Τράπεζα θεμάτων Αρχαία Κατεύθυνσης Β Λυκείου GI_V_AEGP_0_17136 Β. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Β. 1. Έτσι μοιράστηκα με τον αδερφό μου (την πατρική περιουσία) ώστε να παραδέχεται εκείνος ότι πήρε μεγαλύτερο μέρος συγκριτικά μ εμένα, από την πατρική περιουσία, και σε όλους τους άλλους ανεξαιρέτως έτσι έχω συμπεριφερθεί στη ζωή μου ώστε ποτέ μέχρι τώρα να μην υπάρξει κανένα παράπονο ανάμεσα σε εμένα και κανέναν άλλο. Και τις ιδιωτικές μου υποθέσεις (ή τα θέματα του ιδιωτικού μου βίου) έτσι έχω διευθύνει σχετικά με τη δημόσια ζωή μου νομίζω ότι είναι για μένα πολύ μεγάλη απόδειξη της δικής μου τιμιότητας, ότι όσοι από τους νεώτερους
συμβαίνει να χάνουν τον καιρό τους σε ζάρια ή σε γλέντια ή σε τέτοιου είδους ασωτίες θα δείτε ότι όλοι αυτοί είναι εχθροί μου και ότι διαδίδουν πάρα πολλές ψευδείς φήμες για μένα και λένε (πάρα πολλά) ψέματα. Β. 2. «Χειροτονία» είναι η ανάταση της χειρός, στις ψηφοφορίες των Αθηναίων μετά τις αγορεύσεις προκειμένου να αποφασιστεί αν θα γίνει μια πρόταση δεκτή ή όχι στην Εκκλησία του δήμου. «κλεψύδρα» είναι ένα υδραυλικό χρονόμετρο που περιόριζε το χρόνο των αγορεύσεων. Οι «λογογράφοι» ήσαν έμπειροι δικανικοί ρήτορες που, με το αζημίωτο φυσικά, έγραφαν τα κείμενα των λόγων τα οποία ήσαν υποχρεωμένοι οι διάδικοι να αποστηθίσουν και να απαγγείλουν στο δικαστήριο. Αυτό συνέβαινε επειδή ο νόμος όριζε ότι οι διάδικοι ήσαν υποχρεωμένοι να αγορεύουν αυτοπροσώπως και, αν υπήρχε συνήγορος, να δευτερολογεί. Οι λογογράφοι έπρεπε να γνωρίζουν όχι μόνον τους νόμους, αλλά και την ψυχολογία των λαϊκών δικαστών, ώστε να τους επηρεάζουν προς το συμφέρον των πελατών τους, επειδή οι «Ἡλιασταί», όπως τους περιγράφει και ο Αριστοφάνης στους «Σφῆκες», ήσαν απλοϊκοί Αθηναίοι πολίτες χωρίς νομική πείρα και δικαστική συνείδηση. Β. 3. Ήθος λέγοντος Ο Μαντίθεος στην παράγραφο 10 εκθέτει τη στάση του απέναντι στους συμπολίτες του για να δείξει ότι ήταν σωστός στις σχέσεις του όχι μόνο με τους οικείους του αλλά και με τους άλλους. Υποστηρίζει ότι ποτέ δεν πείραξε και δεν είχε διαφορές με κανέναν, ότι κανένας δεν παραπονέθηκε εις βάρος του «καὶ πρὸς τοὺς ἄλλους ἅπαντας οὕτως βεβίωκα ὥστε μηδεπώποτέ μοι μηδὲ πρὸς ἕνα μηδὲν ἔγκλημα γενέσθαι». Έτσι και σε αυτούς υπήρξε άψογος και κόσμιος γιατί προφανώς τον διέκρινε η κοινωνική συνείδηση και ήταν φιλήσυχος και υπεύθυνος καθώς σεβόταν την προσωπικότητα του κάθε ατόμου. Είναι ανώτερος άνθρωπος και πολίτης. Με την παράγραφο 12 ο Μαντίθεος δηλώνει ότι θα μιλήσει για τη συμπεριφορά του στα κοινά, γιατί αυτό απαιτεί η δοκιμασία. Άλλωστε ξέρει ότι αυτά είναι σπουδαιότερα και βαρύνουν περισσότερο την επικύρωση της εκλογής του. παρουσιάζεται ενάρετος, κόσμιος, εγκρατής με υγιείς αρχές και ηθικές αντιστάσεις
απέναντι σε κάθε είδους ασωτία. Έχει πέσει θύμα της κακοήθειας των αργόσχολων που σύχναζαν σε κακόφημα μέρη (κυβευτήρια, καπηλειά) και δεν ανέχονταν τον ανεπίληπτο χαρακτήρα του. Ο Μαντίθεος δηλώνει ότι είναι έντιμος, αξιοπρεπής, ηθικός και δεν έχει καμία σχέση με τους νέους της εποχής του που συχνάζουν σε καπηλειά και κυβευτήρια. Οι παρέες του ήταν κόσμιες σε αντίθεση με πολλούς νέους της εποχής του που έχαναν τον χρόνο τους σε ακόλαστες συνήθειες. Ο ίδιος αποδίδει στον εαυτό του την αρετή της επιείκειας, δηλαδή της πραότητας και της κοσμιότητας του χαρακτήρα, θυμίζοντάς μας τη φράση που είχε αναφέρει στο προοίμιο, στην παράγραφο 3 «καὶ περί τὰ ἂλλα μετρίως βεβιωκώς». Η συμπεριφορά του Μαντίθεου στη δημόσια ζωή γίνεται πιο κατανοητή αν την συγκρίνουμε με τον τρόπο ζωής των αντιπάλων του. Αυτοί διασκεδάζουν σε κακόφημα μέρη, παίζοντας ζάρια (κύβους), πίνοντας ποτά (πότους) ή κάνοντας παρέα με κοινές γυναίκες (ἀκολασίαι). Οι άνθρωποι που σύχναζαν σε αυτά τα κακόφημα μέρη συνήθιζαν να διασπείρουν ψευδείς και συκοφαντικές πληροφορίες εις βάρος έντιμων πολιτών. Ήθος κατηγόρων Οι κατήγοροι του ομιλητή είναι άνθρωποι είναι άνθρωποι κατώτερου ήθους. Έμμεσα οι κατήγοροι εντάσσονται από το Μαντίθεο σε εκείνους τους Αθηναίους που είναι αργόσχολοι, κακόβουλοι, ανυπόληπτοι και ανήθικοι. Είναι μυθοπλάστες και ψευδολόγοι διότι συκοφαντούν τους τίμιους πολίτες που δεν έχουν τις κακίες τους. Αυτός είναι και ο λόγος που συκοφαντούν το Μαντίθεο, ο φθόνος γι αυτόν επειδή δεν τους μοιάζει, τους κάνει να στρέφονται εναντίον του. Έτσι ο Μαντίθεος πριοδιαθέτει τους βουλευτές ευμενώς για το πρόσωπό του και δυσμενώς για τους κατηγόρους του. Β. 4. Ο Μαντίθεος έχει ήδη αναφέρει στις προηγούμενες παραγράφους τα επιχειρήματα για να αντικρούσει την κατηγορία ότι υπηρέτησε ως ιππέας και στις παραγράφους 9 και 10 δηλώνει πως όσα ήδη είπε είναι αρκετά για την ανασκευή της κατηγορίας και θεωρεί περιττό να μιλήσει περαιτέρω γι αυτό το θέμα. Θεωρεί όμως αναγκαίο να αναφερθεί σε όλο του το βίο, ιδιωτικό και δημόσιο και να παρουσιάσει την υποδειγματική συμπεριφορά του. Ο Μαντίθεος παραθέτει λεπτομερώς οικονομικά στοιχεία που αφορούν τη σχέση του προς τα μέλη της οικογένειάς του. Συγκεκριμένα, ο μακροχρόνιος Πελοποννησιακός πόλεμος και ιδιαίτερα η καταστροφή των Αθηναίων στους Αιγός Ποταμούς είχαν πολύ άσχημες επιπτώσεις στην οικονομική ζωή της Αθήνας και κατ επέκταση των πολιτών. Επειδή οι άνθρωποι πολεμούσαν για μεγάλο χρονικό διάστημα, οι επιζώντες γίνονταν όλο και πιο φτωχοί και το εμπόριο αντιμετώπιζε μεγάλη κρίση και επιπλέον λόγω των εκστρατειών αναγκάζονταν να εγκαταλείψουν
τις εργασίες τους. Οι εκτεταμένες καταστροφές της πόλης σε έμψυχο και άψυχο υλικό που προκάλεσε ο Πελοποννησιακός πόλεμος προκάλεσαν σοβαρότατες επιπτώσεις στις εμπορικές επιχειρήσεις του πατέρα του Μαντιθέου. Για αυτό δεν κληρονόμησε μεγάλη πατρική περιουσία αλλά πολλές ευθύνες ως πρωτότοκος γιος πολυμελούς οικογένειας και προστάτης αυτής μετά το θάνατο του πατέρα του. παρά όμως την κακή του οικονομική κατάσταση, μετά το θάνατο του πατέρα του, ο Μαντίθεος πάντρεψε τις δυο αδερφές του δίνοντας προίκα 30 μνων, αρκετά καλή σε σχέση με την περιουσία που κληρονόμησε. Μια συνήθης προίκα ανερχόταν στο ποσό των 30-40 μνων. Οι πλούσιοι έδιναν συνήθως προίκα 1 τάλαντο. Ο Μαντίθεος δεν αναφέρει τυχαία το ποσόν. Μάλλον θέλει να δείξει ότι παρά τις ατυχίες στον οικονομικό τομέα ήταν σε θέση να ζήσει αξιοπρεπώς αλλά και να δείξει το ενδιαφέρον του και τη φροντίδα του για τις αδερφές του. Επίσης η παραχώρηση μεγαλύτερου μεριδίου στο μικρότερο αδερφό αποκαλύπτει τη γενναιοδωρία του και την ανωτερότητά του ως προς το χρήμα. Έτσι παρουσιάζεται στοργικός αδερφός, έντιμος και αφιλοκερδής, γεγονός που βέβαια θα επιδοκίμαζαν οι βουλευτές. Ο Μαντίθεος θεωρεί ότι πρέπει να τονίσει ότι έχει καλές σχέσεις με την οικογένεια του, οι οποίες διέπονται από αγάπη, ενδιαφέρον και φροντίδα, ώστε να ενισχύσει τη θετική εικόνα του στους δικαστές. Θα φανεί ηθικός και σωστός στην προσωπική του ζωή. Η αρμονική οικογενειακή ζωή σίγουρα εκτιμάται θετικά και αποτελεί χαρακτηριστικό ενάρετων και ηθικών ανθρώπων. Αυτό θα αποτελέσει εγγύηση και απόδειξη ότι θα είναι ηθικός και σωστός και στις άλλες εκδηλώσεις της ζωής του. Β. 5.α. καταλειφθείσης, πόλεως, βεβίωκα, τυγχάνουσι, ὄψεσθέ
Β. 5.β. 1-β, 2-δ, 3-α, 4-ε. 5-γ Επιμέλεια: Καραμούζη Παπαδημητρίου Κατερίνα