ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΤMHMA ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ & ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΟΛΙΚΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ (MBA - TQM) ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Προμελέτη σκοπιμότητας για την δημιουργία ξενοδοχειακής μονάδας για ιδιοκτήτες ρυμουλκούμενων,από οχήματα, σκαφών αναψυχής Αναστάσιος Ανδρ. Θωμόπουλος ΠΤΥΧΙΟΥΧΟΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 2009

Αφιερώνεται στους γονείς μου, Ανδρέα και Γεωργία, για την ηθική, ψυχική και υλική συμπαράσταση που μου παρέχουν αδιαλείπτως μέχρι σήμερα.

Η παρούσα διπλωματική εργασία έγινε για εκπαιδευτικούς σκοπούς και για αυτό τα λόγο τα στοιχεία της δεν πρέπει να θεωρούνται ακριβή.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ..i ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΙΝΑΚΩΝ, ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΩΝ & ΕΙΚΟΝΩΝ....ii ΚΕΦΑΛΑΙΟ I: ΣΥΝΟΨΗ ΤΗΣ ΠΡΟΜΕΛΕΤΗ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑΣ...1 1. Σύνοψη του ιστορικού και της ιδέας του προγράμματος 1 2. Σύνοψη αναλύσεως αγοράς και θεμάτων μάρκετινγκ...1 3. Πρώτες ύλες και άλλα εφόδια...2 4. Μηχανολογία και Τεχνολογία...3 5.Οργάνωση της επιχείρησης και Γενικά έξοδα..3 6. Οι ανθρώπινοι πόροι...3 7. Τοποθεσία και Περιβάλλον.3 8. Χρονοδιάγραμμα εκτελέσεως του επενδυτικού προγράμματος...4 9. Χρηματοοικονομική ανάλυση και αξιολόγηση της επένδυσης...4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙ: ΒΑΣΙΚΗ ΙΔΕΑ & ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ..5 1. Περιγραφή της ιδέας του επενδυτικού σχεδίου..5 2. Υποστηρικτές του σχεδίου Ιδρυτές.6 3. Ιστορικό του επενδυτικού προγράμματος...7 4. Μελέτες σκοπιμότητας....8 5. Κόστος προεπενδυτικών μελετών και σχετικών ερευνών που καλύπτονται από το πρόγραμμα...8 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙΙ:ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ & ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ...9 1. Ορισμός και δομή της αγοράς...9 1.1 Η έννοια του τουρισμού...9 1.2 Ανασκόπηση του φαινομένου του τουρισμού διεθνώς... 9 1.3 Ο τουρισμός στην Ελλάδα...10 1.4 Υποκλάδοι τουρισμού στην Ελλάδα...13 2. Ανάλυση αγοράς 15 2.1 Η ζήτηση για τον κλάδο..15 2.2 Ο υποκλάδος του θαλάσσιου τουρισμού στην Ελλάδα...17 2.3 Σύνοψη της ανάλυσης αγοράς.19 3. Ανάλυση των ανταγωνιστών.19 4. Ανάλυση του μάκρο - περιβάλλοντος του επενδυτικού σχεδίου...21 4.1 Πολιτικοί παράγοντες..21 4.2 Οικονομικοί παράγοντες..22 4.3 Κοινωνικοί παράγοντες...23 4.4 Τεχνολογικοί παράγοντες 24

5. Υπολογισμός του μεριδίου αγοράς και πρόγραμμα πωλήσεων.25 5.1 Δομή της πελατείας..25 5.2 Διάσταση προϊόντος.26 5.3 Διάσταση τιμής...28 5.4 Διάσταση προώθησης..29 5.5 Διάσταση τοποθεσίας...29 5.6 Διάσταση ανθρώπινου δυναμικού...30 5.7 Διάσταση διαδικασιών.31 5.8 Φυσική διάσταση.31 6. Έσοδα από πωλήσεις.31 6.1 Έσοδα από τη διαμονή στην ξενοδοχειακή μονάδα 32 6.2 Έσοδα από το εστιατόριο και το μπαρ.34 6.3 Έσοδα από το παρκινγκ σκαφών.34 6.4 Έσοδα από την πώληση ανταλλακτικών εξοπλισμού για τα σκάφη αναψυχής 35 6.5 Συνολικά έσοδα από τις δραστηριότητες της επιχείρησης..36 7. Έξοδα προώθησης και προβολής...36 ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV: ΠΡΩΤΕΣ ΥΛΕΣ & ΑΛΛΑ ΕΦΟΔΙΑ..38 1.Ταξινόμηση των πρώτων υλών και των άλλων εφοδίων...38 2. Επιλογή των πρώτων υλών και των άλλων εφοδίων.38 3. Μάρκετινγκ προμηθειών Πρόγραμμα προμηθειών 39 4. Επιλογή προμηθευτή..40 5. Εισροές υλικών Προμηθευτές.40 6. Υπολογισμός του κόστους.41 ΚΕΦΑΛΑΙΟ V: ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ & ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΑ.43 1. Πρόγραμμα παραγωγής της επιχείρησης...43 2. Κτιριακά και περιβάλλοντας χώρος...43 3. Κατασκευή κτιριακών 44 4. Απαραίτητα έργα υποδομής...46 5. Μηχανολογικός εξοπλισμός..47 6. Επίπλωση, εξοπλισμός και διακόσμηση της μονάδας...48 7. Έργα διαμόρφωσης περιβάλλοντος χώρου 49 ΚΕΦΑΛΑΙΟ VI: ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ & ΓΕΝΙΚΑ ΕΞΟΔΑ.50 1. Οργανωσιακές λειτουργίες και οργανωσιακή δομή της μονάδας 50 2. Οργανόγραμμα εταιρείας...51 3. Γενικά Έξοδα της εταιρίας 53 ΚΕΦΑΛΑΙΟ VII: ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΙ ΠΟΡΟΙ 55 1. Επιλογή Προσωπικού 55

2. Στελέχωση Διοίκησης 55 3. Στελέχωση ξενοδοχειακής μονάδας...56 3.1 Στελέχωση τμήματος Λογιστηρίου..56 3.2 Στελέχωση τμήματος Καθαριότητας και Συντήρησης 56 3.3 Στελέχωση τμήματος Εστιατορίου και Μπαρ.57 3.4 Στελέχωση τμήματος Υποδοχής (reception) 57 4. Στελέχωση μαρίνας 57 4.1 Στελέχωση τμήματος Διευθέτησης σκαφών και Παρκινγκ.58 4.2 Στελέχωση τμήματος Ασφάλειας συγκροτήματος..58 5. Στελέχωση εποχιακού προσωπικού...58 6. Μισθοί προσωπικού...59 ΚΕΦΑΛΑΙΟ VIII: ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ, ΧΩΡΟΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 61 1. Εκτίμηση των αναγκών σε χώρους, της μονάδας..61 2. Στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος 61 3. Περιβαλλοντικές επιπτώσεις και μέτρα αντιμετώπισής τους 62 4.Επιλογή τόπου εγκατάστασης 63 5. Επιλογή οικοπέδου.64 ΚΕΦΑΛΑΙΟ IX: ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ & ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΚΤΕΛΕΣΩΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ..65 1. Σύσταση επιτελείου διαχειρίσεως του έργου (project management) 65 2. Σύσταση της εταιρείας και νομικές απαιτήσεις.65 3. Λήψη αδειών..66 4. Προγραμματισμός χρηματοδοτήσεως...67 5. Χρονοδιάγραμμα εκτελέσεως του επενδυτικού σχεδίου...67 ΚΕΦΑΛΑΙΟ X: ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ & ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ.71 1. Συνολικό κόστος επενδύσεως 71 2. Χρηματοδότηση του επενδυτικού σχεδίου 71 3. Ανάλυση του κόστους παραγωγής.73 4. Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσης (για τα πρώτα 5 έτη λειτουργίας)..74 5. Προϋπολογιστικοί Ισολογισμοί της επιχείρησης (για τα πρώτα 5 έτη λειτουργίας).75 6. Κεφάλαιο Κίνησης.76 7. Προϋπολογιστικές καταστάσεις καθαρών ταμειακών ροών (για τα πρώτα 5 έτη λειτουργίας)... 76 8. Αξιολόγηση της επένδυσης 77 8.1. Χρόνος αποδόσεως του επενδυμένου κεφαλαίου...77 8.2. Ρυθμός αποδόσεως της επένδυσης (ROI)...78 8.3. Μέθοδος Καθαρής Παρούσας Αξίας (ΚΠΑ)..78 8.4. Μέθοδος του Εσωτερικού Συντελεστή Απόδοσης (ΕΣΑ)..80

8.5. Ανάλυση ευαισθησίας.80 8.6.Ανάλυση νεκρού σημείου 83 9. Επιδράσεις στην Εθνική Οικονομία..84 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ.86 1. Ξένη Βιβλιογραφία 86 2.Ελληνική Βιβλιογραφία..86 3. Μελέτες..87 4. Ιστοσελίδες 87

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τους καθηγητές μου στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, τόσο του Τμήματος Οικονομικής Επιστήμης όπου ολοκλήρωσα τις προπτυχιακές μου σπουδές, όσο και του Τμήματος Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων που με δίδαξαν στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα MBA TQM, για τις γνώσεις που μου προσέφεραν. Ιδιαίτερες ευχαριστίες θα ήθελα να εκφράσω στον επιβλέποντα Καθηγητή μου, πρώην Πρύτανη του Πανεπιστημίου Πειραιώς, κύριο Σωτήρη Καρβούνη για την πολύτιμη βοήθεια που μου προσέφερε κατά την εκπόνηση αυτής της διπλωματικής. Τέλος θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους όσους μου συμπαραστάθηκαν κατά τη διάρκεια των μεταπτυχιακών μου σπουδών και στο διάστημα συγγραφής αυτής της εργασίας.

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΙΝΑΚΩΝ, ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΩΝ & EIKONΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙ Πίνακας ΙΙ.1, Μέτοχοι της υπό μελέτη επιχείρησης. Πίνακας ΙΙ.2, Υπολογισμός του κόστους προεπενδυτικών μελετών και προπαρασκευαστικών ερευνών. ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙΙ Πίνακας III.1, Δυναμικότητα καταλυμάτων ξενοδοχειακού τύπου κατ έτος (1997 2007). Πίνακας ΙΙΙ.2, Δυναμικότητα καταλυμάτων ξενοδοχειακού τύπου ανά περιφέρεια (2003 2007). Πίνακας ΙΙΙ.3, Δυναμικότητα καταλυμάτων ξενοδοχειακού τύπου της περιφέρειας Πελοποννήσου ανά νομό (2003 2007). Πίνακας ΙΙΙ.4, Εξέλιξη του αριθμού των αφίξεων των τουριστών σε καταλύματα ξενοδοχειακού τύπου (2003 2007). Πίνακας ΙΙΙ.5, Εξέλιξη των διανυκτερεύσεων δε καταλύματα ξενοδοχειακού τύπου ανά γεωγραφική περιφέρεια (2003-2004). Πίνακας ΙΙΙ.6, Εξέλιξη των διανυκτερεύσεων σε καταλύματα ξενοδοχειακού τύπου ανά νομό για την περιφέρεια Πελοποννήσου (2003-2007). Πίνακας ΙΙΙ.7, Αριθμός καταλυμάτων ξενοδοχειακού τύπου που δραστηριοποιούνται στην Αργολίδα, ανά περιοχή και κατηγορία (2007). Πίνακας ΙΙΙ.8, Χαρακτηριστικά ξενοδοχειακών μονάδων ανταγωνιστικών προς την υπό ίδρυση μονάδα. Πίνακας ΙΙΙ.9, Πληρότητα κλινών στα καταλύματα ξενοδοχειακού τύπου κατά μήνα (2003-2007). Πίνακας ΙΙΙ.10, Πληρότητα κλινών της υπό μελέτη μονάδας κατά μήνα (για το πρώτο έτος λειτουργίας). Πίνακας ΙΙΙ.11, Προβολή των εσόδων από τη διαμονή στην ξενοδοχειακή μονάδα (για το πρώτο έτος λειτουργίας). Πίνακας ΙΙΙ.12, Προβολή των εσόδων από τη διαμονή στην ξενοδοχειακή μονάδα (για τα επόμενα τέσσερα έτη λειτουργίας). Πίνακας ΙΙΙ.13, Προβολή των εσόδων από εστιατόριο και μπαρ (για τα πέντε πρώτα έτη λειτουργίας).

Πίνακας ΙΙΙ.14, Προβολή των εσόδων από το παρκινγκ σκαφών αναψυχής (για τα πρώτα πέντε έτη λειτουργίας). Πίνακας ΙΙΙ.15, Προβολή των εσόδων από την πώληση ανταλλακτικών εξοπλισμού για τα σκάφη αναψυχής (για τα πρώτα πέντε έτη λειτουργίας). Πίνακας ΙΙΙ.16, Προβολή των συνολικών εσόδων της επιχείρησης (για τα πρώτα πέντε έτη λειτουργίας). Πίνακας ΙΙΙ.17, Υπολογισμός του κόστους προώθησης και προβολής (για το πρώτο έτος λειτουργίας). Πίνακας ΙΙΙ.18, Υπολογισμός του κόστους προώθησης και προβολής (για τα επόμενα τέσσερα έτη λειτουργίας). ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙV Πίνακας IV.1, Υπολογισμός του συνολικού κόστους πρώτων υλών και των άλλων εφοδίων (για το πρώτο έτος λειτουργίας). Πίνακας IV.2, Υπολογισμός του συνολικού κόστους πρώτων υλών και των άλλων εφοδίων (για τα επόμενα τέσσερα έτη λειτουργίας). ΚΕΦΑΛΑΙΟ V Πίνακας V.1, Υπολογισμός του συνολικού κόστους για την κατασκευή κτιριακών. Πίνακας V.2, Υπολογισμός του συνολικού κόστους των έργων υποδομής. Πίνακας V.3, Υπολογισμός του συνολικού κόστους για την αγορά και εγκατάσταση του μηχανολογικού εξοπλισμού. Πίνακας V.4, Υπολογισμός του κόστους επίπλωσης, εξοπλισμού και διακόσμησης της υπό μελέτης μονάδας. Πίνακας V.5, Υπολογισμός του κόστος διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου. Πίνακας V.6, Υπολογισμός του συνολικού κατασκευαστικού και εξοπλιστικού Κόστους. ΚΕΦΑΛΑΙΟ VI Εικόνα VI.1: Οργανόγραμμα της εταιρείας. Πίνακας V.1, Γενικά έξοδα της επιχείρησης (για το πρώτο έτος λειτουργίας). Πίνακας V.2, Γενικά έξοδα της επιχείρησης (για τα επόμενα τέσσερα έτη λειτουργίας).

ΚΕΦΑΛΑΙΟ VII Πίνακας VII.1, Υπολογισμός του κόστους προσωπικού (για το πρώτο έτος λειτουργίας). Πίνακας VII.2, Υπολογισμός του ετήσιου κόστους προσωπικού (για τα τέσσερα έτη λειτουργίας). ΚΕΦΑΛΑΙΟ VIII Πίνακας VIII.1, Το κλίμα της Αργολίδας κατά μέσο όρο. ΚΕΦΑΛΑΙΟ IX Πίνακας ΙΧ.1, Κατάλογος δραστηριοτήτων, της σειράς αυτών, και του χρόνου που απαιτείται για κάθε μία. Διάγραμμα ΙΧ.1, Διάγραμμα Gantt. ΚΕΦΑΛΑΙΟ X Πίνακας Χ.1, Υπολογισμός του συνολικού κόστους επενδύσεως. Πίνακας Χ.2, Χρηματοδοτικό σχήμα της επένδυσης. Πίνακας Χ.3, Αποπληρωμή δανείου ανά έτος. Πίνακας Χ.4, Υπολογισμός του κόστους παραγωγής (για τα πρώτα πέντε έτη λειτουργίας). Πίνακας Χ.5, Προβολή των προϋπολογιστικών καταστάσεων αποτελεσμάτων χρήσης (για τα πρώτα πέντε έτη λειτουργίας). Πίνακας Χ.6, Προβολή των προϋπολογιστικών Ισολογισμών (για τα πρώτα πέντε έτη λειτουργίας). Πίνακας Χ.7 Υπολογισμός Κεφαλαίου Κίνησης της επιχείρησης (για τα πρώτα πέντε έτη λειτουργίας). Πίνακας Χ.8, Υπολογισμός των ΚΤΡ και της αθροιστικής ΚΤΡ της επιχείρησης (για τα πρώτα πέντε έτη λειτουργίας). Πίνακας Χ.9, Καθαρή Παρούσα Αξία με συντελεστή προεξόφλησης 9 %. Πίνακας Χ.10, Καθαρή Παρούσα Αξία με συντελεστή προεξόφλησης 10 %. Πίνακας Χ.11, Υπολογισμός μεταβληθέντων εσόδων. Πίνακας Χ.12, Υπολογισμός των προεξοφλημένων ταμειακών ροών, με συντελεστή προεξόφλησης 9 % για αύξηση των εσόδων κατά 10%, ενώ τα έξοδα δεν μεταβάλλονται. Πίνακας Χ.13, Προβολή προσαρμοσμένων ΚΠΑ στις αντίστοιχες μεταβολές των εσόδων (με συντελεστή προεξόφλησης 9 %). Πίνακας Χ.14, Υπολογισμός των εξόδων, βάσει των αντίστοιχων ποσοστιαίων μεταβολών.

Πίνακας Χ.15, Υπολογισμός των προεξοφλημένων ταμειακών ροών, με συντελεστή προεξόφλησης 9 % για αύξηση των εξόδων κατά 10%, ενώ τα έσοδα παραμένουν αμετάβλητα. Πίνακας Χ.16, Προβολή προσαρμοσμένων ΚΠΑ στις αντίστοιχες μεταβολές των εξόδων (με συντελεστή προεξόφλησης 9 %). Πίνακας Χ.17, Υπολογισμός των σταθερών και μεταβλητών εξόδων της επιχείρησης.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι Σύνοψη της προμελέτης σκοπιμότητας. 1. Σύνοψη του ιστορικού και της ιδέας του προγράμματος. Η παρούσα προμελέτη σκοπιμότητας αφορά στη δημιουργία μιας ξενοδοχειακής μονάδας με σκοπό την υποδοχή και εξυπηρέτηση πελατών που κατέχουν σκάφη αναψυχής. Η μονάδα θα βρίσκεται στην περιοχή της Αργολίδας και συγκεκριμένα, στην επαρχία Ναυπλίου στον Δήμο Ασίνης, στη θέση Άγιος Νικόλαος στον όρμο Δρεπάνου. Θα έχει 20 δωμάτια με δυναμικότητα 60 κλινών, ενώ παράλληλα θα διαθέτει μαρίνα ελλιμενισμού που θα μπορεί να εξυπηρετήσει 21 σκάφη αναψυχής και θα δίνει τη δυνατότητα στους πελάτες της, για διαχείμανση των σκαφών τους σε ειδικά διαμορφωμένο στεγασμένο χώρο. Ακόμη, θα διαθέτει πισίνα 145 τμ και γήπεδο τένις διατάσεων 12 μ επί 24 μ. Η συγκεκριμένη επένδυση αποφασίστηκε να πραγματοποιηθεί με στόχο την τουριστική αξιοποίηση της περιοχής μέσω της δυναμικής προβολής μιας ποιοτικής ξενοδοχειακής επιχείρησης και της προσέλκυσης σημαντικού αριθμού τουριστών. Φορείς της επένδυσης είναι ο επιχειρηματίας κ. Θωμόπουλος Ανδρέας, που δραστηριοποιείται επί 35ετία στην ευρύτερη περιοχή της Αργολίδας, ο πολιτικός μηχανικός κ. Θωμόπουλος Δημήτριος και ο οικονομολόγος κ. Θωμόπουλος Αναστάσιος. Και οι τρεις επενδυτές πιστεύουν στις αρχές και τη φιλοσοφία της Διοίκησης Ολικής Ποιότητας, τις οποίες και θα εφαρμόσουν κατά τη λειτουργία της υπό μελέτη μονάδας. 2. Σύνοψη αναλύσεως αγοράς και θεμάτων μάρκετινγκ. Σύμφωνα με τις σύγχρονες τάσεις στην αγορά του τουριστικού προϊόντος, γίνεται μια στροφή των πελατών, παγκοσμίως, προς τις ξενοδοχειακές μονάδες που προσφέρουν ποιοτικά υψηλές υπηρεσίες. Η σταθερή άνοδος, των τουριστών παγκοσμίως, που παρατηρείται τα τελευταία 20 χρόνια, δείχνει την σημασία του τουρισμού στην παγκόσμια οικονομία, ενώ η συνεχής αύξηση των αφίξεων τουριστών στην Ελλάδα με παράλληλη αύξηση των διανυκτερεύσεων και κατ επέκταση των εισπράξεων, καταδεικνύει τη μεγάλη συμβολή του τουρισμού στην ανάπτυξη της Ελλάδα, ειδικότερα. Παρόλα αυτά ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι η το μοντέλο του ελληνικού τουριστικού προϊόντος παραμένει σταθερό από το 1980 και στηρίζεται στο δίπτυχο ήλιος θάλασσα, ενώ εμφανής είναι η έντονη εποχικότητα. Αυτό ισχύει για όλη την επικράτεια αλλά και για την περιφέρεια Πελοποννήσου και το νομό Αργολίδος πιο συγκεκριμένα, που θα γίνει η υπό μελέτη μονάδα.

Η επένδυση σε εναλλακτικές μορφές τουρισμού, που θα μειώσει το φαινόμενο της εποχικότητας, αναπτύσσεται δειλά. Ενθαρρυντικά όμως είναι τα στοιχεία από την ανάλυση του υποκλάδου του θαλάσσιου τουρισμού, αφού είναι μια από τις ανερχόμενες μορφές τουρισμού, που έχει προοπτικές ανάπτυξης στην Ελλάδα, λόγω των ακτογραμμών της, των πολυάριθμων νησιών της καθώς και εξαιτίας της μακραίωνης ναυτικής της παράδοσης. Όσον αφορά την στρατηγική που επέλεξε να ακολουθήσει για να ισχυροποιήσει τη θέση της η επιχείρηση, έναντι των ανταγωνιστών της, αυτή θα είναι στρατηγική διαφοροποίησης μέσα από την παροχή υπηρεσιών ελλιμενισμού σε πελάτες με σκάφη αναψυχής, οι οποίοι αποτελούν και το target group της. Τα έσοδα της μονάδας θα στηρίζονται τόσο στη βασική της υπηρεσία, δηλαδή την διαμονή των πελατών και την εστίασή τους, όσο και στην ενοικίαση, σε ετήσια βάση, θέσεων παρκινγκ για τα σκάφη αναψυχής και την πώληση ανταλλακτικών για αυτά. Από το πρώτο κιόλας έτος λειτουργίας της επιχείρησης αναμένεται να υπάρξει μέση μηνιαία πληρότητα της τάξης του 48,5%, (όταν πανελλαδικά το 2007 ήταν 46 %) και να αυξάνεται κάθε έτος. Η προβολή και η προώθηση της μονάδας θα στηριχθεί στα παραδοσιακά έντυπα μέσα (περιοδικά και εφημερίδες) αλλά και στα ηλεκτρονικά, μιας και έχει αποφασιστεί να κατασκευαστεί ιστοσελίδα με το όνομα της εταιρίας αλλά και να διαφημιστεί σε άλλες ιστοσελίδες τουριστικού ενδιαφέροντος, και περιεχομένου συναφές με τα σκάφη αναψυχής. 3. Πρώτες ύλες και άλλα εφόδια. Για να ξεκινήσει τη λειτουργία της, αλλά και για να καταστεί βιώσιμη αυτή η επιχείρηση είναι απαραίτητη η ύπαρξη των κατάλληλων πρώτων υλών. Εάν δεν γίνει σωστή επιλογή των υλικών, έτσι ώστε να πληρούνται οι προδιαγραφές που θα τεθούν, ως προς την ποιότητα, τη λειτουργικότητα και το κόστος τότε η επένδυσή μας δεν δύναται να συνεχιστεί και απειλείται με μία ενδεχόμενη αποτυχία. Τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν περισσότερο συμβατά, να μην επηρεάζουν το περιβάλλον και να μην συντελούν στην εξάντληση των φυσικών πόρων. Στην παρούσα επένδυση θα χρειαστούν καταρχήν νερό, ηλεκτρικό και καύσιμα. Για την λειτουργία του εστιατορίου και του μπαρ θα χρειαστούν τρόφιμα και ποτά, ενώ για την καθαριότητα και την συντήρηση των χώρων απαιτούνται τα αντίστοιχα υλικά. Τέλος, απαιτούνται γραφική ύλη και αναλώσιμα για την λειτουργία των διοικητικών γραφείων (γραφείο διοίκησης, λογιστήριο, αίθουσα υποδοχής - reception). Ιδιαίτερη σημασία θα δοθεί στον σωστό προγραμματισμό έτσι ώστε να μην γίνουν σπατάλες και να μην δημιουργηθεί μεγάλο απόθεμα σε υλικά ευπαθή (τρόφιμα και ποτά), που θα έχει σαν αποτέλεσμα να επιβαρυνθεί με περιττά έξοδα το σχέδιο.

4. Μηχανολογία και Τεχνολογία. Η κατασκευή των κτιριακών, και η επιλογή και εγκατάσταση του μηχανολογικού και ξενοδοχειακού εξοπλισμού έγινε με γνώμονα την επίτευξη της καλύτερης αναλογίας στη σχέση ασφάλεια ποιότητα τιμή. 5.Οργάνωση της επιχείρησης και Γενικά έξοδα. Η οργανωσιακή δομή θα έχει πυραμοειδή μορφή, όπου οι εντολές θα κατευθύνονται από την κορυφή προς την βάση. Στην κορυφή βρίσκεται ο Διευθύνοντας Σύμβουλος, που είναι παράλληλα και Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου, ο οποίος θα οργανώνει και θα συντονίζει τις δύο Διευθύνσεις, αυτή του ξενοδοχειακού συγκροτήματος και αυτή της μαρίνας. Κάτω από τις δύο αυτές Διευθύνσεις θα υπάρχουν συνολικά 6 τμήματα. Όπως φαίνεται και στο οργανόγραμμα της εταιρίας (σχήμα VI.1) στην Διεύθυνση της ξενοδοχειακής μονάδας αναφέρονται τα τμήματα: του Λογιστηρίου, της Καθαριότητας και Συντήρησης της μονάδας, του Εστιατορίου και Μπαρ, της Υποδοχής (reception). Στην Διεύθυνση της μαρίνας αναφέρονται τα τμήματα: Διευθέτησης σκαφών και Τεχνικής υποστήριξης, Ασφάλειας του συγκροτήματος. 6. Οι ανθρώπινοι πόροι. Η επιτυχής λειτουργία σε όλες τις επιχειρήσεις εξαρτάται από τη ειδίκευση, την πείρα, την παραγωγικότητα και την αφοσίωση τόσο των εργαζομένων όσο και του διευθυντικού προσωπικού. Έτσι και στην παρούσα επιχείρηση οι ανθρώπινοι πόροι που απαιτούνται έχουν καθοριστεί κατά κατηγορίες και κατά λειτουργίες. Τόσο ο αριθμός τους όσο και η πείρα που απαιτείται είναι συνάρτηση του μεγέθους της μονάδας και της ζήτησης που έχει προβλεφθεί. Σε ετήσια βάση θα εργάζονται 8 άτομα, ενώ κατά τους μήνες που έχει προβλεφθεί υψηλή ζήτηση (Ιούνιος - Σεπτέμβριος), θα προσλαμβάνονται 3 ακόμα άτομα, ως εποχιακό προσωπικό. 7. Τοποθεσία και Περιβάλλον. Ο σημαντικότερος λόγος που αποφασίστηκε η συγκεκριμένη τοποθεσία είναι το γεγονός ότι το οικόπεδο είναι ιδιόκτητο και μπορεί να οικοδομηθεί. Επίσης στο σημείο που βρίσκεται υπάγεται στον Αναπτυξιακό Νόμο και η επένδυση σε κατασκευή τουριστικής μονάδας

επιδοτείται με 40%. Ακόμη, βρίσκεται σε απόσταση μόλις 150 χμ από την πρωτεύουσα και το αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος», ενώ στην ευρύτερη περιοχή λαμβάνουν χώρα κάθε χρόνο εκδηλώσεις διεθνούς φήμης, όπως οι παραστάσεις στα αρχαία θέατρα Επιδαύρου και Άργους και οι συναυλίες κλασσικής μουσικής στο Παλαμήδι του Ναυπλίου. 8. Χρονοδιάγραμμα εκτελέσεως του επενδυτικού προγράμματος. Πριν αρχίσουν οι όποιες διαδικασίες κατασκευής και αφού έχουν γίνει ενέργειες για την σύσταση της εταιρείας θα οριστεί το επιτελείο διαχείρισης του έργου. Το επιτελείο διαχειρίσεως του έργου θα αποτελείται από τους ιδιοκτήτες της εταιρείας, οι οποίοι θα έχουν και την επίβλεψη της πορείας του σχεδίου. Επισημαίνεται πως ο κύριος Θωμόπουλος Δημήτριος θα εκτελεί χρέη project manager, λόγω της ιδιότητάς του ως πολιτικός μηχανικός και θα είναι επιφορτισμένος με την συνολική επιστασία του έργου, ενώ οι κκ Θωμόπουλος Ανδρέας και Θωμόπουλος Αναστάσιος θα έχουν επικουρικό ρόλο από κοινού στο έργο του project manager. Κατά τη διάρκεια κατασκευής θα απασχολούνται εξειδικευμένα συνεργεία που θα αναλάβουν τις απαραίτητες εργασίες υποδομής και της δόμησης των κτιριακών εγκαταστάσεων και την τοποθέτηση της πλωτής εξέδρας. Αυτά θα επιβλέπονται από εξειδικευμένο μηχανικό, ενώ η φροντίδα για την τήρηση ολοκλήρωσης του έργου στον προβλεπόμενο χρόνο βαραίνει τον project manager. Η χρονική διάρκεια από τις ενέργειες σύστασης της εταιρείας και της ανάθεσης των μελετών, μέχρι τις εργασίες για την κατασκευή και τον εξοπλισμό της μονάδας και την έναρξη λειτουργίας της μονάδας αναμένεται να είναι 23 μήνες. Η χρηματοδότηση του έργου θα προέλθει από ίδια κεφάλαια σε ποσοστό 30%, τραπεζική δανειοδότηση σε ποσοστό 30% και κρατική επιχορήγηση σε ποσοστό 40%, βάσει του Αναπτυξιακού Νόμου 3299/04. 9. Χρηματοοικονομική ανάλυση και αξιολόγηση της επένδυσης. Αφού προσδιορίστηκε το συνολικό κόστος επένδυσης, το οποίο ανέρχεται σε 1.863.050,00 ευρώ καταρτίστηκαν οι προϋπολογιστικές Καταστάσεις Αποτελεσμάτων Χρήσης και οι προϋπολογιστικού Ισολογισμοί για την πρώτη πενταετία λειτουργίας της επιχείρησης. Κατόπιν εξετάστηκε κατά πόσο το παρόν επενδυτικό σχέδιο χρήζει επιχειρηματικού ενδιαφέροντος και αν είναι εφικτό και προσοδοφόρο. Για το λόγο αυτό χρησιμοποιήθηκαν οι μέθοδοι της Καθαρής Παρούσας Αξίας (ΚΠΑ) και του Εσωτερικού Συντελεστή Απόδοσης (ΕΣΑ) και κατόπιν έγινε ανάλυση ευαισθησίας και νεκρού σημείου. Για τον υπολογισμό της ΚΠΑ χρησιμοποιήθηκε συντελεστής προεξόφλησης 9 % και το αποτέλεσμα ήταν θετικό (μεγαλύτερο του μηδενός), ενώ ο ΕΣΑ ήταν 9,6825 %. Ακόμη, όπως αποδείχτηκε σε χρονικό διάστημα 3 ετών και 1 μήνα θα έχει επανεισπραχθεί το επενδυμένο κεφάλαιο, ενώ ο ρυθμός απόδοσης της επένδυσης είναι 25,1 %.

Πέραν των άλλων η επένδυση θα έχει θετικές επιδράσεις στην τοπική οικονομία προσφέροντας θέσεις εργασίας και μειώνοντας την ανεργία αλλά και στον πολιτισμό αφού θα προάγει τα ήθη και τα έθιμα της ευρύτερης περιοχής διαδίδοντάς τα στους πελάτες της.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙ Βασική Ιδέα και Ιστορικό του Προγράμματος 1. Περιγραφή της ιδέας του επενδυτικού σχεδίου. Σκοπός του παρόντος επιχειρηματικού σχεδίου είναι η κατασκευή μιας ξενοδοχειακής μονάδας, με σκοπό την υποδοχή και εξυπηρέτηση πελατών που έχουν στη διάθεσή τους σκάφη αναψυχής. Η υπό ίδρυση εταιρία θα παρέχει υπηρεσίες ελλιμενισμού στα σκάφη, καθώς και τη δυνατότητα διαχείμανσής τους σε παρκινγκ. Η συγκεκριμένη επιχείρηση θα βρίσκεται στην περιοχή Δρέπανο στη θέση Άγιος Νικόλαος, του Δήμου Ασίνης, στην επαρχία Ναυπλίου του νομού Αργολίδας. Οι στόχοι της επιχείρησης είναι: Η κάλυψη της έλλειψης ποιοτικών τουριστικών καταλυμάτων (σε σχέση με τα επίπεδα της ζήτησης στην εν λόγω περιοχή) μέσα από το συνδυασμό της διεύρυνσης της τουριστικής περιόδου. Η τουριστική αξιοποίηση της περιοχής μέσα από τη δυναμική προβολή της ξενοδοχειακής επιχείρησης και την προσέλκυση σημαντικού αριθμού τουριστών. Η είσοδος σε νέα αγορά μέσα από την παροχή αναβαθμισμένων πολυτελών υπηρεσιών. Αυτό θα επιτευχθεί, λόγω της ύπαρξης υψηλής ζήτησης στην συγκεκριμένη περιοχή και στην αδυναμία κάλυψής της από τις υπάρχουσες μονάδες (υπάρχουν 6 επιπλέον ανταγωνιστικές μονάδες στην περιοχή του Δρεπάνου), καθώς και στην διαφοροποίησή της από τις υπάρχουσες μονάδες, με την παροχή υψηλής ποιότητας υπηρεσιών και ελλιμενισμού σκαφών. Ακόμη, η πρόθεση των φορέων της επένδυσης για λειτουργία της μονάδα καθ όλο το έτος, καλύπτοντας κατ αυτό τον τρόπο την έλλειψη που υφίσταται στη συγκεκριμένη περιοχή (μόλις μια μονάδα με βίλλες λειτουργεί όλο τον χρόνο). Η ευρύτερη περιοχή του Δρεπάνου αποτελεί προορισμό για ένα αριθμό επισκεπτών όχι μόνο για τους καλοκαιρινούς μήνες, αλλά και κατά την χειμερινή και φθινοπωρινή περίοδο, λόγω της γεωγραφικής της συσχέτισης με το Ναύπλιο. Μάλιστα οι επισκέπτες κατά τη χειμερινή περίοδο διαφοροποιούνται σε ότι αφορά αυτούς της καλοκαιρινής περιόδου. Οι επισκέπτες κατά τη χειμερινή περίοδο είναι μεγαλύτερης ηλικίας και ανήκουν σε υψηλότερα εισοδηματικά στρώματα. Στόχος των φορέων της επένδυσης είναι να δημιουργήσουν μία ισχυρή πελατειακή βάση η οποία θα προέρχεται από αυτήν την κατηγορία. Η υλοποίηση του προτεινόμενου σχεδίου δημιουργεί τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την προσέλκυση της συγκεκριμένης κατηγορίας πελατών, δεδομένου ότι βασική αναζήτησή τους αποτελεί η ύπαρξη καταλυμάτων με υψηλά επίπεδα παρεχόμενων υπηρεσιών. Με αυτόν τον τρόπο οι φορείς της επένδυσης εκτιμούν ότι θα μπορούν να διατηρούν την πληρότητά της σε υψηλά επίπεδα, ακόμη και τη χειμερινή περίοδο, προσφέροντας παράλληλα πολλαπλά οφέλη στην

τοπική κοινωνία, σαν αποτέλεσμα της δημιουργίας εναλλακτικών πηγών εισοδήματος, της αύξησης της απασχόλησης, τη συγκράτηση του πληθυσμού της υπαίθρου κ.α.. Η σύσταση της επιχείρησης και η υλοποίηση της προτεινόμενης επένδυσης, προκύπτει μετά από ώριμη σκέψη και εκτίμηση του συνόλου των παραμέτρων που επηρεάζουν, είτε άμεσα είτε έμμεσα, την παρούσα επενδυτική κίνηση από την πλευρά των επενδυτικών φορέων, τόσο ως προς το εξωτερικό περιβάλλον, όσο και ως προς το εσωτερικό. Κατά τη διάρκεια μελέτης εντοπίστηκαν τα εξής δυνατά σημεία για τη συγκεκριμένη ξενοδοχειακή μονάδα: Το όνομα και η φήμη των επενδυτών στην περιοχή εφαρμογής της επένδυσης, Η πιστοληπτική ικανότητα των μετόχων είναι τουλάχιστον άριστη δεδομένου του μεγέθους του έργου, Συσσωρευμένη εμπειρία και τεχνογνωσία ( know how ) των φορέων της επένδυσης, Εγκατάσταση της μονάδας σε στρατηγική τοποθεσία, δεδομένης των υψηλών επιπέδων της τουριστικής ζήτησης, αλλά και των δυνατοτήτων αύξησης του μεριδίου της αγοράς, δεδομένου των αξιοθέατων της περιοχής, Δυνατότητα μαζικής προβολής και ανάπτυξη συνεργασιών με πράκτορες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, για την επίτευξη υψηλών ποσοστών πληρότητας τόσο κατά τη θερινή, όσο και κατά τη χειμερινή περίοδο. Το αδύνατο σημείο, όπως προκύπτει είναι: Το γεγονός ότι η ευρύτερη περιοχή αν και αποτελεί έναν από τους καλούς τουριστικούς προορισμούς, δεν παρουσιάζει ανάλογης ποιότητας οργανωμένες μονάδες. Ευκαιρίες ανάπτυξης για την παρούσα επιχείρηση αποτελούν: Η γεωγραφική θέση της μονάδας, Οι προβλέψεις για ανάπτυξη του τουριστικού κλάδου, τόσο στην Ελλάδα γενικά, όσο και στην συγκεκριμένη περιοχή ειδικότερα, Η δυνατότητα εναλλακτικών και σύγχρονων χρήσεων της μονάδας. Ειδικότερα δίνεται η δυνατότητα ανάπτυξης εναλλακτικών μορφών τουρισμού. Τέλος, εντοπίζονται απειλές όπως: Η έλλειψη οργάνωσης του κλάδου για την αντιμετώπιση κοινών προβλημάτων και χάραξη ενιαίας πολιτικής, Η μέχρι πρότινος, έλλειψη σταθερής κεντρικής πολιτικής για το σύνολο του κλάδου, Η καλυτέρευση των ποιοτικών χαρακτηριστικών των παρεχόμενων τουριστικών υπηρεσιών της Τουρκίας, Η αποδυνάμωση του δολαρίου και της λίρας έναντι του ευρώ. 2. Υποστηρικτές του σχεδίου Ιδρυτές.

Ο κύριος Θωμόπουλος Ανδρέας είναι ιδρυτής της υπό ίδρυση εταιρίας «Τουριστικές επιχειρήσεις Θωμόπουλος ΕΠΕ». Στην υπό ίδρυση εταιρία θα συμμετέχουν οι κάτωθι εταίροι: Θωμόπουλος Ανδρέας του Αναστασίου, Θωμόπουλος Δημήτριος του Ανδρέα, Θωμόπουλος Αναστάσιος του Ανδρέα. Ακολούθως παρατίθεται ο Πίνακας ΙΙ.1, με τους μετόχους εταίρους της υπό μελέτη επιχείρησης, καθώς επίσης με τα αντίστοιχα ποσοστά συμμετοχής τους στην εν λόγω επιχείρηση. Πίνακας ΙΙ.1, Μέτοχοι της υπό μελέτη επιχείρησης. Α/Α Ονοματεπώνυμο Εταίρων Ποσοστό Συμμετοχής 1 Θωμόπουλος Ανδρέας του 50% Αναστασίου 2 Θωμόπουλος Δημήτριος του 25% Ανδρέα 3 Θωμόπουλος Αναστάσιος του Ανδρέα 25% Ο κύριος Θωμόπουλος Ανδρέας είναι διακεκριμένος επιχειρηματίας στην ευρύτερη περιοχή της Αργολίδας, που χαίρει της εκτίμησης του επιχειρηματικού κόσμου και της τοπικής κοινωνίας. Είναι άνθρωπος με πείρα, στον τομέα της διοίκησης και της επιχειρηματικής διαχείρισης. Ο κύριος Θωμόπουλος Δημήτριος είναι πολιτικός μηχανικός με πείρα και στον χώρο των κατασκευών, ενώ ο κύριος Θωμόπουλος Αναστάσιος είναι οικονομολόγος. Η ύπαρξη σημαντικού ποσού διαθεσίμων θα συμβάλλουν στην κάλυψη των απαιτούμενων ιδίων κεφαλαίων κατά την υλοποίηση του παρόντος επενδυτικού σχεδίου. 3. Ιστορικό του επενδυτικού προγράμματος. Η ιδέα για την κατασκευή του ξενοδοχειακού συγκροτήματος με μαρίνα ελλιμενισμού σκαφών αναψυχής, γεννήθηκε τον Φεβρουάριο του 2008. Τον ίδιο μήνα άρχισε και η συλλογή των απαιτούμενων δεδομένων και η έρευνα αγοράς μάρκετινγκ, που ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο του ίδιου έτους. Η μελέτη αρχιτεκτονικού σχεδίου ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2008 και ολοκληρώθηκε στα τέλη Ιουλίου του ίδιου έτους. Τον ίδιο μήνα ξεκίνησε και η συλλογή δεδομένων για τους ανθρώπινους πόρους, η οποία διήρκεσε ένα μήνα. Με την ολοκλήρωση της συλλογής δεδομένων για τους ανθρώπινους πόρους, έγινε και η ανάθεση για τη μελέτη συστημάτων ποιότητας, η οποία

ολοκληρώθηκε τον Αύγουστο του 2008. Πρέπει να σημειωθεί πως η επεξεργασία των δεδομένων υπήρξε συνεχής μέχρι ολοκληρώσεως της μελέτης. 4. Μελέτες σκοπιμότητας. Συγγραφέας της μελέτης σκοπιμότητας είναι ο Θωμόπουλος Αναστάσιος, οικονομολόγος με πτυχίο από το Πανεπιστήμιο Πειραιά και μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στη διοίκηση επιχειρήσεων Ολική Ποιότητα από το ίδιο Ίδρυμα. Οι φορείς που παρήγγειλαν την μελέτη είναι οι τρείς ιδρυτές του ξενοδοχειακού συγκροτήματος. 5. Κόστος προεπενδυτικών μελετών και σχετικών ερευνών που καλύπτονται από το πρόγραμμα. Τα δεδομένα για την εκπόνηση της μελέτης προήλθαν από έρευνες μάρκετινγκ, έρευνες αγοράς, προπαρασκευαστικές έρευνες, benchmarking και έρευνες γραφείου που σχεδίασε, εκτέλεσε, επεξεργάστηκε και ανέλυσε ο συγγραφέας της μελέτης. Το κόστος παρουσιάζεται αναλυτικά στον Πίνακα ΙΙ.1. Οι εξειδικευμένες αρχιτεκτονικές και μηχανολογικές μελέτες καθώς και η μελέτη πολιτικού μηχανικού και η επίβλεψη τους κατά την φάση κατασκευής, παραγγέλθηκαν στο γραφείο μελετών «Βασίλης Νίκας και Συνεργάτες ΑΕ». Νομικές υπηρεσίες παρασχέθηκαν από τον δικηγόρο κ. Θωμόπουλο Ιωάννη. Στον Πίνακα ΙΙ.2, υπολογίζεται το κόστος των απαραίτητων προεπενδυτικών μελετών και των προπαρασκευαστικών ερευνών. Πίνακας ΙΙ.2, Υπολογισμός του κόστους προεπενδυτικών μελετών και προπαρασκευαστικών ερευνών. ΕΙΔΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΟΣΤΟΣ (ποσά σε ευρώ) Έρευνα αγοράς και marketing 2.000,00 Μελέτη μηχανικών και 86.000,00 επίβλεψη Νομικές υπηρεσίες 3.500,00 ΣΥΝΟΛΟ 91.500,00

ΚΕΦΑΛΑΙΟ III Ανάλυση της αγοράς και μάρκετινγκ 1. Ορισμός και δομή της αγοράς. 1.1 Η έννοια του τουρισμού. Ο τουρισμός είναι ένας πολύ διαδεδομένος τρόπος ψυχαγωγίας, ειδικά στον Δυτικό κόσμο, ενώ αποτελεί μια μεγάλη βιομηχανία και σημαντικότατη πηγή εσόδων για παραδοσιακά τουριστικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας. Είναι αποτέλεσμα της μεμονωμένης ή ομαδικής μετακίνησης ανθρώπων σε διάφορους τουριστικούς προορισμούς και η διαμονή τους σε αυτούς επί τουλάχιστον ένα εικοσιτετράωρο με σκοπό την ικανοποίηση των τουριστικών τους αναγκών. Οι άνθρωποι επισκέπτονται τουριστικούς προορισμούς για τουριστικούς λόγους, δηλαδή για λόγους άλλους από εκείνους της μόνιμης διαμονής τους ή της επαγγελματικής απασχόλησής τους. Η μετακίνηση ανθρώπων σε διάφορους τουριστικούς προορισμούς είναι προσωρινού και βραχυχρόνιου χαρακτήρα, που σημαίνει ότι πρόθεσή τους είναι να επιστρέψουν στον τόπο της μόνιμης κατοικίας τους μέσα σε λίγες ημέρες, εβδομάδες ή μήνες. Οι διάφορες μορφές τουρισμού περιλαμβάνουν απαραίτητα δύο στοιχεία: το ταξίδι στον τουριστικό προορισμό και τη διαμονή σε αυτόν, συμπεριλαμβανομένου και της διατροφής. 1.2 Ανασκόπηση του φαινομένου του τουρισμού διεθνώς. Μπορεί να γίνει μία χρονική διάκριση και να κατατάξουμε τις τάσεις για τον τουρισμό πριν και μετά από το 1950. Ειδικότερα πριν το 1950, ο τουρισμός ήταν μια πολύ περιορισμένη βιομηχανία. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι μόνο η ελίτ τάξη έκανε διακοπές με τη σημερινή έννοια. Αντίθετα, οι λόγοι που ανάγκαζαν τους υπόλοιπους να ταξιδέψουν ήταν οικονομικοί, υγείας, εκπαιδευτικοί και θρησκευτικοί με τοπική κυρίως ζήτηση και μικρής κλίμακας. Ακόμα, δεν υπήρχε κυβερνητική παρέμβαση, ενώ οι δυνατότητες μεταφοράς ήταν πολύ περιορισμένες, αργές και πολλές φορές επικίνδυνες. Μετά το 1950 οι τάσεις για τον τουρισμό άλλαξαν και υπήρξε μια αύξηση της ζήτησης για υπηρεσίες ταξιδιών. Σε αυτό συνέβαλλαν η εμφάνιση εξειδικευμένων ταξιδιωτικών πρακτόρων και γραφείων καθώς και τα τεχνολογικά επιτεύγματα, όπως τα κεντρικά συστήματα κρατήσεων (CRS) και οι κρατήσεις μέσω διαδικτύου με άμεση συνέπεια τη μείωση των διαχειριστικών εξόδων. Σημαντικό ρόλο έπαιξε η κυβερνητική συμμετοχή καθώς οι κατά τόπους κυβερνήσεις ανέλαβαν να οργανώνουν, να διευκολύνουν και να αναπτύσσουν τον τουρισμό, να προσφέρουν κίνητρα για την ενθάρρυνση των

επενδύσεων από τον ιδιωτικό τομέα και να παρέχουν την υποδομή για την υποστήριξη της ανάπτυξης του τουρισμού. Οι παράγοντες που συντέλεσαν στην ανάπτυξη των ταξιδιών αναψυχής ήταν: Κοινωνικοπολιτικοί (δημογραφική αύξηση, παγκοσμιοποίηση των επιχειρήσεων, ποικιλία μέσων μεταφοράς, ανάπτυξη των επικοινωνιών), Οικονομικοί (αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος, πληρωμένες επιδοτούμενες διακοπές), Ψυχολογικοί (πολιτιστική εμπειρία, ελεύθερος χρόνος, κοινωνική επαφή). 1.3 Ο τουρισμός στην Ελλάδα. Ο πολιτισμικός πλούτος, η μυθολογία, η γεωγραφική πολυμορφία και η ιδιαίτερη ταυτότητα της Ελλάδας της επέτρεψαν να γίνει ένας σημαντικός παγκόσμιος τουριστικός προορισμός. Η ελληνική τουριστική βιομηχανία κυριαρχείτο κατά παράδοση από καλοκαιρινούς παραθεριστές που αναζητούσαν ήλιο και θάλασσα με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μια ιδιαίτερα εποχική βιομηχανία που επικεντρώνεται κυρίως στα νησιά και τις παράκτιες περιοχές. Ωστόσο, μετά την επιτυχή διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων το 2004 και την επανίδρυση του Υπουργείου Τουριστικής Ανάπτυξης ως χαρτοφυλάκιο σε επίπεδο υπουργικού συμβουλίου, ο τουρισμός έλαβε μια νέα πνοή και νέες μορφές τουρισμού εγκαινιάστηκαν. Η σημασία του κλάδου του τουρισμού για την ελληνική οικονομία φαίνεται από τη συμβολή του σε μεγέθη της, όπως το ΑΕΠ, την απασχόληση και τις εξαγωγές. Η συμβολή του τουρισμού στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν αναμένεται να αυξηθεί από 17.2 % (37,3 δισεκατομμύρια ευρώ) το 2008 σε 18 % (69.6 δισεκατομμύρια ευρώ) έως το 2018, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ταξιδιών και Τουρισμού (WTTC). Όσον αφορά την συμβολή του κλάδου στην απασχόληση, αναμένεται να αυξηθεί από 963.000 θέσεις εργασίας το 2008 (20,9 % της συνολικής απασχόλησης) σε 1.349.000 θέσεις εργασίας έως το 2018 (21,9 % της συνολικής απασχόλησης). Η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ για τουρισμό αναμένεται να είναι 3,7 % το 2008 και κατά μέσο όρο 3,9 % ετησίως για τα επόμενα δέκα χρόνια. Τα έσοδα από τις εξαγωγές από τους διεθνείς επισκέπτες και τα τουριστικά αγαθά αποτελούν το 29,8 % των συνολικών εξαγωγών το 2008 (15,1 δισεκατομμύρια ευρώ) και αναμένεται να αγγίξει το 38% του συνόλου έως το 2018 (35,8 δισεκατομμύρια ευρώ). Τα μεγέθη αυτά αποδεικνύουν τη σημασία του κλάδου και είναι ενδεικτικά αυτής της νέας πνοής που προαναφέρθηκε, η οποία διαφαίνεται και στην αύξηση της δυναμικότητας των καταλυμάτων όπως φαίνεται και στον Πίνακα III.1.

Πίνακας III.1, Δυναμικότητα καταλυμάτων ξενοδοχειακού τύπου κατ έτος (1997-2007). ΕΤΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΚΛΙΝΩΝ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΩΝ 1997 7.594 561.068 1998 7.785 576.876 1999 7.857 583.814 2000 8.073 593.990 2001 8.285 608.104 2002 8.527 626.914 2003 8.689 644.898 2004 8.899 668.271 2005 9.036 682.050 2006 9.111 693.252 2007 9.207 700.933 Πηγή: Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδας Παρατηρούμε ότι υπήρξε μια αύξηση από τα 7.594 ξενοδοχειακά καταλύματα και τις 561.068 κλίνες το 1997, σε 9.207 ξενοδοχειακά καταλύματα και 700.933 κλίνες το 2007 αντίστοιχα. Αυτό ισοδυναμεί με μια ποσοστιαία αύξηση της τάξης του 21.2 % για τα ξενοδοχειακά καταλύματα και του 25 % για τις κλίνες. Αν αναλογιστούμε ότι σχεδόν μια δεκαετία πιο πριν, δηλαδή το 1985, ο αριθμός κλινών ήταν μόλις 348.171, φαίνεται καθαρά η προσπάθεια που έγινε για επένδυση στον τουρισμό στη χώρα μας καθώς και η υψηλή προσφορά που υπάρχει στον συγκεκριμένο κλάδο. Αναλύοντας την δυναμικότητα ανά γεωγραφική περιοχή θα μπορέσουμε να δούμε κατά πόσο στην περιφέρεια Πελοποννήσου και ειδικότερα στην περιοχή της Αργολίδας μπορεί μια νέα ξενοδοχειακή μονάδα να καταστεί βιώσιμη και αειφόρος επένδυση. Στον Πίνακα III.2, φαίνεται η εξέλιξη της δυναμικότητας των καταλυμάτων ξενοδοχειακού τύπου ανά περιφέρεια από το 2003 έως το 2007. Πίνακας ΙΙΙ.2, Δυναμικότητα καταλυμάτων ξενοδοχειακού τύπου ανά περιφέρεια (2003-2007). ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ 2003 2004 2005 2006 2007 ΣΤΕΡΑ ΕΛΛΑΔΑ 1.261 1.260 1.270 1.259 1.264 ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ 675 688 701 711 735 ΙΟΝΙΑ ΝΗΣΙΑ 816 853 883 891 897

ΗΠΕΙΡΟΣ 233 244 253 274 293 ΝΗΣΙΑ 401 404 398 393 390 ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΚΡΗΤΗ 1.437 1.492 1.506 1.521 1.509 ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ 997 988 988 999 972 ΚΥΚΛΑΔΕΣ 872 888 909 928 942 ΘΕΣΣΑΛΙΑ 535 553 562 557 572 ΣΠΟΡΑΔΕΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 1.369 1.439 1.469 1.479 1.502 ΘΡΑΚΗ 93 90 97 99 115 Πηγή: Γ.Γ. ΕΣΥΕ, Τμήμα Τουρισμού Από τον Πίνακα ΙΙΙ.2, παρατηρούμε ότι η περιφέρεια της Πελοποννήσου παρουσιάζει μια σχεδόν σταθερή ετήσια αύξηση περίπου 2 %, όσον αφορά τη δυναμικότητα των ξενοδοχειακών καταλυμάτων της. Ειδικότερα, η δυναμικότητα σε ξενοδοχειακό δυναμικό της περιφέρειας Πελοποννήσου ανά νομό φαίνεται στον Πίνακα ΙΙΙ.3. που ακολουθεί. Πίνακας ΙΙΙ.3, Δυναμικότητα καταλυμάτων ξενοδοχειακού τύπου της περιφέρειας Πελοποννήσου ανά νομό (2003-2007). ΝΟΜΟΣ 2003 2004 2005 2006 2007 ΑΡΓΟΛΙΔΑ 136 137 138 136 141 ΑΡΚΑΔΙΑ 67 68 71 75 78 ΑΧΑΪΑ 92 97 99 102 105 ΗΛΕΙΑ 78 79 79 80 77 ΚΟΡΙΝΘΙΑ 108 108 108 108 112 ΛΑΚΩΝΙΑ 85 87 91 93 101 ΜΕΣΣΗΝΙΑ 112 112 115 117 121 Πηγή: Γ.Γ. ΕΣΥΕ, Τμήμα Τουρισμού Από τον Πίνακα ΙΙΙ.3, παρατηρούμε ότι στο νομό Αργολίδας βρίσκονται τα περισσότερα καταλύματα ξενοδοχειακού τύπου από την υπόλοιπη περιφέρεια Πελοποννήσου. Το γεγονός αυτό δείχνει τον υψηλό ανταγωνισμό που επικρατεί στην ευρύτερη περιοχή, ενώ σε συνδυασμό με τις υψηλές αρχικές επενδύσεις που απαιτούνται αποτελούν βασικά εμπόδια εισόδου νέων επιχειρήσεων στην αγορά. Ακόμα, το γεγονός ότι υπάρχουν ξενοδοχειακές μονάδες που λειτουργούν αρκετά χρόνια με αποτέλεσμα να κατέχουν ένα δεδομένο μερίδιο αγοράς και να έχουν αποκτήσει πιστούς πελάτες, καθώς και το ότι το προϊόν (όχι σαν τελική εκροή) δεν είναι διαφοροποιημένο, αποτελούν φραγμούς για τις νέες επιχειρήσεις στον κλάδο. Παράλληλα με τα υψηλά εμπόδια εισόδου παρατηρούνται

και υψηλά εμπόδια εξόδου από τον κλάδο, δεδομένου ότι έχουν δεσμευτεί υψηλά κεφάλαια. Προκειμένου να αντιμετωπιστεί ο υψηλός ανταγωνισμός του κλάδου από μια νεοεισερχόμενη επιχείρηση αποφασίστηκε η στρατηγική εστίαση σε συγκεκριμένο υποκλάδο του τουρισμού. 1.4 Υποκλάδοι τουρισμού στην Ελλάδα. Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ταξιδιών και Τουρισμού (WTTC) και τον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού (ΕΟΤ), η Ελλάδα πέρα από το δίπτυχο ήλιος θάλασσα έχει τη δυνατότητα να αναπτύξει και άλλες μορφές τουρισμού, διαμορφώνοντας έτσι τους εξής υποκλάδους. Περιηγητικός και αθλητικός τουρισμός. Λόγω του κλίματος και της γεωγραφίας που διαθέτει η Ελλάδα, είναι ο ιδανικός τόπος για να παράσχει τουρισμό περιπέτειας και αθλητισμού. Είναι η δεύτερη πιο ορεινή χώρα στην Ευρώπη, παρέχοντας τουρισμό περιπέτειας όπως το σκι, το κανό, το ράφτινγκ και το καγιάκ. Επίσης, προσφέρει ιδανικό κλίμα για γκολφ και διαθέτει τις απαραίτητες εκτάσεις για την ανάπτυξη νέων γηπέδων, ενώ σήμερα λειτουργούν ήδη πέντε γήπεδα δεκαοκτώ οπών. Αγροτουρισμός. Η σχεδόν άθικτη ζωή της υπαίθρου και των αγροτικών περιοχών στη Ελλάδα, σε συνδυασμό με την πολυμορφία της τοπικής κουζίνας και την αυξανόμενη ζήτηση από τους τουρίστες για φρέσκα τοπικά προϊόντα παρέχουν μια ξεχωριστή ταξιδιωτική εμπειρία, η οποία συνεισφέρει στην ανάπτυξη της ξενοδοχειακής υποδομής, του φαγητού και άλλων συναφών βιομηχανιών της περιοχής. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ο τουρισμός που είναι αφιερωμένος στην βιομηχανία οίνου, φρούτων και ελιάς. Συνεδριακός τουρισμός. Τα επαγγελματικά ταξίδια προσφέρουν εξαιρετικές ευκαιρίες στον τομέα του τουρισμού. Η Ελλάδα προσδιορίζει τον εαυτό της ως ιδανικό προορισμό για μικρού και μεσαίου μήκους συνέδρια (500 800 άτομα) και διασκέψεις στοχεύοντας έτσι στους επαγγελματικούς συλλόγους ανά τον κόσμο. Γεωτουρισμός. Ο γεωτουρισμός είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τον τουρισμό σε περιοχές με σημαντικά γεωλογικά αξιοθέατα. Η Ελλάδα διαθέτει πληθώρα γεώτοπων, που περιγράφονται ως τα σημεία συνάντησης των στοιχείων που καταγράφουν την γεωλογική ιστορία της περιοχής. Οικοτουρισμός. Ο οικοτουρισμός, ή βιώσιμος τουρισμός, είναι μια βιομηχανία που προσπαθεί να έχει ελάχιστες επιπτώσεις στο περιβάλλον και στην τοπική κουλτούρα, ενώ

παράλληλα βοηθάει στην απόκτηση εισοδήματος, στην απασχόληση και στη διατήρηση των τοπικών οικοσυστημάτων. Τουρισμός υγείας και αναζωογόνησης. Συμβαδίζοντας με τα παγκόσμια πρότυπα για έναν υγιέστερο τρόπο ζωής, η Ελλάδα προσφέρεται για ιαματικό τουρισμό, διαθέτοντας πολλά υψηλής ποιότητας θεραπευτικά ύδατα (γύρω στις 800 θερμομεταλλικές πηγές, πολλές από τις οποίες υπάγονται στην κατηγορία «θεραπευτικές»). Πολιτιστικός, ιστορικός και αρχαιολογικός τουρισμός. Η συνεισφορά της Ελλάδας στη σύγχρονη δυτική σκέψη είναι αναγνωρισμένη παγκοσμίως. Τα ελληνικά μουσεία και οι αρχαιολογικοί χώροι παρέχουν τα θεμέλια για εξαιρετικό ιστορικό και πολιτισμικό τουρισμό. Θρησκευτικός και προσκηνυματικός τουρισμός. Η Ελλάδα στην προσπάθειά της να εκμεταλλευτεί την πλούσια θρησκευτική της παράδοση, στοχεύοντας σε επισκέπτες από τις υπόλοιπες ορθόδοξες χριστιανικές χώρες, αναπτύσσει πακέτα θρησκευτικού τουρισμού που περιλαμβάνουν επισκέψεις στις εκκλησίες της χώρας, σε σκηνώματα και θαυματουργές εικόνες από την εποχή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Γαστρονομικός τουρισμός. Οι άνθρωποι αναζητούν πιο υγιείς τρόπους διαβίωσης και η μεσογειακή διατροφή θεωρείται μια από τις πιο υγιεινές κουζίνες παγκοσμίως. Τα ξενοδοχεία και τα εστιατόρια που προσφέρουν αποκλειστικά τοπική κουζίνα επωφελούνται από αυτή την τάση. Θαλάσσιος τουρισμός. Η Ελλάδα διαθέτοντας την μεγαλύτερη παράκτια ζώνη στη Μεσόγειο, είναι ηγέτης στις επιχειρήσεις κρουαζιέρας και ιστιοπλοΐας, αφού ενοικιάζονται 4.000 σκάφη ετησίως, που μπορούν να αγκυροβολήσουν στις 15.000 περίπου θέσεις που προσφέρονται σε 53 μαρίνες. Μετά από εξέταση των παραπάνω κλάδων αποφασίστηκε η εστίαση στον υποκλάδο του θαλάσσιου τουρισμού. Σε αυτό συντέλεσε τόσο η τοποθεσία στην οποία θα πραγματοποιηθεί η επένδυση, όσο και η έλλειψη αντίστοιχης μονάδας στην ευρύτερη περιοχή. Αναλυτικά, οι λόγοι που οδήγησαν στην απόφαση αυτή θα δοθούν στην προσεχή υποενότητα 2.2. 2. Ανάλυση αγοράς. 2.1 Η ζήτηση για τον κλάδο. Προκειμένου να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα και η κερδοφορία της μονάδας, έγινε μια συστηματική καταγραφή δεδομένων και ενδελεχής ανάλυσή τους. Τα δεδομένα αυτά

αφορούν στην τουριστική κίνηση στον ελλαδικό χώρο γενικά, τόσο από τουρίστες του εσωτερικού όσο και από το εξωτερικό. Εξετάζονται ακόμη οι αφίξεις και οι διανυκτερεύσεις που πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια, στα καταλύματα ξενοδοχειακού τύπου, κατά γεωγραφική περιφέρεια και νομό ανά μήνα, έτσι ώστε να προσδιοριστεί η ζήτηση. Η ζήτηση για τον κλάδο του τουρισμού θα προσδιοριστεί βάσει του αριθμού των καταναλωτών που αγόρασαν την προσφερόμενη υπηρεσία (αναφερόμαστε στις υπηρεσίες που παρέχονται στους καταναλωτές τουρίστες αφού φτάσουν στην χώρα προορισμού και αφορούν τον ύπνο, τη διατροφή και τη μετακίνηση τους). Στον Πίνακα ΙΙΙ.4, δίνεται η εξέλιξη του αριθμού των αφίξεων των τουριστών από το 2003 έως το 2007 στα καταλύματα ξενοδοχειακού τύπου, τόσο για τους ημεδαπούς όσο και για τους αλλοδαπούς. Πίνακας ΙΙΙ.4, Εξέλιξη του αριθμού των αφίξεων των τουριστών σε καταλύματα ξενοδοχειακού τύπου (2003-2007). ΕΤΟΣ ΑΦΙΞΕΙΣ ΗΜΕΔΑΠΩΝ ΑΦΙΞΕΙΣ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΣΥΝΟΛΟ ΑΦΙΞΕΩΝ 2003 5.649.512 6.574.470 12.223.982 2004 5.567.107 6.313.228 11.880.335 2005 5.932.911 7.142.860 13.075.771 2006 6.127.573 7.547.667 13.675.240 2007 6.949.608 8.745.901 15.695.509 Πηγή: Γ.Γ. ΕΣΥΕ, Τμήμα Τουρισμού Από τον Πίνακα ΙΙΙ.4 βλέπουμε ότι οι αφίξεις των αλλοδαπών τουριστών σε καταλύματα ξενοδοχειακού τύπου υπερτερούν έναντι των αφίξεων των ημεδαπών. Οι αφίξεις των ημεδαπών παρουσιάζουν άνοδο με μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής 5,4 %, με μεγαλύτερη το 2007 που σημειώθηκε ποσοστιαία αύξηση των αφίξεων 13,4 %. Οι αφίξεις των αλλοδαπών τουριστών εμφανίζουν άνοδο με μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής της τάξης του 7,6 %, με τη μεγαλύτερη να σημειώνεται το 2007, με 16 %. Παράδοξο είναι το γεγονός ότι η μοναδική χρονιά που παρατηρείται μείωση των αφίξεων είναι το 2004 (κατά 2,8 % συνολικά), που διεξήχθησαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες στην Ελλάδα. Φαίνεται όμως πως οι υποδομές που τέθηκαν τότε αποτέλεσαν τη βάση για τη θεαματική άνοδο μέχρι το 2007, που σημειώνεται ρεκόρ αφίξεων, τόσο από τους ημεδαπούς όσο και από τους αλλοδαπούς τουρίστες με 15.695.509 αφίξεις συνολικά. Είναι σημαντικό να επισημανθεί πως υπάρχουν πολλοί τουρίστες οι οποίοι επιλέγουν να μείνουν σε συγγενείς ή φίλους κατά τη διάρκεια των διακοπών τους. Ενδεικτικά, για το 2007 σημειώνεται πως 1.080.053 τουρίστες πέρασαν τις διακοπές τους σε σπίτια συγγενών ή φίλων. Για το λόγο αυτό εξίσου σημαντικό προς εξέταση είναι ο ρυθμός

μεταβολής των διανυκτερεύσεων στα καταλύματα ξενοδοχειακού τύπου, όπως έγινε ανά περιφέρεια. Η εξέλιξη αυτή για τα έτη από το 2003 έως το 2007 δίνεται στον Πίνακα ΙΙΙ.5 που ακολουθεί. Πίνακας ΙΙΙ.5, Εξέλιξη των διανυκτερεύσεων δε καταλύματα ξενοδοχειακού τύπου ανά γεωγραφική περιφέρεια (2003-2004). ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ 2003 2004 2005 2006 2007 ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ 1.398.507 1.392.571 1.412.571 1.430.081 1.549.024 ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΘΡΑΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ 3.693.950 4.231.813 4.949.463 5.716.854 6.743.571 ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΔΥΤΙΚΗ 386.208 353.470 366.190 375.566 389.331 ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑ 1.707.964 1.519.111 1.897.150 1.770.508 1.896.505 ΗΠΕΙΡΟΣ 799.902 599.737 674.950 715.209 856.560 ΙΟΝΙΑ ΝΗΣΙΑ 6.215.339 4.466.290 6.962.815 6.915.331 7.383.649 ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ 1.342.989 1.346.862 1.271.996 1.411.114 1.863.219 ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ 1.395.384 1.246.973 1.323.335 1.364.725 1.692.023 ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ 2.047.369 2.048.790 2.291.170 2.057.928 2.459.435 ΑΤΤΙΚΗ 5.764.690 5.859.656 6.088.287 6.730.678 7.649.044 ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΓΑΙΟ 1.797.023 1.686.968 1.568.615 1.608.058 1.659.124 ΝΟΤΙΟ ΑΙΓΑΙΟ 14.924.769 13.684.442 12.720.928 13.152.138 14.640.80 ΚΡΗΤΗ 12.001.609 13.153.110 12.490.327 13.459.538 15.303.232 ΣΥΝΟΛΟ 53.475.703 51.589.793 54.017.256 56.707.728 64.085.524 Πηγή: Γ.Γ. ΕΣΥΕ, Τμήμα Τουρισμού Από τον Πίνακα ΙΙΙ.5, παρατηρούμε την αλματώδη αύξηση κατά σχεδόν 20 %, με 4,8 % μέση ετήσια αύξηση, που παρουσίασαν οι διανυκτερεύσεις ελλήνων και ξένων τουριστών το διάστημα από το 2003 έως το 2007. Την άνοδο αυτή, με τα ίδια υψηλά ποσοστά, ακολουθεί και η περιφέρεια Πελοποννήσου, ενώ αναλυτικότερα η εξέλιξη των διανυκτερεύσεων ανά νομό για την περιφέρεια Πελοποννήσου φαίνεται στον Πίνακα ΙΙΙ.6 που ακολουθεί. Πίνακας ΙΙΙ.6, Εξέλιξη των διανυκτερεύσεων σε καταλύματα ξενοδοχειακού τύπου ανά νομό για την περιφέρεια Πελοποννήσου (2003-2007). ΝΟΜΟΣ 2003 2004 2005 2006 2007 ΑΡΓΟΛΙΔΑ 517.823 555.345 714.975 603.933 737.104 ΑΡΚΑΔΙΑ 130.146 147.518 151.361 156.978 168.559 ΚΟΡΙΝΘΙΑ 588.522 613.707 781.766 659.816 751.390

ΛΑΚΩΝΙΑ 255.658 226.714 238.298 252.035 248.552 ΜΕΣΣΗΝΙΑ 555.220 505.506 404.770 385.166 558.830 Πηγή: Γ.Γ. ΕΣΥΕ, Τμήμα Τουρισμού Σχετίζοντας τους Πίνακες ΙΙΙ.3 και ΙΙΙ.6, βλέπουμε πως η εξέλιξη της δυναμικότητας των καταλυμάτων ξενοδοχειακού τύπου στην περιφέρεια Πελοποννήσου είναι ανάλογη με την εξέλιξη των διανυκτερεύσεων σε αυτού του τύπου τα καταλύματα, ακολουθώντας την ποσοστιαία αύξησή τους. Συγκεκριμένα για τον νομό Αργολίδας παρατηρείται μια ποσοστιαία αύξηση των διανυκτερεύσεων της τάξης του 42,3 % από το 2003 έως το 2007, γεγονός που δείχνει την προτίμηση που δείχνουν οι τουρίστες σε σχέση με τις άλλες περιοχές της Πελοποννήσου. Βάσει των στοιχείων που αναλύθηκαν παρουσιάζεται η δυνατότητα εγκατάστασης μιας νέας ξενοδοχειακής μονάδας στην περιφέρεια της Πελοποννήσου και συγκεκριμένα στο νομό Αργολίδας, μιας και η τουριστική κίνηση και η ζήτηση είναι σημαντική στη συγκεκριμένη περιοχή. Για να μπορέσει όμως να διαφοροποιήσει το προϊόν της η συγκεκριμένη ξενοδοχειακή μονάδα, έτσι ώστε να ανταπεξέλθει στον υψηλό ανταγωνισμό της ευρύτερης περιοχής, αποφάσισε να παρέχει υπηρεσίες ελλιμενισμού σκαφών αναψυχής στους πελάτες της. Η συγκεκριμένη στρατηγική διαφοροποίησης έγινε αφού εξετάστηκε ο υποκλάδος του θαλάσσιου τουρισμού και φάνηκαν οι προοπτικές και οι δυνατότητες εξέλιξής του στην Ελλάδα. 2.2 Ο υποκλάδος του θαλάσσιου τουρισμού στην Ελλάδα. Η Ελλάδα είναι από τις χώρες που αποτελούν σημαντικό πόλο έλξης σε διεθνές επίπεδο. Παράγοντες όπως το μεσογειακό κλίμα, η ποικιλία των θαλασσών, τα 3.000 νησιά συνολικά, οι θαλάσσιες περιοχές χιλιάδων τετραγωνικών μέτρων, τα υψηλά ποσοστά ηλιοφάνειας και το εναλλασσόμενο τοπίο, την καθιστούν ως ένα ιδανικό μέρος για την ανάπτυξη του θαλάσσιου τουρισμού. Τόσο τα νησιά όσο και οι παράκτιες περιοχές της χώρας μας θεωρούνται παγκοσμίως ως ένας ασφαλής προορισμός για ευχάριστη διαμονή, διασκέδαση και, από την άλλη πλευρά, για την ανάπτυξη επιχειρηματικής δραστηριότητας, συνδεδεμένης κυρίως με το χώρο του τουρισμού. Επιπρόσθετα, οι ευνοϊκές συνθήκες κλίματος εγγυώνται μια εξίσου αποδοτική δραστηριοποίηση όσον αφορά στην ανάπτυξη μαρίνων και υποδομών θαλάσσιου τουρισμού, αντάξιων εκείνων, άλλων χωρών με σημαντική προϊστορία σε αυτόν τον τομέα. Ο θαλάσσιος τουρισμός πρωτοεμφανίστηκε στην Ελλάδα προς τα τέλη της δεκαετίας του 1960 με αρχές της δεκαετίας του 1970. Τη δεκαετία του 1980 όμως γνώρισε ιδιαίτερη

άνθηση, μετά τη διαμόρφωση του αντίστοιχου θεσμικού πλαισίου μέσω του Νόμου 438/1976, «Περί τουριστικών πλοίων και ναυταθλητικών σκαφών και ρυθμίσεως δασμολογικών και φορολογικών θεμάτων επί πλοίων ως και επί πλοιαρίων αναψυχής». Πέρα από τις οργανωμένες κρουαζιέρες, στην κατηγορία του θαλάσσιου τουρισμού εντάσσεται και το yachting, δηλαδή οι δραστηριότητες με σκάφη αναψυχής μη επανδρωμένα με πλήρωμα και μήκους μέχρι 30 ποδιών περίπου, τα οποία είναι είτε ιδιόκτητα είτε προέρχονται από ιδιωτικές εταιρίες μίσθωσης επαγγελματικών σκαφών αναψυχής. Εξίσου ενθαρρυντικό γεγονός για τον υποκλάδο του θαλάσσιου τουρισμού είναι και η ανάπτυξη με αξιόλογους ρυθμούς του κλάδου των σκαφών αναψυχής, στο οποίο συνέβαλλαν καθοριστικά παράγοντες όπως η κατάργηση του φορολογικού τεκμηρίου για σκάφη μέχρι 30 πόδια καθώς και η απαλλαγή των ιδιοκτητών σκαφών μέχρι 30 πόδια από την υποχρέωση να θεωρούν κατά τακτά χρονικά διαστήματα τα ναυτιλιακά τους έγγραφα και να λαμβάνουν άδεια απόπλου. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι την πενταετία από το 2000 έως το 2005 το μέγεθος της εγχώριας αγοράς σκαφών αναψυχής παρουσίασε σε γενικές γραμμές άνοδο με μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής 15.3 %. Επίσης, αναφορικά με τις προοπτικές εξέλιξης του κλάδου οι προβλέψεις είναι θετικές, αφού σύμφωνα με τις ισχύουσες συνθήκες και τάσεις της αγοράς, τα πολυεστερικά σκάφη αναμένεται να παρουσιάσουν ρυθμό εξέλιξης της τάξης του 15 % ετησίως ή και υψηλότερο, ενώ η αγορά φουσκωτών σκαφών προβλέπεται να εμφανίσει άνοδο περίπου 5 % και στα ίδια επίπεδα ή λίγο υψηλότερα αναμένεται να κινηθεί η αγορά των ιστιοπλοϊκών. Δεδομένου ότι τα σκάφη αναψυχής δεν καλύπτουν βασικές ανάγκες αλλά προορίζονται για ψυχαγωγία, η ζήτησή τους εμφανίζει υψηλή ελαστικότητα ως προς την τιμή διάθεσης. Η ζήτηση σχετίζεται και με το κόστος φύλαξης και συντήρησης καθώς και με την ύπαρξη κατάλληλων υποδομών φύλαξης των σκαφών. Η δημιουργία αρκετών parking σκαφών σε κοντινή απόσταση από ακτές, συνεισφέρει ως ένα βαθμό στην αντιμετώπιση του προβλήματος της έλλειψης χώρων φύλαξης, ενώ σύμφωνα με κλαδική μελέτη της ICAP η περεταίρω δημιουργία τουριστικών λιμένων και σημείων ανέλκυσης και καθέλκυσης σκαφών, θα βοηθούσε ακόμη περισσότερο στην άνοδο της ζήτησης για αγορά σκαφών αναψυχής. Η αύξηση κλάδου του θαλάσσιου τουρισμού, αλλά και της αγοράς σκαφών αναψυχής, δείχνει την ευκαιρία που παρουσιάζεται για επένδυση σε μια μονάδα που θα διαφοροποιείται βάσει των χαρακτηριστικών αυτών των κλάδων. 2.3 Σύνοψη της ανάλυσης αγοράς. Κατόπιν αναλύσεως της αγοράς, συνοψίζοντας, παρατηρούμε την σημασία του τουρισμού στην παγκόσμια οικονομία και την συνεχή αύξηση των αφίξεων τουριστών στην Ελλάδα με παράλληλη αύξηση των διανυκτερεύσεων και κατ επέκταση των