ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 31.8.2016 COM(2016) 548 final 2016/0262 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την υπαγωγή της νέας ψυχοτρόπου ουσίας 2-[[1-(κυκλοεξυλομεθυλο)-1H-ινδολο-3- καρβονυλο]αμινο]-3,3-διμεθυλοβουτανοϊκό μεθύλιο (MDMB-CHMICA) σε μέτρα ελέγχου EL EL
1. ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Η απόφαση 2005/387/ΔΕΥ του Συμβουλίου σχετικά με την ανταλλαγή πληροφοριών, την αξιολόγηση κινδύνων και τον έλεγχο νέων ψυχοτρόπων ουσιών 1 προβλέπει διαδικασία τριών σταδίων που μπορεί να οδηγήσει στην υπαγωγή μιας νέας ψυχοτρόπου ουσίας σε μέτρα ελέγχου σε ολόκληρη την Ένωση. Στις 15 Απριλίου 2016, εκδόθηκε κοινή έκθεση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (ΕΚΠΝΤ) και της Ευρωπόλ σύμφωνα με το άρθρο 5 της απόφασης 2005/387/ΔΕΥ του Συμβουλίου. Στις 26 Μαΐου 2016, μετά από αίτημα της Επιτροπής και 13 κρατών μελών και σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 1 της προαναφερθείσας απόφασης του Συμβουλίου, το Συμβούλιο ζήτησε να αξιολογηθούν οι κίνδυνοι που προκύπτουν από τη χρήση, την παραγωγή και την παράνομη διακίνηση της νέας ψυχοτρόπου ουσίας MDMB-CHMICA, η συμμετοχή του οργανωμένου εγκλήματος και οι πιθανές συνέπειες της θέσπισης μέτρων ελέγχου για την εν λόγω ουσία. Οι κίνδυνοι από την MDMB-CHMICA αξιολογήθηκαν από την επιστημονική επιτροπή του ΕΚΠΝΤ, που ενήργησε σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 6 παράγραφοι 2, 3 και 4 της απόφασης του Συμβουλίου. Ο πρόεδρος της επιστημονικής επιτροπής υπέβαλε έκθεση αξιολόγησης κινδύνων στην Επιτροπή και στο Συμβούλιο, στις 28 Ιουλίου 2016. Τα κυριότερα πορίσματα της αξιολόγησης κινδύνων είναι τα ακόλουθα: Η MDMB-CHMICA χαρακτηρίζεται ως συνθετικός αγωνιστής των υποδοχέων κανναβινοειδών και αποτελεί μια χημικώς ποικίλη ομάδα ουσιών που αναφέρονται επίσης ως συνθετικά κανναβινοειδή. Η ουσία είναι διαθέσιμη στην αγορά των ναρκωτικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση τουλάχιστον από τον Αύγουστο του 2014 και έχει εντοπιστεί σε 23 κράτη μέλη. Η υψηλή δραστικότητα της MDMB-CHMICA και οι εξαιρετικώς μεταβλητές ποσότητες της ουσίας στα «νόμιμα ψυχότροπα» (legal high) προϊόντα συνιστούν υψηλό κίνδυνο οξείας τοξικότητας. Σε οκτώ κράτη μέλη έχουν αναφερθεί συνολικά 28 περιπτώσεις θανάτου και 25 περιπτώσεις οξείας δηλητηρίασης συνδεόμενες με την MDMB-CHMICA. Σύμφωνα με το άρθρο 8 παράγραφος 1 της απόφασης 2005/387/ΔΕΥ του Συμβουλίου, εντός έξι εβδομάδων από την ημερομηνία παραλαβής της έκθεσης αξιολόγησης κινδύνων, η Επιτροπή υποβάλλει στο Συμβούλιο είτε πρωτοβουλία για την υπαγωγή της νέας ψυχοτρόπου ουσίας σε μέτρα ελέγχου σε ολόκληρη την Ένωση είτε έκθεση στην οποία εξηγούνται οι απόψεις της σχετικά με τους λόγους για τους οποίους μια τέτοια πρωτοβουλία δεν θεωρείται αναγκαία. Βάσει της απόφασης του Δικαστηρίου της 16ης Απριλίου 2015 στις συνεκδικασθείσες υποθέσεις C-317/13 και C-679/13, πρέπει να γίνει διαβούλευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πριν από την έκδοση πράξης βασισμένης στο άρθρο 8 παράγραφος 1 της απόφασης 2005/387/ΔΕΥ του Συμβουλίου. Με βάση τα πορίσματα της έκθεσης αξιολόγησης κινδύνων, η Επιτροπή θεωρεί ότι συντρέχουν λόγοι για την υπαγωγή της ουσίας αυτής σε μέτρα ελέγχου σε ολόκληρη την Ένωση. Σύμφωνα με την έκθεση αξιολόγησης κινδύνων, η οξεία τοξικότητα της MDMB- CHMICA είναι τέτοια ώστε να μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες στην ανθρώπινη υγεία. Πολλές εκθέσεις ανέφεραν επίσης τη δυνατότητα βίαιης και επιθετικής συμπεριφοράς ως συνέπεια της χρήσης της. 1 ΕΕ L 127 της 20.5.2005, σ. 32. EL 2 EL
2. ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ Στόχος της παρούσας πρότασης απόφασης του Συμβουλίου είναι να κληθούν τα κράτη μέλη να υπαγάγουν την ουσία MDMB-CHMICA σε μέτρα ελέγχου και ποινικές κυρώσεις βάσει της νομοθεσίας τους, σύμφωνα με τις υποχρεώσεις που υπέχουν δυνάμει της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών περί ψυχοτρόπων ουσιών του 1971. EL 3 EL
2016/0262 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την υπαγωγή της νέας ψυχοτρόπου ουσίας 2-[[1-(κυκλοεξυλομεθυλο)-1H-ινδολο-3- καρβονυλο]αμινο]-3,3-διμεθυλοβουτανοϊκό μεθύλιο (MDMB-CHMICA) σε μέτρα ελέγχου ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Έχοντας υπόψη την απόφαση 2005/387/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 10ης Μαΐου 2005, σχετικά με την ανταλλαγή πληροφοριών, την αξιολόγηση κινδύνων και τον έλεγχο νέων ψυχοτρόπων ουσιών 2, και ιδίως το άρθρο 8 παράγραφος 3, Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Έχοντας υπόψη τη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου 3, Αποφασίζοντας σύμφωνα με ειδική νομοθετική διαδικασία, Εκτιμώντας τα ακόλουθα: (1) Η έκθεση αξιολόγησης κινδύνων σχετικά με τη νέα ψυχοτρόπο ουσία MDMB- CHMICA εκπονήθηκε σύμφωνα με το άρθρο 6 της απόφασης 2005/387/ΔΕΥ του Συμβουλίου, στο πλαίσιο ειδικής συνεδρίασης της διευρυμένης επιστημονικής επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κέντρου Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (ΕΚΠΝΤ), και στη συνέχεια υποβλήθηκε στην Επιτροπή και στο Συμβούλιο στις 28 Ιουλίου 2016. (2) Η MDMB-CHMICA χαρακτηρίζεται ως συνθετικός αγωνιστής των υποδοχέων κανναβινοειδών και αποτελεί μια χημικώς ποικίλη ομάδα ουσιών που αναφέρονται επίσης ως συνθετικά κανναβινοειδή. Οι συνθετικοί αγωνιστές των υποδοχέων κανναβινοειδών είναι λειτουργικά παρεμφερείς προς την Δ 9 -τετραϋδροκανναβινόλη (THC), το κύριο ψυχοτρόπο συστατικό της κάνναβης. Οι αγωνιστές των υποδοχέων κανναβινοειδών που υπόκεινται σε έλεγχο βάσει της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών του 1971 για τις ψυχοτρόπους ουσίες είναι οι εξής: το κύριο δραστικό συστατικό της κάνναβης, η δ-9-τετραϋδροκανναβινόλη (Δ 9 -THC) και δύο συνθετικά κανναβινοειδή, η ναφθαλεν-1-υλο(1-πεντυλ-1h-ινδολο-3-υλο)μεθανόνη (JWH-018) και η 1-(5-φθοροπεντυλ)-1H-ινδολο-3-υλο]-(ναφθαλεν-1-υλο)-μεθανόνη (AM- 2201). (3) Η υψηλή δραστικότητα της MDMB-CHMICA και οι εξαιρετικώς μεταβλητές ποσότητες της ουσίας στα «νόμιμα ψυχότροπα» (legal high) προϊόντα συνιστούν υψηλό κίνδυνο οξείας τοξικότητας. (4) Η MDMB-CHMICA είναι διαθέσιμη στην αγορά των ναρκωτικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση τουλάχιστον από τον Αύγουστο του 2014 και έχει εντοπιστεί σε 23 κράτη 2 2 ΕΕ L 127 της 20.5.2005, σ. 32. 3 ΕΕ C της, σ.. EL 4 EL
μέλη. Πωλείται συνήθως ως «νόμιμο ψυχοτρόπο» (legal high) προϊόν με εμπορική επωνυμία σε εξειδικευμένα καταστήματα (head shops), καθώς και στο Διαδίκτυο ως «νόμιμο» υποκατάστατο της κάνναβης. Οι διαθέσιμες πληροφορίες δείχνουν ότι η MDMB-CHMICA σε μορφή σκόνης χύμα παράγεται από εταιρείες χημικών προϊόντων που εδρεύουν στην Κίνα. Εισάγεται στην Ένωση, όπου είτε υποβάλλεται σε επεξεργασία και συσκευάζεται σε εμπορικά μείγματα για κάπνισμα είτε πωλείται σε μορφή σκόνης. Δεν υπάρχουν πληροφορίες που να δείχνουν παραγωγή MDMB- CHMICA εντός της Ένωσης. (5) Η MDMB-CHMICA κατά κανόνα προσλαμβάνεται με κάπνισμα μείγματος βοτάνων που είτε διατίθεται στο εμπόριο ως έτοιμο προς χρήση «νόμιμο ψυχοτρόπο» (legal high) προϊόν ή, σπανιότερα, παρασκευάζεται από τον χρήστη. Στα εμπορικά προϊόντα συνήθως δεν αναφέρεται αν το προϊόν περιέχει MDMB-CHMICA ή άλλον συνθετικό αγωνιστή των υποδοχέων κανναβινοειδών. Ως εκ τούτου, πολλά άτομα που εκτίθενται στην MDMB-CHMICA μπορεί να μην γνωρίζουν ότι χρησιμοποιούν την ουσία αυτή. Επιπλέον, οι καταναλωτές αυτοί μπορεί να μην γνωρίζουν τη δόση που καταναλώνουν. Η διαδικασία παραγωγής μπορεί να οδηγήσει επίσης σε άνιση κατανομή της ουσίας στο φυτικό υλικό, με αποτέλεσμα ορισμένα προϊόντα να περιέχουν σημεία στα οποία υπάρχει υψηλή συγκέντρωση του κανναβινοειδούς, πράγμα που αυξάνει τον κίνδυνο οξείας τοξικότητας και μαζικής δηλητηρίασης. (6) Από τα διαθέσιμα στοιχεία προκύπτει ότι η MDMB-CHMICA χρησιμοποιείται από χρήστες κάνναβης, από «ψυχοναύτες» και από άτομα που υποβάλλονται συχνά σε διαδικασίες ελέγχου για χρήση ναρκωτικών, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων που κρατούνται στις φυλακές. (7) Ενώ δεν υπάρχουν συγκεκριμένες πληροφορίες για τις πιθανές συνέπειες της MDMB-CHMICA στο άμεσο κοινωνικό περιβάλλον ή στην κοινωνία γενικά, πολλές εκθέσεις ανέφεραν την πιθανότητα βίαιης και επιθετικής συμπεριφοράς ως συνέπεια της χρήσης της. Επιπλέον, η ανίχνευση της MDMB-CHMICA σε περιπτώσεις που υπήρχαν υπόνοιες για οδήγηση υπό επήρεια ουσιών κατέδειξαν ότι υπάρχει ενδεχομένως ευρύτερος κίνδυνος για τη δημόσια ασφάλεια. (8) Σε οκτώ κράτη μέλη έχουν αναφερθεί συνολικά 28 περιπτώσεις θανάτου και 25 περιπτώσεις οξείας δηλητηρίασης συνδεόμενες με την MDMB-CHMICA. Εάν η MDMB-CHMICA καταστεί ευρύτερα διαθέσιμη και χρησιμοποιηθεί περισσότερο, οι συνέπειες για την ατομική και τη δημόσια υγεία θα μπορούσαν να είναι σοβαρές. (9) Υπάρχουν περιορισμένες πληροφορίες όσον αφορά πιθανή συμμετοχή του οργανωμένου εγκλήματος στην παρασκευή, διανομή, παράνομη διακίνηση και προσφορά της MDMB-CHMICA εντός της Ένωσης. (10) Η MDMB-CHMICA δεν περιλαμβάνεται στον κατάλογο των προς έλεγχο ουσιών δυνάμει της ενιαίας σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών περί ναρκωτικών του 1961 ή της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών περί ψυχοτρόπων ουσιών του 1971. Ωστόσο, η ουσία περιλαμβάνεται μεταξύ των ουσιών προς εξέταση κατά την 38η Επιτροπή εμπειρογνωμόνων για την τοξικομανία του ΠΟΕ (ECDD), η οποία προβαίνει σε συστάσεις προς την Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τα ναρκωτικά σχετικά με μέτρα ελέγχου, εφόσον το κρίνει σκόπιμο. (11) Η MDMB-CHMICA δεν έχει καμία καθιερωμένη ή αναγνωρισμένη ιατρική ή κτηνιατρική χρήση. Εκτός από τη χρήση της στα αναλυτικά υλικά αναφοράς και στην επιστημονική έρευνα με αντικείμενο τη χημική, φαρμακολογική και EL 5 EL
τοξικολογική δράση της ως αποτέλεσμα της εμφάνισής της στην αγορά ναρκωτικών, δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι χρησιμοποιείται για άλλους σκοπούς. (12) Σύμφωνα με την έκθεση αξιολόγησης κινδύνων υπάρχουν περιορισμένα διαθέσιμα επιστημονικά στοιχεία σχετικά με την MDMB-CHMICA και επισημαίνεται ότι απαιτείται περαιτέρω έρευνα. Ωστόσο, από τα διαθέσιμα στοιχεία και πληροφορίες όσον αφορά τους κινδύνους για την υγεία καθώς και τους κοινωνικούς κινδύνους που εγκυμονεί η MDMB-CHMICA προκύπτει ότι είναι επαρκώς αιτιολογημένη η υπαγωγή της σε μέτρα ελέγχου σε ολόκληρη την Ένωση. (13) Δεδομένου ότι δέκα κράτη μέλη ελέγχουν ήδη την MDMB-CHMICA μέσω της εθνικής τους νομοθεσίας που συνάδει προς τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών του 1971 περί ψυχοτρόπων ουσιών και ότι πέντε κράτη μέλη εφαρμόζουν άλλα νομοθετικά μέτρα ελέγχου της, η υπαγωγή της εν λόγω ουσίας σε μέτρα ελέγχου σε ολόκληρη την Ένωση θα συνέβαλλε, αφενός, στην αποφυγή προσκομμάτων κατά τη διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ των αρχών επιβολής του νόμου και των δικαστικών αρχών και, αφετέρου, στην προστασία από τους κινδύνους που εγκυμονούν η διάθεση και η χρήση της. (14) Το Ηνωμένο Βασίλειο δεν δεσμεύεται από την απόφαση 2005/387/ΔΕΥ και, κατά συνέπεια, δεν συμμετέχει στην έκδοση της παρούσας απόφασης, με την οποία εφαρμόζεται η απόφαση 2005/387/ΔΕΥ, όπως εξάλλου δεν δεσμεύεται από αυτήν ούτε υπόκειται στην εφαρμογή της, ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ: Άρθρο 1 Η νέα ψυχοτρόπος ουσία 2-[[1-(κυκλοεξυλομεθυλο)-1H-ινδολο-3-καρβονυλο]αμινο]-3,3- διμεθυλοβουτανοϊκό μεθύλιο (MDMB-CHMICA) υπάγεται σε μέτρα ελέγχου στο σύνολο της Ένωσης. Άρθρο 2 Το συντομότερο δυνατόν, και το αργότερο [εντός ενός έτους από την ημερομηνία δημοσίευσης της παρούσας απόφασης], τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα, σύμφωνα με την εθνική τους νομοθεσία, για την υπαγωγή της νέας ψυχοτρόπου ουσίας που αναφέρεται στο άρθρο 1 σε μέτρα ελέγχου και ποινικές κυρώσεις βάσει της νομοθεσίας τους, σύμφωνα με τις υποχρεώσεις τους δυνάμει της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών του 1971 περί ψυχοτρόπων ουσιών. Άρθρο 3 Η παρούσα απόφαση αρχίζει να ισχύει την επομένη της ημέρας δημοσίευσής της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η παρούσα απόφαση εφαρμόζεται σύμφωνα με τις Συνθήκες. Βρυξέλλες, Για το Συμβούλιο Ο Πρόεδρος EL 6 EL