1 st International Congress of Applied Ichthyology & Aquatic Environment November 13 th -15 th, Volos, Greece

1 st International Congress of Applied Ichthyology & Aquatic Environment November 13 th -15 th, Volos, Greece

MONITORING PARAMETERS Tw, DO AND ENVIRONMENTAL EVALUATION OF THE ARTIFICIAL LAKE OF THESAURUS FOR THE YEARS 2004-2007 Sentas Α.ˡ, Psilovikos Αrˡ. University of Thessaly, School of Agricultural Sciences, Department of Ichthyology and Aquatic Environment, Fytoko st., 38466, N. Ionia Magnisias, Greece ABSTRACT The average flow of the river Nestos is the area of the river with the largest anthropogenic interference, because a system of two dams (Thesaurus and Platanovrisi) is operated in this region. Our study area is the reservoir of the Thesaurus. The assessment and evaluation of the water reservoir is achieved by analyzing data at four different depths (1, 20, 40 and 70m). Applying statistical analysis extracted the following conclusion about the situation and the natural function of the reservoir. Upwelling and turnover phenomena were detected once a year, especially during early spring months (March), so Thesaurus Lake is characterized as a monomictic lake.for the rest of the seasons, strong stratification was observed at these three water bodies: Epilimnion, Metalimnion, Hypolimnion. Based on the water temperature at different depths and the varying thickness of thermocline during the year, Thesaurus can be characterized as a deep lake. The high values of DO on the surface (1m) from mid-march to end of April and from mid-june to mid-july are observed, meaning photosynthesis phenomena which occur during spring and early summer, due to the evolvement of phytoplankton. Key words: Nestos, Thesaurus, lake stratification, dissolved oxygen, water temperature *Corresponding author: Sentas Antonis (antsentas@yahoo.gr) ΠΑΡΑΚΟΛΟΤΘΖΖ ΣΧΝ ΠΑΡΑΜΔΣΡΧΝ T W, DO ΚΑΗ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΗΚΖ ΑΞΗΟΛΟΓΖΖ ΣΖ ΣΔΥΝΖΣΖ ΛΗΜΝΖ ΣΟΤ ΘΖΑΤΡΟΤ ΓΗΑ ΣΑ ΔΣΖ 2004 ΔΧ 2007 έληαο Α. *, Φηινβίθνο Αξ. Σιήια Γεςπμκίαξ Ηπεομθμβίαξ & Τδάηζκμο Πενζαάθθμκημξ, Πακεπζζηήιζμ Θεζζαθίαξ, Οδυξ Φοηυημο, Ν. Ηςκία Μαβκδζίαξ, 38446, Βυθμξ, Δθθάδα. ΠΔΡΗΛΖΦΖ Ο ιέζμξ νμοξ ημο πμηαιμφ Νέζημο απμηεθεί ηδκ πενζμπή ημο πμηαιμφ ιε ηδ ιεβαθφηενδ ακενςπμβεκή πανέιααζδ ηαεχξ ζηδκ πενζμπή αοηή θεζημονβεί ζφζηδια δφμ θναβιάηςκ ημο Θδζαονμφ ηαζ ηδξ Πθαηακυανοζδξ. Πενζμπή ιεθέηδξ απμηεθεί δ ηεπκδηή θίικδ ημο Θδζαονμφ. Ζ εηηίιδζδ ηαζ αλζμθυβδζδ ηςκ οδάηςκ ηδξ ηεπκδηήξ θίικδξ επζηοβπάκεηαζ ακαθφμκηαξ δεδμιέκα ζε ηέζζενα δζαθμνεηζηά αάεδ (1, 20, 40 ηαζ 70m). Δθανιυγμκηαξ ζηαηζζηζηή ακάθοζδ ελάβεηαζ ημ παναηάης ζοιπέναζια βζα ηδκ ηαηάζηαζδ ηαζ ηδ θοζζηή θεζημονβία ηδξ. Ζ ηεπκδηή θίικδ ημο Θδζαονμφ είκαζ ιία ιμκμιζηηζηή θίικδ, ιε ηδκ ακαζηνμθή ηςκ οδάηςκ κα ηαηαβνάθεηαζ ιία θμνά εηδζίςξ ηαηά ημοξ ιήκεξ Φεανμοάνζμ Μάνηζμ. Σμκ οπυθμζπμ πνυκμ πανμοζζάγεζ ζζπονή ζηνςιάηςζδ, δδιζμονβχκηαξ ηνία ζηνχιαηα (επζθίικζμ, ιεηαθίικζμ, οπμθίικζμ). Βάζεζ ηδξ εενιμηναζίαξ ζηα δζάθμνα αάεδ ηαζ ηδξ ιεηααμθήξ ημο πάπμοξ ημο εενιμηθζκμφξ ηαηά ηδ δζάνηεζα ημο έημοξ, ιπμνεί κα παναηηδνζζηεί ςξ ααεζά θίικδ. Καηά ηδκ πενίμδμ Μανηίμο έςξ Απνζθίμο ηαζ απυ ηα ιέζα Ημοκίμο ςξ ηα ιέζα Ημοθίμο, ηαηαβνάθμκηαζ ορδθέξ ηζιέξ δζαθοιέκμο μλοβυκμο μζ μπμίεξ μθείθμκηαζ ζημ θαζκυιεκμ ηδξ θςημζφκεεζδξ θυβς ηδξ ακάπηολδξ ημο θοημπθαβηημφ. Λέξειρ Κλειδιά: Νέζηνο, Θεζαπξόο, ζηξσκάησζε ιίκλεο, δηαιπκέλν νμπγόλν, ζεξκνθξαζία λεξνύ * οββναθέαξ επζημζκςκίαξ: έκηαξ Ακηχκδξ (antsentas@yahoo.gr) 19

1. Δηζαγσγή Ο πμηαιυξ Νέζημξ είκαζ έκαξ απυ ημοξ ιεβαθφηενμοξ πμηαιμφξ ηδξ Δθθάδαξ ηαεχξ είκαζ μ πέιπημξ ζε ιέβεεμξ θεηάκδξ απμννμήξ. οκζζηά δζαζοκμνζαηυ οδαηζηυ πυνμ ζηδ Βαθηακζηή πενζυκδζμ, υπμο ιμζνάγεηαζ ιεηαλφ ηςκ πςνχκ Βμοθβανίαξ ηαζ Δθθάδαξ. πεηζηά πνυζθαηα (1997-2000) ζημ πχνμ ηδξ εκδμμνεζκήξ ημζθάδαξ ηαζ θεηάκδξ ημο Νέζημο ηαηαζηεοάζηδηακ ηαζ θεζημφνβδζακ απυ ηδ Γ.Δ.Ζ. μζ δ ηεπκδηέξ θίικεξ ημο Θεζαπξνύ, ηδξ Πιαηαλόβξπζεο ηαζ ημο Σεκέλνπο (οπυ ηαηαζηεοή ακαννοειζζηζηυ ένβμ ηαηάκηδ ηδξ Πθαηακυανοζδξ). Σα ένβα αοηά, ηα μπμία δέπηδηακ ηνζηζηή απυ επζζηήιμκεξ ηαζ θμνείξ βζα πζεακέξ δοζιεκείξ επζπηχζεζξ ημοξ ζημ θοζζηυ πενζαάθθμκ, ηαηαζηεοάζηδηακ πνμηεζιέκμο κα αλζμπμζδεεί ημ οδαηζηυ δοκαιζηυ ημο πμηαιμφ βζα ηδκ παναβςβή εκένβεζαξ, ηδκ ακηζπθδιιονζηή πνμζηαζία ηδξ δεθηασηήξ πεδζάδαξ, ηδκ άνδεοζδ ηςκ ηαθθζενβεζχκ ηδξ ηαζ ηδκ οπμζηήνζλδ ημο οβνμημπζημφ ηδξ πενζαάθθμκημξ. Ζ ηαηαζηεοή ηςκ θναβιάηςκ ζηδκ εκδμμνεζκή πενζμπή, έπεζ επζθένεζ ζδιακηζηέξ πενζααθθμκηζηέξ αθθαβέξ ζημ νμο ημο πμηαιμφ ηαζ ημοξ μνβακζζιμφξ πμο γμοκ ζε αοηυκ, ηαεχξ ημ ιεβαθφηενμ ηιήια ημο ιεηαηνάπδηε απυ πμηάιζμ ζε θζικαίμ. Ζ αλζμπμίδζδ ηςκ ιεηνήζεςκ ηςκ παναιέηνςκ ηςκ οδάηςκ ηδξ ηεπκδηήξ θίικδξ ημο Θδζαονμφ, ημ αάεμξ ηδξ μπμίαξ θηάκεζ πενίπμο ηα 140 ιέηνα, βεβμκυξ πμο ηδκ ηαεζζηά ηδκ πζμ ααεζά θίικδ ζημκ Δθθαδζηυ πχνμ, απμηηά ζδζαίηενμ εκδζαθένμκ βζα ημκ εκημπζζιυ ηαζ ηδ δζενεφκδζδ ζδιακηζηχκ θαζκμιέκςκ πμο θαιαάκμοκ πχνα ζηδκ οδάηζκδ ζηήθδ. 2. Τιηθά θαη Μέζνδνη Πενζμπή ιεθέηδξ ηδξ πανμφζδξ ενβαζίαξ απμηεθεί μ ηαιζεοηήναξ ημο Θδζαονμφ, δ έκανλδ θεζημονβίαξ ημο μπμίμο έθααε πχνα ημ 1997. Πνζκ απυ ηδκ ηαηαζηεοή ηςκ θναβιάηςκ μ πμηαιυξ ακαπηοζζυηακ ζε ορυιεηνμ 250 300m. Μεηά ηδκ ηαηαζηεοή ηςκ θναβιάηςκ, πένα απυ ηζξ ηεπκδηέξ θίικεξ πμο δδιζμονβήεδηακ, έπεζ πθδιιονίζεζ ιζα εονφηενδ γχκδ ιήημοξ πενίπμο 50 km ηαζ ιέζμο πθάημοξ 250m (ημ ιέβζζημ πθάημξ λεπενκά ηαηά ηυπμοξ ηα 400m), εκχ δ ιέζδ ζηάειδ ηςκ οδάηςκ αημθμοεεί ηδκ ζζμτρή ηαιπφθδ ηςκ 360m (Albanakis et al. 2001, Sentas & Psilovikos 2010). Ο Θδζαονυξ απμηεθεί έκα ρδθυ πςιάηζκμ θνάβια (θζευννζπημ) ιε αδζαπέναζημ ανβζθζηυ πονήκα, ημ φρμξ ημο θηάκεζ ηα 175m, βεβμκυξ πμο ημ ηαεζζηά έκα απυ ηα ορδθυηενα βεςθνάβιαηα ηδξ Δονχπδξ. Ζ επζθάκεζα ημο ηαιζεοηήνα είκαζ 18km 2, εκχ δ ιέβζζηδ πνήζζιδ ζηακυηδηα απμεήηεοζδξ κενμφ, είκαζ ηδξ ηάλδξ ηςκ 700x10 6 m 3. Σμ αάεμξ ηδξ θίικδξ θηάκεζ πενίπμο ηα 140m, πνάβια πμο ηδκ ηαεζζηά ηδκ πζμ ααεζά θίικδ ζημκ Δθθαδζηυ πχνμ. Ο ηφνζμξ ζημπυξ ημο θνάβιαημξ είκαζ δ παναβςβή οδνμδθεηηνζηήξ εκένβεζαξ. Έηζζ έπεζ ηαηαζηεοαζηεί οδνμδθεηηνζηυ ενβμζηάζζμ, ημ μπμίμ είκαζ εβηαηεζηδιέκμ ζημ δελζυ ακηένεζζια ζε αάεμξ 400m. Λεζημονβμφκ ηνεζξ ιμκάδεξ ηςκ 100 MW δ ηαεειζά ηαζ δ παναβυιεκδ εηήζζα εκένβεζα είκαζ πενίπμο 400 GWh. Γζα ηδκ μνεμθμβζηή δζαπείνζζδ ηςκ οδάηςκ ημο πμηαιμφ ζηδκ ηεπκδηή θίικδ, αθθά ηαζ βζα ηδ ζςζηή θεζημονβία ημο οδνμδθεηηνζημφ ζηαειμφ Θδζαονμφ (ΤΖ), εα πνέπεζ κα βίκεζ αλζμθυβδζδ ηςκ θαζκμιέκςκ πμο θαιαάκμοκ πχνα ζηδκ οδάηζκδ ζηήθδ. Γζα ημ ζημπυ αοηυ, έβζκε ακάθοζδ ηςκ διενήζζςκ ηζιχκ ηςκ παναιέηνςκ δηαιπκέλν νμπγφλν (DO) ηαζ ζεξκνθξαζίαο λεξνχ (Tw), λεπςνζζηά βζα ηάεε έημξ. Οζ ιεηνήζεζξ πνμένπμκηαζ απυ ζφζηδια παναημθμφεδζδξ οδάηςκ, ημ μπμίμ εβηαηαζηάεδηε ζηδκ εκδμμνεζκή ημζθάδα ημ 2001, απυ ηδκ ενεοκδηζηή μιάδα ΠΔΡΔΑ ημο ΑΠΘ. Απμηεθείηαζ απυ έκα ηαειυ Βάζδξ (.Β.), έκακ Πενζθενεζαηυ (Π..) ηαζ έκα Μεηεςνμθμβζηυ ηαειυ (Μ..). Ο.Β. ηαζ μ Μ.. ανίζημκηαζ ζηδ ζηέρδ ημο θνάβιαημξ ημο Θδζαονμφ, εκχ μ Π.. ιέζα ζηδ θίικδ (πθςηυξ). 3. Απνηειέζκαηα Γζα ημ 2004, δ πανάιεηνμξ Tw ζηδκ ανπή ημο έημοξ ειθακίγεζ ήπζα πηςηζηή ηάζδ ζε υθα ηα ζηνχιαηα, δ μπμία ζοκεπίγεηαζ ιέπνζ ηα ιέζα Μανηίμο μπυηε μζ ηζιέξ ζηαεενμπμζμφκηαζ, ιε ημ ακχηενμ ζηνχια ημο 1m κα ανίζηεηαζ ζημοξ 7 o C ηαζ ημ ηαηχηενμ ηςκ 70m ζημοξ 5 o C (πήια 1α). Δίκαζ πνμθακχξ δ πενίμδμξ ηδξ ακαζηνμθήξ ηςκ οδάηςκ ηαζ ηδξ εενιμηναζζαηήξ μιμζμβέκεζαξ ηδξ ζηήθδξ ημο κενμφ. Γζα ημ οπυθμζπμ ημο έημοξ παναηδνείηαζ ζζπονή ζηνςιάηςζδ, ιε απμηέθεζια ηδ δδιζμονβία ηνζχκ ζηνςιάηςκ: επζθίικζμ, ιεηαθίικζμ (εενιμηθζκέξ) ηαζ οπμθίικζμ. Δζδζηά βζα ηα ααεφηενα ζηνχιαηα ηςκ 70m δ Tw δζαηδνείηαζ ζε πμθφ παιδθά επίπεδα, ιε εθάπζζηεξ δζαηοιάκζεζξ, πανμοζζάγμκηαξ ηδ ιέβζζηδ ηζιή ζημ ηέθμξ Ημοθίμο εκχ ηαηά ημ ηέθμξ θεζκμπχνμο μδδβείηαζ ζε ζηαζζιυηδηα. Δπζζδιαίκεηαζ επίζδξ ημ βεβμκυξ υηζ, ηαηά ηα ιέζα Οηηςανίμο μζ εενιμηναζίεξ ημο επζθακεζαημφ ζηνχιαημξ είκαζ παιδθυηενεξ απυ ηζξ εενιμηναζίεξ ημο ζηνχιαημξ ημο αάεμοξ ηςκ 20m. Αοηυ ελδβείηαζ απυ ημ βεβμκυξ υηζ ημκ Οηηχανζμ, εκχ ημ επζθακεζαηυ ζηνχια έπεζ ήδδ ανπίζεζ κα ρφπεηαζ ζηαδζαηά, ημ ζηνχια ηςκ 20m ελαημθμοεεί κα εενιαίκεηαζ ηαζ κα πθδζζάγεζ ηζξ ιέβζζηεξ ηζιέξ ημο, ιε δζαθμνά θάζδξ οζηένδζδ. Αοηά ηα θαζκυιεκα ειθακίγμκηαζ θυβς ηδξ ιεβάθδξ εενιμπςνδηζηυηδηαξ ημο κενμφ, ημο ιεβάθμο υβημο ημο ηαιζεοηήνα (700 x 10 6 m 3 ) ηαζ ημο αάεμοξ ημο (140m). Γζα ηδκ πανάιεηνμ DO, υπςξ παναηδνείηαζ ζημ ζπήια 1α, ημ πνχημ ελάιδκμ ημο 2004 οπήνλε ζηακμπμζδηζηή μλοβυκςζδ υθδξ 20

ηδξ ζηήθδξ ημο κενμφ, βεβμκυξ πμο απμδίδεηαζ ζηζξ ζηακμπμζδηζηέξ εζζνμέξ ροπνμφ μλοβμκςιέκμο κενμφ ημο Νέζημο ζημκ ηαιζεοηήνα. Καηά ηα ιέζα Μανηίμο ιέζα Απνζθίμο ηαηαβνάθμκηαζ ορδθέξ ηζιέξ DO ζημ επζθίικζμ, πμο μθείθμκηαζ ζε αζμθμβζηέξ δζενβαζίεξ ηαηά ηδκ πενίμδμ ηδξ άκμζλδξ, πμο έπμοκ κα ηάκμοκ ιε ακάπηολδ θοημπθαβηημφ ηαζ θαζκυιεκα θςημζφκεεζδξ. ηζξ ανπέξ Μανηίμο παναηδνείηαζ ημ πανάδμλμ θαζκυιεκμ ηα ααεφηενα ζηνχιαηα ηςκ 40 ηαζ 70m κα οπενααίκμοκ ηζξ ηζιέξ ημο DO ηςκ επζθακεζαηχκ ζηνςιάηςκ ημο 1 ηαζ 20m, πνάβια πμο απμδεζηκφεζ υηζ ηαηά ηδκ πενίμδμ αοηή οπήνλε ιζα ακαζηνμθή ηςκ οδάηςκ, ιε μλοβυκςζδ ηαζ ηςκ ααεφηενςκ ζηνςιάηςκ, πμο ηεηιδνζχκεηαζ ηαζ απυ ηδκ ελίζςζδ ηςκ εενιμηναζζχκ ζε υθμ ημ εφνμξ ηδξ ζηήθδξ. Μζα πνχηδ ενιδκεία ημο θαζκμιέκμο αοημφ ιπμνεί κα απμδμεεί ζηδκ εζζνμή ιεβάθςκ υβηςκ ροπνμφ κενμφ απυ ημ Νέζημ ζημ Θδζαονυ θυβς ηήλδξ πζμκζμφ ή εηδήθςζδξ πθδιιονζηχκ θαζκμιέκςκ. Δπίζδξ, ηαηά ημοξ ιήκεξ επηέιανζμ ηαζ Οηηχανζμ παναηδνείηαζ πενίπμο ηαφηζζδ ηςκ ηζιχκ ημο DO ζηα 40 ηαζ 70m, εκχ πνμξ ημ ηέθμξ ημο έημοξ μζ ηζιέξ ζηα 20 ηαζ 40m οπενααίκμοκ αοηέξ ημο επζθακεζαημφ ζηνχιαημξ υπςξ αηνζαχξ παναηδνήεδηε ηαζ ζηδκ πενίπηςζδ ηδξ Tw. ρήκα 1: Μεηξήζεηο ησλ παξακέηξσλ (α) Tw θαη (β) DO, ζηα ηέζζεξα βάζε, γηα ην έηνο 2004 ηδκ ανπή ημο έημοξ 2005, δ πανάιεηνμξ Tw ειθακίγεζ ηδκ ίδζα ζοιπενζθμνά ιε ημ έημξ 2004, ιε ιυκδ δζαθμνά υηζ δ πενίμδμξ ζφβηθζζδξ ηςκ Tw ζηα 4 αάεδ, εκημπίγεηαζ ζηζξ ανπέξ Φεανμοανίμο (πήια 2α). ημ δζάζηδια αοηυ μζ ηζιέξ ζημ αάεμξ 1m ηοιαίκμκηαζ βφνς ζημοξ 9 μ C, εκχ ζημ οπμθίικζμ ανίζημκηαζ ζημοξ 6,5 ιε 7 μ C. Γζα ημ οπυθμζπμ ημο έημοξ παναηδνείηαζ ζζπονή δζααάειζζδ ηδξ Tw ιε ημ αάεμξ. Οζ Tw ημο επζθακεζαημφ ζηνχιαημξ, ηαηά ηα ιέζα Οηηςανίμο ηαζ βζα ημ έημξ 2005, ειθακίγμκηαζ παιδθυηενεξ απυ ηζξ ακηίζημζπεξ ημο ζηνχιαημξ αάεμοξ 20m, βζα ημοξ ίδζμοξ θυβμοξ πμο ελδβήεδηακ πνμδβμφιεκα. Γζα ημ DO μζ ηζιέξ ηαηά ημ πνχημ ελάιδκμ ημο 2005 πανμοζζάγμοκ ακμδζηέξ ηάζεζξ, ιε έκημκεξ δζαηοιάκζεζξ εκχ ζηαεενμπμζμφκηαζ απυ ημ ηέθμξ Μανηίμο έςξ ηαζ ημ Μάζμ. Δπίζδξ παναηηδνζζηζηυ ηδξ πενζυδμο αοηήξ είκαζ μζ ζδζαίηενα ορδθέξ ηζιέξ ημο DO ζε αάεμξ 70m (πήια 2α). Καηά ηα ιέζα Μανηίμο παναηδνείηαζ ακαζηνμθή ηςκ οδάηςκ ηδξ ζηήθδξ, ιε ηζξ ηζιέξ ζηα 40 ηαζ 70m κα οπενααίκμοκ αοηέξ ηςκ επζθακεζαηχκ ζηνςιάηςκ. Ζ ενιδκεία ημο θαζκμιέκμο είκαζ αοηή πμο ακαπηφπεδηε ηαζ ζηδκ πενίπηςζδ ημο έημοξ 2004. Απυ ημ ηέθμξ Μαΐμο ηαηαβνάθεηαζ έκημκα πηςηζηή ηάζδ ηςκ ηζιχκ βζα υθα ηα αάεδ, ιε εκημκυηενδ βζα ηα 70m. Δπίζδξ, ηαηά ημοξ ιήκεξ επηέιανζμ ηαζ Οηηχανζμ παναηδνείηαζ πενίπμο ηαφηζζδ ηςκ ηζιχκ ημο DO ζηα 40 ηαζ 70m. Πνμξ ημ ηέθμξ ημο έημοξ, μζ ηζιέξ ζηα 20 ηαζ 40m οπενααίκμοκ αοηέξ ημο επζθακεζαημφ ζηνχιαημξ, βζα ημοξ θυβμοξ πμο ακαθφεδηακ βζα ηδκ πενίπηςζδ ημο 2004. Αλζμζδιείςηδ είκαζ δ ορδθή πενζεηηζηυηδηα DO ςξ ηαζ ηα ααεφηενα ζηνχιαηα ημο κενμφ, βεβμκυξ ελαζνεηζηά εεηζηυ βζα ηδκ ηαθή θεζημονβία ημο ηαιζεοηήνα ηαζ ημο ΤΖ. Απμηεθεί ακαζηαθηζηυ πανάβμκηα δδιζμονβίαξ θαζκμιέκςκ ζηαζζιυηδηαξ, οπμλίαξ ηαζ πζεακήξ ακμλίαξ ηαζ δδιζμονβίαξ ημλζηχκ εκχζεςκ (CH 4, NH 3, H 2 S), θυβς ακαβςβζηχκ δζενβαζζχκ ζοκμδεουιεκςκ ιε ηδκ πανμοζία εεζμααηηδνίςκ, υπςξ είπε παναηδνδεεί ηαηά ηα πνχηα ζηάδζα ηδξ θεζημονβίαξ ημο (Moustaka et al. 2000, Albanakis et al. 2001). 21

ρήκα 2: Μεηξήζεηο ησλ παξακέηξσλ (α) Tw θαη (β) DO, ζηα ηέζζεξα βάζε, γηα ην έηνο 2005 Γζα ημ 2006 δ πενίμδμξ ελίζςζδξ ηδξ Tw ζηα 4 αάεδ, πναβιαημπμζείηαζ ζηα ηέθδ Ηακμοανίμο ιε ανπέξ Φεανμοανίμο, ιε ηζιέξ απυ 6 έςξ 8,5 μ C (πήια 3α). Υαναηηδνζζηζηυ είκαζ υηζ μζ ηζιέξ ζηα 70m είκαζ ίζεξ ή ιεβαθφηενεξ απυ ηζξ ακηίζημζπεξ ηςκ 40m, απυ ηέθδ Ηακμοανίμο έςξ ιέζα Απνζθίμο. Γζα ημ οπυθμζπμ ημο έημοξ παναηδνείηαζ ζηνςιάηςζδ ηδξ ζηήθδξ ηςκ οδάηςκ υιμζα ιε αοηή ημο 2004 ηαζ 2005. πςξ ηαζ ηα πνμδβμφιεκα έηδ, έηζζ ηαζ ζηδκ πενίπηςζδ ημο 2006 ημ DO πανμοζζάγεζ ακμδζηέξ ηάζεζξ ημοξ πνχημοξ ιήκεξ ημο έημοξ έςξ ηα ιέζα Απνζθίμο. ηζξ 20 ιε 25 Ηακμοανίμο παναηδνείηαζ ιζα πνμζέββζζδ ηςκ ηζιχκ ημο ζηα ηέζζενα αάεδ, ιε ηζιέξ πμο ηοιαίκμκηαζ απυ 8 έςξ 8,5 mg/l, βεβμκυξ πμο ηαηαδεζηκφεζ ακαζηνμθή ηςκ οδάηςκ δ μπμία ηαηαβνάθεηαζ πνμκζηά κςνίηενα απυ ηα πνμδβμφιεκα έηδ (πήια. 3α). Αοηυ είκαζ πζεακυ κα μθείθεηαζ ζημ δνζιφ ρφπμξ πμο παναηδνήεδηε ημ ιήκα Ηακμοάνζμ ημο 2006, ιε πμθφ παιδθέξ εενιμηναζίεξ αένα ηαζ κενμφ. ημ επζθακεζαηυ ζηνχια, κςνίηενα απυ ηα πνμδβμφιεκα έηδ έπεζε δ εενιμηναζία ζηα επίπεδα ημο οπμθζικίμο, μπυηε επήθεε ηαζ δ ζηνςιάηςζδ έκα ιήκα πζμ κςνίξ. Απυ ηα ιέζα Απνζθίμο έςξ ηζξ ανπέξ Οηηςανίμο παναηδνείηαζ ιείςζδ ηςκ ηζιχκ ημο DO, ζε υθα ηα αάεδ. Ζ ιείςζδ αοηή δεκ είκαζ ίδζα, ηαεχξ μζ ηζιέξ ζηα 70m δζαηδνμφκηαζ ζε ορδθά βζα ηδκ επμπή επίπεδα. Αοηυ έπεζ ςξ απμηέθεζια κα ηαηαβνάθμκηαζ ιζηνυηενεξ ηζιέξ απυ ηζξ ανπέξ Αοβμφζημο έςξ ανπέξ Οηηςανίμο βζα ηα 20m ηαζ απυ ηζξ ανπέξ Αοβμφζημο έςξ ηέθδ Οηηςανίμο βζα ηα 40m. Σέθμξ, απυ ηα ιέζα Οηηςανίμο έςξ ηα ιέζα Νμειανίμο, ακηίζημζπα, ιεζςιέκεξ ηζιέξ παναηδνμφκηαζ ηαζ βζα ημ επζθακεζαηυ ζηνχια. ρήκα 3: Μεηξήζεηο ησλ παξακέηξσλ (α) Tw θαη (β) DO, ζηα ηέζζεξα βάζε, γηα ην έηνο 2006 Οζ ιεηνήζεζξ ημο ηεθεοηαίμο έημοξ 2007 δζαθμνμπμζμφκηαζ ζε ζπέζδ ιε ηα πνμδβμφιεκα έηδ. Έηζζ δ πανάιεηνμξ Tw ζηζξ ανπέξ ημο έημοξ πανμοζζάγεζ πηςηζηή ηάζδ, αθθά ιυκμ βζα ηα ηνία πνχηα αάεδ, εκχ μζ ιεηνήζεζξ ηςκ 70m πανμοζζάγμοκ ακμδζηή ηάζδ ζε υθμ ημ πνχημ ελάιδκμ ημο έημοξ (πήια 4α). Ζ ζπέζδ δ μπμία παναηδνήεδηε ακάιεζα ζηζξ εενιμηναζίεξ ηςκ 40 ηαζ 70m ανπέξ ημο 2006 παναηδνείηαζ ηαζ ημ έημξ 2007 ιε ιεβαθφηενδ υιςξ δζάνηεζα (απυ 26/3 έςξ 25/6). Καηά ημοξ εενζκμφξ ιήκεξ ηαηαβνάθμκηαζ ορδθέξ ηζιέξ εενιμηναζζχκ ζημ επζθακεζαηυ ζηνχια ηαζ έκημκδ ζηνςιάηςζδ βζα ηα οπυθμζπα αάεδ. Απυ ηα ιέζα Οηηςανίμο παναηδνμφκηαζ παιδθυηενεξ ηζιέξ βζα ηζξ εενιμηναζίεξ ζε αάεμξ 1m απυ ηζξ ακηίζημζπεξ ηςκ 20m. Πνμξ ημ ηέθμξ ημο έημοξ ημ οπμθίικζμ πανμοζζάγεζ ορδθέξ βζα ηδκ επμπή εενιμηναζίεξ, μζ μπμίεξ ημκ ηεθεοηαίμ ιήκα είκαζ ορδθυηενεξ ηςκ ακηίζημζπςκ ηςκ 40m. Γζα ημ 2007 ημ DO πανμοζζάγεζ έκημκεξ δζαηοιάκζεζξ ηαε υθδ ηδ δζάνηεζα ημο έημοξ, ηονίςξ ζημ επζθίικζμ ηαζ οπμθίικζμ. Σμοξ ιήκεξ Απνίθζμ ηαζ Μάζμ ηαηαβνάθμκηαζ μνζζιέκεξ ηζιέξ ζημ 1m ιζηνυηενεξ απυ αοηέξ ηςκ 70m. Ηδζαίηενα ορδθέξ ηζιέξ παναηδνμφκηαζ ζημ επζθακεζαηυ ζηνχια απυ ανπέξ Ημοκίμο έςξ ιέζα Οηηςανίμο. Σμ ακηίζημζπμ δζάζηδια ζηα 70m ηαηαβνάθμκηαζ πμθφ παιδθέξ ηζιέξ, ιε θαζκυιεκα οπμλίαξ ηαζ ακμλίαξ ζημ οπμθίικζμ απυ ηζξ 27/8 έςξ ηζξ 23/11. 22

4. πδήηεζε ρήκα 4: Μεηξήζεηο ησλ παξακέηξσλ (α) Tw θαη (β) DO, ζηα ηέζζεξα βάζε, γηα ην έηνο 2007 Ζ ακά έημξ ακάθοζδ μδδβεί ζηα ελήξ ζοιπενάζιαηα βζα ηδκ ηεπκδηή θίικδ ημο Θδζαονμφ: 1. Υαναηηδνίγεηαζ ςξ ιμκμιζηηζηή θίικδ, ηαεχξ ιζα θμνά ημ πνυκμ ηαζ ζοκήεςξ ηαηά ημοξ ιήκεξ Φεανμοάνζμ Μάνηζμ, πανμοζζάγεηαζ ημ θαζκυιεκμ ηδξ ακαζηνμθήξ ηςκ οδάηςκ ιε απμηέθεζια ηδκ ακάιζλδ ηδξ οδάηζκδξ ζηήθδξ. Ζ ακάιζλδ ηςκ οδάηςκ έπεζ ζα ζοκέπεζα ηδκ ηοηθμθμνία ηςκ ενεπηζηχκ ζημζπείςκ πμο οπάνπμοκ ζηδκ επζθάκεζα ηδξ θίικδξ, ζε υθδ ηδ ιάγα ημο κενμφ, εκζζπφμκηαξ ηδκ μιμζυιμνθδ ηαηακμιή ηςκ ενεπηζηχκ ζημζπείςκ ηαζ ημο δζαθοιέκμο μλοβυκμο ζε υθδ ηδ ζηήθδ ημο κενμφ ηαηά ηδκ πενίμδμ ηδξ ακαζηνμθήξ. Σμ ζοιπέναζια αοηυ ζοιθςκεί ηαζ ιε παθαζυηενεξ ιεθέηεξ πμο έπμοκ βίκεζ (Moustaka Gouni et al. 2000, Albanakis et al. 2001, Sentas & Psilovikos 2010). 2. Γζα ημοξ οπυθμζπμοξ ιήκεξ παναηδνείηαζ ζζπονή ζηνςιάηςζδ ζηδκ οδάηζκδ ζηήθδ, δδιζμονβχκηαξ ηνία ζηνχιαηα. i. Δπηιίκλην: απακηάηαζ ζηα 0 5 έςξ 0 40m ακαθυβςξ ηδξ επμπήξ, ιε αάζδ ηδκ παναπάκς ακάθοζδ. ii. Μεηαιίκλην ή ζεξκνθιηλέο: είκαζ ημ ιεηαααηζηυ ζηνχια κενμφ, ιεηααθδημφ πάπμοξ πμο πανμοζζάγεζ έκημκδ δζααάειζζδ εενιμηναζίαξ ηαζ εκημπίγεηαζ ζε δζαθμνεηζηά αάεδ ηαε υθδ ηδ δζάνηεζα ημο πνυκμο. Υαναηηδνίγεηαζ απυ απυημιεξ δζαααειίζεζξ ημο DO, εκχ ηαζ μζ δφμ πανάιεηνμζ ιεζχκμκηαζ ιε ηδκ αφλδζδ ημο αάεμοξ. Παναηδνείηαζ ιεηαλφ ηςκ 5 ηαζ 60m. iii. Τπνιίκλην: απακηάηαζ απυ ηα 60 70m ηαζ ηάης, απμηεθεί ημ ααεφηενμ, ροπνυηενμ ηαζ αδζαηάναηημ ζηνχια ηδξ θίικδξ ηαζ έπεζ ηζξ παιδθυηενεξ ηζιέξ DO ηαζ Tw. Παναηδνήεδηακ ζε εθάπζζηεξ πενζπηχζεζξ ιζηνήξ πνμκζηήξ δζάνηεζαξ ακμλζηέξ ζοκεήηεξ. 3. Ζ Tw βζα ηδκ πενίμδμ ιεθέηδξ ειθακίγεζ ημ αλζμζδιείςημ θαζκυιεκμ ηαηά ημ μπμίμ ηα ζηνχιαηα ημο κενμφ ζε αάεδ 20 ηαζ 40m απμννμθμφκ ηαζ απμηαιζεφμοκ εενιυηδηα ηαηά ηδ δζάνηεζα ηδξ εενζκήξ πενζυδμο ηαζ ηαηαβνάθμοκ ηζξ ιέβζζηεξ ηζιέξ ηδξ εενιμηναζίαξ ζηα ιέζα ημο θεζκμπχνμο. Σα παναπάκς επζαεααζχκμοκ ημ βεβμκυξ υηζ μ ηαιζεοηήναξ ημο Θδζαονμφ θεζημονβεί ζα ιζα θοζζηή ααεζά θίικδ, υπμο ημοξ ακμζλζάηζημοξ ιήκεξ ημ εενιμηθζκέξ ζοκακηάηαζ ζε νδπά αάεδ εκχ ημοξ θεζκμπςνζκμφξ ιεηαημπίγεηαζ ααεφηενα, ηάης απυ ηα 40m, αθμφ ιέπνζ αοηυ ημ αάεμξ θηάκεζ δ εένιακζδ απυ ημ επζθακεζαηυ ζηνχια. 4. Οζ ορδθέξ ηζιέξ ημο DO ζημ 1m, απυ ηα ιέζα Μανηίμο έςξ ηα ιέζα Ημοθίμο πενίπμο, πμο παναηδνμφκηαζ ζε υθα ηα έηδ, μθείθμκηαζ ζημ θαζκυιεκμ ηδξ θςημζφκεεζδξ ημ μπμίμ ζοιααίκεζ ηαηά ηδ δζάνηεζα ηδξ άκμζλδξ ηαζ κςνίξ ημ ηαθμηαίνζ ελαζηίαξ ηδξ ακάπηολδξ θοημπθαβηημφ. ηδ ζοκέπεζα, θυβς ηδξ ακάπηολδξ ημο θοημπθαβηημφ ιε βεςιεηνζηή πνυμδμ, μζ ακάβηεξ ζε DO βζα ηδκ απμζημδυιδζδ ηςκ ενεπηζηχκ είκαζ πμθφ ιεβαθφηενεξ απυ ηδκ πνμζθμνά θυβς θςημζφκεεζδξ, ιε απμηέθεζια κα ιεζχκμκηαζ μζ πμζυηδηεξ ημο δζαθοιέκμο μλοβυκμο ηαζ ζηαδζαηά ημ θοημπθαβηηυ κα εακαηχκεηαζ, μπυηε ηαζ παναηδνμφκηαζ μζ παιδθυηενεξ ηζιέξ ημο DO, ιεηαλφ Οηηςανίμο Γεηειανίμο. 5. Καηά ηδ δζάνηεζα ημο πνχημο ελαιήκμο ηάεε έημοξ, παναηδνείηαζ ζηακμπμζδηζηή μλοβυκςζδ ηδξ οδάηζκδξ ζηήθδξ, ιε ελαίνεζδ ηα 70m αάεμξ, ηα μπμία υπςξ έπεζ είδδ ακαθενεεί απμηεθμφκ ημ οπμθίικζμ ζηνχια. Καηά πενζυδμοξ ηαζ ζημ οπμθίικζμ έπμοκ ηαηαβναθεί ηζιέξ ιεβαθφηενεξ απυ 7 ςξ 8,2 mg/l. 6. Απυημιεξ δζαηοιάκζεζξ ημο DO παναηδνμφκηαζ ζημ επζθακεζαηυ ζηνχια ηαζ βζα ηα ηέζζενα έηδ. Οζ έκημκεξ αοηέξ ιεηααμθέξ ημο ζηδκ επζθάκεζα, μθείθμκηαζ ζηζξ έκημκεξ ιεηααμθέξ πμο θαιαάκμοκ πχνα ηαηά ηδ δζάνηεζα ηδξ διέναξ. Γεκζηά εα ιπμνμφζαιε κα πμφιε υηζ δ πενζεηηζηυηδηα ζε DO ζε υθδ ηδκ οδάηζκδ ζηήθδ είκαζ ζηακμπμζδηζηή. 23

Βηβιηνγξαθία έκηαξ Α., (2013). ημπαζηζηά ιμκηέθα πνμζμιμίςζδξ ζηδκ Πμζυηδηα Δπζθακεζαηχκ Τδάηςκ ζημκ Πμηαιυ Νέζημ. Γζδαηημνζηή Γζαηνζαή, Πακεπζζηήιζμ Θεζζαθίαξ, Σιήια ΓΗΤΠ, ζεθ. 215. Albanakis K., Mitrakas M., Moustaka-Gouni M., Psilovikos A. (2001) Determination of the environmental parameters that influence sulphide formation in the newly formed Thesaurus reservoir, in Nestos River, Greece. Fresenius Environmental Bulletin, 10(6):566-571 Anastassopoulos K. (2006) Treatment of big landslides affecting construction of Thissavros hydroelectric project. Proceedings of Hydro 2006, Maximizing the Benefits of Hydropower, 2006, Greece. Paper 6.05. Sentas A., Psilovikos A. (2010) Comparison of ARIMA and Transfer Function (TF) Models in Water Temperature Simulation in Dam Lake Thesaurus, Eastern Macedonia, Greece. Proceedings International Symposium: Environmental Hydraulics, Athens, Greece, June 23-25, pp 929-934. Sentas A., Psilovikos A. (2012) Dissolved oxygen assessment in Dam-Lake Thesaurus using stochastic modeling. Proceedings International Conference: PRE XI, Thessaloniki, Greece, July 2012, pp 1573-1582. Μitsiou Κ.Α., Antonopoulos, V.Ε., Papamichail, D.Μ. (1999). Statistical Analysis of Water Quality Parameters Time Series of Strymon River. Hydrotechnika, 9: pp. 59-74 (in Greek). Moustaka Gouni M., Albanakis K., Mitrakas M., Psilovikos A. (2000) Planktic autotrophs and environmental conditions in the newly-formed hydroelectric Thesaurus reservoir, Greece. Archiv. Hydrobiol., 149(3):507 526. 24