ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥΣ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΡΟΔΟΥ Το mentoring στο πρόγραμμα Πρακτικής Άσκησης ένα χρόνο μετά: Αποτίμηση της πιλοτικής εφαρμογής Αν. Καθηγητής Αλιβίζος Σοφός Ρόδος, 10.10.2012
1. Ποιο είναι το σημείο αναφοράς της μεντορείας; 2. Τι είναι ένας μέντορας; 3. Ποιά είναι η φιλοσοφία του στοχαστικού μοντέλου; πρακτικής άσκησης; 4. Σε ποια τυπικά στάδια δομείται η διαδικασία της μεντορείας; 5. Τι ενέργειες κάνει συνήθως ένας μέντορας;
Τι είναι ένας μέντορας; τρία σενάρια μυθοπλασίας 1. Πέτρος Παπαδόπουλος (πανεπιστημιακό νοσοκομείο Ρόδου) 7:30 ομάδα συνάντησης προγραμματισμός κλινική εξέταση επίβλεψη και αξιολόγηση 2. Παναγιώτης Καρούλης (επ. Καθηγητής) Αθήνα/εβδομαδιαίως - Δ.Ε. (είδη, διαδικασία, εποπτεία, συμμετοχή) 3. Τσμαμπίκος Γιαννικόπουλος (γονέας) Θεσσαλονίκη Ιατρική γραμματεία- πρόγραμμα σπουδών και κατοικία
Χαρακτηριστικά εκπαιδευτικής διαδικασίας 1. το εμπειρότερο (εκπαιδευτικό ή έμπειρος συνομήλικος), 2. τον μαθητευόμενο, 3. τη γνωστική περιοχή και 4. το εκπαιδευτικό πλαίσιο (τυπικό, μη τυπικό, άτυπο) Μοντέρνα εκδοχή της κλασικής μαθητείας Συνήθως ως μη τυπική εκπαίδευση Τον/την συναντάμε σε πολλές περιστάσεις, π.χ. Σοφός, Α. (2011). Προς ένα ολιστικό μοντέλο διερευνητικής και στοχαστικής πρακτικής άσκησης για την ένταξη των νέων Μέσων (ΤΠΕ) στην εκπαιδευτική διεργασία. i-teacher, 4, σελ. 1-16.
Ποιο/α είναι τοτα σημείο/α αναφοράς της μεντορείας;
Κοινωνικότητα επιστημονικού λόγου (Σοφός, 2011) Ευρύτερες εξελίξεις στο σχολείο Το αρχιμήδειο σημείο αναφοράς της Μεντορείας Στόχος Η διαχείριση των τριών ζητημάτων Εξελικτική πορεία της Παιδαγωγική Επιστήμης: Δίπολο θεωρίας πράξης
2012 Μαιος Αποτίμηση και συνέχιση 2011 Σεπτέμβριος Πανεπιστήμιο (ΕΣΠΑ, κλασικές πρακτικές ασκήσεις), Σχολικοί σύμβουλοι, εκπαιδευτικοί 48 μέντορες με 2 επιμορφώσεις 2011 Ιούνιος Διασύνδεση Πέτρος Σπανός Μαρία Τσαλικίδου Μαρία Καβαλιέρου Αρχοντούλα Διακογεωργίου 2012 Εαρινό εξάμηνο Μεντορεία σε πρακτικές ασκήσεις Σχολικοί σύμβουλοι, εκπαιδευτικοί 2010 Gothe University Μελέτη και επεξεργασία του μοντέλου μεντορείας Αξιολόγηση και δέυτερη Αναθεώρηση Αναζήτηση νέων στοχαστικών μοντέλων 2009-2013 ΕΣΠΑ Πρόγραμμα πρακτικής Άσκησης ΕΠΕΑΕΚ Αξιολόγηση Πρώτη αναθεώρηση 2006-2008 ΕΠΕΑΕΚ Πρόγραμμα πρακτικής Άσκησης (Σοφός, 2011) Ημερίδα 2008 «Η Εκπαίδευση των Εκπαιδευτικών στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση μοντέλα διεξαγωγής «Πρακτικών Ασκήσεων» Αγγλία, Γερμανία, Ιταλία, Φιλανδία
Ποιά είναι η φιλοσοφία του στοχαστικού μοντέλου πρακτικής άσκησης;
1. Διασύνδεση (ΠΤΔΕ σχολεία/εργασιακού χώρουφοιτητές) 2. Συνέχεια και συστηματικότητα (στο σχολείο άσκησης) 3. Καλύτερη κατανόηση του μελλοντικού επαγγελματικού πεδίου μέσα από τη συστηματική συμμετοχή των ασκούμενων φοιτητών στις εκπαιδευτικές δράσεις. 4. Αναβάθμιση της ποιότητας των ασκούμενων φοιτητών και στην ουσιαστική συμμετοχή τους σε εκπαιδευτικές δράσεις 5. Ουσιαστική συνοδεία από έμπειρους εκπαιδευτικούς 6. Αναστοχασμός (πράξη-θεωρία-πράξη έρευνα δράσης)
Σε ποια τυπικά στάδια δομείται η διαδικασία της μεντορείας; Ανάλυση Κατασκευή Στοχαστική και διαλογική προετοιμασία Εφαρμογή Ανστοχασμός και ανατροφοδότηση (Σοφός, 2011)
παρακολουθούν και συμμετέχουν για 2 εβδομάδες στην τάξη του εκπ. Συμβούλου. Εδώ, οι εκπαιδευτικοί διευκολύνουν τους φοιτητές στην αναγνώριση του πεδίου με γνώσεις, πληροφορίες και συμβουλές αναθέτουν δουλειά/εργασίες που σχετίζεται με την τάξη
Μελέτη διδακτικής μεθόδου διδασκαλίας, Διδασκαλία της μεθόδου στο σεμινάριο και βιντεοσκόπηση (σύνδεση με τους εκπαιδευτικούς συμβούλους) Πρώτη διαμόρφωση του θέματος προς διδασκαλία. Στο στάδιο αυτό ο/η δάσκαλος/α μέντορας επικοινωνεί συμβουλευτικά με τον/την ασκούμενο/η φοιτητή/τρια που έχει αναλάβει κάνει στοχαστικές διερευνητικές συζητήσεις μαζί του/της κατά τη διάρκεια της συνεργασίας και της συμμετοχικής παρατήρησης συζητά με τον/την ασκούμενο/η φοιτητή/τρια στοιχεία της διδασκαλίας που τυχόν τον/την προβληματίζουν και του/της επισημαίνει κάποια καίρια σημεία που θα πρέπει να προσέχει και να εμβαθύνει από τη μελέτη της βιβλιογραφίας.
Ανάλυση βιντεοσκοπημένων Μικροδιδασκαλιών: σε συνεργασία με τον διδάσκοντα και τον εκπαιδευτικό σύμβουλο ετοιμάζουν το προσχέδιο διδασκαλίας Στη βάση της συμβουλευτικής ανατροφοδότησης από τον καθηγητή, τον εκπαιδευτικό σύμβουλο (μέντορα) οι φοιτητές σχεδιάζουν το προσχέδιο διδασκαλίας
Ακολουθεί η υλοποίηση της διδασκαλίας 2 ως 4 διδακτικών ωρών στην τάξη ο/η εκπαιδευτικός βλέπει την εκπαιδευτικό σχεδιασμό του φοιτητή συμπληρώνει το πλαίσιο αποτίμησης της διδασκαλίας, παρακολουθεί τον/την ασκούμενο/η φοιτητή/τρια κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας, ανατροφοδοτεί διαλογικά, σχετικά με αυτό που παρατήρησε, π.χ. δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι φοιτητές, εφαρμογή της διδασκαλίας κ.α. του προτείνει ενέργειες για την επαγγελματική ανάπτυξη του ή λύσεις και εναλλακτικές τεχνικές μάθησης.
α) αναφορικά με τις εκπαιδευτικές περιστάσεις που έχει συλλέξει ο ασκούμενος φοιτητής (στη βάση ατομικού εκπαιδευτικού ημερολογίου), β) αναφορικά με το βαθμό επίτευξης του προσωπικού στόχου που είχε θέση, αξιοποιώντας συγκεκριμένο εργαλείο στοχασμού και γ) στην ποιότητα του εκπαιδευτικού σχεδιασμού και διατύπωση ατομικών συμπερασμάτων για την επαγγελματική ανάπτυξη των φοιτητών (στη βάση της ανατροφοδότησης του μέντορα και του υπεύθυνου καθηγητή της πρακτικής άσκησης). Ο/η μέντορας παραδίδει το πλαίσιο αποτίμησης της διδασκαλίας που είχε συμπληρώσει κατά την παρακολούθηση του/της στον/στην φοιτητή/τρια και Συζητά με τον φοιτητή στη βάση του εργαλείου αναστοχασμού την επιτυχία της διδασκαλίας
περιβάλλον αποδοχής προσωπική έκφραση ανατροφοδότηση στοχασμός εξωτερίκευση παρατήρηση συμβουλευτική στήριξη ανάπτυξη δεξιοτήτων φθίνουσα καθοδήγηση αύξουσα αυτορρύθμιση (Σοφός, 2012)
Δημιουργία περιβάλλοντος αποδοχής: α) ενέργειες για την προώθηση της επικοινωνίας, συνεργασίας και της ανάπτυξης της διαπροσωπικής σχέσης, β) παροχή ελευθερίας για τη διαμόρφωση προσωπικού πλαισίου και περιεχόμενο στη διδασκαλία τους.
εξωτερικεύει, δηλαδή «φανερώνει» το άδηλο υπόβαθρο ενώ ο μαθητευόμενος έχει την ευκαιρία να παρατηρήσει τις αθέατες πλευρές του εκπαιδευτικού πεδίου και του επαγγέλματος ως εκπαιδευτικού διευκολύνει την κατανόηση του ρόλο του εκπαιδευτικού και τις αρμοδιότητες που αναλαμβάνει Διευκολύνει τη σύνδεση θεωρίας κα πράξης, παγιωμένων αντιλήψεων και θεωρίας
Οι εκπαιδευτικός σύμβουλος (μέντορας): Εξωτερικεύει σκέψεις και διαδικασίες και ζήτα από τον φοιτητή να τις εφαρμόσει Επισημαίνει πηγές μελέτης Αναθέτει επιμέρους και βοηθητικό έργο Ο φοιτητής: 1. αναγνωρίζει και να προσεγγίζει τη φύση της, 2. στοχάζεται πάνω στις προσωπικές ικανότητες, δεξιότητες και γνώσεις που ήδη έχει και να προσδιορίζει σε τι θα πρέπει να αναπτυχθεί προσωπικά, προκειμένου να αντιμετωπίσει με επιτυχία τη νέα κατάσταση, 3. προβαίνει σε νοητική σύλληψη ενός σχεδίου εργασίας, 4. υλοποιεί τις ενέργειες που σχεδίασε, 5. να ελέγχει τα αποτελέσματα της εργασίας του, αλλά και της στρατηγικής που επέλεξε και 6. να προβαίνει σε διορθωτικές αλλαγές των παρεμβάσεων τόσο σε επίπεδο στρατηγικής και γνωστικών δεξιοτήτων όσο και σε επίπεδο διαδικασίας.
παροχή συμβουλευτικής στήριξης και βοήθειας ενδυνάμωση του ασκούμενου φοιτητή, προκειμένου αυτός να καταστεί ικανός να αποκτήσει ικανότητες και δεξιότητες για να ολοκληρώσει την υλοποίηση που έχει σχεδιάσει Παροχή κατευθυντήριων συμβουλών που αποσκοπούν μεταξύ άλλων στην αντιμετώπιση ζητημάτων διαχείρισης τάξης
ανατροφοδότηση δεν είναι μονόδρομη (τι βίωσε, τι έμαθε κάθε ένας: μέντορας και μεντορευόμενος) διαλογική επικοινωνία πάνω στην εμπειρία της πρακτικής άσκησης Τεκμηριωμένη ανατροφοδότηση Στοχαστική αναθεώρηση) του εκπαιδευτικού σχεδιασμού