4263/2015 ΣΤΕ ( )

4263/2015 ΣΤΕ ( 673110) (Α ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΝΟΜΟΣ) Προστασία περιβάλλοντος. Αίτηση ακύρωσης της απόφασης του Υπουργού ΠΕΚΑ για την έγκριση περιβαλλοντικών όρων για τη λειτουργία ατμοηλεκτρικού σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Η αιτούσα Περιφέρεια, ενδιαφερόμενη για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, με έννομο συμφέρον ασκεί την κρινόμενη αίτηση. Για την ανανέωση της ΕΠΟ δεν απαιτείται να τηρηθεί η διαδικασία που προβλέπεται για την αρχική έγκριση, αν, κατά την αιτιολογημένη κρίση του αρμοδίου οργάνου, δεν επέρχονται ουσιαστικές διαφοροποιήσεις σε σχέση με τις επιπτώσεις στο περιβάλλον ούτε ουσιώδεις μεταβολές των δεδομένων, επί των οποίων στηρίχθηκε η αρχική ΕΠΟ. Κριτήρια που λαμβάνονται υπόψη. Η απλή ανανέωση είναι επιτρεπτή πριν από τη λήξη ισχύος των περιβαλλοντικών όρων ή εντός ευλόγου χρόνου από τη λήξη τους, άλλως τηρείται εξ αρχής η διαδικασία ΕΠΟ. Η προσβαλλόμενη απόφαση δεν συνιστά νέα ΑΕΠΟ, αφού πρόκειται για τη συνέχιση λειτουργίας εγκαταστάσεως που υφίσταται. Αιτιολογημένα κρίθηκε ότι δεν έχει επέλθει επιβάρυνση ως προς τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του υφιστάμενου ΑΗΣ, ώστε να καθίσταται αναγκαία η εκ νέου τήρηση της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Αβάσιμα προβάλλεται ότι δεν υποβλήθηκε φάκελος με επικαιροποιημένα στοιχεία σε σχέση με τη λειτουργία και τις επιπτώσεις του επίμαχου ΑΗΣ. Η απόθεση των υγρών αποβλήτων δεν έχει επιφέρει δυσμενείς επιπτώσεις στη διαβίωση της ορνιθοπανίδας στην περιοχή. Δεν ασκεί επιρροή, ως προς την επάρκεια της αιτιολογίας της προσβαλλόμενης, το γεγονός ότι από τις ετήσιες εκθέσεις περιβαλλοντικών παραμέτρων του επίμαχου ΑΗΣ προέκυπτε σε ορισμένες περιπτώσεις υπέρβαση της ημερήσιας οριακής τιμής των αιωρούμενων σωματιδίων. Δεν απαιτείτο συμμετοχή στην επίμαχη διαδικασία των ΟΤΑ με γνωμοδοτική αρμοδιότητα και η ενημέρωση του κοινού. Δεν συντρέχει περίπτωση εφαρμογής της παρ. 1 του άρθρου 15 της οδηγίας 2008/1/ΕΚ. Δεν προκύπτει ότι τμήματα της επίδικης εκτάσεως έχουν χαρακτηριστεί ως δάση ή δασικές εκτάσεις. Η άντληση και χρήση νερού για την ψύξη των κυκλωμάτων του ΑΗΣ και την παραγωγή ατμού δεν συνιστά έργο διαχείρισης και αξιοποίησης των υδατικών πόρων και δεν απαιτείται η προηγούμενη εκπόνηση των σχεδίων διαχείρισης των λεκανών απορροής και η ένταξη του έργου στον προγραμματισμό διαχείρισης υδάτων σε επίπεδο εθνικό και περιφερειακό. Η άδεια χρήσης νερού δεν αποτελεί προϋπόθεση για την έκδοση ΑΕΠΟ, αλλά έπεται αυτής. Η ένταξη του επίμαχου ΑΗΣ στο ΕΣΜΕ συνεπάγεται την τήρηση των οριακών τιμών που υπολογίζονται σε ετήσιες ποσότητες, η δε

αναφορά σε μηνιαία όρια εκπομπών δεν είναι δεσμευτική. Απορρίπτεται η αίτηση ακύρωσης. Αριθμός 4263/2015 ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ Ε Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 3 Ιουνίου 2015, με την εξής σύνθεση: Αγγ. Θεοφιλοπούλου, Αντιπρόεδρος, Πρόεδρος του Ε Τμήματος, Ιω. Μαντζουράνης, Μ. Ε. Κωνσταντινίδου, Σύμβουλοι, Ελ. Μουργιά, Μ. Μπαμπίλη, Πάρεδροι. Γραμματέας η Ε. Οικονόμου. Για να δικάσει την από 11 Ιανουαρίου 2012 αίτηση: Της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, η οποία παρέστη με τον δικηγόρο Απόστολο Παπακωνσταντίνου (Α.Μ. 25904), που τον διόρισε με απόφαση της Οικονομικής της Επιτροπής, κατά του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, ο οποίος παρέστη με τον Βασίλειο Κορκίζογλου, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, και κατά της παρεμβαίνουσας Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού (ΔΕΗ Α.Ε.), που εδρεύει στην Αθήνα (Χαλκοκονδύλη 30), η οποία παρέστη με τον δικηγόρο Χαρ. Συνοδινό (Α.Μ.13863), που τον διόρισε με πληρεξούσιο. Με την αίτηση αυτή η αιτούσα Περιφέρεια επιδιώκει να ακυρωθεί η υπ αριθμ. 188380/7.11.2011 απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως. Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως του εισηγητή, Συμβούλου Ιω. Μαντζουράνη. Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον πληρεξούσιο της αιτούσας Περιφέρειας, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση, τον πληρεξούσιο της παρεμβαίνουσας εταιρείας και τον αντιπρόσωπο του Υπουργού, οι οποίοι ζήτησαν την απόρριψή της. Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι Α φ ο ύ μ ε λ έ τ η σ ε τ α σ χ ε τ ι κ ά έ γ γ ρ α φ α Σ κ έ φ θ η κ ε κ α τ ά τ ο Ν ό μ ο 1. Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση, για την άσκηση της οποίας δεν απαιτείται κατά νόμο η

καταβολή παραβόλου, ζητείται η ακύρωση της 188380/7.11.2011 αποφάσεως του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής. Με την απόφαση αυτή εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι για τη λειτουργία των Μονάδων Ι, ΙΙ, ΙΙΙ και IV του Ατμοηλεκτρικού Σταθμού (ΑΗΣ) Καρδιάς της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού Α.Ε. (ΔΕΗ Α.Ε.) στο Δήμο Κοζάνης του Νομού Κοζάνης, οι οποίες (μονάδες) παράγουν ηλεκτρική ενέργεια κυρίως από καύση λιγνίτη. 2. Επειδή, η αιτούσα Περιφέρεια, η οποία συνεστήθη με το άρθρο 3 παρ. 3 περ. γ του ν. 3852/2010 (Α 87) ως δευτεροβάθμιος ΟΤΑ και έχει, εντός της εδαφικής της περιφέρειας, τις αναφερόμενες στην ενότητα ΣΤ του άρθρου 186 του ίδιου νόμου αρμοδιότητες επί θεμάτων «Έργων - Χωροταξίας - Περιβάλλοντος», ασκεί με έννομο συμφέρον την κρινόμενη αίτηση, προβάλλοντας λόγους ακυρώσεως, με τους οποίους αμφισβητεί το κύρος της προσβαλλόμενης απόφασης ως εκδοθείσας κατά παράβαση διατάξεων της συνταγματικής (βλ. άρθρο 24 του Συντάγματος) και λοιπής νομοθεσίας περί προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος (βλ. Σ.τ.Ε. 1415/2013 επτ.). Εξ άλλου, υπέρ του κύρους της προσβαλλόμενης αποφάσεως παρεμβαίνει με προφανές έννομο συμφέρον η ΔΕΗ Α.Ε. 3. Επειδή, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα ακόλουθα: Με την 29827/19.7.1996 κοινή απόφαση του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.) και του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Ανάπτυξης εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι του ΑΗΣ Καρδιάς της ΔΕΗ (Μονάδες Ι, ΙΙ, ΙΙΙ και IV, συνολικής ισχύος 1.200 MW), του οποίου η παραγωγική διαδικασία είναι η ηλεκτροπαραγωγή κυρίως από καύση λιγνίτη. Ο εν λόγω Σταθμός, οι μονάδες του οποίου είναι εγκατεστημένες στο... της εθνικής οδού Κοζάνης Πτολεμαΐδας, λειτουργεί ήδη από το έτος 1975 (βλ. την περιλαμβανόμενη στα στοιχεία του φακέλου έκθεση του έτους 2007 για την παρακολούθηση των περιβαλλοντικών παραμέτρων λειτουργίας του ΑΗΣ Καρδιάς). Με την απόφαση αυτή τέθηκαν ανώτατα όρια εκπομπής (μέσες ετήσιες τιμές) ορισμένων αερίων ρύπων που εκλύονται από τις μεγάλες εγκαταστάσεις καύσης, όπως η επίμαχη, με δυνατότητα αυξομείωσης κατ έτος σε αθροιστικό συνδυασμό με τις αντίστοιχες εκπομπές των άλλων μεγάλων εγκαταστάσεων καύσης της ΔΕΗ, και προβλέφθηκε, μεταξύ άλλων, η υποχρέωση επεξεργασίας των υγρών αποβλήτων του ΑΗΣ σε βαθμό, ώστε να τηρούνται τα πρότυπα ποιότητας νερών για την ανωτέρας τάξεως χρήση του αποδέκτη (ενδιάμεσου και τελικού). Ως τελικός αποδέκτης των επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων καθορίστηκε η λίμνη Βεγορίτιδα, ενώ ως ενδιάμεσος ο ποταμός Σουλού, μέσω του οποίου μεταφέρονται στην τεχνητή λίμνη Σουλού (απέναντι από τον ΑΗΣ Πτολεμαΐδας). Η δυνατότητα

διαθέσεως υπό όρους επεξεργασμένων υγρών βιομηχανικών αποβλήτων στις λίμνες του Ν. Φλώρινας είχε παρασχεθεί με την υπ αρ. 555/1990 απόφαση του Νομάρχη Φλώρινας (Β 297/4.5.1990), ενώ, ειδικότερα, με την 1900/22.3.1979 κοινή απόφαση των Νομαρχών Κοζάνης, Φλώρινας και Πέλλας (Β 464/12.5.1979), όπως τροποποιήθηκε με την 10032/4.9.1987 όμοια απόφαση (Β 594/10.11.1987), η λίμνη Βεγορίτιδα και ο ποταμός Σουλού καθορίστηκαν ως αποδέκτες των λυμάτων και των βιομηχανικών αποβλήτων, μεταξύ άλλων, του ΑΗΣ Καρδιάς, με ταυτόχρονη πρόβλεψη για διατήρηση των υδάτων τους κατάλληλων για κολύμβηση (εκτός από την περιοχή εκβολής του ποταμού Σουλού στη λίμνη Βεγορίτιδα σύμφωνα με τα οριζόμενα στην Γ1/2758/13.6.1988 απόφαση του Νομάρχη Φλώρινας, Β 482) και κάθε άλλη χρήση εκτός από ύδρευση, ενώ, επίσης, καθορίστηκαν και τα συγκεκριμένα σημεία εκβολής των διαθετών λυμάτων στους αποδέκτες. Επιπλέον, με την ανωτέρω απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων προβλέφθηκε ότι η τροφοδοσία των μονάδων του ΑΗΣ με ακατέργαστο νερό για βιομηχανική χρήση εξασφαλίζεται από τη λίμνη Πολυφύτου μέσω αντλιοστασίου (ικανότητας 7.000 m3/h, εκ των οποίων τα 3.500 m3/h χρησιμοποιούνται στον ΑΗΣ Αγ. Δημητρίου, τα δε υπόλοιπα στον ΑΗΣ Καρδιάς). Επίσης, προβλέφθηκε η υποχρέωση εφοδιασμού της ΔΕΗ με άδεια της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Κοζάνης για την τροφοδοσία του ΑΗΣ με ακατέργαστο νερό και καθορίστηκαν οι όροι χρήσης πρώτων υλών, διαχείρισης και επεξεργασίας αερίων, στερεών και υγρών αποβλήτων, καθώς και άλλες υποχρεώσεις σχετικές με τον έλεγχο της ποιότητας του περιβάλλοντος. Ως πρώτες ύλες για το σύνολο των τεσσάρων μονάδων χρησιμοποιούνται λιγνίτης της ευρύτερης περιοχής του Σταθμού (μέση ετήσια κατανάλωση της τάξης των 550t/h ανά μονάδα), πετρέλαιο ντήζελ (9.000t ετησίως), λιγνίτης ιδιωτικών ορυχείων (σε ποσοστό 5%-7% του χρησιμοποιούμενου λιγνίτη), ενώ, επίσης, προβλέφθηκε η χρήση ορυκτελαίων και λιπαντικών, καθώς και πρόσθετων υλικών. Η ισχύς των συγκεκριμένων περιβαλλοντικών όρων έληγε μετά την πάροδο έξι (6) ετών από την ημερομηνία υπογραφής της ανωτέρω κοινής αποφάσεως. 4. Επειδή, ακολούθως, κατόπιν του υπ αρ. ΔΕΘ/1948/17.7.2002 εγγράφου της ΔΕΗ/ΔΕΘ Α.Ε. προς την Διεύθυνση Ελέγχου Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης και Θορύβου (ΕΑΡΘ) του Υπουργείου ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. (αρ. πρωτ. ΔΕΑΡΘ 93855/2.8.2002), αναθεωρήθηκαν, με την 93855/14.7.2005 κοινή απόφαση των Υφυπουργών ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ. και Ανάπτυξης, οι εγκριθέντες με την προμνησθείσα απόφαση περιβαλλοντικοί όροι του εν λόγω ΑΗΣ. Συγκεκριμένα, με την τελευταία αυτή απόφαση τροποποιήθηκαν, μεταξύ άλλων, οι μέγιστες οριακές τιμές εκπομπής σωματιδίων και για τις

τέσσερεις μονάδες του ΑΗΣ. Επίσης, προβλέφθηκε ότι η συγκέντρωση των σωματιδίων στην έξοδο των ηλεκτροστατικών φίλτρων όλων των μονάδων πρέπει να είναι συμβατή με τις απαιτήσεις της Οδηγίας 2001/80/ΕΚ ως προς τα όρια εκπομπής σωματιδίων για τις υφιστάμενες μεγάλες εγκαταστάσεις καύσης, ότι η ΔΕΗ Α.Ε. υποχρεούται να εφαρμόζει Βέλτιστες Διαθέσιμες Τεχνικές και να τηρεί τα συνιστώμενα όρια εκπομπών που μπορούν να επιτευχθούν με τις τεχνικές αυτές, προς τούτο δε οφείλει να υποβάλει στην αρμόδια υπηρεσία του ΥΠΕΧΩΔΕ μέχρι τις 30.9.2005 τεχνική έκθεση, με την οποία να αναλύεται η προσαρμογή του ΑΗΣ Καρδιάς στις απαιτήσεις της Οδηγίας 96/61/ΕΚ, ενώ, τέλος, ορίστηκε ότι οι λοιποί όροι της 29827/19.7.1996 κοινής αποφάσεως που δεν τροποποιήθηκαν εξακολουθούν να ισχύουν ως έχουν. Η ισχύς των ως άνω (τροποποιηθέντων και ανανεωθέντων) περιβαλλοντικών όρων προβλέφθηκε ότι λήγει στις 31.8.2007. 5. Επειδή, στη συνέχεια, με το υπ αρ. ΔΕΘ/3096/27.7.2007 έγγραφο του Διευθυντή Εκμετάλλευσης Θερμοηλεκτρικών Σταθμών (ΘΗΣ) της ΔΕΗ προς την ανωτέρω Διεύθυνση ΕΑΡΘ ζητήθηκε η κίνηση της διαδικασί0ας για την ανανέωση της ισχύος των ανωτέρω περιβαλλοντικών όρων, ενώ συνυποβλήθηκε και έκθεση με συμπληρωματικά διευκρινιστικά στοιχεία τόσο για τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) τύπου Α, που είχε υποβληθεί εν όψει της εκδόσεως της προαναφερθείσας 29827/19.7.1996 αποφάσεως, όσο και για τους περιβαλλοντικούς όρους λειτουργίας του ΑΗΣ. Η έκθεση αυτή περιελάμβανε, μεταξύ άλλων, τροποποιήσεις των περιβαλλοντικών όρων και της Μ.Π.Ε. ως προς τα χρησιμοποιούμενα πρόσθετα υλικά και ως προς επί μέρους στάδια της παραγωγικής διαδικασίας (αναρρόφηση σκόνης, διάταξη ηλεκτροστατικών φίλτρων, ταινιόδρομοι τέφρας, αποκομιδή τέφρας). Επίσης, αναφερόταν ότι η εγκατεστημένη ισχύς των Μονάδων III και IV ανέρχεται σε 325 MW αντίστοιχα, καθώς και ότι η επεξεργασία και διάθεση των υγρών αποβλήτων και λυμάτων του εν λόγω ΑΗΣ πραγματοποιείται δυνάμει της υπ αρ. ΔΥ&ΚΠ/4497/27.12.2006 αποφάσεως του Νομάρχη Κοζάνης, με την οποία χορηγήθηκε στην παρεμβαίνουσα, κατ εφαρμογή σχετικής εγκριθείσας μελέτης, οριστική άδεια διάθεσης λυμάτων και λειτουργίας βιολογικού σταθμού επεξεργασίας λυμάτων και βιομηχανικών αποβλήτων, με τελικό αποδέκτη των επεξεργασμένων αποβλήτων τον ποταμό Σουλού και υπό την προϋπόθεση τήρησης της Ε1β 221/22.1.1965 (Β 138) Υγειονομικής Διάταξης και των λοιπών σχετικών διατάξεων. Στην ίδια έκθεση αναφερόταν, περαιτέρω, ότι η χορηγηθείσα με την υπ αρ. 2562/14.6.2004 απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας ενιαία άδεια πολλαπλών χρήσεων νερού από τον ταμιευτήρα Πολυφύτου για τις ανάγκες υδροδότησης του ΑΗΣ Καρδιάς είχε ήδη λήξει, καθώς και ότι γίνονταν οι απαραίτητες ενέργειες για την ανανέωσή της.

Εντός δε του φακέλου της υποθέσεως ευρίσκεται το υπ αρ. 4618/17.6.2009 έγγραφο του Διευθυντή Κλάδου ΑΗΣ Καρδιάς προς τη Διεύθυνση Υδάτων της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας περί υποβολής αιτήματος ανανέωσης της άδειας χρήσης βιομηχανικού νερού για τις ανάγκες των τεσσάρων μονάδων του ΑΗΣ Καρδιάς, συνολικής ισχύος 1216 MW. Τέλος, στην εν λόγω έκθεση μνημονευόταν και το υπ αρ. ΔΕΘ/795/30.3.2005 έγγραφο του ως άνω Διευθυντή Εκμετάλλευσης Θερμοηλεκτρικών Σταθμών (ΘΗΣ) της ΔΕΗ προς τη Διεύθυνση ΕΑΡΘ, με το οποίο υποβλήθηκε τεχνική έκθεση σύμφωνα με τα οριζόμενα στις οδηγίες 1996/61/ΕΚ (IPPC) και 2001/80/ΕΚ, αναφορικά με την εφαρμογή βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών στις μεγάλες εγκαταστάσεις καύσεις - όπως ο επίμαχος ΑΗΣ. Σύμφωνα με την τελευταία αυτή τεχνική έκθεση, στο πλαίσιο της ανανεώσεως των περιβαλλοντικών όρων επιχειρείται η βελτιστοποίηση της λειτουργίας των τεσσάρων μονάδων του ΑΗΣ και η βελτίωση του βαθμού αποδόσεώς τους, μέσα από την εφαρμογή σύγχρονων πρακτικών λειτουργίας, συντήρησης και βελτίωσης του εξοπλισμού, καθώς και συστηματικής παρακολούθησης των επιμέρους λειτουργικών παραμέτρων. Στην ίδια έκθεση αναφέρεται ότι η ΔΕΗ εφαρμόζει βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές τόσο για τον περιορισμό των αερίων ρύπων (φυσική αποθείωση για τον περιορισμό του διοξειδίου του θείου, πρωτογενή μέτρα για τη μείωση των εκπομπών του ΝOx, αντικατάσταση των παλαιών ηλεκτροστατικών φίλτρων με νέα για τον έλεγχο και περιορισμό των αιωρούμενων σωματιδίων), όσο και σε άλλα στάδια της ηλεκτροπαραγωγής (αντικατάσταση των πτερυγίων, ροτόρων και εσωτερικών κελυφών των βαθμίδων υψηλής και χαμηλής πίεσης με νέα πτερύγια «τρισδιάστατης σχεδίασης, τύπου αντιδράσεως»). Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στη διαδικασία επεξεργασίας των υγρών αποβλήτων. 6. Επειδή, παράλληλα, με την υπ αρ. 33437/1904/Ε103/29.7.2008 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών, Ανάπτυξης και ΠΕΧΩΔΕ (Β 1634) τέθηκε σε ισχύ, από 1.1.2008, το Εθνικό Σχέδιο Μείωσης Εκπομπών (ΕΣΜΕ) σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. Γ εδ. 8 της υπ αρ. 29457/1511/8.7.2005 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών, Ανάπτυξης και ΠΕΧΩΔΕ (Β 992), σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της Οδηγίας 2001/80/ΕΚ, στο οποίο (σχέδιο) εντάχθηκε, μεταξύ άλλων, ο ΑΗΣ Καρδιάς. Ειδικότερα, με την απόφαση αυτή ορίζονται τα εξής: «Άρθρο 1 Σκοπός. Με την παρούσα απόφαση αποσκοπείται η εφαρμογή του άρθρου 4 (παρ.γ) της υπ. αριθ. 29457/1511/2005 κοινής υπουργικής απόφασης και κατ επέκταση του άρθρου 4 (παρ. 3β και 6) της οδηγίας 2001/80/ΕΚ του Συμβουλίου της 23ης Οκτωβρίου 2001 των

Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων «Για τον περιορισμό των εκπομπών στην ατμόσφαιρα ορισμέ νων ρύπων από μεγάλες εγκαταστάσεις καύσης» (ΕΕL 309/1/2001), με την έγκριση του Εθνικού Σχεδίου Μείωσης των Εκπομπών (ΕΣΜΕ) στην ατμόσφαιρα, διοξειδίου του θείου, οξειδίων του αζώτου και κονιορτού που προέρχονται από υφιστάμενες μεγάλες εγκαταστάσεις καύσης, ώστε, από 1η Ιανουαρίου 2008, οι συνολικές, ανά ρύπο, ετήσιες εκπομπές να μην υπερβαίνουν μια συγκεκριμένη τιμή. άρθρο 2 έγκριση του Εθνικού Σχεδίου Μείωσης Εκπομπών (ΕΣΜΕ) 1. Εγκρίνεται το Εθνικό Σχέδιο Μείωσης Εκπομπών (ΕΣΜΕ) των εκπομπών διοξειδίου του θείου, οξειδίων του αζώτου και κονιορτού από υφιστάμενες μεγάλες εγκαταστάσεις καύσης, το οποίο καταρτίσθηκε σύμφωνα με τους όρους και τη διαδικασία του άρθρου 4 (παρ. Γ) της υπ. αριθ. 29457/1511/2005 κοινής υπουργικής από φασης. Το ΕΣΜΕ περιλαμβάνει συνοπτικά: α) Τον προσδιορισμό γενικών και επί μέρους στόχων μείωσης των εκπομπών, β) Τα μέτρα και τα χρονοδιαγράμματα για την επίτευξη των στόχων αυτών, γ) Το μηχανισμό παρακολούθησης. Το περιεχόμενο του ΕΣΜΕ περιγράφεται αναλυτικά στο Παράρτημα του άρθρου 4 της παρούσας απόφασης 2. To ΕΣΜΕ αναφέρεται στις υφιστάμενες μεγάλες εγκαταστάσεις καύσης, όπως ορίζονται στην παρ. 10 του άρθρου 3 της υπ. αριθ. 29457/1511/2005 κοινής υπουργικής απόφασης, που επιλέχθηκαν από τους φορείς εκμετάλλευσής τους να ενταχθούν σε αυτό. 3. Η παρακολούθηση της εφαρμογής του ΕΣΜΕ καθώς και η αναθεώρησή του, γίνονται σύμφωνα με την παράγραφο 7 του ά ρθρου 4 της υπ. αριθ. 29457/1511/2005 κοινής υπουργικής απόφασης. 4. Το Εθνικό Σχέδιο Μείωσης Εκπομπών είναι επιδεικτικό τροποποιήσεων, μετά από την αξιολόγησή του από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σύμφωνα με το άρθρο 4 (παρ. 6, πέμπτο εδάφιο, περ. γ) της Οδηγίας 2001/80/ΕΚ. Αρθρο 3 Συμμόρφωση με το Εθνικό Σχέδιο Μείωσης Εκπομπών (ΕΣΜΕ) 1. Συμμόρφωση με το Εθνικό Σχέδιο Μείωσης Εκπομπών (ΕΣΜΕ) υπάρχει όταν επιτυγχάνονται οι ετήσιοι στόχοι εκπομπών για κάθε ρύπο που αναφέρεται στον Πίνακα Α2 του Παραρτήματος του άρθρου 4 από το σύνολο των υφιστάμενων μεγάλων εγκαταστάσεων καύσης της χώρας. 2. Σε κάθε φορέα εκμετάλλευσης αντιστοιχούν για κά θε ρύπο συνολικές ετήσιες εκπομπές ίσες με το άθροισμα της συμβολής στον ετήσιο στό χο όλων των μεγάλων εγκαταστάσεων καύσης του φορέα που υπάγονται στο ΕΣΜΕ για κάθε ρύπο, όπως απεικονίζονται στον Πίνακα Α2 του Παραρτήματος του άρθρου 4 (εφεξής, ετήσιος στόχος του φορέα εκμετάλλευσης). 3. Δεν υφίσταται μη συμμόρφωση με το ΕΣΜΕ στις ακόλουθες περιπτώσεις: α) Οταν οι συνολικές ετήσιες εκπομπές από το σύνολο των υφιστάμενων μεγάλων εγκαταστάσεων καύσης του φορέα εκμετάλλευσης δεν υπερβαίνουν τον ετήσιο στόχο

του για κάθε ρύπο και β) Οταν ένας ή περισσότεροι φορείς εκμετάλλευσης παρουσιάζουν υπέρβαση των ετήσιων στόχων τους, αλλά δεν υπάρχει υπέρβαση του εθνικού στόχου. Η παράγραφος δεν αναιρεί την επιβολή των κυρώσεων που προβλέπονται στο άρθρο 14 της υπ. αριθ. 29457/1511/2005 κοινής υπουργικής απόφασης, σε βάρος αυτού που παραβαίνει τις διατάξεις της άρθρο 4 Παράρτημα. Προσαρτάται και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της παρούσας απόφασης το Παράρτημα με το ΕΣΜΕ, συμπεριλαμβανομένων των Πινάκων 1, 2, 3 και 4, που ακολουθούν. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΜΕΙΩΣΗΣ ΤΩΝ ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΘΕΙΟΥ, ΟΞΕΙΔΙΩΝ ΤΟΥ ΑΖΩΤΟΥ ΚΑΙ ΚΟΝΙΟΡΤΟΥ, AΠΟ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΕΣ ΜΕΓΑΛΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΥΣΗΣ (ΕΣΜΕ) Α. ΓΕΝΙΚΑ. Κατ` εφαρμογή των παραγράφων Β και Γ του άρθρου 4 της υπ. αριθ. 29457/15/2005 κοινής υπουργικής απόφασης και κατ` επέκταση των παραγράφων 3, 4α και 6 του άρθρου 4 της οδηγίας 2001/80/ΕΚ, για τον περιορισμό των εκπομπών ορισμένων ρύπων από μεγάλες εγκαταστά σεις καύσης στην ατμόσφαιρα κάθε υφιστάμενη Μεγάλη Εγκατάσταση Καύσης (εφεξής, ΜΕΚ), από την 1.1.2008, οφείλει να τηρεί ορισμένες οριακές τιμές εκπομπών (εφεξής, ΟΤΕ) διοξειδίου του θείου (SO2), οξειδίων του αζώτου (ΝΟΧ) και κονιορτού. Εναλλακτικά, οι ΜΕΚ, στο σύνολό τους ή εν μέρει, μπορούν να συμμετέχουν σε ένα Εθνικό Σχέδιο Μείωσης Εκπομπών (εφεξής, ΕΣΜΕ), με το οποίο επιτυγχάνονται μειώσεις των ετήσιων εκπομπών στα επίπεδα που θα είχαν επιτευχθεί με την εφαρμογή των προαναφερόμενων ΟΤΕ. Κάθε υφιστάμενη ΜΕΚ θα πρέπει να τηρεί ΟΤΕ, αλλιώς να συμμετέχει στο ΕΣΜΕ. Μοναδική εξαίρεση οι ΜΕΚ που κατά την περίοδο 2008-2015 δεν θα υπερβούν την οροφή των 20.000 ωρών λειτουργίας και στη συνέχεια θα παύσουν οριστικά τη δραστηριότητά τους. Β. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΕΣ ΜΕΓΑΛΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΥΣΗΣ (ΜΕΚ) Σήμερα στην Ελλάδα υπάρχουν 32 υφιστάμενες ΜΕΚ που παρουσιάζονται στον Πίνακα Α1. Οι υπ αριθμό 1 έως 24 εγκαταστάσεις ανήκουν στη Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού Α.Ε., οι υπ αριθμό 25 έως 30 ανήκουν στα 4 ελληνικά... (... Α.Ε. (...,...) και... (...)...) και οι υπ` αριθμό 31 και 32 ανήκουν στη μεταλλουργική βιομηχανία.... Γ. ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΕΣΜΕ Το ΕΣΜΕ περιλαμβάνει τις αναφερόμενες στην παράγραφο Β ΜΕΚ, με εξαίρεση τις εγκαταστάσεις υπ αριθμόν 13, 14, 31 και 32 που εξαιρούνται από την τήρηση ΟΤΕ και από το ΕΣΜΕ... Οι εκπομπές SO2, ΝΟΧ και κονιορτού από τις υφιστάμενες ΜΕΚ κατά το έτος 2002, καθώς επίσης και η αντίστοιχη μέση ετήσια παροχή καυσαερίων παρουσιάζονται στον Πίνακα Α1. Στον Πίνακα Α2 παρουσιάζεται η συμβολή κάθε ΜΕΚ στους στόχους εκπομπών, καθώς επίσης και η αντίστοιχη ΟΤΕ αναφορικά με τους τρεις εμπλεκόμενους ρύπους. Στον Πίνακα Α3 παρουσιάζονται

τα ενδεχόμενα μέτρα μείωσης των εκπομπών και οι αντίστοιχες μειώσεις (Η/Φ παραπέμπει σε Ηλεκτρόφιλτρο, FGD παραπέμπει σε Μονάδα αποθείωσης καυσαερίων, FO παραπέμπει σε μαζούτ, Ref, gas παραπέμπει σε αέριο διυλιστηρίων). Σύμφωνα με τον Πίνακα Α3, μετά από την εφαρμογή των προτεινόμενων μέτρων μείωσης των εκπομπών θα τηρηθούν οι στόχοι για καθένα από τους ρύπους και για κάθε προβλεπόμενη περίοδο εφαρμογής (βλέπετε Πίνακα Α4) για το σύνολο των υφιστάμενων ΜΕΚ της χώρας.. ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΕΛΕΓΧΟΥ 1. Για τις υφιστάμενες ΜΕΚ, συμπεριλαμβανομένων αυτών που επωφελούνται του ΕΣΜΕ, οι προβλεπόμενες από τις κείμενες διατάξεις, αποφάσεις έγκρισης περιβαλλοντικών όρων που τους έχουν χορηγηθεί για τη νόμιμη λειτουργία τους, θα πρέπει να αναθεωρηθούν για να περιλάβουν μέτρα για την εφαρμογή της υπ. αριθ. 29457/15/2005 κοινής υπουργικής απόφασης. Οι αναθεωρημένες αποφάσεις έγκρισης περιβαλλοντικών όρων των ΜΕΚ που έχουν ενταχθεί στο ΕΣΜΕ, θα περιλαμβάνουν όρους για τους ετήσιους στόχους της χώρας των εκπομπών SO2, ΝΟΧ και κονιορτού, τα απαραίτητα μέτρα για την επίτευξη των στόχων αυτών, όπου απαιτείται, και την σχετική προθεσμία για την πραγματοποίησή τους, καθώς επίσης και όρους για την παρακολούθηση και την αναφορά των εκπομπών. 2. Από την έναρξη ισχύος της παρούσας απόφασης, τίθενται σε εφαρμογή τα προβλεπόμενα από την παρ. 5.1 του Παραρτήματος της Σύστασης 2003/47/ΕΚ. 3. Για κάθε υφιστάμενη ΜΕΚ που έχει ενταχθεί στο ΕΣΜΕ και εντός του επόμενου διμήνου υποβάλλεται στις αρμόδιες Υπηρεσίες των Υπουργείων ΠΕΧΩΔΕ και Ανάπτυξης έκθεση με τα σε μηνιαία βάση επεξεργασμένα στοιχεία και τον υπολογισμό των μηνιαίων εκπομπών SO2, ΝΟΧ και κονιορτού κατά το προηγηθέν τετράμηνο (Ιανουάριος - Απρίλιος, Μάιος - Αύγουστος, Σεπτέμβριος - Δεκέμβριος) και με εκτιμήσεις για την προοπτική των αντίστοιχων ετήσιων εκπομπών έως το τέλος Φεβρουαρίου κάθε έτους υποβάλλεται στις αρμόδιες Υπηρεσίες των Υπουργείων ΠΕΧΩΔΕ και Ανάπτυξης έκθεση με τα στοιχεία και τους υπολογισμούς των εκπομπών σε μηνιαία και σε ετήσια βάση κατά το προηγηθέν έτος, καθώς επίσης και με εκτιμήσεις για την προοπτική των ετήσιων εκπομπώ ν για το τρέχον έτος. Οι αρμόδιες αρχές ελέγχουν τις εκτιμήσεις των φορέων εκμετά λλευσης σχετικά με τις συνολικές ετήσιες εκπομπές SO2, NOx και κονιορτού για όλες τις εγκαταστάσεις, οι οποίες συμπεριλαμβάνονται στο σχέδιο, τις συγκρίνουν με τους ετήσιους στόχους εκπομπών της χώρας και είναι υπεύθυνες για την εποπτεία των εγκαταστάσεων αυτών, ούτως ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι συνολικές ετήσιες εκπομπές δεν υπερβαίνουν τους σχετικούς στόχους. 4. Σε περίπτωση οριστικής παύσης λειτουργίας εγκαταστάσεων, οι οποίες περιλαμβάνονται στο σχέδιο, προωθείται η διαδικασία αναθεώρησης του ΕΣΜΕ, σύ μφωνα με τις

διατάξεις του άρθρου 4 (παρ.γ, εδ. 7) της υπ. Αριθ. 29457/1511/2005 κοινής υπουργικής απόφασης. Η οριστική παύση λειτουργίας εγκαταστάσεων, οι οποίες περιλαμβάνονται στο σχέδιο, δεν επιφέρει αύξηση των ετήσιων συνολικών εκπομπών από τις εναπομένουσες εγκαταστάσεις, οι οποίες καλύπτονται από το σχέδιο. Η συμβολή των εγκαταστάσεων, των οποίων παύει οριστικά η λειτουργία στους ετήσιους στόχους της χώρας, θα αφαιρείται από τους εν λόγω στόχους. Ε. ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ 1. Οι προαναφερό μενοι Πίνακες Α1-Α4 καταρτίσθηκαν σύμφωνα με τη Σύσταση 2003/47/ΕΚ της Επιτροπής...». Μεταξύ δε των 32 υφιστάμενων ΜΕΚ που αναφέρονται στον Πίνακα Α1 του Παραρτήματος του άρθρου 4 της ανωτέρω αποφάσεως περιλαμβάνονται οι Μονάδες 1, 2, 3 και 4 του ΑΗΣ Καρδιάς (υπό τους αύξοντες αριθμούς 4, 5, 6 και 7 αντιστοίχως). Περαιτέρω, στον Πίνακα Α2 του ίδιου Παραρτήματος παρατίθεται, μεταξύ άλλων, η συμβολή των ανωτέρω τεσσάρων Μονάδων στους ετήσιους στόχους εκπομπών διοξειδίου του θείου, οξειδίων του αζώτου και σωματιδίων για την περίοδο 2008-2015, η οποία, αθροιζόμενη με τη συμβολή στον ετήσιο στόχο όλων των υπόλοιπων μεγάλων εγκαταστάσεων καύσης της ΔΕΗ Α.Ε. και των λοιπών φορέων που υπά γονται στο ΕΣΜΕ, ανέρχεται τελικώς (για την ίδια πάντοτε περίοδο 2008-2015) σε 105.390 t/y για το διοξείδιο του θείου, σε 92.190 t/y για τα οξείδια του αζώτου και σε 18.051 t/y για τα σωματίδια (βλ. σχετικώς και Πίνακα Α4 του Παραρτήματος περί των στόχων των εκπομπών). Ειδικώς, δε, για τις ΜΕΚ της ΔΕΗ Α.Ε. η συνολική συμβολή τους στον ετήσιο στόχο για την περίοδο 2008-2015 ανέρχεται σε 95.290 t/y για το διοξείδιο του θείου, σε 89.362 t/y για τα οξείδια του αζώτου και σε 17.495 t/y για τα σωματίδια. 7. Επειδή, εξ άλλου, στο πλαίσιο της διαδικασίας ανανεώσεως των περιβαλλοντικών όρων του επίμαχου ΑΗΣ, με το υπ αρ. ΔΕΘ/2868/29.8.2008 έγγραφο του Διευθυντή Εκμετάλλευσης ΘΗΣ της ΔΕΗ διαβιβάστηκε στη Διεύθυνση ΕΑΡΘ έκθεση ποιότητας ατμόσφαιρας της ευρύτερης περιοχής των Ν. Κοζάνης και Φλώρινας για το έτος 2007. Στην εν λόγω έκθεση αναφέρεται ότι ο έλεγχος ποιότητας της ατμόσφαιρας πραγματοποιείται μέσω συστήματος παρακολούθησης, καταγραφής και επεξεργασίας των τιμών βασικών ατμοσφαιρικών ρύπων (SO2, NO2, εισπνεύσιμα σωματίδια) και μετεωρολογικών παραμέτρων (ταχύτητα και διεύθυνση ανέμου, θερμοκρασία, σχετική υγρασία), το οποίο αναπτύσσεται σε εννέα θέσεις (Κοιλάδα, Κάτω Κώμη, Φλώρινα, Οικισμός, Αμύνταιο, Πεντάβρυσος, Ποντοκώμη, Πετρανά, Βεύη). Η έκθεση περιλαμβάνει τις μέσες εικοσιτετράωρες μετρήσεις των ανωτέρω ρύπων και παραμέτρων, καθώς επίσης και τις ωριαίες τιμές μέτρησης του SO2 και του NO2, τις υπερβάσεις των θεσμοθετημένων οριακών τιμών και τις

υψηλές τιμές που σημειώθηκαν ανά σταθμό μέτρησης. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έκθεσης αυτής, διαπιστώθηκε ότι τηρήθηκαν μεν τα ανώτατα όρια εκπομπών SO2, NO2 και NOX, πλην όμως πραγματοποιήθηκε μεγάλος αριθμός υπερβάσεων της ημερήσιας οριακής τιμής των 50 mg/m3 ως προς τα αιωρούμενα σωματίδια PM10 σε έξι σταθμούς (Πεντάβρυσος, Ποντοκώμη, Οικισμός, Βεύη, Κοιλάδα και Πετρανά). Περαιτέρω, με το υπ αρ. ΔΕΘ/3029/15.9.2008 έγγραφο του ως άνω Διευθυντή Εκμετάλλευσης ΘΗΣ της ΔΕΗ προς την ίδια αρχή (Διεύθυνση ΕΑΡΘ) υποβλήθηκε και έκθεση παρακολούθησης περιβαλλοντικών παραμέτρων του ΑΗΣ Καρδιάς για το ίδιο έτος 2007, βάσει της οποίας διαπιστώθηκαν ορισμένες υπερβάσεις των ημερήσιων ορίων εκπομπής στα αιωρούμενα σωματίδια στις Μονάδες Ι και ΙΙ, οφειλόμενες κυρίως στην κακή ποιότητα του καυσίμου, καθώς και συμφωνία των ποιοτικών χαρακτηριστικών των υδατικών αποβλήτων προς τους οικείους περιβαλλοντικούς όρους. Στην ίδια έκθεση αναφέρεται, επίσης, ότι έγιναν προσπάθειες βελτίωσης των παραμέτρων που αφορούν στην προστασία του περιβάλλοντος και κυρίως στην ποιότητα της ατμόσφαιρας, ότι δίνεται ιδιαίτερη μέριμνα στη βελτιστοποίηση της λειτουργίας των Μονάδων και στη βελτίωση του βαθμού απόδοσής τους με άμεσο περιβαλλοντικό όφελος, καθώς και ότι όλες οι Μονάδες του επίδικου ΑΗΣ έχουν ενταχθεί στο ΕΣΜΕ. Ακολούθως, με τα υπ αρ. ΔΕΘ/929/27.3.2009 και ΔΕΘ/928/27.3.2009 έγγραφα του Διευθυντή ΘΗΣ της ΔΕΗ διαβιβάστηκαν στη Διεύθυνση ΕΑΡΘ οι τεχνικές εκθέσεις ποιότητας ατμόσφαιρας της ευρύτερης περιοχής των Ν. Κοζάνης και Φλώρινας και παρακολούθησης περιβαλλοντικών παραμέτρων του ΑΗΣ Καρδιάς, αντίστοιχα, για το έτος 2008. Τα συμπεράσματα των εκθέσεων αυτών ταυτίζονται κατά βάση με τα συμπεράσματα των αντίστοιχων εκθέσεων του προηγούμενου έτους. Εκθέσεις ποιότητας της ατμόσφαιρας της ευρύτερης περιοχής των Ν. Κοζάνης και Φλώρινας υποβλήθηκαν στη Διεύθυνση ΕΑΡΘ και για τα έτη 2009 και 2010 (βλ. τα υπ αρ. ΔΕΘ/896/30.3.2010 και ΔΕΘ/870/29.3.2011 έγγραφα του αναπληρωτή Διευθυντή και του Διευθυντή Εκμετάλλευσης ΘΗΣ, αντίστοιχα). Με τις εκθέσεις αυτές διαπιστώθηκε η τήρηση των μέσων ετήσιων οριακών τιμών ως προς τα αιωρούμενα σωματίδια (πλην των σταθμών μέτρησης «Οικισμός» και «Φλώρινα»), καθώς και ορισμένες υπερβάσεις της ημερήσιας οριακής τιμής αυτών. Τέλος, τόσο στην έκθεση περιβαλλοντικών παραμέτρων λειτουργίας του ΑΗΣ Καρδιάς για το έτος 2009 (υπ αρ. ΔΕΘ/1283/5.5.2011 έγγραφο του Διευθυντή ΘΗΣ της ΔΕΗ προς τη Διεύθυνση ΕΑΡΘ), όσο και στην αντίστοιχη έκθεση για το έτος 2010 (υπ αρ. ΔΕΘ/3025/30.9.2011 έγγραφο του Διευθυντή ΘΗΣ της ΔΕΗ προς τη Διεύθυνση ΕΑΡΘ), επαναλαμβάνονται οι διαπιστώσεις των εκθέσεων των προηγούμενων ετών περί παρατήρησης ορισμένων υψηλών τιμών εκπομπών αερίων ρύπων,

οφειλόμενων κυρίως στην κακή ποιότητα του καυσίμου, και περί διάθεσης υδατικών αποβλήτων με ποιοτικά χαρακτηριστικά που πληρούν τους οικείους περιβαλλοντικούς όρους. Εξ άλλου, με το υπ αρ. ΔΕΘ/522/23.2.2010 έγγραφο του αναπληρωτή Διευθυντή ΘΗΣ της ΔΕΗ υποβλήθηκε στη Διεύθυνση ΕΑΡΘ συμπληρωματική τεχνική περιγραφή όσον αφορά το πρατήριο υγρών καυσίμων στο χώρο του ΑΗΣ. 8. Επειδή, περαιτέρω, με το ΔΠΠ/2031/4.6.2009 έγγραφο του Γενικού Διευθυντή Δυτικής Μακεδονίας της ΔΕΗ προς τη Διεύθυνση ΕΑΡΘ παρασχέθηκαν προς την ως άνω διεύθυνση οι αιτηθείσες από αυτή (με το../3.2.2009 έγγραφο) διευκρινίσεις σχετικά με το ΕΣΜΕ, στο πλαίσιο του προβληματισμού της υπηρεσίας σχετικά με την αναγκαιότητα επιβολής αυτοτελών οριακών τιμών εκπομπών με τις υπό εκπόνηση αποφάσεις έγκρισης περιβαλλοντικών όρων των ενταχθέντων ΑΗΣ της ΔΕΗ. Συγκεκριμένα, στο εν λόγω έγγραφο αναφέρεται ότι η ένταξη εγκαταστάσεων στο ΕΣΜΕ αποτελεί, κατά τη σχετική νομοθεσία, εναλλακτική επιλογή έναντι της τήρησης οριακών τιμών εκπομπής ανά εγκατάσταση, ότι η τήρηση των στόχων του ΕΣΜΕ δεν συνδέεται υποχρεωτικά με την τήρηση οριακών τιμών εκπομπής και ότι ο ετήσιος στόχος (με ισοδύναμο προς τη μεμονωμένη θέσπιση ορίων αποτέλεσμα) επιτυγχάνεται με τον περιορισμό των ωρών λειτουργίας των εγκαταστάσεων, ανάλογα με τις ανάγκες. Τα ανωτέρω δε είναι ιδιαιτέρως σημαντικά για τους λιγνιτικούς σταθμούς παραγωγής, στους οποίους, εξ αιτίας της μεγάλης διακύμανσης των ποιοτικών χαρακτηριστικών του καυσίμου, οι συγκεντρώσεις εκπομπής ρύπων παρουσιάζουν αντίστοιχα μεγάλες διακυμάνσεις. Επιπλέον, οι περισσότερες από τις μονάδες της ΔΕΗ που έχουν ενταχθεί στο ΕΣΜΕ έχουν περιορισμένη διάρκεια λειτουργίας, χαμηλό βαθμό απόδοσης και περιορισμένες δυνατότητες για την εγκατάσταση νέου αντιρρυπαντικού εξοπλισμού (κυρίως εξ αιτίας της έλλειψης χώρου), ενώ το κόστος συμμόρφωσης με την εγκατάσταση τέτοιου εξοπλισμού είναι υπερβολικά υψηλό, γεγονός που αναγνώρισε και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Συμπερασματικά, ο Γενικός Διευθυντής ζήτησε από τη Διεύθυνση ΕΑΡΘ να εκτιμήσει τα ανωτέρω, στην περίπτωση που επιλεγεί η λύση της επιβολής οριακών τιμών εκπομπής κατά τα αναφερόμενα στο άρθρο 9 και στο Παράρτημα IV της οδηγίας 2008/01/ΕΚ (νέα οδηγία IPPC), πρότεινε δε ενδεικτικά ανώτερα επίπεδα εκπομπών των μονάδων που μετέχουν στο ΕΣΜΕ. Σε συνέχεια δε της διαδικασίας ανανέωσης των περιβαλλοντικών όρων όλων των ΑΗΣ που εν τω μεταξύ εντάχθηκαν στο ΕΣΜΕ, η Διευθύντρια Περιβάλλοντος Παραγωγής της ΔΕΗ, με το ΔΠΠ/239/1.2.2011 έγγραφό της, παρέσχε στη Διεύθυνση ΕΑΡΘ του Υπουργείου ΠΕΚΑ περαιτέρω στοιχεία για τις οριακές τιμές

εκπομπών στους σταθμούς αυτούς. Στο έγγραφο αυτό επισυνάπτονται πίνακες 1, 3 και 4, στους οποίους καταγράφονται, αντίστοιχα, οι προτεινόμενες οριακές τιμές σε μηνιαία βάση και οι εκτιμώμενες για το έτος 2011 εκπομπές SO2 και σκόνης (οι εκπομπές NOx παραλείπονται, διότι είναι διαχρονικά πολύ χαμηλότερες του ορίου του ΕΣΜΕ). Οι εκτιμήσεις αυτές βασίζονται στις παραδοχές ότι οι συγκεντρώσεις εκπομπής SO2 για τις μονάδες των ΑΗΣ Πτολεμαΐδας, Καρδιάς και ΛΙΠΤΟΛ αναμένεται να κυμανθούν στα επίπεδα μεταξύ 200 και 250 mg/nm3, οι δε συγκεντρώσεις εκπομπής σκόνης διαμορφώνονται σε επίπεδα χαμηλότερα των 100 mg/nm3 για τον ΑΗΣ ΛΙΠΤΟΛ, 350 mg/nm3 για τις μονάδες II και III του ΑΗΣ Πτολεμαΐδας, 450 mg/nm3 για τη μονάδα IV ίδιου ΑΗΣ, 60 mg/nm3 για τις μονάδες III και IV του ΑΗΣ Καρδιάς και 200 mg/nm3 για τις μονάδες I και II του ίδιου ΑΗΣ. Με βάση τις ανωτέρω παραδοχές, στον συνημμένο πίνακα 3 [Εκτίμηση εκπομπών SO2 (t) έτους 2011] ο ΑΗΣ Καρδιάς εκτιμάται ότι θα εκπέμψει, το έτος 2011, συνολικά 9.220 t SO2, τη στιγμή που η συμμετοχή του, βάσει του ΕΣΜΕ, ανέρχεται σε 17.240 t, με συνέπεια να εμφανίζεται πλεόνασμα της τάξεως των 8.020 t, (συνολικά, οι ΑΗΣ της ΔΕΗ μετέχουν στο ΕΣΜΕ με 95.290 t, ενώ οι εκτιμώμενες για το έτος 2011 εκπομπές SO2 ανέρχονται σε 94.545 t, με συνέπεια να εκτιμάται ότι παραμένουν εντός των στόχων του ΕΣΜΕ). Αντίστοιχα, και με βάση τον συνημμένο πίνακα 4 [Εκτίμηση εκπομπών DUST (t) έτους 2011], οι συνολικές ετήσιες εκπομπές σκόνης του επίδικου ΑΗΣ εκτιμώνται σε 5.546 t, τη στιγμή που η συμμετοχή του στο ΕΣΜΕ ανέρχεται σε 4.310 t, με συνέπεια να διαμορφώνεται έλλειμμα 1.236 t, το οποίο καλύπτεται, σύμφωνα με τον ίδιο πίνακα, από τα πλεονάσματα των υπολοίπων ΑΗΣ (και στην περίπτωση αυτή, η ΔΕΗ εκτιμά ότι κινείται εντός στόχων του ΕΣΜΕ, εφόσον σε αυτήν αντιστοιχούν δικαιώματα 17.495 t, ενώ εκτιμά ότι θα εκπέμψει συνολικά 17.262 t). Πέραν των ανωτέρω, με το ΔΠΠ/559/28.2.2011 έγγραφο της Διευθύντριας Περιβάλλοντος Παραγωγής της ΔΕΗ προς τη Διεύθυνση ΕΑΡΘ απεστάλησαν στην τελευταία συμπληρωματικά στοιχεία ως προς τις εκπομπές SO2, NΟ2 και κονιορτού για το έτος 2010 όλων των υφισταμένων μεγάλων εγκαταστάσεων καύσης της ΔΕΗ που έχουν ενταχθεί στο ΕΣΜΕ. Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, οι συνολικές ετήσιες εκπομπές NO2 και κονιορτού για το έτος 2010 από τις ΜΕΚ της επιχείρησης ήταν χαμηλότερες του αντίστοιχου ετήσιου στόχου του φορέα εκμετάλλευσης, το ίδιο δε εκτιμάτο ότι θα συμβεί και κατά το έτος 2011. Αντιθέτως, οι συνολικές ετήσιες εκπομπές διοξειδίου του θείου για το έτος 2010 ευρίσκοντο υψηλότερα του αντίστοιχου ετήσιου στόχου του φορέα εκμετάλλευσης. Η υπέρβαση αυτή οφείλεται, σύμφωνα με το ίδιο έγγραφο, στο γεγονός ότι τέθηκε εκτός λειτουργίας το

συγκρότημα της αποθείωσης των καυσαερίων της μονάδας III του ΑΗΣ Μεγαλόπολης μετά το πέρας της εμπορικής του λειτουργίας (29.3.2010), εξαιτίας τεχνικών προβλημάτων, τα οποία όμως αντιμετωπίστηκαν (11.8.2010). Σε σχέση με τις τέσσερεις μονάδες του ΑΗΣ Καρδιάς, τα ετήσια απολογιστικά στοιχεία εκπομπών SO2, NO2 και κονιορτού ανήλθαν σε 6.004 t., 13.019 t. και 3.938 t., αντίστοιχα. Ακολούθως, με το ΔΠΠ/1444/2.6.2011 έγγραφό του, ο Γενικός Διευθυντής Παραγωγής της ΔΕΗ ζήτησε εκ νέου από τον Προϊστάμενο της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος του Υπουργείου ΠΕΚΑ την ανανέωση των περιβαλλοντικών όρων των ΑΗΣ που περιλαμβάνονται στο ΕΣΜΕ, μεταξύ των οποίων και ο επίμαχος, διατυπώνοντας την ακόλουθη πρόταση: α) Η ΔΕΗ να υποβάλλει έως την 28.2 κάθε έτους έκθεση που θα αφορά το χρονικό διάστημα από 1.1. έως 31.12. του έτους αυτού και θα αναφέρεται στον προγραμματισμό εκμετάλλευσης και στις αντίστοιχες προβλέψεις εκπομπών SO2, NO2 και σωματιδίων για το σύνολο των μονάδων που έχουν ενταχθεί στο ΕΣΜΕ. Η έκθεση αυτή θα περιλαμβάνει τον αναμενόμενο προγραμματισμό εκμετάλλευσης (ηλεκτροπαραγωγή) τόσο ανά μονάδα και σταθμό όσο και συνολικά, καθώς και τις αντίστοιχες προβλέψεις εκπομπών ρύπων κατανεμημένων ανά μήνα αλλά και αθροιστικά για ολόκληρο το έτος. Επιπλέον, η έκθεση θα περιλαμβάνει και αξιολόγηση των προβλέψεων σε σχέση με τους στόχους του ΕΣΜΕ, όχι μόνο ανά μονάδα και σταθμό αλλά και αθροιστικά για το σύνολο των ΑΗΣ που μετέχουν στο εθνικό σχέδιο. Τέλος, η ίδια έκθεση θα περιέχει (σε διμηνιαία και ετήσια βάση) και τα πραγματικά απολογιστικά στοιχεία εκμετάλλευσης και εκπομπών ρύπων του προηγούμενου έτους ανά μονάδα, σταθμό αλλά και αθροιστικά κατά τα ανωτέρω, καθώς και συγκριτική αξιολόγησή τους με τους στόχους του ΕΣΜΕ. Η έκθεση αυτή με ευθύνη της ΔΕΗ θα αναθεωρείται-ενημερώνεται ανά δίμηνο ως προς τα στοιχεία εκπομπών και θα υποβάλλεται στην αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου ΠΕΚΑ, μετά από εκτίμηση των πραγματικών στοιχείων εκμετάλλευσης και των εκπομπών ρύπων των μονάδων και σταθμών για το δίμηνο που προηγήθηκε. Οι δε οριακές ετήσιες τιμές για τις εκπομπές ρύπων από όλες τις μονάδες των ΑΗΣ που είναι ενταγμένοι στο ΕΣΜΕ είναι οι εξής: Διοξείδιο του θείου 95.290 t., οξείδια του αζώτου (ως διοξείδιο του αζώτου) 89.362 t. και σωματίδια 17.495 t.. β) Για τις οριακές τιμές εκπομπής των μονάδων της ΔΕΗ που εντάσσονται στο ΕΣΜΕ, σε εφαρμογή των οδηγιών 2008/01/ΕΚ και 2001/80/ΕΚ, προτείνεται η επιβολή μηνιαίων ποσοτήτων εκπομπής για τους ρύπους SO2 και σκόνη και μηνιαίων συγκεντρώσεων εκπομπής (mg/nm3) για τα NOx, στο πλαίσιο της πρόβλεψης της οδηγίας 2008/01/ΕΚ για εισαγωγή οριακών τιμών εκπομπής ή ισοδύναμων μέτρων. Η μηνιαία

οριακή τιμή ποσοτήτων εκπομπής (τόνοι/μήνα) επιμερίζεται μεν ανά καπνοδόχο, πλην η τήρησή της αφορά στο σύνολο του σταθμού. Επιπλέον, προτάθηκε η παροχή της δυνατότητας υπέρβασης του μηνιαίου ορίου σε ορισμένους σταθμούς, υπό την προϋπόθεση ότι οι υπερβάσεις αυτές, αθροιζόμενες σε ετήσια βάση, δεν ξεπερνούν μία συγκεκριμένη ποσότητα ετησίως, όπως αυτή θα καθορίζεται στις ΑΕΠΟ. Τέλος, προτάθηκε η θέσπιση πρόβλεψης, κατά την οποία οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΚΑ θα δύνανται να μην θεωρούν παράβαση την υπέρβαση των μηνιαίων ορίων εκπομπής, μετά από αξιολόγηση της τήρησης του ΕΣΜΕ για το σύνολο των εγκαταστάσεων της ΔΕΗ και της ποιότητας του περιβάλλοντος στην περιοχή που παρουσιάστηκε η υπέρβαση. Επί του ως άνω ΔΠΠ/1444/2.6.2011 εγγράφου ο Γενικός Διευθυντής Περιβάλλοντος του Υπουργείου ΠΕΚΑ απάντησε, με το 187536/4.7.2011 έγγραφό του, ότι η υπηρεσία αποδέχεται τις προταθείσες από τη ΔΕΗ οριακές τιμές εκπομπών για τις εγκαταστάσεις που έχουν ενταχθεί στο ΕΣΜΕ και ότι θα διαμορφώσει σχέδιο κειμένου προς ένταξη στις υπό έκδοση ΑΕΠΟ για τους ΑΗΣ που μετέχουν στο ΕΣΜΕ, όσον αφορά στην περιοδική ενημέρωση για την πορεία εφαρμογής του Σχεδίου. Στον συνημμένο στο ανωτέρω έγγραφο πίνακα, καθ ο μέρος αφορά τον επίμαχο ΑΗΣ, η ετήσια ποσότητα εκπομπών SO2 ανέρχεται σε 19.200 t, η αντίστοιχη σκόνης σε 6.750 t και η συγκέντρωση NOx ως NO2 σε 500 mg/nm3. 9. Επειδή, με βάση όλα τα ανωτέρω στοιχεία εκδόθηκε η ήδη προσβαλλόμενη απόφαση, με την οποία εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι λειτουργίας του επίμαχου ΑΗΣ, συνολικής ισχύος 1250 MW (Μονάδα Ι: 300 MW, Μονάδα ΙΙ: 300 MW, Μονάδα ΙΙΙ: 325 MW και Μονάδα IV: 325 MW). Στο στοιχείο 34 του προοιμίου της αποφάσεως αυτής αναφέρεται ότι «από την ημερομηνία έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων [του έτους 1996, όπως ανανεώθηκαν το έτος 2005] δεν επήλθαν ουσιαστικές αλλαγές στην παραγωγική διαδικασία των εγκαταστάσεων του ΑΗΣ Καρδιάς, εκτός των επικαιροποιήσεων/τροποποιήσεων που αναφέρονται στην αίτηση ανανέωσης περιβαλλοντικών όρων, καθώς και ότι δεν έχει επέλθει επιβάρυνση ως προς τις υφιστάμενες περιβαλλοντικές επιπτώσεις του εξεταζόμενου ΑΗΣ και επομένως δεν απαιτείται για τη συγκεκριμένη περίπτωση η τήρηση της διαδικασίας ΠΠΕΑ, ούτε υποβολή και δημοσιοποίηση ΜΠΕ (άρθρο 2, παρ. 7 του Ν. 3010/02)». Ως προς τα υγρά απόβλητα επαναλαμβάνονται (όροι Β2.2 και Δ2) οι προβλέψεις της αρχικής ΑΕΠΟ περί ορισμού αφενός του ποταμού Σουλού ως ενδιάμεσου αποδέκτη (και μέσω αυτού στην τεχνητή λίμνη Σουλού, απέναντι από τον ΑΗΣ Πτολεμαΐδας), αφετέρου δε της λίμνης Βεγορίτιδας ως τελικού αποδέκτη. Ορίζεται, επίσης, ότι απαγορεύεται η καθ οιονδήποτε τρόπο

διάθεση ανεπεξέργαστων ή ανεπαρκώς επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων στο περιβάλλον, καθώς και ότι το σύνολο των αποβλήτων της παραγωγικής διαδικασίας και των αστικών λυμάτων του ΑΗΣ υφίσταται επεξεργασία στο σύστημα που διαθέτει ο ΑΗΣ και διατίθεται σύμφωνα με τα οριζόμενα στην προαναφερθείσα ΔΥ&ΚΠ/4497/27.12.2006 απόφαση του Νομάρχη Κοζάνης. Περαιτέρω, προβλέπεται ότι «μετά τη ζώνη ανάμιξης ισχύουν τα όρια που έχουν θεσμοθετηθεί με την ΚΥΑ 46399/1352/1986 (ΦΕΚ 438 Β ). για την ανωτέρας τάξης χρήση του αποδέκτη, ενδιάμεσου και τελικού, όπως αυτή έχει καθορισθεί με σχετικές Νομαρχιακές Αποφάσεις (νερά κολύμβησης πλην της περιοχής εκβολής του ποταμού Σουλού» και «παράλληλα ισχύουν τα όρια/ποιοτικοί στόχοι που προβλέπονται για την προστασία του ποταμού Σουλού και της λίμνης Βεγορίτιδας από τις απορρίψεις επικίνδυνων ουσιών», σε περίπτωση δε που «προκύπτουν διαφορετικά θεσμοθετημένα όρια για τον ίδιο ρύπο υπερισχύει το αυστηρότερο». Στους ανωτέρω όρους της προσβαλλόμενης ΑΕΠΟ γίνεται παραπομπή αφενός στις 555/1990, 1900/22.3.1979, 10032/4.9.1987, Γ1/2758/13.6.1988 νομαρχιακές αποφάσεις και στην Ε1β 221/22.1.1965 Υγειονομική Διάταξη, αφετέρου δε, ως προς τα όρια και τους ποιοτικούς στόχους, στην 2/1.2.2001 Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου «περί καθορισμού των κατευθυντήριων και οριακών τιμών ποιότητας των νερών από απορρίψεις ορισμένων επικίνδυνων ουσιών που υπάγονται στον Κατάλογο II της οδηγίας 76/464/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 4ης Μαίου 1976» (Α 15), στην ΚΥΑ 50388/2704/Ε103/2003 «περί τροποποίησης και συμπλήρωσης της Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου 2/1.2.2001» (Β 1866) και στην ΚΥΑ 15782/1849/2001 «περί Ειδικού Προγράμματος μείωσης της ρύπανσης των νερών των Λιμνών Βεγορίτιδας, και Πετρών, και του ποταμού Σουλού από απορρίψεις ορισμένων επικίνδυνων ουσιών που υπάγονται στο Παράρτημα Ι παραγ. Β του άρθρου 6 της υπ` αριθ. 2/1.2.2001 Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου» (Β 797). Ως προς τη χρήση νερού προβλέπεται και πάλι (όρος Α9.2) ότι η τροφοδοσία του ΑΗΣ µε ακατέργαστο νερό για βιομηχανική χρήση εξασφαλίζεται από τη λίμνη Πολυφύτου «μέσω αντλιοστασίου συνολικής ικανότητας 8.300 m3/h εκ των οποίων τα 3.500 m3/h (κατά μέγιστο) χρησιμοποιούνται στον ΑΗΣ Καρδιάς και τα υπόλοιπα για τις ανάγκες των άλλων ΑΗΣ της ΔΕΗ Α.Ε. που λειτουργούν στην περιοχή», καθώς και ότι η ΔΕΗ Α.Ε. υποχρεούται να εφοδιασθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Α.Δ. Ηπείρου-Δυτ. Μακεδονίας με τις απαιτούμενες άδειες για κάθε χρήση νερού (Α9.1). Μετά δε την έκδοση της προσβαλλόμενης ΑΕΠΟ εκδόθηκε η υπ αρ. 61937/1238/2011- ΑΔΑ/24.4.2012 απόφαση των Γενικών Γραμματέων των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων Ηπείρου-Δυτικής Μακεδονίας και

Μακεδονίας-Θράκης, με την οποία χορηγήθηκε στη ΔΕΗ Α.Ε. άδεια χρήσης νερού για βιομηχανική χρήση από τον Ταμιευτήρα Πολυφύτου για τις ανάγκες υδροδότησης του ΑΗΣ Καρδιάς. Εξ άλλου, ως προς τις οριακές τιμές εκπομπής ρυπαντικών φορτίων (όρος Β.1.1) ορίζονται τα εξής: Στο πλαίσιο εφαρμογής της Οδηγίας 2008/1/ΕΚ «επιβάλλονται, ανά ρύπο, οι ακόλουθες οριακές τιμές εκπομπής (οι τιμές είναι μέσες μηνιαίες και για το διοξείδιο του θείου και τα σωματίδια βασίζονται στο συνδυασμό ισοδύναμων μέτρων (βαθμός αποθείωσης και αποκονίωσης των καυσαερίων) και βαθμού εκμετάλλευσης των Μονάδων): Διοξειδίου του θείου: 1.350t/μήνα, κατά μέγιστον, για το σύνολο των Μονάδων του ΑΗΣ. Επιτρέπονται υπερβάσεις του μηναίου ορίου με την προϋπόθεση ότι οι υπερβάσεις αθροιζόμενες σε ετήσια βάση δεν υπερβαίνουν τους 3.000t για το σύνολο των Μονάδων του ΑΗΣ. Σωματιδίων: 480t/μήνα, κατά μέγιστον, για το σύνολο των Μονάδων του ΑΗΣ. Επιτρέπονται οι υπερβάσεις του μηναίου ορίου με την προϋπόθεση ότι οι υπερβάσεις αθροιζόμενες σε ετήσια βάση δεν υπερβαίνουν τους 990t για το σύνολο των Μονάδων του ΑΗΣ. Οξειδίων του αζώτου (ως διοξείδιο του αζώτου): 500mg/N m3 (O2: 6% κ.ό, επί ξηρού), κατά μέγιστον, για κάθε Μονάδα του ΑΗΣ». Περαιτέρω, προβλέπεται ότι οι ετήσιες εκπομπές των τριών προαναφερόμενων ρύπων, συμποσούμενες με τις αντίστοιχες εκπομπές των λοιπών Μονάδων της ΔΕΗ Α.Ε. που εντάσσονται στο Εθνικό Σχέδιο Μείωσης Εκπομπών (ΕΣΜΕ), δεν πρέπει να υπερβαίνουν τις ακόλουθες οριακές τιμές: Διοξειδίου του θείου: 95.290t. Σωματιδίων: 17. 495t. Οξειδίων του αζώτου (ως διοξείδιο του αζώτου): 89.362t. Σε κάθε περίπτωση, προβλέπεται ότι «ισχύουν τα αναφερόμενα στην Οδηγία 2001/81/ΕΚ, η οποία ενσωματώθηκε στο ελληνικό δίκαιο με την ΚΥΑ 29459/1510/2005 καθώς και στο εγκεκριμένο, σύμφωνα με την ΚΥΑ 38030/2127/Ε103/08 αντίστοιχο Εθνικό Πρόγραμμα Μείωσης Εκπομπών κατ εφαρμογή της Οδηγίας». Εξ άλλου, ως προς τις πρώτες ύλες επαναλαμβάνονται κατά βάση (όρος Α8) οι προβλέψεις της αρχικής ΑΕΠΟ περί χρήσης λιγνίτη της ευρύτερης περιοχής του ΑΗΣ Καρδιάς (με μέση ετήσια κατανάλωση περί τους 15.000 kt), λιγνίτη ιδιωτικών ορυχείων (σε ποσοστό έως 10% του χρησιμοποιούμενου λιγνίτη) και πετρελαίου ντήζελ (περίπου 9 kt ετησίως), προβλέπεται δε η υποβολή και έγκριση σχετικής τεχνικής έκθεσης από το ΥΠΕΚΑ πριν τη χρήση καυσίμων (λιγνίτη ή ντήζελ) που υπερβαίνουν τις οριζόμενες ποσότητες, ενώ επίσης προβλέπεται και η χρήση πρόσθετων υλικών. Επίσης, στο κεφάλαιο Α.10 της προσβαλλόμενης ΑΕΠΟ γίνεται εκτενής αναφορά των Βέλτιστων Διαθέσιμων Τεχνικών που υποχρεούται να εφαρμόζει ο ΑΗΣ σε συμμόρφωση με την Οδηγία 2008/1/ΕΚ. Περαιτέρω, προβλέπεται ότι λόγω του μεγέθους του ΑΗΣ και της περιοχής, στην οποία ευρίσκεται

εγκατεστημένος (περιοχή δεχόμενη πιέσεις από τη λειτουργία και άλλως ΑΗΣ της ΔΕΗ Α.Ε.), η περιβαλλοντική πολιτική/διαχείριση δεν πρέπει να ασκείται μεμονωμένα, άλλα έχοντας υπόψη και τη λειτουργία των γειτονικών ΑΗΣ (όρος Δ11.2). Για την έκδοση της προσβαλλόμενης αποφάσεως ελήφθη, επίσης, υπόψη (βλ. στοιχείο 29 του προοιμίου) και το υπ αρ. 5364/4.9.2007 (α.π. ΔΕΑΡΘ 145118/10.9.2007) έγγραφο του Τμήματος Περιβάλλοντος της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Κοζάνης, με το οποίο εκφράστηκαν απόψεις επί του αιτήματος ανανέωσης των περιβαλλοντικών όρων λειτουργίας του επίμαχου ΑΗΣ. Η ισχύς της εν λόγω ΑΕΠΟ λήγει την 31.12.2015 (όρος Ε.1 της προσβαλλομένης αποφάσεως). Εξ άλλου, στον όρο Ε4 της προσβαλλόμενης ΑΕΠΟ ορίζεται ότι, εφόσον στην ευρύτερη περιοχή των εγκαταστάσεων του ΑΗΣ δεν υφίστανται προστατευόμενες περιοχές, «δεν απαιτούνται ειδικότερα μέτρα και έργα επί πλέον των αναφερόμενων στην παρούσα Απόφαση». Περαιτέρω, εντός των στοιχείων του φακέλου ευρίσκονται έγγραφα αλληλογραφίας μεταξύ της ΔΕΗ (ΑΗΣ Κ/Φ.331/12366/19.11.1997), της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Κοζάνης (2768/28.11.1997) και της Διεύθυνσης ΕΑΡΘ του Υπουργείου ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. (69578/19.2.1998), από τα οποία προκύπτει ότι η «τεχνητή λίμνη Σουλού» κατασκευάστηκε για τις ανάγκες της ΔΕΗ, επρόκειτο για προγραμματισμένη ενέργεια στο πλαίσιο των εγκεκριμένων με την 29827/19.7.1996 απόφαση περιβαλλοντικών όρων και λειτουργεί ως δεξαμενή φυσικής καθίζησης. Τέλος, σημειώνεται ότι ο επίδικος ΑΗΣ, μαζί με τους ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου, Αμυνταίου- Φιλώτα, Μελίτη και Πτολεμαΐδας, η λειτουργία του οποίου, όμως, διεκόπη το Νοέμβριο του 2014 σύμφωνα με το από 20.5.2015 υπόμνημα της παρεμβαίνουσας, συνιστούν το ενεργειακό κέντρο της Δυτικής Μακεδονίας, σύμφωνα δε με τα αναφερόμενα στο ίδιο υπόμνημα, κατά το έτος 2014 ο επίδικος ΑΗΣ παρήγαγε 5.403.415 MWH, το οποίο αντιστοιχεί στο 20,28% του συνόλου της θερμικής παραγωγής της ΔΕΗ. 10. Επειδή, στο άρθρο 24 του Συντάγματος (όπως αναθεωρήθηκε με το Ψήφισμα της 6ης Απριλίου 2001 της Ζ Αναθεωρητικής Βουλής των Ελλήνων) ορίζεται ότι: «1. Η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του Κράτους και δικαίωμα του καθενός. Για τη διαφύλαξή του το Κράτος έχει υποχρέωση να παίρνει ιδιαίτερα προληπτικά ή κατασταλτικά μέτρα στο πλαίσιο της αρχής της αειφορίας. Νόμος ορίζει τα σχετικά με την προστασία των δασών και των δασικών εκτάσεων... 2. Η χωροταξική αναδιάρθρωση της Χώρας, η διαμόρφωση, η ανάπτυξη, η πολεοδόμηση και η επέκταση των πόλεων και των οικιστικών γενικά περιοχών υπάγεται στη ρυθμιστική αρμοδιότητα και τον έλεγχο του Κράτους, με σκοπό να

εξυπηρετείται η λειτουργικότητα και η ανάπτυξη των οικισμών και να εξασφαλίζονται οι καλύτεροι δυνατοί όροι διαβίωσης. Οι σχετικές τεχνικές επιλογές και σταθμίσεις γίνονται κατά τους κανόνες της επιστήμης». Με τις διατάξεις αυτές έχει αναχθεί σε συνταγματικά προστατευόμενη αξία το οικιστικό, φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον, από το οποίο εξαρτάται η ποιότητα ζωής και η υγεία των κατοίκων των πόλεων και των οικισμών. Οι συνταγματικές αυτές διατάξεις απευθύνουν επιταγές στο νομοθέτη (κοινό και κανονιστικό) να ρυθμίσει την χωροταξική ανάπτυξη και πολεοδομική διαμόρφωση της χώρας με βάση ορθολογικό σχεδιασμό υπαγορευόμενο από πολεοδομικά κριτήρια, σύμφωνα με την ιδιομορφία, την φυσιογνωμία και τις ανάγκες κάθε περιοχής. Κριτήρια για την χωροταξική αναδιάρθρωση και την πολεοδομική ανάπτυξη των πόλεων και των οικιστικών εν γένει περιοχών είναι η εξυπηρέτηση της λειτουργικότητας και της αναπτύξεως των οικισμών και η εξασφάλιση των καλλίτερων δυνατών όρων διαβιώσεως των κατοίκων. Εν όψει της ανωτέρω συνταγματικής επιταγής για την προστασία του περιβάλλοντος εκδόθηκε ο ν. 1650/1986 (Α 160), με τον οποίο θεσπίστηκαν κανόνες αναφερόμενοι, πλην άλλων, στις προϋποθέσεις και στη διαδικασία για την έγκριση της εγκατάστασης δραστηριοτήτων ή εκτέλεσης έργων, από τα οποία επαπειλούνται δυσμενείς επιπτώσεις στο περιβάλλον. Με το ν. 3010/2002 «Εναρμόνιση του Ν. 1650/1986 με τις Οδηγίες 97/11/ΕΕ και 96/91/ΕΕ, διαδικασία οριοθέτησης και ρυθμίσεις θεμάτων για τα υδατορέματα και άλλες διατάξεις» (Α 91) ο ν. 1650/ 1986 τροποποιήθηκε. Ειδικότερα, με το άρθρο 1 του νέου νόμου, με το οποίο αντικαταστάθηκε το άρθρο 3 του ν. 1650/1986, παρέχεται εξουσιοδότηση για την κατάταξη, με απόφαση του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., των δημόσιων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε τρεις κατηγορίες, καθεμιάς δυναμένης να κατατάσσεται σε υποκατηγορίες, καθώς και σε ομάδες κοινές για όλες τις κατηγορίες, ανάλογα με τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον (παρ. 1) και ορίζεται ότι η πρώτη (Α) κατηγορία περιλαμβάνει τα έργα και τις δραστηριότητες που λόγω της φύσεως, του μεγέθους ή της εκτάσεώς τους είναι πιθανό να προκαλέσουν σοβαρές επιπτώσεις στο περιβάλλον (παρ. 2). Με το άρθρο 2 του νόμου αυτού αντικαταστάθηκε το άρθρο 4 του ν. 1650/1986 ως εξής: «[ως ίσχυε κατά τον κρίσιμο εν προκειμένω χρόνο, ήτοι πριν την αντικατάστασή του με τις διατάξεις του ν. 4014/2011, Α 209/21.9.2011] 1.α. Για την πραγματοποίηση νέων έργων ή δραστηριοτήτων ή τη μετεγκατάσταση υφισταμένων, τα οποία έχουν καταταγεί στις κατηγορίες που προβλέπονται στο προηγούμενο άρθρο, απαιτείται η έγκριση όρων για την προστασία του περιβάλλοντος. Έγκριση όρων για την προστασία του περιβάλλοντος απαιτείται επίσης για την

επέκταση, την τροποποίηση ή και τον εκσυγχρονισμό υφιστάμενων έργων ή δραστηριοτήτων, που έχουν καταταγεί στις παραπάνω κατηγορίες, εφόσον επέρχονται ουσιαστικές διαφοροποιήσεις σε σχέση με τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον. β.... 2. Για την έκδοση απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων για έργα και δραστηριότητες της πρώτης (Α) κατηγορίας απαιτείται υποβολή Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Η έγκριση περιβαλλοντικών όρων γίνεται με κοινή απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων και του συναρμόδιου Υπουργού. Για την έκδοση απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων γνωμοδοτούν: α) κατά περίπτωση οι Οργανισμοί που έχουν συσταθεί κατ εξουσιοδότηση του άρθρου 3 του Ν. 2508/1997 (ΦΕΚ 124 Α ), του Ν. 1515/1985 (ΦΕΚ 18 Α ) και του Ν. 1561/1985 (ΦΕΚ 148 Α ) και β) το οικείο Νομαρχιακό Συμβούλιο... 6. α. Για νέα έργα και δραστηριότητες ή τη μετεγκατάσταση, τον εκσυγχρονισμό, επέκταση ή τροποποίηση των υφισταμένων, της πρώτης (Α) κατηγορίας, εφόσον επέρχονται ουσιαστικές διαφοροποιήσεις σε σχέση με τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον, απαιτείται μαζί με την αίτηση και η υποβολή Προμελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Επί της Προμελέτης αυτής η αρμόδια για έγκριση περιβαλλοντικών όρων αρχή προβαίνει σε προκαταρκτική περιβαλλοντική εκτίμηση και αξιολόγηση της πρότασης που συνίσταται σε γνωμοδότηση ως προς τη θέση, το μέγεθος, το είδος, την εφαρμοζόμενη τεχνολογία, τα γενικά τεχνικά χαρακτηριστικά, τη χρήση των φυσικών πόρων, τη συσσωρευτική δράση με άλλα έργα, την παραγωγή αποβλήτων, τη ρύπανση και τις οχλήσεις, καθώς και τον κίνδυνο ατυχημάτων ιδίως από τη χρήση ουσιών ή τεχνολογίας 7. Η απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων μπορεί να εκδίδεται για ορισμένο χρονικό διάστημα που καθορίζεται στην ίδια απόφαση, μετά την πάροδο του οποίου υπόκειται σε αναθεώρηση ή ανανέωση. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται η τήρηση της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον παρόντα νόμο, μόνον εφόσον επέρχονται ουσιαστικές διαφοροποιήσεις ως προς τις επιπτώσεις στο περιβάλλον. 8. Αν δημιουργούνται σοβαρά προβλήματα υποβάθμισης του περιβάλλοντος ή αν παρατηρηθούν επιπτώσεις στο περιβάλλον, που δεν είχαν προβλεφθεί από τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, ή από την περιβαλλοντική έκθεση, το αρμόδιο όργανο για την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων, μπορεί να επιβάλλει πρόσθετους περιβαλλοντικούς όρους ή να μεταβάλλει τους αρχικούς ανεξάρτητα από την κατηγορία στην οποία υπάγεται το έργο ή η δραστηριότητα. 9.α. Η απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων για τα έργα και τις δραστηριότητες πρώτης (Α) κατηγορίας του άρθρου 3 χορηγείται μέσα σε ενενήντα (90) ημέρες από την υποβολή της αίτησης, εφόσον ο κατατεθείς φάκελος ήταν πλήρης και περιελάμβανε τα απαιτούμενα δικαιολογητικά 10. α. β. Με κοινές αποφάσεις του Υπουργού Περιβάλλοντος,