ConseilUE ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες,3Νοεμβρίου2006(10.11) (OR.en) 14776/06 Διοργανικόςφάκελος: 2005/0246(COD) LIMITE PUBLIC UD107 ENFOCUSTOM78 MI186 COMER195 TRANS281 CODEC1224 ΣΗΜΕΙΩΜΑ της: Προεδρίας προς: τηνομάδα«τελωνειακήένωση»(τελωνειακήνομοθεσίακαιπολιτική) μεημερομηνία: 7-8Νοεμβρίου2006 Θέμα: ΠρότασηκανονισμούτουΕυρωπαϊκούΚοινοβουλίουκαιτουΣυμβουλίουγιατη θέσπισητουκοινοτικούτελωνειακούκώδικα(εκσυγχρονισμένοςτελωνειακός Κώδικας) ΕπισυνάπτεταιγιατιςαντιπροσωπίεςέγγραφοπολιτικήςτηςΠροεδρίαςγιασυζήτησηκατάτην προαναφερόμενησυνεδρίασητης7ηςνοεμβρίου2006. 14776/06 ΔΠ/ακι 1 DGCI
Με το ψήφισμα του Συμβουλίου της 30ής Μαΐου 2001 σχετικά με μια στρατηγική για την τελωνειακή ένωση εκλήθη η Επιτροπή να «προτείνει περαιτέρω απλούστευση, εκσυγχρονισμό και εξορθολογισμό των τελωνειακών ρυθμίσεων και διαδικασιών». Στα συμπεράσματά του σχετικά με την ηλεκτρονική διακυβέρνηση του 2003, το Συμβούλιο αναγνώρισε «τη σημασία της συμβολής του δημόσιου τομέα στην επίτευξη των στόχων της Λισσαβώνας με τη διευκόλυνση της ευρωπαϊκής οικονομικής μεγέθυνσης και καινοτομίας και τη συμβολή σ αυτήν, καθώς και την ανάγκη επενδύσεων για τον εκσυγχρονισμό των δημόσιων διοικήσεων, ώστε, με τον τρόπο αυτόν, να αξιοποιηθεί πλήρως η χρήση των τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών σε συνδυασμό με οργανωτικές αλλαγές και νέες δεξιότητες». Ακολούθησε, στον τελωνειακό τομέα, ψήφισμα του Συμβουλίου σχετικά με τη δημιουργία ενός απλού και χωρίς χαρτί περιβάλλοντος για τα τελωνεία και τις εμπορικές επιχειρήσεις, όπου το Συμβούλιο εκτιμούσε ότι «η διαδικασία απλούστευσης και μηχανοργάνωσης των διαδικασιών προϋποθέτει συντονισμό με τις λοιπές αρχές ή τους οργανισμούς που συμμετέχουν στην τελωνειακή διαδικασία (ενιαία θυρίδα)», συμβάλλοντας στη μείωση της επιβάρυνσης των συναλλασσομένων και στη μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητας και του εγκαίρου των συναφών ελέγχων. Με την επανενεργοποίηση της στρατηγικής της Λισσαβώνας το 2005, η ΕΕ δεσμεύθηκε να ανανεώσει τις βάσεις της ανταγωνιστικότητάς της, να αυξήσει το δυναμικό οικονομικής αύξησης που διαθέτει καθώς και την παραγωγικότητά της, δεδομένου ότι ένας από τους κύριους άξονες της επανενεργοποίησης είναι η ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς μαζί με την καθιέρωση ενός ευμενέστερου προς τις επιχειρήσεις ρυθμιστικού πλαισίου. Βάσει των ανωτέρω, η Επιτροπή υπέβαλε τον Δεκέμβριο του 2005 στο Συμβούλιο πρόταση εκσυγχρονισμένου τελωνειακού κώδικα. Ενώ η αυστριακή και η φινλανδική Προεδρία επέτυχαν σημαντική πρόοδο όσον αφορά την τεχνική εξέταση αυτού του κειμένου, η πλειοψηφία των αντιπροσωπιών εξέφρασε την ανάγκη πολιτικής καθοδήγησης σε επίπεδο Συμβουλίου για διάφορα θέματα, συγκεκριμένα την ενιαία θυρίδα, τον κεντρικό εκτελωνισμό και την τελωνειακή αντιπροσώπευση. Ενιαία θυρίδα Η ενιαία θυρίδα αποτελεί μια έννοια διευκόλυνσης των συναλλαγών, την οποία ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τελωνείων ορίζει ως «μηχανισμό που επιτρέπει στους ενασχολούμενους με το εμπόριο και τις μεταφορές να καταθέτουν τυποποιημένα στοιχεία και έγγραφα σε ένα ενιαίο σημείο εισόδου για την εκπλήρωση όλων των κανονιστικών απαιτήσεων σχετικά με τις εισαγωγές, τις εξαγωγές και τη διέλευση». 14776/06 ΔΠ/ακι 2
Σε ένα σύγχρονο διοικητικό περιβάλλον με γνώμονα την παροχή υπηρεσιών, η ενιαία θυρίδα έχει δύο ερείσματα: - τη συνεργασία μεταξύ αρχών: όλες οι διοικητικές υπηρεσίες (για θέματα τελωνείου, αλλά και γεωργίας, κτηνιατρικής, περιβάλλοντος κτλ.) στις οποίες υπάγονται οι δραστηριότητες εισαγωγής, εξαγωγής και διέλευσης συνεργάζονται για το συντονισμό, την ορθολογική οργάνωση και την απλούστευση των νομικών απαιτήσεων και των ζητούμενων πληροφοριακών στοιχείων, με προσδιορίζοντας τις σχετικές πληροφορίες των οποίων επιθυμούν την ανταλλαγή και συμφωνώντας για τον τρόπο διαχείρισής τους, - τις τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών. Στην ιδανική περίπτωση, η ενιαία θυρίδα συμπληρώνεται από μια «μονοαπευθυντική διαδικασία», το οποίο σημαίνει ότι η φυσική εξέταση των εμπορευμάτων διενεργείται κατά το δυνατόν συγχρόνως και στο ίδιο μέρος. Η ενιαία θυρίδα έχει αποκτήσει αυξημένη σπουδαιότητα λόγω των διεξαγόμενων συζητήσεων σχετικά με την ασφάλεια και προστασία, καθώς και την κατάλληλη ισορροπία που πρέπει να βρεθεί μεταξύ των μέτρων ασφάλειας και της διευκόλυνσης των συναλλαγών. Ενιαία θυρίδα εφαρμόζουν ήδη μερικοί από τους κύριους ανταγωνιστές της ΕΕ, ειδικότερα οι ΗΠΑ, η Σιγκαπούρη και η Κορέα. Τα οφέλη της ενιαίας θυρίδας είναι αναμφισβήτητα. Όσον αφορά τις εμπορικές συναλλαγές, η ενιαία θυρίδα περιορίζει τις δαπάνες, μειώνει τον χρόνο εκτελωνισμού και παράδοσης και βελτιώνει τη διαφάνεια, καθιστώντας συνεπέστερη την εφαρμογή της εμπορικής νομοθεσίας και την καθιέρωση ίσων όρων ανταγωνισμού. Όσον αφορά τις κυβερνήσεις, δεδομένου ότι η ροή των πληροφοριών είναι πολύ απλουστευμένη, η ενιαία θυρίδα επιτρέπει αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερη αξιοποίηση των πόρων, ενίσχυση της ασφάλειας, κυρίως μέσω της χρήσης τεχνικών αυτοματοποιημένης διαχείρισης των κινδύνων και καλύτερης συμμόρφωσης των εμπόρων προς τους κανόνες. 14776/06 ΔΠ/ακι 3
Από την άλλη μεριά, οι εθνικές διοικητικές υπηρεσίες που εξετάζουν το ενδεχόμενο εφαρμογής της ενιαίας θυρίδας μπορεί να έλθουν αντιμέτωπες με προβλήματα νομικής, πρακτικής και τεχνικής φύσεως, σχετιζόμενα ειδικότερα με την αναγκαία συνεργασία μεταξύ διαφόρων αρχών και οργανισμών σε διάφορα επίπεδα διοίκησης και με διάφορες αρμοδιότητες. Θέμα προς αντιμετώπιση Αν και υπάρχουν διάφορα μοντέλα ενιαίας θυρίδας, τα περισσότερα έχουν ως βάση έναν επικεφαλής φορέα, ο οποίος, όταν πρόκειται για το εξωτερικό εμπόριο, είναι συχνά το τελωνείο. Εάν το τελωνείο διαδραματίσει αυτόν το ρόλο στην υλοποίηση της έννοιας της ενιαίας θυρίδας, ποια θα είναι τα επόμενα βήματα και ποιες εναλλακτικές προτάσεις μπορείτε να σκεφθείτε; Κεντρικός εκτελωνισμός Ο «κεντρικός εκτελωνισμός» είναι ένας μηχανισμός που επιτρέπει στον εισαγωγέα ή τον εξαγωγέα να υποβάλει ηλεκτρονικά τις διασαφήσεις του από την έδρα του στο τελωνείο στο οποίο υπάγεται ανεξάρτητα από το σημείο εισόδου ή εξόδου των εμπορευμάτων από το τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας. Ο μηχανισμός αυτός συνεπάγεται τη συμμετοχή δύο τελωνειακών γραφείων στην εισαγωγική ή εξαγωγική συναλλαγή και ότι οι δασμοί εισπράττονται, επιστρέφονται και διαγράφονται από το τελωνείο που είναι αρμόδιο για την έδρα του εμπόρου. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία όταν τα συγκεκριμένα τελωνειακά γραφεία βρίσκονται σε δύο διαφορετικά κράτη μέλη. 14776/06 ΔΠ/ακι 4
Ο κεντρικός εκτελωνισμός είναι προαιρετικός για τον έμπορο. Είναι, ωστόσο, μια ενδιαφέρουσα εναλλακτική πρόταση έναντι της συνήθους διαδικασίας, δηλαδή τη θέση των εμπορευμάτων σε ελεύθερη κυκλοφορία σε οποιοδήποτε αρμόδιο τελωνείο - γενικά το τελωνείο εισόδου - στο οποίο προσκομίσθηκαν τα εμπορεύματα και καταβλήθηκαν οι δασμοί. Στο πλαίσιο της πρότασης για εκσυγχρονισμένο τελωνειακό κώδικα, ο κεντρικός εκτελωνισμός πέραν του εδάφους κράτους μέλους περιορίζεται μόνο στους εγκεκριμένους οικονομικούς φορείς (AEO) - το καθεστώς αυτό αναγνωρίζεται από τις τελωνειακές αρχές όλων των κρατών μελών σε φορείς οι οποίοι τους χορηγούν απλουστεύσεις και διευκολύνσεις όταν πληρούν ορισμένα κριτήρια. Υπάρχουν, ωστόσο, πολλά άλλα οφέλη για τις εμπορικές και τελωνειακές υπηρεσίες, ειδικότερα - μείωση του κόστους των συναλλαγών, καθώς ο έμπορος επικοινωνεί απευθείας με την υπηρεσία της χώρας του, - βελτιωμένα και απλουστευμένα τελωνειακά καθεστώτα, ούτως ώστε να μπορεί να αποφευχθεί το καθεστώς διαμετακόμισης για τη μεταφορά των εμπορευμάτων από το κράτος μέλος εισόδου στο κράτος μέλος κατανάλωσης, αποθήκευσης, μεταποίησης ή χρήσης, - απλούστευση της διαχείρισης της τελωνειακής οφειλής, η οποία γεννάται στο σημείο όπου έχει την έδρα του ο έμπορος, - παρακολούθηση όλων των τελωνειακών δραστηριοτήτων των εμπόρων από τις τελωνειακές αρχές που είναι αρμόδιες για την περιοχή όπου έχει την έδρα του ο έμπορος. Τα οφέλη αυτά δεν πρέπει να αποκρύπτουν κάποιες πιθανές δυσκολίες που θα αντιμετώπιζαν η ΕΕ και τα κράτη μέλη κατά την εφαρμογή του κεντρικού εκτελωνισμού, ιδίως όσον αφορά το τμήμα του εθνικού μεριδίου τελωνειακών δασμών, τον φόρο προστιθεμένης αξίας στις εισαγωγές και τις εξαγωγές, τις μεθόδους ελέγχου, τις εθνικές απαγορεύσεις και περιορισμούς, και τη διαλειτουργικότητα των ηλεκτρονικών συστημάτων εκτελωνισμού. Θέματα προς αντιμετώπιση Πρέπει να εφαρμόζεται ο κεντρικός εκτελωνισμός όπου εμπλέκονται περισσότερα του ενός κράτη μέλη; 14776/06 ΔΠ/ακι 5
Μερικοί ενδιαφερόμενοι φορείς φοβούνται μήπως η εισαγωγή του κεντρικού εκτελωνισμού επιφέρει μετατόπιση του εκτελωνισμού κατά την εισαγωγή σε ορισμένες γεωγραφικές θέσεις και έχει ως επακόλουθο τη συγκέντρωση του εθνικού μεριδίου των τελωνειακών εσόδων σε ορισμένα κράτη μέλη. Σε περίπτωση που συμμερίζεστε αυτήν την ανησυχία, τι λύσεις προτείνετε; Μήπως μια λύση θα ήταν να βρεθεί ένας μαθηματικός τύπος διανομής του εθνικού μεριδίου των τελωνειακών εσόδων; Τελωνειακή αντιπροσώπευση Σύμφωνα με την ισχύουσα τελωνειακή νομοθεσία, τα κράτη μέλη έχουν τη δυνατότητα να χορηγούν μόνο σε εκτελωνιστές το δικαίωμα υποβολής διασάφησης εξ ονόματος και για λογαριασμό άλλου προσώπου. Το γεγονός ότι μερικά κράτη μέλη χρησιμοποιούν μόνο αυτήν την δυνατότητα έχει οδηγήσει σε μια ανομοιογενή κατάσταση της τελωνειακής αντιπροσώπευσης στην ΕΕ, με αποτέλεσμα, μερικές φορές, μεγαλύτερες δαπάνες των εμπόρων λόγω έλλειψης ανταγωνισμού μεταξύ των παρόχων τελωνειακών υπηρεσιών, καθώς και διακρίσεις εις βάρος των εμπόρων, επειδή δεν μπορούν να κάνουν χρήση των υπηρεσιών εκτελωνιστών με έδρα σε άλλα κράτη μέλη. Η πρόταση εκσυγχρονισμένου τελωνειακού κώδικα καταργεί αυτήν τη δυνατότητα, ως ασύμβατη με την εσωτερική αγορά και με ένα ηλεκτρονικό περιβάλλον όπου ο έμπορος έχει απευθείας ηλεκτρονική πρόσβαση στις τελωνειακές αρχές της ΕΕ. Ενώ η προτεινόμενη αλλαγή προσφέρει ουσιαστικά οφέλη στις εταιρίες, όπως μεγαλύτερο ανταγωνισμό μεταξύ των παρόχων τελωνειακών υπηρεσιών, μερικοί ενδιαφερόμενοι εξέφρασαν ανησυχίες όσον αφορά τα ποιοτικά πρότυπα και την ασφάλεια και την προστασία. Το καθεστώς των AEO, που χορηγείται μόνο σε φορείς, συμπεριλαμβανομένων των τελωνειακών αντιπροσώπων, οι οποίοι πληρούν τα κριτήρια της καλής οικονομικής κατάστασης, της επαγγελματικής ακεραιότητας και της επάρκειας αναμένεται να μετριάσει αυτές τις ανησυχίες. Παρέχει επίσης νέες και ευρύτερες επιχειρηματικές ευκαιρίες στους τελωνειακούς αντιπροσώπους, πέραν των εθνικών συνόρων τους. 14776/06 ΔΠ/ακι 6
Θέμα προς αντιμετώπιση Θεωρείτε ότι το καθεστώς των AEO, όπως προβλέπεται στην πρόταση, προσδίδει ικανοποιητική προστιθέμενη αξία στους τελωνειακούς αντιπροσώπους; ============== 14776/06 ΔΠ/ακι 7