Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών Αθήνα, 23/8/2017 ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ Το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ) σας προσκαλεί σε μία Συνάντηση Ενημέρωσης για το έργο «Κοινωνική Επιχειρηματικότητα σε Ευρωπαϊκή Διάσταση SEED» που συγχρηματοδοτείται από το ERASMUS+. Στο έργο συμμετέχουν φορείς από 6 χώρες ( Ελλάδα, Ρουμανία, πγδμ, Ιταλία, Ισπανία, Βέλγιο). Αντικείμενο αυτής της Συνάντησης είναι η σύντομη επισκόπηση του έργου και η ανάλυση των αποτελεσμάτων του υπό το πρίσμα των εξελίξεων του τομέα της Κοινωνικής Οικονομίας στην Ελλάδα. Αποτελεί την καταληκτική συνάντηση του έργου SEED στο πλαίσιο του οποίου διοργανώθηκαν, μεταξύ άλλων, Σεμινάρια Εκπαίδευσης-Κατάρτισης σε θέματα Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας που απευθύνθηκαν σε στελέχη/εργαζόμενους Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων. Το εκπαιδευτικό υλικό που χρησιμοποιήθηκε προήλθε από την ηλεκτρονική πλατφόρμα ελεύθερης πρόσβασης SEED η οποία δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του έργου. Η Συνάντηση Ενημέρωσης θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 31 Αυγούστου 2017 και ώρα 12:00 έως 15:00 στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (Κρατίνου 9 και Αθηνάς, πλατεία Κοτζιά 8ος όροφος). Θα ακολουθήσει ελαφρύ γεύμα. Η παρουσία σας κρίνεται ως ιδιαίτερα ουσιαστική και απαραίτητη, καθώς κατά τη διάρκεια της Συνάντησης θα μας δοθεί η ευκαιρία να ανταλλάξουμε απόψεις για την πορεία του τομέα της Κοινωνικής Οικονομίας στην Ελλάδα και τις προοπτικές ανάπτυξής του, ιδιαίτερα μετά από την πρόσφατη τροποποίηση του νομοθετικού πλαισίου. Δημήτρης Ζιώμας Ερευνητής ΕΚΚΕ Υπεύθυνος του έργου SEED Πληροφορίες: Δανάη Κωνσταντινίδου, 210 7491697
Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών Multiplier Event Social entreprenuership in a European dimension Venue: Premises of National Centre for Social Research EKKE 9, Kratinou Str. Athens Greece Date: 31.08.2017 Agenda 11:30 12:00 Welcome Coffee and Registration of the participants 12:00 12:15 12:15 12:45 12:45 14:00 14:00 15:00 Welcome - Aim of the Multiplier Event - Introduction to the Erasmus+ Programme Presentation of the SEED project and its Open Educational Resources Platform - Presentation of the Synthesis Report on Social Entrepreneurship Dynamics and Specific Training Needs - State of the Art of the Social Economy Sector in the countries involved in the SEED project with particular emphasis to Greece Questions and Answers Conclusions / Discussion 15:00 Light lunch - Networking
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ «ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΕ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ» 31/8/2017 The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which reflects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein.
Το έργο με τίτλο SEED Social Entrepreneurship in a European Dimension Κοινωνική Επιχειρηματικότητα σε Ευρωπαϊκή Διάσταση Βασική Δράση 2/ΚΑ2 Στρατηγικές Συμπράξεις στον τομέα της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης Page 2
Ταυτότητα του έργου Διακρατικό έργο με 6 συμμετέχουσες χώρες (Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία, πγδμ, Βέλγιο, Ρουμανία) Διάρκεια έργου: 24 μήνες (Σεπτέμβριος 2015-Αύγουστος 2017) Συντονιστής Εταίρος: Human Respect Solutions (HRS) Ρουμανία Αρμόδια εθνική υπηρεσία (υποβολής, έγκρισης και ελέγχου): National Agency for Community Program in Education and Vocational Training (ANPCDEFP) Ρουμανία Page 3
Το SEED Στόχοι του έργου Αποσκοπεί στην ανάπτυξη και επικύρωση καινοτόμων λύσεων που αφορούν σε προγράμματα κατάρτισης για θέματα κοινωνικής επιχειρηματικότητας. Στο πλαίσιο αυτό επιδιώκεται η κινητοποίηση όλων των εμπλεκομένων φορέων στον τομέα της κοινωνικής οικονομίας και η αξιοποίηση των συστημάτων ανώτατης εκπαίδευσης, καθώς και επαγγελματικής κατάρτισης και εκπαίδευσης. Το έργο εντάσσεται θεματικά στο πεδίο της παροχής εκπαίδευσης/κατάρτισης σε (εν δυνάμει) στελέχη κοινωνικών επιχειρήσεων με τελικό σκοπό την παροχή εκπαιδευτικού υλικού, προσβάσιμου σε όλους τους ενδιαφερομένους μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας. Page 4
Καινοτόμα στοιχεία του έργου η σύμπραξη του έργου (8 εταίροι από 6 χώρες), αντιπροσωπεύει την πολιτισμική και κοινωνική διαφορετικότητα και ενσωματώνει τις διαφορετικές προσεγγίσεις στην ΕΕ για την ανάπτυξη της κοινωνικής επιχειρηματικότητας εμπλέκει άμεσα τόσο την ομάδα-στόχο (υπάρχοντες και εν δυνάμει κοινωνικοί επιχειρηματίες και κοινωνικές επιχειρήσεις) όσο και τους παρόχους επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (VET) καθ όλη τη διάρκεια εφαρμογής του έργου Page 5
Κύριες δράσεις του έργου Αποτίμηση των ελλειμμάτων κατάρτισης στο χώρο των κοινωνικών επιχειρήσεων/ επιχειρηματιών με στόχο την ανάδειξη των αναγκών κατάρτισης και των αναγκαίων δεξιοτήτων Ανάπτυξη καινοτόμων εκπαιδευτικών ενοτήτων και εκπαιδευτικού υλικού προσαρμοσμένων στις ιδιαίτερες ανάγκες των κοινωνικών επιχειρήσεων Ανάδειξη καλών πρακτικών, μελετών περίπτωσης και άλλων εμπειρικών δεδομένων στον τομέα της κοινωνικής οικονομίας Πιλοτική εφαρμογή ενός προγράμματος κατάρτισης προκειμένου να πιστοποιηθεί η καταλληλότητά του Δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας ελεύθερης πρόσβασης Page 6
Ηλεκτρονική πλατφόρμα ελεύθερης πρόσβασης http://www.projectseed.eu Page 7
Η ηλεκτρονική πλατφόρμα περιλαμβάνει: εκπαιδευτικό υλικό διαθέσιμο σε επτά γλώσσες (EN IT ES FR GR RO MK), διαρθρωμένο σε δέκα θεματικές ενότητες παραδείγματα «καλών πρακτικών» πρωτοβουλιών κοινωνικής επιχειρηματικότητας μελέτες περιπτώσεων Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Ηλεκτρονική πλατφόρμα ελεύθερης πρόσβασης http://www.projectseed.eu Page 12
The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which reflects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein.
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ «ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΕ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ» ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ 31/8/2017 The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which reflects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein.
Τελική Έκθεση αποτίμησης της δυναμικής του τομέα της Κοινωνικής Οικονομίας/Επιχειρηματικότητας και των εκπαιδευτικών αναγκών Σύντομη επισκόπηση Page 2
Τι είναι η Κοινωνική Οικονομία; Ο διακριτός χώρος της οικονομίας, ανάμεσα στον ιδιωτικόκερδοσκοπικό/κεφαλαιουχικό τομέα και το δημόσιο τομέα, όπου διεξάγονται οικονομικές δραστηριότητες (παραγωγή και παροχή προϊόντων και υπηρεσιών), με κυρίαρχο σκοπό την εξυπηρέτηση κοινωνικών σκοπών και στόχων. Πρόκειται δηλαδή για έναν άλλο τρόπο δημιουργίας, παραγωγής και επιχειρείν με βασικές συντεταγμένες: την κοινωνική στόχευση τη συλλογική οργάνωση και λειτουργία το αλληλέγγυο επιχειρηματικό πνεύμα Page 3
Η εμφάνιση των Κοινωνικών Επιχειρήσεων: Τι είναι η Κοινωνική Επιχείρηση Η έννοια της Κοινωνικής Επιχείρησης δεν ταυτίζεται με την έννοια της Κοινωνικής Οικονομίας. Έχει σταδιακά αναπτυχθεί να αντανακλά ένα νέο τύπο οργανισμού, ο οποίος έχει εμφανιστεί μέσα στα όρια του τομέα της Κοινωνικής Οικονομίας. Η Κοινωνική Επιχείρηση αναφέρεται σε νομικές οντότητες οι οποίες δημιουργήθηκαν από την αρχή και αποτελεί μία νέα μορφή επιχειρηματικότητας, η οποία έχει ορισμένα στοιχεία από εμπειρίες πρωτοβουλιών της Κοινωνικής Οικονομίας του παρελθόντος. Η κεντρική ιδέα η οποία διέπει την ίδρυση μιας Κοινωνικής Επιχείρησης είναι η ανάπτυξη και η προώθηση νέων πρωτοβουλιών, συλλογικού χαρακτήρα, βασισμένων στην αλληλεγγύη, συνδυάζοντας τη χρήση επιχειρηματικών μεθόδων, προσαρμοσμένων στις ιδιαιτερότητες ειδικών ευπαθών ομάδων του πληθυσμού, με την προώθηση και την επίτευξη κοινωνικών σκοπών. Page 4
Οι Νομικές μορφές της Κοινωνικής Επιχείρησης Παρόλο τον πλουραλισμό των νομικών μορφών ανά την Ευρώπη, οι κύριες νομικές μορφές που διέπουν τις Κοινωνικές Επιχειρήσεις και πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια (4 οικονομικά και 5 κοινωνικά σύμφωνα με τον ορισμό του EMES Network) είναι οι παρακάτω: ο τύπος του συνεταιρισμού και ο τύπος της κεφαλαιουχικής εμπορικής Εταιρείας (πχ. ΕΠΕ, ΑΕ) ο τύπος «ανοικτής νομικής μορφής» (δεν μπορεί να ενταχθεί στους δύο προαναφερόμενους τύπους, καθώς αποδέχεται κάθε είδους οργάνωση του ιδιωτικού τομέα, εφόσον ενσωματωθούν στο καταστατικό τους κάποιες πρόσθετες νομικές προϋποθέσεις) Page 5
Οι Νομικές μορφές της Κοινωνικής Επιχείρησης στις 6 συμμετέχουσες χώρες 1. ΤΥΠΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΥ (ΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ) 2. ΤΥΠΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΗΣ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ (ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ) 3. ΤΥΠΟΣ «ΑΝΟΙΚΤΗΣ ΝΟΜΙΚΗΣ ΜΟΡΦΗΣ» ΙΤΑΛΙΑ: Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί τύπου Α και Β (Ν. 381/1991) ΙΣΠΑΝΙΑ: Συνεταιρισμοί Κοινωνικής Πρωτοβουλίας (Ν. 27/1999) ΕΛΛΑΔΑ: -Κοινωνικός Συνεταιρισμός Περιορισμένης Ευθύνης (ΚοιΣΠΕ, Ν.2716/1999) -Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση (ΚοινΣΕπ, Ν.4019/2011 & Ν. 4430/2016) ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ: Ευρωπαϊκή Συνεταιριστική Εταιρεία ή Ευρωπαϊκός Κοινωνικός Συνεταιρισμός, Καν. (ΕΚ) 1435/2003 ΒΕΛΓΙΟ: Εταιρία Κοινωνικής Σκοπιμότητας (La Société à Finalité Sociale-SFS, κώδικας εμπορικών εταιριών-1995) ΙΤΑΛΙΑ: Κοινωνική Επιχείρηση (Ν. 155/2006) ΒΕΛΓΙΟ: Κοινωνική Επιχείρηση Εργασιακής Ένταξης (W.I.S.E., M.Kε.O.) ΡΟΥΜΑΝΙΑ: -Κοινωνική Εταιρεία (Ν. 219/2015) -Κοινωνική Επιχείρηση Ένταξης (Ν. 219/2015) ΙΣΠΑΝΙΑ: Φορείς Κοινωνικής Οικονομίας (Ν. 05/2011 & Ν.31/2015) π.γ.δ.μ.: μη ύπαρξη θεσμικού πλαισίου Page 6
Τομείς δραστηριότητας των Κοινωνικών Επιχειρήσεων Κοινωνική και οικονομική ένταξη μειονεκτούντων και κοινωνικά αποκλεισμένων ατόμων Κοινωνικές υπηρεσίες κοινής ωφελείας (όπως μακροχρόνια φροντίδα για ηλικιωμένους και ΑμεΑ, εκπαίδευση και φροντίδα παιδιών, υπηρεσίες απασχόλησης και κατάρτισης, κοινωνική στέγαση, υγειονομικές και ιατρικές υπηρεσίες) Οικονομική δραστηριότητα γενικού συμφέροντος (όπως τοπική συγκοινωνία, περιβάλλον, γεωργία, επεξεργασία τροφίμων, κλπ) Page 7
Δημόσιες Πολιτικές Υποστήριξης Ολοένα και περισσότερες χώρες υιοθετούν ευνοϊκά θεσμικά και κανονιστικά πλαίσια για την ανάπτυξη της Κοινωνικής Οικονομίας/Επιχειρηματικότητας Χρηματοδότηση μέσω Εθνικών και Ευρωπαϊκών προγραμμάτων Υποστήριξη πρωτοβουλιών για τη δημιουργία εναλλακτικών χρηματοδοτικών εργαλείων Page 8
Τα εμπόδια στην ανάπτυξη πρωτοβουλιών της Κοινωνικής Οικονομίας Περιορισμένοι δημόσιοι πόροι Έλλειψη επαρκών εναλλακτικών χρηματοδοτικών εργαλείων περιορισμένη πρόσβαση στη χρηματοδότηση Χαμηλή αναγνωρισιμότητα των νέων μορφών κοινωνικής επιχειρηματικότητας Έλλειψη δομών υποστήριξης και συμβουλευτικών υπηρεσιών Έλλειψη κατάλληλων εκπαιδευτικών εργαλείων και προγραμμάτων κατάρτισης, συμπεριλαμβανομένης και της έλλειψης εξειδικευμένου προσωπικού Page 9
Αποτελέσματα/ευρήματα έρευνας πεδίου Συνολικά, μεταξύ των κύριων ευρημάτων της έρευνας πεδίου, στην οποία συμμετείχαν, με κοινό ερωτηματολόγιο, 57 κοινωνικές επιχειρήσεις από τις συμμετέχουσες χώρες μπορούν να επισημανθούν τα εξής: Υπάρχει έλλειψη επαρκούς κάλυψης διαφόρων θεματικών πεδίων της ΚΟ από τα υφιστάμενα εθνικά συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης Για τη συντριπτική πλειοψηφία, οι «Γνώσεις σχετικά με την έννοια/ορισμό της Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας/Κοινωνικής Επιχείρησης» αξιολογούνται ως οι πλέον σημαντικές για την ανάπτυξη της Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας Υψηλή προτεραιότητα αποδίδεται στην υλοποίηση προγραμμάτων κατάρτισης σχετικά με το θεματικό άξονα «Χρηματοοικονομική διαχείριση και σχεδιασμός» και το θεματικό άξονα «Διοίκηση Έργου/Στρατηγικός Σχεδιασμός» Page 10
Αποτελέσματα/ευρήματα έρευνας πεδίου Η «επίτευξη της βιωσιμότητας των πρωτοβουλιών της ΚΟ» θεωρείται η σημαντικότερη φάση ανάπτυξης των κοιν. επιχειρήσεων, όπου υπάρχει ανάγκη εξειδικευμένης εκπαίδευσης και κατάρτισης Το μεγαλύτερο εμπόδιο στην εκπαίδευση αποτελεί το γεγονός ότι η συμμετοχή σε προγράμματα εκπαίδευσης/κατάρτισης έχει υψηλό κόστος/υπάρχει αδυναμία οικονομικής ανταπόκρισης Τα μοντέλα κατάρτισης που επιλέγει η πλειοψηφία των ερωτώμενων είναι η «εξατομικευμένη συμβουλευτική» και τα «προγράμματα κατάρτισης στην στο χώρο της κοινωνικής επιχείρησης». Page 11
Ανάγκες Κατάρτισης σε συγκεκριμένες Θεματικές Ενότητες (κατά σειρά προτεραιότητας) Εισαγωγή στην Κοινωνική Οικονομία/Επιχειρηματικότητα: βασικές έννοιες, ορισμοί και κύρια χαρακτηριστικά Χρηματοοικονομικός προγραμματισμός και διαχείριση Διοίκηση Έργου Προγραμματισμός: Στρατηγικός, Ανάλυση SWOT, Διαχείριση Ρίσκου Χρηματοοικονομική Διαχείριση: (Πρόσβαση στη χρηματοδότηση, Εναλλακτική χρηματοδότηση, Άντληση κεφαλαίων [Fundraising]) Ηγεσία Η Διοίκηση του Ανθρώπινου Δυναμικού και του Εθελοντισμού Εσωτερική Επικοινωνία Εξωτερική Επικοινωνία Επικοινωνία σε απευθείας σύνδεση (online) για τις Kοινωνικές Eπιχειρήσεις Page 12
The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement of the contents which reflects the views only of the authors, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein.