Εναλλακτική ιαχείριση ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΛΙΠΑΝΤΙΚΩΝ ΕΛΑΙΩΝ (Α.Λ.Ε.) Το πρόβλημα & Η υπεύθυνη αντιμετώπιση του 26 June 2008 1
1. ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ 26 June 2008 2
Τα απόβλητα λιπαντέλαια (ΑΛΕ) θεωρούνται ιδιαίτερα επικίνδυνα απόβλητα γιατί περιέχουν Βαρέα μέταλλα: δεν πρέπει να διαφύγουν στην ατμόσφαιρα ή στον υδροφόρο ορίζοντα διότι είναι τοξικά και καρκινογόνα Πολυ-αρωματικά σε ποσοστό >3 %wt: είναι καρκινογόνα σε απλή επαφή με το δέρμα Χλωριωμένες ενώσεις (όχι PCBs): κατά την καύση τους είναι πιθανή η παραγωγή διοξινών Θείο σε ποσοστά 0,6 1,0 %wt, πολύ υψηλότερο δηλαδή από τα συμβατικά καύσιμα 26 June 2008 3
Η ανεξέλεγκτη διαχείριση των ΑΛΕ δημιουργεί σημαντικότατα προβλήματα Υγείας Καρκινογενέσεις Προβλήματα κυκλοφορικού, αναπνευστικού Στο περιβάλλον Μόλυνση υδροφόρου ορίζοντα(επίγεια & υπόγεια ύδατα) Μόλυνση αέρα Μόλυνση εδάφους 26 June 2008 4
2.Η Νομοθεσία 26 June 2008 5
Νομοθετικό Πλαίσιο Ν. 2939/2001 (Συσκευασίες και εναλλακτική διαχείριση των συσκευασιών και άλλων προϊόντων) Π. 82/2004 (αντικατάσταση της ΚΥΑ 98012/2001/1996) Μέτρα, όροι και πρόγραμμα για την εναλλακτική διαχείριση των Αποβλήτων Λιπαντικών Ελαίων) ΚΥΑ 13588/2006 (αντικατάσταση της ΚΥΑ 19396/1546/1997 Μέτρα, όροι και περιορισμοί για την διαχείριση επικινδύνων αποβλήτων, Ευρωπαϊκός Κατάλογος Αποβλήτων, Ομάδα 13 του Παραρτήματος Ι) 26 June 2008 6
Νομοθετικό Πλαίσιο Στο ΠΔ 82 ορίζονται οι υποχρεώσεις όλων των εμπλεκομένων φορέων στην αγορά των Λιπαντικών. Αναλυτικότερα : Υπόχρεοι ιαχειριστές Όσοι παράγουν ή/και εισάγουν λιπαντικά στην Ελληνική αγορά (πχ εταιρείες λιπαντικών) υποχρεούνται να συστήσουν Ατομικό Σύστημα Εναλλακτικής ιαχείρισης ΑΛΕ διαφορετικά οφείλουν να συνεργαστούν με εγκεκριμένο από το ΥΠΕΧΩ Ε συλλογικό σύστημα. Σημεία Παραγωγής ΑΛΕ (πχ Συνεργεία, βιομηχανίες, πρατήρια) Υποχρεούνται να διαθέτουν τα ΑΛΕ σε αδειοδοτημένο, συνεργαζόμενο με το ΣΕ, συλλέκτη. 26 June 2008 7
3.Η ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ 26 June 2008 8
Αναγέννηση ή καύση των ΑΛΕ; Στους περισσότερους δείκτες, τα πλεονεκτήματα από την αναγέννηση και την καύση των ΑΛΕ δεν παρουσιάζουν σημαντικές διαφορές. Σημαντικό μειονέκτημα της καύσης των ΑΛΕ είναι οι εκπομπές βαρέων μετάλλων και καρκινογόνων ουσιών. Υπολογίζεται αύξηση ως και 860% στις εκπομπές βαρέων μετάλλων κατά την καύση των ΑΛΕ. Πλεονέκτημα παρουσιάζει η αναγέννηση έναντι της καύσης των ΑΛΕ ως προς την ανάλωση φυσικών πόρων (energy resources). 26 June 2008 9
Αναγέννηση: για την παραγωγή λιπαντικών Θερμική αξιοποίηση: υποκατάσταση άλλων καυσίμων Πολλές μελέτες έχουν εκπονηθεί για την εκτίμηση του αποδοτικότερου τρόπου διαχείρισης των ΑΛΕ. Όλες συμφωνούν: Η ελεγχόμενη διαχείριση είναι χωρίς αμφιβολία περιβαλλοντικά προτιμότερη από την ανεξέλεγκτη διάθεση Η αναγέννηση είναι περιβαλλοντικά προτιμότερη από την παραγωγή πρωτογενών λιπαντικών 26 June 2008 10
ΑΛΕ Προς επεξεργασία υγρών αποβλήτων Καύσιμο ΚΛΑΣΜΑΤΩΣΗ Light Dist ΑΦΥ ΑΤΩΣΗ ΑΠΟΣΤΑΞΗ ΥΠΟ ΚΕΝΟ ΑΠΟΣΤΑΞΗ ΥΠΟ ΥΨΗΛΟ ΚΕΝΟ Distillate ΚΑΤΑΛΥΤΙΚΗ Υ ΡΟΓΟΝΩΣΗ DAO SN-150 SN-500 SN-2000 ΕΚΧΥΛΙΣΗ ΜΕ ΠΡΟΠΑΝΙΟ Asphalt extender Βέλτιστη Διαθέσιμη Τεχνική για την Αναγέννηση των ΑΛΕ 26 June 2008 11
26 June 2008 12
4.ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ 26 June 2008 13
ΣΤΟΧΟΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ - ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗΣ Από το σύνολο των ποσοτήτων λιπαντικών που διακινούνται στην Ελληνική αγορά παράγονται ΑΛΕ σε ποσοστό 60%. Από τις παραγόμενες ποσότητες ΑΛΕ ποσοστό 70% δύναται να συλλεχθεί, και αποτελεί το Στόχο Συλλογής του ΣΕ. Από τις συλλεγόμενες ποσότητες ποσοστό 80% κατ ελάχιστο, πρέπει να αναγεννηθεί και αποτελεί το στόχο αναγέννησης του ΣΕ. 26 June 2008 14
ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ ΑΛΕ Πωλήσεις Λιπαντικώ ν 60% Απόβλητα Λιπαντικά Έλαια 70% Αναγεννήσιμα ΑΛΕ 80% Συλλέξιμα ΑΛΕ 26 June 2008 15
5.ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ - ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΛΤΕΠΕ Α.Ε. 26 June 2008 16
Εγκρίθηκε βάσει της απόφασης 105135/10-6-04 του ΥΠΕΧΩ Ε (ΦΕΚ 905Β/04) και λειτουργεί από 1-7-04 ως Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής ιαχείρισης Αποβλήτων Λιπαντικών Ελαίων. Μέχρι σήμερα 26 June 2008 17
ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ; Λειτουργεί 7 Κέντρα Συλλογής Προσωρινής Αποθήκευσης ΑΛΕ : Στον Ασπρόπυργο Αττικής, στη Σίνδο Θεσσαλονίκης, στην Πάτρα Αχαϊας, ΒΙΠΕ Βόλου Μαγνησίας, Κοζάνη, Ηράκλειο Κρήτης, Καβάλα και σχεδιάζονται νέα. Συνεργάζεται με Υπόχρεους - ιαχειριστές (Εταιρείες Λιπαντικών) που καλύπτουν κατ ελάχιστο το 97% της Ελληνικής Αγοράς. Συνεργάζεται με έξι (6) εταιρείες αναγέννησης λιπαντικών στις οποίες προωθεί το σύνολο (100%) των συλλεγομένων ποσοτήτων ΑΛΕ. Έχουν καταγραφεί πλέον των 20.000 Σημείων Συλλογής και η καταχώρηση συνεχίζεται. Έχει αναπτύξει ολοκληρωμένο δίκτυο συλλογής ΑΛΕ από την Νησιωτική Ελλάδα που είναι ο πιο σημαντικός τομέας της χώρας. Συλλέγει και οδηγεί σε αναγέννηση 36.000 τόνους ΑΛΕ, ποσότητα σχεδόν 8πλάσια από την αντίστοιχη ποσότητα πριν την λειτουργία του Συστήματος. Στόχος συλλογής και αναγέννησης για το 2008 : 40.000 τόνοι ΑΛΕ. 26 June 2008 18
ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ σε αριθμούς 26 June 2008 19
ΚΕΝΤΡΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ Κέντρα Συλλογής Αττικής Θεσσαλονίκης Καβάλας Κοζάνης Βόλου Πάτρας Ηρακλείου Κρήτης 26 June 2008 20
26 June 2008 21
Αποτελέσματα Λειτουργίας ΕΛΤΕΠΕ Στόχοι Αποτελέσματα Συλλογής ΑΛΕ Β Εξαμ. 2004 Έτος 2005 Έτος 2006 Έτος 2007 Στόχος Συλλογής ΑΛΕ τόνοι 21.336 40.572 40.740 39.000 Αποτελέσματα τόνοι 11.761 29.943 36.029 36.440 Συλλογής ΕΛΤΕΠΕ % 55% 74% 89% 93% Στόχοι Αποτελέσματα αναγέννησης ΑΛΕ Β Εξαμ. 2004 Έτος 2005 Έτος 2006 Έτος 2007 Στόχος αναγέννησης ΑΛΕ τόνοι 17.069 32.458 32.592 31.200 Αποτελέσματα τόνοι 11.761 29.943 36.029 36.440 αναγέννησης ΕΛΤΕΠΕ % 69% 92% 111% 116% 26 June 2008 22
Προβλήματα Παρά τις σημαντικές αλλαγές που η λειτουργία της ΕΛΤΕΠΕ έχει επιφέρει στο καθεστώς διαχείρισης των ΑΛΕ στην Ελλάδα υπάρχουν θέματα τα οποία εξακολουθούν να υφίστανται και αναφέρονται συνοπτικά : ΑΛΕ - Επικίνδυνα απόβλητα με εμπορική αξία. ιαχείριση ΑΛΕ σε λιμενικές εγκαταστάσεις. Συμμόρφωση Υπόχρεων ιαχειριστών που δεν έχουν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις των έναντι της νομοθεσίας. Έλεγχος εφαρμογής της νομοθεσίας περί εναλλακτικής διαχείρισης Ελεγκτικοί μηχανισμοί. 26 June 2008 23
6.ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 26 June 2008 24
Τα ΑΛΕ είναι επικίνδυνα και τοξικά και η αναγέννησή των αποτελεί την πλέον ενδεδειγμένη διαχείριση προς όφελος του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας. Η ΕΛΤΕΠΕ μετά από 4 χρόνια λειτουργίας έχει : Υπερκαλύψει τους στόχους αναγέννησης. Απαλλάξει το περιβάλλον από 36.000 τόνους επικίνδυνωνκαιτοξικώναποβλήτων. Οδηγήσει την Ελλάδα στις πρώτες θέσεις του καταλόγου των χωρών μελών της ΕΕ που διαχειρίζονται τέτοια απόβλητα. 26 June 2008 25