Περίληψη : Άλλες Ονομασίες Old (Palaia) Phocaia, (Eski) Foça. Γεωγραφική Θέση Western Asia Minor, modern western Turkey. Ιστορική Περιοχή Asia

Περίληψη : Phocaia, a Byzantine town and important harbor to the northwest of Smyrna, gained its importance from the 13 th century onwards, when the nearby alum mines were granted to the Genoese family of Zaccaria. Phocaia remained under Genoese rule and its fate was closely connected with that of the nearby island of Chios. Because of the political predicament of the late Byzantine era, Phocaia suffered the consequences of the turbulent relations between Genoa and Byzantium. Phokaia finally fell to the Ottomans in 1455. Άλλες Ονομασίες Old (Palaia) Phocaia, (Eski) Foça Γεωγραφική Θέση Western Asia Minor, modern western Turkey Ιστορική Περιοχή Asia Διοικητική Υπαγωγή Province of Asia, theme of Thrakesion 1. Phocaia until the 11th century Phocaia is mentioned among the cities of the province of Asia in the Synekdemos of Hierokles (6 th century). In general the narrative sources of the middle Byzantine era seem to ignore Phocaia, when the town was part of the theme of Thrakesion, except in two cases: a) According to Skylitzes, in 977 Theodore Karantenos totally defeated the fleet of the rebellion Bardas Skleros in the waters of Phocaia 1 b) at the end of the 11 th century Phocaia suffered from the consequences of the penetration of the Seljuk and Anna Komnene gives the information that the emir of Smyrna Tzacha put the town under his command. 2 This event is dated around the years 1088/9. 2. Phocaia as a harbor Phocaia laid on the west coast of the province of Asia, between Smyrna and Cyme. The town was connected with Pergamon and Smyrna through roads. The access from the north towards the Memaniomenos valley and towards Smyrna was accomplished through Phocaia. Due to its position, Phocaia was an important harbor, which was in operation during the early and middle Byzantine period, mainly as an intermediary station for ships traveling to the East all along the coasts of Asia Minor. Notably, it appears as a port-station in Russian stadiodromika. 3 Piri Reis (16 th century) gives a good description of the Phocaian coast and of its harbors. 4 The importance of Phocaia as a harbor is attested from the fact that Venetian traders gained the right to exercise free trade in 1082, by the first chrysobull ever assigned to the Venetians. 5 Phocaia is reported on the relevant chrysobull of 1148, 6 but it is omitted on the chrysobull of 1198, as well as in Partitio Romaniae(1204). Thus, although Phocaia seemed to retain its importance as a harbor for the Byzantines themselves, so as to be included in the first chrysobulls, it was, however, of a limited importance for the Italian merchants. The lack of any data from the sources is not helping the rest of the research about the commercial importance of Phocaia during that period. 3. Phocaia under Genoese rule The importance of Phocaia rose in the 13 th century after the reinforcement of the position of the Genoese in the empire after the treaty of Nymphaion (1261). The Genoese merchants did not obtain their own district in the city of Phocaia, 7 but the Genoese Manuelle Zaccaria acquired, for the payment of an annual monetary equivalent, the exclusive right of the exploitation of the natural alum resources of the region. This fact is placed chronologically after 1261 and before 1268. The granting of the alum monopoly to the Δημιουργήθηκε στις 5/10/2017 Σελίδα 1/8

Genoese had as a consequence the rise of the trade competition between Venice and Genoa, that led to a fearce confrontation of these two naval powers in the Aegean Sea. In 1296 Phocaia was destroyed by the fleet of the Venetian Ruggero Morosini within the framework of the Venetian-Genoese war. In 1302 Phocaia suffered a new invasion from the Venetians. Nevertheless, Zaccarii continued to control the town and notably to defend it against the Ottomans. According to Pachymeres, in 1303/4, when the whole of western Asia Minor had been filled up by the Ottomans, only those towns under the Genoese remained safe. 8 Because of Phocaia s proximity with Chios, Zaccarii requested and recieved the island, which was granted by the emperor Andronikos II Palaiologos (1304). Chios was destined, because of its position, to protect Phocaia from the pirates. Within the framework of the dispute among the heirs of the Zaccarii, Phocaia was plundered by the Catalan Company (26 March 1307) and passed afterwards to the hegemony of the Cattaneo family (probably around 1314). The history of Phocaia was thereafter closely connected with the fate of Chios and constitutes a problematic issue of the Venetian- Genoese relations. Andronikos III Palaiologos (1328-1341) recovered Chios in 1329 and consequenlty he was accepted with honours at Phocaia, where he stayed for a few days. As it appears from the relevant narration of the Historia of John Kantakouzenos, later emperor John VI (1347-1354), Andronikos III invoked the right of suzerainty over Phocaia. 9 A few years later Andronikos III Palaiologos laid siege on Phocaia because the Genoese Domenico Cattaneo had attacked Lesbos. The Turkmans of the emirats of Sarouchan and Aydin helped at the siege, who had been suffering annualy from the Genoese raids in their territories. Within the framework of these operations the treaty of Erythraia was signed between the Byzantines and the emirat of Aydin (1335). After all these, Phocaia signed a treaty in the winter of 1335/6. After negotiations, the Genoese stayed in order to govern the town. Nevertheless in 1340, while Domenico Cattaneo was absent from the town, the inhabitants of Phocaia revolted, murdered the Genoese who were inside the town and declared their faith on the emperor. 4. Phocaia under Mahone (Maona) of Chios During the second civil war (1341-1347), Chios and Phocaia returned to the Genoese dominion under Simone Vignoso (September 1346), who appointed Tzybos as governor of Phocaia. With the treaty of 1346 it was forbidden to any member of the family of Zaccarii and Cattaneo to possess any dignity in the town, to sojourn in it or to derive any revenues. The so-called company Mahone (Maona) of Chios that the creditors of the Republic of Genoa formed maintained the financial exploitation of Chios, of the old (palaia) and the new Phocaia. 10 To accept this arrangement was not easy either for the Byzantine population of these regions or for the new emperor John VI Kantakouzenos (1347-1354). Thus, Tzybos tried to recapture Chios with the aid of John VI, but failed to do so (1349). 11 The population finally surrendered the town to John VI, who appointed Leo Kalothetos as governor, who continued to govern the town at least until 1363. 12 During that period the Byzantine population of the town had applied themselves to piracy and arrested the youngest son of the sultan Orhan, at the Astakenos golf of Nicomedia, whom the emperor John V Palaiologos bought off for an enormous sum of ransom (1356/7). The intervention of Genoa in the strife between John V Palaiologos (1341-1391) and his son, Andronikos IV Palaiologos (1376-1379), had as a consequence the Venetians to try to detach Phocaia from the Genoese (1378). 13 In the turbulent period that followed the second civil war Mahone preserved the rights of alum exploitation. During that period, Phocaia seems to be under the commandment of a Genoese podesta(who governed Chios, as well as new Phocaia, essentially the expansion of the town of Phocaia) and of a castellan, who by his appointment took an oath to govern on behalf of Mahona s share-holders and never to surrender the castle to the community, was bound as well with a civil clause. Francesco Gattilusi, sovereign of Lesbos, occupied old Phocaia in 1402. The Ottomans conquered the town of Phocaia in 1455. 5. The mines the trade The alum mines of Phocaia laid on the hills east of the town. The quality of the product, useful for the clothe-dyeing, was the best outside the region of the Black Sea. Zaccarii took care for the building of costly installations for the working of the product. In 1307 about 3.000 people (native population) were living in Phocaia, occupied with the mining of the mine product. Zaccarii attracted for this purpose a large number of people of Italian origin, who came either from Genoa or from their commercial colony at Pera. Sailors, calkers, scribers, as well as a doctor are witnessed. 14 The profits of the Zaccarii increased so much that they were able to build a new Δημιουργήθηκε στις 5/10/2017 Σελίδα 2/8

settlement in the region, called new Phocaia, bearing the same name until today (Yeni Foca). New Phocaia was destined to settle the population that was occupied mainly with the mining. The historiographer Michael Doukas stayed as well in this settlement for a while (15 th century). Besides alum, Genoa imported vast amounts of grain from Phocaia (amounts that together with those from Genoa s other eastern colonies reached 77% of its grain supplies). As a harbor, Phocaia became an intermediate station for the transference of mastic exported from Chios. 1. Ioannis Scylitzae Synopsis Historiarum, ed. I. Thurn (CFHB V, Berlin-N. York 1973), pp. 322.94-98. H Ahrweiler, H., Byzance et la mer. La marine de guerre, la politique et les institutions maritimes de Byzance au VIIe-Xve siècles (Paris 1966), p. 52, n. 3, mentions that Phocaia was a naval base of the imperial war fleet. The writer is based on the information about the particular sea-battle. The passage from the historiography of Skylitzes cannot support Ahrweiler s assumption. 2. Anne Comnène, Alexiade. Règne de l empereur Alexis Ier Comnène (1081-1118) II (livres V-X), ed. B. Leib (Paris 1943), p. 110.16-17. 3. Ahrweiler, Η., L histoire et la géographie de la region de Smyrne, entre les deux occupations turques (1081-1317) particulierement au XIIIe siècle, Travaux et Mémoires 1 (1965), p. 34, n. 28. 4. Λούπης, Δ., Ο Πιρί Ρεΐς χαρτογραφεί το Αιγαίο. Η οθωμανική χαρτογραφία και η λίμνη του Αιγαίου (Αθήνα 1999), pp. 203-204. 5. Tafel, G. Thomas, G., Urkunden zur alteren Handels und Staatsgeschichte der Republik Venedig mit besonderer Beziehung auf Byzanz und die Levante, 1. Theil (814-1205) (Wien 1856, ανατ. Amsterdam 1964), p. 52. 6. Tafel, G. Thomas, G., Urkunden zur alteren Handels und Staatsgeschichte der Republik Venedig mit besonderer Beziehung auf Byzanz und die Levante, 1. Theil (814-1205) (Wien 1856, re-print Amsterdam 1964), p. 118. 7. As was the case with Anaia and Adramyttion. On the Treaty of Nymphaion, see Balard, M., La Romanie Génoise (XIIe-debut du Xve siècle) (Bibliothèque des Ecoles Françaises d Athènes et de Rome 235, Atti della società Ligure di storia patria NS 18/1-2, Rome-Genova 1978), p. 44. 8. Georges Pachymérès, Relations historiques, IV: livres X-XIII, ed. A. Failler (CFHB 24/4, Paris 1999), p. 609.13-16. The other town that the Genoese controlled was Adramyttion. 9. These rights were based on the initial agreement with the Zaccarii during the reign of Michael VIII Palaiologos. See Ioannis Cantacuzeni ex imperatoris Historiarum libri IV, ed. L. Schopen (CSHB I, Bonn 1831), pp. 388-389. 10. The creditors of the Republic of Genoa had undertaken the financing and the accomplishment of the operation for the seizure of Chios. Because Genoa was not in a position to pay the huge amount that had been spent for the operation, they created a company and Simone Vignoso represented it in the negotiations with Genoa. The arrangement between Genoa and its creditors was signed on the 26 th of February1347 and according to this Genoa maintained the political dominion over Chios, old and new Phocaia. See Balard, M., La Romanie Génoise (XIIe-debut du Xve siècle) (Bibliothèque des Ecoles Françaises d Athènes et de Rome 235, Atti della società Ligure di storia patria NS 18/1-2, Rome-Genova 1978), pp. 124, 377. 11. For Tzybos, see PLP 11, no. 28076. Tzybos was killed trying to recapture the island. 12. For Leo Kalothetos see PLP 5, no. 10617. 13. The dispute of that period was related to the granting of Tenedos to the Venetians by the emperor John V Palaiologos. To eliminate the emperor, the Genoese of Pera helped Andronikos IV Palaiologos escape from prison Andronikos ascended to the throne on October 1377. See Nicol, D., The Last Centuries of Byzantium, 1261-1453 (London 1972), pp. 289-291. 14. Balard, M., La Romanie Génoise (XIIe-debut du Xve siècle) (Bibliothèque des Ecoles Françaises d Athènes et de Rome 235, Atti della società Ligure di storia patria NS 18/1-2, Rome-Genova 1978), p. 771. Δημιουργήθηκε στις 5/10/2017 Σελίδα 3/8

Βιβλιογραφία : Nicol D.M., Οι τελευταίοι αιώνες του Βυζαντίου, 1261-1453, Αθήνα 1996, Κομνηνός, Σ. (μτφρ.) Balard M., La Romanie Génoise (XIIe-début du XVe siècle), Ι-ΙΙ, Rome Genova 1978, Bibliothèque des Écoles Françaises d Athènes et de Rome 235 Ahrweiler H., "L histoire et la géographie de la région de Smyrne entre les deux occupations turques (1081-1317), particulièrement au XIIie siècle", Travaux et Mémoires, 1, 1965, 1-204 Λούπης Δημήτρης, Ο Πιρί Ρεΐς (1465-1553) χαρτογραφεί το Αιγαίο. Η οθωμανική χαρτογραφία και η λίμνη του Αιγαίου, Αθήνα 1999 Ahrweiler H., Byzance et la mer. La marine de guerre, la politique et les institutions maritimes de Byzance au VIIe-XVe siècles, Paris 1966 Thomas G., Tafel G., Urkunden zur älteren Handels- und Staatsgeschichte der Republik Venedig mit besonderer Beziehung auf Byzanz und die Levante. 1. Theil (814-1205), Wien 1856 (repr. Amsterdam 1964) Δικτυογραφία : Le Synekdèmos d'hiéroclès et l'opuscule géographique de Georges de Chypre, Bruxelles 1939: charted are the lands of: Europe, Asia Minor, Near East http://soltdm.com/sources/mss/hierocl/harta1.htm Γλωσσάριo : castellan 1. Castellanus (castle-keeper) was the governor of a feudal castle and the responsible for its maintenance. In addition, he had the prisoners in his guard. 2. In Genoese colonies, the castellan was picked out among six candidates proposed to the Doge by the citizens of Genoa. The castellan had both political and judicial authority, he answered either to the city council or to the Doge. 2. A delegate official of a European state to its dominion in the Levant and Greece. He had political and judicial powers, and sometimes even military responsibilities. Catalan Company, the (almugavares, compagnia) A group of fully-armed and highly-trained Catalans mercenary warriors, who numbered a few thousand. In 1303 they came to the assistance of Byzantium against the Turks, but soon they turned against the Empire and took to large-scale looting. They conquered the Burgundian duchy of Athens, after the battle of Orchomenos in Copais, in 1311. chrysobull (gold seal) Imperial document of the Byzantine state which was so named because it bore the gold seal of the emperor. emirate of Sarouchan The Emirate of Sarouchan ( 1300-1410) was founded in the western Asia Minor by the Oguz Turks short after the dissolution of the sultanate of Seljouks; its capital was Magnesia by Sipylos. Partitio Romaniae The document of the treaty signed by the Latins of the IV Crusade (twelve Venetians and twelve Francs) between the 12th april and the 9th may of the year 1204. According to the text the Latin Empire of Constantinople was founded and the territories of the Byzantine Empire were divided among the Venetians and the Francs. podesta or potesta Δημιουργήθηκε στις 5/10/2017 Σελίδα 4/8

(lat. Potestas power): name given to certain high officials in many Italian cities. The podesta was also: a) governor of the Venetian sector of the Latin Empire of Constantinople. b) head of the Genoese City Hall (14th-15th centuries), governor in the Genoese acquisitions of Romania (Galata and Chios). c) Lombard magistrate in Euboea. Synekdemos of Hierokles A geographical text book composed a little before 535 by Hierokles the Grammarian. It constitutes a list of 64 provinces and 923 (originally 935) cities of the Empire, being the most important source for the administrative and political geography of the Byzantine Empire prior to the Arab raids. It is assumed to have been based on state documents, and presents the political, administrative, and, to an extent, the ecclesiastical geography from mid- 5th c. However, it contains additions from the age of Justinian I, while some of its evidence is still under discussion. Constantine VII Porphyrogennetos used it as a major source, along with Stephen of Byzantium, for the composition of the work De thematibus. This most important work of Hierokles was published by G. Parthey (Hieroclis Synecdemus, Berlin, 1866), and A. Burckhardt (Hieroclis Synecdemus, Leipzig, 1893). The last and most authoritative edition is E. Honigmann (ed.), Le Synekdèmos d'hiéroklès et l'opuscule géographique de Georges de Chypre (Brussels 1939). Πηγές Ioannis Scylitzae Synopsis Historiarum, ed. I. Thurn (Corpus Fontium Historiae Byzantinae 5, Berlin N. York 1973). Anne Comnène, Alexiade. Règne de l empereur Alexis Ier Comnène (1081 1118) II (livres V X), ed. B. Leib (Paris 1943). Georges Pachymérès, Relations historiques IΙ: livres IV VI, ed. A. Failler (Corpus Fontium Historiae Byzantinae 24/2, Paris 1984), IV: livres X XIII, ed. A. Failler (Corpus Fontium Historiae Byzantinae 24/4, Paris 1999). Ioannis Cantacuzeni ex imperatoris Historiarum libri IV, ed. L. Schopen (Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae I, ΙΙ, Bonn 1831, ΙΙΙ, Bonn 1832). Λούπης, Δ. (ed.), Ο Πιρί Ρεΐς χαρτογραφεί το Αιγαίο. H οθωμανική χαρτογραφία και η λίμνη του Αιγαίου (Athens 1999). Tafel, G. Thomas, G. (ed.), Urkunden zur alteren Handels und Staatsgeschichte der Republik Venedig mit besonderer Beziehung auf Byzanz und die Levante, 1. Theil (814 1205) (Wien 1856, re print Amsterdam 1964). Michaelis Ducae Nepotis Historia Byzantina, ed. I. Bekker (CSHB, Bonn 1834). Nicephori Gregorae Byzantina Historia, ed. L. Schopen (CSHB, I Bonn 1829, ΙΙ Bonn 1830). Gouillard, J. (ed.), La vie d Euthyme de Sardes (831), une oeuvre du patriarche Méthode, Travaux et Mémoires 10 (1987), pp. 1 101, and his life pp. 23 34. Παραθέματα 1. The visit of Andronikos III Palaiologos at Phocaia, 1329 εκείθεν δε εξελθών, εις Φώκαιαν την νέαν ήλθεν. Αύτη δε Ρωμαίους μεν οικούντας είχεν εξ αιτίας δε τινος ώσπερ Ζαχαρας Χίου, ούτω δη και αυτής Ανδρέας Κατανίας εκ Γεννούας κρατήσας, ακρόπολίν τε οικοδομησάμενος και κατασχών φρουρά, της άλλης πόλεως ήρχεν ασφαλώς. Τότε μεν ουν Ανδρέας ου παρήν, αλλ εις Γέννουαν κατά τινα χρείαν απεδήμει. Αρηγος δε Ταρτάρω, ος ην Ανδρέου θείος, Φωκαίας ήρχεν αντ αυτού ος ιδών τον βασιλέα προσιόντα, Φωκαίας τε επέσπευδεν εις υπάντησιν βασιλέως εξελθείν, ανοίξας τας πύλας, και αυτός άμα συν αυτοίς εξήλθε και προσεκύνει βασιλέα. επεί δε γένοιτο εντός τειχών, τους την ακρόπολιν φρουρούντας (ήσαν δε εκ Γεννούας Λατίνοι) εξελθόντας εκέλευε βασιλεί παραδιδόναι. Οι δε εξήρχοντό τε προσκυνούντες, και παρεδίδοσαν την άκραν. Βασιλεύς δ εν αυτή δύο αυλισάμενος ημέρας, εις την τρίτην άμα έω τον Αρηγον μεταπεμψάμενος, και τα κλείθρα της πόλεως τους τους πελέκυς έχοντος βαράγκους κελεύσας αγαγείν (τούτους γαρ έθος τα κλείθρα των πόλεων ένθα αν επιδημοήη βασιλεύς, κατέχειν,) αρήγω εκέλευε παραδιδόναι, προς αυτόν ειπών, ως, «νυν μεν εις Φώκαιαν εμοί υπήκοον ούσαν ελθών, έμεινα εφ όσον ηβουλόμην. Αύθις δε εξερχόμενος, την πόλιν παραδίδωμί σοι, και διά σου τω Ανδρέα, ώστε άρχειν αυτής ώσπερ και πρότερον επιτροπεύοντα καθ όσον αν χρόνον εμοί βουλoμένω η». Δημιουργήθηκε στις 5/10/2017 Σελίδα 5/8

Ioannis Cantacuzeni ex imperatoris Historiarum libri IV, ed. L. Schopen (CSHB I, Bonn 1831), 388.22 389.22. 2. The settlement of the Genoese at Old Phocaia. Building of New Phocaia [...] εν ταις ημέραις δε του βασιλέως Μιχαήλ του Παλαιολόγου, του πρώτως βασιλεύσαντος εν Παλαιολόγοις, ήλθον τινες Ιταλοί αιτούντες το όρος δοθήναι αυτοίς και λαμβάνειν κατ έτος το συμφωνηθέν. Τότε και οι Τούρκοι ενεδρεύοντες ήσαν ληστρικώς τα πέριξ μέρη Λυδίας τε και Ασίας, και κατέτρεχον έως Σάρδεων και αυτής Μαγνησίας. Ως ουν ήσθοντο οι Ιταλοί την των Τούρκων έφοδον, φοβηθέντες ήρξαντο οικοδομείν φρούριόν τι σμικρότατον, όσον εις φυλακήν αυτών καί των ευρισκομένων εργατών πεντήκοντα ή και πλείω. Ενωτισθέντες δε οι τε πέριξ οικούντες Ρωμαίοι εν τε τω κάμπω του Μαινομένου και της Μαγνησίας και Νυμφαίου, ελθόντες εύρον αυτοίς άρξαντας του έργου, και δη ως εκ συνθήματος κοινολογησάμενοι συν τοις Λατίνοις υπέσχοντο του συμβοηθήσαι καί συμπασχήσαι και συμπράξαι επί τη ανεγέρσει του φρουρίου, και ου φρούριον αλλά και εις μεγάλην πόλιν αποκαταστήσαι το οικοδομούμενον, ει μόνον χρείας κατεπειγούσης και αυτοί ως κτήτορες του τοιούτου χωρίου έσονται εντός φυλαττόμενοι. Αρεσάντων γουν άμφω των μερών το τοιούτον συμφώνημα, ήρξαντο άμα Ρωμαιοί τε και Λατίνοι, και ωκοδόμησαν την άχρι του νυν παρά θεού φρουρουμένην νάαν Φώκαιαν, εν τη του αυτού όρους υποβάσει, πλησίον της θαλάσσης, έχουσαν τα προς την ανατολήν μέρη το όρος κέμενον, προς δε την εσπέραν την νήσον Λέσβον, προς άρκτον δε τον της Ελαίας κόλπον προς δε μεσημβρίαν ο κατ Ιωνίαν κόλπος. Ήσαν δε οι ρηθέντες της πόλεως αύτης κτήτορες εκ των Κατανέων Γενουάται Ανδρέας και Ιάκωβος, και την επωνυμίαν εκ της παλαιοτέρας Φωκίδος εκτήσαντο, ταύτην νέαν Φώκαιαν καλέσαντες, εν η και εγώ την οίκησιν κέκτημαι. Michaelis Ducae Nepotis Historia Byzantina, ed. I. Bekker (CSHB, Bonn 1834), 161.12 162.15. 3. The working of alum working at Phocaia Εν τη Φωκίδι τη κατά την Ιωνίαν πλησίον όρος ην εν ω μέταλλον στυπτηρίας υπάρχει, και ο λίθος άπας της ακρωρείας πυρί προσομιλήσας, είτα ύδατι ως ψάμμος γίνεται την δε από του λίθου γενομένην ψάμμον εις λέβητα βάλλοντες συν ύδατι και καχλάζοντος ου τόσον, η βληθείσα ψάμμος διαλύεται και το μεν παχύ και ουσιώδες αυτής εν τω ζωμώ μένον ως γάλα τυρώδες, το ξηρόν και γεώδες αυτής έξω ρίπτουσιν ως άχρηστον, τον δε ζωμόν εις σκάφας κενώσαντες άχρις ημερών τεσσάρων παραδρομήν, ευρίσκεται εν τοις άκροις των υποδόχων αγγείων πεπαγωμένος ο ζωμός και υπεραυγίζων όμοιος κρυστάλλω εν δε τω πυθμένι του αγγείου και αυτό πλήρες ψηγμάτων κρυσταλλοειδών. Εξαντλούντες ουν τον ζωμόν τον περιττεύοντα μετά τας τέσσαρας ημέρας εισβάλλουσιν εν τω λέβητι, προσχέαντες και έτερον ύδωρ, και πάλιν ψάμμον εμβάλλοντες βράζουσιν και εν ταις σκάφαις εκχέουσιν, ως προδεδήλωται, την δε στυπτηρίαν εκβάλλοντες εν ταις αποθήκαις ταμιεύουσι. Έστι δε αναγκαίον χρήμα τοις δευσοποιοίς. Άπασαι γαρ αι νήες αι από της εώας εις τα εσπέρια μέρη πλέουσαι αναγκαίον ηγούνται τον φόρτον είναι της νηός την εν τω πυθμένι στυπτηρίαν και γαρ Φράγγοι Γερμανοί Ιγγληνοι Ιταλοί Ισπανοί Άραβες Αιγύπτιοι Σύροι από του όρους εκείνου την στυπτηρίαν πορίζονται ένεκα των δευσοποιών τεχνών. Michaelis Ducae Nepotis Historia Byzantina, ed. I. Bekker (CSHB, Bonn 1834), 160.12 161.12. 2. The settlement of the Genoese at Old Phocaia. Building of New Phocaia [...] εν ταις ημέραις δε του βασιλέως Μιχαήλ του Παλαιολόγου, του πρώτως βασιλεύσαντος εν Παλαιολόγοις, ήλθον τινες Ιταλοί αιτούντες το όρος δοθήναι αυτοίς και λαμβάνειν κατ έτος το συμφωνηθέν. Τότε και οι Τούρκοι ενεδρεύοντες ήσαν ληστρικώς τα πέριξ μέρη Λυδίας τε και Ασίας, και κατέτρεχον έως Σάρδεων και αυτής Μαγνησίας. Ως ουν ήσθοντο οι Ιταλοί την των Τούρκων έφοδον, φοβηθέντες ήρξαντο οικοδομείν φρούριόν τι σμικρότατον, όσον εις φυλακήν αυτών καί των ευρισκομένων εργατών πεντήκοντα ή και πλείω. Ενωτισθέντες δε οι τε πέριξ οικούντες Ρωμαίοι εν τε τω κάμπω του Μαινομένου και της Μαγνησίας και Νυμφαίου, ελθόντες εύρον αυτοίς άρξαντας του έργου, και δη ως εκ συνθήματος κοινολογησάμενοι συν τοις Λατίνοις υπέσχοντο του συμβοηθήσαι καί συμπασχήσαι και συμπράξαι επί τη ανεγέρσει του φρουρίου, και ου φρούριον αλλά και εις μεγάλην πόλιν αποκαταστήσαι το οικοδομούμενον, ει μόνον χρείας κατεπειγούσης και αυτοί ως κτήτορες του τοιούτου χωρίου έσονται εντός φυλαττόμενοι. Αρεσάντων γουν άμφω των μερών το τοιούτον συμφώνημα, ήρξαντο άμα Ρωμαιοί τε και Λατίνοι, και ωκοδόμησαν την άχρι του νυν παρά θεού φρουρουμένην νάαν Φώκαιαν, εν τη του αυτού όρους υποβάσει, πλησίον της θαλάσσης, έχουσαν τα προς την ανατολήν μέρη το όρος κέμενον, προς δε την εσπέραν την νήσον Λέσβον, προς άρκτον δε τον της Ελαίας κόλπον προς δε μεσημβρίαν ο κατ Ιωνίαν κόλπος. Ήσαν δε οι ρηθέντες της πόλεως αύτης κτήτορες εκ των Κατανέων Γενουάται Ανδρέας και Ιάκωβος, και την επωνυμίαν εκ της παλαιοτέρας Φωκίδος εκτήσαντο, ταύτην νέαν Φώκαιαν καλέσαντες, εν η και Δημιουργήθηκε στις 5/10/2017 Σελίδα 6/8

εγώ την οίκησιν κέκτημαι. Michaelis Ducae Nepotis Historia Byzantina, ed. I. Bekker (CSHB, Bonn 1834), 161.12 162.15. 3. The working of alum working at Phocaia Εν τη Φωκίδι τη κατά την Ιωνίαν πλησίον όρος ην εν ω μέταλλον στυπτηρίας υπάρχει, και ο λίθος άπας της ακρωρείας πυρί προσομιλήσας, είτα ύδατι ως ψάμμος γίνεται την δε από του λίθου γενομένην ψάμμον εις λέβητα βάλλοντες συν ύδατι και καχλάζοντος ου τόσον, η βληθείσα ψάμμος διαλύεται και το μεν παχύ και ουσιώδες αυτής εν τω ζωμώ μένον ως γάλα τυρώδες, το ξηρόν και γεώδες αυτής έξω ρίπτουσιν ως άχρηστον, τον δε ζωμόν εις σκάφας κενώσαντες άχρις ημερών τεσσάρων παραδρομήν, ευρίσκεται εν τοις άκροις των υποδόχων αγγείων πεπαγωμένος ο ζωμός και υπεραυγίζων όμοιος κρυστάλλω εν δε τω πυθμένι του αγγείου και αυτό πλήρες ψηγμάτων κρυσταλλοειδών. Εξαντλούντες ουν τον ζωμόν τον περιττεύοντα μετά τας τέσσαρας ημέρας εισβάλλουσιν εν τω λέβητι, προσχέαντες και έτερον ύδωρ, και πάλιν ψάμμον εμβάλλοντες βράζουσιν και εν ταις σκάφαις εκχέουσιν, ως προδεδήλωται, την δε στυπτηρίαν εκβάλλοντες εν ταις αποθήκαις ταμιεύουσι. Έστι δε αναγκαίον χρήμα τοις δευσοποιοίς. Άπασαι γαρ αι νήες αι από της εώας εις τα εσπέρια μέρη πλέουσαι αναγκαίον ηγούνται τον φόρτον είναι της νηός την εν τω πυθμένι στυπτηρίαν και γαρ Φράγγοι Γερμανοί Ιγγληνοι Ιταλοί Ισπανοί Άραβες Αιγύπτιοι Σύροι από του όρους εκείνου την στυπτηρίαν πορίζονται ένεκα των δευσοποιών τεχνών. Michaelis Ducae Nepotis Historia Byzantina, ed. I. Bekker (CSHB, Bonn 1834), 160.12 161.12. 2. The settlement of the Genoese at Old Phocaia. Building of New Phocaia [...] εν ταις ημέραις δε του βασιλέως Μιχαήλ του Παλαιολόγου, του πρώτως βασιλεύσαντος εν Παλαιολόγοις, ήλθον τινες Ιταλοί αιτούντες το όρος δοθήναι αυτοίς και λαμβάνειν κατ έτος το συμφωνηθέν. Τότε και οι Τούρκοι ενεδρεύοντες ήσαν ληστρικώς τα πέριξ μέρη Λυδίας τε και Ασίας, και κατέτρεχον έως Σάρδεων και αυτής Μαγνησίας. Ως ουν ήσθοντο οι Ιταλοί την των Τούρκων έφοδον, φοβηθέντες ήρξαντο οικοδομείν φρούριόν τι σμικρότατον, όσον εις φυλακήν αυτών καί των ευρισκομένων εργατών πεντήκοντα ή και πλείω. Ενωτισθέντες δε οι τε πέριξ οικούντες Ρωμαίοι εν τε τω κάμπω του Μαινομένου και της Μαγνησίας και Νυμφαίου, ελθόντες εύρον αυτοίς άρξαντας του έργου, και δη ως εκ συνθήματος κοινολογησάμενοι συν τοις Λατίνοις υπέσχοντο του συμβοηθήσαι καί συμπασχήσαι και συμπράξαι επί τη ανεγέρσει του φρουρίου, και ου φρούριον αλλά και εις μεγάλην πόλιν αποκαταστήσαι το οικοδομούμενον, ει μόνον χρείας κατεπειγούσης και αυτοί ως κτήτορες του τοιούτου χωρίου έσονται εντός φυλαττόμενοι. Αρεσάντων γουν άμφω των μερών το τοιούτον συμφώνημα, ήρξαντο άμα Ρωμαιοί τε και Λατίνοι, και ωκοδόμησαν την άχρι του νυν παρά θεού φρουρουμένην νάαν Φώκαιαν, εν τη του αυτού όρους υποβάσει, πλησίον της θαλάσσης, έχουσαν τα προς την ανατολήν μέρη το όρος κέμενον, προς δε την εσπέραν την νήσον Λέσβον, προς άρκτον δε τον της Ελαίας κόλπον προς δε μεσημβρίαν ο κατ Ιωνίαν κόλπος. Ήσαν δε οι ρηθέντες της πόλεως αύτης κτήτορες εκ των Κατανέων Γενουάται Ανδρέας και Ιάκωβος, και την επωνυμίαν εκ της παλαιοτέρας Φωκίδος εκτήσαντο, ταύτην νέαν Φώκαιαν καλέσαντες, εν η και εγώ την οίκησιν κέκτημαι. Michaelis Ducae Nepotis Historia Byzantina, ed. I. Bekker (CSHB, Bonn 1834), 161.12 162.15. 3. The working of alum working at Phocaia Εν τη Φωκίδι τη κατά την Ιωνίαν πλησίον όρος ην εν ω μέταλλον στυπτηρίας υπάρχει, και ο λίθος άπας της ακρωρείας πυρί προσομιλήσας, είτα ύδατι ως ψάμμος γίνεται την δε από του λίθου γενομένην ψάμμον εις λέβητα βάλλοντες συν ύδατι και καχλάζοντος ου τόσον, η βληθείσα ψάμμος διαλύεται και το μεν παχύ και ουσιώδες αυτής εν τω ζωμώ μένον ως γάλα τυρώδες, το ξηρόν και γεώδες αυτής έξω ρίπτουσιν ως άχρηστον, τον δε ζωμόν εις σκάφας κενώσαντες άχρις ημερών τεσσάρων παραδρομήν, ευρίσκεται εν τοις άκροις των υποδόχων αγγείων πεπαγωμένος ο ζωμός και υπεραυγίζων όμοιος κρυστάλλω εν δε τω πυθμένι του αγγείου και αυτό πλήρες ψηγμάτων κρυσταλλοειδών. Εξαντλούντες ουν τον ζωμόν τον περιττεύοντα μετά τας τέσσαρας ημέρας εισβάλλουσιν εν τω λέβητι, προσχέαντες και έτερον ύδωρ, και πάλιν ψάμμον εμβάλλοντες βράζουσιν και εν ταις σκάφαις εκχέουσιν, ως προδεδήλωται, την δε στυπτηρίαν εκβάλλοντες εν ταις αποθήκαις ταμιεύουσι. Έστι δε αναγκαίον χρήμα τοις δευσοποιοίς. Άπασαι γαρ αι νήες αι από της εώας εις τα εσπέρια μέρη πλέουσαι αναγκαίον ηγούνται τον φόρτον είναι της νηός την εν τω πυθμένι στυπτηρίαν και γαρ Φράγγοι Γερμανοί Ιγγληνοι Ιταλοί Ισπανοί Άραβες Αιγύπτιοι Σύροι από του όρους εκείνου την στυπτηρίαν πορίζονται ένεκα των δευσοποιών τεχνών. Δημιουργήθηκε στις 5/10/2017 Σελίδα 7/8

Michaelis Ducae Nepotis Historia Byzantina, ed. I. Bekker (CSHB, Bonn 1834), 160.12 161.12. Χρονολόγιο 977: Naval battle of Phocaia. Theodore Karantinos defeated the fleet of Bardas Skleros 1088/9: Phocaia was captured by Tzacha, emir of Smyrna 1082, 1148: Phocaia was recorded on the chrysobulls about the harbors granted by the Byzantines to the Venetians as naval bases. Before 1268: Granting of the alum mining to the Genoese Manuelle Zaccaria. 1296: Destruction of Phocaia by the Venetians 1302: New invasion by the Venetians 1303/4: Zaccarii defended Phocaia from the Ottomans with success 1304: Granting of Chios to the Zaccarii 26 March 1307: Invasion by the Catalan Grand Company at Phocaia Around 1314: Phocaia under the Cattaneo 1329: Recapture of Chios by Andronikos III Palaiologos. The Genoese of Phocaia welcomed the emperor with honors 1335/6: Phocaia was recaptured by Andronikos III Palaiologos after a siege 1340: The inhabitants of Phocaia expelled the Genoese September 1346: Phocaia was recaptured by the Genoese. Chios under the company Mahone (Maona). Appointment of Tzybos as governor of Phocaia. Signing of a treaty with the inhabitants 1349: Unsuccessful attempt by Tzybos to recapture Chios 1349-1363: Leo Kalothetos commanded Phocaia 1356/7: Pirates inhabitants of Phocaia arrested the Ottoman prince Orhan at the golf of Nicomedia. They released him after the payment of ransoms by John V Palaiologos. 1378: The Venetians tried to capture Phocaia 1402: Capture of old Phocaia by Francesco Gattilusi 1455: Final conquest of Phocaia by the Ottomans Δημιουργήθηκε στις 5/10/2017 Σελίδα 8/8