EcoMentor Project No: 2016-1-PL01-KA202-026809 Πρότυπο επαγγελματικών ικανοτήτων για τους μέντορες στον τομέα της οικολογικής βιομηχανίας (αρχική έκδοση) 1
Τίτλος Εγγράφου: Αριθμός Πνευματικού Προϊόντος: Αριθμός Παραδοτέου: D 1.4 Όνομα Αρχείου: Έκδοση Εγγράφου: Επίπεδο Διάχυσης: Υπεύθυνος: Πρότυπο επαγγελματικών ικανοτήτων για τους μέντορες στον τομέα της οικολογικής βιομηχανίας (προσχέδιο) Πνευματικό Προϊόν 1 EcoMentor_IO1_D1.4_SPC_initial_version_GR Τελική Έκδοση Δημόσιο ITeE - PIB Ημερομηνία: 10.06.2017 2
Εισαγωγή Το «Πρότυπο επαγγελματικών ικανοτήτων για τους μέντορες στον τομέα της οικολογικής βιομηχανίας (eco-industry)» είναι τα αποτελέσματα της έρευνάς που έλαβε χώρα στο πλαίσιο του έργου «Υλοποίηση μοντέλου πιστοποίησης για μέντορες/συμβούλους στον τομέα της οικολογικής βιομηχανίας EcoMentor (2016-1-PL01-KA202-026809)» που υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος ERASMUS+. Η έρευνα απευθυνόταν σε ενεργούς μέντορες στον τομέα της οικολογικής βιομηχανίας και διεξήχθη στις τέσσερις χώρες που συμμετέχουν στο έργο: την Πολωνία από το Institute of Environmental Protection National Research Institute και το Institute for Sustainable Technologies National Research Institute, την Ιταλία από το Sinergie Società Consortile a Responsabilità Limitata, την Ελλάδα από τον Εκπαιδευτικό Οργανισμό ΔΗΜΗΤΡΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο από το International Centre for the Environment, Resource Management & Sustainability Limited. 3
ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΘΟΔΗΓΗΣΗΣ Γνώση και κατανόηση 1. Των αρχών Εκπαίδευσης Ενηλίκων και των αρχών Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΕΕΚ) 2. Των διαφορετικών τρόπων και δυνατοτήτων μάθησης 3. Των σταδίων της διαδικασίας καθοδήγησης και των κρίσιμων σημείων για την επιτυχία κάθε σταδίου 4. Των μαθησιακών στόχων που πρέπει να έχει ένα πρόγραμμα καθοδήγησης βασισμένο στην εργασία 5. Των συγκεκριμένων μεθόδων που θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για το σχεδιασμό και την εφαρμογή μεμονωμένων προγραμμάτων μάθησης, συμπεριλαμβανομένων του χρονοδιαγράμματος, των στόχων και των απαιτήσεων αξιολόγησης 6. Του ρόλου του μέντορα/συμβούλου στη μαθησιακή διαδικασία 7. Αξιών, ηθικής και αρχών που διέπουν την καθοδήγηση Κριτήρια απόδοσης, δεξιότητες για: 1. Την προετοιμασία της διαδικασίας καθοδήγησης, όσον αφορά στο χρόνο και τους πόρους 2. Την προετοιμασία του χώρου εργασίας για τις δραστηριότητες καθοδήγησης (ενημέρωση εκπαιδευόμενου και ενημέρωση άλλων) 3. Τη χρήση δομημένων μαθησιακών στόχων για το σχεδιασμό μάθησης στο χώρο εργασίας και προσδιορισμός των καθηκόντων εργασίας που αντιστοιχούν σε αυτούς τους δομημένους μαθησιακούς στόχους 4. Την αναγνώριση των απαιτήσεων του εκπαιδευόμενου 5. Την αναγνώριση ευκαιριών για καθοδήγηση 6. Την αναγνώριση αναγκών πληροφόρησης 7. Την αξιολόγηση και ικανοποίηση μεμονωμένων αναγκών του εκπαιδευόμενου 8. Τη συμφωνία ως προς τα όρια της σχέσης καθοδήγησης και κατανόηση του πως αυτά θα τηρούνται 9. Την αναθεώρηση και βελτίωση της απόδοσης του μέντορα σε σχέση με το σχεδιασμό του προγράμματος καθοδήγησης 10. Το σχεδιασμό του προγράμματος καθοδήγησης με τον εκπαιδευόμενο και, ενδεχομένως, με ανθρώπουςκλειδιά της εταιρείας 11. Την αξιολόγηση των τύπων εκμάθησης που θα ήταν πιο αποτελεσματικοί για το άτομο/την ομάδα 4
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΘΟΔΗΓΗΣΗΣ Γνώση και κατανόηση 1. Της φύσης της καθοδήγησης στο πλαίσιο της μάθησης βασισμένης στην εργασία και της προσπάθειας που απαιτείται για την επιτυχημένη εφαρμογή της 2. Των ειδικών αρχών καθοδήγησης στο πλαίσιο της εφαρμογής επιτυχημένων προγραμμάτων μάθησης βασισμένων στην εργασία 3. Των παραγόντων και εμποδίων που επηρεάζουν τη διαδικασία της καθοδήγησης στο χώρο εργασίας 4. Του επιχειρησιακού πλαισίου, των μεθόδων, των πόρων και του προσωπικού που απασχολεί η επιχείρηση 5. Του βασικού προσωπικού και της στήριξης του εκπαιδευόμενου από το κολέγιο, τον οργανισμό κατάρτισης ή το τμήμα εκπαίδευσης 6. Συγκεκριμένων οργανωσιακών διαδικασιών που σχετίζονται με τη διαδικασία της καθοδήγησης 7. Ειδικών θεωριών, μεθόδων και μοντέλων για επίλυση διαφωνιών, αρχών και τεχνικών ενεργής ακρόασης 8. Συγκεκριμένων θεμάτων διασφάλισης απορρήτου 9. Συγκεκριμένων αρχών και μεθόδων για την αξιολόγηση και την παρακολούθηση της προόδου του εκπαιδευόμενου και της δυνατότητας ανάδρασης 10. Συγκεκριμένων διαδικασιών για την αποτελεσματική ανταπόκριση στις ανησυχίες του εκπαιδευόμενου 11. Των κανόνων υγείας και ασφάλειας στην εργασία 12. Συγκεκριμένων αναθεωρήσεων, αξιολόγησης και καταγραφής του προγράμματος του εκπαιδευόμενου Κριτήρια απόδοσης, δεξιότητες για: 1. Δημιουργία και παροχή επαρκών ευκαιριών μάθησης ώστε να διασφαλιστεί ότι ο εκπαιδευόμενος υποστηρίζεται για να ανταποκριθεί στους μαθησιακούς στόχους του προγράμματος 2. Ενθάρρυνση καινοτόμου και δημιουργικής σκέψης κατά τη διάρκεια της διαδικασίας καθοδήγησης 3. Παροχή αποτελεσματικής υποστήριξης της διαδικασίας καθοδήγησης 4. Χρήση συγκεκριμένων τεχνικών καθοδήγησης για την παρακίνηση του εκπαιδευόμενου, συμπεριλαμβανομένης της παρακίνησης για υιοθέτηση νέας συμπεριφοράς, λαμβάνοντας υπόψη διαφορετικές εναλλακτικές λύσεις και επιλέγοντας την πλέον κατάλληλη 5. Επεξήγηση του όρου «εταιρική κουλτούρα» στον εκπαιδευόμενο και περιγραφή των ιδιαιτεροτήτων εταιρικής κουλτούρας της συγκεκριμένης εταιρείας 6. Αποτελεσματική επικοινωνία με τον εκπαιδευόμενο χρησιμοποιώντας πρακτικά εργαλεία και τεχνικές επικοινωνίας 7. Ανάπτυξη δημιουργικών λύσεων σε πλασματικά προβλήματα με τη συμμετοχή του εκπαιδευόμενου 8. Επίδειξη δεξιοτήτων ενεργής ακρόασης κατά την επικοινωνία με τον εκπαιδευόμενο, είτε μέσω τηλεφώνου είτε κατά πρόσωπο, με σκοπό την επίλυση διάφορων θεμάτων 9. Εφαρμογή μιας συστηματικής διαδικασίας (με χρήση εργαλείων και τεχνικών) για την εξέταση της πρόοδου του εκπαιδευόμενου 10. Συζήτηση των προβλημάτων που μπορεί να προκύψουν σχετικά με την ικανοποίηση του εκπαιδευόμενου από την εργασία του και υποβοήθηση για την επίλυσή τους 11. Επιβεβαίωση ότι ο εκπαιδευόμενος έχει επαρκές επίπεδο υποστήριξης από τη διοίκηση και τους συναδέλφους του στο χώρο εργασίας 12. Αποτελεσματική διαχείριση κρίσεων που μπορεί να επηρεάσουν το πρόγραμμα του εκπαιδευόμενου 13. Αναθεώρηση της μαθησιακής προόδου του εκπαιδευόμενου σε τακτά χρονικά διαστήματα έχοντας υποστηρικτική δράση, όπου χρειάζεται, για την ενίσχυση της προόδου 5
14. Να διασφαλίσει ότι πληρούνται όλες οι απαιτήσεις για την επίσημη αξιολόγηση και την υποβολή εκθέσεων 15. Συνεργασία με ομάδες ή άτομα που μπορούν να αναλάβουν την εκπαίδευση 16. Συμφωνία με τον εκπαιδευόμενο και καταγραφή της αλληλεπίδρασης, των αποτελεσμάτων και της προόδου του ως προς τους στόχους και τους σκοπούς των οργανωσιακών απαιτήσεων 6
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΘΟΔΗΓΗΣΗΣ Γνώση και κατανόηση 1. Βασικών αρχών αξιολόγησης των προγραμμάτων μάθησης που βασίζονται στην καθοδήγηση στην εργασία 2. Συγκεκριμένων μεθοδολογιών και εργαλείων αξιολόγησης (συμπεριλαμβανομένων εργαλείων και μεθόδων ερμηνείας) 3. Ειδικών μεθόδων για την ανάλυση των αποτελεσμάτων αξιολόγησης, καθώς και της χρήσης τους, προκειμένου να εντοπιστούν τα προς βελτίωση σημεία 4. Συγκεκριμένων αρχών για την τεκμηρίωση και την παρουσίαση των αποτελεσμάτων αξιολόγησης 5. Των μεθόδων παρακολούθησης, εξέτασης και αξιολόγησης των αποτελεσμάτων της καθοδήγησης Κριτήρια απόδοσης, δεξιότητες για: 1. Την εφαρμογή μεθόδων και εργαλείων αξιολόγησης, όπως ορόσημων απόδοσης, καθώς και επίσημων συνεντεύξεων ή ανεπίσημων συζητήσεων με τον εκπαιδευόμενο και όλα τα εμπλεκόμενα μέρη 2. Την εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων από τη διαδικασία αξιολόγησης, τον εντοπισμό σημείων προς βελτίωση και τη λήψη κατάλληλων μέτρων 3. Την καταγραφή και παρουσίαση των αποτελεσμάτων αξιολόγησης 4. Την αξιολόγηση του ατομικού προγράμματος του εκπαιδευόμενου όσον αφορά στην αποτελεσματικότητά του για την επίτευξη των στόχων της εκπαίδευσης 5. Την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του συγκεκριμένου χώρου εργασίας στην παροχή ευκαιριών εκπαίδευσης, την υποστήριξη και τη λήψη μέτρων για τη βελτίωση του 6. Την παροχή εποικοδομητικής ανατροφοδότησης σχετικά με τη διαδικασία της μάθησης 7. Διατήρηση αρχείων των αλληλεπιδράσεων σε κατάλληλη μορφή σύμφωνα με τις οργανωσιακές διαδικασίες 8. Συμφωνία για το ποια επιπλέον υποστήριξη ή βοήθεια μπορεί να χρειαστεί ο εκπαιδευόμενος και σχεδιασμός για το πώς μπορεί να επιτευχθεί 9. Αναθεώρηση και βελτίωση της απόδοσης καθοδήγησης του εκπαιδευόμενου 10. Αναθεώρηση και βελτίωση του ρόλου του μέντορα για να αναπτυχθεί μια σχέση εργασίας που θα μεγιστοποιήσει τα αποτελέσματα της διαδικασίας καθοδήγησης 7
ΚΟΙΝΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΤΩΝ ΜΕΝΤΟΡΩΝ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ 1. Σέβεται την ανάγκη του εκπαιδευόμενου για παροχή πληροφοριών, δέσμευση και εχεμύθεια 2. Ακούει και ανταποκρίνεται αποτελεσματικά και ελέγχει ότι έγινε κατανοητός/ή 3. Λειτουργεί με τρόπο που φανερώνει προθυμία στο να βοηθήσει τον εκπαιδευόμενο 4. Προσαρμόζει τον τρόπο καθοδήγησης ώστε να ταιριάζει με τους διαφορετικούς τύπους εκπαιδευόμενων 5. Δημιουργεί και διατηρεί αρμονική σχέση σε βάθος χρόνου 6. Επιδιώξει την κατανόηση των αναγκών και των κινήτρων των ανθρώπων 7. Αμφίδρομη ανταλλαγή πληροφοριών και ανατροφοδότηση με τον εκπαιδευόμενο αλλά και με άλλους 8. Συμμόρφωση και διασφάλιση συμμόρφωσης των υπόλοιπων μελών με τις νομικές απαιτήσεις, τους κανονισμούς της βιομηχανίας, τις οργανωσιακές πολιτικές και τους επαγγελματικούς κώδικες 9. Δημιουργία και συντήρηση μιας αποτελεσματικής σχέσης εργασίας με τον εκπαιδευόμενο που θα βοηθήσει τον εκπαιδευόμενο να φτάσει τους επαγγελματικούς του στόχους 10. Διασφάλιση ότι η πρόοδος του μαθητή αναθεωρείται αποτελεσματικά μέσω της συνεργασίας με το μαθητή και σε συμφωνηθέντα τακτά χρονικά διαστήματα, με την παροχή σχετικών και υποστηρικτικών δράσεων, όπου είναι αναγκαίο, για την ενίσχυση της προόδου. 11. Ενεργοποίηση του μαθητή να αναλάβει την ευθύνη και την κυριότητα των στόχων 12. Συμβολή σε ένα σαφές και πειστικό όραμα για καθοδήγηση ως μέρος της οργανωσιακής διαδικασίας μάθησης και ανάπτυξης 13. Ενθάρρυνση των συναδέλφων και των ενδιαφερόμενων μερών να αναγνωρίσουν την καθοδήγηση ως έναν τρόπο για να δημιουργήσουν και να υποστηρίξουν μια κουλτούρα μάθησης και ανάπτυξης στον οργανισμό 14. Διασφάλιση ότι οι μέντορες επιλέγονται με βάση των προτύπων, των δεικτών και των μέτρων των ικανοτήτων 15. Αναθεώρηση και βελτίωση της επίδοσης παρακολούθησης 16. Επιβεβαίωση ότι η αξιολόγηση του προγράμματος που βασίζεται στην εργασία γίνεται συστηματικά και ότι τα αποτελέσματα αυτής της αξιολόγησης λαμβάνονται υπόψη για τη βελτίωση του προγράμματος 17. Επιβεβαίωση ότι υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης για τον τρέχοντα ή/και το μέλλοντα εκπαιδευόμενο και οι πληροφορίες μετακυλίονται στους σχετικούς φορείς 18. Επιβεβαίωση ότι αυτός/ή αντικατοπτρίζει τα αποτελέσματα της αξιολόγησης, αναγνωρίζει τη συμβολή του/της στα αποτελέσματα της αξιολόγησης και ενεργεί ανάλογα 19. Λήψη ευθύνης για την προσέγγιση του/της στην εργασία και το ρόλο του/της 20. Αναθεώρηση και βελτίωση της προσέγγισης του/της για την αξιολόγηση της μαθησιακής διαδικασίας 21. Αντανάκλαση της συμβολή σας στις διαδικασίες καθοδήγησης Project No: 2016-1-PL01-KA202-026809 Αυτό το έργο χρηματοδοτήθηκε με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η παρούσα δημοσίευση (ανακοίνωση) δεσμεύει μόνο το συντάκτη της και η Επιτροπή δεν ευθύνεται για τυχόν χρήση των πληροφοριών που περιέχονται σε αυτήν. 8