LIFE/ GR 938/2011 / Military Energy & Carbon Management Program (Co-Funded by LIFE) AFTER - LIFE COMMUNICATION PLAN Το παρόν ενέχει την κάλυψη της απαίτησης ύπαρξης ενός ρεαλιστικού σχεδίου επικοινωνίας και διάδοσης των μηνυμάτων και συμπερασμάτων που εξήχθησαν από την υλοποίηση του προγράμματος LIFE MECM, το οποίο πραγματεύεται στο σχεδιασμό, ανάπτυξη και εφαρμογή Συστήματος Διαχείρισης Ενέργειας (ΣΔΕ), σε πιλοτική βάση, με πεδίο υλοποίησης τρία (3) Στρατόπεδα των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας: Το Στρατόπεδο Τριανταφυλλίδη στην Ξάνθη, το Ναύσταθμο Κρήτης που αναπτύσσεται στον όρμο της Σούδας και την 110Πτέρυγα Μάχης στη Λάρισα. Το After Life Communication Plan, θα μπορούσε να παραφραστεί και ως «Ζωή μετά το Life» και αποσκοπεί στην διασφάλιση ότι οι κόποι και προσπάθειες όλων των εμπλεκόμενων Φορέων : του Δικαιούχου (ΥΠΕΘΑ), του Συνδικαιούχου (ΚΑΠΕ), του προσωπικού των Μονάδων που ενεπλάκησαν με την υλοποίηση του προγράμματος, των εποπτικών αρχών σε ελληνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, που με την παροχή συμβουλών και κατευθύνσεων συνέβαλλαν στην επιτυχή τέλεση του προγράμματος, δεν πρόκειται να αποτελέσουν «βιβλίο καταχωνιασμένο στο ράφι» αλλά ουσιαστική παρακαταθήκη. Μια παρακαταθήκη για όλες τις παρόμοιες προθέσεις εφαρμογής τέτοιων προγραμμάτων στο μέλλον, γιατί, αξίζει να σημειωθεί, ότι βασική κατευθυντήρια γραμμή της πλέον πρόσφατης Ευρωπαϊκής Οδηγίας 27/2012 (που ενσωματώθηκε στο εθνικό μας δίκαιο με τον Νόμο 4342/2015) αποτελεί ο υποδειγματικός ρόλος που οφείλει να διαδραματίσει ο δημόσιος τομέας των Κρατών-Μελών της ΕΕ στην υλοποίηση δράσεων διαχείρισης ενέργειας και βελτίωσης ενεργειακής απόδοσης (Άρθρο 5 της Οδηγίας) και της σταδιακής εφαρμογής συστημάτων ενεργειακής διαχείρισης σε δημόσιους φορείς και επιχειρήσεις (Άρθρο 8 της Οδηγίας). Κατά συνέπεια τα συμπεράσματα που δύναται να χρησιμοποιηθούν σε παρόμοιες περιστάσεις δύναται να καθίστανται αρκετά χρήσιμα, αν λάβει κανείς υπόψη του ότι το παρόν εγχείρημα αποτέλεσε μόλις το δεύτερο παγκοσμίως, εφαρμοσμένο και πιστοποιημένο, σε λειτουργικές μονάδες των Ενόπλων Δυνάμεων. Η παρούσα προσέγγιση επιχειρεί να καλύψει την προαναφερθείσα (στην πρώτη παράγραφο) απαίτηση σε 3 διαφορετικά επίπεδα : Στην επικοινωνία των συμπερασμάτων και μηνυμάτων που εξήχθησαν από την εφαρμογή του προγράμματος, εντός των δομών του ΥΠΕΘΑ. Στην τέλεση αντίστοιχης διεργασίας εντός των δομών της χώρας μας που επιχειρούν κάτι παρόμοιο (άρα εκτός δομών ΥΠΕΘΑ αλλά εντός Ελλάδας).
Στην πλήρως εξωστρεφή διαδικασία μετάδοσης και επικοινωνίας με φορείς εκτός Ελλάδας (είτε σε στρατιωτικό είτε σε αμιγώς πολιτικό με την έννοια του αγγλικού όρου civilian, όχι political- επίπεδο), άρα εκτός δομών ΥΠΕΘΑ & Ελλάδας. Ακολουθεί η παράθεση των βασικότερων αξόνων δράσεων, ανά προαναφερθέν επίπεδο : Εντός ΥΠΕΘΑ o Ένταξη παρουσίασης του LIFE MECM, στο πλαίσιο υλοποίησης του προγράμματος εσωτερικών επιθεωρήσεων των Γενικών Επιτελείων. Ήδη, εδώ και μια δεκαετία περίπου, έχει ενταχθεί ο τομέας Περιβάλλοντος (& Ενέργειας) στους διάφορους υποτομείς επιθεώρησης των περιοδικών ελέγχων που ασκούν τα ΓΕ (αλλά και οι Μείζονες Σχηματισμοί) στους τομείς ευθύνης τους. Ως εκ τούτου, υπάρχει η δυνατότητα συμμετοχής κάποιου από τα εμπλεκόμενα στελέχη εφαρμογής του προγράμματος (είτε από το ΓΕ είτε από τις τρεις Μονάδες εφαρμογής) στο πλαίσιο διενέργειας των επιθεωρήσεων, με σκοπό μια συνοπτική παρουσίαση του προγράμματος στο προσωπικό των επιθεωρούμενων Μονάδων. Η ΓΔΟΣΥ θα εξακολουθήσει να επιβλέπει τη συνέχιση της τήρησης των διαδικασιών διαχείρισης ενέργειας στις Μονάδες εφαρμογής του προγράμματος μέσω τακτικών επισκέψεων και επικοινωνίας. Το κόστος για τις μετακινήσεις θα καλυφθεί από τις αδιάθετες πιστώσεις του Life. Επί πλέον, η ΓΔΟΣΥ θα εξακολουθήσει να χρηματοδοτεί ενεργειακά έργα στις Μονάδες μέχρι την εξάντληση του αδιάθετου ποσού. o Ένταξη παρουσίασης του LIFE MECM στο πρόγραμμα επιμόρφωσης του προσωπικού των Ενόπλων Δυνάμεων στις παραγωγικές σχολές σε σταδιοδρομικά σχολεία. Τα τελευταία πέντε (5) χρόνια περίπου, μετά από απόφαση της τότε πολιτικής Ηγεσίας του ΥΠΕΘΑ, έχει εγκριθεί μια σειρά δράσεων επιμόρφωσης και ευαισθητοποίησης του προσωπικού που φοιτά τόσο στις παραγωγικές σχολές όσο και σε σταδιοδρομικά σχολεία. Οι εν λόγω δράσεις είτε αφορούν στην εισαγωγή ανεξάρτητων θεματικών ενοτήτων στα προγράμματα επιμόρφωσης είτε την πραγματοποίηση σχετικών διαλέξεων με αντίστοιχη θεματολογία (πχ κλιματική αλλαγή, μείωση ανθρακικού αποτυπώματος, διαχείριση αποβλήτων, κλπ). Κατά συνέπεια, υπάρχουν οι διαμορφωμένες δομές και διαδικασίες στις οποίες μπορεί να ενσωματωθεί και η εν λόγω απαίτηση. Διευκρινίζεται ότι ήδη, κατά τη διάρκεια του τελευταίου τριμήνου του έργου, εντάθηκαν οι διαδικασίες δημοσιότητας και για το λόγο αυτό διενεργήθηκαν παρουσιάσεις του προγράμματος στις 3 βασικές παραγωγικές σχολές (Ευελπίδων, Ναυτικών Δοκίμων και Ικάρων). Η
παρουσίαση του προγράμματος Life θα εξακολουθήσει να γίνεται μία φορά το χρόνο σε κάθε στρατιωτική σχολή. o Συνέχιση παρουσίασης του LIFE MECM στο πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης των στελεχών των ΕΔ, που τελείται σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Επιμόρφωσης (ΙΝΕΠ), του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης & Αυτοδιοίκησης (ΕΚΔΔΑ). Όπως μαρτυράει και ο τίτλος, το εν λόγω πρόγραμμα ήδη λαμβάνει χώρα από το 2008, αρχικά ως ενιαίο πρόγραμμα επιμόρφωση και τα τελευταία 4 χρόνια σε τέσσερα επίπεδα, όπου ανάμεσα σε αυτά, υπάρχει εξειδικευμένο σεμινάριο για την ενεργειακή διαχείριση, διάρκειας πέντε (5) εργάσιμων ημερών. Στο εν λόγω σεμιναριακό κύκλο επιμόρφωσης, όπου παρατίθενται πληροφορίες τόσο για το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο θεμάτων ενέργειας, όσο και αναλυτικές πληροφορίες για την εφαρμογή μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας και βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης υποδομών και εγκαταστάσεων, υπάρχει ειδικό υποπρόγραμμα διάρκειας τριών (3) εκπαιδευτικών ωρών, όπου αναλύεται το Πρότυπο Ενεργειακής Διαχείρισης ISO 50001 αλλά και γίνεται μια συνοπτική παρουσίαση για το LIFE MECM. Σημειώνεται ότι η υπόψη δράση επιμόρφωσης τελείται με το μικρότερο δυνατό κόστος για το ΥΠΕΘΑ, καθώς το ΙΝΕΠ έχει αναλάβει να καλύπτει, σε πάγια βάση, τις δαπάνες διαμονής και διατροφής του προσωπικού που μετακινείται προς την Αθήνα, ενώ παρέχει και το σύνολο των εκπαιδευτικών δομών και εξοπλισμού, αξιοποιώντας πόρους των εκπαιδευτικών προγραμμάτων που χρηματοδοτούνται από τα Διαρθρωτικά Ταμεία της ΕΕ. Εκτός ΥΠΕΘΑ αλλά εντός Ελληνικής Επικράτειας o Κατόπιν της πρόσφατης αποδοχής της χώρας, του ψηφίσματος Ολομέλειας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών [όπως αυτό προετοιμάστηκε μέσω του Περιβαλλοντικού Προγράμματος του (UNEP-United Nations Environmental Program)], τέθηκε σε εφαρμογή το εγχείρημα της ενσωμάτωσης των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης σε όλο το φάσμα της χώρας, τόσο σε ιδιωτικό όσο και σε δημόσιο τομέα. Η στοχοθεσία Βιώσιμης Ανάπτυξης περιλαμβάνει δεκαεπτά (17) κύριους στόχους, αρκετοί από τους οποίους ενέχουν το θέμα της διαχείρισης ενέργειας και αειφόρου ανάπτυξης γενικότερα. Ειδικά ο Στόχος Νο 7 αφορά στη διασφάλιση της πρόσβασης σε αειφόρο ενέργεια και ο Στόχος Νο 13 που αναφέρεται στην αντιμετώπιση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής. Το συντονισμό του εγχειρήματος έχει αναλάβει το Υπουργείο Εξωτερικών, με το οποίο έχουν ήδη αναληφθεί πρωτοβουλίες κοινού ενδιαφέροντος, όπως πχ για το θέμα των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και διεθνούς περιβάλλοντος άμυνας και ασφάλειας. Κατά συνέπεια και δεδομένου ότι το εν λόγω πρόγραμμα θα λάβει χώρα για τα επόμενα 15 χρόνια,
εκτιμάται ότι παρέχει ένα πολύ ευνοϊκό περιβάλλον, αφενός μεν για να κοινοποιηθεί και προβληθεί το LIFE MECM αφετέρου δε να αποτελέσει εφαλτήριο συνεργασίας τόσο με άλλους φορείς, δημόσιους και ιδιωτικούς, εντός Ελλάδας για παρόμοια εγχειρήματα (βλ. παραπομπή στην εισαγωγή του AFTER LIFE Communication Plan για τα κελεύσματα της Οδηγίας 27/2012) όσο και ως εργαλείο προβολής της ίδιας της χώρας σε επίπεδο διεθνών επιτευγμάτων στο χώρο της ενέργειας. o Συνεργασία με Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας (ΥΠΕΝ) και ΚΑΠΕ. Από τις 28 Σεπτεμβρίου 2010, ημερομηνία υπογραφής του σχετικού Πρωτοκόλλου Συνεργασίας, το ΥΠΕΘΑ και το ΥΠΕΝ έχουν ορίσει μια σειρά θεματικών αντικειμένων (ως ανεξάρτητες δράσεις) με σκοπό την ανταλλαγή τεχνογνωσίας, τον καθορισμό πεδίων υλοποίησης καινοτόμων τεχνολογιών περιβαλλοντικής και ενεργειακής διαχείρισης (ωφελούμενοι από τις μεγάλες αναξιοποίητες εκτάσεις των Στρατοπέδων) και τελικά την άντληση πόρων από τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά ταμεία για έρευνα ανάπτυξη και εφαρμογή των εν λόγω τεχνολογιών. Σε μια από αυτές τις δράσεις, τη Δράση Νο4 περιγράφεται με σαφήνεια η υποστήριξη που μπορεί να παρέχει το ένα Υπουργείο στο άλλο, αποσκοπώντας στην ευαισθητοποίηση, καλλιέργεια κουλτούρας, επιμόρφωση και ενημέρωση των εμπλεκόμενων Ομάδων Στόχου που απευθύνεται κάθε Υπουργείο. Κατά συνέπεια η χρησιμοποίηση του υπόψη βήματος για την παρουσίαση του προγράμματος LIFE MECM μπορεί να αποβεί εξαιρετικά χρήσιμη για την εξυπηρέτηση των επιδιώξεων και των δύο (2) πλευρών. Σε υλοποίηση του Άρθρου 24, παράγραφος 2 της Οδηγίας 27/12, το ΥΠΕΝ έχει συντάξει το Εθνικό Σχέδιο Δράσης Ενεργειακής Απόδοσης (ΕΣΔΕΑ), αποσκοπώντας, μεταξύ άλλων, στη διασφάλιση επίτευξης των στόχων ενεργειακής διαχείρισης του 2020. Στον κατάλογο Εναλλακτικών Μέτρων Ενεργειακής Πολιτικής (σελ. 27) του ΕΣΔΕΑ που αφορά την περίοδο χρήσης έως το προαναφερθέν έτος, προβλέπεται (ως Μέτρο 7) η ανάπτυξη του Συστήματος Διαχείρισης Ενέργειας με βάση το ISO 50001 σε 4.000 Κτίρια του Δημοσίου και ευρύτερου Δημόσιου Τομέα. Κατά συνέπεια η εμπειρία και η τεχνογνωσία που αποκτήθηκαν στο πλαίσιο υλοποίησης του προγράμματος LIFE MECM, μπορούν να εξυπηρετήσουν πραγματικά ιδανικά το ρόλο του «πιλότου εφαρμογής» του υπόψη εγχειρήματος. Λαμβάνοντας υπόψη δε ότι το ΚΑΠΕ, ως συνδικαιούχος του προγράμματος, έχει διαδραματίσει σημαντικότατο ρόλο στην υλοποίηση του προγράμματος και υποστηρίζει ενεργά το ΥΠΕΝ τόσο στη φάση σύνταξης όσο και στη φάση υλοποίησης του ΕΣΔΕΑ, αντιλαμβάνεται κανείς την προστιθέμενη αξία που προκύπτει από την
εν λόγω συνέργεια για την περαιτέρω διάδοση του προγράμματος LIFE MECM. Εξάλλου, σημειώνεται ότι από το Μάρτιο του 2016 έχει υπογραφεί Πρωτόκολλο Συνεργασίας του ΥΠΕΘΑ με το ΚΑΠΕ, στο πλαίσιο υλοποίησης της δράσης «Υποστήριξη και παρακολούθηση της πιλοτικής εφαρμογής έργων βελτίωσης ενεργειακής απόδοσης σε δημόσια κτίρια από Επιχειρήσεις Ενεργειακών Υπηρεσιών (ΕΕΥ)», πρόγραμμα το οποίο μετέχει το ΥΠΕΘΑ με δύο (2) Κτίρια του Στρατοπέδου Παπάγου (Πεντάγωνο). Η εν λόγω δράση εντάσσεται στο συνολικό κατάλογο εναλλακτικών μέτρων ενεργειακής πολιτικής του ΕΣΔΕΑ (όπως προαναφέρθηκε). Η υπόψη συνεργασία, μετά την επιτυχή τέλεση και αυτού του εγχειρήματος μπορεί να αποτελέσει μέσο προβολής και του LIFE MECM, δεδομένου ότι χαρακτηρίζεται επίσης ως πρόγραμμα «πιλότος», ενώ θα μπορεί να γίνει χρήση του υπόψη εργαλείου για εκτέλεση έργων βελτίωσης ενεργειακής απόδοσης τόσο στα εν λόγω Στρατόπεδα, όσο και σε άλλα όπου μπορεί να αποφασιστεί να επεκταθεί σταδιακά το πρόγραμμα. Η εν λόγω δυνατότητα έχει ήδη αναφερθεί και στο εδάφιο Socio-Economic Effects of the Project, στην εγκριθείσα πρόταση του LIFE MECM (Section B3). Παράλληλα το ΚΑΠΕ, ως Εθνικός φορέας έρευνας, ανάπτυξης, ευαισθητοποίησης και επιμόρφωσης επί των θεμάτων εξοικονόμησης ενέργειας, ανανεώσιμων πηγών και εν γένει ενεργειακής διαχείρισης, πραγματοποιεί σειρά εκπαιδευτικών και επιμορφωτικών δράσεων, καθώς και παρουσιάσεις για προγράμματα στα οποία συμμετέχει, με σκοπό την προβολή του έργου, την ανταλλαγή εμπειριών και την ανάδειξη ευκαιριών συμμετοχής του σε μελλοντικά εθνικά ή/και διεθνή προγράμματα συνεργασίας που άπτονται των αρμοδιοτήτων του. Ως εκ τούτου μπορεί να εκμεταλλευτεί το υπόψη γεγονός και να προβάλλει τόσο το LIFE MECM, όσο και να αναζητήσει ευκαιρίες ενεργούς συνεισφοράς του σε πρωτοβουλίες, είτε αμιγώς εφαρμογής τέτοιων Συστημάτων Διαχείρισης είτε σε πρωτοβουλίες επιμόρφωσης και ευαισθητοποίησης πάνω σε θέματα ενεργειακής διαχείρισης επί κατάλληλων ακροατηρίων. Για το σκοπό αυτό, εννοείται ότι η αμέριστη συμπαράσταση και συνέργεια του εμπλεκόμενου προσωπικού του ΥΠΕΘΑ είναι δεδομένη. o Συνέργεια με άλλα προγράμματα που χρηματοδοτούνται από το LIFE στην Ελλάδα. Με βάση τις θεμελιώδεις αρχές του προγράμματος (οι οποίες αποτυπώνονται στο Section B της τυπικής φόρμας αίτησης (Template), απαιτείται η εξέταση δυνατότητας συνέργειας, επικοινωνίας φορέων διαχείρισης αλλά και προβολής των συμπερασμάτων από την εφαρμογή συναφών projects που χρηματοδοτούνται από το LIFE. Ενδεικτικά αναφέρονται τα προγράμματα LIFE 13 ENV/GR 000958, το οποίο έχει θέμα την «Ανάπτυξη Ολοκληρωμένης Στρατηγικής για τη
Μείωση Ανθρακικού Αποτυπώματος στη Βιομηχανία Τροφίμων, αλλά και το διακρατικό (μετέχουν Ουγγαρία, Γαλλία, Ιταλία) πρόγραμμα LIFE 14 GIC/FR/000475 με την κωδική ονομασία CLIMFOOT, το οποίο πραγματεύεται την «Ανάπτυξη Πολιτικών Μείωσης του Ανθρακικού Αποτυπώματος σε Δημόσιους Φορείς». Ως εκ τούτου η διάνοιξη «διαύλων επικοινωνίας» με τους φορείς διαχείρισης των υπόψη προγραμμάτων (μάλιστα στο δεύτερο συμμετέχει και το ΚΑΠΕ), δίνει τη δυνατότητα ενεργούς συμμετοχής και κοινωνίας των μηνυμάτων, συμπερασμάτων και καλών πρακτικών (ακόμα ακόμα και παρουσίαση των προβλημάτων που αντιμετωπίζονται στη φάση υλοποίησης). Ετσι, εξυπηρετείται ο σκοπός συνέργειας των διαφορετικών προγραμμάτων που χρηματοδοτούνται από το LIFE. Αυτή η συνέργεια περιγράφεται στη δράση D.2 και αποτελεί διαρκή επιδίωξη, ήδη από τη φάση υλοποίησης του προγράμματος. Επίσης υπάρχει η πάντα δυνατότητα συνέργειας και επικοινωνίας με φορείς προγραμμάτων που μπορεί μεν να μην παρουσιάζουν μεγάλη συνάφεια ως προς τη θεματολογία αλλά να παρουσιάζουν άλλα σημεία κοινού ενδιαφέροντος (για παράδειγμα η κοινή γεωγραφική περιοχή). Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτέλεσε η παρουσία και διενέργεια συγκεκριμένης παρουσίασης από τον εκπρόσωπο του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης για ένα πρόγραμμα LIFE (LIFE INFO GR/000186), το οποίο πραγματεύεται τις κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις από την απειλή των οικοσυστημάτων στις περιοχές του δικτύου NATURA 2000 στην Κρήτη, στο πλαίσιο ενημερωτικής Ημερίδας που έγινε στο Ναύσταθμο Κρήτης, τον Ιούλιο του 2016, για το LIFE MECM. Εκτός ΥΠΕΘΑ και εκτός Ελληνικής Επικράτειας o Προβολή του LIFE MECM στο πλαίσιο συμμετοχής του ΥΠΕΘΑ σε διεθνή forum και οργανισμούς επί θεμάτων περιβάλλοντος και ενέργειας. Δεδομένου ότι το παρόν εγχείρημα είναι μόλις το δεύτερο ε παγκόσμιο επίπεδο Ενόπλων Δυνάμεων (με την άλλη χώρα να είναι η Ιρλανδία), ήταν φυσικό επακόλουθο η επιδίωξη για προβολή και επικοινωνία του προγράμματος σε όλα τα σχετικά διεθνή forums. Τα κυριότερα από αυτά είναι : O Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας (EDA-European Defense Agency) H Ομάδα Εργασίας για την Προστασία Περιβάλλοντος του ΝΑΤΟ (EPWG-Environmental Protection Working Group) Το ειδικευμένο πρόγραμμα του ΝΑΤΟ για την Επιστήμη στην Υπηρεσία της Ασφάλειας και της Ειρήνης (NATO SPS Program- Science for Peace and Security) Το Κέντρο Αριστείας του ΝΑΤΟ για την Ενεργειακή Ασφάλεια (ΝΑΤΟ EnSec CoE - Energy Security Centre of Excellence)
Το Δίκτυο Εμπειρογνωμόνων των ΥΠΑΜ των ΚΜ των ΕΕ για το Περιβάλλον και την Ενέργεια (DEFNET-Defense Environmental Network) Η διενέργεια σχετικών παρουσιάσεων για την πρόοδο υλοποίησης του προγράμματος την τελευταία τετραετία, αποτέλεσε συνήθη πρακτική όλων των εμπλεκόμενων στελεχών του ΥΠΕΘΑ και του ΚΑΠΕ και θα συνεχίσει να αποτελεί, δεδομένου ότι, όπως θα αναλυθεί και ακολούθως, υπάρχουν συγκεκριμένες πρωτοβουλίες των προαναφερθέντων φορέων, οι οποίες όχι μόνο προσφέρουν βήμα ανάπτυξης και κοινοποίησης των πεπραγμένων του προγράμματος αλλά και αφετηρία ανάληψης αντίστοιχων projects, που βελτιώνουν/επεκτείνουν τη βασική ιδέα του LIFE MECM. Οι εν λόγω πρωτοβουλίες είναι: o Προβολή του LIFE MECM στο πλαίσιο συμμετοχής του ΥΠΕΘΑ στο διεθνές forum της European Commission για τη Διαβούλευση επί Θεμάτων Αειφόρου Ενέργειας στους Τομείς της Άμυνας & Ασφάλειας (ένα φόρουμ που τελείται υπό την αιγίδα της EDA). Πρόκειται για ένα πρόγραμμα διάρκειας 2 ετών, στο οποίο υπάρχουν 3 Ομάδες Εργασίας εμπειρογνωμόνων, μια εκ των οποίων αφορά ακριβώς τα θέματα ενεργειακής διαχείρισης. Ήδη, το πρώτο εξάμηνο του 2016, πραγματοποιήθηκαν οι δύο πρώτες Συσκέψεις Ολομέλειας (Plenary Meetings), όπου έγινε αναλυτική παρουσίαση του LIFE MECM τόσο σε γενικό επίπεδο, όσο και σε επιμέρους βασικά τεχνικά ζητήματα (πχ μεθοδολογία καταρτισμού Ενεργειακής Ανασκόπησης με τη χρήση κατάλληλων Δεικτών Απόδοσης, κλπ). Επίσης στην επικείμενη 3 η Σύσκεψη θα παρουσιαστεί αναλυτικά το βασικό πλαίσιο εκπαίδευσης/ευαισθητοποίησης των εμπλεκόμενων στελεχών των Μονάδων του ΥΠΕΘΑ όπου αναπτύχθηκε το ΣΔΕ. o Συμμετοχή του ΥΠΕΘΑ στο Πρόγραμμα της EDA περί Εκπαίδευσης Στελεχών ΚΜ της ΕΕ σε θέματα Ενεργειακής Διαχείρισης. Ως απόρροια της προαναφερθείσας πρωτοβουλίας, η EDA, τον περασμένο Μάρτιο έκανε γνωστή την πρόθεσή της να αναθέσει σε κατάλληλα εξειδικευμένο ανάδοχο, το πρόγραμμα ανάπτυξης και τέλεσης προγράμματος εκπαίδευσης στελεχών των ΥΠΑΜ σε θέματα Ενεργειακής Διαχείρισης. Ο σχετικός διαγωνισμός αναμένεται να διενεργηθεί το τελευταίο τρίμηνο του 2016 με το χρονοδιάγραμμα έναρξης να τοποθετείται μετά το πρώτο τρίμηνο του 2017 (οπότε και συμπίπτει χρονικά με το κλείσιμο του MECM). Απώτερος σκοπός είναι (μετά το πέρας της εν λόγω εκπαίδευσης σε 3 στάδια και με την κατάλληλη συμβουλευτική επιτήρηση του αναδόχου) η ανάπτυξη ΣΔΕ σε Στρατόπεδο/δα που θα επιλεγεί στα
ΚΜ, των οποίων τα στελέχη θα εκπαιδευτούν. Υπό αυτήν την έννοια, παρουσιάζεται μια πρώτης τάξης ευκαιρία αφενός μεν να κοινοποιηθούν σε ευρύ φάσμα τα αποτελέσματα του προγράμματος LIFE MECM αφετέρου δε να χρησιμοποιηθεί η αποκτηθείσα τεχνογνωσία τόσο στο πλαίσιο της υπόψη εκπαίδευσης όσο και στο ενδεχόμενο επέκτασης του ΣΔΕ και σε άλλες (εν προκειμένω τρεις Μονάδες των ΕΔ/μια ανά κλάδο, κατά τα πρότυπα του MECM). Ως προς τη δυνατότητα επέκτασης αυτή καθ αυτή, σημειώνεται ότι υπάρχει η δυνατότητα εκμετάλλευσης του εργαλείου των Συμβάσεων Ενεργειακών Υπηρεσιών (στο πλαίσιο υλοποίησης της συνεργασίας του ΥΠΕΘΑ με το ΚΑΠΕ, όπως αναλύθηκε ανωτέρω). Κάνοντας χρήση του εν λόγω εργαλείου (υπό την αίρεση επιτυχούς πιλοτικής εφαρμογής του σε 2 κτίρια του Στρδου Παπάγου), δίδεται η δυνατότητα εκτέλεσης έργων ενεργειακής αναβάθμισης/ανακαίνισης σε κτίρια/υποδομές τόσο των τριών Στρδων που έχουν επιλεγεί στο πρόγραμμα MECM όσο και στα Στρδα τα οποία θα αποφασιστεί να επεκταθεί το εν λόγω εγχείρημα και να αναπτυχθεί και εκεί ΣΔΕ. Υπογραμμίζεται ότι η παρούσα δυνατότητα έχει αναφερθεί και στο πλαίσιο της αρχικά εγκριθείσας πρότασης LIFE MECM (Μέρος Β, Template B3, Socio-Economic Effects of the Project).. Ενδεικτικά αναφέρονται τρία (3) στρατόπεδα για την επέκταση του προγράμματος, τα οποία είναι η Μοίρα ΑΤΑ, το στρατόπεδο «Στεφανίδη» και το «Παπάγου») o Προβολή του LIFE MECM στο πλαίσιο συμμετοχής του ΥΠΕΘΑ στην πρωτοβουλία Zero-Net Camp Waste/Water/Energy του ΝΑΤΟ SPS. Η εν λόγω πρωτοβουλία αποσκοπεί αφενός μεν στην έκδοση αντίστοιχων θεσμικών κειμένων αφετέρου δε στην υλοποίηση δράσεων μετριασμού των εκπομπών/αποβλήτων, χρήσης νερού και εξοικονόμησης ενέργειας υποδομών τόσο σε καιρό ειρήνης όσο και κατά τη διάρκεια αποστολών της Συμμαχίας. Η υπόψη πρωτοβουλία υποστηρίζεται και από το Κέντρο Αριστείας σε Θέματα Ενεργειακής Ασφάλειας του ΝΑΤΟ. Στο συγκεκριμένο πλαίσιο αξίζει να τονιστεί η αμφίδρομη δυνατότητα ανταλλαγής πληροφοριών και τεχνογνωσίας, μια και το υπόψη πρόγραμμα του SPS δεν καλύπτει μόνο το Πεδίο Εφαρμογής καθημερινής λειτουργίας και υποστήριξης του επιχειρησιακού σκέλους (όπως πραγματεύεται το LIFE MECM), αλλά αγγίζει και το επιχειρησιακό σκέλος. Υπό αυτό το πρίσμα, θα μπορούσαν να αντληθούν χρήσιμες πληροφορίες και στην περίπτωση που μελλοντικά αποφασιστεί να επεκταθεί το ΣΔΕ και στο κομμάτι το αμιγώς επιχειρησιακό των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Κάτι τέτοιο, αξίζει να σημειωθεί, έχουν αποφασίσει και εφαρμόσει οι Ιρλανδοί, στο πλαίσιο ανάπτυξης του ΣΔΕ στις δικές τους ΕΔ.
Πέραν των προαναφερθέντων πρωτοβουλιών, αποτελεί πάγια επιδίωξη του ΥΠΕΘΑ για συνεργασία τόσο με έντυπα όσο και με ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης, στο πλαίσιο εξωστρέφειας και διάδοσης του προγράμματος LIFE MECM. Ως εκ τούτου, η υπόψη επιδίωξη αφορά και στο χρονικό διάστημα μετά τη λήξη του προγράμματος. Χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιων μέσων είναι το περιοδικό επί θεμάτων Άμυνας & Ασφάλειας «The European Security & Defense Union», καθώς και το περιοδικό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της ΕΕ, όπου έγιναν συγκεκριμένες αναφορές για το LIFE MECM