Διαχείριςη τησ Εκπαίδευςησ των Μελών του Συ.Συ. Κ.Ο.Δ.Α.

Διαχείριςη τησ Εκπαίδευςησ των Μελών του Συ.Συ. Κ.Ο.Δ.Α. Μάθημα 4 ΔΙΑΧΕΙΙΣΗ ΑΡΟΒΛΗΤΩΝ: ΔΙΑΛΟΓΗ ΚΑΙ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΡΕΞΕΓΑΣΙΑ Νοζμβριοσ 2014 MEC Management Engineering Consultants Λεωφόροσ Αθαλάςςασ 62, 1 οσ Προφοσ, 2012, Στρόβολοσ, Λευκωςία Τηλ: +22 491701, Φαξ : + 22 517137, email: mec@cytanet.com.cy

Μάθημα 4. ΔΙΑΧΕΙΡΙΗ ΑΠΟΒΛΗΣΩΝ: ΔΙΑΛΟΓΗ ΚΑΙ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΙΑ 50-64 4.1. Διαλογι αποβλιτων 51-54 4.2. Βιολογικι επεξεργαςία 54 4.2.1. Ανάπτυξθ 54-55 4.2.2. Αερόβιεσ και αναερόβιεσ διαδικαςίεσ επεξεργαςίασ 56-59 4.2.3. Ανοικτό ςφςτθμα κομποςτοποίθςθσ 59-60 4.2.4. υςτιματα κομποςτοποίθςθσ κλειςτοφ τφπου 60-61 4.2.5. υςτιματα Χϊνευςθσ - Επεξεργαςία λυμάτων και υγρϊν αποβλιτων 62 4.2.6. Μθχανικι - Βιολογικι Επεξεργαςία 62-64

Μάκθμα 4. ΔΙΑΧΕΙΙΣΗ ΑΡΟΒΛΗΤΩΝ: ΔΙΑΛΟΓΗ ΚΑΙ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΡΕΞΕΓΑΣΙΑ Τα ςυςτιματα επεξεργαςίασ αποβλιτων επιλζγονται κατόπιν εξζταςθσ των φυςικϊν χαρακτθριςτικϊν των αποβλιτων και των ςτόχων τθσ επεξεργαςίασ. Ππωσ φαίνεται τα απόβλθτα αποτελοφνται από πολλά ςυςτατικά τα οποία ζχουν πολφ διαφορετικά χαρακτθριςτικά, π.χ. τα οργανικά απόβλθτα προερχόμενα από μια οικιακι κουηίνα είναι εντελϊσ διαφορετικά από τισ πλαςτικζσ ςακοφλεσ ι τα γυάλινα δοχεία. Συνεπϊσ, τα διάφορα ςυςτιματα ε- πεξεργαςίασ χρθςιμοποιοφνται μόνο για κλάςματα παρά για μεικτά ρεφματα αποβλιτων. Τα κφρια ςυςτιματα επεξεργαςίασ αποβλιτων παρουςιάηονται ςτον Ρίνακα 13. 50

Στθν πράξθ, αυτζσ οι αδρζσ επιλογζσ επεξεργαςίασ εμφανίηονται ςυχνά ςε ςυνδυαςμό μεταξφ τουσ και διαφζρουν ςτο ςυγκεκριμζνο τεχνικό εξοπλιςμό. Εν τω μεταξφ, για κάκε ςφςτθμα επεξεργαςίασ υπάρχει πλικοσ διακζςιμων τεχνικϊν λφςεων. Σε γενικζσ γραμμζσ, τα επιλεγμζνα ςυςτιματα πρζπει να ενςωματϊνονται προςεκτικά ςτο ςφςτθμα διαχείριςθσ των αποβλιτων, κυρίωσ όςον αφορά ςτθν δυναμικότθτα και τθν ευελιξία για τισ επερχόμενεσ εξελίξεισ. Μια περιγραφι των ςυςτθμάτων επεξεργαςίασ των αποβλιτων και τθσ εφαρμογισ τουσ παρζχεται παρακάτω. 4.1. Διαλογι αποβλιτων Θ διαλογι των αποβλιτων ςε μια Εγκατάςταςθ Ανάκτθςθσ Υλικϊν (MRF) εφαρμόηεται για να γίνει εξαγωγι πόρων από τα ςφμμεικτα απόβλθτα (προτιμάται για τθν ανάκτθςθ ενζργειασ μζςω καφςθσ). Εκτόσ από τθν χειροκίνθτθ διαλογι και ανάλογα με τθν φφςθ του υλικοφ που ειςζρχεται ςτθν διαδικαςία και τισ απαιτιςεισ ςε παραγόμενα προϊόντα, μποροφν να εφαρμοςτοφν διάφορα αυτόματα ςτάδια για τθν διαλογι ενόσ ι περιςςοτζρων κλαςμάτων από τα απόβλθτα αξιοποιϊντασ τα διάφορα φυςικά χαρακτθριςτικά τουσ. Μια ςφνοψθ παρουςιάηεται ςτον Ρίνακα 14. 51

Θ διαλογι με τα χζρια παραμζνει μια από τισ πιο αποτελεςματικζσ μεκόδουσ για τθν εξαγωγι των δευτερογενϊν πόρων από τα αςτικά ςτερεά απόβλθτα. Θ διαλογι δια χειρόσ μπορεί να βελτιςτοποιθκεί και να ενιςχυκεί με μθχανιματα διαλογισ. Θ χειρωνακτικι διαλογι μπορεί γενικά να ταξινομθκεί είτε ωσ κετικι είτε ωσ αρνθτικι διαλογι. Θ κετικι διαλογι αφορά ςτουσ πόρουσ που λαμβάνονται από το ρεφμα αποβλιτων ςε επιλεκτικι βάςθ. Αρνθτικι διαλογι ςθμαίνει ότι το ξζνο υλικό αφαιρείται επιλεκτικά και παραμζνουν οι πόροι ςτθ ηϊνθ διαλογισ. Ζνα παράδειγμα κετικισ διαλογισ δια χειρόσ παρατίκεται ςτθν Εικόνα 38. Ακολουκεί μία τυπικι εικόνα ενόσ εργοςταςίου για τα απόβλθτα. Εικόνα 38. Εργοςτάςιο διαλογισ ανακυκλϊςιμων, εμπορικϊν και ογκωδϊν αποβλιτων 52

Εικόνα 39. Μακζτα τθσ εγκατάςταςθσ διαλογισ για ανακυκλϊςιμα, εμπορικά και ογκϊδθ απόβλθτα ςαν πρϊτοσ ςτακμόσ πριν τθν υγειονομικι ταφι Εικόνα 40. Ρεριςτρεφόμενο κυλινδρικό κόςκινο (το εξωτερικό του εργοςταςίου παρουςιάηεται ςε προθγοφμενθ ςελίδα) 53

Εικόνα 41. Εγκατάςταςθ διαλογισ ςτθν Κωνςταντινοφπολθ 4.2. Βιολογικι επεξεργαςία 4.2.1. Ανάπτυξθ Τα οργανικά απόβλθτα (απορρίμματα κιπων, όπωσ κομμζνο γραςίδι, υπολείμματα φυτϊν, τα φφλλα και τα απορρίμματα τθσ κουηίνασ όπωσ τα υπολείμματα από φροφτα και λαχανικά) αποτελοφν ςυνικωσ το 30% - 50% των αςτικϊν οικιακϊν αποβλιτων, και ωσ εκ τοφτου τθ μεγαλφτερθ ςυνιςτϊςα. Ιςτορικά αποτελεί υψθλι προτεραιότθτα ο διαχωριςμόσ του οργανικοφ κλάςματοσ των αποβλιτων και θ επεξεργαςία του για να μετατραπεί ςε λίπαςμα, πλοφςιο ςε χοφμο και κρεπτικά ςυςτατικά για να χρθςιμοποιθκεί ςτθ γεωργία. Κατά τον δεφτερο μιςό του 20 ου αιϊνα καταςκευάςτθκε ζνασ αρικμόσ εγκαταςτάςεων κομποςτοποίθςθσ των αςτικϊν ςτερεϊν αποβλιτων. Τα οργανικά μζρθ αφαιροφνται με μθχανικό τρόπο από τα ανάμεικτα απόβλθτα, και ςτθν ςυνζχεια μετατρζπονται ςε λίπαςμα. Ραρ όλα αυτά, κακϊσ αναπτφχκθκαν αναλυτικζσ τεχνικζσ αξιολόγθςθσ, διαπιςτϊκθκε ότι το λίπαςμα (κομποςτ) περιζχει υψθλά επίπεδα με βαρζα μζταλλα που οφείλονται ςτουσ μθ οργανικοφσ ρφπουσ. Το λίπαςμα από μεικτά οικιακά απόβλθτα περιλαμβάνει από 5 ζωσ 10 φορζσ υψθλότερθ ςυγκζντρωςθ ςε βαρζα μζταλλα, ςε ςφγκριςθ με το λίπαςμα που προκφπτει από κακαρά οργανικά υλικά. Ραρά τισ μθχανικζσ βελτιϊςεισ ςτισ εγκαταςτάςεισ κομποςτοποίθςθσ των αςτικϊν ςτερεϊν αποβλιτων, αυτζσ δεν μπόρεςαν να βελτιϊςουν τθν κατάςταςθ. Μακροπρόκεςμα, θ χριςθ λιπάςματοσ από μεικτά απόβλθτα αναμζνεται να οδθγιςει ςε μεγάλθ ςυγκζντρωςθ βαρζων μετάλλων ςτο ζδαφοσ. Αυτό το πρόβλθμα μπορεί να λυκεί μόνο με ζνα 54

βιϊςιμο τρόπο, μζςω τθσ ξεχωριςτισ διαλογισ των οργανικϊν υλικϊν, παρζχοντασ ζτςι υψθλότερθσ ποιότθτασ λίπαςμα που περιζχει χαμθλζσ ποςότθτεσ βαρζων μετάλλων και ορατϊν α- κακαρςιϊν. Ωσ εκ τοφτου, είναι τρεισ οι κφριεσ ιςτορικζσ φάςεισ τθσ ανάπτυξθσ ςτθ διαχείριςθ των οργανικϊν υλϊν ςτα απόβλθτα, οι εξισ: Καμιά βιολογικι επεξεργαςία, όλα τα απόβλθτα καταλιγουν απευκείασ ςε χϊρουσ υγειονομικισ ταφισ Βιολογικι επεξεργαςία των μεικτϊν αποβλιτων Βιολογικι επεξεργαςία, μόνο τθσ ξεχωριςτά ςυλλεγμζνθσ οργανικισ φλθσ Εκτόσ από τθν κακαρι «προςζγγιςθ τθσ ανακφκλωςθσ», υπάρχει τϊρα μια άλλθ κινθτιρια δφναμθ που κα εξαπλϊςει τθν επεξεργαςία των οργανικϊν αποβλιτων που προζρχονται από κουηίνεσ και κιπουσ, εκτόσ από κάποια κράτθ τθσ κεντρικισ Ευρϊπθσ (θ οποία πάντα ιταν κάπωσ πιο αναπτυγμζνθ από πλευράσ πρακτικϊν προςταςίασ του περιβάλλοντοσ) και ςε άλλεσ χϊρεσ τθσ Ευρϊπθσ: Θ ιςχφουςα νομοκεςία τθσ Ευρωπαϊκισ Κοινότθτασ απαιτεί από όλα τα κράτθ μζλθ (επί του παρόντοσ 27 κράτθ μζλθ που καλφπτουν ςυνολικά πλθκυςμό 450 εκατομμυρίων, ενϊ θ Ευρϊπθ με τθν γεωγραφικι ζννοια ανζρχεται ςε περίπου 510 εκατομμφρια) να μειϊςουν ςθμαντικά, με τθν πάροδο του χρόνου, τα βιοαποδομιςιμα ςυςτατικά των αςτικϊν αποβλιτων: Θ ποςότθτα των βιοαποδομιςιμων αςτικϊν αποβλιτων 3 πρζπει να μειωκεί (ςτα επίπεδα του 1999): Μζχρι το 2006, μείωςθ κατά 25 % (κατά βάροσ) Μζχρι το 2009, μείωςθ κατά 50 % Μζχρι το 2016, μείωςθ κατά 65 %. Θ βιολογικι επεξεργαςία (δθλαδι κομποςτοποίθςθ και/ι ηφμωςθ), όςον αφορά ςτισ δυνατότθτζσ τθσ να μειϊςει τθ βιολογικι δραςτθριότθτα ςε επεξεργαςμζνο υλικό, μπορεί να χρθςιμοποιθκεί για να βοθκιςει ςτθν επίτευξθ των παραπάνω ςτόχων με οποιονδιποτε από τουσ ακόλουκουσ τρόπουσ: τθν παραγωγι ϊριμου, κατάλλθλου λιπάςματοσ προερχόμενου από ξεχωριςτά διαλεγμζνα οργανικά υλικά τθν παραγωγι μακροπρόκεςμα αδρανοφσ υλικοφ υγειονομικισ ταφισ από μεικτά απόβλθτα, με ςτακεροποίθςθ των οργανικϊν ςυςτατικϊν (Μθχανικι Βιολογικι Επεξεργαςία) 3 Πεξηιακβάλεη απόβιεηα θνπδίλαο θαη θήπνπ, πξνϊνληα ράξηνπ θαη πθάζκαηα 55

4.2.2. Αερόβιεσ και αναερόβιεσ διαδικαςίεσ επεξεργαςίασ Ο ςκοπόσ τθσ βιολογικισ επεξεργαςίασ των αποβλιτων είναι να μετατρζπει τουσ ρφπουσ ςε κυτταρικι μάηα, νερό και αζρια. Θ βιολογικι επεξεργαςία αποτελεί αναπόςπαςτο τμιμα τθσ κοινοτικισ ι τθσ βιομθχανικισ επεξεργαςίασ λυμάτων με διαλυτά οργανικά ςυςτατικά Υπάρχουν δφο κφριοι τρόποι βιολογικισ επεξεργαςίασ των αποβλιτων - αερόβιεσ και αναερόβιεσ διαδικαςίεσ επεξεργαςίασ. Οι αερόβιεσ, όπωσ υποδθλϊνει και θ ονομαςία τουσ, πραγματοποιοφνται παρουςία αζρα (οξυγόνου), ενϊ οι αναερόβιεσ απουςία αζρα (οξυγόνου). Αυτζσ οι δφο ςυνκικεσ ςχετίηονται με το είδοσ των μικροβίων που ςυμμετζχουν ςτθν αποικοδόμθςθ των οργανικϊν ουςιϊν. Κατά τθν αερόβια επεξεργαςία χρθςιμοποιοφνται αερόβιοι μικροοργανιςμοί, οι οποίοι χρθςιμοποιοφν το ελεφκερο οξυγόνο για να αφομοιϊςουν τισ οργανικζσ ενϊςεισ και να τισ μετατρζψουν ςε διοξείδιο του άνκρακα, νερό και βιομάηα. Θ αναερόβια επεξεργαςία πραγματοποιείται απουςία του αζρα (και οξυγόνου) από αναερόβιουσ μικροοργανιςμοφσ, οι οποίοι δεν απαιτοφν αζρα (οξυγόνο) για να αφομοιϊςουν τισ οργανικζσ ενϊςεισ. Τα τελικά προϊόντα τθσ αναερόβιασ επεξεργαςίασ είναι το μεκάνιο, το διοξείδιο του άνκρακα και θ βιομάηα. Οι Εικόνεσ 42. και 43. απεικονίηουν απλοποιθμζνα τισ αρχζσ των δφο παραπάνω διαδικαςιϊν. Οργανικοί ρφποι Νερό Βακτιρια (Αερόβια) Διοξείδιο άνκρακα του Οξυγόνο Θρεπτικά ςυςτατικά Κυτταρικι μάηα Εικόνα 42. Αρχι τθσ αερόβιασ επεξεργαςίασ 56

Διοξείδιο άνκρακα του Βακτιρια (Αναερόβια) Μεκάνιο Οργανικοί ρφποι Θρεπτικά ςυςτατικά Κυτταρικι μάηα Εικόνα 43. Αρχι τθσ αναερόβιασ επεξεργαςίασ Ρθγι: Arun Mittal, Βιολογικι Επεξεργαςία Λυμάτων, Water Today l Αφγουςτοσ - 2011 57

ΡΕΙΣΣΟΤΕΑ: Ο Ρίνακασ 15. ςυνοψίηει τισ κφριεσ διαφορζσ ςε αυτά τα δφο είδθ διαδικαςιϊν. ΡΑΑΜΕΤΟΙ- ΑΕΟΒΙΑ ΕΡΕΞΕΓΑΣΙΑ ΑΝΑΕΟΒΙΑ ΕΡΕΞΕΓΑΣΙΑ ΚΙΤΗΙΑ Αρχι τθσ Ραρουςία οξυγόνου Απουςία οξυγόνου Διαδικαςίασ και Τελικά προϊόντα - CO 2, H 2 O, Τελικά προϊόντα - CO 2, CH 4, Τελικά Ρροιόντα περίςςεια βιομάηασ περίςςεια βιομάηασ Εφαρμογζσ Λφματα με χαμθλι ζωσ μζτρια περιεκτικότθτα ςε οργανικζσ προςμίξεισ (COD < 1000 ppm) και για λφματα που είναι δφςκολο να βιοαποδομθκοφν π.χ. αςτικά λφματα, λφματα διυλιςτθρίων Λφματα με μζτρια ζωσ υψθλι περιεκτικότθτα ςε οργανικζσ προςμίξεισ (COD > 1000 ppm) και εφκολα βιοαποδομιςιμα λφματα π.χ. λφματα από τρόφιμα και ποτά πλοφςια ςε άμυλο/ηάχαρθ/αλκοολ Κινθτικισ Σχετικά γριγορθ Σχετικά αργι Αντίδραςθσ Κακαρι Απόδοςθ Σχετικά υψθλι Σχετικά χαμθλι (γενικά ζνα Ιλφοσ πζμπτο ζωσ ζνα δζκατο των αναερόβιων διαδικαςιϊν επεξεργαςίασ) Μετζπειτα Συνικωσ άμεςθ απόρριψθ ι Αναπόφευκτα ακολουκείται από Επεξεργαςία διικθςθ/απολφμανςθ αερόβια επεξεργαςία Αποτφπωμα Σχετικά υψθλό Σχετικά μικρό και ςυμπαγζσ Άνκρακα Κεφάλαιο Επζνδυςθσ Σχετικά υψθλό Σχετικά χαμθλό με αποπλθρωμι Τεχνολογίεσ Ενεργοποιθμζνθ Λάςπθ, π.χ. Αντιδραςτιρασ/Χωνευτισ Ραρατεταμζνοσ Αεριςμόσ, Οξειδωτικι τάφροσ, Σφςτθμα Βιοαντιδραςτιρων με Μεμβράνεσ (MBR), Διαδικαςίεσ Ανακυκλοφορίασ π.χ. Ρεριςτρεφόμενα Φίλτρα/Χαλικοδιυλιςτιρια, BAF, Βιολογικόσ αντιδραςτιρασ κινοφμενθσ κλίνθσ (MBBR) ι Υβριδικζσ διεργαςίεσ π.χ. ταυτόχρονθσ παρουςίασ αιωροφμενθσ βιομάηασ (IFAS) Ρίνακασ 15: Κφριεσ Διαφορζσ ςε Αερόβια και Αναερόβια Επεξεργαςία Ρθγι: Arun Mittal, Biological Wastewater Treatment, 36 Water Today l August - 2011 ςυνεχοφσ ροισ με πλιρθ ανάμιξθ, Αναερόβιοσ αντιδραςτιρασ ανοδικισ ροισ διά μζςου ςτρϊματοσ ιλφοσ (UASB), Υψθλισ ιςχφσ αντιδραςτιρεσ ρευςτοςτερεάσ κλίνθσ π.χ. EGSBTM, ICTM κλπ. Το οργανικό κλάςμα των αποβλιτων μπορεί να επεξεργαςτεί είτε μζςω τθσ κομποςτοποίθςθσ είτε μζςω τθσ αναερόβιασ χϊνευςθσ (Anaerobic Digestion ι AD, επίςθσ χρθςιμοποιείται και ο όροσ ηφμωςθ). Θ χϊνευςθ ςυνίςταται περιςςότερο για υγρά απόβλθτα τα οποία ςυλλζγονται από 58

αςτικά κζντρα και βιομθχανικζσ δραςτθριότθτεσ, π.χ. από τθ βιομθχανία τροφίμων. Μζςω τθσ χϊνευςθσ, θ παραγωγι βιοαερίου επιτρζπει τθν ανάκτθςθ ενζργειασ από το υλικό. Θ κομποςτοποίθςθ είναι μια φκθνότερθ μζκοδοσ επεξεργαςίασ, ιδιαίτερα για τισ μικρότερεσ μονάδεσ επεξεργαςίασ (με δυνατότθτα επεξεργαςίασ από 5.000-20.0000 τόνουσ ετθςίωσ) και προχποκζτει περιςςότερο δομθμζνα υλικά για καλφτερο αεριςμό. Ραράμετροσ Κομποςτοποίθςθ Αναερόβια Χϊνευςθ (AD) Ρολλαπλαςιαςμόσ των Γ ρ ι γ ο ρ ο σ (αερόβιοι Α ρ γ ό σ μικροοργανιςμϊν οργανιςμοί) (αναερόβια μεκανογενι βακτιρια) Ειςροι υλικοφ Στακερι δομι, υγραςία < 65 %, Χαλαρι δομι, υγραςία > 65 % = = "ςτζρεοσ" "υδαρόσ" Ρροϊόντα CO 2, H 2 O, λίπαςμα CH 4, CO 2, κατάλοιπα αναερόβιασ χϊνευςθσ, ςυνικωσ μετατρζπεται ςε λίπαςμα Ραραγωγι Ενζργειασ Θ ζ ρ μ α ν ς θ (υδρατμοί ) Β ι ο α ζ ρ ι ο (70 % CH 4, 30 % CO 2 ) Βακμόσ κζρμανςθσ 7 kwh/m 3 Χρόνοσ αποικοδόμθςθσ 7-10 εβδομάδεσ 1-3 εβδομάδεσ (επιπλζον 2-4 εβδομάδεσ ωρίμανςθσ Ευαιςκθςία για το Χαμθλι Υψθλι περιβάλλον (κερμοκραςία, (κυρίωσ μεκαγογενείσ οργανιςμοί) ph) Ενζργεια (θλεκτρικι) -15 εϊσ- 40/0/-40 kwh/t - 60/210/150 kwh/t Ειςροι/Ραραγωγι/Δίκτυο Στράγγιςμα/Υγρά -50-50 l/t 300-400 l/t από αφυδάτωςθ απόβλθτα υπολειμμάτων τθσ αναερόβιασ χϊνευςθσ Απαιτιςεισ χϊρου 0,5-1 m 2 /t 0,2-0,7 m 2 /t Κόςτοσ επεξεργαςίασ 30-70 /t 50-80 /t Μονάδα επζνδυςθσ 100-400 /t 400-700 /t Ρίνακασ 16: Χαρακτθριςτικά κομποςτοποίςθσ και αναερόβιασ χϊνευςθσ Πςον αφορά ςτθ βιολογικι επεξεργαςία των οργανικϊν αποβλιτων θ πιο ςθμαντικι εργαςία είναι θ αποφυγι και θ εξάλειψθ τθσ εκπομπισ οςμϊν, δεδομζνου ότι αυτι είναι θ κφρια πθγι των καταγγελιϊν από τισ γφρω περιοχζσ. Γι' αυτόν τον λόγο, οι εγκαταςτάςεισ κομποςτοποίθςθσ, ποςότθτασ μεγαλφτερθσ από 20.000 τόνουσ ετθςίωσ κα πρζπει να είναι κλειςτζσ εγκαταςτάςεισ, ζτςι ϊςτε να δεςμεφονται και να απομακρφνονται όλεσ οι οςμζσ από τα αζρια εξάτμιςθσ χρθςιμοποιϊντασ βιο-φίλτρο. 59

Ανάλογα με τθν τοποκεςία, ακόμα και οι μικρότερεσ εγκαταςτάςεισ κομποςτοποίθςθσ κα πρζπει να είναι ςε περιοριςμζνο χϊρο και να είναι εξοπλιςμζνεσ με ςφςτθμα επεξεργαςίασ των οςμϊν. 4.2.3 Ανοικτό ςφςτθμα κομποςτοποίθςθσ με αναςτρεφόμενα ςειράδια Θ κομποςτοποίθςθ ανοιχτοφ τφπου ςε ςειράδια είναι το πιο απλό ςφςτθμα κομποςτοποίθςθσ και μπορεί να εγκαταςτακεί πολφ εφκολα, όταν απαιτείται θ επεξεργαςία μόνο πολφ μικρϊν ποςοτιτων πράςινων αποβλιτων. Θ τεχνικι διαδικαςία περιλαμβάνει τθν τοποκζτθςθ των οργανικϊν αποβλιτων ςε ςειράδια, κατά προτίμθςθ ςε μια ςυγκεκριμζνθ πλακόςτρωτθ ε- πιφάνεια, περίπου ςε μια ζκταςθ 0.8 m² ανά τ όνο ετθςίωσ (το οποίο ςθμαίνει ότι για 5.000 τόνουσ ετθςίωσ κα χρειαςτεί ζκταςθ 4.000 m²). Θ επεξεργαςία ςε κλειςτό χϊρο υγειονομικισ ταφισ είναι επίςθσ δυνατι. Για ποςότθτεσ πάνω των 10.000 τόνων ετθςίωσ υποβάλλονται ςε επεξεργαςία ςε ζνα μόνο χϊρο, είναι οικονομικά εφικτι θ αγορά εξοπλιςμοφ, όπωσ ζνα μθχάνθμα τεμαχιςμοφ, μθχάνθμα ανάδευςθσ και κινοφμενο περιςτρεφόμενο κόςκινο, για τθν βελτίωςθ του λιπάςματοσ. Για μικρότερεσ μονάδεσ, ο εξοπλιςμόσ κα πρζπει να εναλλάςςεται και να μοιράηεται ςε άλλεσ μονάδεσ ανάλογα με τισ ανάγκεσ τουσ. Εικόνα 44. Χϊροσ κομποςτοποίθςθσ πράςινων αποβλιτων 4.2.4. Συςτιματα κομποςτοποίθςθσ κλειςτοφ τφπου Για τθν επεξεργαςία μεγάλων ποςοτιτων βιοαποδομιςιμων αποβλιτων με υψθλότερο δυναμικό εκπομπισ οςμϊν - το οποίο κα μποροφςε να είναι ζνα πρόβλθμα ςε περιοχζσ κοντά ςε ευαίςκθτεσ ηϊνεσ χριςθσ γθσ και κατοικιϊν - ςυνιςτϊνται κλειςτά ςυςτιματα επεξεργαςίασ. Οι ε- κλυόμενεσ οςμζσ δεςμεφονται και επεξεργάηονται ςε ζνα βιοφίλτρο. Τα ςυςτιματα που χρθςιμοποιοφνται κυρίωσ είναι τα εξισ: 60

> Σφςτθμα κομποςτοποίθςθσ ςε τοφνελ, το οποίο μπορεί να χωρζςει περίπου 200 m³ υλικοφ ςε μια ομάδα των 10 ζωσ 40 αεριηόμενων τοφνελ > Κλειςτό ςφςτθμα με ανάδευςθ, όπου μια ειδικι μθχανι μετακινεί ζνα ςτρϊμα υλικοφ υπό ςιψθ πάχουσ 2μ, μεταφζροντασ ςταδιακά το υλικό με το πζραςμα αρκετϊν εβδομάδων ςτθν ζξοδο ωσ λίπαςμα. Κοςκίνιςμα και αποκικευςθ λιπάςματοσ Μθχάνθμα ανάδευςθσ Αίκουςα κομποςτοποίθςθσ Ρροετοιμαςία πρϊτθσ φλθσ Εικόνα 45. χθματικι αναπαράςταςθ ενόσ κλειςτοφ ςυςτιματοσ κομποςτοποίθςθσ 61

4.2.4. Συςτιματα Χϊνευςθσ - Επεξεργαςία λυμάτων και υγρϊν αποβλιτων Οι ανκρϊπινεσ δραςτθριότθτεσ δθμιουργοφν ζναν τεράςτιο όγκο λυμάτων και υγρϊν αποβλιτων που απαιτεί επεξεργαςία πριν από τθν απόρριψι του ςε υδάτινεσ οδοφσ. Συχνά αυτά τα λφματα περιζχουν υπερβολικζσ ποςότθτεσ αηϊτου, φωςφόρου, και μεταλλικϊν ενϊςεων, κακϊσ και οργανικοφσ ρφπουσ που κα μποροφςαν να κατακλφςουν τισ υδάτινεσ οδοφσ με επιβλαβζσ φορτίο. Επίςθσ, τα λφματα περιζχουν χθμικά απόβλθτα που δεν είναι βιοαποδομιςιμα, κακϊσ και πακογόνουσ μικροοργανιςμοφσ, που μπορεί να προκαλζςουν μολυςματικζσ αςκζνειεσ. 4.2.5. Μθχανικι - Βιολογικι Επεξεργαςία Τι είναι θ Μθχανικι Βιολογικι Επεξεργαςία; Τα τελευταία 10 χρόνια αυτόσ ο τεχνικόσ όροσ χρθςιμοποιείται για να αντιπροςωπεφει ζνα φάςμα τεχνολογιϊν και ςυνδυαςμoφσ αυτϊν. Ζτςι, θ Μθχανικι Βιολογικι Επεξεργαςία δεν ορίηεται με ςαφινεια, όπωσ θ αποτζφρωςθ, θ οποία ζχει διατθριςει τθν ίδια βαςικι διαδικαςία για μερικζσ δεκαετίεσ. Σε αντίκεςθ με τθ ςυμβατικι αποτζφρωςθ, θ μθχανικι βιολογικι επεξεργαςία περιλαμβάνει πολλά μθχανικά ςτάδια (προ-) επεξεργαςίασ (τουλάχιςτον λείανςθ και/ι φιλτράριςμα) κακϊσ και τθν αποικοδόμθςθ τθσ οργανικισ φλθσ μζςω βιολογικϊν δραςτθριοτιτων. Μερικζσ φορζσ, οι δραςτθριότθτεσ αυτζσ ςυμπλθρϊνονται με τθν διαλογι των πλαςτικϊν και άλλων «βιολογικά αδρανϊν» κλαςμάτων, μια επίδραςθ θ οποία ςε προθγμζνα ςυςτιματα ζχει ςαν αποτζλεςμα τθν περαιτζρω ανάκτθςθ πόρων, π.χ. παραγωγι δευτερογενϊν καυςίμων. Ο όροσ Μθχανικι Βιολογικι επεξεργαςία, όπωσ χρθςιμοποιείται εδϊ, αναφζρεται ςε ςυςτιματα επεξεργαςίασ των αςτικϊν ςτερεϊν αποβλιτων: μια μονάδα επεξεργαςίασ για οποιοδιποτε είδοσ ξεχωριςτά ςυλλεχκζντων οργανικϊν αποβλιτων δεν αποτελεί εγκατάςταςθ μθχανικισ βιολογικισ επεξεργαςίασ. Οι μονάδεσ μθχανικισ επεξεργαςίασ υπόκεινται ςτθ μθχανικι βιολογικι επεξεργαςία, εάν τα απόβλθτα επεξεργάηονται περαιτζρω με μια μζκοδο 62

επεξεργαςίασ υλικοφ ειδικισ ροισ (π.χ. κερμικι επεξεργαςία των κλαςμάτων με υψθλι κερμιδικι αξία, που εδϊ αναφζρεται ωσ καφςιμο παραγόμενο από απόβλθτα - RDF). Εικόνα 50. Συπικό ςχζδιο τθσ μθχανικισ βιολογικισ επεξεργαςίασ των Αςτικϊν τερεϊν αποβλιτων Στο πλαίςιο τθσ φάςθσ βιολογικισ επεξεργαςίασ, θ αποςφνκεςθ τθσ οργανικισ φλθσ, θ οποία ςυνικωσ λαμβάνει χϊρα ςε χϊρουσ υγειονομικισ ταφισ για περιςςότερο από 50 χρόνια, εδϊ και μερικοφσ μινεσ πραγματοποιείται ςτισ εξαιρετικά αποτελεςματικζσ εγκαταςτάςεισ μθχανικισ βιολογικισ επεξεργαςίασ, μειϊνοντασ ζτςι τθ δυνατότθτα παραγωγισ αερίου υγειονομικισ ταφισ ςε ποςοςτό μεγαλφτερο του 95%. Το παραπροϊόν τθσ μθχανικισ βιολογικισ επεξεργαςίασ είναι ςυγκρίςιμο ςε αδρανι χαρακτιρα με τα κατάλοιπα τθσ καφςθσ. Στθν πραγματικότθτα, ςε περιςςότερο ανεπτυγμζνεσ διαδικαςίεσ διαχείριςθσ, οι διαδικαςίεσ τθσ μθχανικισ επεξεργαςίασ και τθσ μθχανικισ βιολογικισ επεξεργαςίασ γενικά ακολουκοφνται από ζνα ςτάδιο κερμικισ επεξεργαςίασ (κυρίωσ ρευςτοποιθμζνθ κλίνθ αντί τθσ αποτζφρωςθσ). Ζτςι, επίκειται μια μελλοντικι ταξινόμθςθ τθσ επεξεργαςίασ των αποβλιτων ωσ «Μονάδεσ παραγωγισ ενζργειασ από ςυμβατικά απόβλθτα» ζναντι «Συνδυαςμζνων Συςτθμάτων επεξεργαςίασ», ςε αντικατάςταςθ τθσ ταξινόμθςθσ που χρθςιμοποιείται ςιμερα «Θερμικι ζναντι Μθχανικι - βιολογικι επεξεργαςία αποβλιτων». 63

Θ εγκατάςταςθ μιασ Μθχανικισ Βιολογικισ επεξεργαςίασ δεν ςτοχεφει να λειτουργιςει ωσ υποκατάςτατο για τθν ςυλλογι και ανάκτθςθ των βιο-αποβλιτων, θ οποία πικανόν να ειςαχκεί αργότερα: Τα περιςςότερα από τα βιολογικά ςυςτιματα για τθ μθχανικι βιολογικι επεξεργαςία επιτρζπουν τθν ξεχωριςτι επεξεργαςία των βιο-αποβλιτων (ςε μία μόνο γραμμι επεξεργαςίασ) και του επεξεργαςμζνου υλικοφ από τθν διαχείριςθ αςτικϊν ςτερεϊν αποβλιτων (ςε άλλθ γραμμι επεξεργαςίασ). Ζτςι θ βιολογικι δυνατότθτα μπορεί να χρθςιμοποιθκεί για διάφορα υλικά ειςόδου ( κζςεισ διπλοφ ακικοντοσ ). Θζςεισ διπλοφ Κακικοντοσ Εικόνα 51. Παράδειγμα ευελιξίασ τθσ Μθχανικισ Βιολογικισ Επεξεργαςίασ Εικόνα 52. Η μεγαλφτερθ μονάδα Μθχανικισ Βιολογικισ επεξεργαςίασ τθσ Γερμανίασ, ςτο Ανόβερο (200.000 τόνοι ετθςίωσ) 64