ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΚΑΡ ΙΤΣΑΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΑΣΥΝ ΕΣΗΣ Έρευνα Μελέτη Καταγραφής και Αξιολόγησης της Υπάρχουσας και υνητικής Αγοράς Εργασίας για τους Αποφοίτους του Τµήµατος Τεχνολογίας τροφίµων Οι Συντάκτες ρ Ιωάννης Χουλιάρας, Καθηγητής Γεώργιος Κολλάτος, Καθηγητής Εφαρµογών Καρδίτσα, 2008 Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 1
Σηµείωµα του Επιστηµονικού Υπευθύνου Βασικό στόχο και επιδίωξη του Γραφείου ιασύνδεσης αποτελούσε η ολοκλήρωση των µελετών «Καταγραφής και αξιολόγησης της υπάρχουσας και δυνητικής αγοράς εργασίας για τους αποφοίτους» κάθε τµήµατος. Οι µελέτες αυτές θα αξιοποιηθούν στη συνέχεια ως χρήσιµοι οδηγοί και εργαλεία, τόσο για τη δόµηση και εµπλουτισµό της βάσης δεδοµένων, όσο και κυρίως για το σχεδιασµό των µελλοντικών δράσεων, επαφών και εκπαιδευτικών προσαρµογών. Η βάση δεδοµένων, που αφορά στις πραγµατικές ανάγκες των φορέων απασχόλησης, σήµερα και στο µέλλον, τόσο σε αριθµό στελεχών, όσο και σε εφόδια και γνώσεις που θα πρέπει να διαθέτουν οι απόφοιτοι των Τµηµάτων µας, θα βοηθήσει ουσιαστικά τα Τµήµατα, αλλά και το Γραφείο ιασύνδεσης, στους µελλοντικούς τους σχεδιασµούς. Τα Τµήµατα, µε βάση και τα αποτελέσµατα των µελετών θα µπορούν να σχεδιάσουν τις µελλοντικές προσαρµογές των εκπαιδευτικών προγραµµάτων, ασκήσεων και πρακτικής άσκησης των σπουδαστών. Το Γραφείο ιασύνδεσης από τη µεριά του θα µπορεί να αναθεωρήσει και προσαρµόσει κατάλληλα τις παρεχόµενες προς τους σπουδαστές και αποφοίτους υπηρεσίες, µε στόχο να γίνει αποτελεσµατικότερο. Απόφοιτοι και σπουδαστές θα µπορούν κάθε στιγµή να αφουγκραστούν τους ρυθµούς της αγοράς, να αποκωδικοποιήσουν τις ανάγκες της και να διαµορφώσουν το ανάλογο δικό τους προφίλ. Την οµάδα ερευνητών µελετητών, αποτελούµενη από τον Καθηγητή ρ. Ιωάννη Χουλιάρα και τον Καθηγητή Εφαρµογών Γεώργιο Κολλάτο που συνεργάστηκε για την ολοκλήρωση της παρούσας µελέτης, την ευχαριστούµε θερµότατα και από αυτή τη θέση για την καλή και αποδοτική συνεργασία που είχε µε το Γραφείο ιασύνδεσης και βέβαια για την πολύ εµπεριστατωµένη έρευνα µελέτη που µας παρουσίασε και διέθεσε προς αξιοποίηση των πορισµάτων της. Καρδίτσα Ιούνιος 2008 ρ. Στέργιος Βέργος Καθηγητής Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 2
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ... 4 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 5 1.1.Το Γραφείο ιασύνδεσης του Παραρτήµατος Καρδίτσας... 7 1.2 Το Τµήµα Τεχνολογίας τροφίµων... 8 1.2.1 Φυσιογνωµία του Τµήµατος... 8 1.2.2 Σπουδές στο Τµήµα Τεχνολογίας Τροφίµων... 11 1.2.3 Σπουδαστές στο Τµήµα Τεχνολογίας Τροφίµων... 13 2. ΜΕΘΟ ΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ... 15 3. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ... 18 3.1 Το προφίλ των επιχειρήσεων που συµµετείχαν στην έρευνα 18 3.2 Ανάγκες της αγοράς εργασίας σε αποφοίτους Τεχνολόγους Τροφίµων... 21 3.3 Συµβολή του Γραφείου ιασύνδεσης του Παραρτήµατος Καρδίτσας στην εξεύρεση εξειδικευµένων στελεχών για τις ανάγκες των επιχειρήσεων... 36 4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ... 39 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ... 43 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ... 44 Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 3
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η παρούσα µελέτη συντάχθηκε από τους: ρ. Ιωάννη Χουλιάρα, Καθηγητή, Προϊστάµενο του Τµήµατος Τεχνολογίας Τροφίµων και Γεώργιο Κολλάτο, Καθηγητή Εφαρµογών σε π.θ., του Τµήµατος Σχεδιασµού και Τεχνολογίας Ξύλου Επίπλου, στα πλαίσια του έργου «Ανάπτυξη Νέου Γραφείου ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας», της Κατηγορίας Πράξεων β: Γραφεία ιασύνδεσης Ανώτατης Εκπαίδευσης, της Ενέργειας 2.4.2 Πρακτική Άσκηση και Γραφεία ιασύνδεσης, του Μέτρου 2.4 «Επαγγελµατικός Προσανατολισµός και Σύνδεση µε την Αγορά Εργασίας», του ΕΠΕΑΕΚ και συγκεκριµένα στο Πακέτο Εργασίας ΠΕ 2. Το ερωτηµατολόγιο της παρούσας έρευνας συντάχθηκε από τον Επιστηµονικό υπεύθυνο του Γραφείου ιασύνδεσης ρ. Στέργιο Βέργο σε συνεργασία µε τον Αναπληρωτή Καθηγητή του τµήµατος Σχεδιασµού και Τεχνολογίας Παραγωγής Ξύλου Επίπλου, ρ. Σωτήριο Καραστεργίου. Η αξιολόγηση και ανάλυση των δεδοµένων, καθώς επίσης και η εξαγωγή των συµπερασµάτων της έρευνας αυτής έγινε από τους συντάκτες της παρούσας µελέτης, που προαναφέρθηκαν. Καρδίτσα, Ιούνιος 2008 Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 4
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παρούσα µελέτη «Καταγραφής και Αξιολόγησης της Υπάρχουσας και υνητικής Αγοράς Εργασίας για τους Αποφοίτους του Τµήµατος Τεχνολογίας Τροφίµων» εκπονήθηκε στα πλαίσια των δραστηριοτήτων του Γραφείου ιασύνδεσης του Παραρτήµατος Καρδίτσας του ΤΕΙ Λάρισας. Σκοπός της παρούσας µελέτης είναι να καταγράψει και να αξιολογήσει το επίπεδο της επαγγελµατικής απασχόλησης των αποφοίτων του Τµήµατος Τεχνολογίας τροφίµων. Τα συµπεράσµατα της µελέτης θα βοηθήσουν το Γραφείο ιασύνδεσης να δηµιουργήσει κατευθύνσεις υποστήριξης προς τους απόφοιτους σε τοµείς που ενδεχόµενα χρήζουν βοήθειας. Επίσης, τα συµπεράσµατα θα αξιοποιηθούν από το Τµήµα Τεχνολογίας τροφίµων για τυχόν βελτιώσεις στο συνολικό επίπεδο σπουδών του, µε γνώµονα την καλύτερη εκπαίδευση και κατάρτιση των σπουδαστών. Τέλος επωφελούµενοι από τα αποτελέσµατα της παρούσας έρευνας φαίνεται να είναι και οι φορείς του δηµοσίου, οι οργανισµοί και οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τοµέα των τροφίµων που απασχολούν ή πρόκειται να απασχολήσουν αποφοίτους του Τµήµατος Τεχνολογίας τροφίµων, καθώς αναδεικνύονται οι ανάγκες της αγοράς εργασίας και οι σύγχρονες απαιτήσεις τους σε εξειδικευµένα στελέχη. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασµό µε την ανταπόκριση και του Τµήµατος Τεχνολογίας τροφίµων, θα έχει ως αποτέλεσµα πολλαπλασιαστικά οφέλη τόσο στη βελτίωση της λειτουργίας όλων των παραπάνω φορέων και επιχειρήσεων προς κοινό όφελος των ίδιων των φορέων και επιχειρήσεων αυτών (επάνδρωση µε στελέχη σε σύγχρονη και ποιοτική κατάρτιση), όσο και των αποφοίτων (εξεύρεση εργασίας), του Τµήµατος Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 5
(θα ανταποκρίνεται στο ρόλο και την αποστολή του), της ελληνικής κοινωνίας (υγιής ανάπτυξη), της αύξησης της παραγωγικότητας, της βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας, της βελτίωσης της ποιότητας των τροφίµων αλλά και της προώθησης της επιχειρηµατικότητας, αφού όλα τα παραπάνω σχετίζονται άµεσα µε την εξειδίκευση των στελεχών που τελικά παίρνουν τις κατάλληλες αποφάσεις. Για την επίτευξη των στόχων της έρευνας καταρτίστηκε ένα ειδικά δοµηµένο ερωτηµατολόγιο (βλ. Παράρτηµα) που µε την κατάλληλη µεθοδολογία (βλ. Κεφάλαιο 3) έγινε συλλογή των κατάλληλων στοιχείων που µπορούµε να τα κατατάξουµε σε 4 γενικές κατηγορίες: Η πρώτη κατηγορία περιλάµβανε τη συµπλήρωση γενικών και ειδικών στοιχείων των ερωτώµενων υπευθύνων των επιχειρήσεων όπως: η αναγραφή της επωνυµίας της επιχείρησης, το ονοµατεπώνυµο του υπευθύνου επικοινωνίας, τη δ/νση και τις δραστηριότητες της επιχείρησης. Με την δεύτερη κατηγορία ερωτήσεων ζητήθηκε από τις επιχειρήσεις να δώσουν πληροφορίες σχετικά µε την διάρκεια λειτουργίας τους, αν χρειάζονται ή όχι εξειδικευµένα στελέχη, ποιες εξειδικεύσεις είναι αναγκαίες και απαραίτητες πλέον, µε ποιους τρόπους αναζητούν τα στελέχη τους στην αγορά εργασίας, εάν αντιµετωπίζουν δυσκολίες στην εξεύρεση των στελεχών αυτών και ποια προσόντα λαµβάνονται περισσότερο υπ όψη για την πρόσληψή τους. Με την τρίτη κατηγορία ερωτήσεων ζητήθηκε από τις επιχειρήσεις να απαντήσουν εάν και κατά πόσο τα Πανεπιστήµια και τα ΤΕΙ συµβάλλουν στην κατάρτιση των στελεχών που επιθυµούν να προσλάβουν, όπως επίσης και να προσδιορίσουν τις µελλοντικές τους ανάγκες σε συγκεκριµένες εξειδικεύσεις. Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 6
Τέλος στην τέταρτη κατηγορία ερωτήσεων έγινε αναζήτηση από τις επιχειρήσεις να καταθέσουν την άποψή τους εάν το Γραφείο ιασύνδεσης Καρδίτσας µπορεί να βοηθήσει ουσιαστικά στην εξεύρεση εξειδικευµένων στελεχών και την άποψή τους για τον τρόπο λειτουργίας του νεοϊδρυθέντος Γραφείου ιασύνδεσης του Παραρτήµατος Καρδίτσας. 1.1.Το Γραφείο ιασύνδεσης του Παραρτήµατος Καρδίτσας Το Γραφείο ιασύνδεσης (Γ ) του Παραρτήµατος Καρδίτσας του ΤΕΙ Λάρισας ιδρύθηκε στο τέλος του 2005, µε βασικό σκοπό να προετοιµάσει σπουδαστές και απόφοιτους σε θέµατα απασχόλησης και σταδιοδροµίας. Επίσης, αποσκοπεί στη σύνδεση του Παραρτήµατος µε παραγωγικούς και αναπτυξιακούς φορείς για προώθηση των απόφοιτων στην αγορά εργασίας. Ειδικότερα, το Γ παρέχει πληροφόρηση για σπουδαστικά θέµατα, πρακτική άσκηση, επαγγελµατικά δικαιώµατα, υποτροφίες, µεταπτυχιακές σπουδές και πρόσβαση στην αγορά εργασίας. Παράλληλα συνεργάζεται µε παραγωγικούς και άλλους φορείς µε σκοπό να βοηθήσει στην επιλογή κατάλληλου επιστηµονικού προσωπικού και να αποτελέσει δίαυλο επικοινωνίας της τριτοβάθµιας τεχνολογικής εκπαίδευσης µε τους παραγωγικούς φορείς. Οι σπουδαστές και οι απόφοιτοι µπορούν να ενηµερωθούν για θέµατα οργάνωσης σπουδών, για τα επαγγελµατικά τους δικαιώµατα και τις προοπτικές, για µεταπτυχιακές σπουδές, για συνεχή κατάρτιση, για υποτροφίες, για τεχνικές σύνταξης βιογραφικού σηµειώµατος, πετυχηµένης και αποτελεσµατικής παρουσίας τους σε συνεντεύξεις και Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 7
γενικά να δεχθούν συµβουλευτική υποστήριξη που υλοποιεί το Γραφείο ιασύνδεσης. Οι παραγωγικοί, αναπτυξιακοί και κοινωνικοί φορείς µπορούν να διευκολυνθούν στην επιλογή και πρόσληψη κατάλληλα καταρτιζόµενων αποφοίτων ΤΕΙ σε µόνιµη βάση ή σπουδαστών στο πλαίσιο της πρακτικής τους άσκησης, για επιχειρησιακές ευκαιρίες στήριξης, για κοινά ευρωπαϊκά προγράµµατα συνεργασίας µε τα ΤΕΙ, για συµµετοχή σε ερευνητικά προγράµµατα, καθώς και για θέµατα τεχνολογικής εξέλιξης και έρευνας που µπορεί να παρέχεται από τα οργανωµένα εργαστήρια του Παραρτήµατος Καρδίτσας. 1.2 Το Τµήµα Τεχνολογίας τροφίµων 1.2.1 Φυσιογνωµία του Τµήµατος Το Τµήµα Τεχνολογίας τροφίµων ανήκει στο Παράρτηµα Καρδίτσας του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύµατος Λάρισας. Το Τµήµα ιδρύθηκε µε το ΦΕΚ 189/14-10-2004 και άρχισε τη λειτουργία του το χειµερινό εξάµηνο του 2005. Σήµερα το Τµήµα διαθέτει τρία (3) µόνιµα µέλη ΕΠ ( 3 καθηγητές εφαρµογών) και ένα µέλος ΕΤΠ. Στεγάζεται σε κτιριακό συγκρότηµα εµβαδού 2770 τ.µ. το οποίο διατέθηκε από το ήµο Καρδίτσας και παραδόθηκε πλήρως ανακατασκευασµένο για τις ανάγκες του νέου Τµήµατος. Το κτίριο γειτνιάζει µε τα άλλα Τµήµατα του Παραρτήµατος Καρδίτσας και τις υπάρχουσες υποδοµές τους (βιβλιοθήκη, αµφιθέατρο εκδηλώσεων, εστιατόριο, σπουδαστικές εστίες). Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 8
Οι πτυχιούχοι του Τµήµατος Τεχνολογίας Τροφίµων, µε βάση τις εξειδικευµένες επιστηµονικές και τεχνικές γνώσεις τους, ασχολούνται είτε αυτοδύναµα είτε σε συνεργασία µε άλλους επιστήµονες µε την µελέτη, έρευνα και εφαρµογή της τεχνολογίας πάνω σε σύγχρονους και ειδικούς τοµείς της Επιστήµης Τροφίµων και µε τη διαδικασία της επεξεργασίας, συντήρησης και ποιοτικού ελέγχου των τροφίµων, και της αξιοποίησης των υποπροϊόντων των βιοµηχανιών τροφίµων. Οι πτυχιούχοι έχουν δικαίωµα να εργαστούν ως στελέχη στον ιδιωτικό και δηµόσιο τοµέα όπως αυτός προσδιορίζεται από τις διατάξεις που ισχύουν κάθε φορά, ή ως αυτοαπασχολούµενοι ως εξής (Π.. 78/1989 - Φ.Ε.Κ. 36/7-2-89/τ.Α'): Παραγωγή και ποιοτικό έλεγχο στις βιοτεχνίες και βιοµηχανίες τροφίµων καθώς και στις υπηρεσίες ελέγχου και διακίνησης των τροφίµων. Εµπορία και διακίνηση εξοπλισµού βιοµηχανιών και βιοτεχνιών τροφίµων και πρόσθετων υλών. Ίδρυση και λειτουργία εργαστηρίων ανάλυσης και ελέγχου τροφίµων, σύµφωνα µε τις προϋποθέσεις των αρµόδιων Υπουργείων που έχουν την ευθύνη ελέγχου των εργαστηρίων αυτών. Εκπόνηση ή συµµετοχή στην εκπόνηση µελετών οικονοµοτεχνικής σκοπιµότητας για την ίδρυση ή επέκταση βιοµηχανιών τροφίµων. Συµµετοχή στην εκπόνηση µελετών και στην επίβλεψη για την κατασκευή ή επέκταση βιοµηχανιών τροφίµων. Άσκηση κάθε άλλης δραστηριότητας σε επαγγελµατικά αντικείµενα που θα προκύπτουν από την εξέλιξη της Επιστήµης και Τεχνολογίας Τροφίµων. Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 9
Άσκηση καθηκόντων εµπειρογνώµονα σε αγορανοµικά δικαστήρια ή άλλα δικαστήρια και σε υπηρεσίες ελέγχου τροφίµων για την πιστοποίηση της ποιότητας και καταλληλότητας των τροφίµων. Οι πτυχιούχοι του Τµήµατος µπορούν να εξελίσσονται σε όλο το φάσµα της ιεραρχίας σε βιοµηχανίες και βιοτεχνίες τροφίµων και υπηρεσίες τροφίµων. Οι απόφοιτοι αντίστοιχων Τµηµάτων Τεχνολογίας Τροφίµων των Τ.Ε.Ι. Αθήνας και Θεσσαλονίκης έχουν µέχρι τώρα πολύ καλή τοποθέτηση στην αγορά εργασίας. Οι πτυχιούχοι του Τµήµατος µπορούν να καλύπτουν τις θέσεις υπευθύνων στελεχών στις επιχειρήσεις που προβλέπονται από τη νοµοθεσία που ισχύει κάθε φορά για την λειτουργία των επιχειρήσεων αυτών. Οι πτυχιούχοι του Τµήµατος απασχολούνται σε όλες τις βαθµίδες της εκπαίδευσης σύµφωνα µε την κάθε φορά ισχύουσα νοµοθεσία καθώς και σε δηµόσιους φορείς, όπως ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίµων (Ε.Φ.Ε.Τ.), νοσοκοµεία, ερευνητικά κέντρα. Επίσης µπορούν να απασχοληθούν και ως µέλη ερευνητικών οµάδων σε θέµατα της ειδικότητάς τους. Οι πτυχιούχοι του Τµήµατος Τεχνολογίας Τροφίµων των Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυµάτων µε την απόκτηση του πτυχίου τους ασκούν το επάγγελµα στο πλαίσιο των παραπάνω επαγγελµατικών δικαιωµάτων. Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 10
1.2.2 Σπουδές στο Τµήµα Τεχνολογίας Τροφίµων Οι σπουδές στο Τµήµα Τεχνολογίας τροφίµων καλύπτουν τα γνωστικά αντικείµενα της Τεχνολογίας Παραγωγής, συντήρησης και διασφάλισης ποιότητας των τροφίµων. Η διάρκεια των σπουδών στο Τµήµα είναι οκτώ (8) εξάµηνα. Κατά τη διάρκεια των επτά πρώτων εξαµήνων, οι σπουδές περιλαµβάνουν θεωρητική διδασκαλία, ασκήσεις πράξης, εργαστηριακές ασκήσεις, σεµινάρια και επισκέψεις σε βιοµηχανικές µονάδες παραγωγής τροφίµων και προϊόντων τροφίµων. Το 8 ο εξάµηνο περιλαµβάνει την εκπόνηση της πτυχιακής εργασίας, καθώς και την πραγµατοποίηση πρακτικής άσκησης στο επάγγελµα. Το περιεχόµενο σπουδών του Τµήµατος Τεχνολογίας Τροφίµων καλύπτει ευρύ φάσµα εφαρµογών της επιστήµης και της τεχνολογίας των τροφίµων παρέχοντας εξειδικευµένες επιστηµονικές και τεχνικές γνώσεις που ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας. Το Προπτυχιακό Πρόγραµµα Σπουδών του Τµήµατος συνδέεται άµεσα µε τα επαγγελµατικά δικαιώµατα των αποφοίτων. Ειδικότερα έµφαση δίνεται στη ανάπτυξη και εφαρµογή νέων ηλεκτρονικών µέσων διδασκαλίας (πολυµορφικών) για το σύνολο των διδασκόµενων µαθηµάτων εξοικειώνοντας έτσι ταχύτερα τους σπουδαστές µε τις νέες τεχνολογίες. Στα γνωστικά αντικείµενα του Τµήµατος περιλαµβάνονται µαθήµατα γενικής υποδοµής και εξειδίκευσης τα οποία προάγουν τη γνώση της χηµικής σύστασης των τροφίµων, της φυσικής, βιολογικής και βιοχηµικής δράσης τους, της θρεπτικής αξίας των συστατικών τους, των αλληλεπιδράσεων των συστατικών τους µεταξύ τους καθώς και µε τα υλικά συσκευασίας, βελτίωσης και διασφάλισης ποιότητας των σταδίων Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 11
παραγωγής, επεξεργασίας, τυποποίησης καθώς και ανάλυσης µε σύγχρονες αναλυτικές µεθόδους. Γνώσεις και δεξιότητες σχετικές µε την εκτίµηση και διαχείριση κινδύνων υγιεινής τροφίµων όπως αυτή επιτυγχάνεται µε την ορθή βιοµηχανική πρακτική και την εφαρµογή συστήµατος HACCP. Πρόσθετα αξιολογώντας τις επαγγελµατικές προοπτικές των αποφοίτων κρίνεται απαραίτητη η απόκτηση γνώσεων που αφορούν την επιχειρηµατικότητα, την οργάνωση και διοίκηση επιχειρήσεων καθώς και θέµατα άπτονται της Νοµοθεσίας Τροφίµων σύµφωνα µε τις κείµενες διατάξεις. Ειδική µέριµνα δίνεται στη διδασκαλία ταχύτατα εξελισσόµενων γνωστικών αντικειµένων όπως της βιοτεχνολογίας, µικροβιολογίας και τοξικολογίας τροφίµων. Ειδικά στο µάθηµα της Ανάπτυξης Νέων Προϊόντων θα δοθεί έµφαση στην ανάπτυξη των προσωπικών ικανοτήτων των σπουδαστών και την ενίσχυση των πρωτοβουλιών και της ικανότητάς τους για επίλυση πρακτικών προβληµάτων. Επίσης, ιδιαίτερη σηµασία έχει δοθεί στην εκπαίδευση των σπουδαστών σε εξειδικευµένα αντικείµενα της τεχνολογίας τροφίµων. Γι αυτό το λόγο το πρόγραµµα σπουδών περιλαµβάνει Μαθήµατα Τεχνολογιών (Υποχρεωτική επιλογή τεσσάρων µαθηµάτων): Τεχνολογία & Ποιοτικός Έλεγχος Φρούτων & Λαχανικών Τεχνολογία & Ποιοτικός Έλεγχος Σιτηρών & Αρτοσκευασµάτων Τεχνολογία & Ποιοτικός Έλεγχος Λιπών & Ελαίων Τεχνολογία & Ποιοτικός Έλεγχος Κρέατος & Προϊόντων Κρέατος Τεχνολογία & Ποιοτικός Έλεγχος Πρόσθετων & Γλυκαντικών Υλών Τεχνολογία & Ποιοτικός Έλεγχος Αλιευµάτων Τεχνολογία & Ποιοτικός Έλεγχος Ζυµούµενων Τροφίµων Τεχνολογία & Ποιοτικός Έλεγχος Οίνου & Αποσταγµάτων. Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 12
Τέλος, διδάσκονται επίσης τα παρακάτω Προαιρετικά µαθήµατα: Σύνταξη & Παρουσίαση Τεχνικού Κειµένου Τρόφιµα & Ασφάλεια Εισαγωγή στους Η/Υ Εισαγωγή στην Αγγλική γλώσσα Κοινωνία - Τρόφιµα - Περιβάλλον ηµόσιες Σχέσεις. 1.2.3 Σπουδαστές στο Τµήµα Τεχνολογίας Τροφίµων Οι πρώτοι σπουδαστές στο Τµήµα εισήχθησαν µε το σύστηµα των Πανελληνίων εξετάσεων τον Σεπτέµβριο του 2005. Την περίοδο αυτή το Τµήµα συµπληρώνει τα τρία πρώτα έτη της λειτουργίας του. Κατά το επόµενο ακαδηµαϊκό έτος θα λειτουργήσει για πρώτη φορά το 7 ο εξάµηνο σπουδών και θα αποφοιτήσουν οι πρώτοι πτυχιούχοι του. Ο αριθµός των εισαχθέντων σπουδαστών στο Τµήµα δεν ήταν σταθερός. Κατά το 1 ο έτος της λειτουργίας του (2005-2006) εγράφησαν και παρέµειναν για σπουδές στο Τµήµα 123 σπουδαστές, το 2 ο (2006-2007) 113 σπουδαστές και το 3 ο έτος (2007-2008) 174 σπουδαστές. Σηµειώθηκε δηλαδή αύξηση του αριθµού των εισαχθέντων σπουδαστών και αυτό ήταν αναµενόµενο, καθόσον µε την πάροδο του χρόνου το νεοσύστατο Τµήµα γίνεται γνωστό στο πανελλήνιο µέσω των δραστηριοτήτων του και των σπουδαστών του. Αντίθετα µε άλλα Τµήµατα ΤΕΙ της περιφέρειας, το Τµήµα Τεχνολογίας Τροφίµων δεν επηρεάστηκε από την θέσπιση της βάσης εισαγωγής του 10. Σήµερα οι συνολικοί ενεργοί σπουδαστές του Τµήµατος είναι 410. Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 13
Από τα παραπάνω στοιχεία προκύπτει ότι κατά µέσο όρο εισάγονται και φοιτούν στο Τµήµα περίπου 140 σπουδαστές/στριες. Αν ληφθεί υπόψη ότι το Τµήµα µε τους χώρους και τον εξοπλισµό που διαθέτει µπορεί να εκπαιδεύσει περίπου 70 σπουδαστές ανά εξάµηνο, ο αριθµός αυτός είναι ικανοποιητικός. Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 14
2. ΜΕΘΟ ΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Η µεθοδολογία που εφαρµόστηκε για την έρευνα αυτή, ήταν η συµπλήρωση ειδικά δοµηµένων ερωτηµατολογίων, τα οποία επιλέχθηκαν ως µέσο συλλογής πρωτογενών πληροφοριών µε τη µεγαλύτερη δυνατή αποτελεσµατικότητα. Πιο συγκεκριµένα λόγω της µεγάλης γεωγραφικής έκτασης (το σύνολο της χώρας µας) στην οποία είναι κατανεµηµένες οι επιχειρήσεις στις οποίες βρίσκουν απασχόληση οι απόφοιτοι του Τµήµατος, καθώς και ο παράγοντας του χαµηλότερου δυνατού κόστους της έρευνας και της κατά το δυνατόν µεγαλύτερης συγκέντρωσης ερωτηµατολογίων, επιλέχθηκε η µέθοδος της ταχυδροµικής και ηλεκτρονικής αποστολής ερωτηµατολογίων. Βέβαια στην προσπάθεια ταχύτερης ανταπόκρισης των ερωτώµενων επιχειρήσεων υπήρχε και τηλεφωνική επικοινωνία των στελεχών του Γραφείου ιασύνδεσης, όπου αυτό κρίθηκε απαραίτητο µε τις επιχειρήσεις. Χρησιµοποιήθηκαν όλοι οι γενικοί κανόνες σύνταξης ενός τέτοιου ερωτηµατολογίου και συγκεκριµένα έγινε καθορισµός: του είδους και της ποσότητας των ζητούµενων πληροφοριών του περιεχοµένου των επιµέρους ερωτήσεων του τύπου των ερωτήσεων (ανοικτές, κλειστές, πολλαπλών επιλογών κλπ) του σαφέστερου τρόπου διατύπωσης των ερωτήσεων της σειράς και διάταξης των ερωτήσεων Μετά τη σύνταξη του ερωτηµατολόγιου, έγινε δοκιµαστική έρευνα και έλεγχός του, µε τη συµπλήρωση 10 ερωτηµατολογίων και διορθώθηκαν Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 15
ορισµένες ερωτήσεις ή ορισµένες διατυπώθηκαν διαφορετικά, ώστε να είναι άµεσα κατανοητές. Μετά τη σύνταξη του τελικού ερωτηµατολογίου, ακολούθησε η οµαδική αποστολή του σε 200 επιχειρήσεις οι οποίες περιλαµβάνονταν στη βάση δεδοµένων του Τµήµατος Τεχνολογίας Τροφίµων από όλα τα γεωγραφικά διαµερίσµατα της χώρας µας και ανεξάρτητα της δραστηριότητά τους. Στόχος της έρευνας αυτής ήταν µεταξύ άλλων και να συµµετέχει ο µεγαλύτερος δυνατός αριθµός των επιχειρήσεων και όχι µόνο δείγµα αυτού. Ο αριθµός των ερωτήσεων ήταν σχετικά µικρός (27 ερωτήσεις), αλλά περιεκτικός σε ποιότητα υλικού, ώστε να µην κουράζεται και αγανακτεί ο «συνεντευξιαζόµενος». Ανταποκρίθηκαν τελικά στην έρευνα αυτή συνολικά σαράντα (40) επιχειρήσεις από όλη την Ελλάδα, ήτοι ποσοστό [20% ] από το σύνολο ποσοστό φυσιολογικό για τέτοιας φύσεως έρευνα, κυρίως ταχυδροµικής συνέντευξης. Το ερωτηµατολόγιο περιελάµβανε τις ακόλουθες τέσσερις κατηγορίες ερωτήσεων: ερωτήσεις που αναφέρονται σε γενικά στοιχεία των επιχειρήσεων ερωτήσεις που σχετίζονται µε τις ανάγκες των επιχειρήσεων σε εξειδικευµένα στελέχη και τους τρόπους αναζήτησής τους ερωτήσεις που σχετίζονται µε την συµβολή των Πανεπιστηµίων ΤΕΙ στην κατάρτιση των στελεχών που επιθυµούν να προσλάβουν οι επιχειρήσεις ερωτήσεις που σχετίζονται µε τον ρόλο του νεοϊδρυθέντος Γραφείου ιασύνδεσης του Παραρτήµατος Καρδίτσας στην εξεύρεση των εξειδικευµένων στελεχών των επιχειρήσεων. Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 16
Η συγκέντρωση των στοιχείων έγιναν το χρονικό διάστηµα από τον Οκτώβριο του 2006 µέχρι τον Φεβρουάριο του έτους 2007. Τα δεδοµένα αναλύθηκαν στη συνέχεια, εφαρµόζοντας τους επιστηµονικούς κανόνες της στατιστικής επιστήµης (Ζαχαροπούλου 1993, Τσακλάγκανος 2000) µε το κοινωνικοοικονοµικό στατιστικό πακέτο SPSSWIN ver 14.0 και έγιναν οι σχετικοί έλεγχοι συχνοτήτων (Frequencies), περιγραφικής στατιστικής (Descriptives) (Παπαδόπουλος κά 2006, Dennis and Duncan, 2003, Πασχαλούδης και Ζαφειρόπουλος 2002). Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 17
3. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Τα αποτελέσµατα της µελέτης που προέκυψαν από την στατιστική επεξεργασία των στοιχείων παρουσιάζονται στη συνέχεια ανά ερώτηση. 3.1 Το προφίλ των επιχειρήσεων που συµµετείχαν στην έρευνα Από την επεξεργασία των στοιχείων του σχήµατος 1, προέκυψε ότι σε σύνολο 200 ερωτηµατολογίων που εστάλησαν σε επιχειρήσεις απαντήθηκαν τελικά µόνο τα 40. Το ποσοστό των απαντηµένων ερωτηµατολογίων [20%] κρίθηκε ικανοποιητικό για τέτοιας φύσης έρευνα (καθώς από την εµπειρία, αλλά και τη διεθνή βιβλιογραφία ποσοστό πάνω από 10% κρίνεται θετικό για περαιτέρω επεξεργασία και ανάλυση των στοιχείων). Έτσι υπάρχει µια πρώτη εικόνα για τις ανάγκες των επιχειρήσεων σε εξειδικευµένα στελέχη, αλλά και τη συµβολή του Γραφείου ιασύνδεσης του Παραρτήµατος Καρδίτσας στην εξεύρεση των στελεχών αυτών. Συγκεκριµένα την µεγαλύτερη ανταπόκριση στην έρευνα-µελέτη είχαν οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τοµέα της επεξεργασίας γάλακτος σε ποσοστό [28,2%,] στην επεξεργασία οίνου σε ποσοστό [12,8%,] ακολουθούν οι επιχειρήσεις επεξεργασίας κρέατος σε ποσοστό [12,8%], οι επιχειρήσεις επεξεργασίας αγροτικών προϊόντων σε ποσοστό [10,3%], επιχειρήσεις επεξεργασίας αλιευµάτων και παραγωγής ζαχαρωδών σε ποσοστά [7,7%] αντίστοιχα, ακολουθούν σε µικρότερα ποσοστά [5,1%] οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στις πρώτες ύλες ζαχαροπλαστικής και παραγωγή αναψυκτικών και [2,6%] οι Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 18
επιχειρήσεις Αρτοποιίας, επεξεργασίας σιτηρών, επεξεργασίας ελαιολάδου και προϊόντων Catering. ραστηριότητα επιχείρησης Επεξεργασία γρ. προϊόντων 10,3% Αρτοποιϊα 2,6% Έπεξεργασία σιτηρών 2,6% Επεξεργασία γάλακτος 28,2% Επεξεργασία οίνου 12,8% Επεξεργασία κρέατος 12,8% Πρώτες ύλες ζαχαροπλαστικ ής 5,1% ΠροΪόντα Caterihg 2,6% Επεξεργασία ελαιολάδου 2,6% Παραγωγή αναψυκτικών 5,1% Επεξεργασία αλιευµάτων 7,7% Παραγωγή Ζαχαρωδών 7,7% Σχήµα 1. Ποσοστά % των επιχειρήσεων που ανταποκρίθηκαν στην παρούσα έρευνα κατά δραστηριότητα. Παράλληλα έγινε προσπάθεια να διαπιστωθεί η κατανοµή των επιχειρήσεων που συµµετείχαν στην παρούσα έρευνα κατά περιοχή της χώρας µας και κατά γεωγραφικό διαµέρισµα (Σχήµα 2). Τα αποτελέσµατα ανέδειξαν την Περιφέρεια της Θεσσαλίας ως την περιοχή µε τη µεγαλύτερη συµµετοχή [35%], Η µεγάλη αυτή συµµετοχή των επιχειρήσεων της Θεσσαλίας αναδεικνύει το γεγονός ότι αυτές βρίσκονται στο πλευρό του Τµήµατος Τεχνολογίας Τροφίµων, ενδιαφέρονται για τα αποτελέσµατα της έρευνας, τους αφορά η απασχόληση στελεχών που θα προέρχονται από το Τµήµα αυτό και Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 19
φυσικά στηρίζουν το µέλλον τους σε ένα ποσοστό και στη συνεργασία τους µε την Ανώτατη εκπαίδευση. Οι επιχειρήσεις που εδρεύουν στην κεντρική Μακεδονία και Κύπρο συµµετείχαν στην έρευνα αυτή σε ποσοστό [20%]. Η περιοχή της Αττικής, συµµετείχε στην έρευνα σε ένα σηµαντικό ποσοστό [10%[, δεδοµένου ότι εκεί ζει και κινείται το 40% περίπου του ελληνικού πληθυσµού. Η περιοχή της Κρήτης σε ποσοστό [7,5%], ενώ αυτές της Ηπείρου και Βορείου Αιγαίου σε ποσοστό [2,5%]. Όπως φαίνεται και στο σχήµα 2, επιχειρήσεις σχεδόν από όλα τα γεωγραφικά διαµερίσµατα της χώρας µας αντιπροσωπεύονται σε ανάλογα ποσοστά στην έρευνα αυτή. Περιφέρεια επιχείρησης Βόρειο Αιγαίο 2,5% Κύπρος 20% Κεντρική Μακεδονία 20% Κρήτη 7,5% Πελοπόννησος 2,5% Αττική 10% Ήπειρος 2,5% Θεσσαλία 35% Σχήµα 2. Έδρα των επιχειρήσεων που συµµετείχαν στην παρούσα έρευνα κατά Περιφέρεια Το τρίτο στοιχείο που δείχνει το προφίλ των επιχειρήσεων της έρευνας αφορά τη διάρκεια λειτουργίας τους σε έτη. Πιο συγκεκριµένα στο σχήµα 3 φαίνεται ότι οι περισσότερες επιχειρήσεις του κλάδου τροφίµων [79,5%] έχουν µια διάρκεια ζωής µεγαλύτερη των 10 ετών, ενώ ένα σηµαντικό ποσοστό [20,5%], αφορά νέες επιχειρήσεις οι οποίες εµφανίζουν µια δυναµική στον κλάδο και δηµιουργούν τις προϋποθέσεις Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 20
και βάζουν νέες βάσεις στην ελληνική οικονοµία και την ανταγωνιστικότητα του κλάδου. Έτη λειτουργίας επιχείρησης 1 2έτη 2,6% 2 5 έτη 2,6% 5 10 έτη 15,4% >10 έτη 79,5% Σχήµα 3. Έτη λειτουργίας της κάθε επιχείρησης - φορέα 3.2 Ανάγκες της αγοράς εργασίας σε αποφοίτους Τεχνολόγους Τροφίµων Από την επεξεργασία των στοιχείων σχήµατος 4 προκύπτει ότι η φύση των δραστηριοτήτων των επιχειρήσεων - επιχειρήσεων απαιτεί σε ποσοστό [84,6%] εξειδικευµένα στελέχη και µάλιστα η αναγκαιότητα αυτή φαίνεται να είναι επιτακτική, καθώς δηλώνουν ότι υπάρχει ανάγκη και επιθυµούν πάρα πολύ και πολύ να έχουν στελέχη µε εξειδίκευση σε κάποιους τοµείς (που θα παρουσιαστούν παρακάτω). Έτσι αναδεικνύεται ότι ο ανταγωνισµός στην σηµερινή εποχή είναι µεγάλος και απαιτεί τη στελέχωση όλων των επιχειρήσεων, ιδιαίτερα του ιδιωτικού τοµέα µε εξειδικευµένο προσωπικό επιστήµονες. Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 21
Απαίτηση εξειδικευµένων στελεχών Λίγο 15,4% Πάρα πολύ 23,1% Πολύ 61,5% Σχήµα 4. Απαιτήσεις των επιχειρήσεων σε εξειδικευµένα στελέχη Τα στοιχεία του πίνακα 2 µας δίνουν απαραίτητες πληροφορίες σχετικά µε την εξειδίκευση των στελεχών που επιθυµούν να έχουν όλες οι παραπάνω αναφερόµενες επιχειρήσεις. Να σηµειώσουµε εδώ ότι στην συγκεκριµένη ερώτηση δόθηκαν περισσότερες από µία απαντήσεις και έτσι εµφανίζονται στον πίνακα σε ποσοστό µεγαλύτερο από 100%. Από το σύνολο των επιχειρήσεων φορέων σε ποσοστό [55%] αυτών απαιτούν οι τεχνολόγοι τροφίµων να διαθέτουν εξειδικευµένες γνώσεις Τεχνολογίας ποιοτικού έλεγχου. Στην εποχή µας ο ποιοτικός έλεγχος είναι κάτι σηµαντικό, γιατί δεν έχει σηµασία τόσο το να παράγεις ένα προϊόν αλλά το πόσο ποιοτικά καλό είναι. Έτσι θα µπορέσουν οι επιχειρήσεις να γίνουν ανταγωνιστικές και να προωθήσουν τα προϊόντα τους. Το τµήµα τροφίµων έχοντας αντιληφθεί την αναγκαιότητα αυτή, έχει εισάγει στο πρόγραµµα σπουδών µαθήµατα που έχουν σχέση µε τον ποιοτικό έλεγχο και την διασφάλιση ποιότητας. Έτσι οι απόφοιτοι του τµήµατος διαθέτουν τα κατάλληλα προσόντα για να ανταποκριθούν µε Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 22
µεγάλη επιτυχία στις συγκεκριµένες απαιτήσεις των επιχειρήσεων αυτών. Επίσης υψηλό είναι το ποσοστό [42,5%], περίπου οι µισές των επιχειρήσεων επιθυµούν τα στελέχη τους να διαθέτουν εξειδικευµένες γνώσεις στην συσκευασία τροφίµων. Σηµαντικό είναι και το ποσοστό [20%] των επιχειρήσεων που απαιτούν τα στελέχη τους να διαθέτουν εξειδικευµένες γνώσεις στην Τεχνολογία γάλακτος. Σε µικρότερα ποσοστά αλλά καθόλου ευκαταφρόνητα οι επιχειρήσεις ζητούν στελέχη µε εξειδίκευση στις γνώσεις µηχανολογικού εξοπλισµού [12,5%], Τεχνολογίας ελέγχου ποτών [10%], Γνώσεις χηµείας [10%], Χρήση Η/Υ [7,5%], συσκευασία ποτών [7,5%] κ.ά. που αναφέρονται στον πίνακα 2. Πίνακας 2. Εξειδικεύσεις των στελεχών των επιχειρήσεων φορέων σε συγκεκριµένους τοµείς που ζητούν οι ίδιες επιχειρήσεις φορείς Εξειδικεύσεις σε τοµείς Αριθµός απαντήσεων Ποσοστό% Τεχνολογία γάλακτος 8 20,0 Τεχνολογία ποιοτικού ελέγχου 22 55,0 Γνώσεις συσκευασίας τροφίµων 17 42,5 Οργάνωση αποθήκης 1 2,5 Γνώσεις µηχανολογικού εξοπλισµού 5 12,5 Σχεδιασµός νέων προϊόντων 2 5 Χρήση Η/Υ 3 7,5 Γνώσεις αγγλικής γλώσσας 1 2,5 Τεχνολογία επεξεργασίας κρέατος 2 5 Γνώσεις κονσερβοποιϊας 1 2,5 Τεχνολογία ιχθυηρών 1 2,5 Τεχνολογία ελέγχου ποτών 4 10 Συσκευασία ποτών 3 7,5 Παρακολούθηση παραγωγής 2 5 Γνώσεις χηµείας 4 10 ΣΥΝΟΛΟ 76 Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 23
Όλες οι απαιτήσεις των επιχειρήσεων φορέων που περιγράφτηκαν παραπάνω, σε γνώσεις και εξειδικεύσεις των νέων στελεχών τους, θα πρέπει να συσχετιστούν µε την σηµερινή πραγµατικότητα [µε την υφιστάµενη κατάσταση] της αγοράς εργασίας, δηλαδή του βαθµού δυσκολίας ή ευκολίας της εξεύρεσης τέτοιων στελεχών. Στο σχήµα 5 δίνονται οι απαντήσεις αυτές. Έτσι [72,5%] των επιχειρήσεων που αναζητούν εξειδικευµένα στελέχη φαίνεται να δυσκολεύονται στο να στελεχωθούν όπως αυτοί επιθυµούν. Αυτό συµβαίνει, ίσως, γιατί δεν υπάρχουν αρκετά στελέχη εξειδικευµένα στην αγορά εργασίας, ή οι τρόποι αναζήτησής τους δεν είναι οι καταλληλότεροι. Παρόλα αυτά το υπόλοιπο [27,5%], περίπου των επιχειρήσεων µπορούν εύκολα να ανακαλύπτουν τα στελέχη τους µέσα από σύγχρονα εργαλεία αναζήτησης, όπως είναι τα Γραφεία ιασύνδεσης, INTERNET, οι γνωριµίες κ.λ.π. Εύκολα 27,5% ύσκολα 62,5% Πολύ δύσκολα 10% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% Σχήµα 5. υνατότητα εύρεσης εξειδικευµένων στελεχών στην σηµερινή αγορά εργασίας Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 24
Έχει ενδιαφέρον για τους σπουδαστές να γνωρίζουν τους τρόπους ή τις διαδικασίες τις οποίες εφαρµόζουν οι διάφορες επιχειρήσεις φορείς που αναζητούν και προσλαµβάνουν τα στελέχη τους. Το σχήµα 6 δίνει ενδιαφέρουσες πληροφορίες σχετικά µε τους τρόπους αναζήτησης των στελεχών που επιθυµεί να προσλάβει µια επιχείρηση. Έτσι στο µεγαλύτερο ποσοστό [82,5%] οι προσλήψεις γίνονται µέσω αγγελιών. Επίσης ένα αρκετά µεγάλο ποσοστό [67,5%] προσλήψεων γίνεται µέσω προσωπικών γνωριµιών και συστάσεων, καθώς ο επιχειρηµατίας θέλει να έχει ιδία αντίληψη για τα στελέχη τα οποία θα προσλάβει. Εδώ πρέπει να τονιστεί και έχει ενδιαφέρον για τους σπουδαστές του Τµήµατος Τροφίµων, ότι η προσωπική γνωριµία που θα έχουν οι σπουδαστές / στριες µε το επιχειρηµατία, η κατάρτισή τους και η ζήλος που θα επιδείξουν κατά την διάρκεια της πρακτικής τους άσκησης είναι σηµαντικό στοιχείο για την πρόσληψή τους στη επιχείρηση σαν πτυχιούχοι του τµήµατος, διότι ο επιχειρηµατίας θα έχει ιδία αντίληψη της προσφοράς των. Βέβαια, χρησιµοποιούν και τον κλασσικό, αλλά αποτελεσµατικό τρόπο για την εξεύρεση στελεχών µέσω των γραφείων του ΟΑΕ σε ποσοστό [32,5%]. Σηµαντικό είναι το ποσοστό των επιχειρήσεων που αναζητούν στελέχη µέσω των Γραφείων ιασύνδεσης [10%] αν και αυτά λειτουργούν τα τελευταία χρόνια (1,5 περίπου χρόνο το Γρ. ιασύνδεσης της Καρδίτσας). Στο µέλλον πιστεύουµε ότι θα περάσει αυτή η νέα αντίληψη στις επιχειρήσεις, ότι πολύ εύκολα µπορούν να απευθυνθούν σε αυτά και να αποκτήσουν εύκολα, γρήγορα και χωρίς κόστος τα στελέχη τα οποία χρειάζονται. Είναι δηλ. περισσότερο η έλλειψη της πληροφόρησης και η αλλαγή της νοοτροπίας τους για να κάνουν Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 25
µεγαλύτερη χρήση των Γρ. ιασύνδεσης και την επίτευξη των προαναφερόµενων στόχων τους. Προφανώς η αναζήτηση στελεχών από τις επιχειρήσεις µπορεί στο µέλλον να γίνεται και µέσα από οργανωµένους συλλόγους, όπως είναι οι σύλλογοι αποφοίτων, τα επιµελητήρια, οι πανελλήνιες ενώσεις Τεχνολόγων Τροφίµων κλπ, καθώς επίσης και η µέθοδος της αποστολής βιογραφικών σηµειωµάτων από τα υποψήφια στελέχη. Μέσω internet Γραφεία διασύνδεσης 2,5% 10% Με προσωπικές γνωριµίες 67,5% Μέσω αγγελιών 82,5% Μέσω ΟΑΕ 32,5% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Σχήµα 6. Μέσα αναζήτησης των ατόµων που επιθυµεί να προσλάβει ο φορέας Όπως ήταν αναµενόµενο το κυριότερο προσόν των αποφοίτων στο οποίο επενδύουν οι φορείς προκειµένου να προβούν στη διαδικασία να τους προσλάβουν είναι οι εξειδικευµένες γνώσεις τους σε ποσοστό [75%] αυτών, όπως παρουσιάζεται και στο σχήµα 7. Το επόµενο όµως βασικό προσόν, το οποίο φαίνεται να παίζει καταλυτικό ρόλο για την πρόσληψη στελέχους, αποτελεί η επαγγελµατική προϋπηρεσία σε ποσοστό [70%]. Είναι γεγονός ότι η επαγγελµατική αρχή των νέων αποφοίτων παρουσιάζει δυσκολίες στην απόκτηση της σχετικής εµπειρίας. Οι νέοι Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 26
Τεχνολόγοι Τροφίµων θα πρέπει να διαθέτουν διορατικότητα, εργατικότητα και να αναζητούν διαρκώς τις ευκαιρίες που µπορεί να παρουσιάζονται καθηµερινά και να ενδιαφέρονται να συµµετέχουν είτε σε διάφορα ερευνητικά προγράµµατα, είτε να αναζητούν θέσεις δοκιµαστικής εργασίας στην οποίες θα αποκτήσουν πολύτιµες εµπειρίες ακόµα κι αν η προσφερόµενη αµοιβή δεν είναι σύµφωνη µε την προσφορά της εργασίας τους. Η κατοχή µεταπτυχιακού τίτλου σπουδών σε ποσοστό [10%] και ο βαθµός πτυχίου σε ποσοστό [5%], φαίνεται να αποτελούν αντικειµενικά κριτήρια πιστοποίησης της εξειδικευµένης γνώσης και να λαµβάνονται σοβαρά υπόψη από τις επιχειρήσεις προκειµένου να λάβουν την απόφαση πρόσληψης νέων στελεχών. Ο βαθµός πτυχίου φαίνεται να παίζει όλο και µεγαλύτερο ρόλο στην πρόσληψη νέων στελεχών και πρέπει οι σπουδαστές να λάβουν σοβαρά υπόψη τους τη σπουδαιότητα του και να προσπαθούν ακόµα περισσότερο στα µαθήµατά τους και µέσα από την παρακολούθησή τους και από περισσότερο και συστηµατικό διάβασµα να λάβουν στις εξετάσεις µεγαλύτερους βαθµούς. Κάποια από τα υπόλοιπα προσόντα τα οποία αναφέρονται στο σχήµα 7, όπως είναι η προσωπικότητα, η αντίληψη ευστροφία ο καλός χαρακτήρας, παίζουν επίσης σοβαρό ρόλο προκειµένου οι επιχειρήσεις να προσλάβουν τα στελέχη τους και δεν θα πρέπει σε καµία περίπτωση να αγνοηθούν ή να µειωθεί ο ρόλος και η σπουδαιότητά τους. Στο ίδιο Σχήµα τα κριτήρια του φύλου και της ηλικίας φαίνεται να λαµβάνονται υπόψη από κάποιες επιχειρήσεις. Πιο συγκεκριµένα ένα ποσοστό των επιχειρηµατιών δηλώνει ότι το φύλο έχει σηµασία για τη πρόσληψη στελεχών και διαφαίνεται µια σαφής προτίµηση στο ανδρικό φύλο [10%]. Η ιδιαιτερότητα αυτή προφανώς οφείλεται στην αντίληψη Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 27
ότι οι άνδρες µπορούν να ανταποκριθούν καλύτερα στις σκληρές εργασιακές συνθήκες καθηµερινά, στις οποίες λειτουργούν οι περισσότερες επιχειρήσεις του κλάδου των τροφίµων Όσον αφορά τη ηλικία των στελεχών που πρόκειται να προσλάβουν οι επιχειρηµατίες διαφαίνεται ότι αυτοί δείχνουν µια ελαφρά προτίµηση σε άτοµα που έχουν ηλικία µικρότερη από 30 έτη σε ποσοστό [12,5%] ενώ ένα ποσοστό [2,5%] µόνο από αυτούς εµπιστεύονται τους έχοντες ηλικία µεταξύ 35 και 40 ετών. Καλός χαρακτήρας Προσωπικότητα Αντίληψη ευστροφία Βαθµός πτυχίου Ηλικία έως 40 Ηλικία έως35 Ηλικία έως 30 Ηλικία έως 25 Κατοχή µεταπτυχιακού Άνδρας 2,5% 12,5% 5% 5% 2,5% 7,5% 12,5% 7,5% 10% 10% Επαγγελµατική Προϋπηρεσία Εξειδικευµένες γνώσεις 70% 75% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Σχήµα 7. Βασικότερα προσόντα υποψηφίου στελέχους που επιθυµεί να προσλάβει η επιχείρηση Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 28
υστυχώς παρ όλη τη συστηµατική προσπάθεια που γίνεται σήµερα, µέχρι κάποιο βαθµό, από τα εκπαιδευτικά ιδρύµατα, τελικά περισσότεροι από τους µισούς φορείς το [51,3%] δεν είναι ικανοποιηµένοι από την κατάρτιση που προσφέρουν τα Πανεπιστήµια και τα ΤΕΙ στους αποφοίτους τους ώστε να ανταποκριθούν στις σύγχρονες ανάγκες του δηµόσιου και ιδιωτικού τοµέα, αλλά και των επιχειρήσεων (σχήµα 8). OXI 51,3% NAI 48,7% Σχήµα 8. Ικανοποίηση των επιχειρήσεων από τη µέχρι σήµερα κατάρτιση των αποφοίτων που προσλαµβάνουν Οι βασικότεροι λόγοι από τις µη ικανοποιηµένους φορείς παρουσιάζονται στα αποτελέσµατα του σχήµατος 9. Έτσι η κυριότερη αιτία σε ποσοστό [37,5%], εντοπίζεται στην έλλειψη της επαφής ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυµάτων µε την πράξη, δηλ. µε όλους εκείνους τους φορείς του δηµόσιου και ιδιωτικού τοµέα, και τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τοµέα της τεχνολογίας τροφίµων ώστε να εξακριβωθούν οι σύγχρονες πραγµατικές τους ανάγκες. Η αιτία αυτή θέτει προ των ευθυνών τους τα ανώτατα Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 29
εκπαιδευτικά ιδρύµατα και ιδιαίτερα τα ΤΕΙ καθώς µια από τη βασική τους αποστολή είναι αυτή η σύνδεσή τους µε την παραγωγή και την πράξη. Στο σηµείο αυτό θα πρέπει όλα τα εκπαιδευτικά ιδρύµατα να κάνουν την αυτοκριτική τους και να αναζητήσουν τις λύσεις του προβλήµατος αυτού, καθώς και τις άµεσες ενέργειες στις οποίες θα πρέπει να προβούν ώστε να ανταποκριθούν πολύ καλύτερα στο ρόλο τους αυτό. Πολύ κοντά σε σχέση µε την προηγούµενη αιτία βρίσκονται σε ποσοστό [32,5%] και [30%], ως αιτίες αντίστοιχα µε τα ποσοστά η µικρή προσέγγιση των απαιτήσεων των επιχειρήσεων καθώς και η διδασκαλία µαθηµάτων χωρίς πρακτική εφαρµογή. Και οι παράµετροι αυτοί θα πρέπει να τεθούν σοβαρά υπόψη των ιδρυµάτων ώστε να εκσυγχρονίζουν τα προγράµµατα σπουδών τους. Άλλωστε έχουν το δικαίωµα τα Τµήµατα, σύµφωνα µε το Νόµο να προβαίνουν σε τέτοιες αναθεωρήσεις κάθε τριετία. Αδιαφορία φοιτητών 2,5% Αγάπη για το αντικείµενο σπουδών 5% Χαµηλό επιπεδο φοιτητών 7,5% Έλειψη γνώσεων από τους διδάσκοντες Έλειψη υποδοµών 12,5% 15% Έλειψη σύγχρονων εξειδικευµένων µαθηµάτων 17,5% Τα µαθήµατα δεν έχουν πρακτική εφαρµογή 30% Η µικρή προσέγγιση απαιτήσεων επιχειρήσεων 32,5% Έλειψη επαφής ιδρυµάτων επιχειρήσεων 37,5% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% Σχήµα 9. Αίτια για την µη ικανοποιητική κατάρτιση των αποφοίτων Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 30
Ακολουθούν µε σηµαντικά ποσοστά, [17,5%], [15%] και [12,5%] ως αιτίες αντίστοιχα η έλλειψη σύγχρονων εξειδικευµένων µαθηµάτων η έλλειψη υποδοµών και η έλλειψη γνώσεων από τους διδάσκοντες. Τέλος το χαµηλό µορφωτικό επίπεδο [7,5%], η µη αγάπη για το αντικείµενο σπουδών [5%] και η αδιαφορία των σπουδαστών [2,5%] αναδεικνύουν ορισµένα από τα προβλήµατα της Ελληνικής ανώτατης εκπαίδευσης και της κοινωνίας, τα οποία θα πρέπει όλοι οι ενδιαφερόµενοι φορείς να τα αναδείξουν µε σωστό και υπεύθυνο τρόπο και η πολιτεία να ενσκήψει πάνω τους και να δώσει τις κατάλληλες λύσεις, µέσα από έναν εποικοδοµητικό διάλογο και οι οποίες να εφαρµοστούν άµεσα για αµοιβαίο όφελος και των εκπαιδευτικών ιδρυµάτων και των αποφοίτων τους και των ελληνικού δηµόσιου και ιδιωτικού τοµέα, αλλά και της ελληνικής κοινωνίας γενικότερα. Είναι γνωστό ότι στους φορείς του δηµόσιου και ιδιωτικού τοµέα στους οποίους απευθύνθηκε η παρούσα έρευνα απασχολούνται κατά καιρούς Τεχνολόγοι Τροφίµων κατά την διάρκεια της πρακτικής τους άσκησης, θα είχε ενδιαφέρον να αναζητηθεί η πρόθεσή τους να απασχολήσουν στο άµεσο µέλλον σπουδαστές Τεχνολόγους Τροφίµων. Στο σχήµα 9 φαίνεται ότι το [80,0%] των επιχειρήσεων αυτών επιθυµεί να απασχολήσει νέους σπουδαστές τεχνολόγους τροφίµων, ένα ποσοστό [12,5%] απάντησε αρνητικά και [7,5%] των επιχειρήσεων δεν απάντησε στη συγκεκριµένη ερώτηση, ίσως γιατί δεν ήταν σίγουρες για τις δυνατότητες αυτών τη συγκεκριµένη χρονική στιγµή. Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 31
ΌΧΙ 12,5% ΕΝ ΑΠΑΝΤΗΣΑΝ 7,5% ΝΑΙ 80% Σχήµα 10. Ποσοστό επιχειρήσεων % που επιθυµούν να απασχολήσουν Σπουδαστές του Τµήµατος στις επιχειρήσεις τους Στη συνέχεια έγινε προσπάθεια να εξακριβωθεί και ποσοτικά το µέγεθος της πρόθεσης απασχόλησης Τεχνολόγων Τροφίµων από τις επιχειρήσεις της ελληνικής αγοράς του κλάδου Τεχνολογίας Τροφίµων και αυτή αποτυπώνεται παραστατικά στο σχήµα 11. Εδώ διαφαίνεται ότι το [86,5%] των φορέων και επιχειρήσεων επιθυµούν να απασχολήσουν νέους σπουδαστές Τεχνολόγους Τροφίµων. Μάλιστα το µεγαλύτερο ποσοστό των παραπάνω επιχειρήσεων προτίθεται να απασχολήσει σε ποσοστό [64,8%] τουλάχιστον 1-2 τέτοιους αποφοίτους, Επίσης ένα σηµαντικό ποσοστό [16,2%] επιθυµεί να απασχολήσει 2 4 σπουδαστές, ενώ ένα ποσοστό [5,5%] προτίθεται να απασχολήσει και περισσότερους από 4 αποφοίτους. Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 32
70% 64,8% 60% 50% 40% 30% 20% 13,5% 16,2% 10% 0% 5,5% 0 1 2 2 4 >4 Αριθµός σπουδαστών Σχήµα 11. υνατότητα απασχόλησης σπουδαστών για την πρακτική τους άσκησης από την επιχείρηση Οι σύγχρονες απαιτήσεις της κοινωνίας, της επιστήµης και της πράξης σε αναζήτηση στελεχών µε εξειδικευµένες γνώσεις, «υποχρεώνει» κατά κάποιο τρόπο όλους τους φορείς του δηµόσιου και ιδιωτικού τοµέα να προσαρµοστούν, να θέσουν νέους στόχους και να προγραµµατίσουν την αναδιάρθρωση των προσλήψεων νέων στελεχών µε αυτές τις εξειδικευµένες γνώσεις. Η παρούσα έρευνα ανέδειξε και παρουσιάζεται στο σχήµα 12 ότι οι ανάγκες των επιχειρήσεων σε εξειδικευµένα στελέχη θα αυξηθούν µελλοντικά σε ποσοστό [97,3%]. Συγκεκριµένα οι ανάγκες τους αυτές θα αυξηθούν «πολύ» έως «πάρα πολύ» σε ποσοστό [69,5%]. Το ποσοστό αυτό αποτελεί ένα πολύ σηµαντικό στοιχείο το οποίο θα πρέπει οι νέοι Τεχνολόγοι Τροφίµων να το «εκµεταλλευτούν» µε την καλή έννοια και να επιδιώξουν την εξειδικευµένη γνώση. Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 33
Λίγο 27,8% Καθόλου 2,7% Πάρα πολύ 16,7% Πολύ 52,8% Σχήµα 12. Μελλοντική αύξηση αναγκών των επιχειρήσεων σε εξειδικευµένα στελέχη Υπεύθυνος αναλύσεων Χηµικοί Μηχανικοί Ανάπτυξη νέων προϊόντων παραγωγής ιαχείρηση ποιότητας Λογιστικά Υπεύθυνος πωλήσεων Τεχνολόγος τροφίµων Ανάπτυξη νέων προϊόντων Υπεύθυνος συσκευασίας τροφίµων 2,5% 2,5% 2,5% 5% 5% 7,5% 7,5% 7,5% 10% Προώθηση προϊόντων Στελέχη για παραγωγή 25% 25% Υπεύθυνος ποιοτικού ελέγχου 35% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% Σχήµα 13. Μελλοντικές ανάγκες των επιχειρήσεων σε εξειδικευµένα στελέχη Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 34
Η παραπάνω αύξηση των αναγκών των περισσοτέρων επιχειρήσεων σε εξειδικευµένα στελέχη (σχήµα 12) στο εγγύς µέλλον επιβάλλει την αναζήτηση των νέων εξειδικεύσεων στις οποίες θα πρέπει να στραφούν οι νέοι απόφοιτοι Τεχνολόγοι Τροφίµων, ώστε να αποκτήσουν τις απαραίτητες γνώσεις για να ανταποκριθούν στη σύγχρονη αυτή πρόκληση. Έτσι στο σχήµα 13 παρουσιάζονται όλοι αυτοί οι σύγχρονοι τοµείς. Στην πρώτη θέση αναδεικνύεται ο ποιοτικός έλεγχος προϊόντων των επιχειρήσεων σε ποσοστό [35%]. Είναι γεγονός ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις του κλάδου Τεχνολογίας Τροφίµων βλέπουν σήµερα την αδυναµία τους στο να παράγουν προϊόντα ποιοτικά και θα επενδύσουν στο µέλλον, στον τοµέα του ποιοτικού ελέγχου, ιδιαίτερα λόγω κανονισµών διασφάλισης της ποιότητας των παραγόµενων προϊόντων τροφίµων που θα πρέπει άµεσα να εναρµονιστεί και η χώρα µας, ώστε να εµπορεύονται τα προϊόντα µας µέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σηµαντικό είναι και το ποσοστό σε εξειδικευµένη γνώση σε στελέχη παραγωγής [25%], καθώς επίσης και σε εξειδικευµένη γνώση προώθησης προϊόντων [25%]. Είναι γεγονός ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις του κλάδου Τεχνολογίας Τροφίµων βλέπουν σήµερα την αδυναµία τους στο εξειδικευµένο management και marketing και δια µέσω αυτών θεωρούν ότι µπορούν να αναπτυχθούν και να ευηµερήσουν οι επιχειρήσεις τους στην ολοένα και περισσότερο ανταγωνιστική παγκοσµιοποιηµένη αγορά. Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 35
3.3 Συµβολή του Γραφείου ιασύνδεσης του Παραρτήµατος Καρδίτσας στην εξεύρεση εξειδικευµένων στελεχών για τις ανάγκες των επιχειρήσεων Οι τελευταίες ερωτήσεις της παρούσας έρευνας είχαν ως στόχο να διαπιστώσουν τη γνώση όλων των φορέων του δηµοσίου και ιδιωτικού τοµέα σχετικά µε τη συµβολή του Γραφείου ιασύνδεσης του Παραρτήµατος Καρδίτσας, που είχε και την πρωτοβουλία εκπόνησης της έρευνας αυτής, στην αγορά εργασίας και ιδιαίτερα στην προώθηση των εξειδικευµένων στελεχών τεχνολογίας τροφίµων στις παραπάνω επιχειρήσεις. Έτσι τα αποτελέσµατα της έρευνας ανέδειξαν ότι αυτό το Γραφείο ιασύνδεσης. µπορεί να συµβάλει στην επίτευξη του παραπάνω ρόλου σε ποσοστό [83,9%]. Βέβαια, σύµφωνα µε τα αποτελέσµατα που παρουσιάζονται στο σχήµα 14, το µεγαλύτερο ποσοστό [41,9%] των φορέων αυτών θεωρεί µικρή αλλά ουσιαστική τη συµβολή του Γραφείου ιασύνδεσης. στην προώθηση των εξειδικευµένων στελεχών. Αν όµως συνυπολογίσει κάποιος τη µικρή διάρκεια ζωής του Γραφείου ιασύνδεσης. (περίπου 1,5 έτος) η απήχησή του στους φορείς επιχειρήσεις κρίνεται θετική και θα µπορούσε πολύ εύκολα να διακρίνει κανείς πόσο σηµαντικό είναι το παραπάνω ποσοστό. Άλλωστε σε ποσοστό [42%] των φορέων δηλώνουν ότι η συµβολή αυτή του Γραφείου ιασύνδεσης είναι «πολύ» έως «πάρα πολύ» µεγάλη. Παρατηρείται, δηλ. ότι παρά το µικρό χρονικό διάστηµα που πέρασε οπό την ίδρυση του Γραφείου διασύνδεσης του Παραρτήµατος Καρδίτσας η συµβολή του στην αποκατάσταση των αποφοίτων είναι ιδιαίτερα σηµαντική. Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 36
Καθόλου 16,1% Λίγο 41,9% Πολύ 35,5% Πάρα πολύ 6,5% 0% 10% 20% 30% 40% 50% Σχήµα 14. Συµβολή του Γραφείου ιασύνδεσης του Παραρτήµατος Καρδίτσας στην εξεύρεση και προώθηση εξειδικευµένων στελεχών σε φορείς του δηµόσιου και ιδιωτικού τοµέα. Πολλές ενδιαφέρουσες προτάσεις σχετικά µε τη λειτουργία του Γραφείου ιασύνδεσης του Παραρτήµατος Καρδίτσας εντοπίστηκαν από την παρούσα έρευνα και παρουσιάζονται παρακάτω Πρέπει να υπάρχει δηµιουργική συνεργασία µεταξύ των φορέων επιχειρήσεων και Γραφείου ιασύνδεσης. Να βοηθήσει το Γραφείο ιασύνδεσης, ώστε να αναπτυχθεί επικοινωνία µεταξύ των αποφοίτων του τµήµατος και των φορέων επιχειρήσεων. Το Γραφείο ιασύνδεσης µπορεί να φέρει σε επαφή διάφορα εξειδικευµένα στελέχη µε τους αντίστοιχους φορείς επιχειρήσεις. Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 37
Οι επιχειρήσεις και οι φορείς µπορούν να καλύψουν τα κενά τους σε θέσεις πρακτικής άσκησης, καθώς και σε µόνιµες θέσεις, αναζητώντας στελέχη µέσω του Γραφείου ιασύνδεσης. Το Γραφείο ιασύνδεσης µπορεί να συµβάλει στην ανάπτυξη των φορέων επιχειρήσεων. Βοηθάει στη σωστή στελέχωση των Ελληνικών επιχειρήσεων από εξειδικευµένα στελέχη Το Γραφείο ιασύνδεσης µπορεί να οργανώσει οµαδικές επισκέψεις σπουδαστών και αποφοίτων του τµήµατος σε εργασιακούς χώρους, ώστε να δοθεί η δυνατότητα, αφενός στους σπουδαστές και αποφοίτους να γνωρίσουν από κοντά το αντικείµενο της απασχόλησής τους και αφετέρου να δοθεί η ευκαιρία στους υπευθύνους των φορέων επιχειρήσεων να γνωρίσουν από κοντά τα µελλοντικά τους στελέχη και να ανταλλάξουν απόψεις µεταξύ τους. Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 38
4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Τα συµπεράσµατα της παρούσας έρευνας - µελέτης είναι τα ακόλουθα:. 1. Επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην επεξεργασία γάλακτος, επεξεργασία οίνου, επεξεργασία αγροτικών προϊόντων πρώτες ύλες ζαχαροπλαστικής και παραγωγή ζαχαρωδών, επεξεργασία αλιευµάτων, παραγωγή αναψυκτικών, επεξεργασία σιτηρών αρτοποιία, επεξεργασία ελαιολάδου. 2. Οι παραπάνω επιχειρήσεις απαιτούν σε ποσοστό περίπου [85%] «πολύ» έως «πάρα πολύ» εξειδικευµένα στελέχη και µάλιστα στους τοµείς: Τεχνολογίας ποιοτικού ελέγχου, συσκευασίας τροφίµων, τεχνολογία γάλακτος, χρήση Η/Υ, συσκευασίας ποτών και τεχνολογία ελέγχου ποτών, Τεχνολογίας επεξεργασίας κρέατος κ.λ.π. 3. Η εξεύρεση από τις παραπάνω επιχειρήσεις των κατάλληλων στελεχών είναι «δύσκολη» έως «πολύ δύσκολη» σε ποσοστό [72,5%]. 4. Στο µεγαλύτερο ποσοστό [82,5%] των επιχειρήσεων οι προσλήψεις γίνονται µέσω αγγελιών, αλλά και µέσω προσωπικών γνωριµιών σε ένα εξίσου µεγάλο ποσοστό [67,5%] και µέσω ΟΑΕ σε ποσοστό [32,5%]. 5. Οι εξειδικευµένες γνώσεις σε ποσοστό [75%], η επαγγελµατική προϋπηρεσία, σε ποσοστό [70%], %], Η ηλικία κάτω των τριάντα ετών σε ποσοστό [12,5%], η κατοχή µεταπτυχιακού σε συνδυασµό και µε τις εξειδικευµένες γνώσεις σε ποσοστό [10%], Η ηλικία κάτω των τριάντα ετών σε ποσοστό [12,5%] και η προσωπικότητα σε ποσοστό [12,5%] είναι µερικά από τα προσόντα ενός υποψηφίου στελέχους που θα ληφθούν υπόψη, προκειµένου να προσληφθεί από µια επιχείρηση. Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 39
6. Οι µισές περίπου επιχειρήσεις [51%] πιστεύουν ότι οι απόφοιτοι των Πανεπιστηµίων και των ΤΕΙ δεν καταρτίζονται σωστά, ώστε να ανταποκριθούν στις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Οι κυριότερες αιτίες είναι: Η έλλειψη επαφής εκπαιδευτικών ιδρυµάτων µε τις επιχειρήσεις, η µικρή προσέγγιση στις απαιτήσεις των επιχειρήσεων, η διδασκαλία µαθηµάτων που δεν έχουν εφαρµογή στην πράξη, η έλλειψη διδασκαλίας στα ιδρύµατα σύγχρονων εξειδικευµένων µαθηµάτων. 7. Από τις επιχειρήσεις που έλαβαν µέρος στην έρευνα πολλές δηλώνουν ότι µπορούν να απασχολήσουν 1 2 σπουδαστές κατά την διάρκεια της πρακτικής τους άσκησης στο άµεσο µέλλον. 8. Οι µελλοντικές ανάγκες των επιχειρήσεων σε εξειδικευµένα στελέχη προβλέπεται να αυξηθούν «πολύ» έως «πάρα πολύ» σε ποσοστό [69,5% ]. Αυτές θα είναι σε υπεύθυνους ποιοτικού ελέγχου [35%], σε στελέχη παραγωγής [25%], και σε Υπεύθυνους προώθησης προϊόντων [25%]. 9. Ως θετική κρίνεται η συµβολή του Γραφείου ιασύνδεσης του παραρτήµατος Καρδίτσας στην εξεύρεση εξειδικευµένων στελεχών για τις ανάγκες των επιχειρήσεων. Θα πρέπει να δώσει ιδιαίτερο βάρος στην τακτική επαφή του τµήµατος µε τις επιχειρήσεις του κλάδου Τεχνολογίας Τροφίµων και να παρέχει έγκαιρη και υπεύθυνη πληροφόρηση για τις θέσεις εργασίας στους πτυχιούχους του τµήµατος. Με βάση τα αποτελέσµατα και συµπεράσµατα της µελέτης της δυνητικής απασχόλησης των αποφοίτων του τµήµατος Τεχνολογίας Τροφίµων θα µπορούσαν να διατυπωθούν οι παρακάτω προτάσεις. Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 40
1. Η έρευνα απασχόλησης των αποφοίτων θα πρέπει να είναι διαρκής, ώστε να αποτυπώνεται ανά πάσα χρονική στιγµή η υφιστάµενη κατάσταση της αγοράς εργασίας για να µπορεί το Τµήµα και το Γραφείο ιασύνδεσης να παίρνουν έγκαιρα τα κατάλληλα µέτρα µεγιστοποίησης του αποτελέσµατος της απασχόλησης. 2. Θα πρέπει να ενηµερώνονται διαρκώς οι βάσεις δεδοµένων µε νέες επιχειρήσεις και φορείς και να µπορούν οι απόφοιτοι να έχουν πρόσβαση σε αυτές. Ή ακόµα καλύτερα µια οποιαδήποτε νέα αίτηση εκδήλωσης ενδιαφέροντος από τις επιχειρήσεις για προσφορά εργασίας να διαχέεται ως πληροφορία µε ηλεκτρονικό τρόπο (e-mail) σε όλους τους αποδέκτες αποφοίτους. 3. Το Τµήµα Τεχνολογίας Τροφίµων θα πρέπει να επενδύει και να προσπαθεί διαρκώς για την παροχή ουσιαστικής και ποιοτικής τεχνολογικής γνώσης στους σπουδαστές του, ώστε να εκπληρώσει το όραµα και την αποστολή του και στην προσπάθειά του αυτή να έχει τη συµπαράσταση από το Γραφείο ιασύνδεσης. 4. Η αγορά εργασίας µε την εκπαίδευση θα πρέπει να αποκτήσουν ακόµα πιο στενή σχέση και να αντλούν πολύτιµα εφόδια και αµοιβαία στήριξη για την επίτευξη του κοινού στόχου, δηλαδή τη βελτίωση της οικονοµίας της χώρας µέσα από στήριξη των επιχειρήσεων, και οργανισµών που έχουν άµεση σχέση µε τη διαχείριση και προστασία του περιβάλλοντος. 5. Οι σπουδαστές Τεχνολόγοι Τροφίµων θα πρέπει κατά τη διάρκεια των σπουδών τους να εκδηλώνουν έµπρακτα το ενδιαφέρον τους για απόκτηση νέας γνώσης σε σύγχρονους τοµείς της επιστήµης της τεχνολογίας Τροφίµων, µέσα από την καταβολή µεγαλύτερης προσπάθειας και κατά την παρακολούθηση των µαθηµάτων τους, Γραφείο ιασύνδεσης Παραρτήµατος Καρδίτσας ΤΕΙ Λάρισας 41