Συγγραφείς Πρόλογος Καθηγήτριας Θ. Καλλινικάκη Πρόλογος Καθηγητή Δ. Πλουμπίδη Πρόλογος Επιμελητών x xv xix xxi ΕΝΟΤΗΤΑ Α ΟΙ ΡΙΖΕΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ Η ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΤΗΣ ΠΟΡΕΙΑ ΣΤΗΝ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ Η ιστορία της κοινωνικής εργασίας στον διεθνή χώρο και την Ελλάδα [Δ. Κριτσωτάκη, Κ. Κουντή-Χρονοπούλου] Η πορεία της κοινωνικής εργασίας στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Κέρκυρας [Σ. Δημητρακοπούλου] Η ιστορική διαδρομή της κοινωνικής εργασίας στο Δρομοκαΐτειο Νοσοκομείο [Σ. Μακρίδου, Θ. Ζαχαρής, Π. Σκεύη] Η εξέλιξη της κοινωνικής εργασίας στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής [Α. Χριστοδουλοπούλου, Μ. Καψοπούλου, Β. Λιβάνιος] Η κοινωνική εργασία στο Αιγινήτειο Νοσοκομείο: 0 χρόνια διαδρομή [Κ. Κουντή-Χρονοπούλου, Β. Λέκκα] Κοινωνική εργασία και ψυχική υγεία στην Κύπρο: Δυο ξεχωριστοί δρόμοι [Σ. Πάρλαλης] v
ΕΝΟΤΗΤΑ B ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Η σημασία του χαρακτήρα της κοινωνικής πολιτικής για την ψυχική υγεία [Ο. Στασινοπούλου] Η κοινωνική εργασία στον χώρο της υγείας [Β. Καραγκούνης] Οι κοινωνικές ανισότητες στην υγεία [Χ. Δημητρακάκη, Χ. Ασημόπουλος, Γ. Τούντας] Η συνηγορία στον χώρο της ψυχικής υγείας 8 [B. Καραγκούνης] Ο εθελοντισμός στην ψυχική υγεία: «απλήρωτη» εργασία ή αξιόπιστο μέσο φροντίδας; 0 [Μ. Τζεδάκη, Α. Υφαντή] ΕΝΟΤΗΤΑ Γ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΒΑΣΗ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Το θεωρητικό πλαίσιο της κοινωνικής εργασίας στην ψυχική υγεία [Μ. Δημοπούλου-Λαγωνίκα] Η ριζοσπαστική κοινωνική εργασία στον χώρο της ψυχικής υγείας 9 [Β. Ιωακειμίδης] Κοινωνική εργασία με ομάδες στον τομέα της ψυχικής υγείας [M. Γαζεριάν-Μαρντικιάν] Κλινική κοινωνική εργασία [Γ. Καρπέτης] Μεθοδολογία κλινικής κοινωνικής εργασίας: Βασικά μοντέλα παρέμβασης 0 [Μ. Δημοπούλου-Λαγωνίκα] Η έρευνα στην κλινική κοινωνική εργασία 9 [Θ. Καλλινικάκη] vi
ΕΝΟΤΗΤΑ Δ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ 0 Η θεραπευτική σχέση 08 [Ο. Βερικάκη, Α. Μπατιστάτου] Ψυχοκοινωνική εκτίμηση κοινωνικό ιστορικό [Μ. Τριγώνη, Φ. Τσέλου, Ε. Παπαζόγλου] Εκτίμηση προβλημάτων κοινωνικής λειτουργικότητας σε ανθρώπους με προβλήματα ψυχικής υγείας [Α. Βεργέτη, Α. Παχή] Η κοινωνική εργασία στην ψυχική υγεία παιδιών και εφήβων 9 [Χ. Ασημόπουλος] Κοινωνική εργασία στις ουσιοεξαρτήσεις 0 [Χ. Πουλόπουλος] Κοινοτική ψυχιατρική και κοινωνική εργασία 9 [Μ. Μαδιανός, Τ. Αλεξίου] Ψυχοκοινωνική αποκατάσταση ατόμων με ψυχικές διαταραχές [Μ. Τζεδάκη, Μ. Παπαγαθαγγέλου] ΕΝΟΤΗΤΑ E Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ 9 Πρώιμη αντιμετώπιση ειδικών αναπτυξιακών διαταραχών: Η εμπειρία μιας κοινοτικής υπηρεσίας ψυχικής υγείας 9 [Ν. Χαβελέ, Ε. Κασωτάκη, Ε. Σακαδάκη] Προφίλ οικογενειών παιδιών με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας. Μοντέλα παρέμβασης στην οικογένεια 0 [Ε. Σακαδάκη, Ε. Κασσωτάκη, Ν. Χαβελέ] Κλινική κοινωνική εργασία συστημικής προσέγγισης σε οικογένεια εφήβου με γονέα που πάσχει από ψύχωση 08 [Ε. Φωκά, Θ. Τρακάκη] Άσκηση γονεϊκού ρόλου σε μητέρες με διπολική διαταραχή: Ζητήματα γονεϊκής μέριμνας [Α. Κουρέτα, Χ. Ανομίτρη, Μ. Βρούβα] vii
8 9 Αυτοοργάνωση αυτοδιαχείριση των ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας και των οικογενειών τους [Μ. Μέντης, Γ. Λυγγερίδης, Κ. Κοντονή] Ψυχοεκπαίδευση στην οικογένεια ατόμων με σχιζοφρένεια και διπολική διαταραχή 9 [Μ. Οικονόμου, Μ. Τζεδάκη] Ψυχοκοινωνικές παρεμβάσεις σε οικογένειες χρηστών ουσιών [Ο. Σάββα, Ε. Τζωρτζάκη, Π. Παπαβασιλείου] Ψυχοκοινωνικές παρεμβάσεις σε οικογένειες ατόμων με διαταραχές πρόσληψης τροφής [Β. Πολύζου, Δ. Καραπαύλου] Το ψυχικό τραύμα και η έκφρασή του στο οικογενειακό πλαίσιο [Σ. Μαρτινάκη, Α. Παπαϊωάννου] ΕΝΟΤΗΤΑ ΣΤ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ viii 8 Σχολικός εκφοβισμός και ψυχική υγεία: Αιτιολογικοί παράγοντες και επιπτώσεις, πρόληψη και αντιμετώπιση [Χ. Ασημόπουλος, Α. Χατζηπέμου, Μ. Ακαλέστου] Η κοινωνική εργασία στο Ψυχιατρικό Τμήμα Γενικού Νοσοκομείου 8 [Φ. Ζαχαριάδη, Γ. Λαζάρου, Μ. Γκερέκου] Ψυχοκοινωνικές παρεμβάσεις σε ανήλικες εγκύους 9 [Μ. Ντζεβελέκα] Γυναικολογικός καρκίνος: Ψυχοσωματικές προεκτάσεις 98 [Α. Ζωηρού] Η κλινική κοινωνική εργασία με ενήλικες αλλοδαπούς με ψυχιατρικά προβλήματα 0 [Κ. Σκλάβου, Β. Θεοδώρου] Πρώιμη παρέμβαση στις ουσιοεξαρτήσεις 0 [Μ. Σφηκάκη, Α. Γεωργαντά, Κ. Μαρκάκη] Η κοινωνική εργασία στην Ψυχογηριατρική Τηλεψυχoγηριατρική [Μ. Πασσά, Μ. Αλεξάκη, Α. Πολίτης] Ψυχοκοινωνικές παρεμβάσεις σε ηλικιωμένους ασθενείς με κατάθλιψη 9 [Μ. Πασσά, Δ. Κιοσσές, Α. Πολίτης]
ΕΝΟΤΗΤΑ Z Η ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Βιοψυχοκοινωνικό πρότυπο [Ι. Ζέρβας, Α. Χατζημανώλης, Α. Πεχλιβανίδης] Ψυχολογική αξιολόγηση 8 [Ε. Αναστασοπούλου, Γ. Λιαμάκη] Εργοθεραπευτική εκτίμηση [Ζ. Καλογεράκης, Ο. Πλυτζανοπούλου] Νοσηλευτική εκτίμηση [Π. Χονδράκη, Ε. Λεμπέση] Επαγγελματική εξουθένωση 0 [Ε. Τριανταφύλλου, Μ. Οικονόμου, Δ. Πλουμπίδης] Αντί Επιλόγου 8 [Μ. Τζεδάκη, Κ. Κουντή-Χρονοπούλου, Μ. Πασσά] ix