E.109-1: ΑΙΤΗΣΗ ΑΝΑΛΗΨΗΣ ΘΕΜΑΤΟΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ/ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΧΟΛΗ: ΤΜΗΜΑ/ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ: Διοίκησης και Οικονομίας Διοίκησης Επιχειρήσεων ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΦΟΙΤΗΤΗ: A.M. ΦΟΙΤΗΤΗ: 8016038 ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: Βλάχου Βασιλική ΚΙΝΗΤΟ: 6977552522 E-MAIL: Μουσών 19, 43100 Καρδίτσα vasovlachou@sch.gr ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Τσέλιος Δημήτριος Αιτούμαι την ανάληψη Πτυχιακής/ Διπλωματικής εργασίας με θέμα όπως παρακάτω για το Χειμερινό εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους 2017-2018. Για την εκπόνηση της Πτυχιακής/ Διπλωματικής εργασίας έλαβα υπόψη μου τα προβλεπόμενα στον Κανονισμό Πτυχιακών Εργασιών του Τμήματος μου. 1. Προτεινόμενο θέμα: Τίτλος Εργασίας (Ελληνικά): «Μαζικά Ελεύθερα Διαδικτυακά Μαθήματα (MOOCs): εξελίξεις και προοπτικές με τη ματιά των εκπαιδευτικών Πληροφορικής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης» Τίτλος Εργασίας (Αγγλικά): «Massive Open Online Courses (MOOCs): Developments and perspectives through the eyes of high school ICT teachers» 2. Θεματική περιοχή ΤΠΕ στην Εκπαίδευση 3. Βασικά ερευνητικά ερωτήματα της πτυχιακής/διπλωματικής O αλματώδης ρυθμός αύξησης της γνώσης, η εξειδίκευση καθώς και η εξέλιξη των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών των τελευταίων δεκαετιών, είχε Ε.109-1/17-09-2015/ΕΚΔ.2.0 Copyright TEI Θεσσαλίας Σελίδα 1
σημαντικές επιπτώσεις τόσο σε κοινωνικό, όσο και σε οικονομικό, πολιτικό και πολιτιστικό επίπεδο. Οι ραγδαίες αυτές εξελίξεις σηματοδότησαν νέα εποχή στο χώρο της εκπαίδευσης, η οποία αναζητά διαρκώς καινούριες μεθόδους και εργαλεία. Τα MOOCs (Massive Open Online Courses) είναι αποτέλεσμα των ταχύτατων αυτών εξελίξεων και στοχεύουν στην παροχή εξ αποστάσεως εκπαίδευσης υψηλού επιπέδου, χωρίς περιοριστικούς παράγοντες όπως ο χρόνος, ο χώρος και το κόστος. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η καταγραφή των απόψεων των εκπαιδευτικών Πληροφορικής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης πάνω στη νέα αυτή μορφή εκπαίδευσης και πιο συγκεκριμένα: - η καταγραφή της στάσης τους απέναντι στο νέο αυτό τρόπο μάθησης και διδασκαλίας - η διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο πιστεύουν ότι θα επηρεάσει και θα διαμορφώσει το τοπίο στην εκπαίδευση - η καταγραφή των προοπτικών που πιστεύουν προσφέρει ο εντοπισμός ευκαιριών αλλά και πιθανών κινδύνων. 4. Σύντομη επισκόπηση βιβλιογραφίας: Ο όρος εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση (Distance Education) πρωτοεμφανίστηκε τη δεκαετία του 1970 παρά το γεγονός ότι αυτού του τύπου η εκπαίδευση είχε ήδη διανύσει μερικές δεκαετίες ζωής. Η διαφοροποίηση της εντοπίστηκε αρχικά στην ύπαρξη φυσικής απόστασης μεταξύ εκπαιδευτή και εκπαιδευόμενου. Η προσέγγιση αυτή όμως θωρείται πλέον απλοϊκή, καθώς σήμερα αναφέρεται σε πληθώρα διαφορετικών τρόπων λειτουργίας και εφαρμογών. Η εξέλιξη της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης μπορεί να διακριθεί σε τέσσερις περιόδους : 1η περίοδο (19ος αι. - 1960): γίνεται με έντυπο υλικό που διακινείται μέσω αλληλογραφίας. 2η περίοδο (1960-1980): δέχεται επιρροές από τις τεχνολογίες μετάδοσης ήχου και εικόνας μέσα από το ραδιόφωνο και την τηλεόραση, αλλά και τους πρώτους υπολογιστές. 3η περίοδο (1980-1990): δέχεται επιρροές από την εξέλιξη των υπολογιστών και των δικτύων. 4η περίοδο (1990- σήμερα): οι εξελίξεις καθορίζονται από το Διαδίκτυο και τον Παγκόσμιο ιστό. Γίνεται επομένως σαφές ότι η εξέλιξη της τεχνολογίας έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης με τη μορφή που αυτή έχει πάρει σήμερα. Αν οι εξελίξεις στον τομέα της τεχνολογίας δεν ήταν τόσο εντυπωσιακές και ραγδαίες, τίποτα δεν θα ήταν ίδιο. Έτσι σήμερα η εξ αποστάσεως εκπαίδευση παρουσιάζει ποικιλία διαφορετικών μορφών που εκτείνεται από τις κλασικές σπουδές δι αλληλογραφίας ως και σύγχρονες μορφές εκπαίδευσης μέσω της ψηφιακής τεχνολογίας και του διαδικτύου, εισάγοντας έννοιες όπως η Ηλεκτρονική Μάθηση (E-learning) και η Διαδικτυακή εξ αποστάσεως Εκπαίδευση (Online Distance Learning). Στις σύγχρονες τάσεις στον τομέα αυτό συγκαταλέγονται μεταξύ άλλων τα MOOCs Ε.109-1/17-09-2015/ΕΚΔ.2.0 Copyright TEI Θεσσαλίας Σελίδα 2
ή διαφορετικά Μαζικά Ανοιχτά Διαδικτυακά Μαθήματα. Εμφανίστηκαν την τελευταία δεκαετία και έχουν προκαλέσει έντονο ενδιαφέρον σε παγκόσμιο επίπεδο κυρίως από πανεπιστημιακά ιδρύματα. Ο όρος χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 2008 από τους Dave Cormier και Bryan Alexander αναφερόμενοι σε ηλεκτρονικό μάθημα των Stephen Downes και George Siemens που παρουσιάστηκε σε 25 φοιτητές (University of Manitoba, Canada) καθώς και διαδικτυακά σε κοινό 2300 ατόμων. Η φιλοσοφία τους βασίζεται στο ιδεώδες της ανοικτής εκπαίδευσης δηλαδή της εκπαίδευσης που παρέχεται σε όλους χωρίς περιορισμούς όπως οικονομικούς και γεωγραφικούς. Πήραν το όνομα τους από τα αρχικά των λέξεων Massive Open Online Courses και σύμφωνα με τον Siemens (2013) όπως αναφέρει στο άρθρο του Massive Open Online Courses: Innovation in Education?, τέτοια Μαθήματα (Courses) πρέπει να έχουν ορισμένα χαρακτηριστικά όπως ορίζεται από το όνομα τους: Να είναι Μαζικά (Massive): η μαζικότητα αναφέρεται στον αριθμό των συμμετεχόντων, ο οποίος αρχικά ήταν της τάξεως των 2.000 χρηστών, ενώ μεταγενέστερα των εκατοντάδων χιλιάδων. Να είναι Ανοιχτά (Open): η ανοιχτότητα μπορεί να αναφέρεται στην ελευθερία εγγραφής, καταβολής διδάκτρων όπως και στην πρόσβαση σε εκπαιδευτικό υλικό. Η πρόσβαση να γίνεται κατά κύριο λόγο Διαδικτυακά (Online) είτε σύγχρονα είτε ασύγχρονα. Σήμερα έχουν αναπτυχθεί και λειτουργούν διάφορες πλατφόρμες που προσφέρουν τέτοιου είδους μαθήματα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι το Udacity (www.udacity.com), το Coursera (www.coursera.org) και το EdX (www.edx.org). Τα MOOCs έχουν κεντρίσει το ενδιαφέρον των ερευνητών που ασχολήθηκαν με θέματα όπως: τι είναι τα MOOCs, ποιοι είναι οι χρήστες τους, για ποιους λόγους τα επιλέγουν και πως μπορεί να επηρεάσουν το μέλλον της εκπαίδευσης. Οι έρευνες αυτές αναδεικνύουν πλεονεκτήματα όπως το μειωμένο κόστος και η αποδοτικότερη μάθηση, ζητήματα που χαρακτηρίζονται ως προκλήσεις όπως τα αυξημένα ποσοστά διακοπής των μαθημάτων και η λογοκλοπή, ενώ καταγράφουν την πεποίθηση ότι αναμένεται να παίξουν καθοριστικό ρόλο στις εξελίξεις στο χώρο της εκπαίδευσης. 5. Προτεινόμενη Μεθοδολογία Έρευνας: Παρά το γεγονός ότι τα MOOCs έχουν εμφανιστεί εδώ και μόλις μια δεκαετία, έχουν προκαλέσει το έντονο ενδιαφέρον του εκπαιδευτικού κόσμου, μεγάλων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων κυρίως πανεπιστημιακών, αλλά και ερευνητών που μελετούν αυτό το φαινόμενο όπως έχουν χαρακτηριστεί. Έτσι μέσα στα δέκα αυτά χρόνια αναπτύχθηκε πλούσια βιβλιογραφία που διαπραγματεύεται ζητήματα όπως η εμφάνιση και η εξέλιξη τους, οι διαφορετικές μορφές τους, τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα αυτού του τρόπου εκπαίδευσης, πως μπορούν να επηρεάσουν και να διαμορφώσουν το μέλλον Ε.109-1/17-09-2015/ΕΚΔ.2.0 Copyright TEI Θεσσαλίας Σελίδα 3
της εκπαίδευσης. Στα πλαίσια της παρούσας εργασίας θα διενεργηθεί: - Μελέτη της βιβλιογραφίας που αφορά στα MOOCs, αλλά και σχετικών εννοιών όπως η εξ αποστάσεως εκπαίδευση, η τεχνικά υποστηριζόμενη και ανοιχτή εκπαίδευση. - Βιβλιογραφική ανασκόπηση ερευνών που έχουν διενεργηθεί με θέμα τα MOOCs. Σε ποια επί μέρους ζητήματα εστιάζουν και σε ποια συμπεράσματα καταλήγουν. Διεξαγωγή έρευνας με τη βοήθεια ερωτηματολογίου. Ο πληθυσμός της έρευνας θα είναι οι εκπαιδευτικοί πληροφορικής δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του Ν. Καρδίτσας και τα ερωτηματολόγια που θα διανεμηθούν θα βασιστούν στα ερωτηματολόγια των Aharony & Bar-Ilan (2016) καθώς και των Chaiyajit, A. & Jeerungsuwan, N. (2015) με στόχο την απάντηση των ερευνητικών ερωτημάτων όπως αυτά παρουσιάζονται παραπάνω. 6. Προσδοκώμενα αποτελέσματα Αρχικά θα προσδιοριστεί το περιεχόμενο των MOOCs αλλά και άλλες σχετικές έννοιες που αφορούν στις διαφορετικές διαστάσεις που προσέδωσε η χρήση των νέων τεχνολογιών και του διαδικτύου στο χώρο της εκπαίδευσης. Από τη μελέτη της βιβλιογραφίας με τη συγκεκριμένη θεματολογία καταλήγουμε στη διαπίστωση ότι το μεγαλύτερο τμήμα της αφορά στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Η έρευνα που θα διενεργηθεί στα πλαίσια της παρούσας διπλωματικής εργασίας θα εστιάσει στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και θα επιχειρήσει την καταγραφή στάσεων και αντιλήψεων εκπαιδευτικών πληροφορικής της συγκεκριμένης βαθμίδας. Αυτές μπορεί να αφορούν στις εξελίξεις που δρομολογούνται στο χώρο της εκπαίδευσης, στις ευκαιρίες που διαφαίνονται και στους κινδύνους που ελλοχεύουν τόσο για την εκπαίδευση γενικά όσο και για τους ίδιους ειδικότερα. Επίσης στον τρόπο με τον οποίο αναμένεται να αλλάξει η διδασκαλία και η μάθηση αλλά και στο πως μπορεί να συμβάλλει στην ικανοποίηση αναγκών όπως αυτή της δια βίου μάθησης και της διαρκούς επιμόρφωσης. 7. Ενδεικτικές πηγές: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Σοφός, Α., Κώστας, Α. & Παράσχου, Β. (2015) Online Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση Από τη Θεωρία στην Πράξη. Αθήνα: Κάλλιπος. ΞΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Aharony, N. & Bar-Ilan, J. (2016) Students perceptions on MOOCs: An exploratory study. Interdisciplinary Journal of e-skills and Life Long Learning, 12, 145-162. Retrieved from: http://www.ijello.org/volume12/ijellv12p145-162aharony2631.pdf [Accessed 22/5/2017]. Chaiyajit, A. & Jeerungsuwan, N. (2015) A Study of Acceptance of Teaching and Learning toward Massive OpenOnline Course (MOOC). In: The Twelfth International Conference on elearning for Knowledge- Based Society, Thailand, 11-12 December 2015. Retrieved Ε.109-1/17-09-2015/ΕΚΔ.2.0 Copyright TEI Θεσσαλίας Σελίδα 4
from: http://www.ijcim.th.org/specialeditions/v23nsp2/02_33a_a_study.pdf [Accessed 7/6/2017]. Cole, A. W., & Timmerman, C. E. (2015) What do current college students think about MOOCs. MERLOT Journal of Online Learning and Teaching, 11(2), 188-201. de Vries, P. (2013) Online Learning and Higher Engineering Education The MOOC Phenomenon. In: 41st SEFI Conference, Leuven Belgium 16-20 September 2013. Haywood, J. (2016) Learning from MOOCs: Lessons for the future. Engwall, L., Corte E. D., & Teichler U.(dir.), From books to MOOCs? Emerging models of learning and teaching in higher education, 69-79. McAuley, A. et. al. (2010) The MOOC model for digital practice, SSHRC Knowledge Synthesis Grant on the Digital Economy. Available from: http://www.edukwest.com/wpcontent/uploads/2011/07/mooc_final.pdf [Accessed 21/5/2017]. Pappano, L. (2012) The Year of the MOOC. The New York Times, 2(12), 2012. Siemens, G. (2013) Massive Open Online Courses: Innovation in Education?. Available from: https://oerknowledgecloud.org/sites/oerknowledgecloud.org/files/pub_ps_oer- IRP_CH1.pdf [Accessed 21/5/2017]. Υπογραφή φοιτήτριας Υπογραφή επιβλέποντος καθηγητή Λάρισα,./6/2017 Ε.109-1/17-09-2015/ΕΚΔ.2.0 Copyright TEI Θεσσαλίας Σελίδα 5