ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΟΣ ΣΤΗΝ ΑΓΚΥΡΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Turan Emeksiz sokak 3/10-06700 G.O.P. Ankara Tηλ. ++90/312/4278307-8 Fax ++90/312/4278374 ecocom-ankara@mfa.grf Άγκυρα, 8.4.11 ΑΠΦ 2737/278 Προς: Υπουργείο Εξωτερικών Β 2 /νση Κοιν: Ως πίνακας αποδεκτών Ε..: Πρεσβεία Αγκύρας Θέµα: ελτίο Μαρτίου 2011. Αποστέλλουµε, προς ενηµέρωση σας, τις κυριώτερες οικονοµικές εξελίξεις και επιχειρηµατικές πληροφορίες για την Τουρκία, οι οποίες αφορούν τον Μάρτιο τ.ε. Η Προϊσταµένη Ραλλού Παπάζογλου Γεν. Σύµβουλος Ο Ε Υ Β 1
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΜΑΡΤΙΟΥ Tο τ/αεπ παρουσίασε αύξηση κατά 8,9% το 2010, υπερκαλύπτοντας τις προσδοκίες.η ιδιωτική κατανάλωση συνέβαλε µε 6,2% στην αύξηση αυτή, οπως και οι ιδιωτικές επενδύσεις οι οποίες ανέκαµψαν κατά το τελευταίο τρίµηνο του 2010. Η τ/οικονοµία φαίνεται να έχει επανέλθει στα προ της κρίσης επίπεδα (2008 Q 3) και να υπερκαλύπτει κατά 2,2% την περίοδο αυτή. Ο πληθωρισµός, σε τιµές καταναλωτού, τον Φεβρουάριο του 2011 κατέγραψε ποσοστό 4,16%,κάτω του στόχου του 5,5%. Προβλέπεται όµως να σηµειώσει ανοδική πορεία το επόµενο διάστηµα.σε τιµές παραγωγού ο ετήσιος πληθωρισµός υπολογίζεται σε 10,7%. Το ποσοστό ανεργίας διαµορφώθηκε σε 11,4% τον εκέµβριο του 2010, έναντι 13,5% τον εκέµβριο του 2009. Οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 22% τον Φεβρουάριο του 2011, ενώ οι εισαγωγές κατά 48,7%. Το µηνιαίο έλλειµµα του εµπορικού ισοζυγίου από 3,5 δις $ αυξήθηκε σε 7,4 δις $. Το µερίδιο της ΕΕ στις ετήσιες τ/εξαγωγές αυξήθηκε ελαφρά, από 48,3% το 2010 σε 48,7% τον Φεβρουάριο του 2011. Κυριώτερες εξαγωγικές αγορές, κατά σειρά προτεραιότητας, απετέλεσαν η Γερµανία, Ιταλια, Μ.Βρετανία, Ιράκ και Γαλλία. Κυριώτερες εισαγωγές πραγµατοποιήθηκαν από την Ρωσία, Γερµανία, Κίνα, ΗΠΑ και Ιταλία. Ενώ τα κυριώτερα προϊόντα που εξάγει η Τουρκία είναι οχήµατα, σίδηρος και χάλυβας, ηλεκτρικά µηχανήµατα και εξοπλισµός, πλεκτά ενδύµατα, δεν παύει να αποτελει και καθαρό εισαγωγέα ολων των ειδών αυτών µε την εξαίρεση των ενδυµάτων. Κατά τον Ιανουάριο του 2011, το έλλειµµα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών από 3,1 δις $ το 2010, αυξήθηκε σε 5,9 δις $ σηµειώνοντας ρεκόρ ανόδου.(κατά το 2011 προβλέπεται να διαµορφωθεί στο 7% του ΑΕΠ). Το έλλειµµα χρηµατοδοτήθηκε κυρίως από βραχυπρόθεσµες εισροές χαρτοφυλακίου ενώ αρνητική επίδραση και πορεία παρουσίασαν οι άµεσες ξένες επενδύσεις καταγράφοντας σηµαντικώτατη πτώση. Το δηµόσιο χρέος, σε αντίθετη πορεία µε την αύξηση του ΑΕΠ, παρουσίασε πτώση από 45,5% το 2009 σε 41,6% του ΑΕΠ το 2010. Οι καλές επιδόσεις του δηµοσίου χρέιους καταγράφηκαν στο 12µηνο έλλειµα του προϋπολογισµού το οποίο από 35,5 δις ΤΛ τον Ιαν. 2011 µειώθηκε σε 32,2 δις ΤΛ τον Φεβρουάριο, µε αποτέλεσµα ο προϋπολογισµός να εµφανίζει πλεόνασµα για δύο συνεχείς µήνες. Τα φορολογικά έσοδα αυξήθηκαν κατά 22% λόγω της ισχυρής εσωτερικής ζήτησης. Ο δείκτης βιοµηχανικής παραγωγής παρουσίασε µεν αύξηση 18,9% τον Ιαν. 2011 έναντι του Ιαν. 2010 αλλά τον Φεβρουάριο µειώθηκε σε 13,9% και το Μάρτιο σε περίπου 13%. Ο δείκτης παραγωγικής ικανότητας στην µεταποίηση αυξήθηκε κατά 5,9 µονάδες τον Μάρτιο yoy και ανήλθε σε 73,2% Η Κεντρική Τράπεζα της χώρας αύξησε το ποσοστό αποθεµάτων τουρκικών λιρών που υποχρεούνται να διατηρούν οι εµπορικές τράπεζες ως µιά κίνηση περιορισµού των δανείων τα οποία αυξήθηκαν κατά 40% το 2010 και της υπερβολικής ρευστότητας στην αγορά η οποία οφείλεται κυρίως σε «καυτό» χρήµα. Η ενέργεια αυτή έχει ως στόχο επίσης την επιβράδυνση του αναπτυξιακού ρυθµού της τ/οικονοµίας ωστε να διαµορφωθεί σε επίπεδα που δεν θα αποτελούν απειλή για το ισοζύγιο πληρωµών της χώρας. ιεθνείς οικονοµικοί αναλυτές προβλέπουν το ΑΕΠ να κυµανθεί στο 4% το 2011. 2
Το ύψος των χορηγήσεων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων στην Τουρκία για το 2011 ανέρχεται σε 1,8 δις ευρώ, κεφάλαια τα οποία απευθύνονται κυρίως στην βελτίωση των υποδοµών, στον ενεργειακό τοµέα κλιµατικές αλλαγές και στις ΜµΕ. Ο αντιπρόεδρος της ΕΙΒ επεσήµανε σε σχετικές δηλώσεις του οτι η ΕΙΒ ολοκλήρωσε επιτυχώς το διετές πρόγραµµα υποστήριξης της τ/οικονοµίας 2008-2010, προκειµένου αυτή να εξέλθει απο την οικονοµική κρίση της περιόδου. ------------------------------------------------------------------------ Η Mικτή Επιτροπή Τελωνειακής Ενωσης ΕΕ-Τουρκίας συνεδρίασε στην Αγκυρα στις 7.4, όπου συζητήθηκαν διάφορα θέµατα που απασχολούν τις χώρες ΕΕ (κρατικές ενισχύσεις, µεταποιηµένα αγροτικά προϊόντα, φαρµακευτικά, ζώντα ζώα και κρέας βοοειδών, κλωστοϋφαντουργικά, θέµατα πνευµατικής ιδιοκτησίας, θέµατα ΠΟΠ) σε σχέση µε την πρόσβαση προϊόντων τους στην τ/αγορά. Η Τουρκία φαίνεται οτι θα τηρήσει στάση αναµονής για ενδεχόµενες ρυθµίσεις εναρµόνισης της µε το κοινοτικό κεκτηµένο, για µετά τις εκλογές της 12 ης Ιουνίου. ----------------------------------------------------------------------------------- Με ρηµατική διακοίνωση του τουρκικού ΥΠΕΞ της 28.03.2011, επανέρχεται σε ισχύ από 1.4.2011 η παλαιά διαδικασία επικυρώσεων τιµολογίων και διοικητικών εγγράφων που συνδέονται µε εµπορικές συναλλαγές ήτοι: η έκδοση, έγκριση και θεώρηση θα γίνεται από τις νοµαρχίες, ΕΒΕ Αγκύρας και αρµόδιο τ/υπουργείο και όχι από τις Πρεσβείες. ---------------------------------------------------------------------------------- Η τ/κυβέρνηση εξήγγειλε την πρόσληψη 40.000 διδασκάλων αγγλικής στα σχολεία στο πλαίσιο προγράµµατος κάλυψης των ελλείψεων εκµάθησης ξένων γλωσσών. ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ------------------------------------------------------------------------------------- Ο ιταλικός όµιλος επενδύσεων χαρτοφυλακίου Αzimut εδραιώνεται στην τ/αγορά µε την εξαγορά του 60% της Turkey s Global Portfolio Management H πώληση στην Αzimut θα υλοποιηθεί µέσω αυξήσεως του µετοχικού κεφαλαίου της τελευταίας ενά η Αzimut αγόρασε το 5% των µετοχών της Global Securities. Ο ισπανικός όµιλος ΒΒVA ισχυροποιείται στην τ/τραπεζική αγορά εξαγοράζοντας το ¼ των µετοχών της Garanti Bank. Συµφωνία τραπεζικής συνεργασίας υπεγράφη µεταξύ της Ένωσης Τουρκικών Τραπεζών, της συριακής Κεντρικής Τράπεζας και των Ενώσεων Τραπεζών του Λιβάνου και της Ιορδανίας. Το γεγονός αυτό έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια της διάσκεψης «Enhancing ShamGen Banking: Turkey, Syria, Lebanon, Jordan» που οργάνωσε στις αρχές της προηγούµενης εβδοµάδας η τ/κεντρική Τράπεζα στην Κωνσταντινούπολη (ο όρος ShamGen αποτελεί παράφραση των όρων Shengen και Sham-της τ/ονοµασίας της αµασκού- και πρόκειται για συνεργασία των τεσσάρων χωρών, προκειµένου να προωθήσουν την ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων και εµπορευµάτων κατά το πρότυπο της ΕΕ). Οι καταστροφές στην Ιαπωνία δεν θα έχουν οικονοµικό αντίκτυπο στην τ/αγορά, λόγω του µικρού µεγέθους των εµπορικών συναλλαγών των δύο χωρών. Το βασικό εξαγώγιµο προϊόν της Τουρκία στην Ιαπωνία είναι τόνοι, ακολουθούµενοι από µανιτάρια και θαλάσσιους κοχλίες. Οι εξαγωγές ανέρχονται σε $ 266 εκ το 2010, ενώ οι εισαγωγές σε $ 3,2 δις. Όσον αφορά το πυρηνικό πρόγραµµα της Τουρκίας φαίνεται οτι θα συνεχισθεί, και δεν αναστέλλονται οι επαφές και διαπραγµατεύσεις µε ιαπωνικές και ρωσικές επιχειρήσεις του τοµέα. 3
Στον ενεργειακό τοµέα υπάρχει κινητικότης µε εξαγορές τ/εταιριών. Η Enerjisa, joint venture της αυστριακής Verbund και του Οµίλου Sabanci εξεδήλωσε ενδιαφέρον για την εξαγορά µεριδίων της τ/αkenerji η οποία διαθέτει σταθµούς παραγωγής ηλεκτρικού 660ΜW στην περιοχή του Σαγγάριου. Ενδιαφέρον για την Αkenerji έχει εκδηλωθεί και από πλευράς του τ/οµίλου Βοrusan και του γερµανικού οµίλου EnBW Energie Baden Wurtenberg. Αρχισε την λειτουργία του στην Αντιόχεια (Hatay) εργοστάσιο παραγωγής χαλυβδόφυλλων, έργο αξίας $ 2 δις, το οποίο ανέπτυξε η κοινή τουρκο-ρωσική επιχείρηση ΜΜΜ-Αtakas. Θεωρείται ως η µεγαλύτερη πράσινη επένδυση της χώρας στον χαλυβουργικό τοµέα και θα εφοδιάζει πέραν της εγχώριας και τις αγορές της Μ. Ανατολής και Β. Αφρικής. Ο τουρκικός όµιλος Boydak Holdıng εξαγόρασε ρωσικά και ουκρανικά εργοστάσια επίπλων έναντι 20 εκ. δολλ. H τ/bayraktar εξαγόρασε την Odelo τουρκο-γερµανική επιχείρηση παραγωγής φωτιστικών συστηµάτων αυτοκινητοβιοµηχανίας, η Rönesans ευρίσκεται σε διαπραγµατεύσεις µε την βρετανική κατασκευαστική Costain για ενδεχόµενη εξαγορά της τελευταίας. Η Italcementi προγραµµατίζει την πώληση τριών εγκαταστάσεων παραγωγής τσιµέντου στην τοπική Limak ενώ η Τhysssenkrupp προγραµµατίζει την εγκατάσταση εργοστασίου µεταποίησης στο Kocaeli. Οι Τ/εξαγωγείς κλωστοϋφαντουργικών προβλέπουν πτώση του τζίρου τους λόγω των γεγονότων στην Τυνησία, Μαρόκο και Αίγυπτο, οι οποίες αποτελούν σηµαντικούς εξαγωγικούς προορισµούς. Οι περιφερειακές συγκρούσεις έχουν κοστίσει κατά το α τρίµηνο του 2011(σε σχέση µε το αντίστοιχο τρίµηνο του 2010), περί τα $ 384 εκ. στα οποία ανήλθε η πτώση των εξαγωγών της προς την Λιβύη, Υεµένη, Τυνησία και Συρία. Ο πολυεθνικός όµιλος Ravago µε έδρα το Βέλγιο, παρών από το 1998 στην Τουρκία, προγραµµατίζει αύξηση των επενδύσεων και της παραγωγής της θυγατρικής της Enplast στο Gebze (θερµοπλαστικά υλικά), τα οποία προµηθεύουν µε πρώτες ύλες 40 τ/εταιρίες µεταξύ των οποίων εργοστάσια αυτοκινητοβιοµηχανίας και κατασκευαστές λευκών συσκευών. H αυτοκινητοβιοµηχανία Hyundai, µετά την υπογραφή συµφωνίας ελευθέρων συναλλαγών της ΕΕ µε την Νότιο Κορέα επανεξετάζει την διοχέτευση επενδύσεων της από την Τουρκία στην Σλοβακία, λόγω των εµπορικών εµποδίων τα οποία εφαρµόζει η Τουρκία. Σύµφωνα µε δηλώσεις τ/αξιωµατούχων, ενδέχεται και η Τουρκία να συνάψει συµφωνία Ελευθέρων Συναλλαγών µε την Ν.Κορέα. Οι Τουρκικές Αερογραµµές εκσυγχρονίζουν τον στόλο τους µε αγορές 10 Boeing737-800 και πέντε 737-900 και εγκαινιάζουν δροµολόγια προς το Arbil του Β. Ιρακ. Η ελβετική Nestle, µε πολυετή παρουσία στην τ/αγορά επέλεξε την Τουρκία για την παραγωγή δηµητριακών πρωϊνού σε εργοστάσιο της στο Κaracabey, στην επαρχία της Προύσας. Στόχος της είναι η κάλυψη της εσωτερικής ζήτησης καθώς και οι αγορές της Μ. Ανατολής και της Β. Αφρικής, που όσον αφορά τις τελευταίες καθίσταται προβληµατική η επιτυχία του εγχειρήµατος µετά τα πρόσφατα γεγονότα. Η Nestle επίσης προσφάτως απέκτησε το 51% των µετοχών της τ/dogan ve Balaban Gida, παραγωγού σοκολάτας, µπισκότων. Στην εταιρία ανήκει και η Τοtο brand, η οποία κυριαρχεί στην αγορά µικρών σοκολατένιων αυγών. 4
Η αγροτική παραγωγή στην Τουρκία δεν επαρκεί για την κάλυψη της εγχώριας ζήτησης. Η ζήτηση σιτηρών ανέρχεται σε 1 εκ. τόννους ετησίως και ενώ ο πληθυσµός αυξάνεται µε ποσοστό 1,3% η γεωργική παραγωγή αυξάνεται κατά 1% ετησίως. Προβλήµατα στις τ/εξαγωγές ελιών και ελαιολάδου µε µείωση των εξαγωγών κατά 37%, σύµφωνα µε πρόσφατα στοιχεία. Οι εξαγωγές τυποποιηµένου ελαιολάδου µειώθηκαν κατά 40% την περίοδο 2009-2010. Μικρός παραγωγός της Αττάλειας δηµοσιεύει στοιχεία για εκτροφή και επικερδείς εξαγωγές ακρίδων, για ζωοτροφές και για κατανάλωση, στην Ασία, Αραβικές χώρες καθώς και στην Γερµανία και Ελβετία για παραγωγή επιδορπίων. Μετά την δραστηριοποίηση της Cosco στην Ελλάδα και τις προσπάθειες της Τουρκίας για προσέκλυση κινεζικών επενδύσεων στην χώρα, η επίσκεψη του κινέζου πρωθυπουργού στην Άγκυρα (Νοέµβριος 2010) και οι δηλώσεις των δύο πρωθυπουργών για την διενέργεια µελλοντικών εµπορικών συναλλαγών σε γουαν και τουρκικές λίρες, έδωσαν νέα δυναµική στο εµπόριο. ηλώσεις κινέζων αξιωµατούχων στον τ/τύπο αναφέρονται στο ενδεχόµενο ανοίγµατος κινεζικών χρηµατοπιστωτικών ιδρυµάτων στην Τουρκία, µέσω των οποίων θα στηριχθούν επενδύσεις σε βασικούς τοµείς. Προς το παρον η Τουρκία αντιµετωπίζει τον ανταγωνισµό των φθηνών κινεζικών κλωστοϋφαντουργικών. Η Τουρκία αποτελεί πηγή ακατέργαστων λίθων κατώτερης ποιότητας για την Κίνα, οι οποίοι, κατόπιν επεξεργασίας από τοπικά εργοστάσια χρησιµοποιούνται κυρίως στις κατασκευές (επενδύσεις κτιρίων). H κοινοπραξία Tepe-Akfen-Sera-Souter, µε προσφορά ύψους 861 εκατ. δολαρίων, επικράτησε στο διαγωνισµό που προκήρυξε ο ήµος Κωνσταντινουπόλεως για την ιδωτικοποίηση της εταιρείας µεταφοράς επιβατών και οχηµάτων στην περιοχή Κων/πολης-Μαρµαρά, Istanbul Fast Ferries Co.Inc. ΙDO. Στο διαγωνισµό συµµετείχε επίσης και η κοινοπραξία µε την επωνυµία IDO MARMARA EGE, την οποία είχε συστήσει η Ναυτιλιακή Εταιρεία Λέσβου Α.Ε. (ΝΕL) µε την τ/εταιρεία Rhea Venture Capital Investment Trust Inc. ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ --------------------------------------------------------------- H Τουρκική Ερυθρά Ηµισέληνος (ΤURK KIZILAYI), η οποία δραστηριοποιείται εκτός των άλλων και στον τοµέα εµφιάλωσης µεταλλικού νερού, έχει προκηρύξει διαγωνισµό για αγορά 1.000.000.000 πωµάτων τύπου «crown cap», µε καταληκτική ηµεροµηνία την 3η Μαΐου 2011. χχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχχ 5
Πίνακας κοινοποιήσεων Υπουργείο Εξωτερικών - ιπλωµατικό Γραφείο Υφυπουργού κ. Κουβέλη -Γραφείο Γεν. Γραµµατέα ΟΣ και ΑΣ -Γραφείο κ. Β Γεν. ιευθυντή -Α4, Β1, Β2, Β8, /νσεις Υπουργείο Οικονοµίας, Ανταγωνιστικότητας & Ναυτιλίας -Γραφείο Υπουργού κας Κατσέλη Γεν. Προξενείο Κων/πολης Γεν. Προξενείο Σµύρνης Προξενείο Αδριανούπολης Γραφείο ΟΕΥ Κων/πολης ΕΟΕΕ ΟΠΕ Invest in Greece Τράπεζα της Ελλάδος - Τµήµα Οικονοµικής Ανάλυσης χωρών ΝΑ Ευρώπης και Μεσογείου, κα Κεβόρκ ΠΣΕ ΚΕΕ ΣΕΒ HELEXPO EOMMEX ΕΒΕΑ ΣΒΒΕ ΣΕΒΕ ΕΒΕΘ ΕΒΕΠ Eλληνοτουρκικό Επιµελητήριο EET TEE ΣΕΒΙΤΕΛ ΣΥΝ ΕΣΜΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΘΑΛΑΣΣΟΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΩΝ Ε ΟΑΟ ENOABE Bαλκανικό Επιχειρηµατικό Κέντρο υτικής Μακεδονίας Πανελλήνια Ένωση Φαρµακοβιοµηχανίας Σύνδεσµος Πλεκτικής και Ετοίµου Ενδύµατος ΠΕΜΕΤΕ ΚΑΠΕ ΠΑΣΕΓΕΣ Ελληνικό Κέντρο Γούνας ΣΕΓΜ 6