ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΟΜΕΝΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ Χατζηπαντελής Θ. ΓκίνηςΔ. ΜπερσίμηςΣ. 1
Μεθοδολογία της έρευνας 1η Φάση της έρευνας Σχεδιασμός διδακτικών προσεγγίσεων εννοιών Στατιστικής με κατευθυνόμενες εργασίες και εφαρμογή από εκπαιδευτικούς, κατόπιν επιμόρφωσης. Αξιολόγηση των εργασιών που προέκυψαν από τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές μετά τη διδασκαλία. 2η Φάση της έρευνας Σχεδιασμός ερωτηματολογίου σε έννοιες Στατιστικής και εφαρμογή του σε μαθητές που ορισμένοι από αυτούς συμμετείχαν στο πείραμα. Αξιολόγηση του ερωτηματολογίου 2
Στόχοι της έρευνας Στην 1 η Φάση 1. Διερεύνηση της δυνατότητας εφαρμογής των κατευθυνόμενων εργασιών για τη διδασκαλία της Στατιστικής. 2. Διερεύνηση της ικανότητας των εκπαιδευτικών στο σχεδιασμό δραστηριοτήτων και την οργάνωση της τάξης. 3. Διερεύνηση της κατανόησης από μέρους των μαθητών της διαδικασίας συλλογής πληροφοριών, επεξεργασίας δεδομένων και παρουσίασης των αποτελεσμάτων σε μία εργασία. 3
Στόχοι της έρευνας Στην 2 η Φάση 1. Διερεύνηση της επίδρασης της διδασκαλίας μέσω κατευθυνόμενων εργασιών στην απόδοση των μαθητών. 2. Διερεύνηση της γνώσης των μαθητών σε έννοιες και τεχνικές της Στατιστικής. 4
Το δείγμα στην 1 η φάση της έρευνας Το δείγμα της έρευνας αποτελείται από 73 κοινές εργασίες των εκπαιδευτικών και των 1102 μαθητών τους για τις Γ και Δ τάξεις της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η διεξαγωγή της έρευνας έγινε τα έτη 1997 έως 2000 Ο τόπος διεξαγωγής είναι οι Νομοί της Κεντρικής Μακεδονίας. 5
Το δείγμα στην 2 η φάση της έρευνας Το δείγμα της έρευνας αποτελείται από 347 ερωτηματολόγια, από τα οποία 75 αποτελούν τη πειραματική ομάδα και τα 272 την ομάδα ελέγχου. Η διεξαγωγή της έρευνας έγινε τον Απρίλιο του 2001 σε μαθητές της 1 ης Γυμνασίου. Ο τόπος διεξαγωγής είναι οι Νομοί Ημαθίας και Πιερίας. 6
vτα ευρήματα της έρευνας στη 1 η φάση Για τους δασκάλους 1. Πλαίσιο 2. Περιγραφή 3. Γνωστικά 4. Μεθοδολογία 5. Επισήμανση προβλημάτων Για τους μαθητές 1. Μετρήσεις 2. Κωδικοποίηση 3. Πίνακες 4. Διαγράμματα 5. Έκθεση-παρουσίαση 7
vτα ευρήματα της έρευνας στη 2 η φάση Οι μεταβλητές v1,v2,v3 αναφέρονται στη εξακρίβωση της ομάδας (πειραματικήςελέγχου) και το τόπο διαμονής. Οι μεταβλητές v4,v5,,v14 σε έννοιες Στατιστικής σχετικές με: i. Μετρήσεις ii. Ομαδοποίηση τιμών iii. Κατασκευή πίνακα iv. Κατασκευή γραφήματος v. Ερμηνεία γραφικών vi. Επικρατούσα τιμή vii. Εύρεση μέσου όρου viii. Εύρεση ποσοστών 8
Σχεδιασμός της διδακτικής μας προσέγγισης Η δραστηριότητα οργανώνεται σε 4 διδακτικές ώρες σε διαφορετικές ημέρες. Το κεντρικό θέμα είναι: «Αλλαγές στο χώρο και στο χρόνο. Παρουσίαση των προτιμήσεων της σημερινής και της προηγούμενης γενιάς.» Ενδεικτικά τα διδακτικά βήματα διδασκαλίας είναι: 9
Πρώτο στάδιο ( 1 διδακτική ώρα) 1. Προκαλούμε προβληματική κατάσταση. Προβάλουμε στη τάξη διαφάνειες με πίνακες που δείχνουν τις αλλαγές στο χρόνο και στο χώρο. 2. Παρακολουθούμε τις αλλαγές, δίνουμε παραδείγματα από την Ιστορία, Γεωγραφία ή άλλα μαθήματα. Δεύτερο στάδιο ( 1 διδακτική ώρα) 1. Επιλογή των μεταβλητών που θα μετρηθούν. 2. Σχεδιασμός ερωτηματολογίου για τη συλλογή πληροφοριών. 3. Καταγραφή σε ατομικό επίπεδο των στοιχείων σε απλά φύλλα καταγραφής. 4. Ομαδοποίηση των τιμών. Τρίτο στάδιο ( 2 διδακτικές ώρες) 1. Συλλογή των πληροφοριών, καταγραφή σε συγκεντρωτικά φύλλα. 2. Επεξεργασία των στοιχείων κωδικοποίηση, μετρήσεις. 3. Κατασκευή πινάκων και σχημάτων. 10 4. Σχολιασμός της διαδικασίας και των αποτελεσμάτων.
Στόχοι της διδακτικής προσέγγισης που ακολουθήθηκε Η ενεργητική συμμετοχή των μαθητών στην απόκτηση νέας γνώσης Η νέα γνώση να επιτυγχάνεται με δραστηριότητες ανακαλυπτικές διερευνητικές για την ανάπτυξη κριτικής και δημιουργικήςσκέψης. Ηεργασία των μαθητών σε ομάδες για τη λύση προβλημάτων που έχουν στενή σχέση με τα βιώματά τους. Ηπαρουσίαση στους μαθητές της δύναμης των Μαθηματικών- Στατιστικής για επικοινωνία, η οποία δίνει απαντήσεις σε προβληματικέςκαταστάσεις. Η ανάπτυξη θετικής στάσης των μαθητών απέναντι στα Μαθηματικά, ώστε να οδηγούνται στην αυτοπεποίθηση, την πρωτοβουλία, το ενδιαφέρον και την περιέργεια.
Στατιστική ανάλυση των μεταβλητών στην 1 η φάση Επίδοση των μαθητών στις μεταβλητές 60 50 40 30 20 10 0 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 MEASURES CODING TABLE FREQ PRESEN 12
Επίδοση των εκπαιδευτικών στις μεταβλητές 70 60 50 40 30 20 10 0 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 FRAME DESCR GNOSTIKA METHOD PROBLEM 13
Δείκτης απόδοσης των μαθητών 30 GOS 20 10 Frequency 0 5,0 7,5 10,0 12,5 15,0 17,5 20,0 22,5 25,0 Std. Dev = 3,77 Mean = 16,9 N = 73,00 GOS 14
Δείκτης απόδοσης των εκπαιδευτικών 16 GOT 14 12 10 8 6 Frequency 4 2 0 8,0 10,0 12,0 14,0 16,0 18,0 20,0 22,0 Std. Dev = 3,60 Mean = 15,2 N = 73,00 GOT 15
Ανάλυση των μεταβλητών 0.8 0.7 0.6 0.5 0.4 0.3 0.2 0.1 0 Σχήμα : Ησυνεισφοράτων μεταβλητών στον 1 ο άξονα 0.8 0.7 0.6 0.5 0.4 0.3 0.2 0.1 0 Σχήμα : Ησυνεισφοράτων μεταβλητών στον 2 ο άξονα PROBLEM TABLE PRESEN CO DING MEASURES FRAME DESCR FREQ METHOD GNOSTIKA FRAME PROBLEM PRESEN TABLE DESCR MEASURES CODING FREQ GNOSTIKA METHOD 16
Οι μεταβλητές στον δισδιάστατο χώρο που ορίζουν οι δύο πρώτοι άξονες.8.6 Discrimination Measures METHOD GNOSTIKA FREQ.4 CODING MEASURES.2 TABLE DESCR Dimension 2 FRAME 0.0 -.2 0.0.1 PROBLEM PRESEN.2.3.4.5.6.7.8 Dimension 1 17
Στατιστική ανάλυση των μεταβλητών στην 2 η φάση Διαφορά στην απόδοση των δύο ομάδων 100 90 80 70 60 % 50 40 30 20 omada 10 0 0 v1 Question v2 v3 v4 v5 v6 v7 v8 v9 v10 v11 v12 v13 v14 1 18
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Στη 1 η φάση φάση της έρευνας 1) Για τους εκπαιδευτικούς Οι εκπαιδευτικοί μετά την επιμόρφωση ανταποκρίθηκαν πολύ καλά στη μεθοδολογία της κατευθυνόμενης εργασίας και τις φάσεις εφαρμογής της.υστέρησαν σε πολύ μεγάλο βαθμό στην αναφορά τους σε προβλήματα που αντιμετώπισαν και προτάσεις για βελτίωση της διαδικασίας. Από τις εργασίες των μαθητών φάνηκε να δίνουν ιδιαίτερη βαρύτητα στη παρουσίαση των αποτελεσμάτων με σχήματα και λιγότερο στη διαδικασία. 19
2) Για τουςμαθητές Οι μαθητές ανταποκρίθηκαν στους διδακτικούς στόχους που τέθηκαν. Η επίδοση τους είναι ικανοποιητική και ιδιαίτερα στη παρουσίαση των αποτελεσμάτων με σχήματα, επίσης στις μετρήσεις οι οποίες για την ηλικία τους και το γνωστικό τους επίπεδο είναι βασικές.υστέρησαν σε μεγάλο βαθμό στην έκθεση-παρουσίαση των αποτελεσμάτων. Η όλη διαδικασία φάνηκε να τους ενθουσίασε, αφού αποσύνδεσε τα Μαθηματικά-Στατιστική από το πίνακα και διαπίστωσαν την εφαρμογή τους σε έννοιες και πράγματα που χρησιμοποιούν στη 20 καθημερινή τους ζωή.
Συμπεράσματα Στη 2 η φάση φάση της έρευνας vμετά τη διδακτική μας παρέμβαση, η οποία σχεδιάστηκε και εκτελέσθηκε σύμφωνα με τις νεότερες αντιλήψεις για τη διδασκαλία Στατιστικής, τα αποτελέσματα των κατάλληλων στατιστικών ελέγχων στις επιδόσεις των μαθητών της πειραματικής ομάδας και της ομάδας ελέγχου, έδειξαν ότι η μέθοδος κατευθυνόμενων εργασιών οδηγεί σε σημαντική βελτίωση της επίδοσης των μαθητών. 21