Baker Tilly in South East Europe Ελλάδα, Κύπρος, Βουλγαρία, Ρουμανία, Μολδαβία Αυτόματη Ανταλλαγή Πληροφοριών Καθορισμός Φορολογικής Έδρας & Μείωση Φοροαποφυγής Μάϊος 2017
Αυτόματη Ανταλλαγή Πληροφοριών από Τραπεζικά και Άλλα Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα από το 2017 [3]
Αυτόματη Ανταλλαγή Πληροφοριών Το Πρότυπο για Ανταλλαγή Πληροφοριών για Χρηματοοικονομικούς Λογαριασμούς (Κοινό Πρότυπο Αναφοράς (CRS)) υιοθετήθηκε από 101 χώρες (54 θα το εφαρμόσουν από την 1.1.2017 και 47 χώρες από την 1.1.2018) Όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ θα το εφαρμόσουν από το 2017, εκτός από την Αυστρία, η οποία θα το εφαρμόσει από το 2018. Άλλες χώρες που θα εφαρμόσουν το Πρότυπο από το 2018 περιλαμβάνουν την Αυστραλία, την Ελβετία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την Ιαπωνία, το Ισραήλ, τον Καναδά, την Ρωσία, και την Σιγκαπούρη. [4]
CRS Χρηματοοικονομικά Ιδρύματα (1) Δηλούν Ελληνικό Χρηματοδοτικό Ίδρυμα σημαίνει χρηματοπιστωτικό ίδρυμα που είναι φορολογικός κάτοικος στην Ελλάδα ή υποκατάστημα στην Ελλάδα ιδρύματος που είναι φορολογικός κάτοικος εκτός Ελλάδας, όπως: Ίδρυμα Θεματοφυλακής Πιστωτικό Ίδρυμα Επενδυτική Οντότητα, Καθορισμένη Ασφαλιστική Εταιρεία [5]
CRS Δηλωτέα πρόσωπα (1) Φυσικό πρόσωπο που είναι φορολογικός κάτοικος σε άλλη χώρα, ανεξαρτήτως υπολοίπου σε λογαριασμούς Οντότητα (συμπεριλαμβανομένων επενδυτικών ταμείων και ιδρυμάτων) που είναι φορολογικός κάτοικος σε άλλη χώρα, υπό την προϋπόθεση ότι τα συνολικά ποσά / υπόλοιπα ανά χρηματοπιστωτικό ίδρυμα είναι άνω των US $ 250.000 [6]
CRS Δηλωτέα πρόσωπα (2) Σε περίπτωση παθητικής εταιρίας (εταιρεία η οποία δεν θεωρείται ενεργή), υπάρχει η απαίτηση για έρευνα, προκειμένου να ανακαλυφθεί και να υποβληθεί αναφορά σχετικά με πρόσωπα που ελέγχουν την εταιρία και που είναι φορολογικοί κάτοικοι άλλης χώρας Εισηγμένες εταιρείες και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα εξαιρούνται από την αναφορά αυτών Η δήλωση της φορολογικής κατοικίας από άτομα / εταιρίες βασίζεται στην αυτοπιστοποίηση από τον ενδιαφερόμενο [7]
CRS Ενεργή Μη - Οικονομική Οντότητα (1) Μια οντότητα η οποία διεξάγει εμπορική ή επιχειρηματική δραστηριότητα άλλη από εκείνη της χρηματοπιστωτικής επιχείρησης και πληροί οποιοδήποτε από τα ακόλουθα κριτήρια: Λιγότερο από το 50% των ακαθάριστων εσόδων της προηγούμενης χρονιάς αντιπροσωπεύουν παθητικό εισόδημα και λιγότερο από το 50% των στοιχείων ενεργητικού που κατέχονται κατά το προηγούμενο έτος είναι περιουσιακά στοιχεία που παράγουν ή κρατούνται για την παραγωγή παθητικού εισοδήματος [8]
CRS Ενεργή Μη - Οικονομική Οντότητα (2) Οι τίτλοι κεφαλαίου της Μη-Οικονομικής Οντότητας διαπραγματεύονται τακτικά σε αναγνωρισμένη αγορά ή έχουν σχέση με οντότητα που διαπραγματεύονται τακτικά σε χρηματιστήριο Ουσιαστικά όλες οι δραστηριότητες συνίστανται στην κατοχή μετοχικού κεφαλαίου ή την παροχή χρηματοδότησης και υπηρεσιών σε μία ή περισσότερες θυγατρικές εταιρίες που εμπλέκονται σε συναλλαγές ή δραστηριότητες (εκτός δραστηριοτήτων χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων), μη συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων σε ιδιωτικό μετοχικό κεφάλαιο, εταιριών επιχειρηματικού κεφαλαίου, κλπ [9]
Παθητικό εισόδημα Μέρισμα Τόκοι και παρόμοιο εισόδημα Ενοίκια και δικαιώματα Ετήσιες πρόσοδοι Κέρδη ή ζημιές από πώληση οικονομικών στοιχείων Κέρδη ή ζημιές από πράξεις συναλλάγματος [10]
CRS Ελέγχων πρόσωπο Για εταιρείες - οι τελικοί μέτοχοι (UBO) που είναι φυσικά πρόσωπα τα οποία τελικά κατέχουν ή ελέγχουν την εταιρία, μέσω άμεσης ή έμμεσης κατοχής μετοχικού κεφαλαίου πέραν του 25% Για καταπιστεύματα - ιδρυτής, διαχειριστές, προστάτες, δικαιούχοι και κάθε άλλο φυσικό πρόσωπο που ασκεί απόλυτο αποτελεσματικό έλεγχο στο καταπίστευμα [11]
Παράδειγμα (1) Μια εταιρεία φορολογικός κάτοικος Ρουμανίας (Ενεργή) με τελικό μέτοχο φορολογικό κάτοικο Ελλάδας έχει λογαριασμό με τράπεζα στην Κύπρο με υπόλοιπο στις 31.12.2016 που ανέρχεται στα Ευρώ 300.000. Οι Κυπριακές φορολογικές αρχές θα δώσουν την πληροφορία μόνο στις Ρουμανικές φορολογικές αρχές Μια εταιρεία φορολογικός κάτοικος Ρουμανίας (Παθητική) με τελικό μέτοχο φορολογικό κάτοικο Ελλάδας έχει λογαριασμό με τράπεζα στην Κύπρο με υπόλοιπο στις 31.12.2016 που ανέρχεται στα Ευρώ 300.000. Οι Κυπριακές φορολογικές αρχές θα δώσουν την πληροφορία τόσο στις Ρουμανικές όσο και στις Ελληνικές φορολογικές αρχές [12]
Παράδειγμα (2) Μια εταιρεία φορολογικός κάτοικος Κύπρου (Ενεργή) με τελικό μέτοχο φορολογικό κάτοικο Ελλάδας έχει λογαριασμό με τράπεζα στην Κύπρο με υπόλοιπο στις 31.12.2016 που ανέρχεται στα Ευρώ 300.000. Οι Κυπριακές φορολογικές αρχές θα δώσουν την πληροφορία σε καμιά φορολογική αρχή Μια εταιρεία φορολογικός κάτοικος Κύπρου (Παθητική) με τελικό μέτοχο φορολογικό κάτοικο Ελλάδας έχει λογαριασμό με τράπεζα στην Κύπρο με υπόλοιπο στις 31.12.2016 που ανέρχεται στα Ευρώ 300.000. Οι Κυπριακές φορολογικές αρχές θα δώσουν την πληροφορία στις Ελληνικές φορολογικές αρχές [13]
CRS Δηλωτέα Ποσά Το υπόλοιπο του λογαριασμού ή η αξία των περιουσιακών στοιχείων στο τέλος του έτους Σε περίπτωση ενός τραπεζικού λογαριασμού, το ακαθάριστο ποσό τόκων που καταβάλλονται / έχουν πιστωθεί Σε περίπτωση λογαριασμού θεματοφυλακής, το ακαθάριστο ποσό που καταβάλλεται / πιστώνεται για τόκους, μερίσματα, άλλα έσοδα, καθώς και ακαθάριστα έσοδα από την πώληση ή εξαγορά των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων που κατέχονται Σε περίπτωση οποιουδήποτε άλλου λογαριασμού, το ακαθάριστο ποσό που καταβάλλεται / πιστώνεται στο λογαριασμό για τον οποίο το χρηματοπιστωτικό ίδρυμα ήταν ο οφειλέτης ή ο δανειστής [14]
CRS Ημερομηνίες αναφοράς Οι αναφορές θα αποστέλλονται από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στις Ελληνικές φορολογικές αρχές σε ετήσια βάση και οι Ελληνικές φορολογικές αρχές θα διαβιβάζουν τις πληροφορίες για κάθε χώρα όπου το πρόσωπο αναφέρεται ότι είναι φορολογικός κάτοικος Οι πρώτες αναφορές θα αποσταλούν μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2017 με πληροφορίες για το έτος 2016 [15]
Εφαρμογή του CRS στην πράξη Η Ελλάδα και η Κύπρος είναι δύο από τις χώρες που επέλεξαν για την υιοθέτηση του CRS το 2017 Η δήλωση της φορολογικής κατοικίας από τα άτομα / εταιρίες βασίζεται στην αυτοπιστοποίηση από τον ενδιαφερόμενο Στην περίπτωση οντοτήτων (συμπεριλαμβανομένων επενδυτικών ταμείων και ιδρυμάτων) που είναι φορολογικός κάτοικος σε άλλη χώρα, αυτή μπορεί να εξαιρεθεί από την εφαρμογή υπό την προϋπόθεση ότι τα συνολικά ποσά / υπόλοιπα ανά χρηματοπιστωτικό ίδρυμα είναι κάτω των US $ 250.000 Για το 2017, η ανταλλαγή πληροφοριών από την Ελλάδα και Κύπρο θα γίνει μόνο με χώρες που έχουν επίσης υιοθετήσει το πρότυπο από το 2017 [16]
ΕΕ Οδηγία για μητρικές και θυγατρικές εταιρείες Διάβρωση βάσης με μετατόπιση Κέρδους ( BEPS ) από τον ΟΟΣΑ Νέοι κανόνες της ΕΕ για μείωση της φοροαποφυγής [17]
Οδηγία για μητρικές και θυγατρικές εταιρείες Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τροποποίησε την Οδηγία με σκοπό να εμποδίσει την φοροαποφυγή και επιθετικούς σχεδιασμούς από διεθνείς ομίλους εταιρειών. Τα κράτη μέλη δεν θα παρέχουν τα οφέλη της οδηγίας σε ρύθμιση ή σειρά ρυθμίσεων οι οποίες, έχοντας τεθεί σε εφαρμογή με κύριο σκοπό ή έναν από τους κύριους σκοπούς την απόκτηση φορολογικού πλεονεκτήματος που παρακωλύει το αντικείμενο ή τον σκοπό της οδηγίας, δεν είναι γνήσιες ως προς όλα τα σχετικά γεγονότα και τις συνθήκες. Μια ρύθμιση μπορεί να περιλαμβάνει περισσότερα από ένα στάδια ή μέρη. Μια ρύθμιση ή σειρά ρυθμίσεων θεωρείται μη γνήσια στον βαθμό που δεν τίθεται σε εφαρμογή για βάσιμους εμπορικούς λόγους που απηχούν την οικονομική πραγματικότητα. [19]
BEPS - Δράση 6 (1) Προσδιορίζει την κατάχρηση των ΣΑΔΦ, και ιδίως την εκμετάλλευση των ΣΑΔΦ (treaty shopping) σαν μία από τις σημαντικότερες πηγές ανησυχίας για τα BEPS. Ως εκ τούτου, οι χώρες έχουν συμφωνήσει να συμπεριλάβουν διατάξεις κατά των καταχρήσεων στις ΣΑΔΦ, μεταξύ των οποίων είναι ένα ελάχιστο πρότυπο για την αντιμετώπιση των πρακτικών αυτών Οι χώρες συμφωνούν, επίσης, ότι κάποια ευελιξία στην εφαρμογή του ελάχιστου προτύπου απαιτείται, καθώς αυτό θα πρέπει να προσαρμόζεται στις ιδιαιτερότητες κάθε χώρας και με τις συνθήκες διαπραγμάτευσης των διμερών συμβάσεων [20]
BEPS Δράση 6 (2) Θα πρέπει να αναμένεται ότι μόλις το πολυμερές μέσο για την τροποποίηση των συμβάσεων αποφυγής διπλής φορολογίας εγκριθεί από τον ΟΟΣΑ (Δράση 15), η Ελλάδα θα επικυρώσει το μέσο, το οποίο ουσιαστικά σημαίνει ότι οι ΣΑΔΦ που η Ελλάδα έχει συνάψει με τις χώρες που επικυρώνουν το μέσο θα πρέπει να θεωρηθούν ότι αυτομάτως συμπεριλαμβάνουν τις διατάξεις για τον περιορισμό των ωφελημάτων (limitation of benefits) Οι εταιρείες που χρησιμοποιούν το δίκτυο ΣΑΔΦ πρέπει να επιφέρουν αλλαγές στην υπάρχουσα διάρθρωση και εταιρική δομή τους, προκειμένου να λάβουν υπόψη αυτόν τον περιορισμό των παροχών, διαφορετικά πιθανό να χάσουν τα φορολογικά οφέλη από τέτοιες ΣΑΔΦ [21]
BEPS Δράση 15 Το πολυμερές μέσο ("MLI") Το πολυμερές μέσο ("MLI") θα ισχύει μόνο για ΣΑΔΦ σε περιπτώσεις όπου και οι δύο κράτη είναι συμβαλλόμενα μέρη στο MLI. Το MLI δεν θα επηρεάσει τις ΣΑΔΦ όπου μόνο ένα από τα συμβαλλόμενα κράτη είναι συμβαλλόμενο μέρος Το MIL θα υπογραφεί στο Παρίσι στις 7 Ιουνίου Αναμένεται ότι οι επιπτώσεις της MLI θα γίνουν αισθητές το 2018 ή το 2019, ανάλογα με το χρόνο της υιοθέτησης του MLI από τις αντίστοιχες χώρες [22]
Οδηγία της ΕΕ για αντιμετώπιση της φοροαποφυγής (1) Τον Ιούνιο του 2016 το Συμβούλιο της ΕΕ ενέκρινε νέους κανόνες για την αντιμετώπιση ορισμένων πρακτικών που χρησιμοποιούνται πιο συχνά απο μεγάλες εταιρείες προκειμένου να μειώσουν την φορολογική τους υποχρέωση Τα κράτη μέλη της ΕΕ θα έχουν προθεσμία μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2018 για να μεταφέρουν τις πρόνοιες της οδηγίας στην εθνική τους νομοθεσία, ούτως ώστε τα νέα μέτρα να μπουν σε εφαρμογή από την 1 Ιανουαρίου 2019. [23]
Οδηγία της ΕΕ για αντιμετώπιση της φοροαποφυγής (2) Τα νέα μέτρα καλύπτουν 5 τομείς: Περιορισμό τόκων Κανόνες για τη φορολόγηση κατα την αλλαγή φορολογικής κατοικίας εταιρίας Γενικός κανόνας απαγόρευσης καταχρήσεων Κανόνας για τις ελεγχόμενες αλλοδαπές εταιρίες (CFC rules) Κανόνες για τις υβριδικές αποκλίσεις (hybrid mismatches). [24]
Ανάγκη ουσιαστικής παρουσίας για δημιουργία φορολογικής κατοικίας [25]
Απαιτήσεις για ουσιαστική παρουσία Κανόνες για ουσιαστική παρουσία στη νέα οδηγία της ΕΕ για μητρικές / θυγατρικές εταιρείες Κανόνες με βάση την οδηγία της Επιτροπής της ΕΕ για αντιμετώπιση της φοροαποφυγής Κανόνες ουσιαστικής παρουσίας με βάση το σχέδιο του ΟΟΣΑ για διάβρωση βάσης με μετατόπιση κέρδους ( BEPS ) Κανόνες σχετικά με τη φορολογική κατοικία στην Ελλάδα [27]
Η ουσιαστική παρουσία θα καθορίσει την φορολογική κατοικία εταιρείας (1) Η ουσιαστική παρουσία μπορεί να ξεκινήσει από το ελάχιστο επίπεδο που είναι η παρουσία που απαιτείται από το νόμο. Η παρουσία που απαιτείται από τον νόμο είναι να αποδειχθεί ότι η εταιρεία είναι στην πραγματικότητα μια πραγματική εταιρεία και όχι μια ενδιάμεση διαφανής εταιρεία, Αυτό επιτυγχάνεται με την καταβολή φόρων, την υποβολή φορολογικών δηλώσεων, την προετοιμασία εξελεγμένων οικονομικών καταστάσεων και η οποία εκπληρεί όλες τις απορρέουσες εκ του νόμου υποχρεώσεις της. [28]
Η ουσιαστική παρουσία θα καθορίσει την φορολογική κατοικία εταιρείας (2) Φυσική παρουσία είναι η παρουσία που απαιτείται από τον νόμο, και επιπλέον γραφεία, τηλεφωνικές διευκολύνσεις, υπαλλήλους και κατάλληλα προσοντούχους διευθυντές. Οικονομική ουσία η οποία ασχολείται περισσότερο με καθημερινές δραστηριότητες και η οποία είναι παρόμοια ιδέα με την ουσιαστική και πραγματική διαχείριση μιας εταιρείας. [29]
Φυσική παρουσία στην Κύπρο Διατήρηση γραφείων με κατάλληλο εξοπλισμό Εργοδότηση προσωπικού Μεταφορά υψηλόβαθμων υπαλλήλων στην Κύπρο που μπορούν να λαμβάνουν αποφάσεις Διορισμός κατάλληλων μελών του διοικητικού συμβουλίου Τήρηση λογιστικών βιβλίων στην Κύπρο Διαχείριση τραπεζικών λογαριασμών Ενεργή συμμετοχή στα κοινά του τόπου [30]
Κανόνες φορολογικής κατοικίας στην Ελλάδα Ένα νομικό πρόσωπο θεωρείται φορολογικός κάτοικος στην Ελλάδα, αν ο τόπος άσκησης της ουσιαστικής διαχείρισης σε οποιαδήποτε στιγμή κατά τη διάρκεια του έτους είναι η Ελλάδα, με βάση τα ακόλουθα κριτήρια: Τόπος άσκησης της καθημερινής διαχείρισης Τόπος λήψης στρατηγικών αποφάσεων Τόπος ετήσιας γενικής συνέλευσης των μετόχων Τόπος τήρησης βιβλίων και στοιχείων Τόπος διεξαγωγής των συνεδριάσεων του διοικητικού συμβουλίου Τόπος κατοικίας των μελών του διοικητικού συμβουλίου ή των διευθυντικών στελεχών Τόπος κατοικίας της πλειοψηφίας των μετόχων / μελών [31]
Εταιρεία Συμμετοχών μόνο συμμετοχές vs πολλαπλές δραστηριότητες Μόνο κατοχή επενδύσεων από μια εταιρεία συμμετοχών δεν είναι πλέον προτιμώμενη λύση Λαμβάνοντας υπόψη πιθανούς επιχειρηματικούς κινδύνους (εάν υπάρχουν), μια εταιρεία, εκτός από τις δραστηριότητες συμμετοχών σε άλλες εταιρείες, θα μπορούσε επίσης να παρέχει χρηματοδότηση σε εταιρίες του ομίλου, να εκμεταλλεύεται άυλα περιουσιακά στοιχεία, να παρέχει υπηρεσίες και να διεξάγει εμπορικές δραστηριότητες Αυτά θα μπορούν να τεκμηριώσουν την θέση ότι υπάρχουν διάφοροι επιχειρηματικοί λόγοι για την ύπαρξη και λειτουργία της εταιρείας [32]
Εταιρεία Συμμετοχών μόνο μια επένδυση vs πολλαπλές επενδύσεις Εάν ένας επενδυτής φορολογικός κάτοικος στη Χώρα Α τοποθετεί ίδια κεφάλαια η χορηγεί δάνεια σε εταιρεία συμμετοχών στη Χώρα Β, η οποία με τη σειρά της δημιουργεί μια θυγατρική στη Χώρα Γ (αντί ο επενδυτής κάτοικος στη χώρα Α να επενδύσει άμεσα στην εταιρεία στη Χώρα Γ), είναι προφανές ότι ο κύριος / ένας από τους κύριους στόχους του επενδυτή ήταν να επωφεληθεί από τα οφέλη της ΣΑΦΔ / οδηγίας που αφορά την συγκεκριμένη χώρα (οφέλη τα οποία δεν θα μπορούσε να αποκτήσει επενδύοντας απευθείας από τη χώρα του) Αν, αντίθετα, η εταιρεία συμμετοχών στη Χώρα Β επενδύει σε μια σειρά από θυγατρικές σε διάφορες χώρες, τότε γίνεται δύσκολο για μια φορολογική αρχή να ισχυριστεί ότι η εταιρική δομή τέθηκε σε εφαρμογή με μόνο σκοπό την απόκτηση οφέλους στο πλαίσιο της συγκεκριμένης ΣΑΔΦ / οδηγίας [33]
Εταιρεία Συμμετοχών είναι οικονομικά κίνητρα απαραίτητα; Η ύπαρξη οικονομικών κινήτρων πέραν των φορολογικών κινήτρων γίνεται όλο και πιο σημαντική Στην περίπτωση χρησιμοποίησης εταιρείας στην Κύπρου, αυτά τα κίνητρα θα μπορούσαν να είναι τα μειωμένα λειτουργικά κόστη, το τραπεζικό σύστημα, η ευελιξία του εταιρικού δικαίου, η γεωγραφική θέση της χώρας, η διαθεσιμότητα εξειδικευμένου προσωπικού, οι πολιτιστικές σχέσεις κ.λπ. Συνδυάζοντας τα οικονομικά κίνητρα με τα φορολογικά κίνητρα δεν θεωρείται ακόμη έγκλημα [34]
Εταιρεία συμμετοχών γραφεία σε διεθνές επιχειρηματικό κέντρο Ένα ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι το αν μια καθαρά εταιρεία συμμετοχών με έδρα σε μια χώρα όπως η Κύπρος και με λίγες δραστηριότητες εντός Κύπρου μπορεί να αντέξει στη διεθνή πίεση για θέματα φορολογίας και στις απαιτήσεις για ουσιαστική παρουσία Η εταιρεία συμμετοχών θα πρέπει να αποδείξει ότι το διοικητικό της συμβούλιο είναι εξειδικευμένο και αρκετά έμπειρο στο συγκεκριμένο κλάδο δραστηριοτήτων και ότι έχουν επαρκή διαθέσιμο χρόνο να διαθέσουν, ούτως ώστε να παίρνουν σωστές ενημερωμένες αποφάσεις σχετικά με τις επενδυτικές δραστηριότητες της εταιρείας Δεν είναι απαραίτητο για μια καθαρά εταιρεία συμμετοχών να έχει πλήρως επιχειρησιακά γραφεία με μεγάλο αριθμό εργαζομένων. [35]
Στοιχεία Επικοινωνίας NEOΦYTOΣ NEOΦΥTOΥ Head of Tax South East Europe Baker Tilly Klitou Tel. +357 22 458 500, Fax. +357 22 751 648 Email: n.neofytou@bakertillyklitou.com This presentation has been prepared for general guidance on matters of interest only, and does not constitute professional advice. Do not act upon the information contained in this publication without obtaining specific professional advice. No representation or warranty (express or implied) is given as to the accuracy or completeness of the information contained in this publication. Τo the extent permitted by law, Baker Tilly Klitou and Partners Ltd, its members, employees and agents do not accept or assume any liability, responsibility or duty of care for any consequences of anyone acting, or refraining to act, in reliance on the information contained in this publication or for any decision based on it. 2016 Baker Tilly Klitou and Partners Ltd. All rights reserved. In this document, Baker Tilly or Baker Tilly Klitou refers to Baker Tilly Klitou and Partners Ltd, registered in Cyprus, which is an independent member of Baker Tilly International, a worldwide network of accounting firms. Baker Tilly is a trademark of Baker Tilly UK Group LLP, used under license.