1 ο Συνέδριο Αγροτεχνολογίας: «Ελληνική Γεωργία 2012 2020: Η Αγροτική Παραγωγή Κύριος Πυλώνας Ανάπτυξης της Ελλάδος «H ΑΕΙΦΟΡΙΑ ΣΤΙΣ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ» Στέλλα Μπεζεργιάννη και Λουκία Χρυσικού Ινστιτούτο Χημικών Διεργασιών & Ενεργειακών Πόρων (ΙΔΕΠ) Εθνικό Κέντρο Έρευνας & Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ) ευτέρα 11 Ιουνίου 2012
Τί είναι Αειφορία; Η Αειφορία ορίζεται ως μία προσπάθεια να ικανοποιήσουμε τις σημερινές ανάγκες μας, χωρίς να επηρεαστεί η δυνατότητα των επόμενων γενεών να ικανοποιήσουν τις δικές τους ανάγκες. Η Αειφορία διασφαλίζεται όταν εναρμονίζονται η οικονομία, η ισότητα και το περιβάλλον. *Πηγή: Brunel, S., Le développement durable, Presses Universitaires de France, 2007 2
Σχέση Γεωργίας & Αειφορίας Σε όλες τις καλλιεργητικές δραστηριότητες καταναλώνεται ενέργεια και παράγονται εκπομπές CO 2 3
Λιπάσματα & φυτοφάρμακα Μεταποίηση ΕΚΕΤΑ Καύσιμα για καλλιεργητικές δραστηριότητες Μεταφορά σε βιομάζας/βιοκαυσίμων 4
Σχέση Γεωργίας & Αειφορίας Σε όλες τις καλλιεργητικές δραστηριότητες καταναλώνεται ενέργεια και παράγονται εκπομπές CO 2 Πολλέςκαλλιέργειεςέχουναρνητικές επιπτώσεις στην βιοποικιλότητα καθώς και αποσάθρωση / διάβρωση εδαφών 5
6
Σχέση Γεωργίας & Αειφορίας Σε όλες τις καλλιεργητικές δραστηριότητες καταναλώνεται ενέργεια και παράγονται εκπομπές CO 2 Πολλέςκαλλιέργειεςέχουναρνητικές επιπτώσεις στην βιοποικιλότητα καθώς και αποσάθρωση / διάβρωση εδαφών Ησυνολικήγεωργικήπαραγωγήδενκαλύπτει πλήρως τις παγκόσμιες διατροφικές ανάγκες 7
8
Γιατί Αειφορική Γεωργία; Προστασία του περιβάλλοντος / περιορισμός κλιματικής αλλαγής Εξασφάλιση τροφής Αρμονία με εθνικές στρατηγικές European Initiative for Sustainable Development in Agriculture (EISDA) Σύνδεση με περιβαλλοντικό χαρακτήρα εταιριών προώθησης γεωργικών προϊόντων Sustainability Assessment of Food and Agriculture systems (SAFA)* *Πηγή: www.foa.org 9
Αξιολόγηση Αειφορίας Γεωργικού Προϊόντος Ανάλυση Κύκλου Ζωής Ανάπτυξη του χάρτη διεργασιών Καταγραφή εισροών (πρώτες ύλες, ενέργεια, νερό κτλ) Καταγραφή εκροών (εκπομπές GHG, παραπροϊόντα, απόβλητα) 10
Ελαιόλαδο (4,54 Kg CO 2 -eq/kg) Μεγαλύτερη επίδραση στη συνολική αειφορία του τελικού προϊόντος έχουν οι καλλιεργητικές δραστηριότητες* Εκπομπές αερίων Εναποθέσεις εδάφους CO 2 NO x SO 2 Pb Ζn Καλλιέργεια 3660g/L 31,9 g/l 12,1 g/l 1,9 mg/ L 68,6 mg/l Μεταφορά 7 g/l 0,161 g/ L 0,069 g/l Μεταποίηση 237 g/l 0,3 g/l 1,6 g/l 2,2 mg/l 28,3 mg/l Σύνολο 3904 g/l 32,361 g/l 13,769 g/l 4 mg/l 96,9 mg/l 4,54 Κg CO 2 /Kg ελαιόλαδου *Πηγή: ECOIL έργο LIFE 04/ENV/GR/000110 11
Ρύζι (2.927 Kg CO 2 -eq/kg) Μεγαλύτερη επίδραση στη συνολική αειφορία του τελικού προϊόντος έχουν οι καλλιεργητικές δραστηριότητες 100 % Συνεισφορά στο CO2-eq Κυρίως λόγω εκπομπών CH4* Προοπτικές μείωσης μέσω αντικατάστασης λιπασμάτων από γεωργικά υπολείμματα και/ή υιοθέτησης άλλων καλλιεργητικών μεθόδων 80 60 40 20 0 Άλεση Ξήρανση Μεταφορά Συγκομιδή Καλλιέργεια Σπορά *Πηγή: Kasmaprapruet et al., 2009 12
Σιτάρι (0,171 Kg CO 2 -eq/kg) Περισσότερες εκπομπές θερμοκηπικών αερίων μέσω καλλιεργητικών δραστηριοτήτων* (82%) που οφείλονται σε: παραγωγή ενέργειας, λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων (7/10) κατανάλωση ενέργειας για καλλιεργητικές δραστηριότητες (3/10) Λιγότερες εκπομπές (18%) των εκπομπών οφείλονται σε διεργασίες μετά το χωράφι Μείωση εκπομπών ενέργεια από ΑΠΕ και βιολογικά λιπάσματα / φυτοφάρμακα *Πηγή: Biswas et al., 2008 13
Κριθάρι (0.281-0.317 Kg CO 2 -eq/kg) Μεγαλύτερη επίδραση στη συνολική αειφορία του κριθαριού έχουν οι καλλιεργητικές δραστηριότητες 50% των εκπομπών θερμοκηπικών αερίων οφείλεται στη χρήση αζωτούχων λιπασμάτων Η βιολογική καλλιέργεια του κριθαριού* μπορεί να συντελέσει σε 50% ελάττωση των εκπομπών θερμοκηπικών αερίων *Πηγή: Bladenopoulos et al. 2008 14
Βιοαιθανόλη (0,05-0,17 Kg CO 2 -eq/km) Βιοαιθανόλη, γρασίδι, Τσεχία Βιοαιθανόλη, πατάτα, Τσεχία Βιοαιθανόλη, τεύτλο, Τσεχία Βιοαιθανόλη, τυρόγαλα, Τσεχία Βιοαιθανόλη, ξύλο, Τσεχία Βιοαιθανόλη, σόργο, Τσεχία Βιοαιθανόλη, σιτάρι, EΕ Βιοαιθανόλη, καλαμπόκι, ΗΠΑ Βιοαιθανόλη, ζαχαροκάλαμο, BR Βιοαέριο, Τσεχία Ντίζελ, Τσεχία Βενζίνη, Τσεχία Φυσικό Αέριο, Τσεχία Υποδομές Καλλιέργεια Παραγωγή Μεταφορά Τελική χρήση Πηγή: http://www.biofuels-platform.ch 15
Αειφορία & Γεωργία... Συμβάλει στην εξασφάλιση τροφής!!! Μπορεί να περιορίσει σημαντικά το φαινόμενο του θερμοκηπίου (κλιματικές αλλαγές) Επιβάλλεται από Εθνικές Στρατηγικές Καθιστά ανταγωνιστικά τα γεωργικά προϊόντα 16
17
1 ο Συνέδριο Αγροτεχνολογίας «Ελληνική Γεωργία 2012-2020: Η Αγροτική Παραγωγή Κύριος Πυλώνας Ανάπτυξης της Ελλάδος ΕΚΕΤΑ Ευχαριστώ για την προσοχή σας Δρ. Στέλλα Μπεζεργιάννη sbezerg@cperi.certh.gr Tηλ: 2310498315 Φαξ:2310498380