«Verschollene» Inschriften aus Bisanthe E. S V E R K O S «VERSCHOLLENE» INSCHRIFTEN AUS BISANTHE IM

Σχετικά έγγραφα
Το σύστημα των αξιών της ελληνικής κοινωνίας μέσα στα σχολικά εγχειρίδια της Λογοτεχνίας του Δημοτικού Σχολείου

77. Μ ΝΙΓΔΕΛΗΣ ΑΠΟ ΤΗ ΡΑΙΔΕΣΤΟ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: Η ΤΥΧΗ ΜΙΑΣ ΕΠΙΓΡΑΦΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΝΘΟΥ

3 Lösungen zu Kapitel 3

Griechische und römische Rechtsgeschichte

DEUTSCHE SCHULE ATHEN ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΘΗΝΩΝ

Εμπορική αλληλογραφία Ηλεκτρονική Αλληλογραφία

Auswandern Wohnen. Wohnen - Mieten. Θα ήθελα να ενοικιάσω ένα. Äußern dass man etwas mieten möchte. δωμάτιο Art der Unterbringung

Fragen, ob Gebühren anfallen, wenn man in einem bestimmten Land Geld abhebt

Wenn ihr nicht werdet wie die Kinder...

Geometrische Methoden zur Analyse dynamischer Systeme

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΒΕΡΝΗΣ Bern

Niveau A1 & A2 PHASE 3 ΚΡΑΤΙΚΟ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΓΛΩΣΣΟΜΑΘΕΙΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ, ΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

PASSANT A: Ja, guten Tag. Ich suche den Alexanderplatz. Können Sie mir helfen?

Griechisches Staatszertifikat - Deutsch

Weihnachtsbrief aus Kindergarten und Vorschule Χριστουγεννιάτικο γράμμα από το προνηπιακό/νηπιακό τμήμα

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Mission Berlin 13 Βοήθεια εκ Θεού

Auswandern Studieren Studieren - Universität Griechisch Θα ήθελα να εγγραφώ σε πανεπιστήμιο. Angeben, dass man sich einschreiben will Japanisch Θα ήθε

ἀξιόω! στερέω! ψεύδομαι! συγγιγνώσκω!

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Mission Berlin 14 Στο παρελθόν για το µέλλον

ΚΡΑΤΙΚΟ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΓΛΩΣΣΟΜΑΘΕΙΑΣ HÖRVERSTEHEN. Mai 2012

Griechisches Staatszertifikat - Deutsch

Griechisches Staatszertifikat - Deutsch

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Mission Berlin 22 Έλα τώρα, κουνήσου

Aufgabe 1 Dreierkette Legt mit den Bild- und Wortkarten eine Dreierkette. Τρεις στη σειρά. Σχηματίστε τριάδες με εικόνες και λέξεις που ταιριάζουν.

MATERIALIEN ZUR VORBEREITUNG AUF DIE KLAUSUR INFORMATIK II FÜR VERKEHRSINGENIEURWESEN ANTEIL VON PROF. VOGLER IM WINTERSEMESTER 2011/12

FLASHBACK: Der Mechanismus ist nicht komplett, verstehst du? Es fehlt ein Teil. Seit neunzehnhunderteinundsechzig.

Εμπορική αλληλογραφία Ηλεκτρονική Αλληλογραφία

Griechische und römische Rechtsgeschichte

ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ Bildung älterer Arbeitnehmer

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Mission Berlin 26 Πειράµατα µε τον χρόνο

Griechisches Staatszertifikat - Deutsch

Griechische und roemische Rechtsgeschichte

Auswandern Dokumente Dokumente - Allgemeines Griechisch Koreanisch Dokumente - Persönliche Informationen

Ρ Η Μ Α Τ Ι Κ Η Δ Ι Α Κ Ο Ι Ν Ω Σ Η

Griechische und roemische Rechtsgeschichte

FLASHBACK: Die Spieldose, aha? Sie ist kaputt. Kein Problem Anna, ich repariere sie dir.

Ιωάννα Σπηλιοπούλου Μόνιμη Επίκουρος Καθηγήτρια, «Αρχαιογνωσία και Ιστορία του Πολιτισμού»

Übungen zu Teilchenphysik 2 SS Fierz Identität. Handout. Datum: von Christoph Saulder

Hessisches Kultusministerium. Schulbücherkatalog. für den Unterricht in Herkunftssprachen in Verantwortung des Landes Hessen.

Jörg Gayler, Lubov Vassilevskaya

Computerlinguistik. Lehreinheit 10 : Computerlinguistik Hausarbeit - Aufgaben

FLASHBACK: Anna, Ihre Mission ist riskant. Sie sind in Gefahr. Die Frau in Rot sucht Sie.

Formelsammlung zur sphärischen Trigonometrie

ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΗ GRIECHISCH-DEUTSCHE MONATSZEITUNG DEUTSCHLAND UND EUROPA

Griechisches Staatszertifikat - Deutsch

Η προβληματική της Protention στη φαινομενολογία του χρόνου του Husserl

DEUTSCHE SCHULE ATHEN ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΘΗΝΩΝ

Klausur Strömungsmechanik II Dichte des Fluids ρ F. Viskosität des Fluids η F. Sinkgeschwindigkeit v s. Erdbeschleunigung g

Auswandern Dokumente. Dokumente - Allgemeines. Fragen wo man ein Formular findet. Fragen wann ein Dokument ausgestellt wurde

Auswandern Dokumente. Dokumente - Allgemeines. Dokumente - Persönliche Informationen. Fragen wo man ein Formular findet

Θέμα: Εκπαιδευτικό σεμινάριο για καθηγητές Γερμανικών στο Ινστιτούτο Γκαίτε

Griechische und römische Rechtsgeschichte

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Mission Berlin 17 Οδοφράγµατα

ΟΔΟΘ ΔΘΖΗΣΘΟΣ Θ,28-32

Ο ΜΥΘΟΣ ΤΗΣ ΛΟΡΕΛΑΪ DIE LORELEY FABEL

FLASHBACK: «Nostalgie» von Friedrich August Dachfeg. Unsere Melodie, Anna! Erinnerst du dich?

Η παράσταση αυτή ήταν πολύ καλή και οργανωµένη, να συνεχίσουµε έτσι. Langer ( ιευθύντρια του Albrecht-Ernst Gymnasium)

FLASHBACK: Warten Sie, Anna! Ich möchte Ihnen helfen. Ich möchte Ihnen helfen. Wir müssen Berlin retten!

Εμπορική αλληλογραφία Επιστολή

Στοιχεία του/της συζύγου ή του/ της συντρόφου του προσώπου που υποβάλλει την αίτηση

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Mission Berlin 23 Θα τα πούµε µετά

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Mission Berlin 21 Ένα καινούργιο σχέδιο

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Mission Berlin 25 Απρόοπτες δυσκολίες

Strukturgleichungsmodellierung

cos(2α) τ xy sin(2α) (7) cos(2(α π/2)) τ xy sin(2(α π/2)) cos(2α) + τ xy sin(2α) (8) (1 + ν) cos(2α) + τ xy (1 + ν) sin(2α) (9)

Rotationen und Translationen

Δωρικές και Ολυμπιακές Μελέτες

Mathematik. Note. Fußball. Müsli. Stadion

Präpositionen ΠΡΟΣ (Ερώτηση με wohin?) nach προς (χώρα χωρίς άρθρο, πόλη, ήπειρο) προς (τοπικό επίρρημα)

Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 20 Απριλίου 2017 (OR. en)

Planheizkörper Carat 5.5. Planheizkörper Typ 11, 20, 21, 22, 33 und Typ 10, 11, 20 und 21 Vertikal /2013

Hauptseminar Mathematische Logik Pcf Theorie (S2A2) Das Galvin-Hajnal Theorem

Technisches Handbuch. Pergola Top Star 120X70. metaform Bescha ungssysteme

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Mission Berlin 16 Παλιοί γνωστοί

Intersection Types. Matthias Putz. Sommersemester 2011

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Mission Berlin 24 Το ρολόι χτυπάει

Griechische und römische Rechtsgeschichte

English PDFsharp is a.net library for creating and processing PDF documents 'on the fly'. The library is completely written in C# and based

English PDFsharp is a.net library for creating and processing PDF documents 'on the fly'. The library is completely written in C# and based

Sonata op. 11 for Guitar. Giacomo Monzino. Edition Panitz

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Mission Berlin 18 Η κρυµµένη θήκη

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Mission Berlin 02 Η φυγή

2. Σε καθεμία από ηις παρακάηφ προηάζεις σπάρτει ένα οσζιαζηικό ζε αιηιαηική ή ζε δοηική. Υπογράμμιζε ηο και ζσμπλήρφζε ηο ζε ονομαζηική

ANKÜNDIGUNG ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ANNOUNCEMENT

Simon Schiffel Implizite Ausfallwahrscheinlichkeiten von Unternehmensanleihen

GOETHE-ZERTIFIKAT B2 DURCHFÜHRUNGSBESTIMMUNGEN ΟΡΟΙ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ ΤΗΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ. Stand: 1. Oktober 2014 Τελευταία ενημέρωση: 1 Οκτωβρίου 2014

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Mission Berlin 20 Από καιρό σε καιρό

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΤΗΤΑΣ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΜΕ ΒΑΣΗ ΓΕΩΛΟΓΙΚΑ, ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ

PUBLIC 5587/18 ADD 1 1 DG G LIMITE EL. Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Βρυξέλλες, 7 Φεβρουαρίου 2018 (OR. en)

22 είκοσι δύο. Κύπρος. Ελλάδα. Ελβετία. Αυστρία. Γερμανία. Από πού είσαι; Είμαι από τη Γερμανία. Εσύ; Από την Κύπρο. Από πού είσαι; Είμαι από

FLOTT 1 - LEKTION 1. 1 η. S.13, Übungen 1, 2. 2 η ώρα S. 18, Das bin ich! Hausaufgaben: ΑΒ Übungen 3, 4 S. 13 Übungen S S. 19, Ηörverstehen 1

EL Ενωµένη στην πολυµορφία EL A7-0109/298. Τροπολογία. Renate Sommer εξ ονόµατος της Οµάδας PPE

1. Γράψτε το οριστικό άρθρο (der, die, das) στη σωστή πτώση! z.b. Nom. Akk. der Freund den Freund. 1. Nom. Frau. 2. Nom. Herr. 3. Nom.

Dr. Christiane Döll Leiterin Luft & Lärm im Umweltamt

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Mission Berlin 09 Στοιχεία που λείπουν

Herzlich Willkommen zu unserem 1. Elternabend für Kindergarten und Vorschule

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Mission Berlin 01 Κακά ξυπνητούρια

I. Münzen der Livia unter Augustus. RPC 2359 (Pergamon/Mysien)

Ταξίδι Στο δρόμο. Στο δρόμο - Τόπος. Ich habe mich verirrt. Όταν δεν ξέρετε που είστε

Auswandern Wohnen. Wohnen - Mieten. Äußern dass man etwas mieten möchte. δωμάτιο Art der Unterbringung. Art der Unterbringung. Art der Unterbringung

Transcript:

«Verschollene» Inschriften aus Bisanthe 155 E. S V E R K O S «VERSCHOLLENE» INSCHRIFTEN AUS BISANTHE IM ARCHÄOLOGISCHEN MUSEUM VON THESSALONIKE* In dem Aufsatz von Mustafa Hamdi Sayar «Pergamon und Thrakien. Ein Beitrag zur Geschichte Thrakiens in der hellenistischen Zeit anhand von Ehreninschriften aus Bisanthe für Eumenes IL, Attalos IL und Stratonike», der in der Festschrift für Dieter Knibbe [Steine und Wege. Festschrift für Dieter Knibbe zum 65. Geburtstag (Hrgs. P. Scherrer-H. Taeuber-H. Thür), Österreichisches Archäologisches Institut (Sonderschriften Band 32), Wien 1999], S. 245-251, erschienen wurde, werden sieben Inschriften aus dem Gebiet von Bisanthe (Weihungen für die pergamenischen Könige Eumenes IL und Attalus IL) vorgebracht, von denen sechs schon veröffentlicht und mehr oder weiniger historisch kommentiert worden sind 1 ; alle diese Inschriften werden von Sayar für verschollen gehalten. Für drei von ihnen gilt es nicht: Die Steine sind im Archaeologischen Museum von Thessalonike vorhanden, in dessen Inventarbuch als Herkunftsort Raidestos bzw. Raidestos-Panion erwähnt wird. Hier bringe ich die Photographien vor mit den diesbezüglichen Angaben. Zu bemerken ist, dass noch andere Monumente aus dem Gebiet von Raidestos im Museum von Thessalonike aufbewahrt werden, die nach der Angabe des Inventarbuchs, der Sammlung des "Thrakischen Vereins für Bildung und Erziehung von Raidestos" («Θρακικός Φιλεκπαιδευτικός Σύλ λογος Ραιδεστού») gehörten. Nach Thessalonike sind sie im J.1923 von Mitgliedern des Vereins gebracht worden 2 : * Für die Publikationerlaubnis der Photos möchte ich mich auch an dieser Stelle bei Frau H. Trakosopoulou, Vorstand der 16. Ephorie für die Klassischen und Prähistorischen Altertümer von Thessalonike, bedanken, ebenso wie Frau K. Tzanavari für ihre Hilfe bei der Auffindung der Monumente und Herrn K. Fillis für die Fertigstellung der Photos. 1. S. z.b. Th. Mommsen, «Attalideninschriften vom thrakischen Chersones», Hermes 9 (1875) 117-118 und die spätere von Sayar, loc.cit., 247-249, angeführte Literatur. 2. Zu den Aktivitäten dieses Vereins s. K. Mamoni, «'Από τήν ίστορίαν και δράσιν των Συλλόγων της Ραιδεστού Θράκης (1871-1922)», Μνημοσύνη 2 (1968-1969) 297302, L. Polychronidou-Loukopoulou, «'Αρχαιότητες κα'ι 'Αρχαιολογία της νοτιοανα-

156 Elias Sverkos I. Archäologisches Museum von Thessalonike, Inv.-Nr 943 A (Sayar, 247 Nr. 2). Es handelt sich um eine Platte von grauem Marmor mit folgenden Massen: Höhe: 0,35 m. Breite: 0,175 (unten)-0,155 (oben) m. Tiefe: 0,07 m. Buchstabenhöhe: 0,008 (das omikron, Z. 7)-0,017 m. Zwischenzeile: 0,013 m. (Abb. 1) Υπέρ βασιλέως Εύμένου Φιλαδέλφου 4 Οεοϋ και ευεργέτου Δημήτριος Ποσειδωνίου vacat 1-2. βασι/λέως Sayar II 6. Zwischen Σ und Π kleines vacat. IL Archäologisches Museum von Thessalonike, Inv.-Nr 941 (=Sayar, 248, Nr. 4). Es handelt sich um eine Marmorplatte, die an der rechten Seite (unten) gebrochen ist. Masse: Höhe: 0,26 m. Breite: 0,165 m. Tiefe: 0,03 m. Buchstabenhöhe: 0,01 m. Zwischenzeile: 0,014 (Abb. 2). Υπέρ βασιλέως v Αττάλου Φιλαδέλφου κα'ι βασιλίσσης 4 Στρατονίκης ννν Αθηνόδωρος ν [Ήρα]κλείτου ννν ννν [Διί Σωτ]ήρι και 8 ['Αθήναι Νικηφ]όρω(ι) νν τολικης Θράκης», in: Πρακτικά τοϋ Συμποσίου: Ή ιστορική, αρχαιολογική και λαογραφική έρευνα για τή Θράκη ("Ιδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αϊμου Nr. 217), Θεσσαλονίκη 1988, 130-132 und Ρ. Μ. Nigdelis, «Άπα τή Ραιδεστό στή Θεσσαλονίκη: ή τύχη μιας επιγραφής της Περίνθου», Tekmeria 5 (2000) 148-150; s. auch E. Voutiras, «Προτομή σοφιστή στο αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης», in: ΑΓΑΛΜΑ. Μελέτες για τήν αρχαία πλαστική προς τιμήν τοϋ Γεωργίου Δεσπινη, Θεσσαλονίκη 2001,441-450.

«Verschollene» Inschriften aus Bisanthe 157 5. es fehlt das Ende von Alpha II 6. erhalten ist nur das obere (schräge) Stäbchen von Kappa; [Ήρακ]λείτου Sayar II 7. erhalten ist nur das obere Stück des rechten Stäbchens von Η und der Kranz von Ρ; [Σωτ]ήρι Sayar II 8. [Νικηφ]όρω(ι) Sayar; es fehlt das obere Stück von omikron. III. Archäologisches Museum von Thessalonike. Inv.-Nr 942 (=Sayar, 248 Nr. 5). Die Inschrift wurde von Mordmann in Panidos (=Barbaros) aufgenommen. Es handelt sich um eine Marmorplatte mit den Massen: Höhe: 0,27 m. Breite: 0,21 m. Tiefe: 0,075 m. Buchstabenhöhe: 0,014 m. Zwischenzeile: 0,0115 m.(abb. 3) Υπέρ βασιλέως 'Αττάλου vvv Φιλαδέλφου ν 4 και βασιλίσσης Στρατονίκης ν Έστιαΐος νννν Ίζιμάρτου ννν Der Text wie bei Sayar. Das Schicksal der drei anderen Inschriften aus Bisanthe (Nr. 1: viereckiger Marmoraltar, Nr. 3: Marmorfragment und Nr. 6: Marmorplatte) 3, die Sayar ebenfalls für verschollen hält, ist unbekannt; es ist nicht auszuschliessen, dass sie auch der Sammlung desselben griechischer Vereins gehörten und von dessen Mitgliedern ebenfalls nach Griechenland mitgebracht und irgendwo noch vorhanden sind. Universität Heidelberg Elias K. Sverkos 3. Die Inschrift Nr. 3 wurde von Papadopoulos-Kerameus in der Kirche von Είσοδίων της Θεοτόκου aufgenommen, s. Sayar, toc. cit., 248 Nr. 3.

158 Elias Sverkos ΠΕΡΙΛΗΨΗ «ΧΑΜΕΝΕΣ» ΕΠΙΓΡΑΦΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΣΑΝΘΗ ΣΤΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Στον τιμητικό τόμο για τον Dieter Knibbe ό Mustafa Hamdi Sayar σέ άρθρο πού άφορα στις σχέσεις τοΰ βασιλείου της Περγάμου και της Θράκης κατά τήν ελληνιστική εποχή αναδημοσιεύει τα κείμενα έξι τιμητικών για τους βασιλείς της Περγάμου επιγραφών άπό τή Βισάνθη (τριών γιά τον Εύμένη Β' και τή σύζυγο του Στροτονίκη και τριών γιά τον Άτταλο Β' και τήν επίσης σύζυγο του Στρατονίκη) κα'ι εκδίδει μια νέα επιγραφή άπό τήν ίδια περιοχή. Σύμφωνα μέ τον εκδότη τοϋ άρθρου ή τύχη τών εξι παλαιότερων επιγραφών αγνοείται. Κατά τήν έρευνα πού πραγματοποίησα στο Ευρετήριο τοΰ 'Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης διαπιστώθηκε ότι τρεις άπό τις έν λόγω επιγραφές βρίσκονται σήμερα στο 'Αρχαιολογικό Μουσείο της Θεσσαλονίκης μέ αριθμούς ευρετηρίου: 941 (= Sayar, 248 άρ. 4) κα'ι ένδειξη προέλευσης έκ Ραιδεστοϋ και 942, 943Α (=Sayar, 248 άρ. 5, 247 άρ. 2,) και ένδειξη προέλευσης έκ Ραιδεστοΰ/Πάνιον. Σύμφωνα μέ τήν περιγραφή τοΰ καταλόγου του Μουσείου τα μνημεία αυτά, όπως κα'ι άλλα, άνηκαν στην 'Αρχαιολογική Συλλογή τοΰ Θρακικοΰ Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου Ραιδεστοϋ κα'ι μεταφέρθηκαν άπό μέλη τοϋ συλλόγου στο 'Αρχαιολογικό Μουσείο της Θεσσαλονίκης το έτος 1923.

E. Sverkos, Abb. 1 E. Sverkos, Abb. 2 E. Sverkos, Abb. 3