Ο ρόλος της οικογένειας στις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές επιλογές των μαθητών

Transcript

1 Ο ρόλος της οικογένειας στις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές επιλογές των μαθητών Η οικογένεια είναι το κατ εξοχήν περιβάλλον στο οποίο ζει, αναπτύσσεται και διαμορφώνεται το παιδί. Αντιλαμβάνεται λοιπόν εύκολα κανείς τον καθοριστικό ρόλο που διαδραματίζει στις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές επιλογές των μαθητών. Η περίοδος της εφηβείας κατά την οποία το άτομο περνά από την παιδική ηλικία στην ενηλικίωση αποτελεί μια δύσκολη μεταβατική περίοδο. Οι βιολογικές, συναισθηματικές και νοητικές αλλαγές που βιώνει το άτομο οδηγούν συχνά σε συναισθηματικές εκρήξεις, μεταπτώσεις στην ψυχολογική διάθεση και συγκρούσεις με γονείς και καθηγητές. Η συμπεριφορά αυτή αν και φυσιολογική και αναμενόμενη συχνά προβληματίζει τους γονείς οι οποίοι δηλώνουν αδύναμοι να τη χειριστούν. Αυτή την περίοδο περισσότερο από κάθε άλλη ο έφηβος χρειάζεται την αγάπη, τη στήριξη και την κατανόηση των γονέων του. Η αίσθηση σταθερότητας θα μειώσει την ένταση και θα ενθαρρύνει τον έφηβο να μοιραστεί τις αγωνίες, τους φόβους και τις ανησυχίες του με τους γονείς του. Σ αυτή λοιπόν την κρίσιμη περίοδο, καλείται ο έφηβος μαθητής, να χαράξει την επαγγελματική του πορεία. Πολλά παιδιά αισθάνονται μπερδεμένα, μπροστά σε μια πληθώρα ειδικοτήτων και εξειδικεύσεων.

2 Αδυνατούν να επιλέξουν ανάμεσα σε αυτό που τους αρέσει και σ' αυτό που «υπόσχεται» μια σίγουρη και επιτυχημένη καριέρα. «Προσδοκίες γονέων παιδεύουσι τέκνα!» Οι γονείς στην προσπάθεια τους να βοηθήσουν τα παιδιά τους σ' αυτή την κρίσιμη φάση, εμπλέκονται και οι ίδιοι συναισθηματικά και τις περισσότερες φορές, ολόκληρη η οικογένεια βιώνει μία κατάσταση έντονου άγχους. Οι εκπαιδευτικές και επαγγελματικές επιλογές των παιδιών, μπορούν να γίνουν αιτία πολλών προστριβών ανάμεσα σε όλα τα μέλη της οικογένειας. Πολλές φορές οι επιθυμίες, οι προσδοκίες και οι φιλοδοξίες των γονιών λειτουργούν ως μοχλός πίεσης για τα παιδιά, με στόχο να ακολουθήσουν κάποιο επάγγελμα, το οποίο δεν ανταποκρίνεται στις ικανότητες, τα ενδιαφέροντα και τις δυνατότητές τους. Σε περίπτωση διαφωνίας μεταξύ γονιών και μαθητή, θα πρέπει να επιδιωχθεί η παρέμβαση του Συμβούλου καθηγητή. Ο Σύμβουλος, ενημερώνει αντικειμενικά τον μαθητή, ώστε να πάρει την καλύτερη απόφαση για τον εαυτό του. Οι γονείς πρέπει να προβληματίζονται μαζί με το παιδί τους λαμβάνοντας υπόψη τις δυνατότητες, τις αδυναμίες, τις ανησυχίες και τις επιφυλάξεις του. Επίσης να τεκμηριώνουν τις εισηγήσεις τους και να αφήνουν το παιδί τους να προχωρά ελεύθερα στην απόφασή του, σαν υπεύθυνο άτομο.

3 Η πιθανή ανωριμότητα του παιδιού, σε αυτό το στάδιο της ζωής του, να λάβει μια τόσο σημαντική απόφαση είναι ένας σημαντικός και αποδεκτός προβληματισμός των γονέων. Παράλληλα όμως, οι γονείς θα πρέπει να λάβουν υπόψη, ότι μια απόφαση που λαμβάνεται μετά από πίεση, μπορεί να έχει βαρύτερο κόστος, παρά μια τυχόν λανθασμένη απόφαση από τον ίδιο τον μαθητή. Επιπρόσθετα, οι συγκρίσεις που κάνουν οι γονείς με άλλα αδέλφια ή με συμμαθητές για τις ικανότητες, τις επιδόσεις και τις επιλογές επηρεάζουν αρνητικά την αυτοεικόνα του μαθητή και δεν τον βοηθούν να αναπτυχθεί σαν αυτόνομη προσωπικότητα και σαν υπεύθυνο άτομο. Ας σημειωθεί εδώ, ότι η διαφορετικότητα του κάθε παιδιού, πρέπει να γίνεται απόλυτα σεβαστή από γονείς και εκπαιδευτικούς και να αποτελεί βάση για να τονιστούν τα θετικά στοιχεία του κάθε παιδιού και όχι βάση για σύγκριση με άλλα παιδιά. Αποφασίζουμε ΜΑΖΙ Η λήψη απόφασης πρέπει να λαμβάνεται σε ένα δημοκρατικό περιβάλλον. Η αγάπη, η αναγνώριση, ο σεβασμός, η αποδοχή, η ειλικρίνεια είναι χαρακτηριστικά που αν θέλουμε να χαρακτηρίζουν τα παιδιά μας, πρέπει να μεγαλώσουν με αυτά. Εμπνέουμε τον σεβασμό, με την αποδοχή της προσωπικότητας του άλλου μέλους της οικογένειάς μας. Η αποδοχή αυτή, έχει την έννοια της αναγνώρισης στο άλλο μέρος του δικαιώματος έκφρασης απόψεων και θέσεων.

4 Η αγάπη και η συνεργασία αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο κάθε υγιούς οικογενειακού περιβάλλοντος. Η έμπρακτη εκδήλωση της αγάπης προς τα παιδιά δημιουργεί περιβάλλον αποδοχής ζεστασιάς και ασφάλειας. Μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα, χωρίς απειλές, κριτική και αυταρχισμούς τα παιδιά νιώθουν ελεύθερα να εκφραστούν και να μοιραστούν την κάθε τους σκέψη και ανησυχία. Η συνεργασία για την επίλυση του οποιουδήποτε προβλήματος, εμπεδώνει στα παιδιά την έννοια της συναδέλφωσης, απαραίτητη στη ζωή μας και ιδιαίτερα στον επαγγελματικό χώρο. Η εκπαιδευτική και η επαγγελματική πληροφόρηση, μπορεί να αρχίσει από την παιδική ηλικία μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον. Οι γονείς μπορούν να κάνουν μια αδρομερή παρουσίαση του εκπαιδευτικού μας συστήματος με αφορμή την είσοδο ενός από τα μεγαλύτερα αδέλφια στο Γυμνάσιο ή στο Λύκειο. Επίσης μπορούν να επισκεφθούν με τα παιδιά διάφορους χώρους εργασίας (π.χ. μια τράπεζα, ένα ταξιδιωτικό γραφείο, ένα βιβλιοπωλείο, μια αίθουσα δικαστηρίου, ένα συνεργείο αυτοκινήτων). Η επαγγελματική απασχόληση των παιδιών το καλοκαίρι είναι άλλος ένας τρόπος να βιώσουν τα παιδιά τον κόσμο της εργασίας από πρώτο χέρι και να συνειδητοποιήσουν βασικές αρχές όπως: υπευθυνότητα, συνέπεια, συνεργασία, συναδελφοσύνη Η επιλογή επαγγέλματος λοιπόν, δεν είναι εύκολη υπόθεση και τα παιδιά μας χρειάζονται πολλή βοήθεια αλλά και στήριξη για να αποφασίσουν σωστά. Ας έχουμε πάντα στο μυαλό μας, ότι το κάθε παιδί, αποτελεί μια ξεχωριστή και ανεπανάληπτη προσωπικότητα, στην οποία οφείλουμε σεβασμό, αλλά και τη δημιουργία συνθηκών κατάλληλων, για να αναπτυχθούν οι δυνατότητες και τα ταλέντα του. Τέλος, ας θυμόμαστε

5 πάντα, ότι ένας ενήλικας ο οποίος ασχολείται με κάτι που δεν του αρέσει, ποτέ δεν μπορεί να είναι παραγωγικός και ευτυχισμένος. Διαμάντω Ζίζιρου Εκπαιδευτική Σύμβουλος Βιβλιογραφία: ΥΣΕΑ, Ο ρόλος της οικογένειας στις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές επιλογές των μαθητών, ΥΠΠ, Λευκωσία 2004 Δούκα Μαριάνθη, Γονείς και έφηβοι μπροστά στην επιλογή επαγγέλματος, 5/6/09