Μηνιαία Ανασκόπηση Οικονοµικών Εξελίξεων και Προοπτικών

Μηνιαία Ανασκόπηση Οικονοµικών Εξελίξεων και Προοπτικών Έκδοση της 6/12/2012 Η.Π.Α. Νέο πλάνο, το οποίο προβλέπει αυξηµένα φορολογικά έσοδα χωρίς αύξηση του συντελεστή φόρου εισοδήµατος, µε 10ετή χρονικό ορίζοντα και εξοικονόµηση ύψους 2,2 τρισ. δολαρίων, γνωστοποίησαν οι 7 εκπρόσωποι της κοινοβουλευτικής οµάδας των Ρεπουµπλικάνων στη Βουλή των Αντιπροσώπων, σε µια νέα προσπάθεια να σηµειωθεί πρόοδος στις διαπραγµατεύσεις για την αποφυγή του λεγόµενου δηµοσιονοµικού γκρεµού. ΕΥΡΩΖΩΝΗ Σε πολιτική συµφωνία για την εκταµίευση των 43,7 δισ. ευρώ (δηλ. των δόσεων Ιουνίου, Σεπτεµβρίου και εκεµβρίου) προς την Ελλάδα κατέληξαν οι υπουργοί Οικονοµικών της Ευρωζώνης µετά από πολύωρες διαπραγµατεύσεις στις Βρυξέλλες, ενώ παράλληλα συµφώνησαν µε το ΝΤ να διαµορφωθεί ο στόχος για τη µείωση του χρέους στο 124% του ΑΕΠ µέχρι το 2020. Έως τις 13 εκεµβρίου αναµένεται να καταβληθούν 10,6 δισ. ευρώ για τη χρηµατοδότηση του προϋπολογισµού (µισθοί, συντάξεις, οφειλές κλπ) ενώ 23,8 δισ. ευρώ σε οµόλογα του EFSF που προορίζονται για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. ΕΛΛΑ Α Στις 12 Νοεµβρίου ψηφίστηκε από την ελληνική βουλή πολυνοµοσχέδιο που περιελάµβανε το Μεσοπρόθεσµο Πρόγραµµα ηµοσιονοµικής Στρατηγικής για την περίοδο 2013-2016 (ΜΠ Σ 2013-16), αλλά και τις προαπαιτούµενες διαρθρωτικές µεταρρυθµίσεις που θα επέτρεπαν την έγκριση της εκταµίευσης της δόσης από το Eurogroup. Μηνιαία Μεταβολή εικτών ιεθνών Χρηµατιστηρίων, Νοέµβριος 2012-1,0% 0,0% 1,0% 2,0% 3,0% 4,0% 5,0% 6,0% 7,0% NIKKEI-225 SMI BEL20 CAC 40 DAX 30 FTSE 100 NASDAQ S&P 500 DJ 30 Μηνιαία Μεταβολή εικτών Χρηµατιστηρίου Αθηνών, Νοέµβριος 2012 Τραπεζικός FTSE MARKET FTSE MIDCAP FTSE ASE 20 Γ..Χ.Α. -25,0 % -20,0 % -15,0 % -10,0 % -5,0% 0,0% 5,0% 10,0% 15,0% Μηνιαία Ανασκόπηση Οικονοµικών Εξελίξεων και Προοπτικών Νοέµβριος 2012 1

Οικονοµικές Εξελίξεις Παγκόσµια Οικονοµία Ιαπωνία: Νέο πακέτο στήριξης 10,7 δισ. δολ. Η ιαπωνική κυβέρνηση ενέκρινε και δεύτερο πακέτο τόνωσης της οικονοµίας, διπλάσιο σε µέγεθος από το πακέτο που είχε εγκριθεί ένα µήνα νωρίτερα, καθώς οι επερχόµενες εκλογές και η αδύναµη οικονοµία πιέζουν για νέες πρωτοβουλίες. Το νέο πακέτο, το οποίο θα χρηµατοδοτηθεί από τα αποθεµατικά του προϋπολογισµού προκειµένου να µην αυξηθεί ο δανεισµός, εκτιµάται ότι θα ενισχύσει το ΑΕΠ της χώρας κατά 0,2% περίπου. Το µεγαλύτερο µέρος των κεφαλαίων θα κατευθυνθεί στην προσπάθεια ανοικοδόµησης των περιοχών που χτυπήθηκαν από τον περυσινό σεισµό, ενώ το υπόλοιπο µέρος θα εστιάσει σε προγράµµατα για την στήριξη της απασχόλησης, καθώς και σε µικρές επιχειρήσεις που αντιµετωπίζουν προβλήµατα ρευστότητας. ΟΟΣΑ Σύµφωνα µε τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, η ανάπτυξη της οικονοµίας για το γ τρίµηνο του 2012 παρέµεινε σχεδόν αµετάβλητη σε σχέση µε το προηγούµενο τρίµηνο, παρουσίασε ωστόσο διευρυµένες ανισότητες µεταξύ των αποδόσεων των εθνικών οικονοµιών. Το συνολικό ΑΕΠ των κρατών-µελών του ΟΟΣΑ διευρύνθηκε κατά 0,2% στο γ τρίµηνο, ίδιο µε το ποσοστό που είχε καταγραφεί το προηγούµενο τρίµηνο. Η ανάπτυξη κατά το γ τρίµηνο του 2012 σε σχέση µε το β τρίµηνο, διευρύνθηκε στις ΗΠΑ (+0,5% από +0,3%), στη Βρετανία (+1% από -0,4%) και στη Γαλλία (+0,2% από -0,1%), ενώ επιβραδύνθηκε σε Γερµανία (+0,2% από +0,3%) και Ιαπωνία (-0,9% από +0,1%). Στο άµεσο µέλλον, ο ΟΟΣΑ δεν αναµένει ενίσχυση της ανάπτυξης, εφόσον συνεχίζουν να υφίστανται προβλήµατα όπως η άνιση ανάπτυξη των χωρών, το αδύναµο επιχειρηµατικό και καταναλωτικό κλίµα - εξαιτίας της κρίση χρέους της Ευρωζώνης- και ο «δηµοσιονοµικός γκρεµός» των ΗΠΑ. Μεταβολή του ΑΕΠ σε σχέση µε το β τρίµηνο 2012 Ισοτιµίες Νοµισµάτων Ισοτιµία Ευρώ ολαρίου Σε χαµηλότερα επίπεδα από τον Οκτώβριο κινήθηκε η ισοτιµία του ευρώ έναντι του δολαρίου στο µεγαλύτερο διάστηµα του Νοεµβρίου, λόγω της αβεβαιότητας των επενδυτών σχετικά µε την ψηφοφορία στην ελληνική Βουλή για το πολυνοµοσχέδιο που αποτελούσε προϋπόθεση για τη συνέχιση της χρηµατοδότησης της χώρας. Στα µέσα του µήνα, µάλιστα, σηµειώθηκε και χαµηλό δυο µηνών (13/11: 1,2682). 1,4 1,35 1,3 1,25 1,2 Ισοτιµία Ευρώ- ολαρίου, 30/12/2011 4/12/2012 Ωστόσο, το τελευταίο δεκαήµερο του µήνα και ειδικότερα µετά τη συµφωνία των ευρωπαίων ηγετών στο Eurogroup, ελαχιστοποιήθηκαν οι απώλειες και η ισοτιµία έκλεισε στις 30/11 στο 1,30, παραµένοντας στην ουσία αµετάβλητη σε σχέση µε τον προηγούµενο µήνα. 1,15 1,1 30/12/11 30/1/12 29/2/12 30/3/12 30/4/12 30/5/12 30/6/12 30/7/12 30/8/12 30/9/12 30/10/12 30/11/12 Μηνιαία Ανασκόπηση Οικονοµικών Εξελίξεων και Προοπτικών Νοέµβριος 2012 2

Εµπορεύµατα Πετρέλαιο Αντίστοιχη πορεία µε το ευρώ είχε και το πετρέλαιο το µήνα Νοέµβριο. Στις αρχές του µήνα και µέχρι τα µέσα του, οι συναλλαγές κινήθηκαν ελαφρώς πτωτικά υπό την επίδραση του αρνητικού κλίµατος στην αµερικανική οικονοµία. Ωστόσο, η συνέχεια υπήρξε καλύτερη και έπειτα από ένα ανοδικό σερί κατά το τελευταίο δεκαήµερο, ωθούµενο από τις ελπίδες που διαφάνηκαν για επίτευξη συµφωνίας στο αµερικανικό Κογκρέσο προς αποφυγή του λεγόµενου "δηµοσιονοµικού γκρεµού", η τιµή του µαύρου χρυσού διαµορφώθηκε στις 30/11 στα 88,91 δολ./βαρέλι, σηµειώνοντας µηνιαία άνοδο 3,1%. 115 110 105 100 95 90 85 80 75 70 30/12/11 30/1/12 Τιµή πετρελαίου Crude, 30/12/2011 4/12/2012 29/2/12 30/3/12 30/4/12 30/5/12 30/6/12 30/7/12 30/8/12 30/9/12 30/10/12 30/11/12 Χρυσός Αρκετές διακυµάνσεις σηµείωσε η τιµή του χρυσού το Νοέµβριο, µε το πρώτο δεκαήµερο να είναι αρνητικό, καθώς η Κίνα, η µεγαλύτερη παραγωγός χρυσού στον κόσµο, περιόρισε την κατανάλωσή της εξαιτίας της οικονοµικής επιβράδυνσης, συµπαρασύροντας την παγκόσµια ζήτηση για το πολύτιµο µέταλλο. Οι απώλειες ελαχιστοποιήθηκαν µε ένα ράλι ανόδου τις τελευταίες ηµέρες του µήνα και τελικά η τιµή του χρυσού έκλεισε στις 30/11 στα 1.729,08 δολ./ουγγιά, στα ίδια περίπου επίπεδα µε τον Οκτώβριο (31/10: 1.720,68). Σηµειώνεται ότι η παγκόσµια ζήτηση χρυσού έχει υποχωρήσει συνολικά κατά 11% στο γ τρίµηνο του 2012 σε σχέση µε το αντίστοιχο περυσινό διάστηµα. 1850 1800 1750 1700 1650 1600 1550 1500 1450 1400 30/12/11 30/1/12 29/2/12 30/3/12 Τιµή χρυσού, 30/12/2011-4/12/2012 30/4/12 30/5/12 30/6/12 30/7/12 30/8/12 30/9/12 30/10/12 30/11/12 Η.Π.Α. ηµόσιο Χρέος Οι 7 εκπρόσωποι της κοινοβουλευτικής οµάδας των Ρεπουµπλικάνων στη Βουλή των Αντιπροσώπων, µε επικεφαλής τον πρόεδρο του νοµοθετικού σώµατος Τζον Μπένερ, γνωστοποίησαν το νέο πλάνο τους για τη µείωση του οµοσπονδιακού ελλείµµατος, σε µια νέα προσπάθεια να σηµειωθεί πρόοδος στις διαπραγµατεύσεις για την αποφυγή του λεγόµενου δηµοσιονοµικού γκρεµού. Το πλάνο, το οποίο προβλέπει αυξηµένα φορολογικά έσοδα χωρίς αύξηση του συντελεστή φόρου εισοδήµατος, έχει 10ετή χρονικό ορίζοντα και αναµένεται να επιφέρει εξοικονόµηση ύψους 2,2 τρισ. δολαρίων. Ρυθµός ανάπτυξης Το αµερικανικό ΑΕΠ αναπτύχθηκε µε ετήσιο ρυθµό 2,7% το γ τρίµηνο 2012, σηµειώνοντας την καλύτερη τριµηνιαία επίδοση από το τελευταίο τρίµηνο του 2009 και ενώ τα αρχικά στοιχεία της κυβέρνησης µιλούσαν για άνοδο του ΑΕΠ µόλις κατά 2%. Ο ρυθµός ανάπτυξης αναθεωρήθηκε ανοδικά, κυρίως λόγω των βελτιωµένων στοιχείων για τα αποθέµατα και της αύξησης των εξαγωγών. Μηνιαία Ανασκόπηση Οικονοµικών Εξελίξεων και Προοπτικών Νοέµβριος 2012 3

Καταναλωτική εµπιστοσύνη Τα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 4,5 ετών άγγιξε η καταναλωτική εµπιστοσύνη τον Νοέµβριο, εν µέσω προσδοκιών για ανάκαµψη της απασχόλησης. Συγκεκριµένα, ο δείκτης αυξήθηκε στις 73,7 µονάδες τον Νοέµβριο, από 73,1 µονάδες τον Οκτώβριο, επίπεδο που είχε να σηµειωθεί από τον Φεβρουάριο 2008. Άνοδο σηµείωσε και ο δείκτης προσδοκιών, ο οποίος ενισχύθηκε στις 85,1 µονάδες από 84 µονάδες τον προηγούµενο µήνα. Ανεργία Πτώση εµφάνισαν οι νέες αιτήσεις για επίδοµα ανεργίας το δεύτερο δεκαήµερο του Νοεµβρίου. Ειδικότερα, ο αριθµός των Αµερικανών που υπέβαλε νέες αιτήσεις υποχώρησε κατά 23.000, στο εποχικά προσαρµοσµένο µέγεθος των 393.000, για την εβδοµάδα που ολοκληρώθηκε στις 24 Νοεµβρίου. Ωστόσο, ο κινητός µέσος όρος των τεσσάρων εβδοµάδων αυξήθηκε κατά 7.500 στις 405.250, το υψηλότερο επίπεδο εδώ και ένα χρόνο. Τέλος, ο αριθµός των συνεχιζόµενων αιτήσεων υποχώρησε κατά 70.000 στα 3,287 εκατ. για την εβδοµάδα που ολοκληρώθηκε στις 17 Νοεµβρίου. Ευρωζώνη-Ευρωπαϊκή Ένωση Απόφαση Eurogroup 26-27 Νοεµβρίου Σε πολιτική συµφωνία για την εκταµίευση των 43,7 δισ. ευρώ (δηλ. των δόσεων Ιουνίου, Σεπτεµβρίου και εκεµβρίου) προς την Ελλάδα κατέληξαν οι υπουργοί Οικονοµικών της Ευρωζώνης µετά από πολύωρες διαπραγµατεύσεις στις Βρυξέλλες, ενώ παράλληλα συµφώνησαν µε το ΝΤ να διαµορφωθεί ο στόχος για τη µείωση του χρέους στο 124% του ΑΕΠ µέχρι το 2020. Έως τις 13 εκεµβρίου αναµένεται να καταβληθούν 10,6 δισ. ευρώ για τη χρηµατοδότηση του προϋπολογισµού (µισθοί, συντάξεις, οφειλές κλπ) και 23,8 δισ. ευρώ σε οµόλογα του EFSF που προορίζονται για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Η εκταµίευση των υπολοίπων 9,3 δισ. ευρώ θα γίνει σε τρεις υπο-δόσεις, κατά τη διάρκεια του α τριµήνου του 2013 και θα συνδέονται άρρηκτα µε την υλοποίηση συγκεκριµένων στόχων του προγράµµατος. Αγορά κατοικιών Μικρή πτώση κατέγραψαν τον Οκτώβριο οι πωλήσεις νεόδµητων κατοικιών στις ΗΠΑ. Συγκεκριµένα, οι πωλήσεις µειώθηκαν κατά 0,3% σε σχέση µε τον Σεπτέµβριο, στο εποχιακά προσαρµοσµένο µέγεθος των 368.000, καθώς το µέγεθος του Σεπτεµβρίου αναθεωρήθηκε καθοδικά από τις 389.000 στις 369.000. Ωστόσο, σε ετήσια βάση οι πωλήσεις εξακολουθούν να εµφανίζουν άνοδο 17%. Τέλος, η µέση τιµή για µια νέα κατοικία διαµορφώθηκε στα 237.700 δολάρια, σηµειώνοντας άνοδο 5,7% σε σχέση µε τον Οκτώβριο του 2011. Πληθωρισµός Στο χαµηλότερο επίπεδο των τελευταίων δύο σχεδόν ετών εκτιµάται ότι διαµορφώθηκε ο πληθωρισµός στην Ευρωζώνη τον Νοέµβριο, ήτοι στο 2,2% έναντι 2,5% που ήταν τον Οκτώβριο, σύµφωνα µε τα προσωρινά στοιχεία που ανακοίνωσε η Eurostat. Την υψηλότερη αύξηση παρουσιάζουν, για έναν ακόµη µήνα, οι τιµές της ενέργειας (+5,8% σε ετήσια βάση). Σύµφωνα µε τους υπολογισµούς των διεθνών οργανισµών, η Ελλάδα θα περάσει σε ανάπτυξη (0,2%) το 2014 και από το 2015 η ελληνική οικονοµία θα αρχίσει να «τρέχει» µε 3,9%. Η απόφαση χαιρετίστηκε ένθερµα από όλους τους ευρωπαίους ηγέτες, οι οποίοι εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για τις εξελίξεις στην Ελλάδα. Μηνιαία Ανασκόπηση Οικονοµικών Εξελίξεων και Προοπτικών Νοέµβριος 2012 4

Ισπανία Το ισπανικό υπουργείο Οικονοµικών αιτήθηκε και επίσηµα την εκταµίευση των ευρωπαϊκών κεφαλαίων ύψους 39,5 δισ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών της χώρας. Τα κεφάλαια θα προέλθουν από την πιστωτική γραµµή των 100 δισ. ευρώ, που είχε εγκρίνει επί της αρχής η Σύνοδος Κορυφής του Ιουνίου και αναµένεται να εκταµιευθούν έως τις 12 εκεµβρίου. Ανεργία Μικρή αύξηση σηµείωσε τον Οκτώβριο το ποσοστό της ανεργίας στην Ευρωζώνη φτάνοντας το 11,7% από 11,6% τον Σεπτέµβριο. Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, το ποσοστό της ανεργίας αυξήθηκε αντίστοιχα στο 10,7% από 10,6%. Συνολικά, ο αριθµός των ανέργων στην ευρωζώνη άγγιξε τα 18,7 εκατοµµύρια. Τα χαµηλότερα ποσοστά ανεργίας καταγράφηκαν σε Αυστρία (4,3%), Λουξεµβούργο (5,1%), Γερµανία (5,4%) και Ολλανδία (5,5%), ενώ τα υψηλότερα σε Ισπανία (26,2%) και Ελλάδα (25,4% µε στοιχεία Αυγούστου). Πηγή: Eurostat είκτης Οικονοµικού Κλίµατος Το Νοέµβριο ο δείκτης οικονοµικού κλίµατος ανέκαµψε και παρουσίασε βελτίωση, φθάνοντας στην Ε.Ε. τις 88,1 µονάδες (+2µονάδες) και στην Ευρωζώνη τις 85,7 µονάδες (+1,4µονάδες). Στην Ε.Ε. βελτιώθηκαν όλοι οι επιµέρους δείκτες που συνθέτουν το δείκτη οικονοµικού κλίµατος. Ιδιαίτερα ο δείκτης του λιανικού εµπορίου αυξήθηκε κατά 3,6 µονάδες, κυρίως λόγω θετικότερων αξιολογήσεων στον τοµέα των παραγγελιών. Ταυτόχρονα, οι ίδιοι επιµέρους δείκτες συνέβαλαν στην βελτίωση του οικονοµικού κλίµατος και στην Ευρωζώνη, µε εξαίρεση τον κλάδο των κατασκευών που µειώθηκε κατά 2,6 µονάδες. Μ.Ο. έτους 2012 2009 2010 2011 Ιαν. Φεβ. Μαρ. Απρ. Μάι. Ιούν. Ιούλ. Αύγ. Σεπ. Οκτ. Νοεµ. E.E. 79,3 101,7 100,3 92,8 94,0 93,2 93,2 90,4 90,4 89,0 87,0 86,2 86,1 88,1 Ευρωζώνη 80,3 100,8 101,1 93,4 94,5 94,5 92,9 90,5 89,9 87,9 86,1 85,2 84,3 85,7 Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή Μηνιαία Ανασκόπηση Οικονοµικών Εξελίξεων και Προοπτικών Νοέµβριος 2012 5

Ελλάδα Ψήφιση Μεσοπρόθεσµου Προγράµµατος ηµοσιονοµικής Στρατηγικής 2013-2016 Στις 12 Νοεµβρίου ψηφίστηκε από την ελληνική βουλή πολυνοµοσχέδιο που περιελάµβανε το Μεσοπρόθεσµο Πρόγραµµα ηµοσιονοµικής Στρατηγικής για την περίοδο 2013-2016 (ΜΠ Σ 2013-16), αλλά και τις προαπαιτούµενες διαρθρωτικές µεταρρυθµίσεις που θα επέτρεπαν την έγκριση της εκταµίευσης της δόσης από το Eurogroup. Βασικά συστατικά του πολυνοµοσχεδίου είναι οι αλλαγές στα ηλικιακά όρια συνταξιοδότησης και στο ύψος των συντάξεων, η κατάργηση δώρων για δηµοσίους υπαλλήλους και συνταξιούχους, αλλαγές στην εργασιακή νοµοθεσία, άνοιγµα επαγγελµάτων, αύξηση της φορολογίας και ταχύτερες διαδικασίες αποκρατικοποιήσεων. Ποιο αναλυτικά, σύµφωνα µε το ΜΠ Σ 2013-2016, το 2013 θα είναι η έκτη συνεχόµενη χρονιά µε αρνητικό ΑΕΠ για την ελληνική οικονοµία. Μηδενικός ρυθµός µεταβολής αναµένεται για το 2014, ενώ η οικονοµία αναµένεται να ανακάµψει από το 2015. Σε αυτό το πλαίσιο το πρωτογενές έλλειµµα του 2013 θα υποχωρήσει στο 0,0% του ΑΕΠ, ενώ το 2014 θα υπάρξει πρωτογενές πλεόνασµα 1,5% του ΑΕΠ, το 2015 θα αυξηθεί στο 3% του ΑΕΠ και το 2016 στο 4,5% του ΑΕΠ. Αντίστοιχα, το έλλειµµα της Γενικής Κυβέρνησης από 7% του ΑΕΠ το 2012, θα µειωθεί στο 5,5% του ΑΕΠ το 2013, στο 3,8% του ΑΕΠ το 2014, στο 4,4% του ΑΕΠ το 2015 και στο 3,2% του ΑΕΠ το 2016. Για την επίτευξη των παραπάνω δηµοσιονοµικών στόχων απαιτούνται µέτρα συνολικού ύψους 18,9 δισ. για την περίοδο 2013-2016 που περιλαµβάνουν: - Μέτρα συνολικού ύψους 14,3 δισ. για τη διετία 2013-2014. - Μέτρα συνολικού ύψους 4,7 δισ. για τη διετία 2015-2016. Εµπορικό Ισοζύγιο Σε υποχώρηση κατά 22,5% του ελλείµµατος του εµπορικού ισοζυγίου (χωρίς τα πετρελαιοειδή) οδήγησε η µείωση της αξίας των εξαγωγών κατά 7% και των εισαγωγών κατά 14,8% το Σεπτέµβριο (σε ετήσια βάση). Το έλλειµµα διαµορφώθηκε στα 1.124,7 εκατ. ευρώ έναντι 1.451,9 εκατ. ευρώ που ήταν τον ίδιο µήνα πέρυσι. Σύµφωνα µε την ΕΛΣΤΑΤ, η αξία των εισαγωγών - αφίξεων, χωρίς τα πετρελαιοειδή, ανήλθε στο ποσό των 2.445,3 εκατ. ευρώ το Σεπτέµβριο 2012 έναντι 2.871,5 εκατ. ευρώ τον ίδιο µήνα του έτους 2011, παρουσιάζοντας µείωση 14,8%. Η αξία των εξαγωγών - αποστολών, χωρίς τα πετρελαιοειδή, για το Σεπτέµβριο 2012 ανήλθε στο ποσό των 1.320,6 εκατ. ευρώ έναντι 1.419,6 εκατ. ευρώ που ήταν τον ίδιο µήνα πέρυσι, παρουσιάζοντας µείωση 7%. Πιστωτική Επέκταση Ο ετήσιος ρυθµός µεταβολής της χρηµατοδότησης του εγχώριου ιδιωτικού τοµέα διαµορφώθηκε σε - 4,8% τον Οκτώβριο του 2012 από -4,5% τον προηγούµενο µήνα. Πιο συγκεκριµένα, ο ετήσιος ρυθµός µεταβολής της χρηµατοδότησης προς επιχειρήσεις επιδεινώθηκε περισσότερο σε σχέση µε τον προηγούµενο µήνα στο -5,6% από -4,9%, ενώ ο ετήσιος ρυθµός µεταβολής της χρηµατοδότησης προς ελεύθερους επαγγελµατίες διαµορφώθηκε στο -3,6% από -4,1% που ήταν το Σεπτέµβριο του 2012. Τέλος, ο ετήσιος ρυθµός µεταβολής της χρηµατοδότησης προς νοικοκυριά παρέµεινε σχεδόν αµετάβλητος στα επίπεδα του προηγούµενου µήνα στο -4,1%. Πληθωρισµός Τον χαµηλότερο πληθωρισµό στην Ε.Ε., για έναν ακόµη µήνα, κατέγραψε η Ελλάδα τον Οκτώβριο του 2012, µε ποσοστό 0,9% έναντι 0,3% τον Σεπτέµβριο, σύµφωνα µε πρόσφατα στοιχεία της Eurostat. είκτης Οικονοµικού Κλίµατος Το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 20 µηνών άγγιξε το Νοέµβριο ο είκτης Οικονοµικού Κλίµατος στην Ελλάδα. Ο δείκτης αυξήθηκε κατά 3,2 µονάδες και έφθασε τις 79. Στην ενίσχυσή του συνέβαλαν οι επιµέρους δείκτες του Λιανικού Εµπορίου (+8,3 µονάδες) και των Υπηρεσιών (+7,6 µονάδες), ενώ οι προσδοκίες στη Βιοµηχανία παρέµειναν σχεδόν αµετάβλητες. Η ψήφιση των νέων µέτρων λειτούργησε καθησυχαστικά. Επιπλέον, βελτιώθηκε και ο δείκτης καταναλωτικής εµπιστοσύνης στην Ελλάδα κατά 3,4 µονάδες. Ο ίδιος δείκτης, σε σχέση µε τον προηγούµενο µήνα, παρέµεινε σχεδόν αµετάβλητος στην Ε.Ε. και µειώθηκε κατά -1,2 µονάδες στην Ευρωζώνη. Μ.Ο. έτους 2012 2009 2010 2011 Ιαν. Φεβ. Μαρ. Απρ. Μάιος Ιούν. Ιούλ. Αύγ. Σεπ. Οκτ. Νοεµ. Ελλάδα 64,7 67,8 77,2 74,9 74,9 75,7 77,3 76,0 74,1 76,1 77,0 76,1 75,8 79,0 είκτης Καταναλωτικής Εµπιστοσύνης Μ.Ο. έτους 2012 2009 2010 2011 Ιαν. Φεβ. Μαρ. Απρ. Μάιος Ιούν. Ιούλ. Αύγ. Σεπ. Οκτ. Νοεµ. Ελλάδα -46-63,4-74,1-80,1-83,5-79,3-78,7-75,8-70,4-64,7-65,2-75,6-77,5-74,1 EE -23-12,8-15,6-20,8-20,1-19,3-20,2-19,4-19,7-20,2-22,7-24 -24,3-23,8 Ευρωζώνη -25-13,9-14,5-20,7-20,3-19,1-19,9-19,3-19,8-21,5-24,6-25,9-25,7-26,9 Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή Μηνιαία Ανασκόπηση Οικονοµικών Εξελίξεων και Προοπτικών Νοέµβριος 2012 6

ιεθνή Χρηµατιστήρια Στα επίπεδα του προηγούµενου µήνα διατηρήθηκαν οι κύριοι χρηµατιστηριακοί δείκτες των Η.Π.Α στο κλείσιµο του Νοεµβρίου, καλύπτοντας την περί του 5% κάµψη που σηµείωναν στα µέσα του µήνα. Η συνέχιση των σηµαντικών απωλειών του Οκτωβρίου αποφεύχθηκε εν τέλει, µε την αναµονή για τις επικείµενες δηµοσιονοµικές αποφάσεις να διαφαίνεται ως κύρια τάση. Στις αρχικές συνεδριάσεις του Νοεµβρίου σηµειώθηκαν ανοδικές κινήσεις. Με το πέρας, όµως, των αµερικανικών εκλογών της 6ης Νοεµβρίου και έως τα µέσα του µήνα σηµειώθηκε σηµαντική πτώση, καθώς οι επενδυτές εστίασαν στις πολιτικές ανησυχίες εν όψει των διαπραγµατεύσεων για την αποφυγή του δηµοσιονοµικού γκρεµού στις αρχές του επόµενου έτους, αλλά και στην αυξηµένη ένταση στην Μέση Ανατολή. 3400 3200 3000 2800 2600 2400 2200 2000 30/12/2011 ιακύµανση είκτη Nasdaq, 30/12/2011 4/12/2012 30/1/2012 29/2/2012 30/3/2012 30/4/2012 30/5/2012 30/6/2012 30/7/2012 30/8/2012 30/9/2012 30/10/2012 30/11/2012 Οι αποδόσεις των βασικών ευρωπαϊκών κεφαλαιαγορών κινήθηκαν, κατά τη µεγαλύτερη διάρκεια του Νοεµβρίου, σε αρκετά καλύτερα επίπεδα από τις αµερικάνικες κεφαλαιαγορές, συνεχίζοντας την άνοδο του Οκτωβρίου. Τα ενισχυµένα µακροοικονοµικά δεδοµένα που δηµοσιεύτηκαν στις αρχές του µήνα για τις Η.Π.Α και τη Λ.. της Κίνας συνδυάστηκαν µε τα θετικά 3µηνιαία αποτελέσµατα για τον µεγαλύτερο αριθµό των ευρωπαϊκών εισηγµένων. 1500 1450 ιακύµανση είκτη S&P, 30/12/2011 4/12/2012 Ο παράγοντας που προκάλεσε την κάµψη του επενδυτικού κλίµατος ήταν η ανακοίνωση της Στατιστικής Επιτροπής της Ε.Ε. για συρρίκνωση του Α.Ε.Π. στο σύνολο των χωρών της ευρωζώνης κατά 0,1% στο γ 3µηνο, σε συνέχεια της µείωσης 0,2% του β 3µηνου. Συνεπώς, η Ευρωζώνη επλήγη και επισήµως από διπλή ύφεση, συνέχεια της ύφεσης του 2008, παρότι οι σηµαντικότερες οικονοµίες της ευρωζώνης, Γερµανία και Γαλλία, εµφάνισαν ανάπτυξη 0,2%. Η σταδιακή άνοδος, από τα µέσα έως το τέλος του Νοέµβρη, στις ευρωπαϊκές κεφαλαιαγορές προήλθε κατά κύριο λόγο από τα θετικά µακροοικονοµικά δεδοµένα για την Γερµανία και τη Λ.. της Κίνας και δευτερευόντως από τις αποφάσεις που πάρθηκαν για την ελληνική οικονοµία. 1400 1350 1300 1250 1200 1150 30/12/2011 30/1/2012 29/2/2012 30/3/2012 30/4/2012 30/5/2012 30/6/2012 30/7/2012 30/8/2012 30/9/2012 30/10/2012 30/11/2012 31/12/2011 31/3/2012 30/6/2012 30/9/2012 31/10/2012 30/11/2012 Μεταβολή από 31/12/2011 DJ 30 12.217,56 13.212,04 12.880,09 13.437,13 13.096,46 13.025,58 6,61% S&P 500 1.257,60 1.408,47 1.362,16 1.440,67 1.412,16 1.416,18 12,61% NASDAQ 2.605,15 3.091,57 2.935,05 3.116,23 2.977,23 3.010,24 15,55% FTSE 100 5.572,30 5.768,50 5.571,10 5.742,07 5.782,70 5.866,82 5,29% DAX 30 5.898,35 6.946,83 6.416,28 7.216,15 7.260,63 7.405,50 25,55% CAC 40 3.159,81 3.423,81 3.196,65 3.354,82 3.429,27 3.557,28 12,58% BEL20 2.083,42 2.324,05 2.227,63 2.373,33 2.369,21 2.436,95 16,97% SMI 5.936,20 6.235,50 6.066,90 6.495,88 6.595,13 6.820,60 14,90% NIKKEI-225 8.455,35 10.083,56 9.006,78 8.870,16 8.928,29 9.446,01 11,72% Μηνιαία Ανασκόπηση Οικονοµικών Εξελίξεων και Προοπτικών Νοέµβριος 2012 7

Ελλάδα-Χρηµατιστήριο Αθηνών Υπό συνθήκες έντονης µεταβλητότητας των τιµών, τόσο σε εβδοµαδιαία όσο και σε ηµερήσια βάση, οι βασικοί δείκτες της ελληνικής κεφαλαιαγοράς παρουσίασαν στο κλείσιµο του Νοεµβρίου µικτή εικόνα. Οι έντονες διακυµάνσεις και η στάση αναµονής σε αρκετές συνεδριάσεις τροφοδοτήθηκαν από την πολιτική αβεβαιότητα για την επικύρωση του πακέτου µέτρων και του προϋπολογισµού, από την πορεία των διαπραγµατεύσεων µε την τρόικα και από τις αποφάσεις για τις τράπεζες, την εκταµίευση της δόσης και την ελάφρυνση του δηµοσίου χρέους. 950 900 850 800 750 700 650 600 550 Γενικός είκτης, 30/12/2011 4/12/2012 Ο κλάδος των Τραπεζών διαµόρφωσε την πορεία των περισσότερων ηµερήσιων συνεδριάσεων. Με το πέρας της ψήφισης των δηµοσιονοµικών µέτρων στην βουλή, ασκήθηκε µεγάλη πίεση στις τραπεζικές µετοχές, µε αφορµή την ανακοίνωση των όρων ανακεφαλαιοποίησης των Τραπεζών. Είναι χαρακτηριστικό ότι την ηµέρα που δηµοσιεύθηκαν οι αποφάσεις, ο τραπεζικός δείκτης σηµείωσε την τρίτη µεγαλύτερη ηµερήσια ποσοστιαία πτώση στην ιστορία του. 500 450 550 30/12/2011 30/1/2012 29/2/2012 30/3/2012 30/4/2012 30/5/2012 30/6/2012 30/7/2012 30/8/2012 30/9/2012 30/10/2012 30/11/2012 είκτης Τραπεζών, 30/12/2011 4/12/2012 Στην συνέχεια, η απόφαση για επαναγορά των Ο.Ε.. που κατέχει ο ιδιωτικός τοµέας και ο προβληµατισµός για τις επιδράσεις που θα επιφέρει αυτό στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, προκάλεσαν περεταίρω αβεβαιότητα και απώλειες στην ελληνική κεφαλαιαγορά. Και παρά την λήψη των αποφάσεων για την εκταµίευση της δόσης από τους δανειστές, δεν επιβεβαιώθηκαν οι προσδοκίες των αναλυτών για υψηλές ανοδικές κινήσεις. Βραχυπρόθεσµα, και έως τα µέσα του εκεµβρίου τουλάχιστον το ενδιαφέρον της αγοράς στρέφεται στο πρόγραµµα επαναγοράς χρέους και την συµµετοχή σε αυτό των ελληνικών Τραπεζών και Ασφαλιστικών Ταµείων. 500 450 400 350 300 250 200 150 100 30/12/2011 30/1/2012 29/2/2012 30/3/2012 30/4/2012 30/5/2012 30/6/2012 30/7/2012 30/8/2012 30/9/2012 30/10/2012 30/11/2012 31/12/2011 31/3/2012 30/6/2012 30/9/2012 31/10/2012 30/11/2012 Μεταβολή από 31/12/11 Γ..Χ.Α. 680,42 728,93 611,16 739,12 801,32 809,14 18,92% FTSE ASE 20 264,91 282,58 227,14 267,89 293,34 279,18 5,39% FTSE midcap 639,50 721,34 643,94 831,46 896,03 975,60 52,56% είκτης Αγοράς (πρώην FTSE 140) 607,38 651,29 529,33 628,93 687,73 662,63 9,10% Τραπεζικός 262,86 300,33 235,24 280,72 299,31 236,31-10,10% Μηνιαία Ανασκόπηση Οικονοµικών Εξελίξεων και Προοπτικών Νοέµβριος 2012 8

Ελλάδα-Αµοιβαία Κεφάλαια Το συνολικό ενεργητικό της ελληνικής αγοράς Α/Κ στο τέλος του Νοεµβρίου, διαµορφώθηκε στα 5,67 δισ. από 5,57 δισ. τον προηγούµενο µήνα, αυξηµένο κατά +1,71%, µε τις ροές κεφαλαίων να καταγράφουν αρνητικό πρόσηµο κατά -85,01 εκατ.. Η αύξηση του ενεργητικού ανήλθε σε +95,18 εκατ., κυρίως λόγω της πολύ µεγάλης ανόδου των νέων ελληνικών οµολόγων. Αναφορικά µε τις ροές στις επιµέρους κατηγορίες Α/Κ αναφέρεται ότι οι µεγαλύτερες εκροές καταγράφηκαν στα Σύνθετα ΑΚ Ειδικού Τύπου (-44,04 εκατ. ), ενώ οι µεγαλύτερες εισροές παρατηρήθηκαν στα ιεθνή Οµολογιακά Α/Κ (+24,10 εκατ. ). Μείωση κατά - 7,93% παρουσίασε η συµµετοχή των Fund of Funds, ενώ κατά +6,45% αυξήθηκε η συµµετοχή των Οµολογιακών Α/Κ, περνώντας στην 1η θέση που κατείχαν µέχρι πρότινος τα Μετοχικά Α/Κ. Οι πολύ καλές αποδόσεις των ελληνικών µετοχών και οµολόγων έχουν δηµιουργήσει θετικές προσδοκίες στην ελληνική αγορά Αµοιβαίων Κεφαλαίων, µε τη συνέχεια να είναι άρρηκτα συνδεδεµένη µε τις εξελίξεις σε οικονοµικό και πολιτικό επίπεδο. Funds of Funds 9,9% Funds of Funds 8,9% Μικτά 13,3% Μικτά 13,8% Σύνθετα 16,2% Σύνθετα 15,5% Σύνθεση Συνόλου Α/Κ 31/12/2011 Οµολογιακά 23,0% Οµολογιακά 21,1% ιαχείρισης ιαθεσίµων 15,6% Μετοχικά 21,5% Σύνθεση Συνόλου Α/Κ 30/11/2012 ιαχείρισης ιαθεσίµων 19,5% Μετοχικά 21,7% ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΑΜΟΙΒΑΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ (ποσά σε ευρώ) 31/12/2011 31/10/2012 30/11/2012 Μεταβολή Μεταβολή (1) (2) (3) (3)/(1) (3)/(2) ιαχείρισης ιαθεσίµων 814.883.959 1.113.626.695 1.102.811.002 35,33% -0,97% Μετοχικά 1.122.570.181 1.219.796.452 1.229.745.274 9,55% 0,82% Οµολογιακά 1.204.705.240 1.104.742.203 1.196.162.838-0,71% 8,28% Μικτά 719.534.630 702.381.413 751.399.162 4,43% 6,98% Funds of Funds 519.254.990 540.647.435 506.439.864-2,47% -6,33% Σύνθετα 848.130.179 889.018.030 878.832.637 3,62% -1,15% ΣΥΝΟΛΟ 5.229.079.178 5.570.212.228 5.665.390.777 8,34% 1,71% Πηγή: Ένωση Θεσµικών Επενδυτών Τα κείµενα της Ανασκόπησης επιµελήθηκαν οι Χρ. Μπεκιάρη,. Χαντζάκος, Ε. Κουνδουράκης και Στ. Στυλιανίδης. Τρόπος χρήσης Μηνιαίας Ανασκόπησης Οικονοµικών Εξελίξεων και Προοπτικών- Αποκλεισµός ευθύνης: Το παρόν δελτίο δηµοσιεύεται µόνο για ενηµερωτικούς σκοπούς και βασίζεται σε πληροφορίες που προέρχονται από έγκυρους χρηµατοπιστωτικούς οργανισµούς και αναλυτές και στις οποίες το ευρύ κοινό έχει άµεση πρόσβαση. Οι πληροφορίες που παρέχονται µε το παρόν δελτίο στους χρήστες / επισκέπτες µέσω του διαδικτυακού µας τόπου, δεν αποτελούν σε καµία περίπτωση, ευθέως ή εµµέσως, παρότρυνση, συµβουλή ή προτροπή για τη διενέργεια οποιασδήποτε επενδυτικής ή άλλης πράξης µε οικονοµικό αποτέλεσµα. Η παροχή των στοιχείων και των πληροφοριών έχει καθαρά ενηµερωτικό χαρακτήρα και εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια των χρηστών / επισκεπτών να ενεργήσουν, αφού αξιολογήσουν τις παρεχόµενες πληροφορίες, κατά τη κρίση τους, βασιζόµενοι στην προσωπική τους βούληση, αποκλειόµενης οποιασδήποτε δικής µας ευθύνης, σύµφωνα και µε τους γενικούς όρους και επισηµάνσεις που περιέχονται στην ιστοσελίδα της Attica Bank. Μετά τη δηµοσίευση του δελτίου, είναι δυνατόν να επέλθουν αλλαγές και διαφοροποιήσεις στις πληροφορίες και τα στοιχεία που περιέχονται σε αυτό. Η Attica Bank ενδέχεται να έχει εκδώσει εκθέσεις που αποκλίνουν ή διαφοροποιούνται από τα στοιχεία που παρατίθενται στο παρόν δελτίο. Μηνιαία Ανασκόπηση Οικονοµικών Εξελίξεων και Προοπτικών Νοέµβριος 2012 9