ΛΕΚΚΑΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ-ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ-ΚΑΛΥΒΑΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ GIS ΓΕΩΠΟΝΙΚΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ 22η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΧΡΗΣΤΩΝ GIS ΑΘΗΝΑ 8 & 9 ΜΑΙΟΥ 2014
Η Ερευνητική Μονάδα GIS του Γ.Π.Α. εκπόνησε σε συνεργασία με τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Άρτας Δ/νση Εγγείων Βελτιώσεων, μελέτη με τίτλο «Δημιουργία Εδαφολογικών Χαρτών & Έλεγχος της ποιότητας των Εδαφών των πεδινών εκτάσεων του Βόρειου Αμβρακικού και ειδικότερα των περιοχών Άρτας & Πρέβεζας». Αξιοποιώντας τα στοιχεία της παραπάνω εργασίας και συγκεκριμένα αποτελέσματα εδαφολογικών αναλύσεων 243 δειγμάτων πραγματοποιήθηκε η παρούσα εργασία από την Ερευνητική Μονάδα GIS του Γ.Π.Α.
H αναγκαιότητα της ορθολογικής χρήσης των λιπασμάτων, για την αποφυγή της ρύπανσης του περιβάλλοντος. Ο υπολογισμός, σε περιβάλλον GIS, της απαιτούμενης ποσότητας λιπασμάτων και ειδικότερα φωσφορικών, με τη χρήση παραμέτρων οι οποίες προσδιορίζονται εύκολα και γρήγορα, όπως η περιεκτικότητα του εδάφους σε φώσφορο και άργιλο.
Περιοχή μελέτης Δεδομένα εδαφικών αναλύσεων (χρήση δεδομένων μελέτης όπως αναφέρθηκε) Μέθοδοι χωρικής παρεμβολής Inverse Distance Weightihg IDW (ArcMap- Geostatical analyst)
Η περιοχή μελέτης βρίσκεται στην περιφέρεια Ηπείρου και συγκεκριμένα καταλαμβάνει περιοχές των Νομών Άρτας και Πρέβεζας. Η ευρύτερη θέση της Ηπείρου είναι στο Β.Δ. άκρο της χώρας, έχοντας δυτικά τη θάλασσα και βόρεια και ανατολικά δύσβατους ορεινούς όγκους. Ο Νομός Άρτας καταλαμβάνει έκταση 1.612 τ. χλμ. και ο Νομός Πρέβεζας 1.036 τ. χλμ. ενώ η συνολική έκταση της περιοχής μελέτης είναι 544 τ. χλμ.
Οι γεωργικές δραστηριότητες αποτελούν την κύρια απασχόληση των κατοίκων. Οι κυριότερες καλλιέργειες είναι οι εξής: Εσπεριδοειδή Άλλες Δενδρώδεις καλλιέργειες Φυτά μεγάλης καλλιέργειας Κηπευτικά
Η περιοχή μελέτης ανήκει στην Ιόνιο ζώνη, η οποία χαρακτηρίζεται ως ηπειρωτική λεκάνη με ημιπελαγική και πελαγική ιζηματογένεση. Αποτελείται από: Δολομίτες και ασβεστόλιθους Σχιστόλιθους (Ι = Ιόνιος Ζώνη, G = Ζώνη Γαβρόβου, P = Ζώνη Πίνδου)
Στην παρούσα εργασία ελήφθησαν 243 δείγματα εδάφους από τις περιοχές Άρτας και Πρέβεζας. Στα δείγματα αυτά προσδιορίστηκαν μεταξύ άλλων η άργιλος, ο διαθέσιμος φώσφορος του εδάφους (κατά Olsen), και το ph.
1. ΕΞΙΣΩΣΗ ΜΑΚΡΑΣ ΕΞΙΣΟΡΡΟΠΗΣΗΣ (Μ. Καραγιάννη-Χρήστου, Ι.Η. Ασημακόπουλος και Δ. Αναλογίδης 2004) ((Popt 7,25) (1,2*Pint) +( 0,24*clay)) / 0,426 = = Χ mg P / Kg εδάφους (ή ppm). Όπου: Popt= η optimum τιμή του φωσφόρου που πρέπει να υπάρχει στο έδαφος Pint= η τιμή του διαθέσιμου φωσφόρου που υπάρχει ήδη στο έδαφος Clay= η τιμή της αργίλου % που υπάρχει ήδη στο έδαφος
0,3 m * 1.000 m² * 1,33 gr/cm³ (Φ.Ε.Β.Ε.) = 399.000 Kg εδάφους. 0,3 m*1.000 m² * 1,33 gr/ cm³ = 300 m 3 * 1,33 gr/ cm³ = 300 m³ * 1,33 * 10³ Kg/m³ = 399.000 Kg εδάφους / στρέμμα. X [(mg P / Kg εδάφους (ή ppm)] * 399.000 Kg εδάφους = X * 399.000 mg P/στρέμμα = Χ * 399.000 * 10-6 Kg P / στρέμμα = Χ * 0,399 Kg P / στρέμμα (ή Χ * ~ 0,4 Kg P / στρέμμα).
Kg P 2 O 5 / στρέμμα = Kg P / στρέμμα* 2,2915 Kg 0-20-0 / στρέμμα = Χ Kg P 2 O 5 * 5 Kg 0-48-0 / στρέμμα = Χ Kg P 2 O 5 * 2,08
Στην παρούσα εργασία δημιουργήθηκαν (από τα δεδομένα των αναλύσεων εδάφους της περιοχής μελέτης), τρεις πλεγματικοί χάρτες με τη μέθοδο της χωρικής παρεμβολής και ειδικότερα με την τοπική μέθοδο χωρικής παρεμβολής Inverse Distanse Weighting (IDW) των GIS. Xωρική Παρεμβολή (interpolation), είναι η διαδικασία του υπολογισμού της τιμής των παραμέτρων σε θέσεις που δεν υπάρχουν μετρήσεις, από μετρήσεις που ήδη υπάρχουν.
Η μέθοδος της χωρικής παρεμβολής χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις όπου τα δεδομένα (όπως στην παρούσα εργασία) δεν καλύπτουν όλη την επιφάνεια της υπό εξέταση περιοχής, δηλαδή γίνεται μετατροπή των δεδομένων από σύνολο σημείων σε συνεχείς επιφάνειες. Για τη διαδικασία αυτή χρησιμοποιήθηκε από το πρόγραμμα ΑrcMap το υποπρόγραμμα Geostatistical Analyst.
Η μέθοδος χωρικής παρεμβολής σταθμισμένης αντίστροφης απόστασης (IDW), θεωρεί ότι η τιμή μιας μεταβλητής (χ) σ ένα μη μετρημένο σημείο είναι ο σταθμισμένος (βάσει του αντιστρόφου τετραγώνου της απόστασης) μέσος όρος των μετρήσεων σε σημεία που υπάρχουν σε μια συγκεκριμένη απόσταση γύρω από το σημείο.
Οι πλεγματικοί χάρτες CLAY, P και ph, που δημιουργούνται με τη μέθοδο IDW από το αρχικό διανυσματικό αρχείο των 243 σημείων δειγματοληψίας προκειμένου να χρησιμοποιηθούν στην εξίσωση της μακράς εξισορρόπησης πρέπει να ληφθούν υπ όψη οι παρακάτω περιορισμοί: 13% CLAY 64% 2,7ppm P 31,3 ppm και ph 6,5
Δημιουργήθηκε πλεγματικός χάρτης ph με IDW. Από το ArcToolbox επιλέχθηκε math και ακολούθως int και μετατράπηκαν οι τιμές σε ακέραιες. Στη συνέχεια πάλι από το ArcToolbox επιλέχθηκε Extraction και στη συνέχεια Extraction by atributes. Έτσι δημιουργήθηκαν πλεγματικοί χάρτες CLAY και P που δεν περιελάμβαναν τιμές ph< 6,5.
Στην παρούσα εργασία δημιουργηθήκαν (από τα δεδομένα των αναλύσεων εδάφους της περιοχής μελέτης) τρεις πλεγματικοί χάρτες ph, CLAY και P.
Τα δεδομένα των παραπάνω πλεγματικών χαρτών με τους περιορισμούς που αναφέρθηκαν, τοποθετήθηκαν στην εξίσωση της μακράς εξισορρόπησης. Με τη βοήθεια της εντολής Raster calculator και των εξισώσεων του μαθηματικού μοντέλου υπολογίστηκε η απαιτούμενη φωσφορική λίπανση ανά καλλιέργεια και με βάση την υπάρχουσα ποσότητα φωσφόρου στο έδαφος αλλά και την optimum τιμή του, για κάθε καλλιέργεια.
Η παραλλακτικότητα της φωσφορικής λίπανσης αφορά σε αγροτεμάχια καλλιέργειας εσπεριδοειδών. Παρατηρείται η διαφοροποίηση της απαιτούμενης ποσότητας σε Kg P 2 O 5 / στρέμμα ακόμα και μέσα στο ίδιο αγροτεμάχιο, η οποία οφείλεται στη διαφορετική περιεκτικότητα σε διαθέσιμο εδαφικό P. Εάν π.χ. η περιεκτικότητα του εδάφους σε φώσφορο υπερβαίνει την optimum τιμή για κάθε καλλιέργεια τότε δεν απαιτείται λίπανση. Σε κάθε περίπτωση, η φωσφορική λίπανση πρέπει να πραγματοποιηθεί μόνο στα σημεία εκείνα στα οποία είναι απαραίτητη, και η καλλιέργεια θα ανταποκριθεί με ποσοτική και ποιοτική βελτίωση της παραγωγής, σε συνδυασμό και με την εφαρμογή ορθολογικής λίπανσης.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΠΟΛΎ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ