ΣΔΗ ΑΝΑΣΟΛΗΚΖ ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ ΚΑΗ ΘΡΑΚΖ ΥΟΛΖ TEXNOΛΟΓΗΚΩΝ ΔΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΜΖΜΑ ΖΛΔΚΣΡΟΛΟΓΩΝ ΜΖΥΑΝΗΚΩΝ ΣΔ ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΡΓΑΗΑ

ΣΔΗ ΑΝΑΣΟΛΗΚΖ ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ ΚΑΗ ΘΡΑΚΖ ΥΟΛΖ TEXNOΛΟΓΗΚΩΝ ΔΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΜΖΜΑ ΖΛΔΚΣΡΟΛΟΓΩΝ ΜΖΥΑΝΗΚΩΝ ΣΔ ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΡΓΑΗΑ ΕΖΣΖΜΑΣΑ ΣΔΥΝΗΚΟΤ ΑΦΑΛΔΗΑ ΣΟ ΤΠΟ ΚΑΣΑΚΔΤΖ ΜΟΤΔΗΟ ΣΖ ΒΔΡΓΗΝΑ SAFETY ISSUES ON A SITE UNDER CONSTRACTION MUSEUM OF VERGINA ΔΚΠΟΝΖΖ ΒΑΡΑΝΟ ΑΝΑΣΑΗΟ ΔΠΗΒΛΔΠΩΝ ΚΑΘΖΓΖΣΖ Γρ: ΚΩΝΣΑΝΣΗΝΟ ΠΟΣΟΛΗΑ ΚΑΒΑΛΑ 2015

ΣΔΗ ΑΝΑΣΟΛΗΚΖ ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ ΚΑΗ ΘΡΑΚΖ ΥΟΛΖ TEXNOΛΟΓΗΚΩΝ ΔΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΜΖΜΑ ΖΛΔΚΣΡΟΛΟΓΩΝ ΜΖΥΑΝΗΚΩΝ ΣΔ ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΡΓΑΗΑ ΕΖΣΖΜΑΣΑ ΣΔΥΝΗΚΟΤ ΑΦΑΛΔΗΑ ΣΟ ΤΠΟ ΚΑΣΑΚΔΤΖ ΜΟΤΔΗΟ ΣΖ ΒΔΡΓΗΝΑ SAFETY ISSUES ON A SITE UNDER COSTRACTION MUSEUM OF VERGINA ΔΚΠΟΝΖΖ ΒΑΡΑΝΟ ΑΝΑΣΑΗΟ ΔΠΗΒΛΔΠΩΝ ΚΑΘΖΓΖΣΖ Γρ.: ΚΩΝΣΑΝΣΗΝΟ ΠΟΣΟΛΗΑ ΚΑΒΑΛΑ 2015

1 Δηζαγσγή χκθσλα κε ηνλ Δπξσπατθφ Οξγαληζκφ γηα ηελ Αζθάιεηα θαη ηελ Τγεία ζηελ Δξγαζία (FACTS): Οη θαηαζθεπέο είλαη κηα ηδηαίηεξα επηθίλδπλε εξγαζία. ηνλ ζπγθεθξηκέλν θιάδν ζεκεηψλνληαη πεξίπνπ 13 ζάλαηνη αλά 100 000 εξγαδνκέλνπο έλαληη πέληε αλά 100 000 εξγαδνκέλνπο ζε φινπο ηνπο θιάδνπο καδί θαηά κέζν φξν. Η εξγαζία ζηηο θαηαζθεπέο εθζέηεη επίζεο ηνπο εξγαδνκέλνπο ζε έλα επξχ θάζκα πξνβιεκάησλ πγείαο. Μεξηθά ηέηνηα παξαδείγκαηα είλαη: ε ακηάλησζε, νη πφλνη ζηελ πιάηε, ην ζχλδξνκν δφλεζεο ρεξηνχ-βξαρίνλα νθεηιφκελν ζηνπο θξαδαζκνχο θαη νη δεξκαηίηηδεο απφ ηζηκέλην θ.α.. Σα εξγνηάμηα εληνχηνηο, είλαη ρψξνο εξγαζίαο, µε απμεκέλν ηνλ θίλδπλν αηπρήκαηνο εμ αηηίαο ηεο θχζεο ηεο εξγαζίαο ζε απηά, (αιιαγή ζπλζεθψλ πξνζσπηθφ ρσξίο εηδίθεπζε επίδξαζε θαηξηθψλ ζπλζεθψλ θ.α.). Δπίζεο, αθνινχζσο κε ηα ζηνηρεία ηεο Γηεζλνχο Οξγάλσζεο Δξγαζίαο (Γ.Ο.Δ.), αλά ρξφλν ζε παγθφζκην επίπεδν, ράλνπλ ηε δσή ηνπο πεξίπνπ 2 εθαηνκκχξηα άλζξσπνη, απφ εξγαηηθά αηπρήκαηα θαη δηάθνξεο επαγγεικαηηθέο αζζέλεηεο, δειαδή αξηζκφο πνπ αληηζηνηρεί ζε έλαλ λεθξφ αλά 20 δεπηεξφιεπηα. ηελ ειιεληθή πξαγκαηηθφηεηα, ππνινγίδεηαη φηη πεξίπνπ θάζε 15 ιεπηά ηεο ψξαο, ζπκβαίλεη θαη έλα εξγαηηθφ αηχρεκα, ελψ θάζε ηξεηο εκέξεο έλα ζαλαηεθφξν. Οη αξηζκνί απηνί καο θάλνπλ μεθάζαξν πιένλ, φηη δελ κπνξνχκε λα απνζηξέθνπκε ην βιέκκα καο, ζηελ χπαξμε πεγψλ επαγγεικαηηθνχ θηλδχλνπ ζηνπο ρψξνπο εξγαζίαο, βαζηδφκελνη ζηνλ παξάγνληα ηεο ηχρεο, πνπ ίζσο ζα καο γιηηψζεη πξνζσξηλά θαη κφλν, απφ θάπνην εξγαηηθφ αηχρεκα. Πξέπεη λα αληηιεθζνχκε επίζεο φηη, θαλέλα αηχρεκα δελ γίλεηαη ζηελ ηχρε. ε ζπλδπαζκφ µε ηελ παξνχζα ππάξρνπζα θαηάζηαζε ζην ρψξν ησλ θαηαζθεπψλ, θπξίσο ησλ ηδησηηθψλ έξγσλ, απηνί ραξαθηεξίδνληαη ζπλήζσο απφ: έιιεηςε νξγάλσζεο έιιεηςε ζπλεξγαζίαο έιιεηςε ζπληνληζκνχ αλππαξμία κεηξψνπ θαηαζθεπαζηψλ

2 Δληνχηνηο ν θίλδπλνο απηφο απμάλεη. Η πθηζηάκελε Ννκνζεζία γηα ηελ Τγεία θαη Αζθάιεηα ηνπ Τπνπξγείνπ Απαζρφιεζεο θαη Κνηλσληθήο Πξνζηαζίαο, ζε ζπλδπαζκφ µε ηελ ρεηηθή Ννκνζεζία άιισλ Τπνπξγείσλ, θαζνξίδεη ηηο πηζαλφηεηεο θάπνηνπ αηπρήκαηνο θαη άιινηε πξνηείλεη εηδηθά κέηξα, άιινηε δίλεη γεληθέο ππνδείμεηο γηα ηελ Τγεία θαη Αζθάιεηα, ηηο νπνίεο νη επηκέξνπο παξάγνληεο ηνπ έξγνπ πινπνηνχλ µε ζπγθεθξηκέλεο εθαξκνγέο, ζχκθσλα µε πξαθηηθνχο θαη επηζηεκνληθνχο θαλφλεο. πλήζσο ε άγλνηα, είλαη απηή πνπ κε καζεκαηηθή αθξίβεηα, ζα νδεγήζεη ζηελ πξφθιεζε θάπνηνπ εξγαηηθνχ αηπρήκαηνο. Η έγθαηξε γλψζε, νδεγεί ζηελ πξφιεςε, ε νπνία κε ηε ζεηξά ηεο, έρεη σο επαθφινπζν ηε κείσζε ησλ εξγαηηθψλ αηπρεκάησλ θαη ησλ επαγγεικαηηθψλ αζζελεηψλ. Όζν κεγαιχηεξε είλαη ε γλψζε ησλ πεγψλ ηνπ επαγγεικαηηθνχ θηλδχλνπ, ηφζν πεξηζζφηεξν εθκεδελίδνληαη ηα πεξηζψξηα, ψζηε ην εξγαηηθφ αηχρεκα λα ζεσξείηαη σο «ηπραίν». Δπηπιένλ, πξέπεη φινη καο λα αληηιεθζνχκε, φηη ε πξναγσγή ηεο Τγείαο θαη Αζθάιεηαο ηεο Δξγαζίαο θαη ε βειηίσζε ηνπ εξγαζηαθνχ πεξηβάιινληνο, απνηεινχλ πξνυπνζέζεηο εμαλζξσπηζκνχ ηεο εξγαζίαο. Πξέπεη λα γίλεη αληηιεπηφ ζε φινπο καο, φηη νη αλζξψπηλεο ζπλζήθεο πγηεηλήο θαη αζθάιεηαο, δελ αλήθνπλ ζηε ζθαίξα ηεο πνιπηέιεηαο, αιιά ηεο αλάγθεο γηα παξαγσγηθή θαη φζνλ ην δπλαηφλ, επράξηζηε εξγαζία, ζπληειψληαο ζηε δεκηνπξγία θαη ζπληήξεζε αξκνληθψλ ζρέζεσλ εξγαζίαο, έλα δεδνκέλν πνπ θαηαιήγεη πξνο ην θνηλφ ζπκθέξνλ. Όινη είκαζηε ππεχζπλνη απφ ηελ δηθή καο ζέζε, γηα ηελ αζθάιεηα θαη ηελ πγεία ζηελ εξγαζία. Η γλψζε είλαη απηή, πνπ ζα καο νδεγήζεη ζηελ απφθηεζε θαηάιιειεο εξγαζηαθήο ζπκπεξηθνξάο, ε νπνία ελ ζπλερεία, ζα απνβεί ζε έλα πεξηβάιινλ καθξηά απφ θηλδχλνπο ζηελ εξγαζία. ηελ παξνχζα εξγαζία, ζα εμεηάζνπκε ζην πξψην θεθάιαην ηηο γεληθέο, βαζηθέο γλψζεηο ζρεηηθά κε ηελ πγηεηλή θαη ηελ αζθάιεηα ζηελ εξγαζία. ην δεχηεξν θεθάιαην, ζα εθηηκήζνπκε ηνλ ελδερφκελν επαγγεικαηηθφ θίλδπλν. ην ηξίην θεθάιαην, αθνχ νξίζνπκε ηηο έλλνηεο: εξγνηάμην θαη κηθξφ εξγνηάμην, ζα εμεηάζνπκε ηνπο Όξνπο αζθαιείαο εληφο απηψλ. Καη ηέινο, ζην ηέηαξην θεθάιαην, ζα πξνζδηνξίζνπκε ηνλ ξφιν ηνπ Σερληθνχ Αζθαιείαο, κέζα ζην εξγνηάμην, ζε ζπλδπαζκφ κε ηα ηερληθά ζηνηρεία πνπ ππάξρνπλ ζην εξγαζηαθφ ρψξν.

3 ABSTRACT The safety technician has a crucial role in the process of developing a project since constructions are an extremely dangerous work to do. In this direction, technical prevention is a prerequisite for the execution of a construction project. In this project, we studied the role of the safety technician in the under construction museum of Vergina. This is a project funded by European funds and is expected to be completed in June 2015. The basic features of the museum include a basement and a ground floor with exhibition halls, an auditorium, a multipurpose room, rooms for training and scientific activities, administrative offices as well as warehouses and public service areas. In any case, the security technician has the obligation to the manufacturer information and the necessary advice for the workers safety to prevent accidents. The safety technician responsibilities include providing written instructions to the relevant book regarding hygiene, personal safety, plant and machinery as well as issues related to the prevention and treatment of accidents. The technician of security is a knowledgeable person who serves an advisory and supervisory role, while overseeing the working conditions with regular inspections. In this sense, the safety technician at the museum Vergina performs all the necessary actions to ensure the correct construction of the project, without any exposure to accidents. In this way, protecting workers is achieved by enhancing the safety and health of workers towards the continuous improvement of the conditions and the working environment..

4 ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ Δηζαγσγή....... 1 ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΣΟ. ΑΦΑΛΔΙΑ Δ ΥΩΡΟΤ ΔΡΓΑΙΑ... 6 1.1 Οξηζκνί θαη έλλνηεο........6 1.2 Σερληθή πξφιεςε.....7 1.3 Ιαηξηθή πξφιεςε..8 1.4 Δξγαηηθά αηπρήκαηα θαη ραξαθηεξηζκφο ηνπο... 8 1.5 Παξάγνληεο πνπ ζπκβάιινπλ ζηελ πξνζβνιή ηεο πγείαο θαη ηεο ζσκαηηθήο αθεξαηφηεηαο ησλ εξγαδνκέλσλ..... 9 1.6 Μεηξά γηα ηελ κείσζε θαη ηελ εμάιεηςε ησλ θηλδχλσλ....... 13 1.7 Η Ννκνζεζία........ 16 ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΓΔΤΣΔΡΟ. ΔΚΣΙΜΗΗ ΣΟΤ ΔΠΑΓΓΔΛΜΑΣΙΚΟΤ ΚΙΝΓΤΝΟΤ. 17 2.1 Κχξηεο θαηεπζχλζεηο γηα ηελ εθπφλεζε ηεο έθζεζεο, επαγγεικαηηθνχ θηλδχλνπ. (Δ.Δ.Κ).....17 2.2 Ο νξηζκφο θαη ε ηαμηλφκεζε ησλ επαγγεικαηηθψλ θηλδχλσλ......19 2.3 Η κεζνδνινγία ηεο εθηίκεζεο ηνπ επαγγεικαηηθνχ θηλδχλνπ...20 ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΣΡΙΣΟ. ΑΦΑΛΔΙΑ ΣΑ ΔΡΓΟΣΑΞΙΑ......24 3.1Οξηζκφο θαη αληηθείκελν εξγαζηψλ....24 3.2 Πεξίθξαμε εξγνηαμίνπ.........26 3.3Αηνκηθά κέζα πξνζηαζίαο..... 27 3.4 Γεληθέο επηζεκάλζεηο θαηά ηελ εμέιημε ηνπ έξγνπ... 30 3.5 Ιζρχνπζα Ννκνζεζία.... 31 3.6 Οξηζκέλα ζπκπεξάζκαηα......35 ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΣΔΣΑΡΣΟ. ΣΔΥΝΙΚΟ ΑΦΑΛΔΙΑ ΣΟ ΔΡΓΟΣΑΞΙΟ - ΑΡΜΟΓΙΟΣΗΣΔ ΔΤΘΤΝΔ ΤΠΟΥΡΔΩΔΙ......37

5 4.1 Σαπηφηεηα ηνπ έξγνπ. 37 4.2 Πξνζφληα ηνπ ηερληθνχ αζθαιείαο......39 4.3 Αξκνδηφηεηεο ηνπ Σερληθνχ αζθαιείαο...........40 4.4 Αλάζεζε ησλ θαζεθφλησλ ζε Σερληθνχο Αζθάιεηαο.......41 4.5 Σερληθφο Αζθαιείαο θαη Γηαηξφο Αζθαιείαο... 42 4.6 Οη γλψζεηο ηνπ Σερληθνχ αζθαιείαο γηα ηελ παξνρή ππεξεζηψλ ηνπ ζην εξγνηάμην ηνπ κνπζείνπ ηεο Βεξγίλαο.42 4.7 πληνληζηήο γηα ζέκαηα αζθάιεηαο θαη πγείαο..... 43 4.8 Τπνρξεψζεηο, δηαδηθαζίεο, θαηά ηα ζηάδηα ελφο ηερληθνχ έξγνπ........45 ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ.... 47 5.1 Η θξνληίδα γηα ηελ Αζθάιεηα.........49 5.2 Πξνηάζεηο......51 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ.......53

6 ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΣΟ ΑΦΑΛΔΙΑ Δ ΥΩΡΟΤ ΔΡΓΑΙΑ 1.1 Οξηζκνί θαη έλλνηεο. Αζθάιεηα ζηελ εξγαζία: αλαθέξεηαη ζηελ εθηέιεζε ηεο εξγαζίαο ππφ ηέηνηεο ζπλζήθεο ψζηε λα µελ πθίζηαηαη θαλέλαο θίλδπλνο αηπρήκαηνο, (ή λα ππάξρεη κέρξη ελφο επηπέδνπ), γηα ηνπο ρεηξηζηέο θαη ην πεξηβάιινλ ηεο εγθαηάζηαζεο. Τγηεηλή ζηελ εξγαζία: Η εμαζθάιηζε ηέηνησλ ζπλζεθψλ ζην εξγαζηαθφ πεξηβάιινλ, ψζηε λα µελ πθίζηαληαη θίλδπλνη, (ή λα ππάξρνπλ κέρξη ελφο απνδεθηνχ νξίνπ), γηα ηελ πγεία ησλ εξγαδνκέλσλ. χκθσλα κε ην Π.Γ. 17/96: Δξγαδόκελνο, είλαη θάζε πξφζσπν πνπ απαζρνιείηαη απφ έλαλ εξγνδφηε κε νπνηαδήπνηε ζρέζε εξγαζίαο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ αζθνχκελσλ θαη ησλ καζεηεπφκελσλ, εθηφο απφ ην νηθηαθφ ππεξεηηθφ πξνζσπηθφ. Δξγνδφηεο είλαη, θάζε θπζηθφ ή λνκηθφ πξφζσπν, ην νπνίν ζπλδέεηαη κε ζρέζε εξγαζίαο κε ηνλ εξγαδφκελν θαη έρεη ηελ επζχλε γηα ηελ επηρείξεζε ή θαη ηελ εγθαηάζηαζε. Δπηρείξεζε, είλαη θάζε επηρείξεζε, εθκεηάιιεπζε, εγθαηάζηαζε θαη εξγαζία ηνπ ηδησηηθνχ θαη ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα, αλεμαξηήησο ηνπ θιάδνπ νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο ζηνλ νπνίν θαηαηάζζεηαη. Σόπνο εξγαζίαο, είλαη θάζε ρψξνο φπνπ βξίζθνληαη ή κεηαβαίλνπλ νη εξγαδφκελνη, εμ αηηίαο ηεο εξγαζίαο ηνπο θαη πνπ είλαη θάησ απφ ηνλ έιεγρν ηνπ εξγνδφηε. Πξόιεςε, είλαη ην ζχλνιν ησλ δηαηάμεσλ ή κέηξσλ πνπ ιακβάλνληαη ή πξνβιέπνληαη θαζ φια ηα ζηάδηα ηεο δξαζηεξηφηεηαο ηεο επηρείξεζεο, κε ζηφρν ηελ απνθπγή ή ηε κείσζε ησλ επαγγεικαηηθψλ θηλδχλσλ. αλ πεγή επαγγεικαηηθνύ θηλδύλνπ, ζεσξνχκε ηελ ηδηφηεηα ή ηελ ηθαλφηεηα πνπ ππάξρεη ή κπνξεί λα δεκηνπξγεζεί ζε θάπνην ζηνηρείν, ε νπνία (ηδηφηεηα ή ηθαλφηεηα) πηζαλφλ λα πξνθαιέζεη θάπνηα βιάβε. Δξγαηηθό αηύρεκα, είλαη θάζε βίαην, μαθληθφ θαη απξφβιεπην γεγνλφο, πνπ ζπκβαίλεη ζηνλ εξγαδφκελν θαηά ηε δηάξθεηα ηεο εξγαζίαο ηνπ ή έρεη ζρέζε κε

7 ηελ εξγαζία ηνπ, κε ζπλέπεηα ηνλ ηξαπκαηηζκφ ηνπ ζψκαηνο, ηε βιάβε ηεο πγείαο ηνπ ή ηελ απψιεηα ηεο δσήο ηνπ. Δπαγγεικαηηθή Αζζέλεηα, ζεσξείηαη νπνηαδήπνηε βιάβε πξνθαιείηαη ζηελ πγεία ηνπ εξγαδφκελνπ, ιφγσ ηεο εξγαζίαο πνπ εθηειεί. Ο Σερληθόο Αζθάιεηαο, παξέρεη ζηνλ εξγνδφηε ππνδείμεηο θαη ζπκβνπιέο, γξαπηά ή πξνθνξηθά, ζε ζέκαηα ζρεηηθά κε ηελ πγηεηλή θαη αζθάιεηα ηεο εξγαζίαο θαη ηελ πξφιεςε ησλ εξγαηηθψλ αηπρεκάησλ. Ο Ιαηξόο Δξγαζίαο, παξέρεη ππνδείμεηο θαη ζπκβνπιέο ζηνλ εξγνδφηε, ζηνπο εξγαδνκέλνπο θαη ζηνπο εθπξνζψπνπο ηνπο, γξαπηά ή πξνθνξηθά, ζρεηηθά κεηα κέηξα πνπ πξέπεη λα ιακβάλνληαη, γηα ηε ζσκαηηθή θαη ςπρηθή πγεία ησλ εξγαδνκέλσλ. 1.2 Σερληθή πξόιεςε Η ηερληθή πξφιεςε πεξηιακβάλεη: 1. Σε κείσζε ηνπ θηλδχλνπ ζην επίπεδν ηεο κεραλήο, κε θαηάιιειν ζρεδηαζκφ ηεο θαηαζθεπήο θαη εγθαηάζηαζεο ησλ κεραλψλ, κε ηελ πεξηνδηθή ζπληήξεζή ηνπο, κε ηελ ηνπνζέηεζε ζπζηεκάησλ αζθαιείαο θαη (φπνπ είλαη δπλαηφλ) κε ηελ απηνκαηνπνίεζε ηεο δηαδηθαζίαο παξαγσγήο. 2. Σε ζεκαηνδφηεζε ησλ ρψξσλ εξγαζίαο, ψζηε λα είλαη εκθαλέο, ζε φιεο ηηο πεξηπηψζεηο ην είδνο ηνπ θηλδχλνπ. 3. Σε ρξήζε πιηθψλ πνπ εκπεξηέρνπλ κηθξφηεξν θίλδπλν. 4. Σελ εμαζθάιηζε κέζσλ ππξαλίρλεπζεο θαη ππξφζβεζεο. 5. Σε βειηίσζε ησλ ζπλζεθψλ εξγαζίαο, ηφζν απφ πιεπξάο δηαδηθαζηψλ παξαγσγήο φζν θαη ησλ ζρέζεσλ ησλ εξγαδνκέλσλ κεηαμχ ηνπο θαη κε ηνλ εξγνδφηε. 6. Σε ζπλερή εθπαίδεπζε θαη ελεκέξσζε ησλ εξγαδνκέλσλ, γηα ην είδνο ησλ θηλδχλσλ θαη ηνπο ηξφπνπο πξνζηαζίαο απφ απηνχο. 7. Σελ Δθπαίδεπζε εξγαδνκέλσλ (πνπ εκπεξηέρεηαη ζηελ ηερληθή πξφιεςε θαη απνηειεί απφ κφλν ηεο έλα μερσξηζηφ θεθάιαην ζηνλ ηνκέα ηεο πξφιεςεο ησλ αηπρεκάησλ). Μπνξεί λα πεξηιακβάλεη ηα εμήο:

8 εκηλάξηα πξφιεςεο αηπρεκάησλ, κέζσ πξν-βνιήο ηαηληψλ, video, slides, δηαιέμεηο, επηδείμεηο ή αζθήζεηο. εκηλάξηα λέν πξνζιεθζέλησλ, φπνπ θαη ζα ελεκεξψλνληαη γηα ηνπο θηλδχλνπο πνπ εκπεξηέρεη ε εξγαζία πνπ ζα αλαιάβνπλ, ηξφπνπο πξνθχιαμεο γηα ηελ απνθπγή αηπρεκάησλ, εθπαίδεπζε ζηε ρξήζε κέζσλ αηνκηθήο πξνζηαζίαο θαη ζηελ νξγάλσζε ηεο εξγαζίαο. Άιινο ηξφπνο εθπαίδεπζεο εξγαδνκέλσλ είλαη, κε νιηγφιεπηεο ζπγθεληξψζεηο ζηνπο ηφπνπο εξγαζίαο θάζε εκέξα, πξηλ απφ ηελ έλαξμε εξγαζίαο ή πξηλ απφ ηελ αλάζεζε κηαο δνπιεηάο. Μία επηπιένλ ζχγρξνλε κνξθή εθπαίδεπζεο, είλαη ε ρξήζε ησλ εμνκνησηψλ. 1.3 Ιαηξηθή πξόιεςε Η ηαηξηθή πξόιεςε, πεξηιακβάλεη ηελ εθηίκεζε ηεο ηθαλφηεηαο ηνπ εξγαδφκελνπ απφ άπνςε πγείαο, ζε κία ζέζε εξγαζίαο. Δηδηθφηεξε κέξηκλα, πξέπεη λα ιακβάλεηαη γηα ηηο ζέζεηο θαη ηα άηνκα πςεινχ θηλδχλνπ (λένη, ειηθησκέλνη, έγθπεο, εξγαδφκελνη πνπ επηζηξέθνπλ απφ αζζέλεηα ή αηχρεκα). Ο Ιαηξόο Δξγαζίαο, αξκφδηνο γηα ηελ εθαξκνγή ηεο ηαηξηθήο πξφιεςεο, κεηέρεη θαη ζηελ ηερληθή πξφιεςε, ζηα πιαίζηα ηεο ζπλεξγαζίαο ηνπ κε ηνλ Σερληθφ Αζθάιεηαο, γλσκνδνηψληαο γηα ηηο απαξαίηεηεο βειηηψζεηο ησλ ζπλζεθψλ εξγαζίαο, ζπκβάιινληαο ζηελ αηηηνινγηθή αλάιπζε ησλ αηπρεκάησλ θαη ζπκκεηέρνληαο ηελ ελεκέξσζε ησλ εξγαδνκέλσλ. 1.4 Δξγαηηθά αηπρήκαηα θαη ραξαθηεξηζκόο ηνπο. Ωο πξνο ηελ δηάθξηζε κεηαμχ εξγαηηθνχ αηπρήκαηνο θαη επαγγεικαηηθήο αζζέλεηαο ζα πξέπεη λα γλσκαηεχζεη ν Ιαηξφο Δξγαζίαο. Όζνλ αθνξά ηα φξηα αληθαλφηεηαο ηνπ ηξαπκαηηζζέληνο γηα εξγαζία, πάλσ απφ ηα νπνία ν ηξαπκαηηζκφο ζεσξείηαη σο αηχρεκα, είλαη ηξεηο κέξεο, αληθαλφηεηα γηα εξγαζία. ηηο πεξηπηψζεηο απηέο, εάλ έλα πξφβιεκα πγείαο είλαη εξγαηηθφ αηχρεκα ή επαγγεικαηηθή αζζέλεηα, εμαξηάηαη απφ ην αίηην πνπ ην πξνθάιεζε, ην νπνίν γεληθά ζηηο πεξηπηψζεηο αηπρεκάησλ είλαη βίαην, απφηνκν θαη ζηηγκηαίν, ελψ ζηηο επαγγεικαηηθέο αζζέλεηεο δελ είλαη.

9 χκθσλα κε ηα αλαθεξζέληα: απψιεηα αθνήο εξγαδφκελνπ π.ρ. απφ κία έθξεμε, ζεσξείηαη εξγαηηθφ αηχρεκα, ελψ απψιεηα αθνήο απφ καθξνρξφληα έθζεζε ζε ππεξβνιηθφ ζφξπβν, ζεσξείηαη επαγγεικαηηθή αζζέλεηα. Δληνχηνηο δηθαζηηθέο απνθάζεηο, ζεσξνχλ εξγαηηθά αηπρήκαηα θαη ηα ηξνραία πνπ ζπκβαίλνπλ ηελ ψξα ηεο κεηάβαζεο θαη απνρψξεζεο απφ ηελ εξγαζία κε νπνηνδήπνηε κέζν θαη αλ ρξεζηκνπνηεί ν εξγαδφκελνο. Σν παξ νιίγνλ εξγαηηθφ αηχρεκα, είλαη ην γεγνλφο εθείλν, πνπ κνινλφηη δελ πξνθάιεζε θαλέλα ηξαπκαηηζκφ ή δεκηά ηελ ψξα πνπ πξνθιήζεθε, δεκηνχξγεζε σζηφζν φιεο εθείλεο ηηο πξνυπνζέζεηο γηα έλα εξγαηηθφ αηχρεκα. Δίλαη εμίζνπ ζεκαληηθφ κε ην εξγαηηθφ αηχρεκα, γηαηί βνεζά ζηνλ εληνπηζκφ πξνβιεκάησλ. 1.5 Παξάγνληεο πνπ ζπκβάιινπλ ζηελ πξνζβνιή ηεο πγείαο θαη ηεο ζσκαηηθήο αθεξαηόηεηαο ησλ εξγαδνκέλσλ. Δίλαη πέληε νη θχξηνη παξάγνληεο πνπ είλαη δπλαηφλ λα πξνζβάιινπλ ηελ ζσκαηηθή αθεξαηφηεηα ησλ εξγαδνκέλσλ: Οη ηερλνινγηθνί παξάγνληεο. Ο εμνπιηζκφο εξγαζίαο: Πνιιά απφ ηα εξγαηηθά αηπρήκαηα, νθείινληαη ζηνλ εμνπιηζκφ εξγαζίαο, δειαδή ηηο κεραλέο, ζπζθεπέο, εξγαιεία ή εγθαηαζηάζεηο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη θαηά ηελ εξγαζία. Υαξαθηεξηζηηθά παξαδείγκαηα ζπκβνιήο ηνπ εμνπιηζκνχ εξγαζίαο ζηα αίηηα ησλ εξγαηηθψλ αηπρεκάησλ, είλαη ηα παξαθάησ: (α) Να ιεηηνπξγεί, ρσξίο λα έρεη ζπζηήκαηα πξνζηαζίαο ή απηά πνπ έρεη λα είλαη αθαηάιιεια. (β) Να είλαη αθαηάιιεια ζρεδηαζκέλνο ή αθαηάιιεια εγθαηεζηεκέλνο, θαθφ ζπληεξεκέλνο ή ειαηησκαηηθφο, ν εμνπιηζκφο εξγαζίαο πνπ ιεηηνπξγεί. (γ) Να ιεηηνπξγεί, ελψ έρνπλ εμνπδεηεξσζεί ή δελ ιεηηνπξγνχλ ζσζηά ηα ζπζηήκαηα αζθαιείαο πνπ ππήξραλ απφ ηελ θαηαζθεπή ηνπ. (δ)να γίλεηαη ρξήζε θαη απνζήθεπζε επηθίλδπλσλ πιηθψλ κε ηξφπν αλαζθαιή.

10 (ε)να κεηαθέξνληαη θαη λα κεηαθηλνχληαη πιηθά θαη αληηθείκελα επηπφιαηα. (δ) Σα εξγαιεία ρεηξφο λα είλαη θαθφ δηαηεξεκέλα, αλαζθαιή θαη ειαηησκαηηθά. Ο εμνπιηζκφο εξγαζίαο, αλάινγα κε ην αλ πιεξεί ή φρη ηηο πξνδηαγξαθέο θαη ηνπο θαλφλεο αζθάιεηαο, κπνξεί λα απνηειέζεη πεγή θηλδχλνπ γηα ηνπο εξγαδφκελνπο. Γηα παξάδεηγκα, ε ρξήζε ηνπ εμνπιηζκνχ απηνχ, απφ άηνκα πνπ δελ έρνπλ ηηο θαηάιιειεο γλψζεηο ή ε ρξεζηκνπνίεζε εμνπιηζκνχ, ρσξίο ζπληήξεζε, κπνξεί λα απνηειέζνπλ αηηίεο εξγαηηθψλ αηπρεκάησλ. Δξγαζηαθά πιηθά : Όπσο ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο, νη δηάθνξεο ρεκηθέο νπζίεο, είλαη δπλαηφλ λα απνηειέζνπλ πεγέο θηλδχλνπ, ιφγσ ησλ ηδηνηήησλ πνπ έρνπλ, ηνπ ηξφπνπ πνπ ρεηξίδνληαη θιπ. Οη Οξγαλσηηθνί παξάγνληεο Δδψ είλαη ζεκαληηθή ε δνκή θαη ε νξγάλσζε, ηεο επηρείξεζεο. Αθξαηθλέο ζεκείν γηα ηελ εξγαζηαθή αζθάιεηα, είλαη ν ηξφπνο κε ηνλ νπνίν έρεη νξγαλσζεί θαη ιεηηνπξγεί κία επηρείξεζε. Με βαζηθή πξνυπφζεζε ηελ χπαξμε ππεξεζηψλ Σερληθνχ Αζθάιεηαο θαη Ιαηξνχ Δξγαζίαο, ψζηε λα αληηκεησπίδνληαη νη ζπληειεζηέο, πνπ κπνξεί λα ζπκβάιινπλ ζην άγρνο, ζηελ εξγαζία, εάλ εθαξκφδνληαη ζπζηήκαηα εξγαζηψλ θαηά νκάδεο, εάλ έρεη εμαζθαιηζζεί ε δπλαηφηεηα ελαιιαγήο ησλ εξγαδνκέλσλ ζηηο δηάθνξεο εξγαζίεο, ψζηε λα κελ είλαη κνλφηνλε ε εξγαζία, εάλ εθαξκφδεηαη ζσζηά ην ζχζηεκα ηεο βάξδηαο, φπνπ απηφ ππάξρεη θιπ. Οη κέζνδνη θαη νη πξαθηηθέο πνπ δηέπνπλ ηελ εξγαζία. Όιεο νη εξγαζίεο θαη νη επαγγεικαηηθέο δξαζηεξηφηεηεο, εκπεξηέρνπλ νξηζκέλνπο θηλδχλνπο. Δληνχηνηο, ν πξνγξακκαηηζκφο θαη ε νξγάλσζε ησλ κεζφδσλ πνπ ζα αθνινπζεζνχλ ζε κία επηθίλδπλε εξγαζία, είλαη πνιχ ζεκαληηθέο γηα ηελ αζθάιεηα ησλ εξγαδνκέλσλ. Γηα παξάδεηγκα, ζε εξγαζίεο πνπ πξνθαινχλ ζθφλε, εάλ αθήζνπκε ηε ζθφλε λα δηαρέεηαη ζε φιν ην ρψξν, επηβαξχλεη πνιινχο εξγαδφκελνπο. Δάλ επηιέμνπκε κία κέζνδν θαηαθξάηεζεο ηεο ζθφλεο, ηφηε έρνπκε πεξηνξίζεη ζην ειάρηζην δπλαηφ ηελ επηβάξπλζε ηνπ πεξηβάιινληνο εξγαζίαο, απφ απηή ηελ πεγή θηλδχλνπ.

11 Οη Υσξνηαμηθνί παξάγνληεο Υψξνη θαη εξγαζηαθφ πεξηβάιινλ: Δίλαη γλσζηέο εμ αξρήο, νη πξνδηαγξαθέο θαη νη ειάρηζηεο απαηηήζεηο πνπ πξέπεη λα πιεξνχλ νη ρψξνη εξγαζίαο, γηα λα κπνξεί θάπνηνο λα εξγαζηεί κε αζθάιεηα. Ο ρψξνο θαη ην πεξηβάιινλ εξγαζίαο, παίδνπλ ζεκαληηθφ ξφιν ζηε δεκηνπξγία αζθαιψλ θαη πγηεηλψλ ζπλζεθψλ, π.ρ. ε εξγαζία ζε αζθαιέο δάπεδν, ρσξίο εκπφδηα θαη ιηπαξέο νπζίεο, δελ ππάξρεη θίλδπλνο πηψζεο. Οη Πεξηβαιινληνινγηθνί παξάγνληεο Υεκηθνί, Φπζηθνί, βηνινγηθνί: Σέηνηνη(είλαη π.ρ. ν ζφξπβνο), εθφζνλ πθίζηαληαη ζηνλ εξγαζηαθφ ρψξν θαη δελ αληηκεησπίδνληαη, κπνξνχλ λα δεκηνπξγήζνπλ πξνβιήκαηα ζηελ πγεία ησλ εξγαδνκέλσλ, αιιά θαη λα πξνθαιέζνπλ αηπρήκαηα. Οη Αλζξώπηλνη παξάγνληεο. Ο παξάγνληαο Άλζξσπνο: Η ηερλνινγηθή εμέιημε επέθεξε αιιαγέο ζηνπο ηξφπνπο εξγαζίαο. Η ρεηξνλαθηηθή εξγαζία έρεη κεηαηξαπεί ζε εξγαζία πνπ θπξίσο εθηειείηαη πιένλ κε κεραληθά κέζα. Ωζηφζν ν άλζξσπνο εμαθνινπζεί λα παξακέλεη ν θχξηνο παξάγνληαο ζηελ εξγαζία. Πνιιέο θνξέο, ν άλζξσπνο θάλεη θάπνηεο ελέξγεηεο, πνπ δελ ζα έπξεπε λα θάλεη, ζε άιιεο δε πεξηπηψζεηο παξακειεί λα θάλεη θάπνηεο ελέξγεηεο πνπ ζα έπξεπε λα θάλεη. Με ηνλ ηξφπν απηφ, ζπκβάιιεη ζην λα ζπκβεί ή λα κε ζπκβεί έλα εξγαηηθφ αηχρεκα. Οη θχξηνη παξάγνληεο, πνπ επεξεάδνπλ ηε ζπκπεξηθνξά ηνπ αλζξψπνπ ζηελ εξγαζία, είλαη νη γλψζεηο ησλ αληηθεηκέλσλ εξγαζίαο, ε εκπεηξία, ε ελεκέξσζε, ε θαηάξηηζε, ε ειηθία, ε θπζηθή θαη ςπρνινγηθή θαηάζηαζε ζηελ νπνία βξίζθεηαη θαη ε εμνηθείσζε κε ηνλ θίλδπλν. εκαληηθφ ξφιν παίδνπλ αθφκε, ζε επίπεδν ηεο εθπαίδεπζεο, ηα θνηλσληνινγηθά θαη πνιηηηζκηθά ραξαθηεξηζηηθά. Απφ ηηο έξεπλεο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο πξνθχπηεη φηη, νη νκάδεο ησλ εξγαδνκέλσλ πνπ πιήηηνληαη πεξηζζφηεξν απφ ηα εξγαηηθά αηπρήκαηα είλαη νη αιινδαπνί, νη λένη θαη νη λέν πξνζιεθζέληεο, νη εξγαδφκελνη άλσ ησλ 45 θαη νη πξνζσξηλά απαζρνινχκελνη. Δίλαη ραξαθηεξηζηηθφ φηη νη αιινδαπνί ζηηο θαηαζθεπέο, παξνπζηάδνπλ θαη αλαινγία 1,5 θνξέο πεξηζζφηεξα αηπρήκαηα, απφ

12 ηνπο άιινπο εξγαδφκελνπο πνπ εξγάδνληαη ζηε ρψξα ηνπο. Οη ιφγνη πνπ ζπκβαίλεη απηφ είλαη, φηη απαζρνινχληαη ζπλήζσο ζηηο δχζθνιεο θαη επηθίλδπλεο εξγαζίεο, έρνπλ δηαθνξεηηθή λννηξνπία, δελ γλσξίδνπλ ηε γιψζζα, έρνπλ πξνβιήκαηα επηθνηλσλίαο, θνβνχληαη κήπσο ράζνπλ ηελ εξγαζία ηνπο, ε νπνία ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο κπνξεί λα είλαη θαη παξάλνκε. Οη εξγάηεο πνπ έρνπλ πξνζιεθζεί πξφζθαηα επίζεο, πνιιέο θνξέο αγλννχλ ηνλ θίλδπλν θαη ηνλ ζσζηφ ηξφπν εξγαζίαο. Αθφκε, απφ ηε θχζε ηνπο είλαη πην ξηςνθίλδπλνη, ζε νξηζκέλεο δε πεξηπηψζεηο θνβνχληαη γηα ηε ζπλέρηζε ηεο εξγαζίαο ηνπο, ηδηαίηεξα εάλ πξνέξρνληαη απφ καθξνρξφληα αλεξγία ή εάλ εξγάδνληαη γηα πξψηε θνξά. Οη έκπεηξνη εξγαδφκελνη πνπ απαζρνινχληαη πνιιά ρξφληα ζε κία εξγαζία ή είλαη ζε κεγάιε ειηθία, πνιιέο θνξέο έρνπλ εμνηθεησζεί κε ηνλ θίλδπλν. Ο θπξηφηεξνο ιφγνο πνπ ζπκβαίλεη απηφ είλαη φηη, έρνπλ κάζεη λα θάλνπλ κία εξγαζία, κε έλαλ ηξφπν πηζαλφλ εζθαικέλν, αιιά επεηδή δελ έρνπλ πάζεη θάπνην αηχρεκα, ζπλήζσο ηνλ ζεσξνχλ ζσζηφ θαη δχζθνια αιιάδνπλ. Δπίζεο, νη εξγαδφκελνη ζε κεγάιε ειηθία, δχζθνια πξνζαξκφδνληαη ζε λέα δεδνκέλα θαη παξνπζηάδνπλ πην ζπρλά παζνινγηθά πξνβιήκαηα (π.ρ. θάπνηα δάιε). Γηα ηνπο πξνζσξηλά εξγαδφκελνπο πάιη, ηζρχνπλ νη ίδηνη νη ιφγνη πνπ αλαθέξνληαη ζηνπο λέν πξνζιεθζέληεο, κπνξεί φκσο λα πξνζηεζεί θαη ην φηη, ζπλήζσο απαζρνινχληαη ζε δηαθνξεηηθέο θάζε θνξά εξγαζίεο. ε φιεο ηηο παξαπάλσ πεξηπηψζεηο, ππεηζέξρεηαη θαη ν παξάγνληαο ςπρνινγία, θαζψο ε χπαξμε πξνζσπηθψλ πξνβιεκάησλ ή αληηπαζεηψλ ζηνλ εξγαζηαθφ ρψξν, κε ζπλαδέιθνπο, πξντζηακέλνπο θαη πθηζηακέλνπο, κπνξεί λα απνηειέζεη αηηία αηπρήκαηνο. Σαπηφρξνλα, ε ελδερφκελε πιήμε απφ ηελ επαλαιακβαλφκελε εξγαζία, ε θαηαλάισζε νηλνπλεχκαηνο θαη θαξκαθεπηηθψλ νπζηψλ, αιιά θαη θάπνηα ζπγθεθξηκέλα ζηνηρεία ηεο πξνζσπηθφηεηαο ηνπ εξγαδφκελνπ, νδεγνχλ πνιιέο θνξέο ζε ππέξ ή ππνεθηηκήζεηο θαηαζηάζεσλ, κε απνηέιεζκα ην εξγαηηθφ αηχρεκα. Οη επηθίλδπλεο ελέξγεηεο ησλ εξγαδνκέλσλ θαη ηξίησλ: Οη δηάθνξεο επηθίλδπλεο ελέξγεηεο, ζηηο νπνίεο πξνβαίλνπλ (ζε θάπνηεο πεξηπηψζεηο) νη εξγαδφκελνη, απνηεινχλ πεγέο θηλδχλνπ. αλ παξαδείγκαηα ηέηνησλ ελεξγεηψλ, κπνξνχκε λα αλαθέξνπκε, ηελ κε ηήξεζε απφ ηνπο εξγαδφκελνπο ησλ θαλφλσλ αζθάιεηαο, ζηνλ θαζαξηζκφ κηαο κεραλήο ή ζηε ρξήζε θάπνησλ νπζηψλ ή ηε κε ρξεζηκνπνίεζε ηνπ εμνπιηζκνχ αηνκηθήο πξνζηαζίαο θιπ. ηελ θαηεγνξία απηή, αλήθνπλ θαη νη

13 δηάθνξνη αζηετζκνί πνπ πνιιέο θνξέο θάλνπλ κεηαμχ ηνπο νη άλζξσπνη. Όηαλ απηνί γίλνληαη ζην ρψξν εξγαζίαο, είλαη πάξα πνιχ επηθίλδπλνη. Σν θιείζηκν ησλ καηηψλ ελφο εξγαδφκελνπ απφ άιινλ, φηαλ θάλεη κία ιεπηή ή επηθίλδπλε εξγαζία, κπνξεί λα απνηειέζεη αηηία ζνβαξνχ αηπρήκαηνο. Σν ίδην κπνξεί λα ζπκβεί, εάλ θάπνηνο εξγαδφκελνο ζπξψμεη (ράξηλ αζηετζκνχ), έλα ζπλάδειθν, ηελ ψξα πνπ θαηεβαίλνπλ κία ζθάια ζην ρψξν εξγαζίαο. 1.6 Μεηξά γηα ηελ κείσζε θαη ηελ εμάιεηςε ησλ θηλδύλσλ. Η έγθαηξε αληηκεηψπηζε ελφο θηλδχλνπ πξηλ αθφκα πξνθιεζεί, επηηπγράλεηαη κε ηελ ηήξεζε θάπνησλ κεζφδσλ. Η επηινγή ηνπο πξέπεη λα δηέπεηαη απφ αξρέο, πνπ θαζνξίδνληαη θπξίσο κε βάζε ην κέγεζνο ησλ θηλδχλσλ, ην επηδησθφκελν απνηέιεζκα θαη γεληθφηεξα ηηο πξνηεξαηφηεηεο πνπ έρνπκε ζέζεη ζαλ άλζξσπνη, ζαλ επηρείξεζε θαη ζαλ θνηλσλία. Η επαηζζεηνπνίεζε ησλ επηρεηξήζεσλ, ζπλήζσο αθνξά ηα ζέκαηα Τγηεηλήο θαη Αζθάιεηαο ηεο Δξγαζίαο, ζπλήζσο, κεηά απφ θάπνην εξγαηηθφ αηχρεκα. Σηο δε επελδχζεηο γηα ηε βειηίσζε ηνπ πεξηβάιινληνο εξγαζίαο, ηηο αληηκεησπίδνπλ πνιιέο θνξέο, ζαλ κε παξαγσγηθέο. Πξφθεηηαη γηα κηα ζθαιεξή αληίιεςε, δηφηη εθηφο απφ ηελ απνδνρή, πνπ δηακνξθψλεη γηα ηελ δσή, έρεη απνδεηρζεί φηη, ε δεκηνπξγία ελφο θαηάιιεινπ πεξηβάιινληνο εξγαζίαο, έρεη κεζνπξφζεζκα θαη καθξνπξφζεζκα, ζεηηθέο επηπηψζεηο ζηηο επηρεηξήζεηο, φζνλ αθνξά ζηελ παξαγσγηθφηεηα θαη ζηελ πνηφηεηα ηεο παξερφκελεο εξγαζίαο. Γελ είλαη ιίγεο νη θνξέο, πνπ νη εξγαδφκελνη αλαγθάδνληαη απφ άγλνηα ησλ θηλδχλσλ ή ππφ ηελ απεηιή ηεο αλεξγίαο, λα εξγάδνληαη θάησ απφ ηδηαίηεξα δπζκελείο ζπλζήθεο. Ωζηφζν, ε πνηφηεηα ηνπ πεξηβάιινληνο εξγαζίαο θαη νη πξνηεξαηφηεηεο πνπ ζέηνπκε ζην δήηεκα, «εξγαζία ζε επηθίλδπλν πεξηβάιινλ ή βειηίσζή ηνπ κε νπνηνδήπνηε νηθνλνκηθφ θφζηνο», απνηειεί ζεκειηψδε δείθηε πνιηηηζκνχ. Οη θχξηεο αξρέο, γηα ηελ απνζφβεζε ή κείσζε ησλ εξγαζηαθψλ θηλδχλσλ είλαη νη εμήο:

14 Η αληίιεςε θαη ε εθηίκεζε ηνπ κεγέζνπο ηνπ θηλδχλνπ. Ο θίλδπλνο πξνθεηκέλνπ λα αληηκεησπηζηεί πξέπεη αξρηθά λα θαηαζηεί δηαθξηηφο. Οη θαηεγνξίεο θηλδχλσλ είλαη νη εμήο: (α) Οη Φαλεξνί θίλδπλνη. Δίλαη νη θίλδπλνη, πνπ γίλνληαη εχθνια αληηιεπηνί απφ έλα έκπεηξν άηνκν. (β) Οη Κξπθνί θίλδπλνη. Δίλαη θίλδπλνη, φπσο απηνί πνπ ελεδξεχνπλ πίζσ απφ θιεηζκέλα ληνπιάπηα, κέζα ζε κεραλήκαηα, θάησ απφ ην δάπεδν θαη δελ γίλνληαη εχθνια αληηιεπηνί, αθφκα θαη απφ θάπνηνλ έκπεηξν. Σέηνηνη είλαη, ε ειιηπήο εζσηεξηθή κφλσζε ειεθηξηθψλ εξγαιείσλ ρεηξφο, θνπηηθά εξγαιεία ή θηλνχκελα κέξε εχθνια πξνζπειάζηκα ζηνλ εξγαδφκελν, παηάξηα ρσξίο επαξθή ζηήξημε θ.α. (γ) Οη Πηζαλνί θίλδπλνη. Δίλαη νη αθφκα πην δχζθνια αληηιεπηνί θίλδπλνη, αθνχ εκθαλίδνληαη κφλν θάησ απφ νξηζκέλεο πξνυπνζέζεηο, φπσο γηα παξάδεηγκα, επηθίλδπλα ππνιείκκαηα θνξηίνπ, πνπ ππάξρνπλ ζηα ακπάξηα ελφο πινίνπ πνπ έξρεηαη γηα επηζθεπή θ.α. (δ) Οη ζπλδπαζκνί θηλδχλσλ. Δίλαη ε ζπλδπαζκέλε παξνπζία φισλ ησλ παξαπάλσ θηλδχλσλ, ε νπνία απνηειεί ζπλήζσο, ηελ πην επηθίλδπλε ζπγθπξία. Η απνθπγή ηνπ θηλδχλνπ. Δλ πξνθεηκέλσ, ε απνθπγή κηαο εθ θχζεσο επηθίλδπλεο εξγαζίαο. Απηφ, δχζθνια επηηπγράλεηαη ζηελ θαζεκεξηλή δξαζηεξηφηεηα. Τπάξρνπλ εξγαζίεο πνπ είλαη επηθίλδπλεο θαη πξέπεη λα γίλνπλ. Γηα παξάδεηγκα, ν ακίαληνο, απνηειεί έλα απφ ηα πην επηθίλδπλα πιηθά θαη ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο έρεη απαγνξεπηεί ε ρξήζε ηνπ, φκσο επεηδή είλαη αλαγθαίν λα ρξεζηκνπνηεζεί ζε θάπνηεο εξγαζίεο, αθφκα θαη ζήκεξα γίλεηαη εμφξπμή ηνπ. Η αληηκεηψπηζε ηνπ θηλδχλνπ ζηελ πεγή ηνπ. Σα κέηξα πνπ εθαξκφδνληαη πξνθεηκέλνπ λα αληηκεησπηζζεί ν επαγγεικαηηθφο θίλδπλνο, πξέπεη λα παίξλνληαη ζηελ πεγή ηνπ. Γηα παξάδεηγκα, ζε κία παξαγσγηθή δηαδηθαζία γίλεηαη έθιπζε επηθίλδπλσλ αηκψλ. Πξψηε καο επηινγή είλαη ε απνθπγή ηνπ θηλδχλνπ. Ωζηφζν, εάλ απηφ φπσο πξναλαθέξζεθε δελ είλαη εθηθηφ, ηφηε πξέπεη λα αληηκεησπίζνπκε ηνλ θίλδπλν κε ηελ θαηαζθεπή ελφο ηνπηθνχ ζπζηήκαηνο απαγσγήο ησλ αηκψλ. Δάλ θαη απηφ δελ είλαη εθηθηφ, ηφηε ζαλ ηειηθέο επηινγέο, έ-ρνπκε ηνλ πεξηνξηζκφ ηνπ θηλδχλνπ ζηε δηαδξνκή ηνπ θαη ηε ρξήζε κέζσλ αηνκηθήοπξνζηαζίαο.

15 Σν επηθίλδπλν πιηθφ λα αληηθαηαζηαζεί κε ιηγφηεξν επηθίλδπλν ή κε αθίλδπλν. Δίλαη αλαγθαίν ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο λα εμεηάζνπκε ηε δπλαηφηεηα αληηθαηάζηαζεο ηνπ επηθίλδπλνπ, απφ θάηη ιηγφηεξν επηθίλδπλν, ή αθφκα θαη αθίλδπλνπ. Π.ρ. ζε κία εξγαζία, κία ρεκηθή νπζία, απνδεδεηγκέλα πξνθαιεί βιάβε ζηνπο εξγαδφκελνπο. Δμεηάδνπκε ηφηε ηε δπλαηφηεηα λα αληηθαηαζηήζνπκε απηή ηελ νπζία κε θάπνηα άιιε αβιαβή ή ιηγφηεξν επηθίλδπλε, ρσξίο βέβαηα λα παξεκπνδίδεηαη ε παξαγσγηθή δηαδηθαζία. Η επηρεηξεζηαθή πνιηηηθή λα εκπεξηέρεη ηελ εξγαζηαθή αζθάιεηα. Η γεληθή αξρή ηεο πξφιεςεο ελφο θίλδπλνπ απφ ηελ ζεξαπεία ηνπ, πξέπεη λα εληαρζεί ζηεο πξνηεξαηφηεηεο ηεο επηρείξεζεο. Δίλαη πξνηηκφηεξε ε χπαξμε θάπνηνπ θφζηνπο έληαμεο θαη ιήςεο κέηξσλ, παξά ε επηρείξεζε λα αλαγθαζηεί εθ ησλ πζηέξσλ, λα ελαξκνλίζεη ηελ φιε ηεο παξαγσγηθή δηαδηθαζία θαη νξγάλσζε, ιακβάλνληαο ππφςε ηνλ παξάγνληα αζθάιεηα. Η πξνηεξαηφηεηα ηεο εθαξκνγήο κέηξσλ νκαδηθήο πξνζηαζίαο. Η πξάμε έρεη απνδείμεη φηη, ηα ηερληθά κέηξα είλαη πην απνηειεζκαηηθά απφ ηα δηνηθεηηθά ή νξγαλσηηθά. Σα κέηξα πνπ ζηεξίδνληαη ζηνλ αλζξψπηλν παξάγνληα, πνιιέο θνξέο δελ είλαη απνηειεζκαηηθά, επεηδή ν εξγαδφκελνο δελ ηα εθαξκφδεη. Δίλαη πξνηηκφηεξν δειαδή, λα εμεηάζνπκε ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν κπνξνχκε λα πεξηνξίζνπκε ηνλ ζφξπβν πνπ παξάγεη κηα κεραλή, παξά εθ ησλ πζηέξσλ, λα πξνκεζεχζνπκε ζηνπο εξγαδφκελνπο σηναζπίδεο. Δμνπιηζκφο αηνκηθήο πξνζηαζίαο ή Μέζα Αηνκηθήο Πξνζηαζίαο Μ.Α.Π.). ηηο πεξηπηψζεηο πνπ ν επαγγεικαηηθφο θίλδπλνο, δελ κπνξεί λα αληηκεησπηζζεί κε άιιν ηξφπν ή πξφθεηηαη λα γίλεη θάπνηα εμαηξεηηθά επείγνπζα εξγαζία ή εξγαζία απνθαηάζηαζεο θάπνησλ κφληκσλ κέηξσλ, ηφηε, γηα ηελ πξνθχιαμε ηνπ εξγαδφκελνπ ρξεζηκνπνηνχκε ηα Μέζα Αηνκηθήο Πξνζηαζίαο. Δλεκέξσζε θαη ε θαηάξηηζε ησλ εξγαδνκέλσλ. Πνιχ ζεκαληηθφ είλαη ν εξγαδφκελνο, λα γλσξίδεη ηηο πεγέο ησλ επαγγεικαηηθψλ θηλδχλσλ πνπ ππάξρνπλ ζηνπο ρψξνπο εξγαζίαο θαη ηνπο ηξφπνπο αληηκεηψπηζήο ηνπο. Έλαο πξφζζεηνο ιφγνο πνπ πξέπεη λα ελεκεξψλνληαη ζπλερψο θαη λα εθπαηδεχνληαη νη εξγαδφκελνη, είλαη γηα λα αληαπνθξηζνχλ ζηηο ξαγδαίεο ηερλνινγηθέο εμειίμεηο, ζηελ θπθινθνξία λένπ εμνπιηζκνχ εξγαζίαο, θαηλνχξησλ πιηθψλ θιπ. Έιεγρνο θαη εμαζθάιηζε ηεο εθαξκνγήο ησλ κέηξσλ. χκθσλα κε ηε ειιεληθή λνκνζεζία, ν εξγνδφηεο, είλαη ππεχζπλνο γηα ηε ιήςε ησλ κέηξσλ πνπ

16 απαηηνχληαη γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ επαγγεικαηηθνχ θηλδχλνπ θαη γηα ηελ επίβιεςε ηεο ηήξεζεο απηψλ ησλ κέηξσλ. Δίλαη ζεκαληηθφ, φηαλ δίλνληαη θάπνηεο νδεγίεο γηα ηελ εθηέιεζε κηαο εξγαζίαο, λα δίλνληαη ζπγρξφλσο θαη νδεγίεο γηα ηνλ ηξφπν πνπ ζα γίλεη ε εξγαζία απηή κε αζθάιεηα. Πέξα απφ ηηο γξαπηέο νδεγίεο, πνπ ζπλήζσο ππάξρνπλ ζε κία επηρείξεζε, γηα ηα ζέκαηα ηεο αζθάιεηαο ηεο εξγαζίαο, πξέπεη λα γίλεηαη επίβιεςε θαη έιεγρφο ηεο, ψζηε λα ηεξνχληαη ηα πξνβιεπφκελα κέηξα θαη λα αθνινπζνχλ νη εξγαδφκελνη ηηο νδεγίεο αζθαινχο εξγαζίαο. 1.7 Η Ννκνζεζία Η απαξρή ηεο ζέζπηζεο λφκσλ, γηα ηελ πγηεηλή θαη αζθάιεηα ησλ εξγαδνκέλσλ ζηελ Διιάδα, πξαγκαηνπνηήζεθε ην 1911 θαη κέρξη ην 1985 αθνινπζνχλ πιήζνο λφκσλ, εθηειεζηηθψλ δηαηαγκάησλ θαη εηδηθψλ θαλνληζκψλ. Ωζηφζν ε βαζηά ηνκή γηα ηνλ εμαλζξσπηζκφ ηεο εξγαζίαο, πξαγκαηνπνηήζεθε ην 1985, κε ην Νφκν 1568/1985 «Τγηεηλή θαη Αζθάιεηα ζηελ Δξγαζία». Με απηφ ην Νφκν, έρνπκε γηα πξψηε θνξά: Σνλ Άλζξσπν, σο θεληξηθφ ζεκείν ζην ζρεδηαζκφ ηνπ εξγαζηαθνχ πεξηβάιινληνο. Σελ θαηάξγεζε, ηνπ ζρεδηαζκνχ πξνζαξκνγήο ηνπ αλζξψπνπ ζην εξγαζηαθφ πεξηβάιινλ. Σελ εηζαγσγή ζεζκψλ: Σερληθφο Αζθάιεηαο, Ιαηξφο Δξγαζίαο, Δπηηξνπή Τγηεηλήο θαη Αζθάιεηαο ηεο Δξγαζίαο. ήκεξα, ην Δζληθφ καο Γίθαην, πεξηιακβάλεη πεξηζζφηεξα απφ 130 λνκνζεηήκαηα γηα ηελ αζθάιεηα θαη ηελ πγεία ησλ εξγαδνκέλσλ. Δθηφο απφ ηελ εζληθή λνκνζεζία, ππάξρεη θαη ε επξσπατθή, φπσο επίζεο θαη πιήζνο δηαηάμεσλ θαη θαιψλ πξαθηηθψλ, πνπ αθνξνχλ ζηελ πγηεηλή θαη αζθάιεηα ζηελ εξγαζία.

17 ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΓΔΤΣΔΡΟ ΔΚΣΙΜΗΗ ΣΟΤ ΔΠΑΓΓΔΛΜΑΣΙΚΟΤ ΚΙΝΓΤΝΟΤ 2.1 Κύξηεο θαηεπζύλζεηο γηα ηελ εθπόλεζε ηεο έθζεζεο, επαγγεικαηηθνύ θηλδύλνπ. (Δ.Δ.Κ.) Η έλλνηα ηνπ θηλδχλνπ ζηελ θνηλή πξαγκαηηθφηεηα εθθξάδεη ην «ελδερφκελν θαθφ», θαζψο επίζεο θαη ηελ «πηζαλή δπζάξεζηε έθβαζε» ελφο ζπκβάληνο. Ωζηφζν, φηαλ αλαθεξφκαζηε ζηνλ «εξγαζηαθφ -επαγγεικαηηθφ θίλδπλν», ελλννχκε ηνλ θίλδπλν γηα ηελ πγεία θαη ηελ αζθάιεηα ησλ εξγαδνκέλσλ, ηνλ πξνεξρφκελν απφ ηελ επαγγεικαηηθή έθζεζε ζηνπο παξάγνληεο θηλδχλσλ, κέζα ζην εξγαζηαθφ πεξηβάιινλ. Η έθθξαζε ηνπ επαγγεικαηηθνχ θίλδπλνπ, είλαη ζπλήζσο ζπλψλπκε κε ηελ «έθζεζε» ηνπ εξγαδνκέλνπ ζε θίλδπλν θαη ηεο ελδερφκελεο «βιάβεο» πνπ ζα ππνζηεί, εθηηζέκελνο ζε ψξα εξγαζίαο. Σέηνηνη είλαη νη θίλδπλνη απφ ζφξπβν ε απφ θάπνηα αθηηλνβνιία ή αθφκα θαη απφ κηα έθξεμε. Δίλαη έηζη, ε απεπζείαο έθζεζε ηνπ εξγαδνκέλνπ ζηνλ αλαθεξφκελν θίλδπλν, ελψ ζηε δεχηεξε πεξίπησζε, αλαθεξφκαζηε ζηνλ «θίλδπλν θαξθίλνπ», «θίλδπλν βαξεθνΐαο» ή «θίλδπλν ηξαπκαηηζκνχ απφ ην «σζηηθφ θχκα» αληίζηνηρα, επηθεληξψλνληαο ζην απνηέιεζκα ηεο επαγγεικαηηθήο έθζεζεο, δειαδή ζηε βιάβε. Δίλαη ινηπφλ απνδεθηφ φηη, ν επαγγεικαηηθόο θίλδπλνο, είλαη ζπλαθήο κε ηελ πηζαλφηεηα ή ζπρλφηεηα έθζεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ ζε θάπνηα πεγή θηλδχλνπ πνπ βξίζθεηαη ζηνλ ρψξν εξγαζίαο, θαζψο επίζεο θαη κε ηε ζνβαξφηεηα ησλ ζπλεπεηψλ, δειαδή ηε βηνινγηθή βιάβε πνπ πξνθιήζεθε απφ ηελ έθζεζε απηή. Η πξνζέγγηζε ηεο πηζαλφηεηαο έθζεζεο θαη ηεο ζνβαξφηεηαο ησλ ζπλεπεηψλ, εθθξάδεηαη απφ ηελ έλλνηα ηεο επηθηλδπλφηεηαο πνπ πξνζδηνξίδεη ην βαζκφ ηνπ επαγγεικαηηθνχ θηλδχλνπ. Οη δηαδηθαζίεο εθηίκεζεο, ηνπ επαγγεικαηηθνχ θηλδχλνπ, φπσο ε πξνζηαζία ηεο πγείαο θαη αζθάιεηαο, θαζψο επίζεο θαη ε πξφιεςε ησλ ζπλεπεηψλ ησλ παξαγφλησλ πνπ παξάγνπλ ηνπο θηλδχλνπο απηνχο, απνηεινχλ ηνλ ηειηθφ ζηφρν. Η εθηίκεζε ηνπ επαγγεικαηηθνύ θηλδύλνπ ηνπ εξγαζηαθνχ πεξηβάιινληνο, ζπληζηά κία ζχλζεηε,

18 δηαρξνληθή θαη δπλακηθή δηαδηθαζία, πνπ κέζσ ηεο αλάιπζεο ηεο, ζπληειεί ζηε ζπγθξφηεζε ελφο πγηνχο θαη αζθαινχο εξγαζηαθνχ πεξηβάιινληνο, πξνζαξκνζκέλνπ ζηηο αλζξψπηλεο ηθαλφηεηεο θαη δπλαηφηεηεο. Σα ζηνηρεία θαη νη πιεξνθνξίεο, πνπ πξνέξρνληαη απφ ηελ αλάιπζε ηνπ εξγαζηαθνχ πεξηβάιινληνο θαη ησλ επηπηψζεψλ ηνπ, ζηελ πγεία θαη αζθάιεηα, θαηάιιεια επεμεξγαζκέλα, ζπληεινχλ ζηε ζπγθξφηεζε ησλ παξεκβάζεσλ πξφιεςεο, πνπ νδεγνχλ ζηελ πξνζαξκνγή ηνπ εξγαζηαθνχ πεξηβάιινληνο ζηηο δηαζηάζεηο ηνπ εξγαδφκελνπ αλζξψπνπ. Απηέο νη παξεκβάζεηο, πξέπεη λα είλαη ηθαλέο λα αλαηξέςνπλ ηελ πθηζηάκελε ζεκεξηλή θαηάζηαζε, ζηνρεχνληαο ζηελ απνκάθξπλζε ησλ ελδνγελψλ θηλδχλσλ, θάζε παξαγσγηθήο δξαζηεξηφηεηαο, δειαδή, λα κελ πεξηνξίδνληαη κφλν ζηε δηαρείξηζε ηνπ θηλδχλνπ κε ηελ ηηζάζεπζή ηνπ. Ο απνθαζηζηηθφο ραξαθηήξαο ησλ δηαδηθαζηψλ εθηίκεζεο ηνπ επαγγεικαηηθνχ θηλδχλνπ, εθθξάδεηαη κέζσ ηεο αμηνιφγεζεο ησλ επεκβάζεσλ γηα ηελ πξνζηαζία θαη πξφιεςε ηεο πγείαο θαη αζθάιεηαο ησλ εξγαδνκέλσλ, θαζψο θαη ηε δηαρξνληθή παξαθνινχζεζε ησλ ελδερνκέλσλ θηλδχλσλ, ζε ζρέζε θαη κε ηελ πξνζαξκνγή ηεο ηερλνινγίαο ζηηο λέεο παξαγσγηθέο απαηηήζεηο. Η Γξαπηή Δθηίκεζε ηνπ Δπαγγεικαηηθνχ Κηλδχλνπ, αλαθέξεηαη ζηηο δηαηάμεηο ηνπ Π.Γ. 17/1996 (ην νπνίν ζπκπιεξψλεηαη κε ην Π.Γ. 159/1999) θαη απνηειεί εξγνδνηηθή ππνρξέσζε, θαζψο επίζεο θαη έλα βαζηθφ κέζν απηνέιεγρνπ ηεο θάζε επηρείξεζεο, εθφζνλ εμαζθαιίδεηαη ε ελεξγφο ζπκκεηνρή ησλ εξγαδνκέλσλ, ηφζν ζηηο θάζεηο ηνπ πνηνηηθνχ θαη πνζνηηθνχ πξνζδηνξηζκνχ ησλ θηλδχλσλ ηνπ εξγαζηαθνχ πεξηβάιινληνο, φζν θαη ζε απηέο ηεο πξφιεςεο θαη πξναγσγήο ηεο εξγαζηαθήο πγείαο θαη αζθάιεηαο. Η έιιεηςε ζεζκνζεηεκέλνπ επηπέδνπ πνηφηεηαο γηα ηε γξαπηή εθηίκεζε ησλ Δπαγγεικαηηθψλ Κηλδχλσλ, κπνξεί λα νδεγεί ζηελ θαη φλνκα θαη κφλνλ, εθαξκνγή ησλ δηαηάμεσλ ηνπ Π.Γ. 17/1996, αιινηψλνληαο έηζη, ηνπο βαζηθνχο ζηφρνπο ησλ δηαδηθαζηψλ πξφιεςεο ηεο επαγγεικαηηθήο πγείαο θαη αζθάιεηαο.

19 2.2 Ο νξηζκόο θαη ε ηαμηλόκεζε ησλ επαγγεικαηηθώλ θηλδύλσλ Σξείο είλαη νη κεγάιεο νκάδεο θηλδχλσλ πνπ πεγάδνπλ απφ θάζε επαγγεικαηηθή δξαζηεξηφηεηα: Οκάδα πξψηε. Κίλδπλνη αζθαιείαο Οξίδνληαη θαη σο θίλδπλνη εξγαηηθνχ αηπρήκαηνο, πνπ πεξηιακβάλνπλ ηελ πηζαλφηεηα λα πξνθιεζεί ηξαπκαηηζκφο ή βηνινγηθή βιάβε ζηνπο εξγαδφκελνπο, σο ζπλέπεηα ηεο έθζεζεο ηνπο, ζηελ πεγή ηνπ θηλδχλνπ. Η θχζε ηεο πεγήο θηλδχλνπ, θαζνξίδεη ηελ αηηία θαη ην είδνο ηνπ ηξαπκαηηζκνχ ή ηεο βηνινγηθήο βιάβεο, πνπ κπνξεί λα είλαη κεραληθή, ειεθηξηθή, ρεκηθή, ζεξκηθή θιπ. Οη θίλδπλνη απηνί, κπνξεί λα νθείινληαη, θαηά πεξηπηψζεηο, ελδεηθηηθά: ε ειιηπή εμαεξηζκφ, αλεπαξθή εμνπιηζκφ ππξαλίρλεπζεο -ζπλαγεξκνχ - θαηάζβεζεο, απνπζία δηαηάμεσλ αζθαιείαο ηνπ εμνπιηζκνχ ππφ πίεζε θιπ. ε ρξήζε άιισλ επηθίλδπλσλ νπζηψλ, φπσο ηνμηθέο, δηαβξσηηθέο θιπ (π.ρ. κε ηήξεζε πξνδηαγξαθψλ αζθαινχο ρξήζεο θαη απνζήθεπζεο ησλ νπζηψλ, κε βάζε ην δειηίν δεδνκέλσλ αζθάιεηαο πξντφλησλ). ε θπζηθνχο παξάγνληεο (π.ρ. απφζπαζε πξνζνρήο εξγαδφκελνπ, ιφγσ πςεινχ ζνξχβνπ). Οκάδα δεχηεξε. Κίλδπλνη πγείαο. Πεξηθιείνπλ ηελ πηζαλφηεηα λα πξνθιεζεί αιινίσζε ζηε βηνινγηθή ηζνξξνπία ησλ εξγαδνκέλσλ (αζζέλεηα), ζπλέπεηα ηεο επαγγεικαηηθήο έθζεζεο ζε θπζηθνχο, ρεκηθνχο θαη βηνινγηθνχο επηβιαβείο ζπληειεζηέο παξάγνληεο, ηνπ εξγαζηαθνχ πεξηβάιινληνο. Οη θίλδπλνη απηνί, κπνξεί λα νθείινληαη ζε: - Υεκηθνχο παξάγνληεο (π.ρ. ππέξβαζε Οξηαθψλ Σηκψλ Έθζεζεο), - Φπζηθνχο παξάγνληεο (π.ρ. ππέξβαζε Οξηαθψλ Σηκψλ Έθζεζεο) θαη - Βηνινγηθνχο παξάγνληεο (π.ρ. παξνπζία βηνινγηθψλ ξχπσλ).

20 Οκάδα ηξίηε. Κίλδπλνη εξγνλνκηθνί ή εγθάξζηνη. Κίλδπλνη εξγνλνκηθνί ή εγθάξζηνη (γηα ηελ πγεία θαη ηελ αζθάιεηα), νη νπνίνη ραξαθηεξίδνληαη απφ ηελ αιιειεπίδξαζε ηεο ζρέζεο εξγαδφκελνπ θαη νξγάλσζεο εξγαζίαο, ζηελ νπνία είλαη εληαγκέλνο. Οη αηηίεο απηψλ ησλ θηλδχλσλ, εληνπίδνληαη ζηελ ίδηα ηε δνκή ηεο παξαγσγηθήο δηαδηθαζίαο, πνπ νδεγεί ζηελ αλαγθαζηηθή πξνζαξκνγή ηνπ αλζξψπνπ ζηηο απαηηήζεηο ηεο εξγαζίαο. Ο ζρεδηαζκφο ησλ επεκβάζεσλ, γηα ηελ πξφιεςε θαη ηελ πξνζηαζία ησλ εξγαδνκέλσλ απφ απηνχο ηνπο θηλδχλνπο, πξέπεη λα επηθεληξψλεηαη, ζε κία ελεξγή ηζνξξνπία, κεηαμχ ηνπ αλζξψπνπ θαη ηνπ εξγαζηαθνχ πεξηβάιινληνο, κε βαζηθή ζπληζηακέλε, ηελ πξνζαξκνγή ηεο εξγαζίαο ζηνλ άλζξσπν, πξνζαξκνγή πνπ πξνυπνζέηεη ηε γλψζε ησλ θπζηνινγηθψλ αιιά θαη παζνινγηθψλ κεραληζκψλ ηνπ αλζξψπηλνπ νξγαληζκνχ. Οη θίλδπλνη απηνί, κπνξεί λα νθείινληαη: - ηελ νξγάλσζε εξγαζίαο (π.ρ. εληαηηθνπνίεζε, κνλνηνλία, βάξδηεο θιπ). - ε ςπρνινγηθνχο παξάγνληεο (π.ρ. ζηηο άηππεο κνξθέο εξγαζίαο, εζηθή παξελφριεζε θιπ), - ε εξγνλνκηθνχο παξάγνληεο (π.ρ. κε εξγνλνκηθφο ζρεδηαζκφο ηεο ζέζεο εξγαζίαο θιπ) θαη - ε αληίμνεο ζπλζήθεο εξγαζίαο (π.ρ. εξγαζίεο κε αθαηάιιειν εμνπιηζκφ, εξγαζίεο ζε αληίμνεο θιηκαηνινγηθέο ζπλζήθεο θιπ). 2.3 Η κεζνδνινγία ηεο εθηίκεζεο ηνπ επαγγεικαηηθνύ θηλδύλνπ Αθνινπζνχληαη βαζηθέο ελέξγεηεο - θάζεηο, πνπ νδεγνχλ ζηνλ εληνπηζκφ ησλ πεγψλ θηλδχλνπ, ζηελ εμαθξίβσζε, θαζψο θαη ζηνλ πνζνηηθφ θαη πνηνηηθφ πξνζδηνξηζκφ ησλ επηβιαβψλ ζπληειεζηψλ, ηνπ εξγαζηαθνχ πεξηβάιινληνο. Οη θάζεηο ηεο δηαδηθαζίαο εθηίκεζεο, ηνπ επαγγεικαηηθνχ θηλδχλνπ είλαη νη εμήο: 1ε θάζε. Ο Δληνπηζκφο ησλ πεγψλ ηνπ θηλδχλνπ

21 Απηή, πεξηιακβάλεη κία επηκειεκέλε θαη πιήξε θαηαγξαθή ηεο παξαγσγηθήο δηαδηθαζίαο, ησλ ππφ εμέηαζε ρψξσλ ή ζέζεσλ εξγαζίαο. Η θαηαγξαθή αθνξά: -ηελ θαηαγξαθή ηεο παξαγσγηθήο δηαδηθαζίαο θαη ξνήο, ζηελ πεξηγξαθή ηεο παξαγσγηθήο ηερλνινγίαο ησλ κεραλψλ, ησλ εγθαηαζηάζεσλ, ησλ ρξεζηκνπνηνχκελσλ πιψλ θαη νπζηψλ, ησλ δηαδηθαζηψλ ζπληήξεζεο ησλ κεραλψλ θαη ησλ εγθαηαζηάζεσλ, ζηελ επεμεξγαζία θαη δηάζεζε ησλ απνβιήησλ, θαζψο θαη ζηελ εζσηεξηθή θαη εμσηεξηθή δηαθίλεζε ησλ θνξηίσλ θαη ησλ πξντφλησλ. -ηνλ θχξην πξννξηζκφ ρξήζεο ησλ ρψξσλ εξγαζίαο (π.ρ. εξγαζηήξηα, γξαθεία, απνζήθεο θιπ). -ηα θηηξηαθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ εξγαζηαθνχ ρψξνπ (αληηζεηζκηθή πξνζηαζία, επηθάλεηα, ρσξεηηθφηεηα, αλνίγκαηα θιπ). -ηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ εξγαδνκέλσλ, ζηα ππφ έξεπλα ηκήκαηα ηεο παξαγσγηθήο δηαδηθαζίαο (αξηζκφο εξγαδνκέλσλ, θχιν, βάξδηεο εξγαζίαο, εξγαζηαθή ειηθία θιπ). -ηηο πιεξνθνξίεο πνπ πξνέξρνληαη απφ ηελ ηαηξηθή παξαθνινχζεζε, εάλ θαη εθφζνλ πθίζηαηαη, θαζψο θαη ζ απηέο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηα εξγαηηθά αηπρήκαηα θαη ηηο επαγγεικαηηθέο αζζέλεηεο. Απηή ε θαηαγξαθή ηεο παξαγσγηθήο δηαδηθαζίαο θαη ηνπ ηερλνινγηθνχ θχθινπ, παξέρνληαο κία νινθιεξσκέλε γλψζε ησλ παξαγσγηθψλ δξαζηεξηνηήησλ, επηηξέπεη ηνλ εληνπηζκφ ησλ πεγψλ θηλδχλνπ γηα ηελ πγεία θαη αζθάιεηα ησλ εξγαδνκέλσλ. Γηα λα επηηεπρζεί κία νπζηαζηηθή θαη φρη ηππηθή θαηαγξαθή ησλ παξαγσγηθψλ δηαδηθαζηψλ, είλαη απαξαίηεηε ε άληιεζε πιεξνθνξηψλ απφ ηνπο εξγαδφκελνπο, ζρεηηθά κε ηηο πξαγκαηηθέο ζπλζήθεο πνπ επηθξαηνχλ ζηνλ εξγαζηαθφ ρψξν. 2ε θάζε. Δμαθξίβσζε ησλ θηλδχλσλ έθζεζεο. Η εμαθξίβσζε ησλ θηλδχλσλ έθζεζεο, απνηειεί εθείλε ηε δηαδηθαζία, ε νπνία καο επηηξέπεη λα πξνζδηνξίζνπκε πνηνηηθά ηνπο επηβιαβείο ζπληειεζηέο, ζηνπο νπνίνπο εθηίζεληαη νη εξγαδφκελνη. Ωο εθ ηνχηνπ, εμεηάδνπκε θαη θαηαγξάθνπκε: -Σνλ ηξφπν ιεηηνπξγίαο (π.ρ. ρεηξνθίλεηε, απηνκαηνπνηεκέλε, κεραληθή, κηθηή θιπ), θαζψο θαη ηε κνξθή ηεο παξαγσγηθήο δξαζηεξηφηεηαο. -Σελ νξγάλσζε ηεο παξαγσγηθήο δξαζηεξηφηεηαο ζην ππφ εμέηαζε εξγαζηαθφ πεξηβάιινλ (π.ρ. ρξφλν παξακνλήο ζηνλ εξγαζηαθφ ρψξν, ηαπηφρξνλε χπαξμε άιισλ δξαζηεξηνηήησλ θιπ).

22 -Σε ιήςε ή κε κέηξσλ πξνζηαζίαο θαη πξφιεςεο, γηα ηελ πγεία θαη αζθάιεηα ησλ εξγαδνκέλσλ. -Σελ άπνςε ησλ εξγαδνκέλσλ, γηα ηηο ζπλζήθεο πνπ επηθξαηνχλ ζηνλ εξγαζηαθφ ρψξν ζηνλ νπνίν εξγάδνληαη, θαζψο θαη ηηο αλαθνξέο ηνπο φζνλ αθνξά επηπηψζεηο ησλ επηβιαβψλ παξαγφλησλ, ζηελ θαηάζηαζε ηεο πγείαο ηνπο. 3ε θάζε. Δθηίκεζε ησλ θηλδχλσλ έθζεζεο. Η εθηίκεζε ησλ θηλδχλσλ έθζεζεο, πνπ θαηαγξάθεθαλ θαη δηαπηζηψζεθαλ, ζηηο δχν πξνεγνχκελεο θάζεηο αλάιπζεο ηνπ εξγαζηαθνχ πεξηβάιινληνο, πινπνηείηαη δηα κέζνπ: - Σνπ ειέγρνπ ηεο εθαξκνγήο ησλ θαλφλσλ αζθάιεηαο. - Σνπ ειέγρνπ ησλ «απνδεθηψλ» γηα ηελ πγεία θαη αζθάιεηα ζπλζεθψλ εξγαζίαο (ζρεηηθά κε ηε θχζε ησλ θηλδχλσλ, ηε ρξνληθή δηάξθεηα, ηνλ ηξφπν πινπνίεζεο θαη ηε κνξθή ησλ παξαγσγηθψλ δξαζηεξηνηήησλ), αλαθνξηθά κε ηελ θείκελε λνκνζεζία. - Σνπ πνζνηηθνχ πξνζδηνξηζκνχ ησλ επηβιαβψλ παξαγφλησλ, ηνπ εξγαζηαθνχ πεξηβάιινληνο θαη ησλ επηπηψζεψλ ηνπο, ζηελ πγεία θαη αζθάιεηα ησλ εξγαδνκέλσλ, κε ηε δηεμαγσγή ηφζν επηθεληξσκέλσλ κεηξήζεσλ φζν θαη ζηνρεπκέλσλ ηαηξηθψλ εμεηάζεσλ. Ο πνζνηηθφο πξνζδηνξηζκφο, απνηειεί ην πην θξίζηκν ζηάδην θάζε δηαδηθαζίαο εθηίκεζεο ηνπ επαγγεικαηηθνχ θηλδχλνπ. Η εθηίκεζε κηαο βαζηθήο παξακέηξνπ, ηνπ πνζνηηθνχ πξνζδηνξηζκνχ, ε νπνία είλαη ε ζνβαξφηεηα ησλ ζπλεπεηψλ απφ θάζε πεγή θηλδχλνπ, δελ απνηειεί κία απιή θαη κφλν, αδηάθνξε, ηερλνθξαηηθή δηαδηθαζία. Ωζηφζν ν ηαμηθφο πξνζαλαηνιηζκφο ηεο εθηίκεζεο, επηδξά ζην απνηέιεζκά ηεο. (θαζνξηζηηθέο ζπλέπεηεο γηα πνηφλ; Γηα ηνλ εξγνδφηε ή γηα ηνλ εξγαδφκελν;). Σν απνηέιεζκα ηεο εθηίκεζεο, εμαξηάηαη ζηελ πξάμε, απφ έλα αξηζκφ παξαγφλησλ, πνπ θαζνξίδνπλ ηελ εξγαζία ηνπ Σερληθνύ Αζθάιεηαο θαη ηνπ Ιαηξνύ Δξγαζίαο (ρξφλνο απαζρφιεζεο, εθπαίδεπζε, εξγαζηαθέο ζρέζεηο θαη βαζκφο απεμάξηεζεο απ ηνλ εξγνδφηε θιπ). πλεπψο ε παξέκβαζε ηνπ εθάζηνηε ζπλδηθαιηζηηθνχ θηλήκαηνο, ζηε ζπγθεθξηκέλε ζεκαηνινγία, δελ ζα πξέπεη λα ηειεηψλεη κε απαίηεζε γηα ηππηθή αλνχζηα πνιιέο

23 θνξέο χπαξμε γξαπηήο εθηίκεζεο, αιιά λα ππεηζέξρεηαη θαη ζηνπο φξνπο δηακφξθσζεο ηνπ πεξηερνκέλνπ ηεο. Αλάινγνο, πξέπεη λα είλαη θαη ν πξνζαλαηνιηζκφο ηνπ θξαηηθνχ έιεγρνπ.

24 ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΣΡΙΣΟ ΑΦΑΛΔΙΑ ΣΑ ΔΡΓΟΣΑΞΙΑ 3.1 Οξηζκόο θαη αληηθείκελν εξγαζηώλ. Πξνζσξηλφ ή θηλεηφ εξγνηάμην, πνπ ζην εμήο απνθαιείηαη γεληθά «Δξγνηάμην» λνείηαη : Κάζε εξγνηάμην φπνπ πξαγκαηνπνηνχληαη εξγαζίεο νηθνδνκηθέο ή θαη πνιηηηθνχ κεραληθνχ θαη γεληθά εθηειείηαη ηερληθφ έξγν (Π.. 305/96, άξζξν 2 ). ην παξάξηεκα Ι ηνπ άξζξνπ 12 ηνπ ίδηνπ Πξνεδξηθνχ Γηαηάγκαηνο (Π..) πεξηιακβάλεηαη ελδεηθηηθφο θαηάινγνο ηέηνησλ εξγαζηψλ: 1. Δθζθαθέο 2. Υσκαηνπξγηθέο εξγαζίεο 3. Καηαζθεπέο 4. πλαξκνιφγεζε θαη απνζπλαξκνιφγεζε πξνθαηαζθεπαζκέλσλ ζηνηρείσλ 5. Γηακφξθσζε ή εμνπιηζκφο 6. Μεηαηξνπέο 7. Αλαθαηλίζεηο 8. Δπηζθεπέο 9. Γηαιχζεηο 10.Καηεδαθίζεηο 11.Έθηαθηε ζπληήξεζε 12.Σαθηηθή ζπληήξεζε Δξγαζίεο βαθήο θαη θαζαξηζκνχ 13.Δμπγίαλζε. Δπηζεκαίλεηαη επίζεο φηη ν νξηζκφο ηνπ εξγνηαμίνπ ζηα νηθνδνκηθά έξγα δελ πεξηιακβάλεη µόλν ην θηίξην αιιά θαη ην νηθόπεδν, ηα πιηθά θαη ηα κεραλήκαηα, δειαδή γεληθά φιεο ηηο θηλήζεηο πνπ ιακβάλνπλ ρψξα ζηνλ ζπγθεθξηκέλν ρψξν.

25 αλ Δξγνηάμην επίζεο, ζεσξνχληαη θαη ηα έξγα νδνπνηίαο, πδξαπιηθψλ, ειεθηξνκεραλνινγηθψλ εγθαηαζηάζεσλ, ππφγεησλ έξγσλ θ.α., ηα νπνία λννχληαη σο έξγα πνιηηηθνχ κεραληθνχ αλεμάξηεηα απφ ηελ χπαξμε ή µε, θαηαζθεπήο θηεξίνπ ζε απηά. Πξηλ απφ ηελ έλαξμε ησλ εξγαζηψλ ζην εξγνηάμην πξέπεη λα ιάβνπλ ρψξα νη παξαθάησ ελέξγεηεο: Ηκεξνιφγην κέηξσλ αζθαιείαο Πξνκήζεηα ηνπ Ηκεξνινγίνπ Μέηξσλ Αζθαιείαο(Η.Μ.Α.), ην νπνίν έρεη ζπγθεθξηκέλν ηχπν θαη ζεσξείηαη απφ ηελ έδξα ησλ ΚΔ.Π.Δ.Κ. ή ηα πεξηθεξεηαθά Σκήκαηα Σερληθήο θαη Τγεηνλνκηθήο Δπηζεψξεζεο Δξγαζίαο, πνπ είλαη αληίζηνηρα αξκφδηα ζηελ πεξηνρή πνπ ζα εθηειεζηεί ην έξγν. ηνπο λνκνχο φπνπ δελ ππάξρνπλ αληίζηνηρα ηκήκαηα, ην Η.Μ.Α. ζεσξείηαη ζηελ έδξα ησλ ΚΔ.Π.Δ.Κ. πνπ αλήθνπλ νη παξαπάλσ λνκνί. Απαηηείηαη γηα έξγα πνπ εθηεινχληαη ζε νηθηζκνχο άλσ ησλ 10.000 θαηνίθσλ ή ζε έξγα µε ζπκβαηηθφ πξνυπνινγηζκφ κεγαιχηεξν απφ απηφλ πνπ αληηζηνηρεί ζε νηθνδνκή φγθνπ 1000 µ θαη εθ φζνλ γηα ηελ εθηέιεζε ηνπο απαηηείηαη άδεηα απφ ηελ αξκφδηα αξρή( Ν. 1396/83 άξζξν 8 1). Με ην Π.. 305/96 άξζξν 3 14 επεθηείλεηαη ε ππνρξέσζε ηήξεζεο ηνπ ζε φια ηα εξγνηάμηα, πνπ απαηηείηαη εθ ησλ πξνηέξσλ γλσζηνπνίεζε αλεμαξηήησο ζέζεσο θαη φγθνπ (Ιδησηηθά θαη Γεκφζηα Έξγα ). Η εθ ησλ πξνηέξσλ γλσζηνπνίεζε απαηηείηαη φηαλ ε πξνβιεπφκελε δηάξθεηα ησλ εξγαζηψλ ζα ππεξβεί ηηο 30 εξγάζηκεο εκέξεο θαη ζα απαζρνινχληαη ηαπηφρξνλα πάλσ απφ 20 εξγαδφκελνη ή ν πξνβιεπφκελνο φγθνο εξγαζίαο ζα ππεξβαίλεη ηα 500 εκεξνκίζζηα. Απηή δηαβηβάδεηαη απφ ηνλ Γεληθφ Δξγνιάβν ή ειιείςεη απηνχ απφ ηνλ Κχξην ηνπ Έξγνπ ζηελ αξκφδηα έδξα ησλ ΚΔ.Π.Δ.Κ. ή ηα ηκήκαηα Σερληθήο θαη Τγεηνλνκηθήο Δπηζεψξεζεο πξηλ ηελ έλαξμε ησλ εξγαζηψλ. Σν πεξηερφκελν ηεο εθ ησλ πξνηέξσλ γλσζηνπνίεζεο (ζηνηρεία ηνπ έξγνπ θαη ησλ παξαγφλησλ ηεο θαηαζθεπήο) δίδεηαη ζην παξάξηεκα ΙΙΙ ηνπ Π.. 305/96. χκθσλα µε ην Π.. 1073/81 άξζξν 113 Η.Μ.Α. ηεξείηαη µε ηελ θξνληίδα ηνπ Δξγνδφηε ζε φια ηα εξγνηάμηα (Ιδησηηθά θαη Γεκφζηα Έξγα)

26 Σν Η.Μ.Α. ελεκεξψλεηαη απφ ηνλ Δπηβιέπνληα Μεραληθφ µε ηηο ππνδείμεηο ηνπ γηα ηε ιήςε θαη ηήξεζε ησλ κέηξσλ αζθαιείαο ( Ν. 1396/83 άξζξν 8 2). ην Η.Μ.Α. κπνξνχλ επίζεο λα γξάθνπλ θαη νη Δπηζεσξεηέο Δξγαζίαο. Σν Η.Μ.Α. ηεξείηαη ζην ρψξν ηνπ εξγνηαμίνπ µε επζχλε ηνπ Δξγνιάβνπ ή ηνπ Τπεξγνιάβνπ νινθιήξνπ ηνπ έξγνπ θαη φηαλ δελ ππάξρνπλ απηνί µε επζχλε ηνπ Κπξίνπ ηνπ Έξγνπ. ην Η.Μ.Α. αλαγξάθνληαη νπσζδήπνηε ηα παξαθάησ, φπσο θαη φπνηεο άιιεο απαηηήζεηο πξνθχπηνπλ απφ ζπλαθείο δηαηάμεηο ή θαλφλεο αζθαιείαο : - Οη έιεγρνη ησλ αλπςσηηθψλ κεραλεκάησλ - Οη έιεγρνη ησλ ζπξκαηφζρνηλσλ - Οη έιεγρνη ησλ πξαλψλ ησλ εθζθαθψλ θαη ν έιεγρνο ησλ αληηζηεξίμεσλ ηνπο. - Οη έιεγρνη πξν ηεο επαλαιήςεσο ησλ εξγαζηψλ πνπ δηεθφπεζαλ εμ αηηίαο ζενκελίαο. - Η βεβαίσζε πιεξφηεηαο θαη επζηάζεηαο, απφ ηνλ Δπηβιέπνληα Μεραληθφ, γηα ηελ θαηαιιειφηεηα ησλ ηθξησκάησλ. - Η άδεηα ηνπ Δπηβιέπνληα Μεραληθνχ γηα ηελ εγθαηάζηαζε αλπςσηηθήο κεραλήο ζε ηθξίσκα (Π.. 1073/81, 5άξζξν 113 ). 3.2 Πεξίθξαμε εξγνηαμίνπ Ο ρψξνο εξγαζίαο θαη ελαπνζήθεπζεο ησλ πιηθψλ, ζα πξέπεη λα πεξηθξάζζεηαη έηζη ψζηε λα ειέγρεηαη ε είζνδνο ζην ρψξν απηφ ( Κηεξηνδνκηθφο Καλνληζκφο άξζξν 5 2 ζε ζπλδπαζκφ µε ην Π.. 305/96, παξ. IV, κέξνο Α παξ. 18 ). Δπίζεο ζα πξέπεη λα ηνπνζεηείηαη ε θαηάιιειε ζήκαλζε, φπσο θαίλεηαη ζηηο παξαθάησ πηλαθίδεο ( Π.. 105 / 95).

27 ΔΡΓΟΣΑΞΙΟ ΑΠΑΓΟΡΔΤΔΣΑΙ Η ΔΙΟ Ο ΣΟΤ ΜΗ ΔΥΟΝΣΔ ΔΡΓΑΙΑ Δηθ.1 απαγνξεύεηαη ε είζνδνο ζηνπο κε έρνληεο εξγαζία 3.3 Αηνκηθά κέζα πξνζηαζίαο Οη εθηεινχληεο ην έξγν ( Δξγνιάβνο νινθιήξνπ ηνπ έξγνπ ή Τπεξγνιάβνο ηκήκαηνο ηνπ έξγνπ ή Κχξηνο ηνπ έξγνπ), ζα πξέπεη λα παξέρνπλ ηα απαηηνχκελα θαηά πεξίπησζε αηνκηθά κέζα πξνζηαζίαο, ηα νπνία πξέπεη λα είλαη πηζηνπνηεκέλα θαηά CE (Π.. 396/94, άξζξν 9 γ) θαη λα θξνληίδνπλ γηα ηε ρξήζε ηνπο απφ ηνπο εξγαδφκελνπο. Οη εξγαδφκελνη µε ηε ζεηξά ηνπο ζα πξέπεη λα ρξεζηκνπνηνχλ ηα κέζα αηνκηθήο πξνζηαζίαο, εθαξκφδνληαο ηα ζηηο αλαηνκηθέο ηνπο αλαινγίεο (Π.. 1073 /81, άξζξν 102). Κξάλε πξνζηαζίαο ηεο θεθαιήο θνξνχλ φινη νη εξγαδφκελνη, αλεμάξηεηα απφ ηε δνπιεηά πνπ θάλνπλ (Π.. 1073/81, άξζξν 103). Όπσο βιέπνπκε ζην παξαθάησ ζήκα. Δηθ.2 Τπνρξεσηηθά θξάλε αζθαιείαο

28 Απαγνξεχνληαη νη ζαγηνλάξεο, ηα ηαθνχληα, ηα πέδηια θαη γεληθά ηα αθαηάιιεια ππνδήκαηα. Σα ππνδήκαηα πξέπεη λα είλαη ηχπνπ κπνηίλη µε γεξή θαη αληηνιηζζεηηθή ζφια θαη ζθιεξή άλσ επηθάλεηα γηα πξνζηαζία απφ ηελ πηψζε βαξέσλ αληηθεηκέλσλ (Π.. 1073/81, άξζξν 106 ). Καζψο επίζεο θαη ηα θαηάιιεια γάληηα, φπσο βιέπνπκε ζην παξαθάησ ζήκα. Δηθ.3 Τπνρξεσηηθά γάληηα θαη κπόηεο αζθαιείαο Θα πξέπεη λα ρξεζηκνπνηνχληαη δψλεο αζθαιείαο, φηαλ δελ ππάξρεη άιινο απνηειεζκαηηθφο ηξφπνο πξνθχιαμεο απφ ηελ πηψζε ( Π.. 1073 / 81, άξζξν107 ). Όια ηα ρξεζηκνπνηνχκελα αηνκηθά κέζα πξνζηαζίαο πξέπεη λα είλαη ηα απνιχησο θαηάιιεια γηα ηελ απνθπγή ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ θάζε θνξά θηλδχλνπ. Δπίζεο πξέπεη λα ζπληεξνχληαη, λα θαζαξίδνληαη θαη λα απνζεθεχνληαη µε ηδηαίηεξε θξνληίδα ( Π.. 1073/81, άξζξν 102). Απαγνξεχνληαη νη δψλεο, νη γξαβάηεο, ηα καληήιηα ιαηκνχ θαη γεληθά ξνχρα πνπ πξνεμέρνπλ, θαζψο θαη ηα δαθηπιίδηα, νη αιπζίδεο, νη ηαπηφηεηεο θιπ. Γηαθνξεηηθά ππάξρεη θίλδπλνο ζνβαξνχ ηξαπκαηηζκνχ, φηαλ θάηη απφ ηα παξαπάλσ θάπνπ «πηαζηεί» (Π.. 1073/81 άξζξν 108). ην ρψξν ηνπ εξγνηαμίνπ πξέπεη λα ππάξρεη θαξκαθείν, γηα ηελ παξνρή πξψησλ βνεζεηψλ, ην νπνίν ζα πξέπεη λα είλαη ηνπνζεηεκέλν ζε εχθνια πξνζηηφ ζεκείν θαη λα επηβιέπεηαη µε κέξηκλα ηνπ εξγνδφηε, ψζηε λα παξέρεη επαξθείο

29 πνζφηεηεο θαξκαθεπηηθψλ εηδψλ (Π.. 1073/81, άξζξν 110 1). Όπσο θαίλεηαη ζην αθφινπζν ζήκα. Δηθ.4 Φαξκαθείν χληαμε ρεδίνπ Αζθάιεηαο θαη Τγείαο (ΑΤ ) θαη Φαθέινπ Αζθάιεηαο θαη Τγείαο (ΦΑΤ ). Σν ΑΤ+ΦΑΤ ιακβάλνπλ ρψξα γηα ηα ηδησηηθά έξγα θαηά ηελ έθδνζε ηεο νηθνδνκηθήο αδείαο, µηα θαη απνηεινχλ αλαπφζπαζην ηκήκα ησλ δηθαηνινγεηηθψλ πνπ ππνβάιινληαη ζχκθσλα µε ηηο θείκελεο πνιενδνκηθέο δηαηάμεηο, ελψ γηα ηα δεκφζηα έξγα θαη εθ φζνλ δελ απαηηείηαη έθδνζε νηθνδνκηθήο άδεηαο θαηά ηελ εθπφλεζε ηεο ηερληθήο κειέηεο πνπ ππνβάιιεηαη γηα έγθξηζε, απνηειψληαο αλαπφζπαζην ηκήκα απηήο. Καηά ηελ εθηέιεζε ηνπ έξγνπ ην ρέδην θαη ν Φάθεινο Αζθαιείαο ζα πξέπεη λα ηεξνχληαη ζην εξγνηάμην µε επζχλε ηνπ εξγνιάβνπ νινθιήξνπ ηνπ έξγνπ θαη εάλ δελ ππάξρεη ηνπ θπξίνπ ηνπ έξγνπ θαη λα είλαη ζηε δηάζεζε ησλ ειεγθηηθψλ αξρψλ (Π.. 305/96 άξζξν 3 8,10). Πξηλ ηελ έλαξμε ησλ εξγαζηώλ ηδηαίηεξε πξνζνρή πξέπεη λα δίλεηαη ζηελ αλαπξνζαξκνγή ηνπ ρεδίνπ Αζθάιεηαο θαη Τγείαο, ελψ Μεηά ην πέξαο ησλ εξγαζηώλ ζηελ αλαπξνζαξκνγή ηνπ Φαθέινπ Αζθάιεηαο θαη Τγείαο (Π.. 305/96, άξζξν 3 9). ηηο γεληθέο ππνρξεψζεηο ησλ εξγνδνηψλ, εθηφο απφ ηε ιήςε ησλ αλαγθαίσλ κέηξσλ γηα ηελ πξνζηαζία ηεο αζθάιεηαο θαη ηεο πγείαο ησλ εξγαδνκέλσλ θαη ηελ πξφιεςε ησλ επαγγεικαηηθψλ θηλδχλσλ, είλαη ε ελεκέξσζε θαη ε θαηάξηηζε ησλ εξγαδνκέλσλ ζε ζρεηηθά ζέκαηα (Π.. 305/96, άξζξν 8 ζε ζπλδπαζκφ κε ην Π.. 17/96, άξζξν 7).

30 ε πεξίπησζε αηπρήκαηνο, νη θαηά ην λφκν εξγνδφηεοθαη νη εθπξφζσπνη ηνπο ζα πξέπεη λα αλαγγέιινπλ ην πεξηζηαηηθφ (αηχρεκα), εληφο 24 σξψλ ζηελ αξκφδηα έδξα ηνπ ΚΔ.Π.Δ.Κ. ή ηα πεξηθεξεηαθά ηκήκαηα Σερληθήο θαη Τγεηνλνκηθήο Δπηζεψξεζεο θαη ζηνπο λνκνχο πνπ δελ ππάξρνπλ αληίζηνηρα ηκήκαηα ζηελ έδξα ηνπ ΚΔ.Π.Δ.Κ.. 3.4 Γεληθέο επηζεκάλζεηο θαηά ηελ εμέιημε ηνπ έξγνπ Πξνζηαηεπκέλα πέξαηα πιαθψλ θαη μπινηχπσλ, ζχκθσλα µε ην Π.. 778/80, άξζξν 17. Υξήζε θνξεηψλ θαισδίσλ ειεθηξηθνχ ξεχκαηνο ζχκθσλα µε ην Π.. 1073/81, άξζξν 81. Σα δάπεδα εξγαζίαο ησλ ηθξησκάησλ ζα πξέπεη λα έρνπλ πιάηνο ηνπιάρηζηνλ 60 εθ. (ηξία καδέξηα) πγηνχο μπιείαο θαη πιεπξηθή πξνζηαζία µε ρεηξνιηζζήξα ζε χςνο 1,00 µ. θαη κεζνδηάζηεκα. Πξνζηαζία έλαληη πηψζεο ζηα θξεάηηα ηνπ αλειθπζηήξα ζχκθσλα µε ην Π..778/80, άξζξν 20 θαη ην Π.. 1073/81, άξζξν 40. Καηαθφξπθα αλνίγκαηα, πξνζηαζία έλαληη πηψζεο ζχκθσλα µε ην Π.. 1073/81, άξζξν 41 ) Ράκπεο πξνζπέιαζεο ζα πξέπεη λα έρνπλ πξνζηαζία έλαληη πηψζεο ζχκθσλα µε ην Π.. 778/80, άξζξν 16. Οη ζηαζεξέο θιίκαθεο ζα πξέπεη λα είλαη βαηέο µε αζθάιεηα ζχκθσλα µε ην Π.. 1073/81, άξζξν 43 1. Οη ζηαζεξέο θιίκαθεο ζα πξέπεη λα θέξνπλ πιεπξηθή πξνζηαζία έλαληη πηψζεο ζχκθσλα µε ην Π.. 1073/81, άξζξν 43 2. Οη θηλεηέο θιίκαθεο ζα πξέπεη λα ρξεζηκνπνηνχληαη ζχκθσλα µε ην Π.. 22/33 Οξηδφληηα αλνίγκαηα, πξνζηαζία έλαληη πηψζεο ζχκθσλα µε ην Π.. 1073/81, άξζξν 40 ). Ο ειεθηξνινγηθφο πίλαθαο (πξνζσξηλή παξνρή ξεχκαηνο) πξέπεη λα είλαη θιεηδσκέλνο φηαλ δελ εθηεινχληαη εξγαζίεο (Π.. 1073/81, άξζξν 77), λα είλαη γεησκέλνο θαη λα ειέγρεηαη φηη ππάξρεη αληηειεθηξνπιεμηαθφο δηαθφπηεο, ψζηε ζε πεξηπηψζεηο βξαρπθπθιψκαηνο λα ζηακαηάεη ε παξνρή. Δπίζεο πξέπεη ζηνλ

31 πίλαθα λα είλαη ζεκεησκέλα ηα ζηνηρεία (φλνκα, δηεχζπλζε) ηνπ αδεηνχρνπ ειεθηξνιφγνπ (Π../81, άξζξν76). Δπίζεο λα επηζεκαίλεηαη ν θίλδπλνο ειεθηξνπιεμίαο. Όπσο θαίλεηαη ζην παξαθάησ ζήκα. Δηθ.5 Κίλδπλνο ειεθηξνπιεμίαο Δλαέξηνη αγσγνί ειεθηξηθνχ ξεχκαηνο, ειάρηζηεο απαηηνχκελεο απνζηάζεηο θαη απαξαίηεηεο ελέξγεηεο ζχκθσλα µε ην Π.. 1073/81, άξζξα 78 & 79. 3.5 Ιζρύνπζα Ννκνζεζία Π.. 22/1933 «Πεξί αζθαιείαο εξγαηψλ θαη ππαιιήισλ (η.ξ. Π.. 17/1978) εξγαδνκέλσλ επί θνξεηψλ θιηκάθσλ». ( ΦΔΚ 406/Α133-ΦΔΚ 20/Α/17-2-1978 ) Πξνζδηνξίδνληαη νη ππνρξεψζεηο ησλ εξγνδνηψλ (άξζξα 1, 2) θαη νη απαηηνχκελεο πξνδηαγξαθέο γηα αζθαιείο θιίκαθεο αλαιφγσο ηνπ είδνπο απηψλ (απιέο θνξεηέο, νιηζζαίλνπζεο, αξζξσηέο, κεραληθέο θιίκαθεο ). Π.. 778/1980 «Πεξί κέηξσλ αζθαιείαο θαηά ηελ εθηέιεζε νηθνδνκηθψλ εξγαζηψλ». ( ΦΔΚ 193/Α/26-8-1980 ) Αλαθέξεηαη ζηηο απαηηήζεηο ηεο λνκνζεζίαο γηα ηελ εμαζθάιηζε αζθαιψλ ζπλζεθψλ εξγαζίαο επί ησλ ηθξησκάησλ. Πξηλ ηελ έλαξμε εθηέιεζεο εξγαζίαο επί ησλ ηθξησκάησλ απαηηείηαη βεβαίσζε ηνπ επηβιέπνληνο κεραληθνχ ζε φηη αθνξά ηελ πιεξφηεηα θαη επζηάζεηα ηνπ ηθξηψκαηνο (άξζξα 3 θαη 2 ). Αθφκα ηα ηθξηψκαηα επηζεσξνχληαη απφ ηνλ επηβιέπνληα κεραληθφ :

32 α)πξν ηεο εγθαηάζηαζεο θάζε ζπλεξγείνπ. β) άπαμ ηεο εβδνκάδαο γ) ζε πεξίπησζε ζενκελίαο πξν ηεο επαλαιήςεσο ησλ εξγαζηψλ. Πξνδηαγξαθέο γηα ηελ αζθαιή ζπλαξκνιφγεζε ζηεγψλ (άξζξν 18 ). Δξγαζία επί ζηεγψλ µφλν µε ηελ εμαζθάιηζε ησλ εξγαδνκέλσλ έλαληη πηψζεο (άξζξν 19 ). Π.Γ. 1073/81 «Πεξί κέηξσλ αζθαιείαο θαηά ηελ εθηέιεζε εξγαζηψλ εηο- εξγνηάμηα νηθνδνκψλ θαη πάζεο θχζεσο έξγσλ αξκνδηφηεηνο Πνιηηηθνχ Μεραληθνχ». ( ΦΔΚ 260/16-9-1981 ) Σκήκα Ι Δξγαζίεο εθζθαθψλ Σκήκα ΙΙ Δξγαζίεο θαηεδαθίζεσλ Σκήκα ΙΙΙ Ιθξηψκαηα Σκήκα IV - Μεραλήκαηα νηθνδνκψλ Δξγνηαμίσλ Σκήκα V - Ηιεθηξνδφηεζε εξγνηαμίσλ Σκήκα VI Γηαθίλεζε πιηθνχ Σκήκα VII Υψξνη ή εγθαηαζηάζεηο µε εηδηθνχο θηλδχλνπο ππξθαγηά Σκήκα VIII Γηάθνξεο εξγαζίεο Αηνκηθά κέζα πξνζηαζίαο (άξζξν 102 έσο 108) Τγηεηλή εζηίαζε Α Βνήζεηεο (άξζξα 109 έσο 110) Τπνρξεψζεηο εξγνδνηψλ, εξγαδνκέλσλ(άξζξα 111, 112). Ν. 1396 / 1983 «Τπνρξεψζεηο ιήςεο θαη ηήξεζεο ησλ κέηξσλ αζθαιείαο ζηηο νηθνδνκέο θαη ηα ινηπά ηδησηηθά έξγα». (ΦΔΚ 126/Α/15-9-1983)

33 Αλαθέξνληαη ιεπηνκεξψο νη ππνρξεψζεηο ηνπ θπξίνπ ηνπ έξγνπ, εξγνιάβνπ, ππεξγνιάβσλ, κειεηεηή θαη επηβιέπνληα κεραληθνχ. Σήξεζε Η.Μ.Α. ζε Ιδησηηθά Σερληθά Έξγα ζε νηθηζκνχο άλσ ησλ 10.000 θαηνίθσλ ή ζε απηά πνπ έρνπλ φγθν 1.000 θπβηθά κέηξα θαη άλσ. Σν Η.Μ.Α. ελεκεξψλεη ν επηβιέπσλ κεραληθφο µε ηηο ππνδείμεηο ηνπ γηα ηε ιήςε θαη ηήξεζε ησλ κέηξσλ αζθαιείαο. Τ.Α.136646/84 «Ηκεξνιφγην κέηξσλ αζθαιείαο (ΗΜΑ)». (ΦΔΚ 154/Β/19-3-84) Σξφπνο έθδνζεο, ζεψξεζεο, ηχπνο, ηξφπνο ηήξεζεο θαη πεξηερφκελν ηνπ Η.Μ.Α.. Ν. 1430/1984 «Κχξσζε ηεο ππ αξηζκφ. 62 Γηεζλνχο ζχκβαζεο Δξγαζίαο, πνπ αθνξά ηηο δηαηάμεηο αζθαιείαο ζηελ νηθνδνκηθή βηνκεραλία θαη ηε ξχζκηζε ζεκάησλ πνπ έρνπλ ζρέζε µε απηήλ». (ΦΔΚ 49/Α/18-4-1984) Ν. 1568/1985 «Τγηεηλή θαη αζθάιεηα ησλ εξγαδνκέλσλ (ζπκπιεξψζεηο θαη ηξνπνπνηήζεηο Ν. 1769/88 θαη Ν. 1682/87)». (ΦΔΚ 177/Α/18-10-1985) Σερληθφο Αζθαιείαο (ΣΑ) θαη Γηαηξφο Δξγαζίαο (ΓΔ) (άξζξν4,5,6,7,8). ε φια ηα εξγνηάμηα ν εξγνδφηεο έρεη ππνρξέσζε λα ρξεζηκνπνηεί ππεξεζίεο Σ.Α.. ηα εξγνηάμηα µε αξηζκφ εξγαδνκέλσλ 50 θαη άλσ ν εξγνδφηεο έρεη ππνρξέσζε λα ρξεζηκνπνηεί θαη ππεξεζίεο Γ.Δ.. Σα πξνζφληα θαη νη ψξεο απαζρφιεζεο ηνπ Σ.Α. θαη ηνπ Γ.Δ. νξίδνληαη απφ ην Π.. 294/88 ζε ζπλδπαζκφ µε ην άξζξν 5 ηνπ Ν. 1568/85 θαη ηνπ Π.. 17/96. Τ.Α.131325/87«χζηαζε κεηθηψλ επηηξνπψλ ειέγρνπ ζε Οηθνδνκέο θαη εξγνηαμηαθά έξγα». (ΦΔΚ 467/Β/28-8-1987) Π.Γ.315/1987 «χζηαζε επηηξνπψλ πγηεηλήο θαη αζθάιεηαο ηεο εξγαζίαο (Δ.Τ.Α.Δ.) ζε εξγνηάμηα νηθνδνκψλ θαη ελ γέλεη ηερληθψλ έξγσλ». (ΦΔΚ 149/Α/25-8-1987) Ν. 294/1988 «Διάρηζηνο ρξφλνο απαζρφιεζεο ΣΑ + ΓΔ, επίπεδν γλψζεσλ θαη εηδηθφηεηα ΣΑ γηα ηηο επηρεηξήζεηο, εθκεηαιιεχζεηο θαη εξγαζίεο ηνπ άξζξνπ 1 παξ.1 ηνπ Ν.1568/85. Τγηεηλή θαη αζθάιεηα ησλ εξγαδνκέλσλ». (ΦΔΚ 138/Α/1988) Π.Γ.225/1989 «Τγηεηλή θαη αζθάιεηα ζηα ππφγεηα ηερληθά Έξγα». (ΦΔΚ 106/Α/2-5- 1989)

34 Απμεκέλεο ππνρξεψζεηο ηνπ θπξίνπ ηνπ έξγνπ, ηνπ εξγνιάβνπ, ησλ ππεξγνιάβσλ, ηνπ επηβιέπνληνο κεραληθνχ θαη ησλ εξγαδνκέλσλ ζε φιεο ηηο θάζεηο ηνπ έξγνπ. Αλαγθαηφηεηα ζχληαμεο ρεδίνπ Τγηεηλήο θαη Αζθάιεηαο(.Τ.Α.)(άξζξν 27), απφ ηνλ ππεξγνιάβν θάζε ηκήκαηνο. Μειέηε Μέηξσλ Τγηεηλήο θαη Αζθάιεηαο (Μ.Μ.Τ.Α.) απφ ηνλ εξγνιάβν ή ηνλ ππεξγνιάβν νινθιήξνπ ηνπ Έξγνπ(άξζξν 2 θαη 26). ρέδην αληηκεηψπηζεο έθηαθηεο αλάγθεο (άξζξν 28). πληνληζηηθή ζχζθεςε ππεξγνιάβσλ ησλ ηκεκάησλ ηνπ έξγνπ, Σ.Α., Γ.Δ., µειψλ Δ.Τ.Α.Δ. θάζε κήλα. Τπνρξέσζε λα θαινχλ ηνπο παξαπάλσ ζε ζχζθεςε έρεη ν γεληθφο εξγνιάβνο ή ππεξγνιάβνο. Τπνρξεσηηθή ε ηήξεζε πξαθηηθψλ. Δπηθεθαιήο εξγνηαμίνπ ππνγείνπ έξγνπ Γηπισκαηνχρνο κεραληθφο µε αλάινγε ηεθκεξησκέλε εκπεηξία. Δπηθεθαιήο θάζε βάξδηαο δηπισκαηνχρνο κεραληθφο ή ηερληθφο γεσιφγνο ζπλερψο παξψλ ζην έξγν (άξζξν 10 8). 21 Π.Γ. 31/1990 «Δπίβιεςε ηεο ιεηηνπξγίαο, ρεηξηζκφο θαη ζπληήξεζε κεραλεκάησλ εθηέιεζεο ηερληθψλ έξγσλ». (ΦΔΚ 11/Α/5-2-1990) Κ.Τ.Α.16440/ «Καλνληζκφο παξαγσγήο θαη δηάζεζεο ζηελφ.104/445/93 αγνξά ζπλαξκνινγνχκελσλ κεηαιιηθψλ ζηνηρείσλ γηα ηελ αζθαιή θαηαζθεπή θαη ρξήζε κεηαιιηθψλ ζθαισζηψλ»(φδκ 756/Β/28-9-1993) Κ.Τ.Α.4373/ «πκκφξθσζε ηεο Διιεληθήο λνκνζεζίαο µε1205/11-3-93 ηελ 89/686/ΔΟΚ νδεγία ηνπ πκβνπιίνπ ηεο σο ηξνπνπνίεζε 21-12-89 γηα ηελ πξνζέγγηζε ησλ λνκνζεζηψλ µε Κ.Τ.Α.8881/, ησλ θξαηψλ µειψλ ζρεηηθά µε ηα 3-6- 1994 κέζα αηνκηθήο πξνζηαζίαο». (ΦΔΚ 187/Β/93), (ΦΔΚ 450/Β/94) Π.Γ. 395/1994 «Διάρηζηεο πξνδηαγξαθέο Α+Τ γηα ηε ρξεζηκνπνίεζε εμνπιηζκνχ εξγαζίαο απφ ηνπο εξγαδφκελνπο». (ΦΔΚ 220/Α/19-12-1994) Π.Γ.396/1994Διάρηζηεο πξνδηαγξαθέο αζθάιεηαο θαη πγείαο γηα ηε ρξήζε απφ ηνπο εξγαδνκέλνπο εμνπιηζκψλ αηνκηθήο πξνζηαζίαο θαηά ηελ εξγαζία ζε ζπκκφξθσζε πξνο ηελ νδεγία ηνπ πκβνπιίνπ 89/656/ ΔΟΚ». (ΦΔΚ 220/Α/1994)

35 Π.Γ. 397/1994 «Διάρηζηεο πξνδηαγξαθέο Α+Τ θαηά ηε ρεηξσλαθηηθή δηαθίλεζε θνξηηψλ πνπ ζπλεπάγεηαη θίλδπλν ηδίσο γηα ηε ξάρε θαη ηελ νζθπτθή ρψξα ησλ εξγαδνκέλσλ ζε ζπκκφξθσζε πξνο ηελ νδεγία ηνπ πκβνπιίνπ 90/269/ ΔΟΚ». (ΦΔΚ 221/Α/19-12-1994) Π.Γ. 105 / 95 «Διάρηζηεο πξνδηαγξαθέο γηα ηε ζήκαλζε αζθάιεηαο ή θαη πγείαο ζηελ εξγαζία ζε ζπκκφξθσζε µε ηελ νδεγία 92/58/ ΔΟΚ». (ΦΔΚ 67/Α/ 10-4-1995) Π.Γ. 305 /96«Διάρηζηεο πξνδηαγξαθέο αζθάιεηαο θαη πγείαο πνπ Πξέπεη λα εθαξκφδνληαη ζηα πξνζσξηλά ή θηλεηά Δξγνηάμηα ζε ζπκκφξθσζε πξνο ηελ νδεγία 92/ 57 / ΔΟΚ». (ΦΔΚ 212/Α/ 29-8-1996) πληνληζηήο ζε ζέκαηα αζθάιεηαο θαη πγείαο θαηά ηελ εθπφλεζε ηεο κειέηεο ηνπ έξγνπ (άξζξν 2,3,4,5). ρέδην Αζθάιεηαο θαη Τγείαο (ΑΤ) θαη Φάθεινο Αζθάιεηαο θαη Τγείαο (ΦΑΤ) (άξζξν 3). Δπέθηαζε ηεο ηήξεζεο ηνπ Η.Μ.Α.(βι. Ν. 1396/83 ) ζε φια ηα έξγα (δεκφζηα θαη ηδησηηθά) πνπ απαηηείηαη ε εθ ησλ πξνηέξσλ γλσζηνπνίεζε (άξζξν 3, παξ. 12,13,14). (Αλ ε πξνβιεπφκελε δηάξθεηα ησλ εξγαζηψλ > 30 εξγάζηκεο θαη ηαπηφρξνλε απαζρφιεζε πεξηζζνηέξσλ ησλ 20 εξγαδνκέλσλ ή πξνβιεπφκελνο φγθνο εξγαζίαο > 500 εκεξνκίζζηα). Π.Γ. 175 / 97Σξνπνπνίεζε Π.. 70α/88 (ΦΔΚ 31/Α/17-2-1998) «Πξνζηαζία ησλ εξγαδνκέλσλ πνπ εθηίζεληαη ζηνλ ακίαλην θαηά ηελ εξγαζία» (31/Α) ζε ζπκκφξθσζε µε ηελ νδεγία 91/382/ ΔΟΚ. (ΦΔΚ 150/Α/ 15-7-1997) 3.6 Οξηζκέλα ζπκπεξάζκαηα Οη ελδερφκελνη θίλδπλνη ζηα εξγνηάμηα, είλαη δπλαηφλ λα νθείινληαη ζε πνιιέο δηαθνξεηηθέο αηηίεο. Οη θιηκαηηθέο ζπλζήθεο, ε εξγαζία κε θίλδπλν θαηάξξεπζεο, ε πίεζε ρξφλνπ θαη ε έιιεηςε ζπκθσληψλ απμάλνπλ ηνλ θίλδπλν ηξαπκαηηζκνχ ησλ εξγαδνκέλσλ.

36 Οη έγθαηξε πξφιεςε θαη θξνληίδα ζηνλ ηνκέα ηεο αζθάιεηαο θαη ηεο πγείαο κπνξνχλ λα απνζνβήζνπλ θαη ηνπο κεγαιχηεξνπο ελδερφκελνπο θηλδχλνπο αθφκε θαη ζε κεγάια εξγνηάμηα κε εξγαδφκελνπο απφ πνιιέο εηαηξείεο. Οη ελέξγεηεο πνπ πξέπεη λα δηελεξγνχληαη απφ ηελ εξγνδνζία θαη είλαη ελαξκνληζκέλεο κε ην ππάξρνλ λνκνζεηηθφ πιαίζην, πξέπεη λα μεθηλνχλ απφ ηε δεκνζίεπζε αλαθνηλψζεσλ ζην εξγνηάμην, ηελ θαηάξηηζε ελφο ζρεδίνπ αζθάιεηαο θαη πγείαο, κέρξη ηνλ θαζνξηζκφ θαλνληζκψλ ηνπ εξγνηαμίνπ θαη ζπληνληζκφ ησλ κέηξσλ αζθάιεηαο ηεο εξγαζίαο θαη ησλ δηαθφξσλ εξγαδνκέλσλ ζην εξγνηάμην. Η πξφιεςε θαη ε έγθαηξε κέξηκλα, είλαη νη αθξνγσληαίνη ιίζνη κηα αξκνληθήο ιεηηνπξγίαο εληφο ηνπ εξγνηαμίνπ, πνπ ζα έρεη αληίθηππν ζηελ νκαιή εξγαζηαθή ζπκπεξηθνξά ησλ πθηζηακέλσλ θαη ησλ εξγαηψλ.

37 ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΣΔΣΑΡΣΟ ΣΔΥΝΙΚΟ ΑΦΑΛΔΙΑ ΣΟ ΤΠΟ ΚΑΣΑΚΔΤΗ ΜΟΤΔΙΟ ΣΗ ΒΔΡΓΙΝΑ - ΑΡΜΟΓΙΟΣΗΣΔ ΔΤΘΤΝΔ ΤΠΟΥΡΔΩΔΙ Έλα απφ ηα κεγάια ππφ θαηαζθεπή έξγα ζηελ Διιάδα πνπ απνηειεί ην κεγαιχηεξν πνιηηηζηηθφ έξγν ζηελ Κεληξηθή Μαθεδνλία, είλαη ην λέν κνπζείν ηεο Βεξγίλαο. Σν έξγν απνηέιεζε φξακα πνιιψλ δεθαεηηψλ θαη πνιιέο θνξέο απαζρφιεζε ηελ ηνπηθή θνηλσλία σο ππφζρεζε δηαθφξσλ δηνηθήζεσλ. Δπηπιένλ ηεο πνιηηηζηηθήο ηνπ ζεκαζίαο γηα ηελ πεξηνρή θαη γηα φιε ηε ρψξα, αλακέλεηαη φηη ζα ζπκβάιεη ζε κέγηζην βαζκφ ζηελ αηζζεηή βειηίσζε ηεο αμίαο πνπ έρεη ε πεξηνρή ζηνλ ράξηε ησλ ηνπξηζηηθψλ πξννξηζκψλ δηεζλνχο εκβέιεηαο. Αθνινχζσο κε ηηο πξνδηαγξαθέο ηνπ, ην Πνιπθεληξηθφ Μνπζείν Αηγψλ (Βεξγίλαο) ζα αλεγεξζεί ζε νηθφπεδν ηδηνθηεζίαο ηνπ ππνπξγείνπ Πνιηηηζκνχ, εκβαδνχ 146.000 ηεηξαγσληθψλ κέηξσλ. Ο πξνυπνινγηζκφο ηνπ είλαη 24.152.294,26 επξψ θαη ε δηάξθεηα πινπνίεζεο ηεο ζχκβαζεο είλαη 26 κήλεο απφ ηελ ππνγξαθή ηεο ζχκβαζεο. Σν έξγν δεκνπξαηήζεθε ζηηο 11 Γεθεκβξίνπ 2012 θαη αλάδνρνο αλαδείρζεθε ε εηαηξεία ΙΓΗΡΟΓΡΟΜΙΚΑ ΔΡΓΑ ΑΣΔ. Σνλ Απξίιην ηνπ 2013 ππνγξάθεθε ε ζπκθσλία, ελψ ην ρξνλνδηάγξακκα αλ δελ ππάξμνπλ θαζπζηεξήζεηο ζα νινθιεξσζεί ηνλ Ινχλην ηνπ 2015.Σν έξγν ρξεκαηνδνηείηαη απφ ην ΔΠΑ θαη ζπγθεθξηκέλα απφ ην επηρεηξεζηαθφ πξφγξακκα Μαθεδνλία-Θξάθε 2007-2013. 4.1 Η ηαπηόηεηα ηνπ έξγνπ. Σν θπζηθφ αληηθείκελν αθνξά ζηελ αλέγεξζε πνιπθεληξηθνχ κνπζείνπ Βεξγίλαο. Σν θηίξην ηνπ κνπζείνπ απνηειείηαη απφ ππφγεην θαη ηζφγεην θαη ζα πεξηιακβάλεη εθζεζηαθνχο ρψξνπο θιεηζηνχο θαη ππαίζξηνπο, αίζξηα, ακθηζέαηξν, αίζνπζα πνιιαπιψλ ρξήζεσλ, ρψξνπο εθπαίδεπζεο θαη επηζηεκνληθψλ δξαζηεξηνηήησλ, εξγαζηήξηα ζπληήξεζεο, αξραηνινγηθέο απνζήθεο, ρψξνπο εμππεξέηεζεο θνηλνχ, γξαθεία δηνίθεζεο θαη ε/κ εγθαηαζηάζεηο.

38 Δηθ.6 Μαθέηα ηνπ ππό θαηαζθεπή κνπζείνπ ηεο Βεξγίλαο. Οη εξγαζίεο γηα ηελ θαηαζθεπή ηνπ κνπζείνπ είλαη πεξηιεπηηθά νη εμήο: εθζθαθέο, ζθπξνδέκαηα, ηνηρνπνηίεο, θαιχςεηο, επελδχζεηο, ε/κ εγθαηαζηάζεηο θαη δηακφξθσζε πεξηβάιινληνο ρψξνπ. Σν έξγν πεξηιακβάλεηαη ζηνλ Καηάινγν κε ηα Μεγάια Τπφ Καηαζθεπή Έξγα ζηελ Διιάδα. Όιεο νη επηρεηξήζεηο ηνπ δεκφζηνπ θαη ηδησηηθνχ ηνκέα, αζρέησο θιάδνπ νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο θαη αξηζκνχ εξγαδνκέλσλ, είλαη ππνρξεσκέλεο λα παξέρνπλ ζηνπο εξγαδνκέλνπο, κε επζχλε θαη πξσηνβνπιία ηνπ εξγνδφηε, ππεξεζίεο ηερληθνύ αζθαιείαο θαη γηαηξνύ εξγαζίαο. Οθείιεη επίζεο ε επηρείξεζε λα θνηλνπνηεί ηε ζχκβαζε εξγαζίαο ή έξγνπ πνπ ζπλάπηεη κε ηνλ ηερληθό αζθάιεηαο ζηελ αληίζηνηρε Σερληθή - Τγεηνλνκηθή Δπηζεψξεζε Δξγαζίαο. Καζψο θαη ην φλνκα ηνπ ηερληθνύ αζθάιεηαο, λα αλαγξάθεηαη ππνρξεσηηθά, ζηνπο πίλαθεο σξψλ εξγαζίαο πνπ ζεσξνχληαη θάζε ρξφλν απφ ηελ Δπηζεψξεζε Δξγαζίαο θαη θαηά ηελ πξφζιεςε εξγαδφκελσλ. ρεηηθέο δηεπθξηλίζεηο δίλνληαη ζηελ εγθύθιην 31566. Δίλαη ζαθέο φηη νη ππεξεζίεο θαη νη επζχλεο ηνπ Σερληθνχ αζθαιείαο ζε έλα ηέηνην κεγαιφπλνν έξγν πνιηηηζηηθνχ ραξαθηήξα, λα απνθηνχλ ηδηαίηεξα κεγάιε βαξχηεηα. Η επηθηλδπλφηεηα, ε ζπνπδαηφηεηα ηεο ζεκαζίαο ηνπ έξγνπ θαη ν αξηζκφο ησλ εξγαδνκέλσλ πνπ απαζρνινχληαη ζηελ θαηαζθεπή ηνπ, φπσο πξνβιέπεηαη απφ ΠΓ 297/88 θαη 17/96, είλαη ηα ζηνηρεία πνπ ιακβάλνληαη ππφςε ψζηε λα θαζνξηζηεί ν