ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝ. ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Κάψα είναι δυνατό να διαθέτουν: Α. Οι ιοί Β. Τα βακτήρια Γ. Οι μύκητες Δ. Τα πρωτόζωα 2. Με αντιβιοτικό δεν είναι δυνατό να αντιμετωπιστεί: Α. ο έρπις Β. τα χλαμύδια Γ. οι τριχομονάδες Δ. η αμοιβαδοειδής δυσεντερία 3. Με εκβλάστηση είναι δυνατό να αναπαραχθεί: Α. το τοξόπλασμα Β. η E.coli Γ. η Candida albicans Δ. το τρυπανόσωμα 4. Το σμήγμα περιέχει: Α. λυσοζύμη Β. γαλακτικό οξύ Γ. υδροχλωρικό οξύ Δ. λιπαρά οξέα 5. Ο ιός της πολιομυελίτιδας προσβάλλει τα: Α. νευρικά κύτταρα του ερυθρού μυελού Β. νευρικά κύτταρα του νωτιαίου μυελού Γ. επιθηλιακά κύτταρα της αναπνευστικής οδού Δ. επιθηλιακά κύτταρα του νωτιαίου μυελού ΜΟΝΑΔΕΣ 25 ΘΕΜΑ 2 Ο Α. Να περιγράψετε τη δομή ενός ιού και να εξηγήσετε γιατί οι ιοί αποκαλούνται υποχρεωτικά ενδοκυτταρικά παράσιτα. ΜΟΝΑΔΕΣ 6 (3+3) Β. Να γράψετε τι είναι τα ενδοσπόρια. ΜΟΝΑΔΕΣ 6 Σελίδα 1 από 6
Διάμετρος αγγείων Γ. Βλεφαρίδες: i. Να αναφέρετε τις κατηγορίες μικροοργανισμών που γνωρίζετε ότι μετακινούνται με τη ii. βοήθεια βλεφαρίδων. Με ποιους άλλους τρόπους είναι δυνατό να κινούνται τα μικρόβια και σε ποιες κατηγορίες μικροβίων συναντώνται; οργανισμού. Να εξηγήσετε τον ρόλο των βλεφαρίδων που παρατηρούνται σε σημεία του ανθρώπινου i. Βλεφαρίδες είναι δυνατό να διαθέτουν τα πρωτόζωα και τα βακτήρια. Τα πρωτόζωα επιπλέον μπορεί να διαθέτουν μαστίγια ή να κινούνται με ψευδοπόδια, όπως συμβαίνει με την αμοιβάδα. Τα βακτήρια μπορεί επίσης νε κινούνται με τη βοήθεια μαστιγίων. ii. Αναπνευστική οδός και βλεφαριδοφόρο επιθήλιο, όπως στο σχολικό ή το φροντιστηριακό βιβλίο. ΜΟΝΑΔΕΣ 8 (4+4) Δ. Να εξηγήσετε με ποιο τρόπο τα παθογόνα βακτήρια βλάπτουν την υγεία του ανθρώπου. ΜΟΝΑΔΕΣ 5 Τοξίνες,όπως στο σχολικό ή το φροντιστηριακό βιβλίο. ΘΕΜΑ 3 Ο Α. Ένας άνθρωπος εκτέθηκε σε θερμό περιβάλλον (θερμοκρασία 39 ο C) για μερικές ώρες κατά τη διάρκεια μίας ημέρας. Η καμπύλη παρουσιάζει τη μεταβολή της διαμέτρου των αιμοφόρων αγγείων του κατά τη διάρκεια της ημέρας. Χρόνος I. Να περιγράψετε τον μηχανισμό με τον οποίο επιτεύχθηκε η μεταβολή της διαμέτρου των αγγείων του ατόμου αυτού. Σελίδα 2 από 6 ΜΟΝΑΔΕΣ 8
θερμοκρασία - ιδρώτας Περιγράφουμε πλήρως τον μηχανισμό θερμορύθμισης σε θερμό περιβάλλον, όπως αυτός αποτυπώνεται στο σχολικό ή το φροντιστηριακό βιβλίο. II. Να εξηγήσετε ποια από τις καμπύλες α και β που απεικονίζονται στο ακόλουθο διάγραμμα αντιστοιχεί στη θερμοκρασία του ατόμου αυτού κατά τη διάρκεια της ημέρας και ποια στην ποσότητα του παραγόμενου από τον οργανισμό του ιδρώτα. α β Χρόνος ΜΟΝΑΔΕΣ 4 Η θερμοκρασία του σώματος παραμένει σταθερή, ανεξαρτήτως της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος. Συνεπώς, η καμπύλη που αντιστοιχεί στη θερμοκρασία είναι η καμπύλη β. Αντίθετα, η έκκριση του ιδρώτα η οποία συμβαίνει κατά τη διάρκεια της παραμονής του ατόμου στο θερμό περιβάλλον, αντιστοιχεί στην καμπύλη α. III. Ο ιδρώτας είναι γνωστό ότι συμβάλλει, εκτός από τη θερμορύθμιση, και σε άλλες λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού. Να περιγράψετε άλλες λειτουργίες (εκτός της θερμορύθμισης) που επιτυγχάνονται μέσω του ιδρώτα. ΜΟΝΑΔΕΣ 5 Ο ιδρώτας συμβάλλει επιπλέον στην άμυνα. Περιγράφουμε την αντίστοιχη παράγραφο από το "δέρμα", όπως στο σχολικό ή το φροντιστηριακό βιβλίο. IV. Η θερμορύθμιση του οργανισμού αποτελεί ομοιοστατικό μηχανισμό. Να γράψετε άλλους ομοιοστατικούς μηχανισμούς που γνωρίζετε. ΜΟΝΑΔΕΣ 4 Σελίδα 3 από 6
Αριθμός μικροβίων διατήρηση σταθερής της συγκέντρωσης της γλυκόζης στο αίμα, διατήρηση σταθερού του ph του αίματος (7,4), διατήρηση σταθερής της συγκέντρωσης του διοξειδίου του άνθρακα στο αίμα, ανοσοβιολογικό σύστημα. V. Να εξηγήσετε με ποιους τρόπους είναι δυνατό να διαταραχθεί η ομοιόσταση του οργανισμού. ΜΟΝΑΔΕΣ 4 ΘΕΜΑ 4 Ο Στο διάγραμμα Α απεικονίζεται η μεταβολή του πληθυσμού Ε. coli (καμπύλη α), Treponema pallidum (καμπύλη β) και Vibrio cholerae (καμπύλη γ) σε καλλιέργεια που έχει προστεθεί το αντιβιοτικό πενικιλίνη. Στο διάγραμμα Β απεικονίζεται η μεταβολή του πληθυσμού Ε. coli (καμπύλη α), Treponema pallidum (καμπύλη β) και Vibrio cholerae (καμπύλη γ) σε καλλιέργεια που έχει προστεθεί το αντιβιοτικό στρεπτομυκίνη. α γ β ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Α Χορήγηση πενικιλίνης Σελίδα 4 από 6
Αριθμός μικροβίων α β γ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Β Χορήγηση στρεπτομυκίνης Α. Να γράψετε τι είναι τα αντιβιοτικά και τους τρόπους με τους οποίους δρουν. ΜΟΝΑΔΕΣ 6 (2+4) Β. Να εξηγήσετε ποιο ή ποια από τα εν λόγω αντιβιοτικά θα χορηγηθούν σε άτομο που πάσχει από: i. Ουρολοίμωξη λόγω E.coli, ii. iii. Σύφιλη, Χολέρα. ΜΟΝΑΔΕΣ 3 Σε άτομο που πάσχει από ουρολοίμωξη θα χορηγηθεί το αντιβιοτικό στρεπτομυκίνη, διότι όπως φαίνεται στο διάγραμμα Α το βακτήριο E.coli αναπτύσσεται παρουσία πενικιλίνης, ενώ στο διάγραμμα Β φαίνεται ότι το μικρόβιο εξολοθρεύεται σε περιβάλλον στρεπτομυκίνης. Σε άτομο που πάσχει από σύφιλη, ασθένεια που οφείλεται στο βακτήριο Trepenoma pallidum, θα χορηγηθεί το αντιβιοτικό πενικιλίνη, διότι όπως φαίνεται στο διάγραμμα Α το βακτήριο αυτό εξολοθρεύεται παρουσία πενικιλίνης, ενώ στο διάγραμμα Β φαίνεται ότι το μικρόβιο αναπτύσσεται σε περιβάλλον στρεπτομυκίνης. Σε άτομο που πάσχει από χολέρα, ασθένεια που προκαλείται από το βακτήριο Vibrio cholerae θα χορηγηθεί είτε το αντιβιοτικό στρεπτομυκίνη είτε το αντιβιοτικό πενικιλίνη, διότι όπως φαίνεται στο διάγραμμα Α και Β το βακτήριο εξολοθρεύεται σε περιβάλλον στρεπτομυκίνης αλλά και πενικιλίνης. Γ. Να γράψετε τους τρόπους με τους οποίους είναι δυνατό να μεταδοθεί στον άνθρωπο το Treponema pallidum και να αναφέρετε ένα πρωτόζωο και έναν μύκητα που μεταδίδονται με όμοιους τρόπους. ΜΟΝΑΔΕΣ 8 (6+2) Σελίδα 5 από 6
Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα: σεξουαλική επαφή, αίμα και παράγωγά του, από τη μητέρα στο έμβρυο-νεογνό. Πρωτόζωο: τριχομονάδες Μύκητας: Candida albicans Δ. Η E. coli είναι γνωστό ότι αποτελεί μέρος της φυσιολογικής μικροχλωρίδας του ανθρώπινου οργανισμού. Να περιγράψετε τους ρόλους της μικροχλωρίδας του ανθρώπου. ΜΟΝΑΔΕΣ 8 α. την παράγραφο των δυνητικά παθογόνων μικροοργανισμών, β. την τελευταία παράγραφο από το δέρμα. Σελίδα 6 από 6