ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 6.9.2016 COM(2016) 552 final 2011/0103 (NLE) Τροποποιημένη πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την υπογραφή και την προσωρινή εφαρμογή της συμφωνίας αεροπορικών μεταφορών μεταξύ, πρώτον, των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, δεύτερον, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, τρίτον, της Ισλανδίας και, τέταρτον, του Βασιλείου της Νορβηγίας, και σχετικά με την υπογραφή και την προσωρινή εφαρμογή της συμπληρωματικής συμφωνίας μεταξύ, πρώτον, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, δεύτερον, της Ισλανδίας και, τρίτον, του Βασιλείου της Νορβηγίας για την εφαρμογή της συμφωνίας αεροπορικών μεταφορών μεταξύ, πρώτον, των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, δεύτερον, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, τρίτον, της Ισλανδίας και, τέταρτον, του Βασιλείου της Νορβηγίας EL EL
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ 1. Πλαίσιο της πρότασηςαιτιολόγηση και στόχοι της πρότασης Η συμφωνία αεροπορικών μεταφορών μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των κρατών μελών της, αφενός, και των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, αφετέρου (εφεξής «η συμφωνία αεροπορικών μεταφορών ΕΕ-ΗΠΑ»), υπογράφηκε στις 25 και στις 30 Απριλίου 2007 1 και τροποποιήθηκε με πρωτόκολλο στις 24 Ιουνίου 2010 2. Η συμφωνία αεροπορικών μεταφορών ΕΕ-ΗΠΑ εφαρμόζεται προσωρινά από τις 30 Μαρτίου 2008. Το τροποποιητικό πρωτόκολλο εφαρμόζεται προσωρινά από τις 24 Ιουνίου 2010. Στο άρθρο 18 παράγραφος 5 της συμφωνίας αεροπορικών μεταφορών ΕΕ-ΗΠΑ επιβεβαιώνεται ο στόχος αμφοτέρων των συμβαλλομένων μερών «να μεγιστοποιηθούν τα οφέλη για τους καταναλωτές, τις αεροπορικές εταιρείες, τους εργαζόμενους και τις κοινωνίες εκατέρωθεν του Ατλαντικού με την επέκταση της συμφωνίας σε τρίτες χώρες». Με βάση το άρθρο 18 παράγραφος 5 της συμφωνίας αεροπορικών μεταφορών ΕΕ-ΗΠΑ ζητείται επίσης από την κοινή επιτροπή που συστάθηκε βάσει του άρθρου 18 παράγραφος 1 της συμφωνίας αεροπορικών μεταφορών ΕΕ-ΗΠΑ «να εκπονήσει πρόταση σχετικά με τις προϋποθέσεις και τις διαδικασίες που απαιτούνται για την προσχώρηση τρίτων χωρών στη συμφωνία». Το 2007 η Νορβηγία και η Ισλανδία ζήτησαν επίσημα την προσχώρησή τους στη συμφωνία αεροπορικών μεταφορών ΕΕ-ΗΠΑ. Με βάση το άρθρο 18 παράγραφος 5 της συμφωνίας αεροπορικών μεταφορών ΕΕ-ΗΠΑ, η κοινή επιτροπή στη συνεδρίασή της στις 16 Νοεμβρίου 2010 εκπόνησε πρόταση για την προσχώρηση της Ισλανδίας και της Νορβηγίας στη συμφωνία αεροπορικών μεταφορών ΕΕ-ΗΠΑ. Ως εκ τούτου, εκπονήθηκε συμφωνία προσχώρησης («η συμφωνία προσχώρησης») και συμπληρωματική συμφωνία για τις εσωτερικές ρυθμίσεις μεταξύ της Ένωσης, της Νορβηγίας και της Ισλανδίας («συμπληρωματική συμφωνία»). Οι διατάξεις της συμφωνίας προσχώρησης επεκτείνουν το πεδίο εφαρμογής της συμφωνίας αεροπορικών μεταφορών ΕΕ-ΗΠΑ, τηρουμένων των αναλογιών, στη Νορβηγία και την Ισλανδία. Καθώς η Νορβηγία και η Ισλανδία είναι αναπόσπαστο μέρος του Κοινού Ευρωπαϊκού Αεροπορικού Χώρου, οι εν λόγω συμφωνίες θα εξασφαλίσουν συνεκτικό ρυθμιστικό πλαίσιο για τις πτήσεις μεταξύ των ΗΠΑ και της ενιαίας αγοράς αερομεταφορών στην ΕΕ συμπεριλαμβανομένων της Ισλανδίας και της Νορβηγίας. Με τη συμφωνία επιδιώκεται η δημιουργία εμπορικών οφελών για τις αεροπορικές εταιρείες και τους καταναλωτές στην ΕΕ και η εξασφάλιση συνοχής της συμφωνίας αεροπορικών μεταφορών ΕΕ-ΗΠΑ με την κοινή πολιτική αερομεταφορών των σκανδιναβικών χωρών. Ταυτόχρονα, με την πρόταση διασφαλίζεται ο διμερής χαρακτήρας της συμφωνίας αεροπορικών μεταφορών ΕΕ-ΗΠΑ. Όσον αφορά τη συμφωνία προσχώρησης και τη συμπληρωματική συμφωνία, η Επιτροπή ενέκρινε στις 2 Μαΐου 2011 πρόταση απόφασης του Συμβουλίου σχετικά με την υπογραφή και την προσωρινή εφαρμογή (COM(2011)239 τελικό). Στις 16 Ιουνίου 2011 το Συμβούλιο εξέδωσε απόφαση για την υπογραφή και την προσωρινή εφαρμογή της συμφωνίας προσχώρησης και της συμπληρωματικής συμφωνίας, εξ ονόματος της Ένωσης, σε μία πράξη, από κοινού με τα κράτη μέλη, συνερχόμενα στο πλαίσιο του Συμβουλίου (απόφαση 2011/708/ΕΕ) 3. Το άρθρο 3 προβλέπει ότι η συμφωνία προσχώρησης και η συμπληρωματική συμφωνία εφαρμόζονται προσωρινά από την ημερομηνία υπογραφής, 1 2 3 Απόφαση του Συμβουλίου, της 25ης Απριλίου 2007, σχετικά με την υπογραφή και την προσωρινή εφαρμογή της συμφωνίας αεροπορικών μεταφορών ΕΕ-ΗΠΑ (2007/339/ΕΚ), ΕΕ L 134 της 25.5.2007, σ. 4. ΕΕ L 223 της 25.8.2010, σ. 3. ΕΕ L 283 της 29.10.2011, σ. 1. EL 2 EL
η οποία πραγματοποιήθηκε στις 21 Ιουνίου 2011. Έκτοτε οι δύο συμφωνίες εφαρμόζονται προσωρινά στο σύνολό τους. Με την απόφαση που εξέδωσε στις 28 Απριλίου 2015 στην υπόθεση C-28/12, Επιτροπή κατά Συμβουλίου 4, το Δικαστήριο της ΕΕ ακύρωσε την απόφαση 2011/708/ΕΕ αλλά διατήρησε τα αποτελέσματά της «έως τη θέση σε ισχύ, εντός εύλογης προθεσμίας από την ημερομηνία εκδόσεως της παρούσας αποφάσεως, νέας αποφάσεως η οποία πρέπει να εκδοθεί από το Συμβούλιο βάσει του άρθρου 218 παράγραφοι 5 και 8 της ΣΛΕΕ». Το Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η προσβαλλόμενη απόφαση εκδόθηκε στο πλαίσιο διαδικασίας που περιλάμβανε αδιακρίτως στοιχεία εμπίπτοντα στη διαδικασία λήψης αποφάσεων του Συμβουλίου και στοιχεία διακυβερνητικής φύσης (σκέψη 51). Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, για τον λόγο αυτόν, η προσβαλλόμενη απόφαση δεν ήταν σύμφωνη με το άρθρο 218 παράγραφοι 2, 5 και 8 της ΣΛΕΕ και, κατά συνέπεια, με το άρθρο 13 παράγραφος 2 της ΣΕΕ (σκέψη 53). Μολονότι η αρχική πρόταση της Επιτροπής (COM(2011)239 τελικό) εκδόθηκε σε πλήρη συμφωνία με το άρθρο 218 παράγραφοι 2, 5 και 8 της ΣΛΕΕ, η Επιτροπή κρίνει σκόπιμο να επικαιροποιήσει την πρότασή της.γενικό πλαίσιο Με τη συμφωνία αεροπορικών μεταφορών ΕΕ-ΗΠΑ καταργήθηκαν όλοι οι εμπορικοί φραγμοί στις πτήσεις μεταξύ οποιουδήποτε σημείου στην ΕΕ και οποιουδήποτε σημείου στις ΗΠΑ. Επιπλέον, οι ΗΠΑ χορήγησαν τα λεγόμενα δικαιώματα της 7ης ελευθερίας σε ενωσιακούς αερομεταφορείς για να εκτελούν πτήσεις μεταξύ των ΗΠΑ και χωρών μη μελών της ΕΕ του Κοινού Ευρωπαϊκού Αεροπορικού Χώρου (ΚΕΑΧ), όπως η Νορβηγία και η Ισλανδία. Ο ΚΕΑΧ δεν έχει όμως εξωτερική διάσταση. Έτσι, οι ενωσιακοί αερομεταφορείς δεν έχουν προς το παρόν το δικαίωμα να εκτελούν πτήσεις μεταξύ της Νορβηγίας και της Ισλανδίας και τρίτων χωρών. Κατά τον ίδιο τρόπο, οι αερομεταφορείς της Νορβηγίας και της Ισλανδίας δεν έχουν το δικαίωμα να εκτελούν πτήσεις μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ. Η συμφωνία αεροπορικών μεταφορών ΕΕ-ΗΠΑ διαμόρφωσε για όλες τις ενωσιακές αεροπορικές εταιρείες ενιαίους όρους πρόσβασης στην αγορά και καθιέρωσε επομένως νέο καθεστώς ρυθμιστικής συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ΗΠΑ σε πεδία ουσιαστικά για την ασφάλεια πτήσεων, την ασφάλεια από έκνομες ενέργειες και την αποτελεσματική εκμετάλλευση των υπερατλαντικών αεροπορικών γραμμών. Η Νορβηγία και η Ισλανδία έχουν υιοθετήσει πλήρως το ενωσιακό κεκτημένο στην πολιτική αερομεταφορών. Συνεπώς, η ένταξη των δύο χωρών στο πεδίο εφαρμογής της συμφωνίας αεροπορικών μεταφορών ΕΕ-ΗΠΑ εξασφαλίζει ότι όλοι οι ευρωπαϊκοί αερομεταφορείς που εφαρμόζουν το ενωσιακό κεκτημένο θα εκτελούν υπερατλαντικές αεροπορικές γραμμές με βάση εναρμονισμένο πλαίσιο. Η προσχώρηση της Ισλανδίας και της Νορβηγίας στη συμφωνία αεροπορικών μεταφορών ΕΕ-ΗΠΑ μπορεί να αποτελέσει προηγούμενο για την προσχώρηση της Ισλανδίας και της Νορβηγίας σε άλλες συμφωνίες αεροπορικών μεταφορών της Ένωσης (όπως η ευρωμεσογειακή συμφωνία αεροπορικών μεταφορών με το Μαρόκο). Συνοχή με τις άλλες πολιτικές και στόχους της Ένωσης Ο στόχος να επεκταθεί η συμφωνία αεροπορικών μεταφορών ΕΕ-ΗΠΑ σε τρίτες χώρες προβλέπεται ρητά στην εν λόγω συμφωνία. Δεν αποδίδει εξωτερική διάσταση στη συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο. Συμβαδίζει με τη γενική πολιτική της ΕΕ έναντι της Ισλανδίας και της Νορβηγίας. Περαιτέρω διευκρινίσεις 4 ECLI:EU:C:2015:282. EL 3 EL
Η παρούσα τροποποιημένη πρόταση δεν καλύπτει τα στοιχεία που αφορούν i) τις διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη και την εκτίμηση επιπτώσεων, ii) τα νομικά στοιχεία, iii) τις δημοσιονομικές επιπτώσεις, τα οποία είχαν ήδη παρατεθεί αναλυτικά στην αρχική πρόταση της Επιτροπής (COM(2011)239 τελικό). EL 4 EL
Τροποποιημένη πρόταση 2011/0103 (NLE) ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την υπογραφή και την προσωρινή εφαρμογή της συμφωνίας αεροπορικών μεταφορών μεταξύ, πρώτον, των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, δεύτερον, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, τρίτον, της Ισλανδίας και, τέταρτον, του Βασιλείου της Νορβηγίας, και σχετικά με την υπογραφή και την προσωρινή εφαρμογή της συμπληρωματικής συμφωνίας μεταξύ, πρώτον, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, δεύτερον, της Ισλανδίας και, τρίτον, του Βασιλείου της Νορβηγίας για την εφαρμογή της συμφωνίας αεροπορικών μεταφορών μεταξύ, πρώτον, των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, δεύτερον, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, τρίτον, της Ισλανδίας και, τέταρτον, του Βασιλείου της Νορβηγίας ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 100 παράγραφος 2, σε συνδυασμό με το άρθρο 218 παράγραφος 5 και παράγραφος 8 πρώτο εδάφιο, Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Εκτιμώντας τα ακόλουθα: (1) Η συμφωνία αεροπορικών μεταφορών μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των κρατών μελών της, αφενός, και των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, αφετέρου (εφεξής «η συμφωνία αεροπορικών μεταφορών ΕΕ-ΗΠΑ»), υπογράφηκε στις 25 και στις 30 Απριλίου 2007 5 και τροποποιήθηκε με πρωτόκολλο στις 24 Ιουνίου 2010 6. Προβλέπεται ρητά η προσχώρηση τρίτων χωρών στη συμφωνία αεροπορικών μεταφορών. (2) Η Ισλανδία και η Νορβηγία έχουν καταστεί πλήρη μέλη της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς αερομεταφορών με τη συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο. Το 2007 ζήτησαν επίσημα την προσχώρησή τους στη συμφωνία αεροπορικών μεταφορών ΕΕ-ΗΠΑ. Σύμφωνα με το άρθρο 18 παράγραφος 5 της συμφωνίας αεροπορικών μεταφορών ΕΕ-ΗΠΑ, η κοινή επιτροπή που συστάθηκε βάσει του εν λόγω άρθρου, στη συνεδρίασή της στις 16 Νοεμβρίου 2010, διατύπωσε την ιδέα συμφωνίας μεταξύ, πρώτον, των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, δεύτερον, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, τρίτον, της Ισλανδίας και, τέταρτον, του Βασιλείου της Νορβηγίας (εφεξής «η συμφωνία προσχώρησης»). (3) Η Επιτροπή διαπραγματεύθηκε συμπληρωματική συμφωνία μεταξύ, πρώτον, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, δεύτερον, της Ισλανδίας και, τρίτον, του Βασιλείου της Νορβηγίας σχετικά με τις εσωτερικές ρυθμίσεις για την εφαρμογή της συμφωνίας προσχώρησης (εφεξής «η συμπληρωματική συμφωνία»). 5 6 Απόφαση του Συμβουλίου, της 25ης Απριλίου 2007, σχετικά με την υπογραφή και την προσωρινή εφαρμογή της συμφωνίας αεροπορικών μεταφορών ΕΕ-ΗΠΑ (2007/339/ΕΚ), ΕΕ L 134 της 25.5.2007, σ. 4. ΕΕ L 223 της 25.8.2010, σ. 3. EL 5 EL
(4) Στις 2 Μαΐου 2011 η Επιτροπή εξέδωσε πρόταση απόφασης του Συμβουλίου σχετικά με την υπογραφή, εξ ονόματος της Ένωσης, και την προσωρινή εφαρμογή της συμφωνίας προσχώρησης και της συμπληρωματικής συμφωνίας 7. (5) Στις 16 Ιουνίου 2011 το Συμβούλιο και οι αντιπρόσωποι των κυβερνήσεων των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που συνήλθαν στο πλαίσιο του Συμβουλίου, εξέδωσαν απόφαση σχετικά με την υπογραφή και την προσωρινή εφαρμογή, εξ ονόματος της Ένωσης, της συμφωνίας προσχώρησης και της συμπληρωματικής συμφωνίας (απόφαση 2011/708/ΕΕ) 8. Το άρθρο 3 προβλέπει ότι η συμφωνία προσχώρησης και η συμπληρωματική συμφωνία εφαρμόζονται προσωρινά από την ημερομηνία υπογραφής, ήτοι στις 21 Ιουνίου 2011. Έκτοτε οι δύο συμφωνίες εφαρμόζονται προσωρινά στο σύνολό τους. (6) Με την απόφαση που εξέδωσε στις 28 Απριλίου 2015 στην υπόθεση C-28/12, Επιτροπή κατά Συμβουλίου 9, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ακύρωσε την απόφαση με την οποία το Συμβούλιο επέτρεψε με μία πράξη, από κοινού με τους αντιπροσώπους των κυβερνήσεων των κρατών μελών, συνελθόντων στο πλαίσιο του Συμβουλίου, την υπογραφή και την προσωρινή εφαρμογή της συμφωνίας προσχώρησης και της συμπληρωματικής συμφωνίας. Διατήρησε τα αποτελέσματα της απόφασης 2011/708/ΕΕ «έως τη θέση σε ισχύ, εντός εύλογης προθεσμίας από την ημερομηνία εκδόσεως της παρούσας αποφάσεως, νέας αποφάσεως η οποία πρέπει να εκδοθεί από το Συμβούλιο βάσει του άρθρου 218 παράγραφοι 5 και 8 της ΣΛΕΕ». (7) Λαμβανομένων υπόψη των περιστάσεων αυτών, το Συμβούλιο θα πρέπει να εκδώσει την παρούσα απόφαση σχετικά με την υπογραφή και την προσωρινή εφαρμογή της συμφωνίας προσχώρησης και της συμπληρωματικής συμφωνίας, με την επιφύλαξη της σύναψής τους σε μεταγενέστερη ημερομηνία, ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ: Άρθρο 1 Ο Πρόεδρος του Συμβουλίου εξουσιοδοτείται να ορίσει το(τα) πρόσωπο(-α) που είναι αρμόδιο(-α) να υπογράψει(-ουν), εξ ονόματος της Ένωσης, τη συμφωνία αεροπορικών μεταφορών μεταξύ, πρώτον, των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, δεύτερον, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, τρίτον, της Ισλανδίας και, τέταρτον, του Βασιλείου της Νορβηγίας, και τη συμπληρωματική συμφωνία μεταξύ, πρώτον, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, δεύτερον, της Ισλανδίας και, τρίτον, του Βασιλείου της Νορβηγίας για την εφαρμογή της συμφωνίας αεροπορικών μεταφορών μεταξύ, πρώτον, των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, δεύτερον, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, τρίτον, της Ισλανδίας και, τέταρτον, του Βασιλείου της Νορβηγίας. Άρθρο 2 Το κείμενο της συμφωνίας προσχώρησης και της συμπληρωματικής συμφωνίας επισυνάπτεται στην παρούσα απόφαση. Άρθρο 3 7 8 9 COM(2011)239 τελικό. ΕΕ L 283 της 29.10.2011, σ. 1. ECLI:EU:C:2015:282. EL 6 EL
Η συμφωνία προσχώρησης και η συμπληρωματική συμφωνία εφαρμόζονται προσωρινά από την ημερομηνία υπογραφής τους, εν αναμονή της έναρξης ισχύος τους. Άρθρο 4 Η παρούσα απόφαση αρχίζει να ισχύει την ημέρα της έκδοσής της. Δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Βρυξέλλες, Για το Συμβούλιο Ο Πρόεδρος EL 7 EL