1 του Έλσγουορθ Μπέικερ (Elsworth Baker), M.D. 2 Προοδευτικά έχουμε γίνει πιο ελεύθεροι στο να εκφραζόμαστε συγκινησιακά και λεκτικά. Παρ όλα αυτά μια και δεν έχει γίνει αντίστοιχη αλλαγή στη δομή μας, ο τρόπος που χρησιμοποιούμε τις λέξεις είναι κάθε άλλο παρά υγιής. Αυτό τον καιρό οι αγαπημένες μας εκφράσεις περιλαμβάνουν όλες κάποια από τις λέξεις των πέντε γραμμάτων (1). Τις χρησιμοποιούμε με την ίδια ευκολία που μιλάμε για τον καιρό. Τόσο πολύ έχουμε συνηθίσει να τις ακούμε που δε μας σοκάρουν είτε προέρχονται από τα χείλη ενός άνδρα, είτε από τα χείλη μιας κομψής κυρίας. Τις χρησιμοποιούμε γιατί είναι εκφραστικές και μ αυτές καλύπτουμε την ανικανότητά μας να εκφραζόμαστε συγκινησιακά. Σήμερα θα αναφερθώ σε μια από τις πιο προτιμητέες και συχνά χρησιμοποιούμενες λέξεις των πέντε γραμμάτων, που ανταλλάσσουμε μεταξύ μας χωρίς καμιά σκέψη ή κατανόηση του αληθινού τους νοήματος. Χρησιμοποιείται αδιάκριτα από άνδρες και από γυναίκες χωρίς κανένα συναίσθημα ή καμιά δέσμευση. Εάν νιώθαμε το νόημά της πραγματικά, τότε, αυτή η λέξη σπάνια θα χρησιμοποιούνταν και όταν αυτό συνέβαινε θα την εκφράζαμε μόνο σε στιγμές απόλυτα προσωπικές. Αυτή η λέξη των πέντε γραμμάτων είναι η λέξη «αγάπη». Η αληθινή ύπαρξη αγάπης είναι σπάνια. Κάποιος θα έπρεπε να ρωτήσει : «τι είναι αγάπη». Χρησιμοποιούμε τη λέξη αυτή πολλές φορές τη μέρα. Λέμε : «αγαπώ αυτό», «αγαπώ εκείνο» (2), «αγαπάς να κάνεις αυτό κι αυτό, δεν είναι έτσι;». Βέβαια οι εκφράσεις αυτές δεν έχουν πλέον τίποτα το κοινό με την αγάπη, όπως δεν υπάρχει καμιά σύνδεση με το σεξ όταν λέμε : «χτύπησα στη γαμημένη την κολόνα». Η αγάπη είναι η φωταύγεια του οργανισμού και την αισθανόμαστε πρωταρχικά στα γεννητικά όργανα με την παρουσία του αγαπημένου μας ή ακόμα και μόνο με τη σκέψη του. Όταν οι εραστές αισθάνονται 1 Το κείμενο αυτό ήταν ένας λόγος του εκλιπόντος προέδρου του Κολεγίου της Οργονομίας που είχε απευθύνει στο ετήσιο συνέδριο του Κολεγίου τον Ιούλιο του 1979. 2 Ιατρός Οργονομιστής. Από το 1950 εκπαίδευε γιατρούς ως οργονομιστές σύμφωνα με την επιθυμία του Ράιχ. Έντεκα χρόνια μετά το θάνατο του Ράιχ (1957), το 1968, ίδρυσε το Αμερικανικό Κολέγιο της Οργονομίας. Υπήρξε εκδότης του «Journal of Orgonomy» και έγραψε το βιβλίο «Man in the Trap». 1
έτσι, τότε αυτός που αγαπούν γίνεται το πιο σημαντικό σημείο αναφοράς στη ζωή τους, πιο σημαντικό κι από την ίδια τη ζωή. Θέλουν να απολαύσουν τη ζεστασιά του, να τον προστατεύσουν, να τον αγκαλιάσουν και να τον φροντίσουν. Στην αρχή αυτό δεν είναι σεξουαλική επιθυμία αλλά μάλλον λατρεία. Ωστόσο, καθώς φουντώνει η αγάπη συνειδητοποιούν μια ασυγκράτητη ανάγκη να εκφράσουν αυτή την αγάπη σεξουαλικά. Το σεξ είναι και θα έπρεπε να είναι έκφραση αγάπης. Πόσο το έχουμε βεβηλώσει στον κόσμο μας! Δυστυχώς, η κοινωνία μας δεν κάνει διάκριση μεταξύ της υγιούς σεξουαλικής έκφρασης και της πορνογραφικής σεξουαλικής αθλιότητας, έτσι που όλη η σεξουαλικότητα αποδοκιμάζεται και γίνεται βρομερή, εκτός από την κοινότυπη λειτουργία του σεξ για την αναπαραγωγή. Η σεξουαλική έκφραση αγάπης είναι ένα ολοκληρωτικό άνοιγμα τον εαυτού μας στον άλλο, μια ολοκληρωτική παράδοση και συγχώνευση της ύπαρξής μας με αυτήν του αγαπημένου μας. Η ενέργεια κυριολεκτικά απλώνεται προς τα έξω, η επιδερμίδα γίνεται θερμή, ο παλμός γεμάτος και αργός, ο όραση οξεία, τα γεννητικά όργανα γεμίζουν με αίμα και γίνονται πολύ ευαίσθητα, ενώ ρεύματα ενέργειας ρέουν σε όλο το κορμί. Είναι μια κατάσταση μεγάλης έντασης και πρέπει να ανακουφιστεί μέσα από το ερωτικό αγκάλιασμα, μετά το οποίο ο οργανισμός μπορεί να χαλαρώσει με ένα αίσθημα μεγάλης ευγνωμοσύνης. Στην υγιή αγάπη ψάχνουμε για ένα συγκεκριμένο σύντροφο. Αυτό μάλλον βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις αρμονικές οργονοτικές παλμικές συχνότητες. Βέβαια, η αγωγή και το περιβάλλον μας βοηθούν να προσδιορίσουμε την εκλογή μας. Έχουμε την τάση να διαλέγουμε κάποιον που έχει σχεδόν τον ίδιο τρόπο ζωής με εμάς. Στην εφηβεία η εκλογή δεν είναι τόσο άκαμπτη. Είναι η εποχή που θέλουμε να γνωρίσουμε πιθανούς συντρόφους, προετοιμαζόμενοι για μια μόνιμη εκλογή. Στους ενήλικες η εκλογή είναι αρκετά ειδική. Ακόμα και αν ήταν όλοι υγιείς, δε θα μπορούσαν να δημιουργήσουν σχέση με οποιοδήποτε, παρ' όλο που θα υπήρχε μεγάλη δυνατότητα εκλογής. Πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι οι υγιείς δε μοιάζουν μεταξύ τους κι έτσι δε μπορούν να επιθυμούν ο ένας τον άλλο στον ίδιο βαθμό. 2
Όταν μιλάμε για υγεία, έχουμε την τάση να σκεφτόμαστε το ιδανικό πρότυπο. Κι εδώ έχουμε την τάση να κάνουμε έναν άκαμπτο διαχωρισμό μεταξύ κάποιου που είναι υγιής και κάποιου που είναι νευρωτικός, πιστεύοντας πως ο υγιής δεν ενδιαφέρεται για τον νευρωτικό. Ο νευρωτικός είναι απλά κάποιος που μεγαλοποιεί ορισμένα γνωρίσματα του υγιή πυρήνα του. Τα γνωρίσματα αυτά χρησιμοποιούνται ως άμυνες γι αυτό και έχουν υπερτονιστεί και δημιουργούν έτσι ένα συγκεκριμένο χαρακτήρα. Ο νευρωτικός δεν έχει τίποτα που να μην υπάρχει στον υγιή, εκτός από τις σημαντικές άμυνές του, οι οποίες όμως δε θα αποκτούσαν τόσο μεγάλη σπουδαιότητα εάν είχε υγιή δομή. Επομένως, ένας υγιής μπορεί να αγαπήσει κάποιον που είναι νευρωτικός, με την προϋπόθεση, ότι δεν είναι τόσο πολύ νευρωτικός και θα πρέπει βέβαια να προσαρμοστεί στην περιορισμένη ικανότητά του για διαστολή. Θα χρειαστεί ακόμα να έχει πολλή υπομονή και κατανόηση για αρκετό καιρό. Μερικές φορές αυτό μπορεί να οδηγήσει το νευρωτικό στην υγεία. Ένα στοιχείο που πάντα υπάρχει στη νευρωτική αναζήτηση αγάπης είναι το άγχος. Ο νευρωτικός δεν είναι συνηθισμένος στη διαστολή που είναι προϋπόθεση για την αγάπη. Η αγάπη του υγιή δεν είναι εγωιστική, ούτε περιοριστική. Επιθυμεί ό,τι καλύτερο για τον άνθρωπο που αγαπά και επιτρέπει απόλυτη ελευθερία χωρίς να προσπαθεί να τον δέσει στη σχέση όπως κάνει ο νευρωτικός. Από την άλλη μεριά η αγάπη του νευρωτικού είναι εγωιστική, θέλει να κρατήσει τον αγαπημένο με οποιοδήποτε τρόπο εξαιτίας της ανασφάλειας και των αναγκών του που αισθάνεται να τον κατακλύζουν. Ο Στιούαρτ Έμερι περιέγραψε σωστά την υγιή αγάπη : «Δε θα σε πληγώσω, σε αποδέχομαι και δε σε κρίνω, υποστηρίζω και ευχαριστώ αυτό που είσαι, σ αγαπώ». Συχνά τίθεται το ερώτημα αν υπάρχει ζήλια σε μια υγιή σχέση. Δεν είχαμε αρκετή εμπειρία για να είμαστε δογματικοί, αλλά νομίζω πως υπάρχει. Όχι η κατακλυσμιαία, χωρίς έλεγχο ζήλια του παρανοϊκού, αλλά σίγουρα μια επίγνωση ζήλιας, όταν ο σύντροφος φαίνεται να προτιμά κάποιον αντίζηλο. Τότε o άλλος αισθάνεται έντονη θλίψη και απώλεια. Πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι ο σύντροφός μας δεν είναι υποχρεωμένος να μας αγαπά ή ακόμα και να συνεχίζει τη σχέση και γι αυτό ο θυμός και η μνησικακία δεν είναι οι κατάλληλες συγκινήσεις. Υπάρχουν τρεις δρόμοι γι αυτόν που απορρίφθηκε, που είναι και οι τρεις υγιείς. 1) Μπορεί να αγωνιστεί και να προσπαθήσει να κερδίσει ξανά τον ερωτικό σύντροφο. 2) Μπορεί να αποδεχθεί την κατάσταση. 3) 3
Μπορεί να σπάσει κάθε δεσμό που απόμεινε και να ψάξει για καινούργιο ταίρι. Σε κάθε περίπτωση δεν πρόκειται να επιτρέψει να τον κατακλύσει το κενό ή να τον κάνει ανίκανο όπως συμβαίνει στο νευρωτικό. Η αγάπη μπορεί να διαρκέσει από μια μέρα έως μια ζωή κι αυτό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Είναι απαραίτητο να μας αρέσει το σώμα του συντρόφου μας. Η αμοιβαία ικανοποιητική σεξουαλική σχέση είναι επίσης απαραίτητη αλλά αυτό πρέπει να συμπληρώνεται από κοινά ενδιαφέροντα και την απόλαυση της παρουσίας του άλλου. Επίσης πρέπει να έχουμε την ικανότητα να λύνουμε ικανοποιητικά όλα τα μεγάλα προβλήματα που υπεισέρχονται στη σχέση και επιπλέον να αναπτύξουμε αμοιβαία εμπιστοσύνη. Όσο περισσότερο συμπληρώνει ο ένας τον άλλο, τόσο περισσότερο μπορεί να διαρκέσει η σχέση. Γνωρίζω πολλούς που αμφιβάλλουν πως η αγάπη μιας μέρας είναι υγιής. Λένε: «αν είναι υγιής γιατί τελειώνει;» Ας υποθέσουμε για παράδειγμα, πως ένας άνδρας και μια γυναίκα είναι σε διακοπές (η ξεκούραση αυξάνει τη σεξουαλική ένταση και οι περιστάσεις ελαττώνουν την απαιτούμενη εκλεκτικότητα) σε ένα εξωτικό μέρος, σε ένα χορό. Βλέπουν o ένας τον άλλον στις καλύτερές τους στιγμές, φορώντας τα καλύτερά τους ρούχα και με ρομαντικό σκηνικό. Συναντιούνται και μιλάνε και φωταυγούν με όλα τα συναισθήματα της αγάπης. Περνούν τη νύχτα σε έκσταση, αλλά όταν έρχεται το πρωί, μπορεί να δουν ότι είναι δυο διαφορετικοί άνθρωποι, τελείως αταίριαστοι ο ένας με τον άλλο. Στο γάμο, όταν ο ένας σύντροφος παύει να διεγείρει τον άλλο, αυτό είναι συνήθως μόνιμο εκτός κι αν οφείλεται σε παράγοντες που διορθώνονται. Στην τελευταία περίπτωση, μια σύντομη εξωσυζυγική σχέση μπορεί να επανασυνδέσει το γάμο και να επαναφέρει τους δυο συντρόφους κοντά. Στην πρώτη περίπτωση, ο γάμος μπορεί να λυθεί ή μπορεί να συνεχιστεί σαν φιλία όταν αυτή είναι πολύ ικανοποιητική. Στην τελευταία περίπτωση o ένας ή και οι δύο σύντροφοι μπορεί να αποζητήσουν σεξουαλική ικανοποίηση έξω από το γάμο. Αυτό θα πρέπει να γίνει με τη μεγαλύτερη διακριτικότητα. Ακόμα, δεν καταλαβαίνω γιατί κάποιος παύει να διεγείρεται από το σύντροφο του, ενώ ο άλλος συνεχίζει να διεγείρεται και εξακολουθεί να είναι βαθιά ερωτευμένος. 4
Δεν είναι πάντοτε δυνατό να βρεις σύντροφο που να μπορεί να ικανοποιεί επαρκώς και τη συντροφικότητα και τις σεξουαλικές ανάγκες. Ίσως μια δεύτερη σχέση είναι απαραίτητη εάν αυτό μπορεί να γίνει αποδεκτό από τον άλλο. Τα υγιή ζευγάρια παραμένουν μαζί και είναι πιστά όσο διάστημα είναι ικανοποιητική η σχέση. Όταν παύει, ψάχνουν για νέο σύντροφο. Η πολυγαμία, δηλαδή το να έχει κάποιος περισσότερους από ένα σεξουαλικούς συντρόφους συγχρόνως, όπως γίνεται στους ανοιχτούς γάμους ή και μεταξύ αυτών που αναφέρονται ως οι εραστές της μιας νύχτας, δεν είναι ποτέ υγιής. Αυτή η συμπεριφορά είναι υπερβολικά νευρωτική. Επιπλέον, αυτοί που ψάχνουν για σεξ χωρίς αγάπη, ενδίδοντας μόνο στη σωματική απόλαυση βρίσκουν πως αυτό δεν είναι πολύ ικανοποιητικό. Ο νευρωτικός πάντα διαλέγει ένα σύντροφο που τον ταυτίζει με την μητέρα του (ή τον πατέρα του) και αυτό εμποδίζει τη σχέση να είναι ικανοποιητική γιατί πάντα είναι παρόν το αιμομικτικό ταμπού. Ο υγιής τείνει να διαλέξει ένα σύντροφο που μπορεί να μοιάζει με κάποιον από τους γονείς του, αλλά δεν τον ταυτίζει με αυτόν και έτσι δεν υπάρχει αιμομικτικό ταμπού. Ως εδώ αναφέρθηκα στην αγάπη που απαιτεί η σεξουαλική έκφραση. Υπάρχει και άλλη αγάπη, παρόμοια σε όλα εκτός από το ότι το σεξ όχι μόνο δεν είναι επιθυμητό αλλά είναι και απωθητικό. Αυτή είναι η αγάπη που αισθάνεται κάποιος για τους γονείς, το παιδί, το φίλο του ίδιου ή του αντίθετου φύλου. Η αγάπη αυτή γίνεται αισθητή στα γεννητικά όργανα, το άτομο πάλλεται στην παρουσία του άλλου, αλλά ο σκοπός δεν είναι το σεξ. Είναι εμφανές ότι έτσι είναι, αλλά γιατί δεν ξέρω. Στις παραπάνω περιπτώσεις, όταν το σεξ γίνεται στόχος, βρίσκουμε πάντα μια υπερβολικά νευρωτική υποδομή. Παραπομπές 1. Ο συγγραφέας έχει εδώ ως σημείο αναφοράς του άρθρου του την αμερικανική πραγματικότητα και συγκεκριμένα τις λέξεις love (αγαπώ) και fuck (γαμώ), οι οποίες χρησιμοποιούνται συνεχώς από όλους σχεδόν τους Αμερικανούς σε πάμπολλες εκφράσεις της 5
καθημερινής ζωής κι έχουν χάσει το κυριολεκτικό νόημά τους. Η αντιστοιχία αυτών των δύο λέξεων δεν είναι σχετική με την ελληνική πραγματικότητα αλλά η ουσία του νοήματος παραμένει η ίδια. 2. Εδώ έχει γίνει μια μεταφραστική αυθαιρεσία. «Ι love this» ή «I love that» μεταφράζεται «μ αρέσει αυτό» ή «μ αρέσει εκείνο». Όμως η απόδοση του νοήματος με τη λέξη «αγαπώ» αποδίδει πιο σωστά τι θέλει να πει ο συγγραφέας. 6