Όπως όλοι γνωρίζετε, οι επιστήμονες ξεχωρίζουν από πολύ μικρή ηλικία και ο Δρ. Αντρέου είναι πολύ μικρός στην ηλικία
Η ψυχοκοινωνική ανάπτυξη των χαρισματικών παιδιών Δέσποινα Χατζηγεωργίου, BSc, MSc, C.Psychol Εκπαιδευτική Ψυχολόγος
Μύθος ή πραγματικότητα ; Όλα τα χαρισματικά παιδιά έχουν τις ίδιες ικανότητες Τα παιδιά αυτά, λόγω των ιδιαιτέρων τους χαρακτηριστικών, ό,τι και να γίνει θα βρούν τον δρόμο τους και θα τα καταφέρουν Τα χαρισματικά παιδιά αντιμετωπίζουν λιγότερα προβλήματα από τα υπόλοιπα παιδιά αφού η νοημοσύνη ή οι ικανότητες τους, τα βοηθούν να τα αντιμετωπίσουν Τα χαρισματικά παιδιά χρειάζονται ευκαιρίες για συναναστροφή με άτομα ιδίων ικανοτήτων Ένα ποσοστό χαρισματικών παιδιών πιθανόν να παρουσιάσει συναισθηματικές δυσκολίες και προβλήματα συμπεριφοράς Τα χαρισματικά παιδιά συχνά κρύβουν τις ικανότητες τους Τα περισσότερα χαρισματικά παιδιά μπορούν να αντιμετωπίσουν πολλές από τις δυσκολίες τους όταν οι ίδιοι, το σχολείο, η οικογένεια, οι συνομήλικοι και η κοινωνία τα αναγνωρίσει και τα στηρίξει
Ορισμ... Το χαρισματικό παιδί είναι αυτό που επιδεικνύει ή έχει τη δυνατότητα να επιδείξει εξαιρετικές επιδόσεις σε έναν ή περισσότερους τομείς (π.χ. νοητική ικανότητα, ακαδημαϊκή ικανότητα, δημιουργική σκέψη). Το ταλαντούχο παιδί είναι αυτό που επιδεικνύει ή έχει τη δυνατότητα να επιδείξει εξαιρετικές επιδόσεις σε τομείς όπως π.χ. η τέχνη, ο αθλητισμός, η μουσική.
Κάποια χαρακτηριστικά των χαρισματικών παιδιών Μαθαίνουν νωρίτερα και πιο γρήγορα. Θυμούνται εύκολα. Επιδεικνύουν ασυνήθη περιέργεια και φαντασία, ενεργητικότητα και ταχύτητα. Κατακτούν γρηγορότερα αναπτυξιακά στάδια όπως περπάτημα, ομιλία με ευρύ λεξιλόγιο κλπ. Αναζητούν και αμφισβητούν περισσότερο. Έντονη κριτική και σκεπτικισμός. Επικοινωνούν καλύτερα με ενήλικες παρά με συνομηλίκους. Αποφεύγουν την αποστήθιση και αναζητούν τις λεπτομέρειες. Ευαισθησία σε θέματα αισθητικής και καλλιτεχνίας. Θέτουν ψηλά επίπεδα, είναι τελειομανείς. Βαριούνται όταν απαιτείται να επαναλάβουν κάτι. Είναι συχνά επίμονοι. Έχουν ιδιαίτερο χιούμορ.
Παράδειγμα 1: Μαρία * (6 χρονών) Λόγοι παραπομπής : απομονωμένη και λυπημένη Ιστορικό/ Αξιολόγηση Παρέμβαση στο σχολείο και στην οικογένεια Αποτελέσματα
Παράδειγμα 2: Ηλίας* (12 χρονών) Λόγοι παραπομπής : χαμηλή επίδοση, προβλήματα συμπεριφοράς, αφηρημάδα, έλλειψη συγκέντρωσης και οργάνωσης Ιστορικό/ Αξιολόγηση Παρέμβαση Αποτελέσματα
Ψυχοικοινωνική ανάπτυξη Κοινωνικές δυσκολίες Προβλήματα συμπεριφοράς Παραβατικότητα Τελειομανία Κατάθλιψη
O κ. Γιώργος είπε μπροστά από όλους ότι είμαι ο πιο έξυπνος... Έχω καταστραφεί!!!
Κοινωνικές δυσκολίες Οι κοινωνικές δυσκολίες που βιώνουν τα χαρισματικά παιδιά σχετίζονται με: Την ανάπτυξη τους (Gross, 1996; Janos & Robinson, 1995) Την απουσία ευκαιριών για συναναστροφή με άλλα χαρισματικά παιδιά (Gross, 1992, 2004) Δίλημμα: ικανότητα vs. φιλία (Gross, 1989)
Προβλήματα συμπεριφοράς Αποτέλεσμα των πιο κάτω παραγόντων : 1. Ανάγκη να κρύψουν τις ικανότητες τους 2.Ανία (Freeman, 1995a; Plucker & McIntire, 1996) 3. Υποεπίδοση (underachievement) (Clark, 2002) Μη αναγνώριση και έλλειψη στήριξης
Παραβατικότητα Πιο ευάλωτα λόγω της ευαισθησίας τους και της κοινωνικής απομόνωσης ; ή Λόγω της ικανότητας για επίλυση προβλημάτων, αναγνώρισης των συνεπειών και λογικής που τα διακατέχει δεν εμπλέκονται σε παραβατικές συμπεριφορές ;
Τελειομανία Δύο μορφές τελειομανίας Γενικά: Τα χαρισματικά παιδιά είναι τελειομανείς Είναι περισσότερο τελειομανείς από άλλα παιδιά και έφηβους Η τελειομανία μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει θετικές επιδράσεις στην υψηλή απόδοση τους (Ford, 1989; Loecky, 1994; Silverman, 1990a).
Κατάθλιψη Τα χαρισματικά παιδιά δεν είναι πιο ευάλωτα σε κατάθλιψη σε σχέση με άλλους έφηβους.
Παράγοντες επικινδυνότητας Βαθμός χαρίσματος (π.χ. Gross (1993): 80% των παιδιών με δείκτη νοημοσύνης πάνω από 160, βίωναν έντονη απομόνωση και συχνά συμπεριφέρονταν διαφορετικά για να ταιριάζουν με τους υπόλοιπους) Φύση του χαρίσματος Παιδιά με άλλες δυσκολίες (π.χ. μαθησιακές, αναπτυξιακές)
Συμπέρασμα Σε σύγκριση με άλλα παιδιά και εφήβους, τα (περισσότερα) χαρισματικά παιδιά δεν είναι από φύσεως πιο επιρρεπής σε ψυχοσυναισθηματικές και κοινωνικές δυσκολίες. Όταν οι πιο πάνω δυσκολίες εμφανίζονται είναι συχνά αποτέλεσμα της μη αναγνώρισης και/ ή κατάλληλης στήριξης από το περιβάλλον τους.
Πώς μπορεί το σχολείο, η οικογένεια και οι ειδικοί να βοηθήσουν;
Τι μπορούμε να κάνουμε... Το λιγότερο 1. Να προσφέρουμε τις κατάλληλες εκπαιδευτικές ευκαιρίες 2. Να προσφέρουμε εκπαίδευση και ενημέρωση σε γονείς, εκπαιδευτικούς, ειδικούς για τρόπους αναγνώρισης και στήριξης των χαρισματικών παιδιών 3. Να αναγνωρίσουμε τη διαφορετικότητα ανάμεσα στα χαρισματικά παιδιά Το καλύτερο : 1. Να βοηθήσουμε τα παιδιά αυτά να αναγνωρίσουν τις δυνατότητες και αδυναμίες τους και να βρουν τρόπους με τους οποίους να τις χειριστούν και να τις ενδυναμώσουν 2. Να προσφέρουμε υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένου εκπαιδευτικά, οικογενειακά και κοινοτικά προγράμματα από τη νηπιακή μέχρι και την ενήλικη ζωή
Σχολείο Πόσες φορές πρέπει να σου ότι δεν πρέπει να προχωράς μόνος σου;;!
καιστήριξηχαρισματικών Α παιδιών Σχολείο Εκπαίδευση εκπαιδευτικών Διαφοροποίηση της εργασίας/ στήριξη στο εκπαιδευτικό τομέα Ευκαιρίες για συναναστροφή με άλλα χαρισματικά παιδιά ν Ανάπτυξη του αισθήματος του ανήκειν στο χώρο του σχολείου (School belongingness)
Οικογένεια Στήριξη και αναγνώριση Ομάδες γονιών Συναναστροφή με άλλες οικογένειες χαρισματικών παιδιών Εκπαίδευση - μόρφωση-ενημέρωση
Στήριξη χαρισματικών παιδιών Αυτοβιογραφίες Ταινίες Καθοδήγηση για επιλογή σπουδών και καριέρας Συναναστροφή με παιδιά ιδίων ικανοτήτων Εάν χρειαστεί: ψυχοθεραπεία, ομάδες.
Μύθος ή πραγματικότητα ; Όλα τα χαρισματικά παιδιά έχουν τις ίδιες ικανότητες = Μύθος Τα παιδιά αυτά, λόγω των ιδιαιτέρων τους χαρακτηριστικών, ό,τι και να γίνει θα βρούν τον δρόμο τους και θα τα καταφέρουν = Μύθος Τα χαρισματικά παιδιά αντιμετωπίζουν λιγότερα προβλήματα από τα υπόλοιπα παιδιά αφού η νοημοσύνη ή οι ικανότητες τους, τους βοηθούν να τα αντιμετωπίσουν = Μύθος Τα χαρισματικά παιδιά χρειάζονται ευκαιρίες για συναναστροφή με άτομα ιδίων ικανοτήτων = Πραγματικότητα Ένα ποσοστό χαρισματικών παιδιών πιθανόν να παρουσιάσει συναισθηματικές δυσκολίες και προβλήματα συμπεριφοράς = Πραγματικότητα Τα χαρισματικά παιδιά συχνά κρύβουν τις ικανότητες τους = Πραγματικότητα Τα περισσότερα χαρισματικά παιδιά μπορούν να αντιμετωπίσουν πολλές από τις δυσκολίες τους όταν οι ίδιοι, το σχολείο, η οικογένεια, οι συνομήλικοι και η κοινωνία τα αναγνωρίσει και τα στηρίξει = Πραγματικότητα
Ευχαριστώ για την προσοχή σας!