ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 2.9.2011 COM(2011) 533 τελικό 2008/0062 (COD) ΓΝΩΜΟ ΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ σύµφωνα µε το άρθρο 294 παράγραφος 7 στοιχείο γ) της συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης επί της[των] τροπολογίας[ιών] του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στη θέση του Συµβουλίου σχετικά µε την πρόταση Οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου για τη διευκόλυνση της διασυνοριακής επιβολής του νόµου στον τοµέα της οδικής ασφάλειας
2008/0062 (COD) ΓΝΩΜΟ ΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ σύµφωνα µε το άρθρο 294 παράγραφος 7 στοιχείο γ) της συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης επί της[των] τροπολογίας[ιών] του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στη θέση του Συµβουλίου σχετικά µε την πρόταση Οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου για τη διευκόλυνση της διασυνοριακής επιβολής του νόµου στον τοµέα της οδικής ασφάλειας 1. ΙΣΤΟΡΙΚΟ Ηµεροµηνία υποβολής της πρότασης στο ΕΚ και στο Συµβούλιο COM(2008) 151 τελικό 2008/0062(COD) Ηµεροµηνία γνωµοδότησης της Ευρωπαϊκής Οικονοµικής και Κοινωνικής Επιτροπής: Ηµεροµηνία γνωµοδότησης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε πρώτη ανάγνωση: Ηµεροµηνία καθορισµού της πολιτικής συµφωνίας του Συµβουλίου σε πρώτη ανάγνωση (µε οµοφωνία): Ηµεροµηνία καθορισµού της θέσης του Συµβουλίου σε πρώτη ανάγνωση (µε οµοφωνία): Ηµεροµηνία γνωµοδότησης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε δεύτερη ανάγνωση 19/03/2008 17/09/2008 17/12/2008 02/12/2010 17/03/2011 6/07/2011 2. ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ Στόχος της πρότασης της Επιτροπής είναι η βελτίωση της οδικής ασφάλειας µε την καθιέρωση συστήµατος ανταλλαγής πληροφοριών µεταξύ του κράτους παράβασης και του κράτους ταξινόµησης, σχετικά µε τις πλέον σοβαρές παραβάσεις οδικής ασφάλειας. Το εν λόγω σύστηµα χρησιµεύει στην ταυτοποίηση του κατόχου του οχήµατος ο οποίος έχει διαπράξει παράβαση σε κράτος µέλος διαφορετικό από εκείνο στο οποίο είναι ταξινοµηµένο το αυτοκίνητό του το κράτος µέλος παράβασης θα είναι κατόπιν σε θέση να ασκήσει δίωξη και να επιβάλει κυρώσεις. Οι παραβάσεις που καλύπτονται από την πρόταση της Επιτροπής είναι η υπέρβαση ταχύτητας, η µη χρήση της ζώνης ασφάλειας, η παραβίαση του φωτεινού κόκκινου σηµατοδότη και η οδήγηση σε κατάσταση µέθης. Οι εν λόγω τροχαίες παραβάσεις ευθύνονται για τον µεγαλύτερο αριθµό οδικών ατυχηµάτων και θανάτων. EL 2 EL
Το κείµενο καθορίζει επίσης τις διαδικασίες ανταλλαγής (δεδοµένα, αρµόδιες αρχές και δίκτυο) και περιλαµβάνει υπόδειγµα της επιστολής κοινοποίησης της παράβασης η οποία θα αποστέλλεται στον κάτοχο της άδειας κυκλοφορίας. 3. ΓΝΩΜΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΙΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ 3.1 Γενικά σχόλια Με βάση τη σύσταση που ψηφίστηκε από την Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισµού στις 24 Απριλίου 2011, σχετικά µε τη θέση του Συµβουλίου σε πρώτη ανάγνωση, πραγµατοποιήθηκε σειρά από ανεπίσηµες επαφές µεταξύ του Συµβουλίου, τουευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Επιτροπής, µε σκοπό την επίτευξη συµφωνίας σχετικά µε το φάκελο αυτό σε δεύτερη ανάγνωση. Μετά από αυτές τις επαφές, η Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισµού υπέβαλε συνολική συµβιβαστική τροπολογία, η οποία στη συνέχεια υπερψηφίστηκε από την ολοµέλεια στις 6 Ιουλίου 2011. Η Επιτροπή υποστηρίζει τη συµβιβαστική αυτή τροπολογία επί της ουσίας, υπενθυµίζοντας παράλληλα τη θέση της, την οποία είχε ήδη εκφράσει στην πρώτη ανάγνωση, σχετικά µε την επιλογή της νοµικής βάσης της «αστυνοµικής συνεργασίας» και από τους δύο συννοµοθέτες αφενός και την απουσία πινάκων αντιστοιχίας του κειµένου αφετέρου (βλ. σηµείο 4). 3.2 Τροπολογίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε δεύτερη ανάγνωση Εκτός από το θέµα της νοµικής βάσης, η θέση του Συµβουλίου σε πρώτη ανάγνωση έχει ήδη υποστηριχθεί από την Επιτροπή όσον αφορά την ουσία της (βλ. γνωµοδότηση της Επιτροπής σχετικά µε τη θέση του Συµβουλίου 1 ). Οι πιο σηµαντικές αλλαγές που εισήχθησαν µε τις τροπολογίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επί της θέσης του Συµβουλίου είναι οι εξής: (1) Ενηµερωτική επιστολή: διευκρίνιση ότι, εφόσον το κράτος µέλος όπου διαπράχθηκε η παράβαση αποφασίζει να κινήσει διαδικασία δίωξης, είναι υποχρεωτική η αποστολή ενηµερωτικής επιστολής στο δράστη. (2) Ενίσχυση των διατάξεων για την προστασία των δεδοµένων, προκειµένου να αποφευχθεί ενδεχόµενη κατάχρηση προσωπικών δεδοµένων. (3) Εισαγωγή µιας νέας διάταξης για κατ' εξουσιοδότηση πράξεις, ώστε να καταστεί δυνατή η τροποποίηση του τεχνικού παραρτήµατος που αφορά το σύνολο δεδοµένων σχετικά µε την ανταλλαγή πληροφοριών. (4) Ενισχυµένη ρήτρα αναθεώρησης, προκειµένου η Επιτροπή να εκτιµήσει κατά πόσον απαιτούνται νέες νοµοθετικές προτάσεις για την εκπόνηση κοινών προτύπων για αυτόµατο εξοπλισµό ελέγχου, για την εναρµόνιση των κανόνων κυκλοφορίας, καθώς και σχετικά µε τη θέσπιση κοινών κριτηρίων για τις διαδικασίες δίωξης. Περιλαµβάνεται επίσης δήλωση της Επιτροπής για τη σκοπιµότητα εκπόνησης κατευθυντήριων γραµµών σε επίπεδο ΕΕ, προκειµένου να εξασφαλιστεί µεγαλύτερη σύγκλιση στην εφαρµογή των κανόνων οδικής κυκλοφορίας εκ µέρους των κρατών µελών. 1 COM (2011) 148 EL 3 EL
3.3 ήλωση σχετικά µε τη νοµική βάση Όσον αφορά την επιλογή της νοµικής βάσης, η Επιτροπή θεωρεί ότι, από νοµική και θεσµική πλευρά, η νοµική βάση της «αστυνοµικής συνεργασίας» (άρθρο 87 παράγραφος 2), η οποία έγινε δεκτή από το Συµβούλιο σε πρώτη ανάγνωση και δεν αµφισβητήθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε δεύτερη ανάγνωση, δεν αποτελεί την κατάλληλη νοµική βάση για την εν λόγω οδηγία. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή προέβη σε δήλωση που καταγράφηκε στα πρακτικά του Συµβουλίου, σύµφωνα µε την οποία επιφυλάσσεται του δικαιώµατός της να χρησιµοποιήσει κάθε νόµιµο µέσο που έχει στη διάθεσή της (βλέπε δήλωση της Επιτροπής στο σηµείο 4). 3.4 ήλωση σχετικά µε τον πίνακα αντιστοιχίας Η συµφωνία δεν προβλέπει υποχρέωση σύµφωνα µε την οποία τα κράτη µέλη διαβιβάζουν στην Επιτροπή πίνακα αντιστοιχίας, παρά τη γενική γραµµή που συνήθως ακολουθεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επί του θέµατος. Λαµβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες του αρχείου (κανόνας οµοφωνίας στο Συµβούλιο, συµφωνία σε 2η ανάγνωση), οι συννοµοθέτες συµφώνησαν σε µια λύση όσον αφορά τους πίνακες συσχετισµού, η οποία δεν θα µπορούσε να επηρεάσει τις τρέχουσες διοργανικές συζητήσεις για το θέµα αυτό. Το Συµβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέδωσαν κοινή δήλωση, όπου τονίζεται ότι η θέσπιση της παρούσας οδηγίας δεν προδικάζει την έκβαση των διοργανικών διαπραγµατεύσεων σχετικά µε τους πίνακες αντιστοιχίας. Επιπλέον, η Επιτροπή εξέδωσε δήλωση, στην οποία εκφράζει τη λύπη της για την απουσία πινάκων αντιστοιχίας στο κύριο σώµα του κειµένου και επιβεβαιώνει τη δέσµευση της Επιτροπής ως προς τη διασφάλιση της κατάρτισης πινάκων αντιστοιχίας από τα κράτη µέλη, οι οποίοι θα συνδέουν τα µέτρα µεταφοράς που εκδίδουν µε την οδηγία. Ωστόσο, στο πλαίσιο πνεύµατος συµβιβασµού και προκειµένου να διευκολυνθεί η άµεση έγκριση της εν λόγω πρότασης, η Επιτροπή δήλωσε επίσης ότι µπορεί να δεχθεί την αντικατάσταση της διάταξης για υποχρεωτική υποβολή πινάκων αντιστοιχίας στο κείµενο από σχετική αιτιολογική σκέψη που θα παροτρύνει τα κράτη µέλη να ακολουθούν την πρακτική αυτή, αλλά τόνισε ότι η θέση της εν προκειµένω δεν πρέπει να θεωρηθεί ως προηγούµενο (βλ. σηµείο 4). 4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ/ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε τις τροπολογίες σε δεύτερη ανάγνωση στις 6 Ιουλίου 2011 έπειτα από ανεπίσηµες επαφές µε το Συµβούλιο και την Επιτροπή. Ενώ η Επιτροπή επιβεβαιώνει τη συµφωνία της µε τη συνολική συµβιβαστική τροπολογία που ψηφίστηκε, δεδοµένου ότι αντικατοπτρίζει τους κύριους στόχους της πρότασής της, η αλλαγή της νοµικής βάσης την οδήγησε, ωστόσο, στην επιβεβαίωση της ακόλουθης δήλωσης: «Η Επιτροπή διαπιστώνει ότι το Συµβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συµφωνούν όσον αφορά την αντικατάσταση της νοµικής βάσης που προτείνει η Επιτροπή ήτοι του άρθρου 91 παράγραφος 1 στοιχείο γ) της ΣΛΕΕ από το άρθρο 87 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ. Μολονότι η Επιτροπή συµµερίζεται την άποψη των δύο συννοµοθετών σχετικά µε τη σηµασία της εκπλήρωσης των στόχων της προτεινόµενης οδηγίας για τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας, θεωρεί ωστόσο ότι από νοµική και θεσµική άποψη το άρθρο 87 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ δεν αποτελεί την κατάλληλη νοµική βάση και ως εκ τούτου επιφυλάσσεται του δικαιώµατός της να χρησιµοποιήσει όλα τα νοµικά µέσα που διαθέτει». EL 4 EL
Όσον αφορά τη ρήτρα αναθεώρησης και τα περαιτέρω βήµατα που πρέπει να λάβει η Επιτροπή όσον αφορά την οδική ασφάλεια, η Επιτροπή εξέδωσε την ακόλουθη δήλωση: «Η Επιτροπή θα εξετάσει την ανάγκη εκπόνησης κατευθυντήριων γραµµών σε επίπεδο ΕΕ, προκειµένου να εξασφαλιστεί µεγαλύτερη σύγκλιση στην εφαρµογή των κανόνων οδικής κυκλοφορίας από τα κράτη µέλη, µέσω συγκρίσιµων µεθόδων, πρακτικών, προτύπων και συχνότητας των ελέγχων, ιδίως σε σχέση µε την υπερβολική ταχύτητα, την οδήγηση σε κατάσταση µέθης, τη µη χρήση της ζώνης ασφάλειας και της παραβίασης του φωτεινού κόκκινου σηµατοδότη». Στο θέµα των πινάκων αντιστοιχίας, ενώ η Επιτροπή αποδέχεται την αντικατάσταση της διάταξης για υποχρεωτική παροχή πινάκων αντιστοιχίας που περιλαµβάνεται στο κείµενο µε σχετική αιτιολογική σκέψη που θα παροτρύνει τα κράτη µέλη να ακολουθήσουν την πρακτική αυτή, προέβη, ωστόσο, στην ακόλουθη δήλωση για να υπενθυµίσει τη θέση της σχετικά µε το οριζόντιο αυτό ζήτηµα. «Η Επιτροπή υπενθυµίζει τη δέσµευσή της να εργαστεί προς την κατεύθυνση εξασφάλισης της εκ µέρους των κρατών µελών θέσπισης πινάκων αντιστοιχίας, οι οποίοι συνδέουν τα µέτρα µεταφοράς που εκδίδουν µε την οδηγία της ΕΕ, και τους κοινοποιούν στην Επιτροπή στο πλαίσιο της µεταφοράς της κοινοτικής νοµοθεσίας, προς το συµφέρον των πολιτών, της βελτίωσης της νοµοθετικής διαδικασίας και της αύξησης της νοµικής διαφάνειας, καθώς και ως διευκόλυνση της εξέτασης της συµµόρφωσης των εθνικών κανόνων µε τις κοινοτικές διατάξεις. Η Επιτροπή εκφράζει τη λύπη της για την έλλειψη υποστήριξης όσον αφορά τη διάταξη που περιλαµβάνεται στην πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου για τη διευκόλυνση της διασυνοριακής επιβολής του νόµου στον τοµέα της οδικής ασφάλειας, η οποία απέβλεπε στην υποχρεωτική καθιέρωση πινάκων συσχέτισης. Η Επιτροπή, διαπνεόµενη από πνεύµα συµβιβασµού και προκειµένου να εξασφαλιστεί η άµεση υιοθέτηση της εν λόγω πρότασης, είναι σε θέση να αποδεχθεί την αντικατάσταση της διάταξης για υποχρεωτική παροχή πινάκων αντιστοιχίας στο κείµενο από σχετική αιτιολογική σκέψη µε την οποία θα παροτρύνονται τα κράτη µέλη να ακολουθούν την πρακτική αυτή. Ωστόσο, η θέση που ακολούθησε η Επιτροπή εν προκειµένω δεν πρέπει να θεωρηθεί ως προηγούµενο. Η Επιτροπή θα συνεχίσει τις προσπάθειές της µε στόχο την εξεύρεση, από κοινού µε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συµβούλιο, κατάλληλης λύσης στο οριζόντιο αυτό θεσµικό ζήτηµα». EL 5 EL