Χρηματοδοτικό Εργαλείο JESSICA

Χρηματοδοτικό Εργαλείο JESSICA Ηπείρου Παρουσίαση Ταμείου Αστικής Ανάπτυξης Ηπείρου Ιωάννινα, Απρίλιος 2012

Agenda Περιγραφή εργαλείου JESSICA, χαρακτηριστικά και οφέλη Επιλεξιμότητα έργων και Ολοκληρωμένα Σχέδια Αστικής Ανάπτυξης Προϋπολογισμός ΤΑΑ, όροι δανεισμού και βήματα υλοποίησης Nikos Samouris Manager Τομέας Περιφερειακής Ανάπτυξης Επενδυτική Τράπεζα Ελλάδος Marfin Egnatia, 24, Kifisias str. 15125 Marousi Athens Greece T (direct) +30 210 8173971 F +30 210 6853546 E nsamouris@ibg.gr W www.ibg.gr Spiros Papadatos CEO IBG Management S.A. Marfin Popular Bank Group, 10, Kifisias str. 15125 Marousi Athens Greece T (direct) +30 210 8171963 F +30 210 8171953 E spapadatos@ibg.gr W www.ibg.gr Apostolos Papadopoulos Partner Advisory, Government & Infrastructure Advisory Grant Thornton Greece, 56, Zefirou str. 17564 Palaio Faliro Athens Greece T (direct) +30 210 7280 550 T (mobile) +30 6944 334 738 T (office) +30 210 7280 000 F +30 210 7292 186 E apostolos.papadopoulos@gr.gt.com W www.grant-thornton.gr 2

Agenda Περιγραφή εργαλείου JESSICA, χαρακτηριστικά και οφέλη Επιλεξιμότητα έργων και Ολοκληρωμένα Σχέδια Αστικής Ανάπτυξης Προϋπολογισμός ΤΑΑ, όροι δανεισμού και βήματα υλοποίησης 3

Χρηματοδοτικό εργαλείο JESSICA Περιγραφή Η πρωτοβουλία JESSICA (ακρώνυμο των λέξεων Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas) αποτελεί ένα νέο χρηματοδοτικό εργαλείο της Ευρωπαικής Επιτροπής και της ΕΤΕπ σε συνεργασία με την Τράπεζα Ανάπτυξης του Συμβουλίου της Ευρώπης και τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης Στόχοι Καλύτερη και αποτελεσματικότερη χρήση των πόρων από τα ιαρθρωτικά Ταμεία μέσα από την υιοθέτηση ειδικά προσαρμοσμένων επιστρεπτέων μηχανισμών χρηματοδότησης, δημιουργώντας ισχυρότερα κίνητρα για την υλοποίηση καλύτερων και βιώσιμων έργων Κινητοποίηση πρόσθετων πόρων για έργα αστικής ανάπτυξης και έργα Σ ΙΤ με επίκεντρο τη βιωσιμότητά τους και την ανακύκλωση των πόρων Αξιοποίηση εμπειρίας διεθνών χρηματοοικονομικών οργανισμών, όπως η ΕΤΕπ Χαρακτηριστικά Τα Κράτη Μέλη χρησιμοποιούν μέρος των πόρων των διαρθρωτικών ταμείων για επενδύσεις επιστρεπτέας χρηματοδότησης σε έργα αστικής ανάπλασης εν πρόκειται, δηλαδή, για μια διαφορετική πηγή χρηματοδότησης αλλά για έναν νέο τρόπο αξιοποίησης των πόρων των ιαρθρωτικών Ταμείων με κύριο χαρακτηριστικό του την ανταποδοτικότητα των κεφαλαίων 4

ομή υλοποίησης JESSICA και Ταμεία Αστικής Ανάπτυξης Ο πυρήνας λειτουργίας της πρωτοβουλίας JESSICA είναι τα Ταμεία Αστικής Ανάπτυξης (ΤΑΑ, Urban Development Funds - UDF) Τα ΤΑΑ προσελκύοντας και ιδιωτικά κεφάλαια θα παρέχουν χρηματοδότηση (είτε μέσω δανεισμού είτε μέσω ιδίων κεφαλαίων) στην ανάπτυξη έργων αστικής ανάπτυξης που θα πραγματοποιηθούν από τον ιδιωτικό ή τον δημόσιο τομέα καθώς και μέσω συμπράξεων δημόσιου-ιδιωτικού τομέα Στο ΤΑΑ θα εκπροσωπούνται η ΕΤΕπ και η ιαχειριστική Αρχή 5

Χαρακτηριστικά εργαλείου JESSICA Ανακύκλωση των πόρων Μέσω των πόρων του JESSICA που θα επενδύονται από τα ΤΑΑ σε επιλέξιμα έργα αστικής ανάπλασης, παρέχεται η δυνατότητα επιστροφής στις ιαχειριστικές Αρχές των εσόδων που θα πραγματοποιούνται, με σκοπό την επανεπένδυση αυτών σε νέα μελλοντικά έργα Ευελιξία Μέσω του εργαλείου JESSICA παρέχεται η δυνατότητα χρηματοδότησης ενός μεγάλου φάσματος επιλεξιμότητας δαπανών καθώς και αξιοποίησης των διαθέσιμων αυτών πόρων, τόσο υπό μορφή δανείων όσο και υπό μορφή ιδίων κεφαλαίων Μόχλευση Κεφαλαίων Ένα βασικό χαρακτηριστικό του εργαλείου JESSICA είναι η δυνατότητα προσέλκυσης κεφαλαίων από τον ιδιωτικό τομέα, η οποία θα αυξήσει τους διαθέσιμους πόρους για τη χρηματοδότηση των έργων 6

Οφέλη εργαλείου JESSICA Προώθηση επενδύσεων Μέσω του χρηματοδοτικού εργαλείου JESSICA θα χρηματοδοτηθούν έργα αστικής ανάπλασης, τα οποία θα αναμορφώσουν το αστικό ιστό και θα ενισχύσουν το επίπεδο επενδύσεων όλων των περιφερειών Ενίσχυση κοινωνικής συνοχής Η προώθηση των αστικών επενδύσεων μέσω του JESSICA θα ενισχύσει την απασχόληση, το εισόδημα και εν τέλει την κοινωνική συνοχή των υπό εξέταση περιοχών Ανάπτυξη τεχνογνωσίας Οι ημόσιοι Φορείς (Περιφέρειες, Πόλεις, ιαχειριστικές Αρχές) θα έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν τη συσσωρευμένη γνώση και εμπειρία τόσο του τραπεζικού συστήματος όσο και των λοιπών ιδιωτικών φορέων στην αξιολόγηση και χρηματοδότηση αναπτυξιακών έργων 7

Χρονική εξέλιξη εργαλείου JESSICA-TAA ς Ηπείρου 8

Η Σύσταση του ΤΑΑ ως ξεχωριστό τμήμα στην Επενδυτική Τράπεζα Ελλάδος Η Επενδυτική Τράπεζα της Ελλάδος, στην οποία έχει συσταθεί ως ξεχωριστό τμήμα το ΤΑΑ για την Ηπείρου, θα προσφέρει: 9

Επιλεξιμότητα έργων Προϋποθέσεις Τα επιλέξιμα έργα είναι απαραίτητο: 1 Να ενσωματώνονται στον άξονα προτεραιότητας που χρηματοδοτεί το ΤΑΑ της ς Ηπείρου και να εξυπηρετούν την επενδυτική πολιτική του ΤΑΑ Να αποτελούν μέρος των «Ολοκληρωμένων και 2 Βιώσιμων Σχεδίων Αστικής Ανάπτυξης» Να είναι τεχνικά, χρηματοοικονομικά και νομικά 3 βιώσιμα και να βρίσκονται στη γεωγραφική περιοχή που χρηματοδοτεί το ΤΑΑ ιαδικασία ένταξης Τα ΤΑΑ θα εφαρμόσουν τις απαραίτητες διαδικασίες δημοσιότητας και θα καλούν τους δυνητικούς δικαιούχους να υποβάλλουν τις προτάσεις τους Οι ενδιαφερόμενοι φορείς θα υποβάλλουν αιτήσεις χρηματοδότησης στα ΤΑΑ Αιτήσεις μπορούν να υποβάλλουν ημόσιοι ή Ιδιωτικοί Φορείς ή σχήματα Σ ΙΤ με σκοπό την υλοποίηση αστικών έργων Τα έργα αυτά σε κάθε περίπτωση χρειάζεται να είναι ανταποδοτικά ώστε να έχουν τη δυνατότητα να επιστρέψουν τους επενδεδυμένους πόρους στο ΤΑΑ 11

Άξονας Προτεραιότητας ΤΑΑ Το ΤΑΑ στην Ηπείρου θα χρηματοδοτήσει έργα που εντάσσονται στον Άξονα Προτεραιότητας 6 «Αειφόρος Ανάπτυξη και Ποιότητα ζωής» του ΠΕΠ Θεσσαλίας- Στερεάς Ελλάδας- Ηπείρου Γενικοί στόχοι άξονα Προστασία του περιβάλλοντος Βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων Αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της περιοχής Εφαρμογή ολοκληρωμένων παρεμβάσεων για την αστική και αγροτική αναγέννηση Ειδικοί στόχοι άξονα Περιβαλλοντική προστασία και πρόληψης κινδύνων Ανάπτυξη πολιτιστικών υποδομών Τουριστική ανάπτυξη Βελτίωση των υποδομών εκπαίδευσης, υγείας και κοινωνικής φροντίδας Προώθηση ολοκληρωμένων προγραμμάτων ανάπτυξης 12

Κατηγορίες Πράξεων βάσει του Άξονα Προτεραιότητας 6 που δύναται να χρηματοδοτεί το ΤΑΑ Κωδικός Πράξη (44) Πλήρης ανάπτυξη περιβαλλοντικών υποδομών διαχείρισης αποβλήτων (45) Ορθολογική διαχείριση υδατικών πόρων (53) ιαχείριση κινδύνων (76) Ανάπτυξη πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας (79) Ολοκληρωμένη ανάπτυξη της Κοινωνικής Αλληλεγγύης (75) Βελτίωση της ποιότητας και της έντασης των επενδύσεων στον τομέα της εκπαίδευσης (59) Ενίσχυση πολιτιστικών υποδομών (61) Ολοκληρωμένα Σχέδια για την Αστική Αναγέννηση Η τελική επιλογή των κατηγοριών πράξεων θα προσδιοριστεί στην επενδυτική πολιτική 13

Επιλεξιμότητα δαπανών Τα ΤΑΑ υποχρεούνται να ακολουθήσουν τους κανόνες επιλεξιμότητας δαπανών που ισχύουν στην περίπτωση των ευρωπαϊκών διαρθρωτικών ταμείων Κανονισμοί Η επιλεξιμότητα δαπανών προσδιορίζεται στα άρθρα 48 έως 53 του Κανονισμού 1828/2006 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στα άρθρα 13 και 7 του Κανονισμού 1080/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου καθώς και των άρθρων 56 και 78 του Κανονισμού 1083/2006 Συμβουλίου, λαμβάνοντας υπόψη τις σχετικές τροποποιήσεις τους (Κανονισμοί υπ αριθ. 284/2009, 397/2009, 832/2010, 846/2009 απάνες Οι σχετικοί κανονισμοί προβλέπουν την επιλεξιμότητα των δαπανών και μεταξύ άλλων καθορίζουν το είδος της συνεισφοράς σε είδος, τα γενικά έξοδα, τα έξοδα αποσβέσεων καθώς και τον τρόπο δήλωσης των δαπανών Είναι χαρακτηριστικό ότι δεν είναι επιλέξιμες οι ακόλουθες δαπάνες: α) οι τόκοι επί χρεών β) η αγορά γαιών για ποσό που υπερβαίνει το 10% των συνολικών επιλέξιμων δαπανών γ) ο ανακτήσιμος φόρος προστιθέμενης αξίας 14

Βιωσιμότητα και απόδοση έργων Στόχος JESSICA Βασικός στόχος του JESSICA και προϋπόθεση χρηματοδότησης είναι να ενισχύσει έργα που σε συνθήκες αγοράς είναι οριακά βιώσιμα και όχι ιδιαιτέρως ελκυστικά για ιδιωτικές επενδύσεις Με τη χρήση όμως των ευνοϊκών όρων χρηματοδότησης από το JESSICA τα έργα είναι απαραίτητο να καθίστανται βιώσιμα χρηματοοικονομικά Παραδείγματα έργων: αστικές αναπλάσεις και υποδομές, αναπαλαίωση και εκμετάλλευση ιστορικών κτιρίων, ενίσχυση τουριστικού και πολιτιστικού προϊόντος, επενδύσεις σε δημόσια δίκτυα (π.χ. δίκτυο διαχείρισης απορριμμάτων) Χωρίς οικονομική και κοινωνική απόδοση Βιωσιμότητα έργων Χρηματοοικονομική βιωσιμότητα Αντικείμενο ιδιωτικού τομέα Χωρίς χρηματοοικονομική βιωσιμότητα υνητική περιοχή έργων Jessica Περιοχή επιχορηγήσεων Κοινωνικοοικονομική απόδοση Αντικείμενο δημοσίου τομέα 15

Ολοκληρωμένα και Βιώσιμα Σχέδια Αστικής Ανάπτυξης (ΟΣΑΑ) και JESSICA Ε να ΟΣΑΑ περιλαμβα νει ε να συ στημα αλληλε νδετων ενεργειω ν, που αποσκοπει στην επι τευξη μακροχρο νιας βελτιώσης των οικονομικω ν, υλικω ν, κοινωνικω ν και περιβαλλοντικω ν συνθηκω ν σεμιαπο λη Περιγραφή ΟΣΑΑ Το «κλειδι» της ο λης διαδικασιάς ει ναι η «ολοκλη ρωση», η τοι η αντιμετω πιση ο λων των πολιτικω ν, σχεδιών και προτα σεων ως ενο ς συνο λου αλληλοσυνδεο μενων στοιχειών Οι συνέργιες των στοιχειών ενός ΟΣΑΑ ει ναι τε τοιες ω στε το αποτε λεσμα του σχεδιόυ ως συνο λου να ει ναι μεγαλυ τερο απο το αθροιστικο αποτε λεσμα των επιμε ρους στοιχειών, εα ν αυτα υλοποιου νταν μεμονωμε να Οι ήμοι, που έχουν εκπονήσει ΟΣΑΑ, είναι: ΟΣΑΑ στην περιφέρεια Ηπείρου ήμος Άρτας ήμος Ηγουμενίτσας ήμος Ιωαννίνων ήμος Πρεβέζης 16

Βασικά έργα που έχουν ενταχθεί στα ΟΣΑΑ των δήμων Δήμοι Άρτας Ηγουμενίτσα Ιωάννινα Πρέβεζα Έργα Βελτίωση υποδομών στην περιοχή ανάπλασης τριγώνου Δημιουργία περιπατητικών διαδρομών και χώρων αναψυχής ανοιχτού θεάτρου και μουσειακού χώρου Δημιουργία χώρου στάθμευσης στην περιοχή της Ιστορικής Γέφυρας Αράχθου Κατασκευή αναχωμάτων στην κοίτη του ποταμού Αράχθου για προστασία του χώρου στάθμευσης και της παραποτάμιας ζώνης Κατασκευή πλατείας, παιδικής χαράς και πεζοδρομίων στην περιοχή του τριγώνου Ανάπλαση Ενετικού Κάστρου / Αστικού ασυλλίου Κατασκευή Κεντρικής Πλατείας Λαδοχωρίου Ανάπλαση Πεζοδρόμων και Κλιμάκων στο Κέντρο ΔημιουργίαδημοτικούΠαιδικούΣταθμούστηνπεριοχήτουΛαδοχωρίου Κατασκευή Ποδηλατόδρομου Αναπλάσεις πεζοδρομήσειςστοκέντροτηςπόληςκαιφωτισμόςδιατηρητέωνκτιρίων Ανάπλαση πάρκου Λιθαρίτσια Ανάπλαση διατηρητέου κτιρίου και περιβάλλοντος χώρου της «Όασης» Ολοκλήρωση βελτίωση αθλητικών εγκαταστάσεων μικρής κλίμακας Κατασκευή πλατείας Χατζή Ανάπλαση της 21ης Οκτωβρίου και κάθετων οδών εντός του ιστορικού κέντρου Διαμόρφωση οδών Καρυωτάκη - Εθνικής Αντίστασης και κάθετων οδών Ανάπλαση παραλιακής οδού από Καρυωτάκη έως Κυανή Ακτή Αναβάθμιση δημοτικών οδών και ενίσχυση της προσπελασιμότητας στην περιοχή της Νεάπολης 17

Συνολικός προϋπολογισμός ΤΑΑ και όροι δανεισμού εκατομ. 22 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 Συνολικός προϋπολογισμός ΤΑΑ ~15,00 Προϋπολογισμός Jessica από συνεισφορά ΠΕΠ (contingent loan) 6,30 Συγxρηματοδότηση (co-financing) κατ ελάχιστο ~21,00 Συνολικός προϋπολογισμός ΤΑΑ Ηπείρου Όροι ανεισμού Σκοπός του ΤΑΑ είναι να χρηματοδοτήσει έργα αστικής ανάπλασης που καθίστανται αρκούντως βιώσιμα μέσω της παροχής δανεισμού με ευνοϊκούς όρους 3,00 εκ. του Προϋπολογισμού JESSICA μέσω ΠΕΠ είναι η μέγιστη χρηματοδότηση* ανά έργο με 70% ως μέγιστη συνεισφορά στο συνολικό προϋπολογισμό του έργου 30% του συνολικού προϋπολογισμού του έργου είναι η ελάχιστη συμμετοχή της συγχρηματοδότησης που θα κατανέμεται ως εξής: 10% ελάχιστη συμμετοχή δανείου 10% μέγιστη συμμετοχή σε είδος 10% ελάχιστη συμμετοχή ΙΚ Η μέγιστη διάρκεια αποπληρωμής του δανείου είναι 20 έτη ενώ θα υπάρχει η δυνατότητα περιόδου χάριτος Ευνοϊκό κόστος δανεισμού (ύψος επιτοκίου) * Εκτός αν συντρέχουν ειδικοί λόγοι για μεγαλύτερο ποσό 19

Βασικά βήματα υλοποίησης JESSICA στην περιφέρεια Ηπείρου Μάρτιος Απρίλιος 12 Μάιος Σεπτέμβριος 12 Σεπτέμβριος 12 Ιούνιος 15 20

Χρονοδιάγραμμα επενδύσεων και διαδικασία υποβολής Χρονοδιάγραμμα επενδύσεων Βάση της σύμβασης που έχει υπογραφεί μεταξύ της ΕΤΕπ και του ΤΑΑ, ο διαθέσιμος προϋπολογισμός απαιτείται να έχει εκταμιευθεί και επενδυθεί σε έργα κατ ελάχιστον με την ακόλουθη χρονική σειρά: 50% έως 31/12/2013 80% έως 31/12/2014 100% έως 31/06/2015 Βάση της πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος που θα δημοσιευτεί, οι ενδιαφερόμενοι θα καλούνται να υποβάλλουν Φάκελο Πρότασης για χρηματοδότηση έργου από το ΤΑΑ ιαδικασία υποβολής ΣτοΦάκελοΠρότασηςθααναλύσουν: i) Τη σκοπιμότητα του έργου, ii) Τη συνάφεια με τον άξονα προτεραιότητας του ΤΑΑ, iii) Το στάδιο ωρίμανσης του έργου, iv) τα τεχνικά χαρακτηριστικά του έργου, v) τον προϋπολογισμό, το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης και τη διάρθρωση χρηματοδότησης Το ΤΑΑ αφού λήξει η περίοδος υποβολής των προτάσεων θα προβεί στην αξιολόγηση των έργων, σύμφωνα με τη βαρύτητα των κριτηρίων που θα ενσωματωθούν στην πρόσκληση ενδιαφέροντος Αξιολόγηση προτάσεων Τα κριτήρια αυτά θα αφορούν: i) Τη οικονομική αποδοτικότητα του έργου, ii) Τα κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη iii) Την τεχνική ωριμότητα, iv) τη δυνατότητα συγχρηματοδότησης v) την εμπειρία/ ικανότητα του φορέα υλοποίησης, vi) το χρονοδιάγραμμα και τους κινδύνους υλοποίησης 21

Ευχαριστούμε πολύ για την προσοχή σας Nikos Samouris Manager Τομέας Περιφερειακής Ανάπτυξης Επενδυτική Τράπεζα Ελλάδος Marfin Egnatia, 24, Kifisias str. 15125 Marousi Athens Greece T (direct) +30 210 8173971 F +30 210 6853546 E nsamouris@ibg.gr W www.ibg.gr Spiros Papadatos CEO IBG Management S.A. Marfin Popular Bank Group, 10, Kifisias str. 15125 Marousi Athens Greece T (direct) +30 210 8171963 F +30 210 8171953 E spapadatos@ibg.gr W www.ibg.gr Apostolos Papadopoulos Partner Advisory, Government & Infrastructure Advisory Grant Thornton Greece, 56, Zefirou str. 17564 Palaio Faliro Athens Greece T (direct) +30 210 7280 550 T (mobile) +30 6944 334 738 T (office) +30 210 7280 000 F +30 210 7292 186 E apostolos.papadopoulos@gr.gt.com W www.grant-thornton.gr 22