Ανθρωπιστικές Κοινωνικές και Θετικές Φυσικές Επιστήμες: παράλληλοι κόσμοι ή ενότητα των επιστημών;

Δημήτρης Κ. Μαυροσκούφης Καθηγητής Διδακτικής Μεθοδολογίας και Ιστορίας της Εκπαίδευσης Τμήμα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής Α.Π.Θ. Κοσμήτορας Φιλοσοφικής Σχολής Ανθρωπιστικές Κοινωνικές και Θετικές Φυσικές Επιστήμες: παράλληλοι κόσμοι ή ενότητα των επιστημών; Νοέμβριος 2016 1

Ανθρωπιστικές και θετικές επιστήμες Νοέμβριος 2016 2

Οι ανθρωπιστικές επιστήμες Νοέμβριος 2016 3

Οι θετικές επιστήμες Νοέμβριος 2016 4

1. Εισαγωγή: Τι είναι επιστήμη; Πλάτων θεωρία των ιδεών και της ψυχής Αριστοτέλης καθολικότητα της γνώσης, όπως αυτή προκύπτει μέσα από τα καθέκαστα σε συσχέτιση με τη θεωρία Επιστήμη οργανωμένο σώμα της εξακριβωμένης και τεκμηριωμένης με λογικά επιχειρήματα γνώσης Επιστημονική επανάσταση 16 ου 17 ου αιώνα Richard Feynman διάκριση επιστήμης επιστημονικής διαδικασίας Νοέμβριος 2016 5

Πόλεμος μεταξύ των επιστημών; Νοέμβριος 2016 6

2. Επιστημονικοί κάδοι και επιστημονικός δυϊσμός Αμφισβήτηση ανθρωπιστικών επιστημών επιστημονικός δυισμός (π.χ. λογικός θετικισμός) # Wilhelm Dilthey Ανθρωπιστικές επιστήμες κατανόηση όχι εξήγηση Charles Percy Snow, The Two Cultures and the Scientific Revolution (1959) οι λόγιοι και οι διανοούμενοι, οι απόφοιτοι ανθρωπιστικών σχολών, αδυνατούν να αντιληφθούν την αξία των θετικών φυσικών επιστημών και να υποστηρίξουν την ανάπτυξή τους και τον εκσυγχρονισμό του εκπαιδευτικού συστήματος Διαμάχη πόλεμος μεταξύ των επιστημών Θετικές πλευρές της διαμάχης «Τρίτη κουλτούρα» Υποστήριξη της ενότητας των επιστημών μέσα από τις διαφορές τους Νοέμβριος 2016 7

Οι δύο κουλτούρες Νοέμβριος 2016 8

Οι δύο κουλτούρες και ο C. P. Snow Νοέμβριος 2016 9

Οι δύο κουλτούρες Νοέμβριος 2016 10

Ο διανοούμενος Νοέμβριος 2016 11

Ο διανοούμενος Νοέμβριος 2016 12

Ο επιστήμονας Νοέμβριος 2016 13

Ο επιστήμονας Νοέμβριος 2016 14

3. Επιπτώσεις της διαμάχης στα Πανεπιστήμια Απήχηση των θέσεων του P. C. Snow Sputnik Shock Ανάπτυξη θετικών φυσικών επιστημών, αναμόρφωση εκπαιδευτικών συστημάτων, αλλαγές και σε πανεπιστήμια των ΗΠΑ M. Thatcher και R. Reagan ριζικές αλλαγές και στην τριτοβάθμια εκπαίδευση Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου GATS (General Agreement on Trade in Services) Κυριαρχία ιδεολογίας της αγοράς ενίσχυση της αμφισβήτησης των ανθρωπιστικών επιστημών και δραματικές αλλαγές στα πανεπιστήμια = «θρησκεία της χρησιμότητας» Αντιδράσεις για την απαξίωση των ανθρωπιστικών επιστημών Νοέμβριος 2016 15

Ο δρόμος του χρήματος Νοέμβριος 2016 16

Οι επιπτώσεις στις ανθρωπιστικές σπουδές Νοέμβριος 2016 19

Οι επιπτώσεις στις ανθρωπιστικές σπουδές Νοέμβριος 2016 20

Οι πτυχιούχοι των ανθρωπιστικών επιστημών Νοέμβριος 2016 21

Η υποστήριξη των ανθρωπιστικών επιστημών Νοέμβριος 2016 22

4. Συνηγορία για την καθολικότητα της επιστήμης Βασικές παραδοχές: 1) Η φύση δεν μπορεί να κατανοηθεί απολύτως 2) Τα φαινόμενα περιγράφονται όχι με την καθημερινή γλώσσα, αλλά μέσω μαθηματικών μοντέλων 3) Οι ανθρωπιστικές επιστήμες δεν μπορούν να αγνοήσουν τις θετικές φυσικές 4) Οι θετικές φυσικές επιστήμες δεν μπορούν να αγνοήσουν τις ανθρωπιστικές κοινωνικές 5) Η μονομέρεια είναι απορριπτέα Οι θέσεις του Immanuel Wallerstein Η προσφορά των ανθρωπιστικών επιστημών στο σημερινό άνθρωπο Έμφαση στην παραγωγική διάσταση των ανθρωπιστικών επιστημών Όλοι οι επιστήμονες είναι ίδιοι, αν και διαφορετικοί Το πλήρες πανεπιστήμιο Νοέμβριος 2016 23

Φυσικές και ανθρωπιστικές επιστήμες Νοέμβριος 2016 24

Ίδιοι, αλλά διαφορετικοί Νοέμβριος 2016 27

Η έλλειψη επικοινωνίας και το μέλλον του πανεπιστημίου Νοέμβριος 2016 28

If you don t like the past, change it William Burton Νοέμβριος 2016 29

Or, keep burying your head in the sand Νοέμβριος 2016 30

Ευρύτητα αντίληψης και ενδιαφερόντων Νοέμβριος 2016 31

Ευρύτητα αντίληψης και ενδιαφερόντων Νοέμβριος 2016 32