Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Τμήμα: Μάρκετινγκ και Διοίκηση Λειτουργιών Μακρο-οικονομική: Εισαγωγή στην Μακροοικονομία Διδάσκων: Μποζίνης Η. Αθανάσιος
Οικονομική παγκοσμιοποίηση και άνιση ανάπτυξη
Οικονομική ανάπτυξη & υπανάπτυξη (φτώχεια) 1/2 Σύνθετη διαδικασία με πολιτική, κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη. Είναι δύσκολο να προσδιοριστεί η φύση και το περιεχόμενο των εννοιών. Οικονομική μεγέθυνση: αύξηση του ΑΕΠ και αύξηση του πραγματικού κεφαλαίου μιας χώρας. Υποανάπτυκτη οικονομία: μια οικονομία που αντιμετωπίζει έντονα διαρθρωτικά προβλήματα σε οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο.
Οικονομική ανάπτυξη & υπανάπτυξη (φτώχεια) 2/2 Όταν μια οικονομία βελτιώνεται κινούμενη σε ανώτερα επίπεδα διαβίωσης τότε χρησιμοποιούμε τον όρο «αναπτυσσομένη οικονομία». Οικονομική ανάπτυξη: μια διαδικασία η οποία οδηγεί σε συνεχή αύξηση του επιπέδου διαβίωσης και συνοδεύεται από βελτίωση και ωρίμανση των οικονομικών, πολιτικών και κοινωνικών διαρθρώσεων μιας οικονομίας. Η διαδικασία αυτή (ανάπτυξη) περιλαμβάνει βελτίωση στις δεξιότητες των ατόμων, στην σκέψη, στις συνήθειες των οικονομικών δρώντων, στις μεθόδους παραγωγής αγαθών, στον οικονομικό και πολιτικό περίγυρο, στο σύστημα παιδείας, υγείας και ασφάλισης, και στο φυσικό περιβάλλον που εργάζονται και ζουν τα άτομα.
Χαρακτηριστικά των αναπτυσσόμενων χωρών (φτωχές χώρες) 1/4 1. Μια φτωχή χώρα (όσο αφορά την εισοδηματική κατάσταση του πληθυσμό της) χαρακτηρίζεται από αυξανόμενο πληθυσμό με υψηλό ποσοστό γεννητικότητας και υψηλό ποσοστό θνησιμότητας, μεγάλη ανεργία και υποαπασχόληση. Ο πληθυσμός της χώρας διακρίνεται για το χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης του. Μεγάλο ποσοστό αναλφαβητισμού και έτσι περιορισμένη δυνατότητα δημιουργίας δυνάμεων ατόμων που θα αυξήσουν την παραγωγικότητα και την οικονομία της χώρας.
Χαρακτηριστικά των αναπτυσσόμενων χωρών (φτωχές χώρες) 2/4 Μεγάλο ποσοστό των παραγωγικών δυνάμεων δουλεύει στη πρωτογενή παραγωγή και κυρίως στην γεωργία. Ανεπάρκεια πάγιου κεφαλαίου και υψηλής τεχνολογίας, άρα και παραγωγικότητας για την εκμετάλλευση του φυσικού πλούτου και των φυσικών πόρων και την ανάπτυξη του τομέα παροχής υπηρεσιών.
Χαρακτηριστικά των αναπτυσσόμενων χωρών (φτωχές χώρες) 3/4 Ανεπάρκεια ποσοτική και ποιοτική παραγωγικών και συμπληρωματικών συντελεστών (ανθρώπινο και πραγματικό κεφάλαιο) και μειωμένη αποτελεσματικότητα οργανωτικής υποδομής. Συνύπαρξη ενός αναπτυγμένου αστικού τομέα με πλούτο, υψηλά εισοδήματα, ευημερία και ενός φτωχού αγροτικού τομέα και μιας εργατικής τάξης με κακές αμοιβές και συνθήκες διαβίωσης.
Χαρακτηριστικά των αναπτυσσόμενων χωρών (φτωχές χώρες) 4/4 Μη ύπαρξη ενός θεσμικού, κοινωνικού και πολιτικού μοντέλου που θα καταπολεμήσει την φτώχεια. Η πολιτική ζωή και η διάρθρωση της οικονομικής ζωής αντανακλάται από τα οικονομικά συμφέροντα άλλων οικονομικά ισχυρών οικονομιών. Αυταρχικά καθεστώτα επιβάλλονται για την εξυπηρέτηση οικονομικών συμφερόντων. Πολιτική και οικονομική διαφθορά. Μεγάλο εξωτερικό χρέος από δανεισμό που αποτελεί εμπόδιο για την ανάπτυξη στο μέλλον, και στοιχείο εξάρτησης από άλλες οικονομίες.
Δημοκρατία-τρομοκρατίαοικονομική ανάπτυξη
Μέτρηση της οικονομικής ανάπτυξης Γενικοί και ειδικοί δείκτες. Αναφέρονται συνήθως σε μετρήσιμα και ποσοτικά οικονομικά μεγέθη, τα οποία δείχνουν μια εικόνα της οικονομίας και της δυνατότητα της για ανάπτυξη. Στατιστικά σφάλματα. Γενικός δείκτης: σχέση εθνικού προϊόντος και πληθυσμού> Κατά κεφαλή Εθνικό προϊόν = εθνικό προϊόν / πληθυσμό. Ειδικοί δείκτες: γιατρός/ κατοίκους, κατανάλωσης κρέατος ανά άτομο, γεννήσεις/ θάνατοι, χρήση ΤΠΕ, κλπ. Γενικά προβλήματα για την κατάταξη των χωρών σε παγκόσμιο επίπεδο.
Μέτρηση της οικονομικής ανάπτυξης
Προσδοκόμενο ζωής
Χαμηλό επίπεδο φτώχειας και φαύλος κύκλος της φτώχειας 1/2 Χώρες με χαμηλά, μεσαία και υψηλά εισοδήματα. Ο φαύλος κύκλος της οικονομικής δυσπραγίας ξεκινά από την σχετική ανεπάρκεια του συντελεστή «κεφάλαιο». Η ποσοτική όσο και ποιοτική ανεπάρκεια του κεφαλαίου, υπονοεί χαμηλή αποδοτικότητα στη παραγωγή, και χαμηλά κατά κεφαλήν εισοδήματα. Τα χαμηλά εισοδήματα σημαίνουν μικρά ποσοστά αποταμίευση και κατανάλωσης, και περιορισμένες επενδύσεις, δηλαδή ανεπάρκεια κεφαλαίου. Λύση: δανεισμός αλλά με ποιους όρους?
Χαμηλό επίπεδο φτώχειας και φαύλος κύκλος της φτώχειας 2/2 Ανισσόροπη κατάσταση στον εξωτερικό τομέα: μόνιμη παθητικότητα στον ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Οι εισαγωγικές δυνάμεις είναι περιορισμένες και οι ανάγκες σε συνάλλαγμα περιορισμένες. Καταφύγιο σε εξωτερικό δανεισμό, με αποτέλεσμα γιγάντωση του εξωτερικού χρέους, και αύξηση της φτώχειας,με όλα τα πιθανά επακόλουθα της. Υψηλά ποσοστά πληθωρισμού, όχι γιατί υπάρχει πίεση των τιμών λόγω ζήτησης, αλλά λόγω έλλειψη αγαθών (νερό-τροφή).
Σύνθεση και όγκος εξαγωγών των υπανάπτυκτων χωρών Μεταπολεμικά (1950-1980) το ποσοστό εξαγωγών των φτωχών χωρών μειώθηκε. Όσο αφορά την σύνθεση, η πρωτογενής παραγωγή αποτελεί τη κύρια πηγή εξαγωγών. Γεωργικά προϊόντα, τρόφιμα ποτά, καπνός. Τα τελευταία χρόνια αυξήθηκε η βιομηχανική παραγωγή (λόγω πολυεθνικών) και τα προϊόντα έγιναν πιο ποιοτικά και ανταγωνιστικά.
Η φύση του εξαγωγικού προβλήματος των φτωχών χωρών Το εμπόριο προωθείται ως «μηχανή οικονομικής ανάπτυξης». Κάποιοι οικονομολόγοι εξέφρασαν την άποψη ότι το διεθνές εμπόριο δεν είναι παρά μορφή αποικιακού καθεστώτος. Οι ανεπτυγμένες χώρες εκμεταλλεύονται τις φτωχές. Βασικά προβλήματα εμπορίου: η αστάθεια των τιμών των εξαγωγικών προϊόντων των φτωχών χωρών και Οι διαχρονικά χειρότεροι όροι για το εμπόριο στις διεθνείς συναλλαγές τους. Αιτίες: ζήτηση για βιομηχανικά προϊόντα και υπηρεσίες, οι βιομηχανικοί εργάτες σε αντίθεση με τους αγρότες διεκδικούν και εισπράττουν καλύτερε αμοιβές πιέζοντας έτσι τις τιμές των αγροτικών προϊόντων προς τα κάτω.
Το πρόβλημα του διεθνούς χρέους Η ζήτηση για τα προϊόντα των φτωχών χωρών μειώνεται. τα έσοδα μειώνονται όπως και η παραγωγή, ενώ το χρέος τους αυξάνεται λόγω πληθωρισμού και τόκων. Ελπίδες σε ΔΝΤ και παγκόσμια τράπεζα
Παγκόσμια ανισότητα
Παγκόσμια ανισότητα
Παγκόσμια ανισότητα
Παγκόσμια ανισότητα
Ευρωπαϊκή αθλητική ανισότητα?
The political economy of Eurovision 2009