Ευϊγγελοσ Καφετζϐπουλοσ

Ευϊγγελοσ Καφετζϐπουλοσ

Η λοίμωξη HVC ςτον παγκόςμιο χάρτη Οι χρόςη ενδοφλϋβιων ναρκωτικών αποτελεύ παγκοςμύωσ την κϑρια αιτύα τησ HCV λούμωξησ

Ηπατίτιδα C: Αςθζνεια των περιθωριοποιημζνων; Πηγό: Ward JW, Nelson PK, Mathers BM et al., Global epidemiology of hepatitis B and hepatitis C in people who inject drugs: results of systematic reviews - Lancet (2011)378:571 583. Οι ςυςτηματικϋσ αναςκοπόςεισ δεύχνουν ϐτι περύπου 10 εκατομ. ΧΕΝ ςε ϐλον τον κϐςμο (εϑροσ 6.0-15.2) εύναι θετικού ςε HCV και 1,2 εκατομ. εύναι θετικού ςε HBsAg. Η Κύνα (1,6 εκατ.), οι ΗΠΑ (1,5 εκατ.) και η Ρωςύα (1,3 εκατ.) ϋχουν τουσ μεγαλϑτερουσ πληθυςμοϑσ. Τψηλϊ ποςοςτϊ HCV λούμωξησ παρατηροϑνται επύςησ και ςε φυλακιςμϋνουσ ό ϊτομα με ςοβαρϊ ψυχιατρικϊ νοςόματα. Επειδό γενικώσ η HCV λούμωξη επικρατεύ ςε παρϐμοιουσ περιθωριοποιημϋνουσ πληθυςμοϑσ, η αδυναμύα παροχόσ αποτελεςματικών παρεμβϊςεων οδηγεύ ςε φτωχϊ αποτελϋςματα.

Θεραπεία ςτουσ ΧΕΝ Ανϊμεςα ςε αυτοϑσ τουσ πληθυςμοϑσ, οι ΧΕΝ αποτελοϑν εν δυνϊμει πηγό μετϊδοςησ του HCV, ενώ γενικϊ ϋχουν φτωχό πρϐςβαςη ςε υπηρεςύεσ υγεύασ, παρουςιϊζουν υψηλό ψυχιατρικό ςυννοςηρϐτητα, ψυχοκοινωνικό αςτϊθεια και γενικϊ φτωχό αναγνώριςη των προβλημϊτων υγεύασ. Έτςι η πλειονϐτητα των ενδοφλεβύων χρηςτών ναρκωτικών θεωρεύται ϐτι δεν ϋχει πρϐςβαςη ςε HCV screening tests, ςε εμβολιαςμϐ για ηπατύτιδα Α και Β, ςε βιοψύα όπατοσ και ςε θεραπεύα για την ηπατύτιδα C. Ωςτϐςο, μύα ςυςτηματικό αναςκϐπηςη 20 εργαςιών που αφοροϑςαν την ϋναρξη τησ θεραπεύασ και 26 εργαςιών που αφοροϑςαν το θεραπευτικϐ αποτϋλεςμα ϋδειξε ϐτι η HCV λούμωξη ςτουσ ΧΕΝ μπορεύ να θεραπευτεύ αποτελεςματικϊ παρϊ τα διϊφορα αυτϊ δυνητικϊ ψυχοκοινωνικϊ εμπϐδια. Annals of General Psychiatry, 2008, 7(Suppl. I):5249

Εκτίμηςη αριθμοφ χρηςτϊν υψηλοφ κινδφνου

Με αντιχνευμένα anti-hcv, % Ανηιζώμαηα HCV ζε θεραπεσόμενοσς ΧΕΝ 100 80 60 40 62,0 40,8 67,2 35,8 61,2 61,7 66,0 44,2 43,3 42,6 55,5 64,3 44,9 43,5 69,3 69,3 48,7 62,4 73,4 74,4 73,3 60,0 55,6 66,7 44% ςτην Ευρώπη 20 Ατομικά στοιχεία ΟΚΑΝΑ, ΨΝΘ Συγκεντρωτικά στοιχεία ΚΕΘΕΑ 0 2002 (1317 260) 2003 (1377 681) 2004 (1373 743) 2005 (1011 743) 2006 (1289 761) 2007 ΜΔ 2008 (732 708) 2009 (971 837) 2010 (1184 743) 2011 (1481 595) 2012 (1896 535) 2013 (868 441) 2014 (662 390) Ζτος (αριθμός εξετασθέντων) Πηγή: ΕΚΤΕΠΝ 2015

Σημαντικά υψηλότερα επίπεδα επιπολαςμοφ τησ HCV λοίμωξησ παρατηρήθηκαν ςτουσ ενζςιμουσ χρήςτεσ που: όταν ϊςτεγοι τουσ τελευταύουσ 12 μόνεσ (84,5%, p=0,013) ϋχουν φυλακιςτεύ ςτο παρελθϐν (83,9%, p<0,001) κϊνουν την κϑρια ουςύα κυρύωσ με ϋνεςη (86,0%, p<0,001) χρηςιμοποιοϑν κοκαϗνη ό ϊλλα διεγερτικϊ (82,7%, p=0,021) ϋχουν ιςτορικϐ ενϋςιμησ χρόςησ λιγϐτερο απϐ 2 χρϐνια (88,4%, p<0,001) ϋχουν κϊνει ενϋςιμη χρόςησ τισ 30 τελευταύεσ ημϋρεσ πριν απϐ την εύςοδϐ τουσ ςτο πρϐγραμμα (82,4%, p=0,042) ϑμφωνα με τα διαθϋςιμα ατομικϊ ςτοιχεύα του ΔΕΜΑ για το 2013 (N=643, κυρύωσ ΟΚΑΝΑ, 78,5% επιπολαςμϐσ τησ HCV λούμωξησ)

Περίληψη των ςυςτάςεων του Π.Ο.Υ. 1. Έλεγχοσ για HCV λούμωξη. 2. ε διϊγνωςη HCV λούμωξησ-> HCV RNA. 3. Έλεγχοσ για κατϊχρηςη αλκοϐλ και ςυμβουλευτικϋσ παρεμβϊςεισ για μεύωςη τησ χρόςησ. 4. Έλεγχοσ του βαθμοϑ ύνωςησ και τησ κύρρωςησ. 5. Θεραπεύα με pegylated interferon και ribavirin. 7. Θεραπεύα με παρϊγοντεσ ϊμεςησ δρϊςησ.

Πρόληψη ηπατίτιδασ C: Συςτάςεισ του WHO για την πρωτογενή πρόληψη Τγιεινό των χεριών, περιλαμβανομϋνησ τησ χρόςησ γαντιών και τησ προληπτικόσ προετοιμαςύασ ςε χειρουργικϋσ επεμβϊςεισ. Αςφαλόσ διαχεύριςη και διϊθεςη ιατρικών αποβλότων και αιχμηρών αντικειμϋνων και εργαλεύων. Παροχό ολοκληρωμϋνων υπηρεςιών μεύωςησ τησ βλϊβησ ςε ΧΕΝ, περιλαμβανομϋνησ τησ διϊθεςησ ςτεύρου υλικοϑ χρόςησ. Έλεγχοσ του υλικοϑ τησ αιμοδοςύασ για ηπατύτιδα Β και C (καθώσ και για HIV και ςϑφιλη). Εκπαύδευςη του υγειονομικοϑ προςωπικοϑ. Προώθηςη τησ ορθόσ και ςυνεχοϑσ χρόςησ προφυλακτικών.

Δευτερογενήσ και τριτογενήσ πρόληψη Εκπαύδευςη και ςυμβουλευτικό για τισ εκδοχϋσ φροντύδασ και θεραπεύασ. Εμβολιαςμϐσ για ηπατύτιδα Α και Β για την προςταςύα απϐ ςυλλούμωξη και προςταςύα του όπατοσ. Άμεςη και κατϊλληλη ιατρικό αντιμετώπιςη περιλαμβανομϋνησ τησ αντιώκόσ θεραπεύασ εϊν ςυνιςτϊται. Σακτικϐσ ϋλεγχοσ για την πρώιμη διϊγνωςη χρονύασ ηπατικόσ νϐςου.

Παρεμβάςεισ για την πρόληψη Προγρϊμματα διανομόσ ςυρύγγων, βελόνων και λοιπού εξοπλιςμού Αποδεδειγμϋνη αποτελεςματικϐτητα Ο WHO ςυνιςτϊ διανομό >100 (κατϊ προτύμηςη >200) ςυρύγγων/ϊτομο/ϋτοσ Περιςςϐτερο αποτελεςματικϊ ςε ςυνδυαςμϐ με θεραπεύα υποτατϊςταςησ Προγρϊμματα υποκατϊςταςησ Μεύωςη τησ ςυχνϐτητασ πρακτικών που αυξϊνουν τον κύνδυνο (IV χρόςη, κοινό χρόςη ςϑριγγασ-βελϐνασ) Περιςςϐτερο αποτελεςματικϊ ϐταν ςυνδυϊζονται με υπηρεςύεσ ϊμεςησ πρϐςβαςησ και θεραπεύεσ ςυμπεριφορϊσ

Παρεμβάςεισ για την πρόληψη Ενημϋρωςη και ϋλεγχοσ για την HCV λούμωξη Έγκαιρη διϊγνωςη => αγωγό και τροποπούηςη ςυμπεριφορϊσ => μεύωςη διαςπορϊσ Έλεγχοσ εμπιςτευτικϐσ, εθελοντικϐσ Σαυτϐχρονοσ ϋλεγχοσ για HIV, HCB, TB Θεραπεύα Η ενεργό χρόςη ουςιών δεν αποτελεύ αντϋνδειξη για τη χορόγηςη θεραπεύασ Καλϑτερη ανταπϐκριςη ςε ςυνδυαςμϐ με θεραπεύα απεξϊρτηςησ

Παρεμβάςεισ για την πρόληψη Συμβουλευτικό για μεύωςη του κινδύνου με κινητϊ ςυνεργεύα ςτο δρόμο και ςτα ςτϋκια Σεχνικϋσ αςφαλοϑσ χρόςησ Σροποπούηςη ςεξουαλικόσ ςυμπεριφορϊσ Διανομό προφυλακτικών ςε ΧΕΝ και ςυντρϐφουσ Πληροφόρηςη, εκπαύδευςη και επικοινωνύα με ΧΕΝ και ςυντρόφουσ

Λοιπή φροντίδα Εμβολιαςμού Για ϊλϋσ ιογενεύσ ηπατύτιδεσ, τϋτανο, γρύπη, πνευμονιϐκοκκο Διϊγνωςη και αντιμετώπιςη ςυνυπαρχόντων νοςημϊτων Διϊγνωςη και αντιμετώπιςη ςυνοδού ψυχικόσ νόςου

Αριθμόσ θεραπευομζνων ΠΗΓΗ: ΕΚΣΕΠΝ 2016

Λίςτα αναμονήσ ΠΗΓΗ: ΕΚΣΕΠΝ 2016

Αιμοληψίεσ και rapid tests

Σύρριγες ποσ διανεμήθηκαν / ανηαλλάτθηκαν, Ν Σύριγγες ανά τρήζηη με πρόζθαηη ενέζιμη τρήζη οπιούτων, Ν Διανομή ζσριγγών - ζσνέργων 500.000 Σύριγγες ποσ διανεμήθηκαν / ανηαλλάτθηκαν (Ν) 250 450.000 Σύριγγες ανά τρήζηη με πρόζθαηη ενέζιμη τρήζη οπιούτων (Ν) 443037 400.000 406898 200 350.000 368246 300.000 150 250.000 200.000 100 150.000 100.000 50.000 0 29782 2005 (9416) 34809 64958 55109 68579 61516 3 4 7 7 6 7 2006 (9729) 2007 (9916) 2008 (8148) 2009 (10658) 2010 (9439) 119397 15 2011 (7847) 53 2012 (7651) 84 2013 (5284) 70 2014 (5284*) 50 0 Έτος αναφοράς (Εκτιμώμενος αριθμός χρηστών με πρόσφατη ενέσιμη χρήση οπιούχων ) *Δεν υπάρχει εκτίμηςη χρηςτϊν με πρόςφατη ενζςιμη χρήςη για το 2014. Πηγή: ΕΚΤΕΠΝ, 2015 Πηγή: ΕΚΤΕΠΝ 2015

Ενημζρωςη και εκπαίδευςη Έντυπο ενημερωτικϐ υλικϐ ςχετικϊ με την πρόληψη μολυςματικών αςθενειών διατύθεται απϐ δεκατϋςςερα (14) προγρϊμματα ϊμεςησ πρϐςβαςησ / μεύωςησ τησ βλϊβησ, που υλοποιοϑνται απϐ τον ΟΚΑΝΑ, το ΚΕΘΕΑ, τισ Μη Κυβερνητικϋσ Οργανώςεισ Γιατρού του Κόςμου, RRAKSIS και ACT UP, τα Κϋντρα Πρϐλη-ψησ ΑΘΗΝΑ ΥΓΕΙΑ του Δόμου Αθηναύων και το ΚΕΕΛΠΝΟ. ϑμφωνα με τα διαθϋςιμα ςτοιχεύα το 2013 διανεμόθηκε ςημαντικϊ μεγαλϑτεροσ αριθμϐσ φυλλαδύων ςε χρόςτεσ ναρκωτικών ςε ςϑγκριςη με το 2012 (66.060 και 24.966 φυλλϊδια, αντύςτοιχα). Σο 2013 τα προγρϊμματα εκτϐσ δομών του ΚΕΘΕΑ και τησ ΜΚΟ PRAKSIS παρεύχαν εκπαύδευςη για την πρϐληψη των μολυςματικών αςθενειών και την αςφαλϋςτερη χρόςη ναρκωτικών ςε χρόςτεσ ενϋςιμων ναρκωτικών, εκδιδϐμενεσ γυναύκεσ, ομοφυλϐφιλουσ και μετανϊςτεσ.

Ενημζρωςη

Προγράμματα ΕΣΠΑ Αγωγό και προαγωγό Υγεύασ των Ενεργών Χρηςτών Εξαρτηςιογόνων Ουςιών Επιχεύρηςη «Χιονοςτιβϊδα» Επιμϐρφωςη και εκπαύδευςη 360 Jobistes. Προςϋγγιςη και ενημϋρωςη 2660 (Αθόνα) και 1660 (Θεςςαλονύκη) ενεργών χρηςτών. Διανομό 4320 ΚΙΣ αςφαλοϑσ χρόςησ, 86.500 ςυρύγγων και 8650 προφυλακτικών. «Δουλειϊ ςτο Δρόμο» (Θεςςαλονύκη) Διανομό ϋντυπου υλικοϑ ενημϋρωςησ ενεργών χρηςτών. Εποπτευόμενοσ Σταθμόσ Αςφαλούσ Χρόςησ ΟΔΥΣΣΕΑΣ

Προγράμματα ΕΣΠΑ (ςυν.) Προγρϊμματα ςτην Κοινότητα και ςτο Δρόμο Εκπαύδευςη και εφαρμογό παρεμβϊςεων ςε ευπαθεύσ ομϊδεσ (μετανϊςτεσ, παλιννοςτοϑντεσ, τςιγγϊνοι, φυλακιςμϋνοι, αποφυλακιςμϋνοι, εκδιδϐμενεσ γυναύκεσ) Εκπαύδευςη ςε παρεμβϊςεισ πρϐληψησ και μεύωςησ τησ βλϊβησ ςε ενεργοϑσ χρόςτεσ Εκπαύδευςη για την εφαρμογό παρεμβϊςεων πρϐληψησ ςε φοιτητϋσ των ΑΕΙ και ΣΕΙ Πρϐγραμμα ΕυΜΕΛεια (κϐμβοσ μεταξϑ των ευπαθών κοινωνικϊ ομϊδων, μεταξϑ αυτών και του πληθυςμοϑ των χρηςτών εξαρτηςιογϐνων ουςιών, και τριών ΜΕΛ Νος/μεύων τησ Αθόνασ )

Οροθεηικοί ΧΕΝ (% επί ηων κροσζμάηων με γνωζηή καηηγορία μεηάδοζης)