ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Νοµικών Θεµάτων 21.12.2011 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ (104/2011) Θέµα : Αιτιολογηµένη γνώµη της Βουλής των Αντιπροσώπων του Μεγάλου ουκάτου του Λουξεµβούργου επί της προτάσεως κανονισµού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου σχετικά µε τη στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταµείο για την Αγροτική Ανάπτυξη (ΕΓΤΑΑ) (COM(2011)0627 C7-0340/2011 2011/0282(COD)) Βάσει του άρθρου 6 του πρωτοκόλλου αριθ. 2 σχετικά µε την εφαρµογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, κάθε εθνικό κοινοβούλιο µπορεί, εντός προθεσµίας οκτώ εβδοµάδων από την ηµεροµηνία διαβίβασης ενός σχεδίου νοµοθετικής πράξης, να απευθύνει προς τους προέδρους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συµβουλίου και της Επιτροπής αιτιολογηµένη γνώµη όπου εκτίθενται οι λόγοι για τους οποίους εκτιµά ότι το εν λόγω σχέδιο δεν συνάδει µε την αρχή της επικουρικότητας. Σύµφωνα µε τον Κανονισµό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αρµόδια για την τήρηση της αρχής της επικουρικότητας είναι η Επιτροπή Νοµικών Θεµάτων. Επισυνάπτεται, προς ενηµέρωσή σας, αιτιολογηµένη γνώµη της Βουλής των Αντιπροσώπων του Μεγάλου ουκάτου του Λουξεµβούργου σχετικά µε την ως άνω πρόταση. CM\888007.doc PE478.638v01-00 Eνωµένη στην πολυµορφία
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΨΗΦΙΣΜΑ Η Βουλή των Αντιπροσώπων λαµβάνοντας υπόψη το άρθρο 169 του κανονισµού της Βουλής των Αντιπροσώπων υπενθυµίζοντας ότι υποβλήθηκε στην Επιτροπή Γεωργίας, Αµπελουργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης πρόταση κανονισµού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου σχετικά µε τη στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταµείο για την Αγροτική Ανάπτυξη (ΕΓΤΑΑ), νοµοθετική πρόταση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (COM(2011) 627) που εµπίπτει στο πεδίο του ελέγχου τήρησης των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας διαπιστώνοντας ότι η Επιτροπή Γεωργίας, Αµπελουργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης εξέδωσε, κατά τη συνεδρίασή της στις 12 εκεµβρίου 2011, αιτιολογηµένη γνώµη σχετικά µε την ως άνω νοµοθετική πρωτοβουλία αποφασίζει να εγκρίνει την αιτιολογηµένη γνώµη της Επιτροπής Γεωργίας, Αµπελουργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης, µε το ακόλουθο περιεχόµενο: Γενικές παρατηρήσεις Η πρόταση κανονισµού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου σχετικά µε τη στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταµείο για την Αγροτική Ανάπτυξη (εφεξής ΕΓΤΑΑ) παραπέµφθηκε εκ νέου στην Επιτροπή Γεωργίας, Αµπελουργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης προκειµένου να ελεγχθεί η τήρηση των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας σύµφωνα µε το άρθρο 5 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η προθεσµία 8 εβδοµάδων για τον εν λόγω έλεγχο εκπνέει στις 15 εκεµβρίου 2011. Η συγκεκριµένη πρόταση κανονισµού αποτελεί µέρος της δέσµης νοµοθετικών µέτρων που καθορίζει το νοµικό πλαίσιο της κοινής γεωργικής πολιτικής (εφεξής «ΚΓΠ») για την περίοδο 2014-2020. ιαχωρίζεται εντούτοις εκ του γεγονότος ότι εντάσσεται στα πλαίσια µιας πρότασης γενικού κανονισµού, ο οποίος θέτει κοινούς κανόνες για το σύνολο των ευρωπαϊκών ταµείων συνοχής (COM(2011) 615). Η πολιτική αγροτικής ανάπτυξης διατηρεί τους µακροπρόθεσµους στρατηγικούς στόχους της συµβολής στην ανταγωνιστικότητα της γεωργίας, στη βιώσιµη διαχείριση των φυσικών πόρων, στην αντιµετώπιση των κλιµατικών µεταβολών, καθώς και στην ισορροπηµένη εδαφική ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών. Η εν λόγω πολιτική θα έπρεπε να παρεµβαίνει συντονισµένα και συµπληρωµατικά µε τον πρώτο πυλώνα της κοινής γεωργικής πολιτικής. Σύµφωνα µε τη στρατηγική «Ευρώπη 2020», οι πρωταρχικοί στόχοι της στήριξης της αγροτικής ανάπτυξης για την περίοδο 2014-2020 διατυπώνονται λεπτοµερώς σύµφωνα µε τις έξι επιµέρους προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αντιθέτως, αποτελεί µεγάλη καινοτοµία η φιλοδοξία για ενεργοποίηση αυτής της πολιτικής αγροτικής ανάπτυξης, που χρηµατοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταµείο για την Αγροτική Ανάπτυξη (ΕΓΤΑΑ) και εφαρµόζεται στα κράτη µέλη µέσω προγραµµάτων αγροτικής ανάπτυξης, σε συντονισµό µε άλλα ταµεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ιδίως µε το Ευρωπαϊκό Ταµείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταµείο (ΕΚΤ), το Ευρωπαϊκό Ταµείο Συνοχής (ΕΤΣ) και το Ευρωπαϊκό Ταµείο Θάλασσας και PE478.638v01-00 2/5 CM\888007.doc
Αλιείας (ΕΤΘΑ). Τα ταµεία εντάσσονται σε ένα κοινό στρατηγικό πλαίσιο (ΚΣΠ) µε βάση τη Συνθήκη για την ΕΕ, το οποίο πρόκειται να µεταφερθεί µε συµφωνίες σύµπραξης σε εθνικό επίπεδο, µε κοινούς κανόνες και προϋποθέσεις όσον αφορά τη λειτουργία του. Το συγκεκριµένο ζήτηµα επισηµάνθηκε ιδιαίτερα από την Επιτροπή Γεωργίας, Αµπελουργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης. Ανάλυση της συµβατότητας της πρότασης κανονισµού µε τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας Η Επιτροπή Γεωργίας, Αµπελουργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης υπενθυµίζει ότι η πολιτική αγροτικής ανάπτυξης αποτελεί αναπόσπαστο µέρος της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής και ότι συνοδεύει και συµπληρώνει τις άµεσες πληρωµές και τα µέτρα στήριξης της αγοράς, συµβάλλοντας έτσι στην επίτευξη των στόχων της εν λόγω πολιτικής που ορίζονται στη Συνθήκη για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ως εκ τούτου, ο κοινός προγραµµατισµός τον οποίον επιδιώκουν τα διαρθρωτικά ταµεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης εγείρει σοβαρές ανησυχίες στην κοινοβουλευτική επιτροπή. Πράγµατι, το πρόγραµµα αγροτικής ανάπτυξης (εφεξής «ΠΑΑ»), µε το οποίο πρέπει να επιτευχθεί η στήριξη την περίοδο 2014-2020, από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταµείο Αγροτικής Ανάπτυξης, υπόκειται στην έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το εν λόγω πρόγραµµα θα αποτελέσει τη νοµική βάση του νόµου για τη στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης, ο οποίος είναι απαραίτητος για την εφαρµογή του ΠΑΑ. Στο παρελθόν, η διάρκεια αυτής της φάσης έγκρισης ανέρχονταν σε έξι µήνες. Το νέο εγχείρηµα, που πραγµατοποιείται από κοινού µε άλλα ευρωπαϊκά ταµεία, τα οποία δεν υπόκεινται στον ίδιο χρονικό περιορισµό, αναµφισβήτητα θα επιµηκύνει σηµαντικά την διάρκεια της εν λόγω διαδικασίας. Κατά συνέπεια, η κοινοβουλευτική επιτροπή αποδοκιµάζει έντονα το γεγονός ότι δεν περιορίζεται ο διοικητικός φόρτος, προς την κατεύθυνση της απλοποίησης και της επιτάχυνσης της διαδικασίας έγκρισης του ΠΑΑ, και εκφράζει την αντίθεσή της σε αυτή την επιπλέον διαδικασία κοινού προγραµµατισµού που καθιερώνει η συµφωνία σύµπραξης. Επιπλέον, για ένα κράτος στο µέγεθος του Λουξεµβούργου, η αύξηση του διοικητικού φόρτου που συνεπάγεται η έγκριση των διαφόρων προγραµµάτων, λόγω του προγραµµατισµού από κοινού µε τα άλλα διαρθρωτικά ταµεία ο οποίος προτείνεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλά και η επίβλεψη και αξιολόγησή τους, δηµιουργεί οργανωτικά προβλήµατα στο επίπεδο της διοίκησης, χωρίς να αποφέρει σηµαντικά οφέλη, δεδοµένης της περιορισµένης εµβέλειας των συγκεκριµένων προγραµµάτων στο Λουξεµβούργο. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή Γεωργίας, Αµπελουργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης υποστηρίζει ότι πρέπει να αξιοποιηθεί η παρούσα πρόταση ώστε να σηµειωθεί πρόοδος προς µία πραγµατική αναλογικότητα µεταξύ των δραστηριοτήτων προγραµµατισµού, επίβλεψης ή αξιολόγησης και του κόστους τους εν σχέσει προς την εµβέλεια των µέτρων. Είναι επιτακτική ανάγκη να απλοποιηθεί η διαδικασία αξιολόγησης, να δοθεί στα κράτη µέλη η απαραίτητη ευελιξία και να τεθούν απλές και αποτελεσµατικές κατευθυντήριες γραµµές. Όσον αφορά τη διαχείριση και τον έλεγχο, θα έπρεπε να ληφθεί υπόψη η προηγούµενη εµπειρία και τα συµπεράσµατα των κρατών µελών. Στο Λουξεµβούργο, λόγω αυτής της µακρόχρονης και αξιόλογης εµπειρίας στον τοµέα της διαχείρισης και του ελέγχου, το σύστηµά του χαρακτηρίζεται αξιόπιστο και χαµηλού οικονοµικού κινδύνου. Σ' αυτά τα πλαίσια, η κοινοβουλευτική επιτροπή αντιµετωπίζει µε επιφυλακτικότητα την ιδέα της βοήθειας υπό προϋποθέσεις, που βασίζεται κυρίως σε µια ανάλυση εκ των προτέρων, η CM\888007.doc 3/5 PE478.638v01-00
οποία, αποσκοπώντας στην καλύτερη στόχευση των µέτρων στα πλαίσια των γενικών στόχων, ενδέχεται να έχει αρνητικό αντίκτυπο στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και να επιβραδύνει την εφαρµογή των προγραµµάτων. Είναι εποµένως σηµαντικό η αξιολόγηση βάσει προϋποθέσεων ex ante να περιοριστεί στις προϋποθέσεις που σχετίζονται άµεσα µε την πολιτική αγροτικής ανάπτυξης. Η κοινοβουλευτική επιτροπή διερωτάται επίσης σχετικά µε την αναγκαιότητα θέσπισης ενός ευρωπαϊκού βραβείου καινοτόµας συνεργασίας σε τοπικό επίπεδο στις αγροτικές περιοχές (άρθρο 56). Ακόµη κι αν ένα τέτοιο βραβείο παρουσιάζει ενδιαφέρον, ο διοικητικός φόρτος είναι δυσανάλογος των ποσών που διακυβεύονται. Η διοργάνωση της εν λόγω βράβευσης δεν αποφέρει σηµαντικά κέρδη. Το ίδιο ισχύει και για το προτεινόµενο αποθεµατικό επιδόσεων. Το εν λόγω αποθεµατικό θα αποτελείται από το 5% των πόρων που χορηγούνται σε κάθε ταµείο που εµπίπτει στο κοινό πλαίσιο στρατηγικής, σε αντιστοιχία µε το ποσοστό της συνολικής στήριξης που λαµβάνει το κάθε κράτος µέλος από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταµείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Προβλέπεται ότι τα κράτη µέλη θα επωφελούνται από αυτό το αποθεµατικό µόνο κατόπιν αξιολόγησης των επιτευχθεισών επιδόσεων. Η κοινοβουλευτική επιτροπή εκφράζει σοβαρές αµφιβολίες ως προς τη χρησιµότητα της εν λόγω επιπρόσθετης αξιολόγησης και ζητά την εξάλειψη του συγκεκριµένου αποθεµατικού, δυνάµει της αρχής της απλοποίησης. Εποµένως, η κοινοβουλευτική επιτροπή δεν µπορεί σε καµία περίπτωση να συµµεριστεί την άποψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι ο εν λόγω κανονισµός είναι σύµφωνος µε την αρχή της αναλογικότητας που περιλαµβάνεται στο άρθρο 5, παράγραφος 4 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Υπό την παρούσα µορφή της, η εν λόγω πρόταση κανονισµού υπερβαίνει σαφώς τα αναγκαία για την επίτευξη του στόχου της. Σε γενικές γραµµές, η πρόταση δε λαµβάνει επαρκώς υπόψη τα κράτη µέλη και τις περιφέρειες µε πολύ περιορισµένο προϋπολογισµό ή µειωµένο αριθµό προγραµµάτων αγροτικής ανάπτυξης. Η πρόταση θα έπρεπε οπωσδήποτε να περιλαµβάνει, σε όλα τα επίπεδα, διατάξεις για την ουσιαστική απλούστευση των προγραµµάτων αγροτικής ανάπτυξης µε αρκετά περιορισµένο προϋπολογισµό, προκειµένου να διασφαλιστεί αποδοτική και αποτελεσµατική διαχείριση που θα βρίσκεται σε αναλογία µε την εµβέλεια των συγκεκριµένων προγραµµάτων. Ο περιορισµός των µειονεκτουσών περιοχών αποτελεί ένα ακόµη καίριο ζήτηµα για το Λουξεµβούργο. Η κοινοβουλευτική επιτροπή σηµειώνει ότι, στο παρόν στάδιο, ο κατάλογος και η διάρθρωση των προτεινόµενων κριτηρίων δεν είναι ικανοποιητικοί, καθώς δε λαµβάνουν προσηκόντως υπόψη όλες τις δυσκολίες µε τις οποίες έρχονται αντιµέτωποι οι γεωργοί. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιθυµεί να επιβάλει στα κράτη µέλη ένα είδος συντονισµού ακριβείας, κατά την οριοθέτηση των περιοχών αυτών. «(...) τα κράτη µέλη προβαίνουν σε συντονισµό ακριβείας, βάσει αντικειµενικών κριτηρίων, µε σκοπό τον αποκλεισµό περιοχών στις οποίες έχουν διαπιστωθεί σηµαντικά φυσικά µειονεκτήµατα σύµφωνα µε το πρώτο εδάφιο, αλλά έχουν ξεπεραστεί µε επενδύσεις ή µε οικονοµική δραστηριότητα.» (άρθρο 33, παράγραφος 3, δεύτερο εδάφιο). Η κοινοβουλευτική επιτροπή θεωρεί ότι αυτή η νέα υποχρέωση είναι αντίθετη προς τις αρχές που προβλέπονται στο άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. η εκτίµηση της σκοπιµότητας της πραγµατοποίησης ενός τέτοιου λεπτοµερούς ελέγχου θα πρέπει να ανήκει στη διακριτική ευχέρεια των κρατών µελών. Συµπέρασµα PE478.638v01-00 4/5 CM\888007.doc
Υπό την παρούσα µορφή της, η πρόταση κανονισµού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου σχετικά µε τη στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταµείο για την Αγροτική Ανάπτυξη (ΕΓΤΑΑ) έρχεται σε αντίθεση µε το άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, ως προς τα προαναφερθέντα σηµεία. Ψήφισµα εγκριθέν από τη Βουλή των Αντιπροσώπων στη δηµόσια συνεδρίασή της στις 14 εκεµβρίου 2011. CM\888007.doc 5/5 PE478.638v01-00