BC 414 ØÇÖÉÁÊÏ ÁÃÙÃÉÌÏÌÅÔÑÏ ÅÃ ÅÉÑÉÄÉÏ ÑÇÓÇÓ ÐÅÑÉÅ ÏÌÅÍÁ

BC 414 ØÇÖÉÁÊÏ ÁÃÙÃÉÌÏÌÅÔÑÏ Åà ÅÉÑÉÄÉÏ ÑÇÓÇÓ ÐÅÑÉÅ ÏÌÅÍÁ 1. ÐåñéãñáöÞ... 3 2. Ôå íéêýò ðñïäéáãñáöýò... 4 Ó çìáôéêü äéüãñáììá... 5 3. ÔïðïèÝôçóç ôïõ ïñãüíïõ... 6 4. ÔïðïèÝôçóç ôïõ çëåêôñïäßïõ... 7 5. ÇëåêôñéêÝò óõíäýóåéò... 8 6. Ñýèìéóç ôïõ ïñãüíïõ... 9 7. ÓõíôÞñçóç êáé êáèáñéóìüò ôïõ çëåêôñïäßïõ... 10 8. Èåùñßá ìåôñþóåùí áãùãéìüôçôáò... 11 ÅîÜñôçóç áðü ôç èåñìïêñáóßá... 13 ÅðéëïãÞ áãùãéìïìåôñéêïý êåëëßïõ... 15 Ðñüôõðá äéáëýìáôá áãùãéìüôçôáò... 16 BC 414 - Åà ÅÉÑÉÄÉÏ ÑÇÓÇÓ óåë. 1

- Ãéá ôç óùóôþ êáé áóöáëþ ëåéôïõñãßá ôïõ óõóôþìáôïò ìýôñçóçò áãùãéìüôçôáò, áêïëïõèåßóôå ó ïëáóôéêü ôéò ïäçãßåò êáé åðéóçìüíóåéò ôïõ ðáñüíôïò öõëëáäßïõ! - Ïôáí ôï üñãáíï åßíáé óõíäåäåìýíï óôï äßêôõï, ïðïéáäþðïôå åñãáóßá óõíôþñçóçò ðñýðåé íá åêôåëåßôáé ìüíï áðü åîåéäéêåõìýíï ðñïóùðéêü! - ÏðïéïäÞðïôå óöüëìá óôç ëåéôïõñãßá ôïõ ïñãüíïõ ðñýðåé íá äéïñèùèåß ìå ôç âïþèåéá ôùí ïäçãéþí ðïõ äßäïíôáé óôï ðáñüí öõëëüäéï, ùñßò êáìßá åðýìâáóç óôï åóùôåñéêü ôïõ ïñãüíïõ. - ÔñïðïðïéÞóåéò êáé åðåìâüóåéò óôï üñãáíï äåí åðéôñýðïíôáé êáé äéáêüðôïõí ôçí éó ý ôçò åããýçóçò. - Óå ðåñßðôùóç ðïõ ðáñïõóéáóôåß êüðïéá âëüâç ðïõ äåí åßíáé äõíáôüí íá äéïñèùèåß, ôï üñãáíï ðñýðåé íá ôåèåß åêôüò ëåéôïõñãßáò êáé íá áðïóõíäåèåß áðü ôï äßêôõï, þóôå íá åîáóöáëéóèåß üôé äåí èá ôåèåß óå ëåéôïõñãßá ôõ áßá Þ áðü ëüèïò. - ÏðïéáäÞðïôå åñãáóßá åðéóêåõþò ðñýðåé íá åêôåëåßôáé ìüíï áðü ôçí êáôáóêåõüóôñéá åôáéñåßá Þ áðü åîïõóéïäïôçìýíï åñãáóôþñéï åðéóêåõþí. Revision 1.0 GR BC 414 - ÅÃ ÅÉÑÉÄÉÏ ÑÇÓÇÓ óåë. 2

BC 414 ØÇÖÉÁÊÏ ÁÃÙÃÉÌÏÌÅÔÑÏ 1. ÐÅÑÉÃÑÁÖÇ Tï øçöéáêü áãùãéìüìåôñï ôýðïõ BC 414 åßíáé Ýíá üñãáíï áêñéâåßáò, óýã ñïíçò ôå íïëïãßáò, êáôüëëçëï ãéá ìýôñçóç ôçò åéäéêþò áãùãéìüôçôáò õäáôéêþí äéáëõìüôùí óå åñãáóôçñéáêýò êáé âéïìç áíéêýò åöáñìïãýò. ÔõðéêÝò åöáñìïãýò ôïõ óõóôþìáôïò åßíáé : - ÌÝôñçóç ôçò åéäéêþò áãùãéìüôçôáò áðéïíéóìýíïõ, ðüóéìïõ Þ âéïìç áíéêïý íåñïý. - ÌÝôñçóç ôçò åéäéêþò áãùãéìüôçôáò óå âéïìç áíéêýò êáé áóôéêýò åãêáôáóôüóåéò áíôßóôñïöçò þóìùóçò. - ÌÝôñçóç ôçò åéäéêþò áãùãéìüôçôáò óå âéïìç áíéêýò êáé åñãáóôçñéáêýò åãêáôáóôüóåéò ðáñáãùãþò áðéïíéóìýíïõ íåñïý. - ÌÝôñçóç ôçò åéäéêþò áãùãéìüôçôáò óå ðïôüìéá, ëßìíåò êáé õäñáãùãåßá. - ÌÝôñçóç ôçò åéäéêþò áãùãéìüôçôáò ôïõ íåñïý óå âéïìç áíßåò ôñïößìùí, öáñìáêïâéïìç áíßåò, çìéêýò âéïìç áíßåò êáé ãåíéêü óå âéïìç áíéêýò åöáñìïãýò. Ôï óýóôçìá ìýôñçóçò áãùãéìüôçôáò áðïôåëåßôáé áðü : - Ïñãáíï ìýôñçóçò ôýðïõ BC 414-1 (ðåñéï Þ ìýôñçóçò 0-200 ìs) åßôå ôýðïõ BC 414-2 (ðåñéï Þ ìýôñçóçò 0-2000 ìs), áðü Üöëåêôï áíèåêôéêü ðëáóôéêü, êáôüëëçëï ãéá åðéôïß éá ôïðïèýôçóç óå åóùôåñéêïýò Þ åîùôåñéêïýò þñïõò, óå óôåãáíü ðßíáêá ìå âáèìü ðñïóôáóßáò ÉÑ 65 (åîùôåñéêýò äéáóôüóåéò 100 x 100mm). - Çëåêôñüäéï áãùãéìüôçôáò ôýðïõ CDC 42, êáôüëëçëï ãéá ôïðïèýôçóç óå ãñáììþ ñïþò óå óåéñü Þ by pass óå óýíäåóìï ôáõ 3/4", óôáèåñüò êåëëßïõ K = 0,3 ±10%. Ôï üñãáíï äéáôßèåôáé óå 2 äéáöïñåôéêïýò ôýðïõò ìå äõíáôüôçôá ìýôñçóçò ôçò åéäéêþò áãùãéìüôçôáò óå 2 ðåñéï Ýò, þóôå íá åðéôõã Üíåôáé ç ìýãéóôç äõíáôþ áêñßâåéá óôçí ðåñéï Þ ìýôñçóçò : Ó Þìá 1 : Çëåêôñüäéï áãùãéìüôçôáò ôýðïõ CDC 42. ôýðïò BC 414-1 : 0-200 ìs ôýðïò BC 414-2 : 0-2000ìS Êáé ïé 2 ôýðïé óõíäõüæïíôáé ìå ôï çëåêôñüäéï áãùãéìüôçôáò CDC 42 ( ùñßò áõôüìáôç áíôéóôüèìéóç èåñìïêñáóßáò). Ïé åðéöüíåéåò ìýôñçóçò ôùí çëåêôñïäßùí åßíáé êáôáóêåõáóìýíåò áðü áíïîåßäùôï Üëõâá 316 êáé åßíáé êáôüëëçëá ãéá ìåôñþóåéò óå äéáëýìáôá áìçëþò êáé ìýóçò áãùãéìüôçôáò (ìý ñé 2000 ìs). BC 414 - Åà ÅÉÑÉÄÉÏ ÑÇÓÇÓ óåë. 3

Ç ìýôñçóç ôçò áãùãéìüôçôáò ãßíåôáé ìå åíáëëáóüìåíç ôüóç åîïìáëõìýíçò êõìáôïìïñöþò, ãéá íá áðïöåõ èåß ç ðüëùóç ôùí çëåêôñïäßùí êáé ç ðñüùñç öèïñü ôïõò. Ôï üñãáíï áðåéêïíßæåé ôçí åéäéêþ áãùãéìüôçôá ôïõ ìåôñïõìýíïõ äéáëýìáôïò (ìs/cm). Ïé ìåôñþóåéò áðåéêïíßæïíôáé óå øçöéáêþ Ýíäåéîç õãñïý êñõóôüëëïõ (LCD), åõáíüãíùóôç áðü ìåãüëç áðüóôáóç. Ôï øçöéáêü áãùãéìüìåôñï BC 414 äßíåé áêñéâåßò êáé óôáèåñýò åíäåßîåéò óå Ýíá, ôï ðïëý, ëåðôü áöüôïõ ôåèåß óå ëåéôïõñãßá. Åðßóçò óå ãñþãïñåò ìåôáâïëýò ôçò áãùãéìüôçôáò, ôï üñãáíï áêïëïõèåß ùñßò íá äßíåé áóôáèåßò åíäåßîåéò. Ôï üñãáíï ôñïöïäïôåßôáé áðü äßêôõï 230 V / 50-60 Hz. ÔÅ ÍÉKÅÓ ÐÑÏÄÉÁÃÑÁÖÅÓ ÂÉÏÌÇ ÁÍÉKÏ ÁÃÙÃÉÌÏÌÅÔÑÏ BC 414-1 BC 414-2 Áðåéêüíéóç Ðåñéï Þ ìýôñçóçò áãùãéìüôçôáò õãñüò êñýóôáëëïò (LCD) 3 1/2 øçößùí 0-200 ìs 0-2000 ìs Äéáêñéôüôçôá Áêñßâåéá ìýôñçóçò áãùãéìüôçôáò 0.1 ìs 1 ìs ± 2% ôçò ìýôñçóçò ± 0.5% f.s. ± 1 øçößï (óå ðåñéï Þ ± 50% áðü ôï óçìåßï ñýèìéóçò) ÁíôéóôÜèìéóç èåñìïêñáóßáò - Èåñìïêñáóßá áíáöïñüò - Ô ýðïò áãùãéìïìåôñéêïý êåëëßïõ CDC 42 (flow through / K = 0,3) ÓõíèÞêåò ëåéôïõñãßáò ïñãüíïõ ìýôñçóçò Óôáèåñüôçôá ïñãüíïõ ìýôñçóçò öõóéïëïãéêþ ëåéôïõñãßá : 0... 45 C / 10... 90 % RH áêñáßåò óõíè. ëåéôïõñãßáò : -10... 55 C / 10... 90 % RH ïëßóèéóç < 100ppm / C, < 0.01% / ìþíá Ôñïöïäïóßá ïñãüíïõ ÄéáóôÜóåéò ìýôñçóçò / âüñïò ïñãüíïõ ìýôñçóçò 230 V ac (+10 / -15%) / 50-60 Hz 100 x 100 x 58 mm / 350 gr ÇËÅKÔÑÏÄÉÏ ÁÃÙÃÉÌÏÔÇÔÁÓ CDC 42 Ô ýðïò çëåêôñïäßïõ Flow through ( 3/4" T-adaptor) Ðåñéï Þ ìýôñçóçò áãùãéìüôçôáò 0,1-2000 ìs Ó ôáèåñü êåëëßïõ Ê= 0,30 ± 15% Õëéêü êáôáóêåõþò ÅðéöÜíåéåò ìýôñçóçò : Inox 316 ÓôÝëå ïò - óýíäåóìïò T : HPVC ÓõíèÞêåò ëåéôïõñãßáò 0-50 C / max 6 bar @ 25 C ÌÝãéóôç åðéôñåðôþ ôá ýôçôá ñïþò < 3 m / s ÄéáóôÜóåéò ** âë. ó Þìá 1 - óåë 3 ÂÜñïò 100 gr BC 414 - ÅÃ ÅÉÑÉÄÉÏ ÑÇÓÇÓ óåë. 4

4 BC 414-1 Electrolytic conductivity meter ìs 1 Range : 0... 200 ìs 4 3 2 Ó Þìá 2 : Øçöéáêü áãùãéìüìåôñï BC 414 - ðñüóïøç ôïõ ïñãüíïõ 1. ØçöéáêÞ Ýíäåéîç 2. Óôõðéïèëßðôçò äéýëåõóçò êáëùäßïõ óýíäåóçò ôñïöïäïóßáò 3. Óôõðéïèëßðôçò äéýëåõóçò êáëùäßïõ óýíäåóçò çëåêôñïäßïõ áãùãéìüôçôáò 4. Âßäåò óôþñéîçò ôçò ðñüóïøçò ôïõ ïñãüíïõ BC 414 - ÅÃ ÅÉÑÉÄÉÏ ÑÇÓÇÓ óåë. 5

3. ÔÏÐÏÈÅÔÇÓÇ ÔÏÕ ÏÑÃÁÍÏÕ Ôï øçöéáêü áãùãéìüìåôñï ôýðïõ BC 414 åßíáé êáôüëëçëï ãéá åðéôïß åéá ôïðïèýôçóç óå åóùôåñéêïýò Þ åîùôåñéêïýò þñïõò (âáèìüò ðñïóôáóßáò ÉÑ65). Ïé åîùôåñéêýò äéáóôüóåéò êáé ïé õðïäï Ýò óôþñéîçò ôïõ ïñãüíïõ ìýôñçóçò äßäïíôáé óôï ó Þìá 3. Ðñßí åãêáôáóôþóåôå ôï üñãáíï, ðñýðåé íá áöáéñýóåôå ôçí ðñüóïøþ ôïõ, þóôå íá áðïêáëõöèïýí ïé çëåêôñéêýò óõíäýóåéò êáé ïé õðïäï Ýò ãéá ôç óôþñéîþ ôïõ. Ãéá íá áöáéñýóåôå ôçí ðñüóïøç, îåâéäþóôå ôéò 4 âßäåò ðïõ ôç óõãêñáôïýí (ó Þìá 2, -4 ) êáé áðïóõíäýóôå (ôñáâüíôáò ðñïóåêôéêü ðñïò ôá Ýîù) ôï óýíäåóìï "CON 1" (âë. ó Þìá 4) ðïõ óõíäýåé ôçí ðëáêýôá áðåéêüíéóçò óôçí ðñüóïøç ôïõ ïñãüíïõ ìå ôçí êåíôñéêþ ðëáêýôá. 100.0 70 Ãéá ôç óôþñéîç ôïõ ïñãüíïõ, óõíéóôüôáé íá ñçóéìïðïéçèïýí êáé ïé ôýóóåñåéò õðïäï Ýò - äýï óôï Üíù êáé äýï óôï êüôù ôìþìá ôïõ (âë. ó Þìá 3). 100.0 88 Ç óôåñýùóç ôïõ ïñãüíïõ ðñýðåé íá ãßíåé ìå âßäåò ìå ôñáðåæïåéäþ êåöáëþ (ü é öñåæüôåò), äéáìýôñïõ 4mm (ëáìáñéíüâéäåò 5x30mm åßôå ìåôñéêýò Ì4 êáôüëëçëïõ ìþêïõò). ÅÜí ôï üñãáíï ôïðïèåôçèåß óå åîùôåñéêü þñï, óõíéóôüôáé íá ñçóéìïðïéçèïýí áíïîåßäùôåò âßäåò. Ó Þìá 3 : ÅîùôåñéêÝò äéáóôüóåéò êáé õðïäï Ýò óôþñéîçò ôïõ ïñãüíïõ BC 414 Ãéá íá óçìáäýøåôå åýêïëá êáé ìå áêñßâåéá ôéò ôñýðåò ðïõ áðáéôïýíôáé ãéá ôç óôþñéîç ôïõ ïñãüíïõ (ëüãù ôïõ üôé ïé áíï Ýò óôéò ìåôáîý ôïõò áðïóôüóåéò åßíáé áñêåôü ìéêñýò) ìðïñåßôå íá ñçóéìïðïéþóåôå ôïí ïäçãü áðü ðëáóôéêïðïéçìýíï áñôß ðïõ âñßóêåôáé óôç óõóêåõáóßá ôïõ ïñãüíïõ. ÌåôÜ ôçí ôïðïèýôçóç ôïõ ïñãüíïõ êáé áöïý ãßíïõí ïé çëåêôñéêýò óõíäýóåéò, åðáíáóõíäýóôå ôï óýíäåóìï "CON 1" (âë. ó Þìá 4) ðïõ óõíäýåé ôçí ðëáêýôá áðåéêüíéóçò óôçí ðñüóïøç ôïõ ïñãüíïõ ìå ôçí êåíôñéêþ ðëáêýôá êáé âéäþóôå óôáèåñü ôçí ðñüóïøç óôï üñãáíï ìå ôéò 4 âßäåò óôþñéîçò (ó Þìá 2-4). BC 414 - Åà ÅÉÑÉÄÉÏ ÑÇÓÇÓ óåë. 6

4. ÔÏÐÏÈÅÔÇÓÇ ÔÏÕ ÇËÅÊÔÑÏÄÉÏÕ Ôï çëåêôñüäéï áãùãéìüôçôáò ôýðïõ CDC 42 ôïðïèåôåßôáé óå óýíäåóìï ôáõ 3/4", óå óåéñü Þ ðáñüëëçëá (by pass) óôç ãñáììþ ñïþò. ÊáôÜ ôçí åãêáôüóôáóþ ôïõ, ðñýðåé íá ëçöèïýí õð' üøç ôá åîþò : - Óôï óçìåßï ôïðïèýôçóçò, ç ìýãéóôç ðßåóç äåí ðñýðåé íá õðåñâáßíåé ôá 6 bar êáé ç èåñìïêñáóßá ëåéôïõñãßáò ôïõò 50 C. - Óôçí èýóç ðïõ èá âñßóêåôáé ôï çëåêôñüäéï ðñýðåé íá õðüñ åé óõíå Þò ñïþ ôïõ õãñïý, ü é üìùò êáé öõóáëëßäåò áýñá. ÅÜí óôï çëåêôñüäéï ðñïóêïëëçèïýí öõóáëëßäåò áýñá, ôï üñãáíï äßíåé ëáíèáóìýíåò åíäåßîåéò. - Ç ôá ýôçôá ñïþò óôï åóùôåñéêü ôïõ çëåêôñïäßïõ äåí ðñýðåé íá õðåñâáßíåé ôá 3m/s (ðáñï Þ ìéêñüôåñç áðü 60 l/min). - Ç èýóç åãêáôüóôáóçò ðñýðåé íá ìðïñåß íá áðïìïíùèåß áðü ôï õðüëïéðï êýêëùìá ìå âüíåò ðñéí êáé ìåôü ôï çëåêôñüäéï êáé íá Ý åé åýêïëç ðñüóâáóç, þóôå íá äéåõêïëýíåôáé ï ôáêôéêüò Ýëåã ïò êáé êáèáñéóìüò ôïõ. Ãéá ôçí åãêáôüóôáóç ôïõ çëåêôñïäßïõ ìýôñçóçò : - Ôïðïèåôåßóôå óå óåéñü Þ ðáñüëëçëá óôç ãñáììþ ñïþò ôïí õðïäï Ýá ôýðïõ "Ô" áðü PVC ðïõ óõíïäåýåé ôï çëåêôñüäéï áãùãéìüôçôáò CDC 42. - Ôõëßîôå ìå ôáéíßá teflon ôï óðåßñùìá ôïõ çëåêôñïäßïõ, ãéá íá åðéôåõ èåß áóöáëþò óôåãüíùóç êáé íá áðïöåõ èïýí ôõ üí äéáñïýò êáôü ôç ëåéôïõñãßá ôïõ óõóôþìáôïò. - Êáèáñßóôå ôéò ìåôáëëéêýò ñüâäïõò (åðéöüíåéåò ìýôñçóçò) ôïõ çëåêôñïäßïõ ìå Ýíá ìáëáêü áñôïìüíäçëï Þ ýöáóìá ðïôéóìýíï ìå ïéíüðíåõìá Þ áóåôüí, þóôå íá áðïìáêñõíèïýí ôõ üí ß íç ëßðïõò (êõñßùò áðü äáêôõëéýò). Áðïöýãåôå ôçí åðáöþ ôùí åñéþí ìå ôéò ìåôáëëéêýò ñüâäïõò ôïõ çëåêôñïäßïõ. - Âéäþóôå ôï çëåêôñüäéï óôçí áíôßóôïé ç õðïäï Þ ôïõ ðëáóôéêïý "Ô". - ÓõíäÝóôå ôýëïò ôï çëåêôñüäéï óôï üñãáíï ìýôñçóçò (âë. êåö. 5, óåë 8). BC 414 - Åà ÅÉÑÉÄÉÏ ÑÇÓÇÓ óåë. 7

5. ÇËÅÊÔÑÉÊÅÓ ÓÕÍÄÅÓÅÉÓ ÌåôÜ ôçí ôïðïèýôçóç ôïõ ïñãüíïõ, üðùò ðåñéãñüöåôáé óôï êåö. 3, óåë 6, ðñýðåé íá ãßíïõí ïé çëåêôñéêýò óõíäýóåéò óôéò åðáöýò (êëýìåò) ðïõ âñßóêïíôáé óôï åóùôåñéêü ôïõ ïñãüíïõ (ó. 4). 1. ÓõíäÝóôå ôéò åðáöýò 4, 5 êáé 6 ìå ôï äßêôõï ~230V (6 : öüóç, 5 : ãåßùóç, 4 : ïõäýôåñïò) ÊáôÜ ôç óýíäåóç ôïõ ïñãüíïõ ìå ôï äßêôõï, ðñýðåé íá Ý åôå õð' üøç ôá åîþò : - Ç óýíäåóç ìå ôï äßêôõï óõíéóôüôáé íá ãßíåôáé ìýóù åîùôåñéêþò áóöüëåéáò 0.5 Á Agnd C08 V+ êáé äéáêüðôç. ÅÜí óôïí ßäéï ðßíáêá CON 01a ECo C07 C06 C04 õðüñ ïõí ðåñéóóüôåñá üñãáíá, ìðïñåß R70 R03 R69 C09 íá ñçóéìïðïéçèåß ìßá êïéíþ áóöüëåéá R65 IC53 IC02 R63 ãéá üëá ôá üñãáíá, áëëü ôï êüèå üñãáíï D52 D51 R02 C01 C02 R64 (Þ ïìüäá ïñãüíùí) åßíáé ðñïôéìüôåñï íá D01 D03 JP020 C54 D02 D04 ôñïöïäïôåßôáé ìýóù áíåîüñôçôïõ äéáêüðôç. R52 R56 C53 C58 R59 - ÅÜí õðüñ åé ðñüâëçìá õðýñôáóçò óôï äßêôõï (> 270V) åßôå ôï äßêôõï åìöáíßæåé óõ íü ìåãüëåò äéáêõìüíóåéò (ìåãáëýôåñåò ôïõ ±15%), óõíéóôüôáé ç ôñïöïäïóßá ôïõ ïñãüíïõ íá ãßíåôáé ìýóù óôáèåñïðïéçôþ ôüóçò äéêôýïõ (UPS) Þ ôïõëü éóôïí ìýóù åðéôçñçôþ ôüóçò, ðïõ èá äéáêüðôåé ôçí ôñïöïäïóßá åüí ç ôüóç ôïõ äéêôýïõ õðåñâåß ôá 250-260V. (Ôü üñãáíï äéáèýôåé åóùôåñéêü óôáèåñïðïéçôþ êáé ðñïóôáóßá áðü óôéãìéáßåò õðåñôüóåéò - varistor 275V -, åüí üìùò ôï äßêôõï åìöáíßæåé óõ íýò äéáêõìüíóåéò (> ±15%), ðéèáíüí íá åìöáíéóôïýí ðñïâëþìáôá óôç ëåéôïõñãßá ôïõ, åíþ åüí ç ôüóç õðåñâåß ôá 270V, ìðïñåß íá ðñïêëçèåß âëüâç óôï üñãáíï). 2. ÓõíäÝóôå ôéò åðáöýò 1, 2 êáé 3 ìå ôï êáëþäéï óýíäåóçò ôïõ çëåêôñïäßïõ áãùãéìüôçôáò CDC 42, óýìöùíá ìå ôéò åíäåßîåéò ðïõ áíáãñüöïíôáé óôçí ðßóù üøç ôïõ ïñãüíïõ : 1, 2 : áãùãéìïìåôñéêü êåëëß (cell) êáöý - Üóðñï 3 : èùñüêéóç êáëùäßïõ (shield) ìáýñï Þ ãêñß ÔÝëïò, åðáíáóõíäýóôå ôï óýíäåóìï "CON 1" (âë. ó Þìá 4) ðïõ óõíäýåé ôçí ðëáêýôá áðåéêüíéóçò óôçí ðñüóïøç ôïõ ïñãüíïõ ìå ôçí êåíôñéêþ ðëáêýôá êáé âéäþóôå óôáèåñü ôçí ðñüóïøç óôï üñãáíï ìå ôéò 4 âßäåò óôþñéîçò (ó Þìá 2-5). R60 R62 R61 C59 R75 C52 P52 IC51 C63 R51 R55 C51 CLM02 R54 1 2 3 cell cell shield BN WH BK C61 R57 R58 SENSOR INPUT Type : S 104 R68 IC52 R05 R66 C55 C62 C64 R67 cal JP025 P51 JP020 R04 C05 TR01 CLM01 R01 D03 IC01 4 5 6 N PE L ~230V/50Hz Ó Þìá 4 : BC 414 - Åóùôåñéêü ôïõ ïñãüíïõ ÄéÜãñáììá çëåêôñéêþí óõíäýóåùí êáé ôïðïèýôçóçò åîáñôçìüôùí ðëáêýôáò 1 VR1 C03 FUSE 1 BC 414 - Åà ÅÉÑÉÄÉÏ ÑÇÓÇÓ óåë. 8

6. ÑÕÈÌÉÓÇ ÔÏÕ ÏÑÃÁÍÏÕ Ðñéí èýóåôå óå ëåéôïõñãßá ôï üñãáíï, ðñýðåé íá ôï ñõèìßóåôå ìå ôïí ñçóéìïðïéïýìåíï çëåêôñüäéï áãùãéìüôçôáò CDC 42. Ç ñýèìéóç ôïõ ïñãüíïõ åßíáé áðáñáßôçôï íá ãßíåé : - Ôçí ðñþôç öïñü ðïõ èá ôåèåß óå ëåéôïõñãßá ôï óýóôçìá. - ÌåôÜ áðü ôõ üí áíôéêáôüóôáóç ôïõ çëåêôñïäßïõ áãùãéìüôçôáò. ÅðáíÝëåã ïò ôçò ñýèìéóçò óõíéóôüôáé íá ãßíåôáé : - ÊÜèå öïñü ðïõ ôßèåôáé óå ëåéôïõñãßá ôï óýóôçìá ìåôü áðü ìáêñü ñïíç äéáêïðþ (> áðü 1 ìþíá) - Óå ôáêôü ñïíéêü äéáóôþìáôá êáôü ôç öõóéïëïãéêþ ëåéôïõñãßá ôïõ óõóôþìáôïò (êüèå 3-6 ìþíåò, áíüëïãá ìå ôçí åöáñìïãþ) Ãéá ôç óùóôþ ëåéôïõñãßá ôïõ ïñãüíïõ ôýðïõ BC 414 áðáéôåßôáé ñýèìéóç ôïõ çëåêôñïäßïõ óå Ýíá ìüíï óçìåßï (ñýèìéóç êëßóçò - äåí áðáéôåßôáé ñýèìéóç ìçäåíéóìïý). Ãéá ôçí ñýèìéóç ôïõ ïñãüíïõ áðáéôïýíôáé : 1. Ðñüôõðï äéüëõìá ãíùóôþò áãùãéìüôçôáò. 2. ÅîÜñôçìá ñýèìéóçò, áðïôåëïýìåíï áðü ðëáóôéêü (PVC) ôáõ 3/4" - ßäéï ìå áõôü ðïõ óôï ïðïßï ôïðïèåôåßôáé ôï çëåêôñüäéï óôç ãñáììþ ñïþò - ìå âüóç óôþñéîçò êáé ðþìáôá óôéò äýï áíïéêôýò ðëåõñýò ôïõ. 3. Èåñìüìåôñï ìå áêñßâåéá ìýôñçóçò ±0.5 C Þ êáëëßôåñç. Ç ñýèìéóç ôïõ ïñãüíïõ ãßíåôáé ùò åîþò: - ÓõíäÝóôå ôï üñãáíï ìýôñçóçò BC 414 ìå ôï äßêôõï êáé ôï çëåêôñüäéï, óýìöùíá ìå üóá áíáöýñïíôáé óôï êåö. 5 óåë. 8. - Êáèáñßóôå ôéò ìåôáëëéêýò ñüâäïõò (åðéöüíåéåò ìýôñçóçò) ôïõ çëåêôñïäßïõ ìå Ýíá ìáëáêü áñôïìüíäçëï Þ ýöáóìá ðïôéóìýíï ìå ïéíüðíåõìá Þ áóåôüí, þóôå íá áðïìáêñõíèïýí ôõ üí ß íç ëßðïõò (êõñßùò áðü äáêôõëéýò). Áðïöýãåôå ôçí åðáöþ ôùí åñéþí ìå ôéò ìåôáëëéêýò ñüâäïõò ôïõ çëåêôñïäßïõ. - Îåðëýíåôå ôï çëåêôñüäéï êáé ôï åîüñôçìá ñýèìéóçò áñ éêü ìå áðéïíéóìýíï íåñü, þóôå íá áðïìáêñõíèïýí ôõ üí áðïèýóåéò áëüôùí óôï åîùôåñéêü ôïõ, êáé óôç óõíý åéá ìå ìéêñþ ðïóüôçôá ôïõ ðñïôýðïõ äéáëýìáôïò. - Ãåìßóôå ôï åîüñôçìá ñýèìéóçò ìå ôï ðñüôõðï äéüëõìá, ðñïóý ïíôáò íá ìçí åãêëùâéóôåß áýñáò óôï åóùôåñéêü ôïõ. - ÌåôñÞóôå êáé óçìåéþóôå ôç èåñìïêñáóßá ôïõ ðñïôýðïõ äéáëýìáôïò. - Âéäþóôå ôï çëåêôñüäéï óôçí áíôßóôïé ç õðïäï Þ ôïõ åîáñôþìáôïò, Ýôóé þóôå ï Üîïíáò ðïõ ïñßæåôáé áðü ôéò äýï ìåôáëëéêýò ñüâäïõò ôïõ çëåêôñïäßïõ íá åßíáé åõèõãñáììéóìýíïò ìå ôïí äéáìþêç Üîïíá ôïõ ðëáóôéêïý ôáõ. Óçìåßùóç! Ãéá íá åðéôåõ èåß ç êáëëßôåñç äõíáôþ áêñßâåéá ìýôñçóçò, ðñýðåé : - Ç ó åôéêþ èýóç ôïõ çëåêôñïäßïõ óôï ðëáóôéêü ôáõ 3/4" êáôü ôç ñýèìéóç, ðñýðåé íá åßíáé ßäéá ìå áõôþ ôçò ìýôñçóçò, Óå áíôßèåôç ðåñßðôùóç ìðïñåß íá ðñïêýøåé áðü áõôþ ôçí áéôßá óöüëìá ìý ñé êáé 5%. - Ç ñýèìéóç ðñýðåé íá ãßíåé óôçí ßäéá ðåñéï Þ áãùãéìüôçôáò (±50%) êáé èåñìïêñáóßáò (±10 C ) ìå ôéò ìåôñþóåéò. BC 414 - Åà ÅÉÑÉÄÉÏ ÑÇÓÇÓ óåë. 9

- ÐåñéìÝíåôå 3-5 ëåðôü, ìý ñé íá åîéóùèåß ç èåñìïêñáóßá ôïõ äéáëýìáôïò ìå áõôþ ôïõ çëåêôñïäßïõ êáé íá óôáèåñïðïéçèåß ç Ýíäåéîç ôïõ ïñãüíïõ. - Áðü ôïí ðßíáêá 1 (óåë 16) ðñïóäéïñßóôå ôçí åéä. áãùãéìüôçôá ôïõ ðñïôýðïõ äéáëýìáôïò óôç èåñìïêñáóßá ðïõ ãßíåôáé ç ñýèìéóç. - ÓôñÝøôå ìå Ýíá ìéêñü êáôóáâßäé ôï ñõèìéóôþ "cal" óôï åóùôåñéêü ôïõ ïñãüíïõ (âë. ó Þìá 4, óåë. 8) þóôå ç Ýíäåéîç ôïõ ïñãüíïõ íá ãßíåé ßäéá ìå ôç ãíùóôþ áãùãéìüôçôá ôïõ ðñüôõðïõ äéáëýìáôïò. - Óôç óõíý åéá îåâéäþóôå ôï çëåêôñüäéï áðü ôï åîüñôçìá ñýèìéóçò êáé ôïðïèåôåßóôå ôï óôç èýóç ìýôñçóçò. 7. ÓÕÍÔÇÑÇÓÇ ÊÁÉ ÊÁÈÁÑÉÓÌÏÓ ÔÏÕ ÇËÅÊÔÑÏÄÉÏÕ Ãéá ôç óùóôþ ëåéôïõñãßá ôïõ ïñãüíïõ, åßíáé áðáñáßôçôo óå ôáêôü äéáóôþìáôá íá åëýã åôáé êáé êáèáñßæåôáé (åüí áðáéôåßôáé) ôï çëåêôñüäéï ìýôñçóçò. Ï ó åäéáóìüò ôùí çëåêôñïäßùí ôýðïõ CDC 42 åðéôñýðåé ôçí áîéüðéóôç ëåéôïõñãßá ôïõò, áêüìç êáé óôéò ðéï äýóêïëåò âéïìç áíéêýò åöáñìïãýò, ãéá åîáéñåôéêü ìåãüëï ñïíéêü äéüóôçìá (áñêåôü Ýôç) ìå åëü éóôåò áðáéôþóåéò óõíôþñçóçò. Óôç âüóç ôïõ çëåêôñïäßïõ âñßóêïíôáé ïé äýï ìåôáëëéêýò ñüâäïé áðü áíïîåßäùôï Üëõâá 316, ðïõ áðïôåëïýí êáé ôéò åðéöüíåéåò ìýôñçóçò ôïõ çëåêôñïäßïõ. Ç áêñßâåéá êáé åðáíáëçøéìüôçôá ôùí ìåôñþóåùí åîáñôüôáé êáôü êýñéï ëüãï áðü ôçí êáèáñüôçôá êáé ôçí êáëþ êáôüóôáóç ôùí åðéöáíåéþí ìýôñçóçò. Áðïöýãåôå ôçí åðáöþ ôùí åñéþí êáèþò êáé ïðïéïõäþðïôå Üëëïõ áíôéêåéìýíïõ ìå ôéò äýï ìåôáëëéêýò ñüâäïõò. EÜí ðñïóêïëëçèïýí áêáèáñóßåò Þ ëßðç óôéò åðéöüíåéåò ìýôñçóçò, ôï üñãáíï ìðïñåß íá äßíåé ëáíèáóìýíåò åíäåßîåéò Þ íá ðáñïõóéüæåé ïëßóèçóç ôçò Ýíäåéîçò. Ãéá ôïí êáèáñéóìü ôùí äýï ìåôáëëéêþí ñüâäùí, áíüëïãá ìå ôç öýóç ôùí åðéêáèßóåùí, ìðïñåß íá ñçóéìïðïéçèåß Ýíáò áðü ôïõò áêüëïõèïõò ôñüðïõò: Áíüñãáíåò åðéêáèßóåéò Ëßðç, ËÜäéá, Ñçôßíåò Þ êáôüëëçëï äéáëýôç Ðñùôåúíïý á (áßìá ê.á.) ÁíèåêôéêÝò åðéêáèßóåéò ÄéÜëõìá 0.1-0.2M HCl Þ äéüëõìá 0.1Ì óõìðëïêïðïéçôþ EDTA Êáèáñéóìüò ìå åëáöñü áðïñõðáíôéêü ÄéÜëõìá ðåøßíçò 1% óå 0.1 M HCl Êáèáñéóìüò ìå äéüëõìá Õðåñïîåéäßïõ ôïõ Õäñïãüíïõ Þ Õðï ëùñéþäïõò Íáôñßïõ Ìåôá áðü êüèå êáèáñéóìü, îåðëýíåôå ôï çëåêôñüäéï ìå áðéïíéóìýíï íåñü. ÐÑÏÓÏ Ç! ÅÜí ñçóéìïðïéþóåôå áëïãïíïìýíïõò õäñïãïíüíèñáêåò, áêåôüíç, ðåôñåëáúêü áéèýñá Þ Üëëïõò ïñãáíéêïýò äéáëýôåò ãéá ôïí êáèáñéóìü ôùí ìåôáëëéêþí ñüâäùí, íá ìçí Ýëèïõí óå åðáöþ ìå ôá ðëáóôéêü ôìþìáôá ôïõ çëåêôñïäßïõ. BC 414 - Åà ÅÉÑÉÄÉÏ ÑÇÓÇÓ óåë. 10

8.ÈÅÙÑÉÁ ÌÅÔÑÇÓÅÙÍ ÁÃÙÃÉÌÏÔÇÔÁÓ Óáí áãùãéìüôçôá ïñßæåôáé ç éêáíüôçôá åíüò õëéêïý íá Üãåé ôï çëåêôñéêü ñåýìá. Åßíáé ôï áíôßóôñïöï ôçò áíôßóôáóçò. Ïëá ôá õëéêü ðáñïõóéüæïõí áãùãéìüôçôá óå êüðïéï âáèìü, ðïõ ðïéêßëåé áðü ðïëý áìçëýò ôéìýò (ìïíùôýò ïðùò ï áýñáò êáé ôï ãõáëß) ìý ñé ðïëý õøçëýò (Üñãõñïò, ñõóüò êáé ìýôáëëá ãåíéêü). Éäéáßôåñï åíäéáöýñïí ðáñïõóéüæåé ç ìýôñçóç ôçò áãùãéìüôçôáò õäáôéêþí äéáëõìüôùí çëåêôñïëõôþí. Ç áãùãéìüôçôá, Þ áêñéâýóôåñá ç åéäéêþ áãùãéìüôçôá, åíüò äéáëýìáôïò åßíáé Ýíá ìýãåèïò ðïõ ðåñéý åé óçìáíôéêýò ðëçñïöïñßåò ãéá ôçí öýóç ôïõ. ÅéäéêÜ óå õäáôéêü äéáëýìáôá åíüò äéáëõìýíïõ óõóôáôéêïý Þ êáèáñü íåñü, ç ìýôñçóç ôçò åéäéêþò áãùãéìüôçôüò ôïõò ïäçãåß Üìåóá, óå ðïóïôéêü áðïôåëýóìáôá. Óå ìßá áñêåôü ìåãüëç ðåñéï Þ, ç áãùãéìüôçôá äéáëõìüôùí çëåêôñïëõôþí åßíáé, ìå ìåãüëç áêñßâåéá, ãñáììéêþ óõíüñôçóç ôçò óõãêýíôñùóþò ôïõò. ÁðëÜ, üóï ðõêíüôåñï åßíáé Ýíá äéüëõìá çëåêôñïëýôç, ôüóï ìåãáëýôåñç åéäéêþ áãùãéìüôçôá ðáñïõóéüæåé. Áò äïýìå ôþñá, áíáëõôéêü ôé åßíáé êáé ðùò åêöñüæåôáé ç åéäéêþ áãùãéìüôçôá: ÁíåîÜñôçôá áðü ôï áí ïé öïñåßò ôïõ ñåýìáôïò åßíáé çëåêôñüíéá (ìýôáëëá) Þ éüíôá (äéáëýìáôá çëåêôñïëõôþí), óå ïðïéïäþðïôå çëåêôñéêü êýêëùìá éó ýåé ï ãíùóôüò íüìïò ôïõ Ïhm : I = U / R : Amperes = Volts / Ohms üðïõ I åßíáé ôï ñåýìá ðïõ äéáñýåé Ýíáí áãùãü áíôßóôáóçò R, üôáí óôá Üêñá ôïõ åðéâüëëåôáé ìßá ôüóç U. Ç áíôßóôáóç ôïõ áãùãïý åîáñôüôáé áðü ôçí öýóç ôïõ (óáí õëéêü) áëëü êáé áðü ôç ãåùìåôñßá ôïõ. Ãéá áãùãïýò óôáèåñþò äéáôïìþò ç áíôßóôáóç äßíåôáé áðü ôçí ó Ýóç: R = ñ * l / A : Ohms = (Ohms*cm) * cm / cm² üðïõ "l" ôï ìþêïò, "Á" ç äéáôïìþ ôïõ áãùãïý êáé "ñ" ç åéäéêþ ôïõ áíôßóôáóç, ðïõ åîáñôüôáé áðü ôçí öýóç ôïõ õëéêïý êáé ôçí èåñìïêñáóßá ôïõ. Ç åéäéêþ áíôßóôáóç ôïõ õëéêïý åêöñüæåé ëïéðüí ðüóç åßíáé ç áíôßóôáóþ ôïõ óôçí ìïíüäá ìþêïõò áíü ìïíüäá äéáôïìþò. Áðëïýóôåñá åêöñüæåé ôçí áíôßóôáóç åíüò áãùãïý ìþêïõò 1 cm êáé äéáôïìþò 1 cm x 1 cm áðü ôï õëéêü áõôü. ÅðåéäÞ óå ðïëëýò ðåñéðôþóåéò ìåôñþóåùí (üðùò óôçí ìýôñçóç óõãêåíôñþóåùí éüíôùí), áýîçóç ôïõ ìåãýèïõò ðïõ ìåôñüôáé óõíåðüãåôáé áíüëïãç ìåßùóç ôçò áíôßóôáóçò ôïõ áãùãïý, åöåõñýèçêå ï üñïò áãùãéìüôçôá, ôï áíôßóôñïöï ôçò áíôßóôáóçò, þóôå ôï ìåôñïýìåíï ìýãåèïò íá ãßíåé åõèýùò áíüëïãï ôïõ æçôïõìýíïõ íá ðñïóäéïñéóôåß. Åôóé öèüíïõìå óôïõò üñïõò Áãùãéìüôçôá "G" êáé ÅéäéêÞ áãùãéìüôçôá "ê" : G = 1 / R : 1 / Ohms = 1 Siemens (S) Þ 1 mhos (USA) ê = 1 / ñ : 1/(Ohms*cm), S/cm, mhos/cm BC 414 - Åà ÅÉÑÉÄÉÏ ÑÇÓÇÓ óåë. 11

Áñá ç áãùãéìüôçôá åíüò áãùãïý èá åêöñüæåôáé áðü ôçí ó Ýóç: G = ê * Á / l : S = (S/cm) * cm²/cm Óôéò óõíçèéóìýíåò ìåôñþóåéò áãùãéìüôçôáò (äéáëýìáôá) äåí êáôáóêåõüæïõìå âýâáéá Ýíáí áãùãü óõãêåêñéìýíùí äéáóôüóåùí áëëü ôïðïèåôïýìå ôï äéüëõìá óå Ýíá äï åßï (êåëëß) ðïõ öýñåé äýï ðáñüëëçëá ôïðïèåôçìýíåò ðëüêåò óõãêåêñéìýíùí äéáóôüóåùí áðü êáëü áãùãü ôïõ çëåêôñéóìïý óý ïñéóìýíç áðüóôáóç ìåôáîý ôïõò. Ìå áõôü ôïí ôñüðï åðéôõã Üíïõìå ôçí êáôáóêåõþ åíüò áãùãïý áðü ôï ðñïò ìýôñçóç äéüëõìá êáé ìüëéóôá êáôü Üñéóôá åðáíáëþøéìï ôñüðï. Ïé äýï ðáñüëëçëåò ðëüêåò (áðü ëåõêü ñõóï Þ ñõóü Þ Üíèñáêá Þ áíïîåßäùôï Üëõâá) áðïôåëïýí ôá Üêñá ôïõ áãùãïý, åíþ ç åðéöüíåéá ôçò êáèåìéüò ïñßæåé ôçí äéáôïìþ ôïõ. Äéáôçñþíôáò ëïéðüí óôáèåñýò ôéò äéáóôüóåéò ôïõ êåëëéïý êáé óõíïøßæïíôüò ôåò óå ìßá óôáèåñü, ôçí óôáèåñü ôïõ êåëëéïý K cell (cell constant), ç åéäéêþ áãùãéìüôçôá, ðïõ åßíáé ôï æçôïýìåíï ìýãåèïò, ðñïêýðôåé åõèýùò ìå ðïëëáðëáóéáóìü ôçò áãùãéìüôçôáò åðß ôçí óôáèåñü áõôþ. K cell = l / A : 1 / cm = cm / cm² G = ê / K cell ê = G * K cell : S / cm = S * 1 / cm Áðü ôçí ôåëåõôáßá ó Ýóç ðñïêýðôåé üôé ìåôñþíôáò ôçí áãùãéìüôçôá åíüò äéáëýìáôïò, ç åéäéêþ ôïõ áãùãéìüôçôá ðñïêýðôåé ìå áðëü ðïëëáðëáóéáóìü ôçò áãùãéìüôçôáò ðïõ ìåôñþèçêå ìå ôçí óôáèåñü ôïõ êåëëéïý K cell. Óå ðïëëü çëåêôñïíéêü áãùãéìüìåôñá, üðùò êáé óôï BC 414, ç óôáèåñü áõôþ ìðïñåß íá åíóùìáôùèåß óôçí ñýèìéóç ôïõ ïñãüíïõ, Ýôóé þóôå íá ìåôñüôáé Üìåóá ç åéäéêþ áãùãéìüôçôá (âë. êåö. 6 ). ÐáñÜäåéãìá Åóôù ìéá ìýôñçóç áãùãéìüôçôáò äéáëýìáôïò ßóç ìå 47.0 ìs êáé ç óôáèåñü ôïõ êåëëéïý åßíáé K cell = 0.96. Ç åéäéêþ áãùãéìüôçôá õðïëïãßæåôáé üðùò ðáñáêüôù: ê = 47 * 0.96 ìs/cm = 45.12 ìs/cm BC 414 - Åà ÅÉÑÉÄÉÏ ÑÇÓÇÓ óåë. 12

ÅîÜñôçóç áðü ôç èåñìïêñáóßá Ç áãùãéìüôçôá óå äéáëýìáôá çëåêôñïëõôþí ïöåßëåôáé óôçí êéíçôéêüôçôá ôùí éüíôùí êáé ãé áõôü ç óõìðåñéöïñü ôùí äéáëõìüôùí ùò áãùãþí åßíáé äéáöïñåôéêþ áðü áõôþ ôùí ìåôüëëùí. Ç áãùãéìüôçôá ôùí äéáëõìüôùí, áíôßèåôá áðü ôá ìýôáëëá, áõîüíåé ìå ôçí Üíïäï ôçò èåñìïêñáóßáò, åíþ åîáñôüôáé áðü ôç öýóç ôùí éüíôùí êáé áðü ôï éîþäåò ôïõ äéáëýìáôïò. Óå áìçëýò óõãêåíôñþóåéò (ðïëý êáèáñü íåñü), Ýíá óçìáíôéêü ìýñïò ôçò áãùãéìüôçôáò ïöåßëåôáé óôç äéüóôáóç ôïõ íåñïý. Áðü üëá áõôü åßíáé ðñïöáíýò üôé ç áãùãéìüôçôá ôùí äéáëõìüôùí åîáñôüôáé Üìåóá áðü ôç èåñìïêñáóßá. Ç åîüñôçóç áõôþ óõíþèùò åêöñüæåôáé óáí ó åôéêþ ìåôáâïëþ áíü K (Þ C) óå ìßá óõãêåêñéìýíç èåñìïêñáóßá êáé áíáöýñåôáé óáí èåñìïêñáóéáêüò óõíôåëåóôþò "á " (temperature coefficient) ôïõ äéáëýìáôïò. Ç ìïíüäá ìýôñçóçò ôïõ èåñìïêñáóéáêïý óõíôåëåóôþ "á " åßíáé Ê -1. Óôéò ðåñéóóüôåñåò ðåñéðôþóåéò, áíôß ôïõ èåñìïêñáóéáêïý óõíôåëåóôþ "á " áíáöýñåôáé ï ðïóïóôéáßïò èåñìïêñáóéáêüò óõíôåëåóôþò "á (%)", ï ïðïßïò åßíáé ç ðïóïóôéáßá ìåôáâïëþ % áíü âáèìü Kelvin óå ó Ýóç ìå ôç èåñìïêñáóßá áíáöïñüò : á (%) = 100 á Ïé èåñìïêñáóéáêïß óõíôåëåóôýò åîáñôþíôáé áðü ôç öýóç ôùí äéáëõìüôùí êáé ôçí èåñìïêñáóßá, äåí áêïëïõèïýí åìöáíþò êáíýíá íüìï, êõìáßíïíôáé ìåôáîý 0.5% êáé 5% áíü âáèìü Êåëóßïõ êáé ðñïóäéïñßæïíôáé ìüíï ðåéñáìáôéêü óå ó åôéêü óôåíýò èåñìïêñáóéáêýò ðåñéï Ýò. Ôï õðåñ - êáèáñü íåñü Ý åé ôï ìåãáëýôåñï èåñìïêñáóéáêü óõíôåëåóôþ (5.2% / C), åíþ ôá äéáëýìáôá áëüôùí óå ìýóåò óõãêåíôñþóåéò Ý ïõí èåñìïêñáóéáêü óõíôåëåóôþ ðåñßðïõ 2% / C. Ôá äéáëýìáôá ïîýùí, âüóåùí êáé ôá ðõêíü äéáëýìáôá áëüôùí Ý ïõí åëáöñü ìéêñüôåñïõò èåñìïêñáóéáêïýò óõíõåëåóôýò (ôõðéêþ ôéìþ 1.5% / C). Áðü üóá áíáöýñïíôáé ðáñáðüíù, ãßíåôáé ðñïöáíýò üôé ìéêñýò ìåôáâïëýò óôç èåñìïêñáóßá ðñïêáëïýí óçìáíôéêýò ìåôáâïëýò óôçí áãùãéìüôçôá. Ãéá ôï ëüãï áõôü, ðñïêåéìýíïõ íá åßíáé óõãêñßóéìåò, ïé ìåôñþóåéò áãùãéìüôçôáò åêöñüæïíôáé óáí åéäéêþ áãùãéìüôçôá áíçãìýíç óôïõò 25 C ( ê 25 ) *, áíåîüñôçôá áðü ôç èåñìïêñáóßá äéåîáãùãþò ôùí ìåôñþóåùí (äçë. ðïéá èá Þôáí ç åéäéêþ áãùãéìüôçôá ôïõ äéáëýìáôïò åüí ç ìýôñçóç ãéíüôáí óôïõò 25 C, ç ïðïßá ïñßæåôáé óáí èåñìïêñáóßá áíáöïñüò). ÅÜí åßíáé ãíùóôþ ç ôéìþ ôïõ èåñìïêñáóéáêïý óõíôåëåóôþ "á " åíüò óõãêåêñéìýíïõ äéáëýìáôïò, ìðïñåß íá åöáñìïóèåß ç ó Ýóç : ê 25 = ê t * (1 / (1 + á Ät)) á üðïõ ê t ç åéäéêþ áãùãéìüôçôá ôïõ äéáëýìáôïò óå èåñìïêñáóßá t ê 25 ç åéäéêþ áãùãéìüôçôá ôïõ äéáëýìáôïò óôç èåñìïêñáóßá áíáöïñüò (25 C) Ät ç äéáöïñü èåñìïêñáóßáò t - t 25 ï èåñìïêñáóéáêüò óõíôåëåóôþò Óôçí ðñüîç, ç áíùôýñù ó Ýóç äßíåé áêñéâþ áðïôåëýóìáôá ìüíï óå óôåíü åýñïò èåñìïêñáóßáò. * Ôçí ôåëåõôáßá äåêáåôßá Ý åé åðéêñáôþóåé óáí èåñìïêñáóßá áíáöïñüò ãéá ôçí åéäéêþ áãùãéìüôçôá äéáëõìüôùí íá áíáöýñåôáé ç ôéìþ ôùí 25 C. Óå ðïëëýò üìùò äçìïóéåýóåéò (êõñßùò ðáëáéüôåñåò) ç èåñìïêñáóßá áíáöïñüò ïñßæåôáé óôïõò 18 C Þ óôïõò 20 C. BC 414 - Åà ÅÉÑÉÄÉÏ ÑÇÓÇÓ óåë. 13

Óå ìåãüëï åýñïò èåñìïêñáóßáò, ðñýðåé íá ñçóéìïðïéçèïýí óôç èýóç ôïõ ðáñüãïíôá " á Ät " ðïëõïíõìéêýò ó Ýóåéò ôçò ìïñöþò " á Ät + (Ät) 2 +" (Ät) 3 +... " ãéá íá åðéôåõ èåß éêáíïðïéçôéêþ áêñßâåéá. ÐáñÜäåéãìá áíáãùãþò ôçò åéäéêþò áãùãéìüôçôáò óôç èåñìïêñáóßá áíáöïñüò Ç åéäéêþ áãùãéìüôçôá åíüò äéáëýìáôïò ìå ãíùóôü èåñìïêñáóéáêü óõíôåëåóôþ 1,85 % / C óå èåñìïêñáóßá 21.5 C ìåôñüôáé ßóç ìå 582 ìs. Ç åéäéêþ áãùãéìüôçôá ôïõ äéáëýìáôïò óôç èåñìïêñáóßá áíáöïñüò (ê 25 ) ðñïêýðôåé áðü ôïí ðáñáêüôù õðïëïãéóìü: ê 25 = 582 * {1 / (1 + 0.0185 * (21,5-25) ) } = 622,3 ìs ÐáñÜäåéãìá ðñïóäéïñéóìïý ôïõ èåñìïêñáóéáêïý óõíôåëåóôþ ïñéóìýíïõ äéáëýìáôïò ÌåôñÜìå ôçí áãùãéìüôçôá ôïõ äéáëýìáôïò óôç èåñìïêñáóßá áíáöïñüò 25.0 C (ðñïóï Þ óôçí óôáèåñüôçôá ôçò èåñìïêñáóßáò êáé ôçí áêñßâåéá). Óôçí óõíý åéá áíõøþíïõìå ôçí èåñìïêñáóßá êáôá 5-10 âáèìïýò êáé ìåôñüìå îáíü ôçí áãùãéìüôçôá êáé ôçí èåñìïêñáóßá. Ï èåñìïêñáóéáêüò óõíôåëåóôþò ðñïêýðôåé áðü ôïí ðáñáêüôù õðïëïãéóìü: ÈÅÑÌÏÊÑÁÓÉÁ( C) ÁÃÙÃÉÌÏÔÇÔÁ 25.0 473 ìs 32.6 539 ìs á (%) = 100 x (539-473) / [473 x (32.6-25.0)] = 1.836 % / C äçë. ç åðß ôïéò 100 áýîçóç ôçò áãùãéìüôçôáò äéá ôçí äéáöïñü ôçò èåñìïêñáóßáò. * Ãéá ôçí åêôýëåóþ ôùí áíùôýñù ìåôñþóåùí áðáéôåßôáé åñãáóôçñéáêü áãùãéìüìåôñï (üðùò ôï BC 406 Þ ôï BC 407) ðïõ Ý åé ôç äõíáôüôçôá ìýôñçóçò ôçò åéäéêþò áãùãéìüôçôáò ùñßò íá áíüãåé áõôüìáôá ôç ìýôñçóç óôç èåñìïêñáóßá áíáöïñüò (25 C). ÅÜí áðáéôåßôáé éäéáßôåñç áêñßâåéá ìýôñçóçò, ôüóï ç ñýèìéóç ôïõ ïñãüíïõ üóï êáé ïé ìåôñþóåéò ðñýðåé íá ãßíïíôáé óå óôáèåñþ èåñìïêñáóßá, êáôü ðñïôßìçóç óå èåñìïóôáôçìýíï ëïõôñü êáé óôïýò 25 C. BC 414 - Åà ÅÉÑÉÄÉÏ ÑÇÓÇÓ óåë. 14

ÅðéëïãÞ áãùãéìïìåôñéêïý êåëëßïõ Ãéá ëüãïõò ðïõ ãßíïíôáé öáíåñïß üôáí åìâáèýíåé êáíåßò óôïí ôñüðï ìýôñçóçò ôçò áãùãéìüôçôáò, (åíáëëáóóüìåíá ñåýìáôá, èüñõâïò, áõôïèýñìáíóç êëð.) ôï ìýóï ñåýìá áëëü êáé ç ìýóç ðõêíüôçôá ñåýìáôïò óôï êåëëß åðçññåüæïõí ðïëý ôçí áêñßâåéá ôùí ìåôñþóåùí. Åôóé ãéü ìåôñþóåéò äéáëõìüôùí ðïëý áìçëþò åéäéêþò áãùãéìüôçôáò ñåéüæåôáé áãùãüò äéáëýìáôïò ìéêñïý ìþêïõò l êáé ìåãüëçò äéáôïìþò Á, äçëáäþ êåëëß ìéêñþò óôáèåñüò (ìéêñüôåñçò áðü 1). Áíôßèåôá ðïëý áãþãéìá äéáëýìáôá ñåéüæïíôáé êåëëéü ìå ìåãüëç óôáèåñü. ñþóéìïò ãéá ôçí åðéëïãþ ôïõ êáôüëëçëïõ çëåêôñïäßïõ (áãùãéìïìåôñéêïý êåëëéïý), åßíáé ï ðáñáêüôù ðßíáêáò: ÅÉÄÉÊÇ ÁÃÙÃÉÌÏÔÇÔÁ (S/cm) ÓÔÁÈÅÑÁ ÊÅËËÉÏÕ (Kcell) < 0.1 ìs/cm 0.01 ðåñßðïõ 0.1-100 ìs/cm 0.1 ðåñßðïõ 10 ìs/cm - 10 ms/cm 1 ðåñßðïõ 10 ms/cm - 1000 ms/cm 10 ðåñßðïõ BC 414 - ÅÃ ÅÉÑÉÄÉÏ ÑÇÓÇÓ óåë. 15

Ðñüôõðá äéáëýìáôá áãùãéìüôçôáò Ãéá ôçí ñýèìéóç ôùí åíäåßîåùí ïðïéïõäþðïôå áãùãéìïìýôñïõ óå óõíäõáóìü ìå ïðïéïäþðïôå êåëëß, õðüñ åé ôï âïþèçìá ôùí äéáëõìüôùí ãíùóôþò êáé åýêïëá åðáíáëþøéìçò åéäéêþò áãùãéìüôçôáò. Åõñýôáôá ñçóéìïðïéïýíôáé ãéá ôï óêïðü áõôü äéáëýìáôá ëùñéïý ïõ êáëßïõ (KCl). Óôïí ðáñáêüôù ðßíáêá öáßíïíôáé ïé åéäéêýò áãùãéìüôçôåò äéáëõìüôùí KCl óå óõíüñôçóç ìå ôçí èåñìïêñáóßá ôïõò. Ãéá ôçí ðáñáóêåõþ äéáëýìáôïò 1 Í KCl æõãßæïíôáé 74.59 g ðñïîçñáìýíïõ (220-240 C, 2 þñåò) KCl êáé äéáëýïíôáé óå áðåóôáãìýíï íåñü ìý ñé ôåëéêïý üãêïõ 1 l. ÐÉÍÁÊÁÓ 1 ÅÉÄÉÊÇ ÁÃÙÃÉÌÏÔÇÔÁ (ìs/cm) ÄÉÁËÕÌÁÔÙÍ KCl 1N, 0.1N, 0.0N, 0.001N ÈÅÑÌ. ( C) 1N 0.1N 0.01N 0.001N 0 65410 7150 776 * 5 74140 8220 896 * 10 83190 9330 1020 * 15 92520 10480 1147 * 16 94410 10720 1173 * 17 96310 10950 1199 * 18 98220 11190 1225 * 19 100140 11430 1251 * 20 102070 11670 1278 133.2 21 104000 11910 1305 * 22 105940 12150 1332 * 23 107890 12390 1359 * 24 109840 12640 1386 * 25 111800 12880 1413 146.9 26 113770 13130 * * 27 115740 13370 * * 28 * 13620 * * 29 * 13870 * * 30 * 14120 * * BC 414 - ÅÃ ÅÉÑÉÄÉÏ ÑÇÓÇÓ óåë. 16