2 ο ΓΕΛ Βόλου 2016-2017
Ορισμός Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα ή σεξουαλικώς μεταδιδόμενες ασθένειες ή αφροδίσια νοσήματα ονομάζονται ασθένειες ή μολύνσεις οι οποίες μεταδίδονται από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω της ανθρώπινης σεξουαλικής συμπεριφοράς. Ενώ στο παρελθόν αυτές οι ασθένειες συνήθως αναφέρονταν ως σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα ή αφροδίσια νοσήματα, τα τελευταία χρόνια ο όρος σεξουαλικώς μεταδιδόμενες λοιμώξεις προτιμάται, καθώς έχει ένα ευρύτερο φάσμα εννοιών: ένα άτομο μπορεί να μολυνθεί και μπορεί να μολύνει άλλους δυνητικά, χωρίς να έχει μια ασθένεια. ] Μερικά ΣΜΝ μπορούν να μεταδίδονται και μέσω της χρήσης βελονών μετά τη χρήση τους από ένα μολυσμένο άτομο, καθώς και μέσω της γέννας ή του θηλασμού. Οι σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις είναι γνωστές εδώ και εκατοντάδες χρόνια.
Κατάταξη Σε μια ασθένεια η λοίμωξη οδηγεί σε μειωμένη ή μη φυσιολογική λειτουργία. Και στις δύο περιπτώσεις η κατάσταση μπορεί να μην παρουσιάζει σημάδια ή συμπτώματα. Αυξημένη κατανόηση των λοιμώξεων, όπως η HPV, οι οποίες μολύνουν τα περισσότερα σεξουαλικά ενεργά άτομα, αλλά προκαλούν ασθένειες μόνο σε λίγα, έχει οδηγήσει σε αυξημένη χρήση του όρου STI Το σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα (ΣΜΝ) μπορεί να αναφέρεται μόνο σε λοιμώξεις,που προκαλούν ασθένειες.επειδή οι περισσότεροι από τους ανθρώπους δεν γνωρίζουν ότι έχουν μολυνθεί από ένα ΣΜΝ μέχρι να εξεταστούν ή να αρχίσουν να εμφανίζουν συμπτώματα της νόσου, οι περισσότεροι άνθρωποι χρησιμοποιούν τον όρο ΣΜΝ. Επιπλέον, ο όρος σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα μερικές φορές χρησιμοποιείται δεδομένου ότι είναι λιγότερο περιοριστικός όσο αφορά άλλους παράγοντες ή τρόπους μετάδοσης.
Οι γιατροί υποστηρίζουν ότι υπάρχουν περίπου πενήντα διαφορετικά είδη ΣΜΝ, όμως τα συνηθέστερα είναι περίπου 10. Στην πλειονότητά τους, τα ΣΜΝ δεν είναι θανατηφόρα, μπορεί όμως να αποδειχθούν εξαιρετικά επικίνδυνα, προκαλώντας πόνο ή στειρότητα. Μάθετε ποια είναι τα δέκα συνηθέστερα και πιο επικίνδυνα ΣΜΝ, με κατάταξη από το συνηθέστερο στο πιο σπάνιο.
1. Βακτηριακή κολπίτιδα Λόγω των πιθανών καναλιών μετάδοσης, επηρεάζει τις γυναίκες κάθε ηλικίας, ανεξαρτήτως σεξουαλικής δραστηριότητας. Δεν είναι βέβαιο τι πυροδοτεί τη βακτηριακή κολπίτιδα, όμως είναι το αποτέλεσμα ανισορροπίας στις ποσότητες βακτηρίων στον κόλπο. Μια πιθανή αιτία αυτής της ανισορροπίας είναι συχνή η εναλλαγή ερωτικών συντρόφων, όμως υπάρχουν πολλοί παράγοντες κινδύνου. Η βακτηριακή κολπίτιδα μπορεί να εμφανιστεί ακόμη και σε γυναίκες που δεν έχουν κάνει ποτέ σεξ. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν φαγούρα, τσούξιμο κατά την ενούρηση, έκκριση κολπικών υγρών και κακοσμία των γεννητικών οργάνων. Θεραπεύεται εύκολα με την κατάλληλη αγωγή.
2. Τριχομοναδική κολπίτιδα (τριχομανάδωση ή τριχομονίαση) Πρόκειται για μονοκυτταρικό παράσιτο, το οποίο ζει και αναπαράγεται στον κόλπο ή την ουρήθρα. Επηρεάζει τόσο τους άνδρες όσο και τις γυναίκες. Ευτυχώς αντιμετωπίζεται εύκολα. Τα συνηθέστερα συμπτώματα για τους άνδρες περιλαμβάνουν ερεθισμό, τσούξιμο κατά την ενούρηση και έκκριση υγρών. Οι περισσότεροι άνδρες δεν εμφανίζουν ποτέ συμπτώματα οπότε είναι δύσκολο να διαγνωσθεί. Για τις γυναίκες, τα συνηθέστερα συμπτώματα είναι η φαγούρα, η έντονη δυσοσμία και τα κιτρινωπά υγρά.
3. Κονδυλώματα Ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) μολύνει εκατομμύρια άνδρες και γυναίκες κάθε χρόνο. Πολλοί ασθενείς είναι ασυμπτωματικοί, όμως ο ιός μεταδίδεται εύκολα με κάθε τύπο σεξουαλικής επαφής. Όταν υπάρχουν συμπτώματα, οι επιπτώσεις για την υγεία είναι εξαιρετικά δυσάρεστες και ποικίλλουν από δερματικές παραμορφώσεις στην περιοχή των γεννητικών οργάνων έως και καρκίνο του τραχήλου, καρκίνο του πρωκτού και καρκίνο του λάρυγγα.
4.Χλαμύδια Οι επιπτώσεις της νόσου είναι σοβαρότερες για τις γυναίκες. Η λοίμωξη μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα την ισχυρή φλεγμονώδη αντίδραση και αν δε θεραπευτεί μπορεί να οδηγήσει στην υπογονιμότητα και την επικίνδυνη εξωμήτρια κύηση. Τα συμπτώματα είναι όμοια με αυτά άλλων ΣΜΝ: έκκριση υγρών, τσούξιμο κατά την ενούρηση κ.α. Η νόσος αντιμετωπίζεται εύκολα με τη λήψη αντιβιοτικών.
5. Γονόρροια Πρόκειται για μία ακόμη βακτηριακή λοίμωξη. Τα συμπτώματα είναι συνήθως πολύ ήπια και πολλές γυναίκες τα παρερμηνεύουν ως κολπίτιδα. Η νόσος μπορεί να έχει σημαντικές ακόμη και θανατηφόρες επιπτώσεις εάν δε ληφθεί θεραπεία. Στους άνδρες, μπορεί να προκαλέσει επιδιδυμίτιδα, μια επίπονη φλεγμονή των όρχεων, η οποία μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα τη στειρότητα. Επίσης αντιμετωπίζεται εύκολα με τη λήψη αντιβιοτικών.
6.Έρπης Μεταδίδεται με τη σεξουαλική πράξη ή το στοματικό σεξ. Προκαλεί μικρές πληγές γύρω από το στόμα ή τα γεννητικά όργανα. Μπορεί τα συμπτώματα να εμφανίζονται περιοδικά και να παρουσιάζουν εναλλαγές έξαρσης και ύφεσης. Δυστυχώς δεν υπάρχει θεραπεία και μπορεί να μεταδοθεί ακόμη κι αν δεν υπάρχουν συμπτώματα.
7.Ηπατίτιδα Από τα τρία διαφορετικά στελέχη του ιού της ηπατίτιδας (Α, Β και Γ), μόνο η ηπατίτιδα Β και η ηπατίτιδα Γ θεωρούνται ΣΜΝ. Ο προληπτικός εμβολιασμός στα παιδιά μπορεί να περιορίσει σημαντικά τις λοιμώξεις. Η ηπατίτιδα Γ μεταδίδεται συχνά από τη χρήση μολυσμένης βελόνας, ενώ η ηπατίτιδα Β μεταδίδεται με τα σωματικά υγρά και το αίμα. Η λοίμωξη από τον ιό μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά έως και θανατηφόρα προβλήματα στο συκώτι. Η ηπατίτιδα είναι ένα από τα σοβαρότερα και πιο επικίνδυνα ΣΜΝ.
8.Ιός HIV/AIDS Η λοίμωξη από τον ιό HIV δε θεραπεύεται και οδηγεί τελικά στο θάνατο. Αν και το AIDS δεν είναι το συχνότερο ΣΜΝ είναι σίγουρα το πιο σοβαρό. Το ανοσοποιητικό αποδυναμώνεται σταδιακά και καταλήγει να μην μπορεί να αντισταθεί σε κανέναν παθογόνο μικροοργανισμό. Ένας σημαντικός παράγοντας στη μετάδοση του HIV είναι η ύπαρξη άλλων ΣΜΝ. Τα άτομα που πάσχουν ήδη από κάποιο άλλο νόσημα έχουν περισσότερες πιθανότητες να προσβληθούν από τον HIV. Τα ΣΜΝ που προκαλούν πληγές και εκδορές παρέχουν μια «δίοδο» απ όπου μπορεί να εισχωρήσει ευκολότερα ο HIV.
9. Σύφιλη Πρόκειται για το πιο «τρομακτικό» ΣΜΝ. Μιμείται πολλά από τα συμπτώματα άλλων ασθενειών κι έτσι η διάγνωση είναι ιδιαίτερα δύσκολη. Η σύφιλη μπορεί να παραμείνει σε λανθάνουσα κατάσταση στο σώμα από 10 έως 20 χρόνια. Παράλληλα όμως, ο ιός επιτίθεται στα εσωτερικά όργανα, τους μύες, την καρδιά, τον εγκέφαλο, τα νεύρα, τα μάτια και τις αρθρώσεις. Όλα αυτά πυροδοτούνται από μια μικροσκοπική πληγή στα γεννητικά όργανα (συφιλιδικό έλκος) το οποίο μπορεί να περάσει εντελώς απαρατήρητο.
Προλήψεις Η πρόληψη είναι το κλειδί για την αντιμετώπιση ανίατων σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων, όπως ο ιός HIV και ο έρπης. Κλινικές σεξουαλικής υγείας αγωνίζονται για την προώθηση της χρήσης των προφυλακτικών και της προβολής των ομάδων υψηλού κινδύνου. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για την πρόληψη της σεξουαλικής μετάδοσης των ΣΜΝ είναι να αποφεύγεται η επαφή με μέλη του σώματος ή υγρά που μπορεί να οδηγήσουν σε μεταφορά με ένα μολυσμένο σύντροφο. Δεν αφορούν όλες οι σεξουαλικές δραστηριότητες την επαφή: το τηλεφωνικό σεξ ή ο αυνανισμός από απόσταση είναι οι μέθοδοι για την αποφυγή επαφής. Η σωστή χρήση των προφυλακτικών μειώνει την επαφή και τους κινδύνους. Παρά το γεγονός ότι το προφυλακτικό είναι αποτελεσματικό για τον περιορισμό της έκθεσης, κάποια μετάδοση της νόσου μπορεί να συμβεί ακόμα και με ένα προφυλακτικό. Στην ιδανική περίπτωση, οι δύο σύντροφοι θα πρέπει να εξετάζονται για ΣΜΝ πριν από την έναρξη της σεξουαλικής επαφής ή πριν ξαναρχίσουν και πάλι μαζί, όταν ο ένας από τους δύο είχε επαφή με κάποιον άλλο. Πολλές λοιμώξεις δεν ανιχνεύονται αμέσως μετά την έκθεση, έτσι αρκετό χρονικό διάστημα θα πρέπει να υπάρχει μεταξύ των πιθανών εκθέσεων και των εξετάσεων ώστε αυτές να είναι ακριβής. Υπάρχουν εμβόλια που προστατεύουν από κάποια ιογενή σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, όπως η ηπατίτιδα Α, ηπατίτιδα Β και ορισμένοι τύποι του ιού HPV. Ο εμβολιασμός πριν από την έναρξη της σεξουαλικής επαφής συνιστάται να διασφαλίσει τη μέγιστη προστασία.
Αντιμετώπιση Υψηλή έκθεση σε κίνδυνο, όπως αυτή που συμβαίνει σε περιπτώσεις βιασμού, μπορεί να αντιμετωπιστεί με αντιβιοτικούς συνδιασμούς. Μια επιλογή για την θεραπεία των συντρόφων των ασθενών (ενδεικτικές περιπτώσεις), που διαγνώστηκαν με χλαμύδια ή γονόρροια είναι η κλινική πρακτική της αντιμετώπισης των περιπτώσεων των σεξουαλικών συντρόφων με την παροχή οδηγιών ή φαρμακευτικής αγωγής στον ασθενή χωρίς ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης προηγουμένως να έχει εξετάσει τον σύντροφο.
Αποτελέσματα Ερωτηματολογίου 1.Γνωρίζετε τα αφροδίσια νοσήματα; o ΝΑΙ 73% o ΟΧΙ 28% 2. Με ποιους τρόπους πιστεύετε πως μεταδίδονται; Σεξουαλική επαφή 57% Θηλασμό,γέννα 15% Μετάγγιση αίματος 29% 3.Για ποιες από τις παρακάτω σεξουαλικώς μεταδιδόμενες λοιμώξεις είστε ενημερωμένοι; AIDS/Ιός HIV 24% Σύφιλη 16% Ηπατίτιδα A,B,C 19% Έρπης των γεννητικών οργάνων 13% Κοδυλώματα 10% Βλεννόρροια,Γονόρροια 7% Χλαμύδια 10% 4. Ποιες από τις ακόλουθες περιπτώσεις θεωρείτε πως αυξάνουν τον κίνδυνο μετάδοσης του ιού HIV; Σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλακτικό 61%, Συχνή εναλλαγή συντρόφων 8% Σεξουαλική επαφή με χρήστες ενδοφλέβιων ουσιών 30%
5. Με ποιους τρόπους ΔΕΝ μεταδίδεται ο ιός HIV; a. Κοινωνικές επαφές(χειραψία, αγκαλιά) 54% b. Ιδρώτας, σάλιο 34% c. Έντομα(κουνούπια) 12% 6. Τα αντιβιοτικά(πενικιλίνη, τετρακιλίνη) είναι δυνατόν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τη σύφιλη; i. ΝΑΙ 49% ii. ΟΧΙ 51% 7. Ποια απ τα παρακάτω αποτελούν συμπτώματα της σύφιλης; Πληγές στα γεννητικά όργανα και στη στοματική κοιλότητα 15% Πυρετός 38% Πονοκέφαλος 19% Ευαισθησία και πόνος στα οστά και στις αρθρώσεις 13% Ευρεία μόλυνση και εξανθήματα 14%
8. Ποια ηπατίτιδα αποτελεί την πιο κοινή και σοβαρή μορφή λοίμωξης του ύπατος; I. Ηπατίτιδα Α 33% II. Ηπατίτιδα Β 33% III. Ηπατίτιδα C 34% 9. Αν κάποιος είναι φορέας την Ηπατίτιδας Β, πώς μπορεί να αποφύγει την μετάδοση του ιόυ; i. Να μη γίνει αιμοδότης ή δωρητής οργάνων 53% ii. Να καλύψει ανοιχτές πληγές και τραύματα 39% iii. Να εμβολιαστεί για την Ηπατίτιδα Α 8% 10. Ο έρπης των γεννητικών οργάνων στη διάρκεια του τοκετού μίας γυναίκας είναι πιθανό να μεταδοθεί και να μολυνθεί το νεογνό; I. ΝΑΙ 66% II. ΟΧΙ 34% 11. Γνωρίζετε ποιοι παράγοντες ευνοούν την επανεμφάνιση κονδυλωμάτων; i. Η ανεπαρκής υγιεινή φροντίδα της γεννητικής περιοχής 40% ii. Η μη χρήση προφυλακτικού 44% iii. Η έλλειψη καλού ύπνου και υγιεινής διατροφής και το κάπνισμα 15%
12. Σε ποιες περιοχές του σώματος μπορεί να προσβάλλει η βλεννόρροια/γονόρροια; Γεννητικό σύστημα 44% Ορθό έντερο 15% Μάτια 16% Λαιμός 16% Σύνδεσμοι 10% 13. Ποιες σοβαρές επιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει η λοίμωξη από χλαμύδια; Στειρότητα 71% Πρόωρος τοκετός 29% 14. Υπάρχει κάποιο γνωστό σας πρόσωπο που νοσεί από μία σεξουαλικώς μεταδιδόμενη ασθένεια; ΝΑΙ 18% ΟΧΙ 82% 15. Με ποιόν τρόπο έχετε ενημερωθεί για τα αφροδίσια νοσήματα; Σχολείο 35% Οικογένεια 35% Διαδίκτυο 40%
16. Σε ποιες ηλικίες έχετε την εντύπωση πως θεωρείται κατάλληλη ώστε να γίνεται μια ενημέρωση; 13-15 57% 16-18 43% 17.Γνωρίζετε τη διαφορά του ασθενή-δέκτη από το φορέα; ΝΑΙ 72% ΟΧΙ 28%
Ενημερωτικό Video για τον ιό AIDS