικά με τα προβλήματα που αναφύονται και για την αμεσότητα των λύσεων που πρόσφεραν και προσφέρουν στον Οργανισμό. Σας ευχαριστώ. Σελίδα 26